Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van 04/03/2008
← Terug naar "Ministeriële omzendbrief inzake de bevoegdheid van de brandweer tot het regelen van het wegverkeer bij een interventie op de openbare weg "
Ministeriële omzendbrief inzake de bevoegdheid van de brandweer tot het regelen van het wegverkeer bij een interventie op de openbare weg Ministeriële omzendbrief inzake de bevoegdheid van de brandweer tot het regelen van het wegverkeer bij een interventie op de openbare weg
FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN
4 MAART 2008. - Ministeriële omzendbrief inzake de bevoegdheid van de 4 MAART 2008. - Ministeriële omzendbrief inzake de bevoegdheid van de
brandweer tot het regelen van het wegverkeer bij een interventie op de brandweer tot het regelen van het wegverkeer bij een interventie op de
openbare weg openbare weg
Aan Mevrouwen en heren Provinciegouverneurs Aan Mevrouwen en heren Provinciegouverneurs
Mevr. de Gouverneur, Mevr. de Gouverneur,
Mijnheer de Gouverneur, Mijnheer de Gouverneur,
Op 9 mei 2007 is in het Belgisch Staatsblad het koninklijk besluit Op 9 mei 2007 is in het Belgisch Staatsblad het koninklijk besluit
verschenen van 27 april 2007 tot wijziging van het koninklijk besluit verschenen van 27 april 2007 tot wijziging van het koninklijk besluit
van 1 december 1975, houdende algemeen reglement op de politie van het van 1 december 1975, houdende algemeen reglement op de politie van het
wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg. wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg.
Op basis van artikel 1 van dit koninklijk besluit zijn de leden van de Op basis van artikel 1 van dit koninklijk besluit zijn de leden van de
openbare brandweerkorpsen voortaan bevoegd om het wegverkeer te openbare brandweerkorpsen voortaan bevoegd om het wegverkeer te
regelen. regelen.
Omdat ik tot de vaststelling ben gekomen dat er nog heel wat vragen Omdat ik tot de vaststelling ben gekomen dat er nog heel wat vragen
zijn omtrent deze nieuwe bevoegdheid, heb ik het nuttig geacht deze zijn omtrent deze nieuwe bevoegdheid, heb ik het nuttig geacht deze
regeling op een aantal punten te verduidelijken. regeling op een aantal punten te verduidelijken.
1. Algemeen : 1. Algemeen :
Bij een ongeval op de openbare weg is het vaak zo dat de Bij een ongeval op de openbare weg is het vaak zo dat de
brandweerdiensten als eerste ter plaatse zijn. Omwille van hun eigen brandweerdiensten als eerste ter plaatse zijn. Omwille van hun eigen
veiligheid en de veiligheid van de eventuele slachtoffers, dient de veiligheid en de veiligheid van de eventuele slachtoffers, dient de
brandweer in afwachting van de komst van de politie vaak zelf over te brandweer in afwachting van de komst van de politie vaak zelf over te
gaan tot de regeling van het wegverkeer. Voor de inwerkingtreding van gaan tot de regeling van het wegverkeer. Voor de inwerkingtreding van
het koninklijk besluit van 27 april 2007, was de brandweer hiertoe het koninklijk besluit van 27 april 2007, was de brandweer hiertoe
juridisch gezien niet bevoegd. Om aldus deze lacune op te vullen en om juridisch gezien niet bevoegd. Om aldus deze lacune op te vullen en om
problemen inzake de aansprakelijkheid te vermijden, is de brandweer problemen inzake de aansprakelijkheid te vermijden, is de brandweer
voortaan bevoegd om het wegverkeer te regelen. voortaan bevoegd om het wegverkeer te regelen.
Ik wens erop te wijzen dat de bevoegdheid inzake de verkeersregeling Ik wens erop te wijzen dat de bevoegdheid inzake de verkeersregeling
niet beperkt is tot het optreden van de brandweer bij een niet beperkt is tot het optreden van de brandweer bij een
verkeersongeval, maar dat deze bevoegdheid eveneens geldt voor alle verkeersongeval, maar dat deze bevoegdheid eveneens geldt voor alle
interventies van de brandweer, die een effect kunnen hebben op het interventies van de brandweer, die een effect kunnen hebben op het
normale verloop van het wegverkeer. normale verloop van het wegverkeer.
Alvorens wordt ingegaan op de concrete afbakening van deze nieuwe Alvorens wordt ingegaan op de concrete afbakening van deze nieuwe
bevoegdheid van de brandweer, wens ik te beklemtonen dat de regeling bevoegdheid van de brandweer, wens ik te beklemtonen dat de regeling
van het wegverkeer in de eerste plaats nog steeds een taak blijft van van het wegverkeer in de eerste plaats nog steeds een taak blijft van
de politie. Slechts in geval de politie niet als eerste ter plaatse de politie. Slechts in geval de politie niet als eerste ter plaatse
is, moet de brandweer de regeling van het wegverkeer verzekeren. Enkel is, moet de brandweer de regeling van het wegverkeer verzekeren. Enkel
bij kleine interventies op de openbare weg, waarbij het normale bij kleine interventies op de openbare weg, waarbij het normale
verloop van het wegverkeer niet wordt verstoord en er geen gevaar is verloop van het wegverkeer niet wordt verstoord en er geen gevaar is
voor de veiligheid van de brandweerlieden of van eventuele voor de veiligheid van de brandweerlieden of van eventuele
slachtoffers, kan de leider van de operaties beslissen niet tot de slachtoffers, kan de leider van de operaties beslissen niet tot de
verkeersregeling over te gaan. verkeersregeling over te gaan.
2. Draagwijdte van de bevoegdheid : 2. Draagwijdte van de bevoegdheid :
2.1. Inzake de bevoegde personen : 2.1. Inzake de bevoegde personen :
Het koninklijk besluit van 27 april 2007 kent aan alle leden van de Het koninklijk besluit van 27 april 2007 kent aan alle leden van de
brandweerdiensten die op de plaats van een interventie aanwezig zijn, brandweerdiensten die op de plaats van een interventie aanwezig zijn,
de bevoegdheid toe het wegverkeer te regelen. de bevoegdheid toe het wegverkeer te regelen.
Dit betekent dat ook de brandweerlieden - ambulanciers over deze Dit betekent dat ook de brandweerlieden - ambulanciers over deze
bevoegdheid beschikken, zelfs al is de ambulance als enige ter bevoegdheid beschikken, zelfs al is de ambulance als enige ter
plaatse. De ambulanciers en verplegers, die geen lid zijn van de plaatse. De ambulanciers en verplegers, die geen lid zijn van de
brandweer en werken voor een private ambulancedienst of een MUG - brandweer en werken voor een private ambulancedienst of een MUG -
dienst, hebben niet de bevoegdheid om het wegverkeer te regelen. dienst, hebben niet de bevoegdheid om het wegverkeer te regelen.
In dit kader zou ik willen vragen om enkel bij kleine interventies een In dit kader zou ik willen vragen om enkel bij kleine interventies een
ambulance alleen ter plaatste te sturen. Voor interventies op ambulance alleen ter plaatste te sturen. Voor interventies op
autosnelwegen en autowegen met twee of meer rijstroken in elke autosnelwegen en autowegen met twee of meer rijstroken in elke
rijrichting, buiten de bebouwde kom, ware het aangewezen een extra rijrichting, buiten de bebouwde kom, ware het aangewezen een extra
voertuig mee te sturen, bijvoorbeeld een snelle hulp- en voertuig mee te sturen, bijvoorbeeld een snelle hulp- en
interventiewagen. interventiewagen.
Het aantal brandweerlieden dat bij een interventie moet worden ingezet Het aantal brandweerlieden dat bij een interventie moet worden ingezet
voor de regeling van het wegverkeer zal uiteraard afhankelijk zijn van voor de regeling van het wegverkeer zal uiteraard afhankelijk zijn van
de concrete omstandigheden van de interventie. Deze beslissing wordt de concrete omstandigheden van de interventie. Deze beslissing wordt
dan ook overgelaten aan het oordeel van de leider van de operaties. dan ook overgelaten aan het oordeel van de leider van de operaties.
Wel ware het aangewezen om bij interventies op de autosnelwegen en de Wel ware het aangewezen om bij interventies op de autosnelwegen en de
autowegen met twee of meer rijstroken in elke rijrichting, buiten de autowegen met twee of meer rijstroken in elke rijrichting, buiten de
bebouwde kom, minstens twee brandweerlieden te voorzien ter bebouwde kom, minstens twee brandweerlieden te voorzien ter
verzekering van de verkeersregeling. verzekering van de verkeersregeling.
De gemeente dient er zorg voor te dragen dat de brandweer over De gemeente dient er zorg voor te dragen dat de brandweer over
voldoende materieel en personeel beschikt om de uitoefening van deze voldoende materieel en personeel beschikt om de uitoefening van deze
bevoegdheid mogelijk te maken. bevoegdheid mogelijk te maken.
2.2. Inzake het takenpakket : 2.2. Inzake het takenpakket :
De bevoegdheid van de brandweer is beperkt tot de toepassing van De bevoegdheid van de brandweer is beperkt tot de toepassing van
artikel 4 van het koninklijk besluit van 1 december 1975. Dit betekent artikel 4 van het koninklijk besluit van 1 december 1975. Dit betekent
dat de leden van de brandweer kunnen overgaan tot : dat de leden van de brandweer kunnen overgaan tot :
- Het geven van bindende bevelen : - Het geven van bindende bevelen :
De leden van de brandweer mogen bindende bevelen geven aan de De leden van de brandweer mogen bindende bevelen geven aan de
weggebruikers maar mogen in geen geval overgaan tot het opstellen van weggebruikers maar mogen in geen geval overgaan tot het opstellen van
een proces-verbaal noch tot het plaatsen van verkeerstekens. Ingeval een proces-verbaal noch tot het plaatsen van verkeerstekens. Ingeval
een weggebruiker zou weigeren gevolg te geven aan een instructie van een weggebruiker zou weigeren gevolg te geven aan een instructie van
de brandweer, dient men dit feit naderhand te melden aan de politie, de brandweer, dient men dit feit naderhand te melden aan de politie,
die van de weigering een proces-verbaal zal opstellen. die van de weigering een proces-verbaal zal opstellen.
- Het laten verplaatsen van stilstaande, geparkeerde of defecte - Het laten verplaatsen van stilstaande, geparkeerde of defecte
voertuigen : voertuigen :
De brandweer heeft de bevoegdheid om een stilstaand of geparkeerd De brandweer heeft de bevoegdheid om een stilstaand of geparkeerd
voertuig te laten verplaatsen, indien dit voertuig de doorgang tot de voertuig te laten verplaatsen, indien dit voertuig de doorgang tot de
plaats van de interventie zou verhinderen. Bij weigering of plaats van de interventie zou verhinderen. Bij weigering of
afwezigheid van de bestuurder kan men dit voertuig ook ambtshalve afwezigheid van de bestuurder kan men dit voertuig ook ambtshalve
laten verplaatsen. laten verplaatsen.
Evenwel mag de brandweer niet overgaan tot het laten weghalen van de Evenwel mag de brandweer niet overgaan tot het laten weghalen van de
voertuigen, die bij een ongeval betrokken waren. Hiertoe moet de komst voertuigen, die bij een ongeval betrokken waren. Hiertoe moet de komst
van de politie worden afgewacht, die eerst de nodige vaststellingen van de politie worden afgewacht, die eerst de nodige vaststellingen
dient uit voeren alvorens tot het weghalen van het voertuig kan worden dient uit voeren alvorens tot het weghalen van het voertuig kan worden
overgegaan. overgegaan.
2.3. Beperking in de tijd : 2.3. Beperking in de tijd :
De brandweer is bevoegd het wegverkeer te regelen in afwezigheid van De brandweer is bevoegd het wegverkeer te regelen in afwezigheid van
de politie. de politie.
Dit betekent dat de brandweer niet alleen de bevoegdheid heeft het Dit betekent dat de brandweer niet alleen de bevoegdheid heeft het
wegverkeer te regelen in afwachting van de komst van de politie, maar wegverkeer te regelen in afwachting van de komst van de politie, maar
deze bevoegdheid ook « herwint » indien de politiediensten voor het deze bevoegdheid ook « herwint » indien de politiediensten voor het
einde van de interventie de interventieplaats zouden hebben verlaten. einde van de interventie de interventieplaats zouden hebben verlaten.
Ik wens te verduidelijken dat de bevoegdheid van de brandweer inzake Ik wens te verduidelijken dat de bevoegdheid van de brandweer inzake
de verkeersregeling ophoudt zodra de politie op de plaats van de de verkeersregeling ophoudt zodra de politie op de plaats van de
interventie aanwezig is. Ingeval de politie niet met voldoende interventie aanwezig is. Ingeval de politie niet met voldoende
personeel ter plaatse zou komen, kan een brandweerman enkel worden personeel ter plaatse zou komen, kan een brandweerman enkel worden
belast met de regeling van het wegverkeer indien hij daartoe formeel belast met de regeling van het wegverkeer indien hij daartoe formeel
door de politie wordt gevorderd. door de politie wordt gevorderd.
2.4. Beperking wat betreft de plaats : 2.4. Beperking wat betreft de plaats :
De leider van de operaties dient, afhankelijk van de precieze De leider van de operaties dient, afhankelijk van de precieze
omstandigheden van het ongeval, over te gaan tot de afbakening van de omstandigheden van het ongeval, over te gaan tot de afbakening van de
interventiezone. Zo kan onder meer worden besloten om het verkeer om interventiezone. Zo kan onder meer worden besloten om het verkeer om
te leiden of om, bij een interventie op een autosnelweg, het verkeer te leiden of om, bij een interventie op een autosnelweg, het verkeer
een vlakbij gelegen afrit te laten nemen. een vlakbij gelegen afrit te laten nemen.
3. De herkenbaarheid en de signalisatie : 3. De herkenbaarheid en de signalisatie :
Om als bevoegd persoon te kunnen worden geïdentificeerd, dient de Om als bevoegd persoon te kunnen worden geïdentificeerd, dient de
brandweerman die tot de verkeersregeling overgaat interventiekledij te brandweerman die tot de verkeersregeling overgaat interventiekledij te
dragen waarop duidelijk en zichtbaar wordt vermeld dat men lid is van dragen waarop duidelijk en zichtbaar wordt vermeld dat men lid is van
de brandweer. de brandweer.
De leider van de operaties dient een zo groot mogelijke zichtbaarheid De leider van de operaties dient een zo groot mogelijke zichtbaarheid
van zijn manschappen te garanderen. Hierbij dient rekening te worden van zijn manschappen te garanderen. Hierbij dient rekening te worden
gehouden met de concrete omstandigheden van de interventie, zoals de gehouden met de concrete omstandigheden van de interventie, zoals de
weersomstandigheden en het tijdstip van de interventie ('s nachts of weersomstandigheden en het tijdstip van de interventie ('s nachts of
overdag). overdag).
Ook wat betreft de signalisatie van de interventie dienen alle nodige Ook wat betreft de signalisatie van de interventie dienen alle nodige
maatregelen te worden genomen, rekening houdend met en aangepast aan maatregelen te worden genomen, rekening houdend met en aangepast aan
de aard van de omstandigheden van de interventie. de aard van de omstandigheden van de interventie.
4. De aansprakelijkheid : 4. De aansprakelijkheid :
Inzake de aansprakelijkheid is hier de gewone Inzake de aansprakelijkheid is hier de gewone
aansprakelijkheidsregeling, zoals opgenomen in de artikelen 15 en aansprakelijkheidsregeling, zoals opgenomen in de artikelen 15 en
volgende van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele volgende van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele
bescherming, van toepassing. bescherming, van toepassing.
Concreet houdt dit in dat een brandweerman, die de verkeersregeling op Concreet houdt dit in dat een brandweerman, die de verkeersregeling op
zich neemt, enkel persoonlijk aansprakelijk zal kunnen worden gesteld zich neemt, enkel persoonlijk aansprakelijk zal kunnen worden gesteld
voor de schade die ontstaat ten gevolge van een opzettelijke fout, een voor de schade die ontstaat ten gevolge van een opzettelijke fout, een
zware fout of een terugkerende lichte fout. zware fout of een terugkerende lichte fout.
5. De opleiding : 5. De opleiding :
Verder wens ik te benadrukken dat aan alle brandweerlieden een Verder wens ik te benadrukken dat aan alle brandweerlieden een
opleiding zal worden gegeven, waarbij uitgebreid zal worden ingegaan opleiding zal worden gegeven, waarbij uitgebreid zal worden ingegaan
op de te volgen werkwijze inzake de verkeersregeling. op de te volgen werkwijze inzake de verkeersregeling.
Voor wat betreft de brandweerlieden, die momenteel in dienst zijn, zal Voor wat betreft de brandweerlieden, die momenteel in dienst zijn, zal
een specifieke opleiding worden gegeven. Deze opleiding zal gebeuren een specifieke opleiding worden gegeven. Deze opleiding zal gebeuren
in samenwerking met de federale politie. Het zal hier gaan om een in samenwerking met de federale politie. Het zal hier gaan om een
opleiding van ongeveer één dag, bestaande uit een theoretisch opleiding van ongeveer één dag, bestaande uit een theoretisch
gedeelte, aangevuld met een uitgebreid aantal praktijkoefeningen. De gedeelte, aangevuld met een uitgebreid aantal praktijkoefeningen. De
nadere modaliteiten van hier vermelde opleiding zullen zo snel nadere modaliteiten van hier vermelde opleiding zullen zo snel
mogelijk aan de brandweer worden meegedeeld. mogelijk aan de brandweer worden meegedeeld.
Voor wat betreft de toekomstige brandweerlieden zal de bestaande Voor wat betreft de toekomstige brandweerlieden zal de bestaande
opleiding inzake de regeling van het wegverkeer worden uitgebreid en opleiding inzake de regeling van het wegverkeer worden uitgebreid en
worden geïntegreerd in de modulaire opleidingen, zoals voorzien in het worden geïntegreerd in de modulaire opleidingen, zoals voorzien in het
koninklijk besluit van 8 april 2003 betreffende de opleiding van de koninklijk besluit van 8 april 2003 betreffende de opleiding van de
leden van de openbare hulpdiensten. leden van de openbare hulpdiensten.
U gelieve deze omzendbrief ter kennis te brengen aan alle betrokken U gelieve deze omzendbrief ter kennis te brengen aan alle betrokken
overheden van uw provincie die over een brandweer beschikken. overheden van uw provincie die over een brandweer beschikken.
De Minister van Binnenlandse Zaken, De Minister van Binnenlandse Zaken,
P. DEWAEL P. DEWAEL
^