Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 19/04/2010
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de syndicale afvaardiging "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de syndicale afvaardiging Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de syndicale afvaardiging
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
19 APRIL 2010. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt 19 APRIL 2010. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009,
gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de
vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de
syndicale afvaardiging (1) syndicale afvaardiging (1)
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
28; 28;
Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het beheer van Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het beheer van
gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden; gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage
overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, gesloten overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, gesloten
in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de
vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de
syndicale afvaardiging. syndicale afvaardiging.

Art. 2.De Minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.De Minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van
dit besluit. dit besluit.
Gegeven te Brussel, 19 april 2010. Gegeven te Brussel, 19 april 2010.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Van Koningswege :
De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast
met het Migratie- en asielbeleid, met het Migratie- en asielbeleid,
Mevr. J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
_______ _______
Nota Nota
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Bijlage Bijlage
Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en
de dienstboden de dienstboden
Collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009 Collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009
Statuut van de syndicale afvaardiging Statuut van de syndicale afvaardiging
(Overeenkomst geregistreerd op 6 augustus 2009 onder het nummer (Overeenkomst geregistreerd op 6 augustus 2009 onder het nummer
93495/CO/323) 93495/CO/323)
HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op
de werkgevers en werknemers van de ondernemingen die tot de de werkgevers en werknemers van de ondernemingen die tot de
bevoegdheid behoren van het Paritair Comité voor het beheer van bevoegdheid behoren van het Paritair Comité voor het beheer van
gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden. gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden.
Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst moet Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst moet
worden verstaan onder "werknemers" : de bedienden en de arbeiders, worden verstaan onder "werknemers" : de bedienden en de arbeiders,
zowel mannen als vrouwen, zoals gedefinieerd in artikelen 3 en 5 van zowel mannen als vrouwen, zoals gedefinieerd in artikelen 3 en 5 van
de collectieve arbeidsovereenkomst van 24 september 2007, afgesloten de collectieve arbeidsovereenkomst van 24 september 2007, afgesloten
binnen het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen en voor de binnen het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen en voor de
dienstboden, met uitsluiting van de conciërges en dienstboden, zoals dienstboden, met uitsluiting van de conciërges en dienstboden, zoals
gedefinieerd in de artikelen 7 en 8 van dezelfde collectieve gedefinieerd in de artikelen 7 en 8 van dezelfde collectieve
arbeidsovereenkomst. arbeidsovereenkomst.

Art. 2.De ondernemingshoofden erkennen dat hun werknemers,

Art. 2.De ondernemingshoofden erkennen dat hun werknemers,
aangesloten bij een der ondertekenende vakverenigingen, het recht aangesloten bij een der ondertekenende vakverenigingen, het recht
hebben zich bij hen te laten vertegenwoordigen door een syndicale hebben zich bij hen te laten vertegenwoordigen door een syndicale
afvaardiging waarvan het statuut bij deze overeenkomst wordt geregeld. afvaardiging waarvan het statuut bij deze overeenkomst wordt geregeld.

Art. 3.De ondernemingshoofden gaan de verbintenis aan de syndicale

Art. 3.De ondernemingshoofden gaan de verbintenis aan de syndicale
afvaardiging te ontvangen, generlei drukking op het personeel uit te afvaardiging te ontvangen, generlei drukking op het personeel uit te
oefenen om te verhinderen dat het tot een vakvereniging zou toetreden, oefenen om te verhinderen dat het tot een vakvereniging zou toetreden,
noch aan niet gesyndiceerde werknemers blijken van voorkeur te geven noch aan niet gesyndiceerde werknemers blijken van voorkeur te geven
ten opzichte van gesyndiceerde werknemers. ten opzichte van gesyndiceerde werknemers.

Art. 4.De syndicale afgevaardigden van het personeel moeten onder

Art. 4.De syndicale afgevaardigden van het personeel moeten onder
alle omstandigheden : alle omstandigheden :
a) een geest van rechtvaardigheid, van billijkheid en a) een geest van rechtvaardigheid, van billijkheid en
verzoeningsgezindheid aan de dag leggen; verzoeningsgezindheid aan de dag leggen;
b) elke tekortkoming aan de sociale wetgeving, de arbeidsreglementen b) elke tekortkoming aan de sociale wetgeving, de arbeidsreglementen
van de onderneming, de collectieve arbeidsovereenkomsten, alsook aan van de onderneming, de collectieve arbeidsovereenkomsten, alsook aan
de arbeidstucht en aan het beroepsgeheim, persoonlijk vermijden en de arbeidstucht en aan het beroepsgeheim, persoonlijk vermijden en
door hun collega's doen vermijden. door hun collega's doen vermijden.
c) het optreden van de leiding der onderneming en van haar c) het optreden van de leiding der onderneming en van haar
vertegenwoordigers op verschillende gezagsposten niet bemoeilijken. vertegenwoordigers op verschillende gezagsposten niet bemoeilijken.

Art. 5.De ondertekenende vakverenigingen gaan de verbintenis aan de

Art. 5.De ondertekenende vakverenigingen gaan de verbintenis aan de
vrijheid van vereniging te eerbiedigen en te zorgen dat hun leden uit vrijheid van vereniging te eerbiedigen en te zorgen dat hun leden uit
hun syndicale propaganda alle methoden weren, die niet overeen te hun syndicale propaganda alle methoden weren, die niet overeen te
brengen zijn met de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van 24 mei brengen zijn met de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van 24 mei
1971, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het statuut 1971, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het statuut
van de syndicale afvaardigingen van het personeel, aangevuld met de van de syndicale afvaardigingen van het personeel, aangevuld met de
collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5bis van 30 juni 1971, noch met collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5bis van 30 juni 1971, noch met
deze overeenkomst. deze overeenkomst.
HOOFDSTUK II. - Bevoegdheid HOOFDSTUK II. - Bevoegdheid

Art. 6.De syndicale afvaardiging heeft het recht door het

Art. 6.De syndicale afvaardiging heeft het recht door het
ondernemingshoofd of door zijn vertegenwoordiger te worden gehoord ondernemingshoofd of door zijn vertegenwoordiger te worden gehoord
naar aanleiding van elk geschil of betwisting van collectieve aard die naar aanleiding van elk geschil of betwisting van collectieve aard die
zich in de onderneming voordoet; zij heeft hetzelfde recht, wanneer zich in de onderneming voordoet; zij heeft hetzelfde recht, wanneer
dergelijke geschillen of betwistingen dreigen te ontstaan. dergelijke geschillen of betwistingen dreigen te ontstaan.

Art. 7.Elke individuele klacht wordt langs de gewone hiërarchische

Art. 7.Elke individuele klacht wordt langs de gewone hiërarchische
weg ingediend door de belanghebbende werknemer die op zijn verzoek weg ingediend door de belanghebbende werknemer die op zijn verzoek
wordt bijgestaan door zijn syndicale afgevaardigde. wordt bijgestaan door zijn syndicale afgevaardigde.
De syndicale afvaardiging heeft het recht te worden gehoord naar De syndicale afvaardiging heeft het recht te worden gehoord naar
aanleiding van elk individueel geschil of betwisting die langs deze aanleiding van elk individueel geschil of betwisting die langs deze
weg niet kon worden opgelost. weg niet kon worden opgelost.

Art. 8.Ten einde de in voorgaande artikelen 6 en 7 bedoelde

Art. 8.Ten einde de in voorgaande artikelen 6 en 7 bedoelde
geschillen of betwistingen te voorkomen, moet de syndicale geschillen of betwistingen te voorkomen, moet de syndicale
afvaardiging van het personeel voorafgaandelijk door de werkgever afvaardiging van het personeel voorafgaandelijk door de werkgever
worden ingelicht over de veranderingen die de contractuele of worden ingelicht over de veranderingen die de contractuele of
gebruikelijke arbeids- en beloningsvoorwaarden kunnen wijzigen, met gebruikelijke arbeids- en beloningsvoorwaarden kunnen wijzigen, met
uitzondering van inlichtingen van individuele aard. uitzondering van inlichtingen van individuele aard.
Zij zal inzonderheid worden ingelicht over de wijzigingen welke Zij zal inzonderheid worden ingelicht over de wijzigingen welke
voortvloeien uit de wet, de collectieve arbeidsovereenkomsten of de voortvloeien uit de wet, de collectieve arbeidsovereenkomsten of de
bepalingen van algemene aard die in de individuele bepalingen van algemene aard die in de individuele
arbeidsovereenkomsten zijn opgenomen, voornamelijk de bepalingen die arbeidsovereenkomsten zijn opgenomen, voornamelijk de bepalingen die
een weerslag hebben op de loonschalen en de regelen van de een weerslag hebben op de loonschalen en de regelen van de
beroepsclassificatie. beroepsclassificatie.

Art. 9.Het ondernemingshoofd of zijn vertegenwoordiger zal de

Art. 9.Het ondernemingshoofd of zijn vertegenwoordiger zal de
syndicale afvaardiging zo spoedig mogelijk ontvangen, ten laatste syndicale afvaardiging zo spoedig mogelijk ontvangen, ten laatste
binnen de veertien dagen na het indienen van het verzoek. Gehoor wordt binnen de veertien dagen na het indienen van het verzoek. Gehoor wordt
aldus verleend naar aanleiding van gelijk welke betwisting aangaande : aldus verleend naar aanleiding van gelijk welke betwisting aangaande :
a) inbreuken op de algemene beginselen bepaald in de artikelen 2 tot 5 a) inbreuken op de algemene beginselen bepaald in de artikelen 2 tot 5
van de voormelde collectieve arbeidsovereenkomst van 24 mei 1971, van de voormelde collectieve arbeidsovereenkomst van 24 mei 1971,
gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het statuut van de gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het statuut van de
syndicale afvaardigingen van het personeel der ondernemingen; syndicale afvaardigingen van het personeel der ondernemingen;
b) het nakomen van de sociale wetgeving, de arbeidsreglementen van de b) het nakomen van de sociale wetgeving, de arbeidsreglementen van de
onderneming, de collectieve arbeidsovereenkomsten en de individuele onderneming, de collectieve arbeidsovereenkomsten en de individuele
arbeidsovereenkomsten, inzonderheid opdat voor het gesyndiceerd arbeidsovereenkomsten, inzonderheid opdat voor het gesyndiceerd
personeel van de onderneming de weddeschalen en de personeel van de onderneming de weddeschalen en de
classificeringsregelen worden toegepast, voorzien in het kader van de classificeringsregelen worden toegepast, voorzien in het kader van de
geldende wetten en collectieve arbeidsovereenkomsten; geldende wetten en collectieve arbeidsovereenkomsten;
c) de arbeidsverhoudingen. c) de arbeidsverhoudingen.

Art. 10.De syndicale afvaardiging is bevoegd om onderhandelingen te

Art. 10.De syndicale afvaardiging is bevoegd om onderhandelingen te
voeren voor het sluiten van collectieve overeenkomsten of van voeren voor het sluiten van collectieve overeenkomsten of van
akkoorden in de schoot van de onderneming, onverminderd de collectieve akkoorden in de schoot van de onderneming, onverminderd de collectieve
overeenkomsten of de akkoorden die op andere vlakken zijn gesloten. overeenkomsten of de akkoorden die op andere vlakken zijn gesloten.

Art. 11.De syndicale afvaardiging heeft geen zeggenschap in

Art. 11.De syndicale afvaardiging heeft geen zeggenschap in
aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van paritaire aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van paritaire
instellingen op het vlak van de onderneming bestaande of in het leven instellingen op het vlak van de onderneming bestaande of in het leven
te roepen krachtens een wets- of reglementsbepaling, zoals onder meer te roepen krachtens een wets- of reglementsbepaling, zoals onder meer
de ondernemingsraad, het comité voor preventie en bescherming op het de ondernemingsraad, het comité voor preventie en bescherming op het
werk. werk.
De syndicale afvaardiging mag evenwel toezicht houden op de oprichting De syndicale afvaardiging mag evenwel toezicht houden op de oprichting
en de werking van deze instellingen en op de uitvoering van hun en de werking van deze instellingen en op de uitvoering van hun
beslissingen die de werknemers aanbelangen. beslissingen die de werknemers aanbelangen.
HOOFDSTUK III. - Samenstelling van de afvaardiging HOOFDSTUK III. - Samenstelling van de afvaardiging

Art. 12.Op vraag van één of meerdere van de organisaties die deze

Art. 12.Op vraag van één of meerdere van de organisaties die deze
overeenkomst hebben ondertekend wordt een syndicale afvaardiging overeenkomst hebben ondertekend wordt een syndicale afvaardiging
ingesteld in de ondernemingen vanaf 25 werknemers, wanneer ten minste ingesteld in de ondernemingen vanaf 25 werknemers, wanneer ten minste
10 werknemers gesyndiceerd zijn. 10 werknemers gesyndiceerd zijn.
In deze overeenkomst wordt door "onderneming" verstaan : de technische In deze overeenkomst wordt door "onderneming" verstaan : de technische
bedrijfseenheid in de zin van de wet van 20 september 1948 houdende bedrijfseenheid in de zin van de wet van 20 september 1948 houdende
organisatie van het bedrijfsleven. organisatie van het bedrijfsleven.

Art. 13.De syndicale organisatie die een initiatief neemt met het oog

Art. 13.De syndicale organisatie die een initiatief neemt met het oog
op de oprichting van een syndicale afvaardiging moet bij aangetekende op de oprichting van een syndicale afvaardiging moet bij aangetekende
brief de andere syndicale organisaties verwittigen van haar inzicht. brief de andere syndicale organisaties verwittigen van haar inzicht.
Deze verwittigen binnen de veertien dagen, per aangetekende brief, de Deze verwittigen binnen de veertien dagen, per aangetekende brief, de
initiatiefnemende organisatie dat zij aanspraak maken op minstens één initiatiefnemende organisatie dat zij aanspraak maken op minstens één
mandaat. Bij ontstentenis van reactie binnen voormelde termijn, worden mandaat. Bij ontstentenis van reactie binnen voormelde termijn, worden
zij geacht geen aanspraak te maken op vertegenwoordiging. zij geacht geen aanspraak te maken op vertegenwoordiging.
Op straffe van nietigheid wordt het verzoek tot oprichting van een Op straffe van nietigheid wordt het verzoek tot oprichting van een
syndicale afvaardiging bij het ondernemingshoofd ingediend bij middel syndicale afvaardiging bij het ondernemingshoofd ingediend bij middel
van een gemeenschappelijke aangetekende brief vanwege die syndicale van een gemeenschappelijke aangetekende brief vanwege die syndicale
organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat. organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat.
In deze brief zullen bedoelde syndicale organisaties verwijzen naar de In deze brief zullen bedoelde syndicale organisaties verwijzen naar de
beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het
statuut van de syndicale afvaardiging gesloten in het Paritair Comité statuut van de syndicale afvaardiging gesloten in het Paritair Comité
voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden. voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden.
De werkgever kan zich binnen een termijn van vijftien dagen na het De werkgever kan zich binnen een termijn van vijftien dagen na het
indienen van het hierboven vermelde verzoek verzetten tegen de indienen van het hierboven vermelde verzoek verzetten tegen de
oprichting van een syndicale afvaardiging met een aangetekende brief oprichting van een syndicale afvaardiging met een aangetekende brief
aan de syndicale organisaties die het verzoek hebben opgestuurd. aan de syndicale organisaties die het verzoek hebben opgestuurd.

Art. 14.De afvaardiging bestaat uit hetzelfde aantal effectieve en

Art. 14.De afvaardiging bestaat uit hetzelfde aantal effectieve en
plaatsvervangende leden. De afgevaardigden kunnen een hunner tot plaatsvervangende leden. De afgevaardigden kunnen een hunner tot
voorzitter kiezen. voorzitter kiezen.

Art. 15.Het aantal effectieve afgevaardigden bedraagt, in verhouding

Art. 15.Het aantal effectieve afgevaardigden bedraagt, in verhouding
tot het aantal werknemers in de onderneming : tot het aantal werknemers in de onderneming :
- voor 25 tot 75 werknemers : 2 afgevaardigden; - voor 25 tot 75 werknemers : 2 afgevaardigden;
- voor 76 tot 150 werknemers : 3 afgevaardigden; - voor 76 tot 150 werknemers : 3 afgevaardigden;
- voor 151 tot 300 werknemers : 4 afgevaardigden; - voor 151 tot 300 werknemers : 4 afgevaardigden;
- voor 301 tot 500 werknemers : 5 afgevaardigden; - voor 301 tot 500 werknemers : 5 afgevaardigden;
- voor 501 tot 1 000 werknemers : 6 afgevaardigden; - voor 501 tot 1 000 werknemers : 6 afgevaardigden;
- voor 1 001 tot 2 000 werknemers : 8 afgevaardigden; - voor 1 001 tot 2 000 werknemers : 8 afgevaardigden;
- meer dan 2 000 werknemers : 10 afgevaardigden. - meer dan 2 000 werknemers : 10 afgevaardigden.
In de ondernemingen met 25 tot 75 werknemers wordt het aantal In de ondernemingen met 25 tot 75 werknemers wordt het aantal
afgevaardigden echter verhoogd tot 3 wanneer een derde syndicale afgevaardigden echter verhoogd tot 3 wanneer een derde syndicale
organisatie bewijst dat zij binnen de onderneming tenminste 25 pct. organisatie bewijst dat zij binnen de onderneming tenminste 25 pct.
van het gesyndiceerd personeel vertegenwoordigt van het gesyndiceerd personeel vertegenwoordigt
In de ondernemingen waar ten minste 25 werknemers van minder dan 21 In de ondernemingen waar ten minste 25 werknemers van minder dan 21
jaar oud in dienst zijn, kan een plaats worden voorbehouden aan een jaar oud in dienst zijn, kan een plaats worden voorbehouden aan een
kandidaat die de bij artikel 17, 2, vereiste leeftijd niet heeft kandidaat die de bij artikel 17, 2, vereiste leeftijd niet heeft
bereikt noch de bij artikel 17, 3, a), vereiste dienstleeftijd. bereikt noch de bij artikel 17, 3, a), vereiste dienstleeftijd.
Het aantal afgevaardigden mag niet gewijzigd worden tijdens de normale Het aantal afgevaardigden mag niet gewijzigd worden tijdens de normale
duur van het mandaat. duur van het mandaat.

Art. 16.Bij de berekening van de in artikelen 12 en 15 bepaalde

Art. 16.Bij de berekening van de in artikelen 12 en 15 bepaalde
getalsterkte, worden zowel de werknemers die met een contract van getalsterkte, worden zowel de werknemers die met een contract van
onbepaalde duur als de werknemers met een contract van bepaalde duur onbepaalde duur als de werknemers met een contract van bepaalde duur
in dienst zijn, in aanmerking genomen. in dienst zijn, in aanmerking genomen.
Voor de vaststelling van de personeelssterkte van de onderneming wordt Voor de vaststelling van de personeelssterkte van de onderneming wordt
het gemiddeld aantal werknemers in aanmerking genomen dat er het gemiddeld aantal werknemers in aanmerking genomen dat er
tewerkgesteld is gedurende de vier kwartalen die het kwartaal tewerkgesteld is gedurende de vier kwartalen die het kwartaal
voorafgaan, tijdens welke de instelling van een syndicale afvaardiging voorafgaan, tijdens welke de instelling van een syndicale afvaardiging
werd aangevraagd werd aangevraagd
Ten einde de syndicalisatiegraad vast te stellen bepaald in artikel Ten einde de syndicalisatiegraad vast te stellen bepaald in artikel
12, lid 1, a) en b), wordt rekening gehouden met het aantal 12, lid 1, a) en b), wordt rekening gehouden met het aantal
gesyndiceerden tewerkgesteld binnen de onderneming op het ogenblik van gesyndiceerden tewerkgesteld binnen de onderneming op het ogenblik van
de indiening van de vraag tot oprichting van een syndicale de indiening van de vraag tot oprichting van een syndicale
afvaardiging. afvaardiging.
In geval van betwisting aangaande het aantal gesyndiceerde werknemers In geval van betwisting aangaande het aantal gesyndiceerde werknemers
die in de onderneming werken, wordt beroep gedaan op de voorzitter van die in de onderneming werken, wordt beroep gedaan op de voorzitter van
het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars
en de dienstboden. en de dienstboden.
HOOFDSTUK IV. - Aanduiding van de afgevaardigden HOOFDSTUK IV. - Aanduiding van de afgevaardigden

Art. 17.Om de functie van effectief afgevaardigde of van

Art. 17.Om de functie van effectief afgevaardigde of van
plaatsvervanger te mogen uitoefenen, moeten de werknemers aan de plaatsvervanger te mogen uitoefenen, moeten de werknemers aan de
volgende vereisten voldoen : volgende vereisten voldoen :
1. Belg zijn, Europese gemeenschap onderhorige of houder van 1. Belg zijn, Europese gemeenschap onderhorige of houder van
arbeidsvergunning A; arbeidsvergunning A;
2. 21 jaar oud zijn; 2. 21 jaar oud zijn;
3. a) ten minste drie jaar als werknemer hebben gewerkt en; 3. a) ten minste drie jaar als werknemer hebben gewerkt en;
b) niet minder dan twaalf opeenvolgende maanden bij de onderneming in b) niet minder dan twaalf opeenvolgende maanden bij de onderneming in
dienst zijn; dienst zijn;
4. niet in een opzeggingsperiode zijn op het ogenblik van de 4. niet in een opzeggingsperiode zijn op het ogenblik van de
aanduiding; aanduiding;
5. lid zijn van één der ondertekenende vakorganisaties. 5. lid zijn van één der ondertekenende vakorganisaties.

Art. 18.De syndicale afgevaardigden worden aangeduid omwille van het

Art. 18.De syndicale afgevaardigden worden aangeduid omwille van het
gezag dat van hen zal moeten uitgaan bij de uitoefening van hun kiese gezag dat van hen zal moeten uitgaan bij de uitoefening van hun kiese
taak ook wegens hun bekwaamheid, wat veronderstelt dat ze behoorlijk taak ook wegens hun bekwaamheid, wat veronderstelt dat ze behoorlijk
vertrouwd zijn met de onderneming en met de bedrijfstak. vertrouwd zijn met de onderneming en met de bedrijfstak.

Art. 19.De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één

Art. 19.De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één
mandaat, zullen zich voor het indienen van de gemeenschappelijke mandaat, zullen zich voor het indienen van de gemeenschappelijke
aanvraag bedoeld in artikel 13, onderling akkoord stellen nopens de aanvraag bedoeld in artikel 13, onderling akkoord stellen nopens de
verdeling der mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in verdeling der mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in
de onderneming. de onderneming.
Bij betwisting kan de meeste gerede partij hierbij beroep doen op het Bij betwisting kan de meeste gerede partij hierbij beroep doen op het
verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor
het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden. het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden.
Op het ogenblik dat het gemeenschappelijk verzoek volgens artikel 13 Op het ogenblik dat het gemeenschappelijk verzoek volgens artikel 13
aan het ondernemingshoofd wordt opgestuurd zullen de vakorganisaties aan het ondernemingshoofd wordt opgestuurd zullen de vakorganisaties
afschrift van dit verzoek samen met de lijst der mogelijk effectieve afschrift van dit verzoek samen met de lijst der mogelijk effectieve
en plaatsvervangende kandidaten, beperkt tot het aantal volgens en plaatsvervangende kandidaten, beperkt tot het aantal volgens
artikel 15 te begeven zetels, bij aangetekende brief toesturen aan de artikel 15 te begeven zetels, bij aangetekende brief toesturen aan de
voorzitter van het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de voorzitter van het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de
vastgoedmakelaars en de dienstboden. Zij leggen aan de werkgever, ten vastgoedmakelaars en de dienstboden. Zij leggen aan de werkgever, ten
laatste 30 dagen na het indienen van het verzoek waarvan sprake in laatste 30 dagen na het indienen van het verzoek waarvan sprake in
artikel 13, schriftelijk de definitieve lijst voor van de effectieve artikel 13, schriftelijk de definitieve lijst voor van de effectieve
en plaatsvervangende afgevaardigden die worden voorgedragen. Deze en plaatsvervangende afgevaardigden die worden voorgedragen. Deze
termijn wordt geschorst in geval van betwisting in verband met de in termijn wordt geschorst in geval van betwisting in verband met de in
de artikelen 12 en 15 bepaalde getalsterkte. de artikelen 12 en 15 bepaalde getalsterkte.

Art. 20.De plaatsvervangende leden zetelen in de plaats van een

Art. 20.De plaatsvervangende leden zetelen in de plaats van een
effectief lid : effectief lid :
1. ingeval dit lid verhinderd is, ingevolge een wettelijke schorsing 1. ingeval dit lid verhinderd is, ingevolge een wettelijke schorsing
van zijn werknemersovereenkomst; van zijn werknemersovereenkomst;
2. wanneer het effectief lid overleden is, de vereisten bepaald bij 2. wanneer het effectief lid overleden is, de vereisten bepaald bij
artikel 17 niet meer vervult of wanneer zijn mandaat een einde heeft artikel 17 niet meer vervult of wanneer zijn mandaat een einde heeft
genomen overeenkomstig artikel 24. genomen overeenkomstig artikel 24.

Art. 21.Elke organisatie zal tijdig zorgen voor de vervanging van

Art. 21.Elke organisatie zal tijdig zorgen voor de vervanging van
haar afgevaardigden die hun opdracht niet meer vervullen. Deze haar afgevaardigden die hun opdracht niet meer vervullen. Deze
vervanging zal geschieden overeenkomstig de bepalingen van artikelen vervanging zal geschieden overeenkomstig de bepalingen van artikelen
17 tot 20. 17 tot 20.

Art. 22.De werkgever kan zich altijd om ernstige redenen tegen de

Art. 22.De werkgever kan zich altijd om ernstige redenen tegen de
aanduiding of het behoud van een afgevaardigde verzetten. De werkgever aanduiding of het behoud van een afgevaardigde verzetten. De werkgever
laat in het eerste geval aan de betrokken vakvereniging voor laat in het eerste geval aan de betrokken vakvereniging voor
werknemers weten waarom hij zich verzet, zulks binnen de veertien werknemers weten waarom hij zich verzet, zulks binnen de veertien
werkdagen na voorlegging van de in artikel 19, 3e lid, bedoelde lijst. werkdagen na voorlegging van de in artikel 19, 3e lid, bedoelde lijst.
Bij onenigheid tussen de partijen, wordt het geschil aan het Bij onenigheid tussen de partijen, wordt het geschil aan het
verzoeningscomité van het paritair comité voorgelegd, die de partijen, verzoeningscomité van het paritair comité voorgelegd, die de partijen,
gebeurlijk bijgestaan door een raadsman, zal aanhoren en het geschil gebeurlijk bijgestaan door een raadsman, zal aanhoren en het geschil
beslechten. beslechten.

Art. 23.De syndicale afvaardiging wordt officieel ingesteld binnen de

Art. 23.De syndicale afvaardiging wordt officieel ingesteld binnen de
veertien dagen na het verstrijken van de termijn, bedoeld in artikel veertien dagen na het verstrijken van de termijn, bedoeld in artikel
22, 1e lid. In geval van onenigheid tussen de partijen gaat deze 22, 1e lid. In geval van onenigheid tussen de partijen gaat deze
termijn na betekening van de beslissing van het verzoeningsbureau termijn na betekening van de beslissing van het verzoeningsbureau
bedoeld in artikel 22, 2e lid. bedoeld in artikel 22, 2e lid.
Ter gelegenheid van de officiele instelling stellen de partijen, in Ter gelegenheid van de officiele instelling stellen de partijen, in
uitvoering van hoofdstuk VI, de werkingsmodaliteiten van de syndicale uitvoering van hoofdstuk VI, de werkingsmodaliteiten van de syndicale
afvaardiging vast. afvaardiging vast.

Art. 24.§ 1. Het mandaat van de syndicale afgevaardigden duurt vier

Art. 24.§ 1. Het mandaat van de syndicale afgevaardigden duurt vier
jaar. jaar.
§ 2. De werkgever kan in de loop van de maand september 2004, 2008, § 2. De werkgever kan in de loop van de maand september 2004, 2008,
2012,... met een gemotiveerde en aangetekende brief aan de syndicale 2012,... met een gemotiveerde en aangetekende brief aan de syndicale
organisaties die op dat ogenblik één of meerdere mandaten bekleden in organisaties die op dat ogenblik één of meerdere mandaten bekleden in
de syndicale afvaardiging, betekenen dat, in toepassing van de de syndicale afvaardiging, betekenen dat, in toepassing van de
artikelen 12, 15 en 16 van huidige collectieve arbeidsovereenkomst, artikelen 12, 15 en 16 van huidige collectieve arbeidsovereenkomst,
het aantal mandaten gewijzigd moet worden of dat de syndicale het aantal mandaten gewijzigd moet worden of dat de syndicale
afvaardiging afgeschaft moet worden. afvaardiging afgeschaft moet worden.
In geval van betwisting zal het geschil beslecht worden overeenkomstig In geval van betwisting zal het geschil beslecht worden overeenkomstig
de bepalingen vermeld in hoofdstuk VIII van onderhavige collectieve de bepalingen vermeld in hoofdstuk VIII van onderhavige collectieve
arbeidsovereenkomst. arbeidsovereenkomst.
§ 3. De syndicale organisatie welke aanspraak maakt op een mandaat of § 3. De syndicale organisatie welke aanspraak maakt op een mandaat of
een mandaatuitbreiding in een bestaande syndicale afvaardiging doet een mandaatuitbreiding in een bestaande syndicale afvaardiging doet
dit bij middel van een aangetekende brief aan de syndicale dit bij middel van een aangetekende brief aan de syndicale
organisatie(s) die mandaten bezet(ten). organisatie(s) die mandaten bezet(ten).
Deze aanvraag dient op straffe van nietigheid ingediend te worden in Deze aanvraag dient op straffe van nietigheid ingediend te worden in
de loop van de maand september voorafgaand aan de in § 2 bedoelde de loop van de maand september voorafgaand aan de in § 2 bedoelde
data. data.
Een kopie van deze aanvraag wordt gelijktijdig aan de werkgever Een kopie van deze aanvraag wordt gelijktijdig aan de werkgever
toegezonden. toegezonden.
De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat, De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat,
zullen zich voor het indienen van de gemeenschappelijke syndicale zullen zich voor het indienen van de gemeenschappelijke syndicale
afvaardiging bij de werkgever akkoord stellen nopens de verdeling der afvaardiging bij de werkgever akkoord stellen nopens de verdeling der
mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in de onderneming. mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in de onderneming.
Bij betwisting kan de meest gerede partij een beroep doen op het Bij betwisting kan de meest gerede partij een beroep doen op het
verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor
het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden. het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden.
§ 4. Indien een betwisting die voortvloeit uit de toepassing van § 4. Indien een betwisting die voortvloeit uit de toepassing van
bovenvermelde § 2 of 3 niet geregeld is tegen 1 januari 2005, 2009, bovenvermelde § 2 of 3 niet geregeld is tegen 1 januari 2005, 2009,
2013,... blijft de bescherming van de leden van de aftredende 2013,... blijft de bescherming van de leden van de aftredende
syndicale afvaardiging voor een periode van drie maand behouden in de syndicale afvaardiging voor een periode van drie maand behouden in de
betrokken onderneming. betrokken onderneming.
§ 5. Indien in toepassing van bovenvermelde §§ 2 en 3 geen betwisting § 5. Indien in toepassing van bovenvermelde §§ 2 en 3 geen betwisting
kenbaar gemaakt wordt in september 2004, 2008, 2012,... dan wordt het kenbaar gemaakt wordt in september 2004, 2008, 2012,... dan wordt het
mandaat van de syndicale afvaardiging stilzwijgend verlengd met een mandaat van de syndicale afvaardiging stilzwijgend verlengd met een
nieuwe periode van vier jaar. nieuwe periode van vier jaar.
§ 6. De duur van vier jaar van het mandaat, vervat in § 1 van dit § 6. De duur van vier jaar van het mandaat, vervat in § 1 van dit
artikel is niet van toepassing op de syndicale afvaardigingen die artikel is niet van toepassing op de syndicale afvaardigingen die
werden geinstalleerd in de loop van het kalenderjaar 2012, 2016, werden geinstalleerd in de loop van het kalenderjaar 2012, 2016,
2020,... In dit geval, eindigt het mandaat op de eerstvolgende vaste 2020,... In dit geval, eindigt het mandaat op de eerstvolgende vaste
datum. datum.

Art. 25.Het mandaat van syndicale afgevaardigde neemt een einde :

Art. 25.Het mandaat van syndicale afgevaardigde neemt een einde :
a) wanneer de termijn verstrijkt; a) wanneer de termijn verstrijkt;
b) wanneer een afgevaardigde ontslag neemt. Het ontslag moet b) wanneer een afgevaardigde ontslag neemt. Het ontslag moet
schriftelijk ter kennis van de werkgever worden gebracht; schriftelijk ter kennis van de werkgever worden gebracht;
c) wanneer de afgevaardigde niet meer deel uitmaakt van het personeel c) wanneer de afgevaardigde niet meer deel uitmaakt van het personeel
van de onderneming; van de onderneming;
d) wanneer hij naar een andere technische bedrijfseenheid in de zin d) wanneer hij naar een andere technische bedrijfseenheid in de zin
van artikel 12, 2e lid, van deze overeenkomst wordt overgeplaatst; van artikel 12, 2e lid, van deze overeenkomst wordt overgeplaatst;
e) wanneer hij geen deel meer uitmaakt van de vakorganisatie waartoe e) wanneer hij geen deel meer uitmaakt van de vakorganisatie waartoe
hij behoorde bij zijn aanstelling. In dit geval verwittigt de hij behoorde bij zijn aanstelling. In dit geval verwittigt de
vakvereniging de werkgever bij aangetekende brief en duidt zo nodig, vakvereniging de werkgever bij aangetekende brief en duidt zo nodig,
de plaatsvervanger aan. de plaatsvervanger aan.
HOOFDSTUK V. - Statuut van de syndicale afgevaardigden HOOFDSTUK V. - Statuut van de syndicale afgevaardigden

Art. 26.De syndicale afgevaardigden hebben recht op de normale

Art. 26.De syndicale afgevaardigden hebben recht op de normale
bevorderingen van de categorie waartoe zij behoren. bevorderingen van de categorie waartoe zij behoren.

Art. 27.De leden van de syndicale afvaardiging mogen niet worden

Art. 27.De leden van de syndicale afvaardiging mogen niet worden
afgedankt om redenen die eigen zijn aan de uitoefening van hun afgedankt om redenen die eigen zijn aan de uitoefening van hun
mandaat. mandaat.
De werkgever die voornemens is een syndicale afgevaardigde om gelijk De werkgever die voornemens is een syndicale afgevaardigde om gelijk
welke reden, met uitzondering van dringende reden, af te danken, welke reden, met uitzondering van dringende reden, af te danken,
verwittigt voorafgaandelijk de syndicale afvaardiging evenals de verwittigt voorafgaandelijk de syndicale afvaardiging evenals de
syndicale organisatie die de kandidatuur van deze afgevaardigde heeft syndicale organisatie die de kandidatuur van deze afgevaardigde heeft
voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij aangetekende brief die voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij aangetekende brief die
uitwerking heeft op de derde dag, volgend op de datum van de uitwerking heeft op de derde dag, volgend op de datum van de
verzending. verzending.
De betrokken syndicale organisatie beschikt over een termijn van zeven De betrokken syndicale organisatie beschikt over een termijn van zeven
dagen om mee te delen dat zij de geldigheid van de voorgenomen dagen om mee te delen dat zij de geldigheid van de voorgenomen
afdanking weigert te aanvaarden. Deze mededeling gebeurt bij afdanking weigert te aanvaarden. Deze mededeling gebeurt bij
aangetekende brief; de periode van zeven dagen neemt een aanvang op de aangetekende brief; de periode van zeven dagen neemt een aanvang op de
dag waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking dag waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking
heeft. heeft.
Het uitblijven van reactie van de syndicale organisatie moet beschouwd Het uitblijven van reactie van de syndicale organisatie moet beschouwd
worden als een aanvaarding van de geldigheid van de voorgenomen worden als een aanvaarding van de geldigheid van de voorgenomen
afdanking. afdanking.
Indien de syndicale organisatie weigert de geldigheid van de Indien de syndicale organisatie weigert de geldigheid van de
voorgenomen afdanking te aanvaarden, heeft de meest gerede partij de voorgenomen afdanking te aanvaarden, heeft de meest gerede partij de
mogelijkheid het geval aan het oordeel van het verzoeningsbureau van mogelijkheid het geval aan het oordeel van het verzoeningsbureau van
het paritair comité voor te leggen; de maatregel tot afdanking mag het paritair comité voor te leggen; de maatregel tot afdanking mag
niet worden uitgevoerd gedurende de duur van deze procedure. niet worden uitgevoerd gedurende de duur van deze procedure.
Indien het verzoeningsbureau tot geen eenparige beslissing is kunnen Indien het verzoeningsbureau tot geen eenparige beslissing is kunnen
komen binnen de twee maanden van de aanvraag tot tussenkomst, wordt komen binnen de twee maanden van de aanvraag tot tussenkomst, wordt
het geschil betreffende de geldigheid van de redenen die door de het geschil betreffende de geldigheid van de redenen die door de
werkgever worden ingeroepen om de afdanking te verantwoorden aan de werkgever worden ingeroepen om de afdanking te verantwoorden aan de
arbeidsrechtbank. arbeidsrechtbank.

Art. 28.Ingeval een kandidaat voorkomend op de lijst waarvan sprake

Art. 28.Ingeval een kandidaat voorkomend op de lijst waarvan sprake
in artikel 19, 3e lid, voor de officiële instelling bedoeld in artikel in artikel 19, 3e lid, voor de officiële instelling bedoeld in artikel
23 wordt afgedankt, heeft de meest gerede partij de mogelijkheid het 23 wordt afgedankt, heeft de meest gerede partij de mogelijkheid het
geval aan het verzoeningsbureau voor te leggen dat oordeelt of de geval aan het verzoeningsbureau voor te leggen dat oordeelt of de
afdanking geschiedt is om redenen eigen aan de kandidaatstelling. afdanking geschiedt is om redenen eigen aan de kandidaatstelling.

Art. 29.In geval van afdanking van een syndicale afgevaardigde wegens

Art. 29.In geval van afdanking van een syndicale afgevaardigde wegens
zware fout, moet de syndicale organisatie daarvan onmiddellijk worden zware fout, moet de syndicale organisatie daarvan onmiddellijk worden
op de hoogte gebracht. op de hoogte gebracht.

Art. 30.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd

Art. 30.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd
in navolgende gevallen : in navolgende gevallen :
1. indien hij een syndicale afgevaardigde afdankt, zonder de in 1. indien hij een syndicale afgevaardigde afdankt, zonder de in
voornoemd artikel 27 bepaalde procedure na te leven; voornoemd artikel 27 bepaalde procedure na te leven;
2. indien op het einde van deze procedure, de geldigheid van de 2. indien op het einde van deze procedure, de geldigheid van de
redenen van afdanking, rekening houdend met de bepaling van artikel redenen van afdanking, rekening houdend met de bepaling van artikel
28, door het verzoeningsbureau of door de arbeidsrechtbank niet wordt 28, door het verzoeningsbureau of door de arbeidsrechtbank niet wordt
erkend; erkend;
3. indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens 3. indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens
dringende reden en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft dringende reden en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft
verklaard; verklaard;
4. indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens zware fout van 4. indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens zware fout van
de werkgever die voor de afgevaardigde een reden is tot onmiddellijke de werkgever die voor de afgevaardigde een reden is tot onmiddellijke
beëindiging van de overeenkomst. beëindiging van de overeenkomst.
De forfaitaire vergoeding is gelijk aan de brutobezoldiging van een De forfaitaire vergoeding is gelijk aan de brutobezoldiging van een
jaar, onverminderd de toepassing van de artikelen 39 en 40 van de wet jaar, onverminderd de toepassing van de artikelen 39 en 40 van de wet
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten.
Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de syndicale Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de syndicale
afgevaardigde de vergoeding ontvangt bepaald in artikel 21, § 7 van de afgevaardigde de vergoeding ontvangt bepaald in artikel 21, § 7 van de
wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven
en in artikel 1bis, § 7, van de wet van 10 juni 1952 betreffende de en in artikel 1bis, § 7, van de wet van 10 juni 1952 betreffende de
gezondheid en de veiligheid van de werknemers. gezondheid en de veiligheid van de werknemers.

Art. 31.Bij wijziging van werkgever ingevolge een overgang van een

Art. 31.Bij wijziging van werkgever ingevolge een overgang van een
onderneming of van een gedeelte van een onderneming krachtens onderneming of van een gedeelte van een onderneming krachtens
overeenkomst geldt navolgende regeling : overeenkomst geldt navolgende regeling :
a) Met betrekking tot het genot van de beschermingsmaatregelen, a) Met betrekking tot het genot van de beschermingsmaatregelen,
bepaald bij deze hoofdstuk V : de bescherming, voorzien bij de bepaald bij deze hoofdstuk V : de bescherming, voorzien bij de
artikelen 27, 28 en 30 van toepassing op de syndicale afgevaardigden artikelen 27, 28 en 30 van toepassing op de syndicale afgevaardigden
van de onderneming, die overgaat, of het gedeelte ervan, dat overgaat, van de onderneming, die overgaat, of het gedeelte ervan, dat overgaat,
tot op het ogenblik dat een nieuwe syndicale afvaardiging wordt tot op het ogenblik dat een nieuwe syndicale afvaardiging wordt
samengesteld of, indien de afgevaardigden niet opnieuw aangeduid of samengesteld of, indien de afgevaardigden niet opnieuw aangeduid of
herkozen worden, tot op het ogenblik dat de conventionele duur van hun herkozen worden, tot op het ogenblik dat de conventionele duur van hun
mandaat zou verstreken zijn; te dien einde worden die syndicale mandaat zou verstreken zijn; te dien einde worden die syndicale
afgevaardigden beschouwd alsof zij hun mandaat verder uitoefenen afgevaardigden beschouwd alsof zij hun mandaat verder uitoefenen
binnen de hiervoor vermelde tijdslimieten. binnen de hiervoor vermelde tijdslimieten.
b) Met betrekking tot de voortzetting van de uitoefening van het b) Met betrekking tot de voortzetting van de uitoefening van het
mandaat : mandaat :
1. indien bij de overgang de autonomie van de onderneming of van het 1. indien bij de overgang de autonomie van de onderneming of van het
gedeelte van de onderneming, op het vlak waarvan de syndicale gedeelte van de onderneming, op het vlak waarvan de syndicale
afvaardiging werd opgericht, behouden blijft, blijven de syndicale afvaardiging werd opgericht, behouden blijft, blijven de syndicale
afgevaardigden hun mandaat verder uitoefenen tot op het ogenblik dat afgevaardigden hun mandaat verder uitoefenen tot op het ogenblik dat
het verstrijkt; het verstrijkt;
2. voor het geval dat de autonomie van de onderneming of van het 2. voor het geval dat de autonomie van de onderneming of van het
gedeelte van de onderneming, op het vlak waarvan de syndicale gedeelte van de onderneming, op het vlak waarvan de syndicale
afvaardiging werd opgericht, niet behouden blijft, wordt de syndicale afvaardiging werd opgericht, niet behouden blijft, wordt de syndicale
afvaardiging uiterlijk zes maanden na de overgang wedersamengesteld. afvaardiging uiterlijk zes maanden na de overgang wedersamengesteld.
Tot op het ogenblik van de wedersamenstelling blijven de syndicale Tot op het ogenblik van de wedersamenstelling blijven de syndicale
afgevaardigden hun mandaat verder uitoefenen. afgevaardigden hun mandaat verder uitoefenen.

Art. 32.De opgezegde syndicale afgevaardigde behoudt tijdens de

Art. 32.De opgezegde syndicale afgevaardigde behoudt tijdens de
opzeggingstermijn, benevens de rechten die uit de wet op de opzeggingstermijn, benevens de rechten die uit de wet op de
arbeidsovereenkomst voor werknemers voortvloeien, ook de rechten arbeidsovereenkomst voor werknemers voortvloeien, ook de rechten
ontstaan uit deze overeenkomst. ontstaan uit deze overeenkomst.
Wanneer op grond van de omstandigheden daartoe aanleiding bestaat, kan Wanneer op grond van de omstandigheden daartoe aanleiding bestaat, kan
de werkgever zich beroepen op de bepalingen van artikel 22. de werkgever zich beroepen op de bepalingen van artikel 22.
HOOFDSTUK VI. - Werking van de syndicale afvaardiging HOOFDSTUK VI. - Werking van de syndicale afvaardiging

Art. 33.De syndicale afvaardiging wordt naargelang de noodwendigheden

Art. 33.De syndicale afvaardiging wordt naargelang de noodwendigheden
door het hoofd van de onderneming of diens afgevaardigde ontvangen. door het hoofd van de onderneming of diens afgevaardigde ontvangen.

Art. 34.De voltallige of niet voltallige afvaardiging komt tijdens de

Art. 34.De voltallige of niet voltallige afvaardiging komt tijdens de
normale diensturen met de werkgever samen. normale diensturen met de werkgever samen.

Art. 35.De tijd besteed aan de samenkomst van de syndicale

Art. 35.De tijd besteed aan de samenkomst van de syndicale
afvaardiging met de werkgever, wordt als werktijd aangezien en afvaardiging met de werkgever, wordt als werktijd aangezien en
bezoldigd. Voor het tijdsgedeelte van de samenkomst dat de normale bezoldigd. Voor het tijdsgedeelte van de samenkomst dat de normale
arbeidsduur overschrijdt, is geen overloon verschuldigd. arbeidsduur overschrijdt, is geen overloon verschuldigd.

Art. 36.De leden van de syndicale afvaardiging beschikken over de

Art. 36.De leden van de syndicale afvaardiging beschikken over de
nodige tijd en faciliteiten - in onderling akkoord met de werkgever te nodige tijd en faciliteiten - in onderling akkoord met de werkgever te
bepalen en bezoldigd als arbeidstijd - om de in dit statuut omschreven bepalen en bezoldigd als arbeidstijd - om de in dit statuut omschreven
syndicale opdrachten en activiteiten in de onderneming collectief of syndicale opdrachten en activiteiten in de onderneming collectief of
individueel uit te oefenen. individueel uit te oefenen.
Met het oog op het gebruik van die tijd en die faciliteiten dienen de Met het oog op het gebruik van die tijd en die faciliteiten dienen de
leden van de syndicale afvaardiging vooraf de werkgever in te lichten leden van de syndicale afvaardiging vooraf de werkgever in te lichten
en in akkoord met hem ervoor te zorgen dat dit gebruik het goed en in akkoord met hem ervoor te zorgen dat dit gebruik het goed
verloop van de diensten in de onderneming niet verstoort. verloop van de diensten in de onderneming niet verstoort.
De onderneming stelt - ofwel permanent ofwel occasioneel - een lokaal De onderneming stelt - ofwel permanent ofwel occasioneel - een lokaal
ter beschikking van de syndicale afvaardiging van het personeel, ten ter beschikking van de syndicale afvaardiging van het personeel, ten
einde haar toe te staan haar opdracht passend te vervullen. einde haar toe te staan haar opdracht passend te vervullen.

Art. 37.Om de samenkomsten met de werkgever voor te bereiden en met

Art. 37.Om de samenkomsten met de werkgever voor te bereiden en met
diens vooraf gegeven toestemming, mag de syndicale afvaardiging binnen diens vooraf gegeven toestemming, mag de syndicale afvaardiging binnen
de onderneming bijeenkomen. Deze voorbereidende vergaderingen zijn te de onderneming bijeenkomen. Deze voorbereidende vergaderingen zijn te
beschouwen als syndicale opdrachten en activiteiten zoals beoogd in beschouwen als syndicale opdrachten en activiteiten zoals beoogd in
artikel 36, alinea 1. artikel 36, alinea 1.

Art. 38.De syndicale afvaardiging kan meer bepaald tijdens de

Art. 38.De syndicale afvaardiging kan meer bepaald tijdens de
rustperiodes mondeling of schriftelijk overgaan tot alle mededelingen rustperiodes mondeling of schriftelijk overgaan tot alle mededelingen
die nuttig zijn voor het personeel, zonder dat zulks de organisatie die nuttig zijn voor het personeel, zonder dat zulks de organisatie
van het werk mag verstoren. Deze mededelingen moeten van professionele van het werk mag verstoren. Deze mededelingen moeten van professionele
of van syndicale aard zijn. of van syndicale aard zijn.
Op gemotiveerd verzoek door de syndicale afvaardiging in te dienen met Op gemotiveerd verzoek door de syndicale afvaardiging in te dienen met
een vooropzegging van 48 uren en met de voorafgaande instemming van de een vooropzegging van 48 uren en met de voorafgaande instemming van de
werkgever kunnen door de syndicale afvaardiging werkgever kunnen door de syndicale afvaardiging
voorlichtingsvergaderingen voor het personeel van de onderneming op de voorlichtingsvergaderingen voor het personeel van de onderneming op de
arbeidsplaats en gedurende de werkuren worden belegd. De werkgever kan arbeidsplaats en gedurende de werkuren worden belegd. De werkgever kan
niet willekeurig zijn instemming weigeren. Hij wordt er meer bepaald niet willekeurig zijn instemming weigeren. Hij wordt er meer bepaald
toe gebracht zijn instemming te geven ter gelegenheid van het sluiten toe gebracht zijn instemming te geven ter gelegenheid van het sluiten
van collectieve arbeidsovereenkomsten die het gehele van collectieve arbeidsovereenkomsten die het gehele
werknemerspersoneel van de onderneming aanbelangen. werknemerspersoneel van de onderneming aanbelangen.
HOOFDSTUK VII. - Rol van de syndicale afvaardiging HOOFDSTUK VII. - Rol van de syndicale afvaardiging
bij ontstentenis van de ondernemingsraad bij ontstentenis van de ondernemingsraad

Art. 39.In afwijking van artikel 11 kan de syndicale afvaardiging,

Art. 39.In afwijking van artikel 11 kan de syndicale afvaardiging,
bij ontstentenis van ondernemingsraad, de taken, rechten en opdrachten bij ontstentenis van ondernemingsraad, de taken, rechten en opdrachten
uitoefenen die aan deze raad worden toegekend in het hoofdstuk II, uitoefenen die aan deze raad worden toegekend in het hoofdstuk II,
artikelen 4, 5, 6, 7 en 11 van de collectieve arbeidsovereenkomst, die artikelen 4, 5, 6, 7 en 11 van de collectieve arbeidsovereenkomst, die
de nationale akkoorden en de collectieve arbeidsovereenkomsten de nationale akkoorden en de collectieve arbeidsovereenkomsten
betreffende de ondernemingsraden coördineert, gesloten in de schoot betreffende de ondernemingsraden coördineert, gesloten in de schoot
van de Nationale Arbeidsraad op 9 maart 1972. van de Nationale Arbeidsraad op 9 maart 1972.
HOOFDSTUK VIII. - Beslechting van een geschil HOOFDSTUK VIII. - Beslechting van een geschil

Art. 40.Wanneer een geschil ontstaat binnen de onderneming met de

Art. 40.Wanneer een geschil ontstaat binnen de onderneming met de
directie, wendt de syndicale afvaardiging alle mogelijke middelen aan directie, wendt de syndicale afvaardiging alle mogelijke middelen aan
ten einde het geschil door onderhandelingen te beslechten. ten einde het geschil door onderhandelingen te beslechten.

Art. 41.Wanneer na bemoeienis van een syndicale afvaardiging geen

Art. 41.Wanneer na bemoeienis van een syndicale afvaardiging geen
akkoord is bereikt met de werkgever aangaande de regeling van een akkoord is bereikt met de werkgever aangaande de regeling van een
geschil, kunnen de afgevaardigden de hulp inroepen van de vaste geschil, kunnen de afgevaardigden de hulp inroepen van de vaste
vertegenwoordigers van hun vakorganisaties om het overleg omtrent die vertegenwoordigers van hun vakorganisaties om het overleg omtrent die
aangelegenheid voort te zetten. Wanneer dit geval zich voordoet, kan aangelegenheid voort te zetten. Wanneer dit geval zich voordoet, kan
de werkgever zich doen bijstaan door vertegenwoordigers van zijn de werkgever zich doen bijstaan door vertegenwoordigers van zijn
beroepsorganisatie. beroepsorganisatie.

Art. 42.Na uitputting van alle onderhandelingsmogelijkheden kan de

Art. 42.Na uitputting van alle onderhandelingsmogelijkheden kan de
syndicale afvaardiging het geschil doen voorbrengen voor het nationaal syndicale afvaardiging het geschil doen voorbrengen voor het nationaal
verzoeningscomité van het Paritair Comité voor het beheer van verzoeningscomité van het Paritair Comité voor het beheer van
gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden. gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden.

Art. 43.Ieder beroep op het nationaal verzoeningscomité moet

Art. 43.Ieder beroep op het nationaal verzoeningscomité moet
geschieden door bemiddeling van een lid van het Paritair Comité voor geschieden door bemiddeling van een lid van het Paritair Comité voor
het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden. het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden.

Art. 44.Een stakingsaanzegging kan enkel schriftelijk betekend worden

Art. 44.Een stakingsaanzegging kan enkel schriftelijk betekend worden
nadat het nationaal verzoeningscomité zich heeft uitgesproken. nadat het nationaal verzoeningscomité zich heeft uitgesproken.

Art. 45.De stakingsaanzegging zal een duurtijd hebben van tenminste

Art. 45.De stakingsaanzegging zal een duurtijd hebben van tenminste
veertien dagen en zal ingaan de dag na de betekening. veertien dagen en zal ingaan de dag na de betekening.
HOOFDSTUK IX. - Duur van de overeenkomst en diversen HOOFDSTUK IX. - Duur van de overeenkomst en diversen

Art. 46.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor vier

Art. 46.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor vier
jaar. Zij wordt stilzwijgend voor een verdere termijn van vier jaar jaar. Zij wordt stilzwijgend voor een verdere termijn van vier jaar
verlengd en zo verder om de vier jaar, zolang de bepalingen van verlengd en zo verder om de vier jaar, zolang de bepalingen van
navolgend artikel 47 niet worden ingeroepen. navolgend artikel 47 niet worden ingeroepen.
Zij vernietigt en vervangt de collectieve arbeidsovereenkomst van 3 Zij vernietigt en vervangt de collectieve arbeidsovereenkomst van 3
juni 2004 (koninklijk besluit van 24 augustus 2005, Belgisch juni 2004 (koninklijk besluit van 24 augustus 2005, Belgisch
Staatsblad van 25 november 2005), gesloten in het Paritair Comité voor Staatsblad van 25 november 2005), gesloten in het Paritair Comité voor
het beheer van gebouwen en voor de dienstboden, betreffende het het beheer van gebouwen en voor de dienstboden, betreffende het
statuut van de syndicale afvaardiging. statuut van de syndicale afvaardiging.

Art. 47.Ten vroegste zes maanden en ten laatste drie maanden voor het

Art. 47.Ten vroegste zes maanden en ten laatste drie maanden voor het
verstrijken van iedere periode bedoeld in artikel 46 kan deze verstrijken van iedere periode bedoeld in artikel 46 kan deze
collectieve arbeidsovereenkomst worden opgezegd door om het even welke collectieve arbeidsovereenkomst worden opgezegd door om het even welke
ondertekenende partij. ondertekenende partij.
De opzegging wordt door middel van een aangetekende brief betekend aan De opzegging wordt door middel van een aangetekende brief betekend aan
alle ondertekenende partijen en aan de voorzitter van het paritair alle ondertekenende partijen en aan de voorzitter van het paritair
comité. comité.

Art. 48.De organisatie op wier verantwoording de collectieve

Art. 48.De organisatie op wier verantwoording de collectieve
arbeidsovereenkomst wordt opgezegd, gaat de verbintenis aan de redenen arbeidsovereenkomst wordt opgezegd, gaat de verbintenis aan de redenen
te noemen en onmiddellijk voorstellen tot wijziging in te dienen. De te noemen en onmiddellijk voorstellen tot wijziging in te dienen. De
ondertekenende partijen gaan de verplichtingen aan deze voorstellen ondertekenende partijen gaan de verplichtingen aan deze voorstellen
binnen de maand na ontvangst te bespreken. binnen de maand na ontvangst te bespreken.

Art. 49.Zolang deze collectieve arbeidsovereenkomst loopt,

Art. 49.Zolang deze collectieve arbeidsovereenkomst loopt,
opzeggingstermijn inbegrepen, gaan de partijen de verbintenis aan in opzeggingstermijn inbegrepen, gaan de partijen de verbintenis aan in
de ondernemingen waar ze wordt nageleefd, geen staking of geen de ondernemingen waar ze wordt nageleefd, geen staking of geen
lock-out te beginnen, zonder zich vooraf te gedragen naar de lock-out te beginnen, zonder zich vooraf te gedragen naar de
bepalingen van hoofdstuk VIII. De werkstakingen of lock-outs die in bepalingen van hoofdstuk VIII. De werkstakingen of lock-outs die in
strijd met onderhavig artikel worden uitgeroepen, zullen niet worden strijd met onderhavig artikel worden uitgeroepen, zullen niet worden
ondersteund. ondersteund.

Art. 50.Uitzonderlijke gevallen of gevallen die in deze overeenkomst

Art. 50.Uitzonderlijke gevallen of gevallen die in deze overeenkomst
niet zijn voorzien, worden onderzocht door het beperkt comité van het niet zijn voorzien, worden onderzocht door het beperkt comité van het
Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en
de dienstboden, hetwelk aan dit comité verslag zal uitbrengen. de dienstboden, hetwelk aan dit comité verslag zal uitbrengen.

Art. 51.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking de dag

Art. 51.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking de dag
waarop zij overeengekomen is. waarop zij overeengekomen is.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 19 april Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 19 april
2010. 2010.
De Vice-Eerste Minister De Vice-Eerste Minister
en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en
asielbeleid, asielbeleid,
Mevr. J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
Bijlage aan het collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009, Bijlage aan het collectieve arbeidsovereenkomst van 2 april 2009,
gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de gesloten in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de
vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de vastgoedmakelaars en de dienstboden, betreffende de statuut van de
syndicale afvaardiging syndicale afvaardiging
Paritaire commentaar op de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende Paritaire commentaar op de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende
het statuut van de syndicale afvaardiging het statuut van de syndicale afvaardiging

Artikel 1.Toepassingsgebied.

Artikel 1.Toepassingsgebied.
Door de term "werknemers" moet verstaan worden werknemers bedoeld door Door de term "werknemers" moet verstaan worden werknemers bedoeld door
de artikelen 3 en 5 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 24 de artikelen 3 en 5 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 24
september 2007, betreffende de beroepsindeling en de lonen, afgesloten september 2007, betreffende de beroepsindeling en de lonen, afgesloten
in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de in het Paritair Comité voor het beheer van gebouwen, de
vastgoedmakelaars en de dienstboden. vastgoedmakelaars en de dienstboden.
Deze definitie is toepasselijk op het geheel van de bepalingen van de Deze definitie is toepasselijk op het geheel van de bepalingen van de
overeenkomst. overeenkomst.
In overeenstemming met de algemene principes van het recht op de In overeenstemming met de algemene principes van het recht op de
collectieve arbeidsovereenkomsten, kunnen definities die gunstiger collectieve arbeidsovereenkomsten, kunnen definities die gunstiger
zijn voor de werknemers aanvaard worden op het niveau van de zijn voor de werknemers aanvaard worden op het niveau van de
ondernemingen. ondernemingen.

Art. 12.De oorspronkelijke notie van de term "technische

Art. 12.De oorspronkelijke notie van de term "technische
bedrijfseenheid" voor de wet van 20 september 1948 wordt bedoeld en bedrijfseenheid" voor de wet van 20 september 1948 wordt bedoeld en
niet de notie gewijzigd door recente reglementaire besluiten niet de notie gewijzigd door recente reglementaire besluiten
(koninklijk besluit nr. 4 van 11 oktober 1978, Belgisch Staatsblad van (koninklijk besluit nr. 4 van 11 oktober 1978, Belgisch Staatsblad van
31 oktober 1978). 31 oktober 1978).

Art. 33.De ondernemingen of subsectoren van het Paritair Comité voor

Art. 33.De ondernemingen of subsectoren van het Paritair Comité voor
het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden worden het beheer van gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden worden
uitgenodigd op hun niveau de faciliteiten en de duurtijd te bepalen uitgenodigd op hun niveau de faciliteiten en de duurtijd te bepalen
die nodig zijn voor het collectief of individueel uitoefenen van de in die nodig zijn voor het collectief of individueel uitoefenen van de in
dit statuut omschreven syndicale opdrachten en activiteiten in de dit statuut omschreven syndicale opdrachten en activiteiten in de
onderneming. onderneming.
Het beperkt comité van het Paritair Comité voor het beheer van Het beperkt comité van het Paritair Comité voor het beheer van
gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden zal waken over de gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden zal waken over de
goede toepassing van deze bepaling. goede toepassing van deze bepaling.

Art. 37.De organisaties zijn van oordeel dat het beleggen van

Art. 37.De organisaties zijn van oordeel dat het beleggen van
dergelijke voorlichtingsvergaderingen voornamelijk kan verantwoord dergelijke voorlichtingsvergaderingen voornamelijk kan verantwoord
zijn tijdens de onderhandeling of het sluiten hetzij van collectieve zijn tijdens de onderhandeling of het sluiten hetzij van collectieve
overeenkomsten, hetzij van collectieve akkoorden op het vlak van de overeenkomsten, hetzij van collectieve akkoorden op het vlak van de
onderneming. onderneming.
Het verzoeningscomité van het Paritair Comité voor het beheer van Het verzoeningscomité van het Paritair Comité voor het beheer van
gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden zal alle betwistingen gebouwen, de vastgoedmakelaars en de dienstboden zal alle betwistingen
inzake de toepassing van de huidige overeenkomst onderzoeken, inzake de toepassing van de huidige overeenkomst onderzoeken,
ondermeer in de gevallen waarin de vakorganisaties zich benadeeld ondermeer in de gevallen waarin de vakorganisaties zich benadeeld
zouden achten ten opzichte van de beschikkingen van de vorige zouden achten ten opzichte van de beschikkingen van de vorige
overeenkomst inzake het statuut van de syndicale afvaardiging. overeenkomst inzake het statuut van de syndicale afvaardiging.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 19 april Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 19 april
2010. 2010.
De Vice-Eerste Minister De Vice-Eerste Minister
en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en
asielbeleid, asielbeleid,
Mevr. J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
^