Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 09/03/2014
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering van het ontslag "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering van het ontslag Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering van het ontslag
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
9 MAART 2014. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt 9 MAART 2014. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari
2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering 2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering
van het ontslag (1) van het ontslag (1)
FILIP, Koning der Belgen, FILIP, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
28; 28;
Gelet op het verzoek van de Nationale Arbeidsraad; Gelet op het verzoek van de Nationale Arbeidsraad;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage
overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari
2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering 2014, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering
van het ontslag. van het ontslag.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van
dit besluit. dit besluit.
Gegeven te Brussel, 9 maart 2014. Gegeven te Brussel, 9 maart 2014.
FILIP FILIP
Van Koningswege : Van Koningswege :
De Minister van Werk, De Minister van Werk,
Mevr. M. DE CONINCK Mevr. M. DE CONINCK
_______ _______
Nota Nota
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Bijlage Bijlage
Nationale Arbeidsraad Nationale Arbeidsraad
Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014 Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014
Motivering van het ontslag Motivering van het ontslag
(Overeenkomst geregistreerd op 18 februari 2014 onder het nummer (Overeenkomst geregistreerd op 18 februari 2014 onder het nummer
119415/CO/300) 119415/CO/300)
VERSLAG VERSLAG
Tengevolge van het arrest van het Grondwettelijk Hof van 7 juli 2011 Tengevolge van het arrest van het Grondwettelijk Hof van 7 juli 2011
inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag startten inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag startten
onderhandelingen tussen de sociale partners en de regering over het onderhandelingen tussen de sociale partners en de regering over het
wegwerken van de onderscheiden behandeling van arbeiders en bedienden. wegwerken van de onderscheiden behandeling van arbeiders en bedienden.
Op 5 juli 2013 resulteerden deze in een regeringscompromis, waarin Op 5 juli 2013 resulteerden deze in een regeringscompromis, waarin
onder andere wordt voorzien dat een regeling rond motivering van het onder andere wordt voorzien dat een regeling rond motivering van het
ontslag en goed HR-beleid bij ontslag zou worden voorzien in een in de ontslag en goed HR-beleid bij ontslag zou worden voorzien in een in de
schoot van de Nationale Arbeidsraad te onderhandelen collectieve schoot van de Nationale Arbeidsraad te onderhandelen collectieve
arbeidsovereenkomst. arbeidsovereenkomst.
De wet van 26 december 2013 betreffende de invoering van een De wet van 26 december 2013 betreffende de invoering van een
eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden inzake de eenheidsstatuut tussen arbeiders en bedienden inzake de
opzeggingstermijnen en de carenzdag en begeleidende maatregelen, die opzeggingstermijnen en de carenzdag en begeleidende maatregelen, die
dit regeringscompromis juridisch vertaalt, bepaalt in zijn artikel 38, dit regeringscompromis juridisch vertaalt, bepaalt in zijn artikel 38,
1° dat het artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 zal ophouden van 1° dat het artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 zal ophouden van
toepassing te zijn vanaf de inwerkingtreding van een collectieve toepassing te zijn vanaf de inwerkingtreding van een collectieve
arbeidsovereenkomst gesloten in de Raad, algemeen verbindend verklaard arbeidsovereenkomst gesloten in de Raad, algemeen verbindend verklaard
door de Koning, betreffende de motivering van het ontslag door de door de Koning, betreffende de motivering van het ontslag door de
werkgever, voor wat betreft de werkgevers die onder het werkgever, voor wat betreft de werkgevers die onder het
toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 vallen en hun toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 vallen en hun
werknemers. werknemers.
Onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst heeft de bedoeling om Onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst heeft de bedoeling om
uitvoering te geven aan deze bepaling en om hiermee de juridische uitvoering te geven aan deze bepaling en om hiermee de juridische
onzekerheid gepaard gaand met een onderscheiden behandeling van onzekerheid gepaard gaand met een onderscheiden behandeling van
arbeiders (artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 inzake de arbeiders (artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 inzake de
willekeurige afdanking) en bedienden (theorie van het rechtsmisbruik) willekeurige afdanking) en bedienden (theorie van het rechtsmisbruik)
inzake de mogelijkheden van een betwisting van hun ontslag, weg te inzake de mogelijkheden van een betwisting van hun ontslag, weg te
werken. werken.
Daarnaast schrijft deze collectieve arbeidsovereenkomst zich in in een Daarnaast schrijft deze collectieve arbeidsovereenkomst zich in in een
internationale en Europese context waarbij verschillende juridische internationale en Europese context waarbij verschillende juridische
instrumenten betrekking hebben op het recht van een werknemer om de instrumenten betrekking hebben op het recht van een werknemer om de
redenen van zijn ontslag te kennen en op het recht op bescherming redenen van zijn ontslag te kennen en op het recht op bescherming
tegen kennelijk onredelijk ontslag. tegen kennelijk onredelijk ontslag.
De Raad heeft zich laten leiden door de vaste overtuiging dat uitleg De Raad heeft zich laten leiden door de vaste overtuiging dat uitleg
en dialoog de misverstanden kunnen vermijden, de spanningen kunnen en dialoog de misverstanden kunnen vermijden, de spanningen kunnen
verminderen en de conflicten kunnen doen afnemen, die in het kader van verminderen en de conflicten kunnen doen afnemen, die in het kader van
een ontslag tussen de werkgever en de werknemer kunnen rijzen. Een een ontslag tussen de werkgever en de werknemer kunnen rijzen. Een
goed HR-beleid gaat uit van een permanente dialoog (informeel en/of goed HR-beleid gaat uit van een permanente dialoog (informeel en/of
formeel) tussen de werkgever en de werknemer gedurende een volledige formeel) tussen de werkgever en de werknemer gedurende een volledige
loopbaan. Een eventueel voorafgaand onderhoud, wanneer de werkgever loopbaan. Een eventueel voorafgaand onderhoud, wanneer de werkgever
voornemens is om tot ontslag over te gaan, kan zich inschrijven in voornemens is om tot ontslag over te gaan, kan zich inschrijven in
deze permanente dialoog. deze permanente dialoog.
Daarnaast zijn de sociale partners van oordeel dat indien een Daarnaast zijn de sociale partners van oordeel dat indien een
ontslagbeslissing wordt genomen, deze goed moet worden uitgelegd. De ontslagbeslissing wordt genomen, deze goed moet worden uitgelegd. De
menselijke aanpak van een ontslag in een context van wederzijds menselijke aanpak van een ontslag in een context van wederzijds
respect tussen de werkgever en de werknemer maakt deel uit van een respect tussen de werkgever en de werknemer maakt deel uit van een
goed HR-beleid. goed HR-beleid.
Daarom wordt in onderhavige collectieve overeenkomst een recht Daarom wordt in onderhavige collectieve overeenkomst een recht
ingevoerd voor een ontslagen werknemer om de concrete redenen die ingevoerd voor een ontslagen werknemer om de concrete redenen die
geleid hebben tot zijn ontslag te kennen. geleid hebben tot zijn ontslag te kennen.
De tweede krachtlijn van onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst De tweede krachtlijn van onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst
bestaat erin de contouren aan te geven voor het ontslagrecht van de bestaat erin de contouren aan te geven voor het ontslagrecht van de
werkgever, dat volgens de rechtspraak vandaag al niet absoluut is, net werkgever, dat volgens de rechtspraak vandaag al niet absoluut is, net
als ieder ander recht. als ieder ander recht.
De werkgever heeft wel het recht om te beslissen over de belangen van De werkgever heeft wel het recht om te beslissen over de belangen van
zijn onderneming, maar dat recht mag niet op onvoorzichtige en zijn onderneming, maar dat recht mag niet op onvoorzichtige en
onevenredige wijze worden uitgeoefend. onevenredige wijze worden uitgeoefend.
De collectieve arbeidsovereenkomst stelt dat een werkgever die een De collectieve arbeidsovereenkomst stelt dat een werkgever die een
werknemer die is aangeworven voor onbepaalde tijd na 6 maanden werknemer die is aangeworven voor onbepaalde tijd na 6 maanden
tewerkstelling ontslaat om redenen die geen verband houden met de tewerkstelling ontslaat om redenen die geen verband houden met de
geschiktheid, of het gedrag van de werknemer, of die niet berusten op geschiktheid, of het gedrag van de werknemer, of die niet berusten op
de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling
of de dienst en waartoe nooit beslist zou zijn door een normale en of de dienst en waartoe nooit beslist zou zijn door een normale en
redelijke werkgever, een kennelijk onredelijk ontslag geeft. Hier is redelijke werkgever, een kennelijk onredelijk ontslag geeft. Hier is
een aparte sanctionering aan verbonden. een aparte sanctionering aan verbonden.
Met deze collectieve arbeidsovereenkomst willen de sociale partners Met deze collectieve arbeidsovereenkomst willen de sociale partners
bovendien rechtszekerheid creëren teneinde juridische betwistingen bovendien rechtszekerheid creëren teneinde juridische betwistingen
rond ontslag voor de rechter te voorkomen. rond ontslag voor de rechter te voorkomen.
Het recht om de concrete redenen die tot het ontslag hebben geleid te Het recht om de concrete redenen die tot het ontslag hebben geleid te
kennen kennen
De sociale partners zijn van oordeel dat het recht voor een werknemer De sociale partners zijn van oordeel dat het recht voor een werknemer
om de concrete redenen die geleid hebben tot zijn ontslag te kennen om de concrete redenen die geleid hebben tot zijn ontslag te kennen
een belangrijke vernieuwing is in de wijze waarop het ontslagrecht in een belangrijke vernieuwing is in de wijze waarop het ontslagrecht in
België tot nu toe werd opgevat. De werknemer kan gedurende een België tot nu toe werd opgevat. De werknemer kan gedurende een
bepaalde periode na zijn ontslag op een geformaliseerde wijze om bepaalde periode na zijn ontslag op een geformaliseerde wijze om
uitleg vragen over de redenen die geleid hebben tot zijn ontslag. Voor uitleg vragen over de redenen die geleid hebben tot zijn ontslag. Voor
de werkgever die hierop niet ingaat is daar voortaan een sanctie aan de werkgever die hierop niet ingaat is daar voortaan een sanctie aan
verbonden, tenzij hij dit reeds uit eigen beweging schriftelijk zou verbonden, tenzij hij dit reeds uit eigen beweging schriftelijk zou
gedaan hebben. gedaan hebben.
De bedoeling is om de werknemers zicht te geven op de redenen die aan De bedoeling is om de werknemers zicht te geven op de redenen die aan
de basis gelegen hebben van hun ontslag, zodat zij de redelijkheid de basis gelegen hebben van hun ontslag, zodat zij de redelijkheid
daarvan kunnen beoordelen, zonder dat de werkgevers een te daarvan kunnen beoordelen, zonder dat de werkgevers een te
formalistisch kader opgedrongen wordt. De werkgever kan deze redenen formalistisch kader opgedrongen wordt. De werkgever kan deze redenen
immers uit eigen beweging schriftelijk aan de werknemer meedelen of immers uit eigen beweging schriftelijk aan de werknemer meedelen of
als antwoord op een geformaliseerd verzoek van de werknemer; in dit als antwoord op een geformaliseerd verzoek van de werknemer; in dit
laatste geval dient hij dit wel bij aangetekend schrijven te doen. laatste geval dient hij dit wel bij aangetekend schrijven te doen.
De sociale partners menen dat het recht voor een werknemer om de De sociale partners menen dat het recht voor een werknemer om de
concrete redenen die geleid hebben tot zijn ontslag te kennen een concrete redenen die geleid hebben tot zijn ontslag te kennen een
preventief effect kan hebben ten aanzien van procedures ter betwisting preventief effect kan hebben ten aanzien van procedures ter betwisting
van een ontslag. Wanneer de werknemer immers geïnformeerd wordt over van een ontslag. Wanneer de werknemer immers geïnformeerd wordt over
de concrete redenen die aan de grondslag liggen van zijn ontslag, zal de concrete redenen die aan de grondslag liggen van zijn ontslag, zal
hij kunnen beoordelen of hij dit ontslag kan aanvechten op basis van hij kunnen beoordelen of hij dit ontslag kan aanvechten op basis van
de ervoor gegeven redenen of dat hij vrede kan nemen met de de ervoor gegeven redenen of dat hij vrede kan nemen met de
ontslagbeslissing van de werkgever. De werkgever wordt er toe aangezet ontslagbeslissing van de werkgever. De werkgever wordt er toe aangezet
om zijn beweegredenen te verduidelijken en de werknemer zal zich een om zijn beweegredenen te verduidelijken en de werknemer zal zich een
geïnformeerd oordeel kunnen vormen, waardoor gerechtelijke procedures geïnformeerd oordeel kunnen vormen, waardoor gerechtelijke procedures
kunnen vermeden worden. kunnen vermeden worden.
Het recht voor een werknemer om de concrete redenen die geleid hebben Het recht voor een werknemer om de concrete redenen die geleid hebben
tot zijn ontslag te kennen, zal er tevens voor zorgen dat hij meer tot zijn ontslag te kennen, zal er tevens voor zorgen dat hij meer
concrete elementen in handen kan hebben wanneer hij zijn ontslag concrete elementen in handen kan hebben wanneer hij zijn ontslag
aanvecht. Het zal zodoende voor de werknemer die zijn recht aanvecht. Het zal zodoende voor de werknemer die zijn recht
geactiveerd heeft door een verzoek aan de werkgever te richten de geactiveerd heeft door een verzoek aan de werkgever te richten de
rechtstoegang voor een betwisting van zijn ontslag vergemakkelijken. rechtstoegang voor een betwisting van zijn ontslag vergemakkelijken.
Het kennelijk onredelijk ontslag Het kennelijk onredelijk ontslag
De tweede krachtlijn van onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst De tweede krachtlijn van onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst
bestaat er in dat een schadevergoeding wordt voorzien voor een bestaat er in dat een schadevergoeding wordt voorzien voor een
werknemer die het slachtoffer is van een kennelijk onredelijk ontslag. werknemer die het slachtoffer is van een kennelijk onredelijk ontslag.
Een kennelijk onredelijk ontslag is een ontslag van een werknemer die Een kennelijk onredelijk ontslag is een ontslag van een werknemer die
is aangeworven voor onbepaalde tijd, dat gebaseerd is op redenen die is aangeworven voor onbepaalde tijd, dat gebaseerd is op redenen die
geen verband houden met de geschiktheid, of het gedrag van de geen verband houden met de geschiktheid, of het gedrag van de
werknemer, of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de werknemer, of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de
werking van de onderneming, de instelling of de dienst en waartoe werking van de onderneming, de instelling of de dienst en waartoe
nooit beslist zou zijn door een normale en redelijke werkgever. nooit beslist zou zijn door een normale en redelijke werkgever.
Bovendien wordt de uitoefening van het ontslagrecht van de werkgever Bovendien wordt de uitoefening van het ontslagrecht van de werkgever
afgetoetst aan hetgeen de uitoefening ervan zou zijn door een normale afgetoetst aan hetgeen de uitoefening ervan zou zijn door een normale
en redelijke werkgever. De werkgever heeft een beleidsvrijheid wat en redelijke werkgever. De werkgever heeft een beleidsvrijheid wat
betreft de leiding van zijn onderneming en kan een keuze maken tussen betreft de leiding van zijn onderneming en kan een keuze maken tussen
redelijke beleidsalternatieven. De toevoeging van het woord redelijke beleidsalternatieven. De toevoeging van het woord
"kennelijk" aan de notie "onredelijk" wil precies wijzen op de "kennelijk" aan de notie "onredelijk" wil precies wijzen op de
beleidsvrijheid van de werkgever en de toetsing in de marge. beleidsvrijheid van de werkgever en de toetsing in de marge.
Door de notie kennelijk onredelijk ontslag tonen de sociale partners Door de notie kennelijk onredelijk ontslag tonen de sociale partners
hun wil om te innoveren, daarbij evenwel aansluitend bij begrippen die hun wil om te innoveren, daarbij evenwel aansluitend bij begrippen die
reeds in rechtspraak en rechtsleer ingang hadden gevonden. Het artikel reeds in rechtspraak en rechtsleer ingang hadden gevonden. Het artikel
63 van de wet van 3 juli 1978 met betrekking tot de willekeurige 63 van de wet van 3 juli 1978 met betrekking tot de willekeurige
afdanking, dat alleen voor de werklieden gold, zal hiermee ophouden afdanking, dat alleen voor de werklieden gold, zal hiermee ophouden
van toepassing te zijn. Evenwel blijft de inhoud van artikel 63 van de van toepassing te zijn. Evenwel blijft de inhoud van artikel 63 van de
wet van 3 juli 1978 behouden tot 31 december 2015 voor de werknemers wet van 3 juli 1978 behouden tot 31 december 2015 voor de werknemers
waarvoor tijdelijk een verkorte opzegging van toepassing is in het waarvoor tijdelijk een verkorte opzegging van toepassing is in het
kader van artikel 70, § 1, van de wet van 26 december 2013. Vanaf 1 kader van artikel 70, § 1, van de wet van 26 december 2013. Vanaf 1
januari 2016 zijn de bepalingen van deze collectieve januari 2016 zijn de bepalingen van deze collectieve
arbeidsovereenkomst op hen van toepassing. Voor de werknemers waarvoor arbeidsovereenkomst op hen van toepassing. Voor de werknemers waarvoor
structureel een verkorte opzegging van toepassing is in het kader van structureel een verkorte opzegging van toepassing is in het kader van
artikel 70, § 4, van de wet van 26 december 2013, blijft de inhoud van artikel 70, § 4, van de wet van 26 december 2013, blijft de inhoud van
artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 verder gelden. artikel 63 van de wet van 3 juli 1978 verder gelden.
De werknemer kan evenwel nog steeds misbruik van het ontslagrecht door De werknemer kan evenwel nog steeds misbruik van het ontslagrecht door
de werkgever inroepen als toepassing van de burgerrechtelijke theorie de werkgever inroepen als toepassing van de burgerrechtelijke theorie
van het rechtsmisbruik indien hij de bestanddelen ervan kan bewijzen. van het rechtsmisbruik indien hij de bestanddelen ervan kan bewijzen.
Eveneens moet de werknemer dan het verband tussen de wijze van het Eveneens moet de werknemer dan het verband tussen de wijze van het
ontslag en de schade en de omvang van de geleden schade bewijzen. ontslag en de schade en de omvang van de geleden schade bewijzen.
De collectieve arbeidsovereenkomst is niet van toepassing op de De collectieve arbeidsovereenkomst is niet van toepassing op de
werknemers die het voorwerp uitmaken van een ontslag waarvoor de werknemers die het voorwerp uitmaken van een ontslag waarvoor de
werkgever een bijzondere ontslagprocedure vastgelegd bij de wet of een werkgever een bijzondere ontslagprocedure vastgelegd bij de wet of een
collectieve arbeidsovereenkomst moet naleven. Voor de andere collectieve arbeidsovereenkomst moet naleven. Voor de andere
ontslagbeschermingen (bijvoorbeeld moederschapsbescherming) geldt dat ontslagbeschermingen (bijvoorbeeld moederschapsbescherming) geldt dat
de vergoedingen niet kunnen gecumuleerd worden met de schadevergoeding de vergoedingen niet kunnen gecumuleerd worden met de schadevergoeding
toegekend voor een kennelijk onredelijk ontslag. Deze collectieve toegekend voor een kennelijk onredelijk ontslag. Deze collectieve
arbeidsovereenkomst raakt dus uiteraard niet aan de bestaande arbeidsovereenkomst raakt dus uiteraard niet aan de bestaande
ontslagbeschermingen voorzien in specifieke wetgevingen. ontslagbeschermingen voorzien in specifieke wetgevingen.
Aangezien de toetsing van de kennelijke onredelijkheid van het ontslag Aangezien de toetsing van de kennelijke onredelijkheid van het ontslag
enkel betrekking heeft op de redenen die geleid hebben tot het enkel betrekking heeft op de redenen die geleid hebben tot het
ontslag, maakt het recht van de werknemer om de redenen die tot het ontslag, maakt het recht van de werknemer om de redenen die tot het
ontslag hebben geleid te kennen hier onlosmakelijk deel van uit. ontslag hebben geleid te kennen hier onlosmakelijk deel van uit.
Een aantal specifieke regels ondersteunen, naast de burgerlijke boete Een aantal specifieke regels ondersteunen, naast de burgerlijke boete
die de collectieve arbeidsovereenkomst hiervoor voorziet, dat de die de collectieve arbeidsovereenkomst hiervoor voorziet, dat de
werknemer ook werkelijk kennis krijgt van de redenen die geleid hebben werknemer ook werkelijk kennis krijgt van de redenen die geleid hebben
tot zijn ontslag, zij het op eigen initiatief van de werkgever of in tot zijn ontslag, zij het op eigen initiatief van de werkgever of in
antwoord op een verzoek van de werknemer. antwoord op een verzoek van de werknemer.
Bij een betwisting of het ontslag al dan niet kennelijk onredelijk is, Bij een betwisting of het ontslag al dan niet kennelijk onredelijk is,
wordt een regeling voorzien inzake de bewijslast. wordt een regeling voorzien inzake de bewijslast.
Indien de werkgever de redenen van het ontslag heeft meegedeeld met Indien de werkgever de redenen van het ontslag heeft meegedeeld met
inachtneming van de betreffende bepalingen van de collectieve inachtneming van de betreffende bepalingen van de collectieve
arbeidsovereenkomst, dan draagt de partij die iets aanvoert daarvan de arbeidsovereenkomst, dan draagt de partij die iets aanvoert daarvan de
bewijslast. bewijslast.
Evenwel behoort het aan de werkgever om het bewijs te leveren van de Evenwel behoort het aan de werkgever om het bewijs te leveren van de
voor het ontslag ingeroepen redenen die hij niet aan de werknemer voor het ontslag ingeroepen redenen die hij niet aan de werknemer
heeft meegedeeld met inachtneming van de betreffende bepalingen van de heeft meegedeeld met inachtneming van de betreffende bepalingen van de
collectieve arbeidsovereenkomst en die aantonen dat het ontslag niet collectieve arbeidsovereenkomst en die aantonen dat het ontslag niet
kennelijk onredelijk is. kennelijk onredelijk is.
Daarnaast behoort het aan de werknemer om het bewijs te leveren van Daarnaast behoort het aan de werknemer om het bewijs te leveren van
elementen die wijzen op de kennelijke onredelijkheid van het ontslag elementen die wijzen op de kennelijke onredelijkheid van het ontslag
wanneer hij geen verzoek heeft ingediend om de redenen van zijn wanneer hij geen verzoek heeft ingediend om de redenen van zijn
ontslag te kennen met inachtneming van de betreffende bepalingen van ontslag te kennen met inachtneming van de betreffende bepalingen van
de collectieve arbeidsovereenkomst. de collectieve arbeidsovereenkomst.
Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014, gesloten Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 109 van 12 februari 2014, gesloten
in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering van het ontslag in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de motivering van het ontslag
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités;
Gelet op het voorstel dat de minister van Werk op 5 juli 2013 aan de Gelet op het voorstel dat de minister van Werk op 5 juli 2013 aan de
regering heeft gedaan, waarin zij de hoofdlijnen voor een oplossing regering heeft gedaan, waarin zij de hoofdlijnen voor een oplossing
voor de problematiek van het statuut arbeiders/bedienden voorstelt, voor de problematiek van het statuut arbeiders/bedienden voorstelt,
waarvan zij meent dat het bij de sociale partners een voldoende waarvan zij meent dat het bij de sociale partners een voldoende
draagvlak kan vinden, meer bepaald punt I. VIII "Motivering van draagvlak kan vinden, meer bepaald punt I. VIII "Motivering van
ontslag"; ontslag";
Gelet op het artikel 38, 1°, van de wet van 26 december 2013 Gelet op het artikel 38, 1°, van de wet van 26 december 2013
betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen arbeiders en betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen arbeiders en
bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag en
begeleidende maatregelen; begeleidende maatregelen;
Overwegende dat dit artikel voorziet dat het artikel 63 van de wet van Overwegende dat dit artikel voorziet dat het artikel 63 van de wet van
3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten zal ophouden van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten zal ophouden van
toepassing te zijn voor wat betreft de werkgevers die onder het toepassing te zijn voor wat betreft de werkgevers die onder het
toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 vallen en hun toepassingsgebied van de wet van 5 december 1968 vallen en hun
werknemers, vanaf de inwerkingtreding van een collectieve werknemers, vanaf de inwerkingtreding van een collectieve
arbeidsovereenkomst gesloten in de Raad, algemeen verbindend verklaard arbeidsovereenkomst gesloten in de Raad, algemeen verbindend verklaard
door de Koning, betreffende de motivering van het ontslag door de door de Koning, betreffende de motivering van het ontslag door de
werkgever; werkgever;
Overwegende het belang dat de sociale partners hechten aan een goed Overwegende het belang dat de sociale partners hechten aan een goed
HRM-beleid bij het ontslag; HRM-beleid bij het ontslag;
Overwegende dat deze collectieve arbeidsovereenkomst zich daarnaast Overwegende dat deze collectieve arbeidsovereenkomst zich daarnaast
inschrijft in een internationale en Europese context waarbij inschrijft in een internationale en Europese context waarbij
verschillende juridische instrumenten betrekking hebben op het recht verschillende juridische instrumenten betrekking hebben op het recht
van een werknemer om de redenen van zijn ontslag te kennen en op het van een werknemer om de redenen van zijn ontslag te kennen en op het
recht op bescherming tegen kennelijk onredelijk ontslag; recht op bescherming tegen kennelijk onredelijk ontslag;
Overwegende dat de inwerkingtreding van onderhavige overeenkomst geen Overwegende dat de inwerkingtreding van onderhavige overeenkomst geen
afbreuk doet aan de bijzondere ontslagprocedures vastgelegd bij wet of afbreuk doet aan de bijzondere ontslagprocedures vastgelegd bij wet of
collectieve arbeidsovereenkomst; collectieve arbeidsovereenkomst;
Hebben de navolgende interprofessionele organisaties van werkgevers en Hebben de navolgende interprofessionele organisaties van werkgevers en
van werknemers : van werknemers :
- het Verbond van Belgische Ondernemingen; - het Verbond van Belgische Ondernemingen;
- de nationale middenstandsorganisaties erkend overeenkomstig de - de nationale middenstandsorganisaties erkend overeenkomstig de
wetten betreffende de organisatie van de Middenstand, gecoördineerd op wetten betreffende de organisatie van de Middenstand, gecoördineerd op
28 mei 1979; 28 mei 1979;
- de Boerenbond; - de Boerenbond;
- la Fédération wallonne de l'Agriculture"; - la Fédération wallonne de l'Agriculture";
- de Unie van Socialprofitondernemingen; - de Unie van Socialprofitondernemingen;
- het Algemeen Christelijk Vakverbond van België; - het Algemeen Christelijk Vakverbond van België;
- het Algemeen Belgisch Vakverbond; - het Algemeen Belgisch Vakverbond;
- de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België; - de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België;
op 12 februari 2014 in de Nationale Arbeidsraad de volgende op 12 februari 2014 in de Nationale Arbeidsraad de volgende
collectieve arbeidsovereenkomst gesloten. collectieve arbeidsovereenkomst gesloten.
HOOFDSTUK I. - Draagwijdte van de collectieve arbeidsovereenkomst HOOFDSTUK I. - Draagwijdte van de collectieve arbeidsovereenkomst

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst strekt er enerzijds

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst strekt er enerzijds
toe om het recht in te voeren voor de werknemer om de concrete redenen toe om het recht in te voeren voor de werknemer om de concrete redenen
die tot zijn ontslag hebben geleid, te kennen. die tot zijn ontslag hebben geleid, te kennen.
Anderzijds voert deze collectieve arbeidsovereenkomst het recht in Anderzijds voert deze collectieve arbeidsovereenkomst het recht in
voor de werknemer op een schadevergoeding indien zijn ontslag voor de werknemer op een schadevergoeding indien zijn ontslag
kennelijk onredelijk was kennelijk onredelijk was
HOOFDSTUK II. - Toepassingsgebied van de collectieve HOOFDSTUK II. - Toepassingsgebied van de collectieve
arbeidsovereenkomst arbeidsovereenkomst

Art. 2.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Art. 2.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op
de werknemers die zijn tewerkgesteld op grond van een de werknemers die zijn tewerkgesteld op grond van een
arbeidsovereenkomst en op de werkgevers die hen tewerkstellen. arbeidsovereenkomst en op de werkgevers die hen tewerkstellen.
§ 2. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is evenwel niet van § 2. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is evenwel niet van
toepassing op de werknemers die ontslagen worden : toepassing op de werknemers die ontslagen worden :
- tijdens de eerste 6 maanden van de tewerkstelling. Voorafgaande en - tijdens de eerste 6 maanden van de tewerkstelling. Voorafgaande en
aaneensluitende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd of voor aaneensluitende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd of voor
uitzendarbeid voor een identieke functie bij dezelfde werkgever worden uitzendarbeid voor een identieke functie bij dezelfde werkgever worden
meegeteld voor het bereiken van de eerste 6 maanden tewerkstelling. De meegeteld voor het bereiken van de eerste 6 maanden tewerkstelling. De
definitie van voorafgaande en aaneensluitende contracten is die definitie van voorafgaande en aaneensluitende contracten is die
waarnaar verwezen wordt in artikel 37/4 van de wet van 3 juli 1978 waarnaar verwezen wordt in artikel 37/4 van de wet van 3 juli 1978
betreffende de arbeidsovereenkomsten; betreffende de arbeidsovereenkomsten;
- tijdens een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid; - tijdens een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid;
- tijdens een arbeidsovereenkomst voor studentenarbeid; - tijdens een arbeidsovereenkomst voor studentenarbeid;
- met het oog op werkloosheid met bedrijfstoeslag; - met het oog op werkloosheid met bedrijfstoeslag;
- om aan de voor onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een - om aan de voor onbepaalde tijd gesloten arbeidsovereenkomst een
einde te maken vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand einde te maken vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand
waarin de werknemer de wettelijke pensioenleeftijd bereikt; waarin de werknemer de wettelijke pensioenleeftijd bereikt;
- wegens de definitieve stopzetting van de activiteit; - wegens de definitieve stopzetting van de activiteit;
- wegens de sluiting van hun onderneming in de zin van artikel 3 van - wegens de sluiting van hun onderneming in de zin van artikel 3 van
de wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van de ondernemingen; de wet van 26 juni 2002 betreffende de sluiting van de ondernemingen;
en en
- in het kader van een collectief ontslag. - in het kader van een collectief ontslag.
§ 3. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is evenmin van toepassing op § 3. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is evenmin van toepassing op
de werknemers die het voorwerp uitmaken van een ontslag waarvoor de de werknemers die het voorwerp uitmaken van een ontslag waarvoor de
werkgever een bijzondere ontslagprocedure vastgelegd bij de wet of een werkgever een bijzondere ontslagprocedure vastgelegd bij de wet of een
collectieve arbeidsovereenkomst moet naleven. collectieve arbeidsovereenkomst moet naleven.
Zij is ook niet van toepassing op de werknemers die het voorwerp zijn Zij is ook niet van toepassing op de werknemers die het voorwerp zijn
van een meervoudig ontslag bij herstructurering, zoals gedefinieerd op van een meervoudig ontslag bij herstructurering, zoals gedefinieerd op
sectoraal niveau. sectoraal niveau.
§ 4. Hoofdstuk III van deze collectieve arbeidsovereenkomst is niet § 4. Hoofdstuk III van deze collectieve arbeidsovereenkomst is niet
van toepassing wanneer toepassing wordt gemaakt van artikel 35 van de van toepassing wanneer toepassing wordt gemaakt van artikel 35 van de
wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten.
§ 5. Voor de werknemers waarvoor structureel een verkorte opzegging § 5. Voor de werknemers waarvoor structureel een verkorte opzegging
van toepassing is in het kader van artikel 70, § 4, van de wet van 26 van toepassing is in het kader van artikel 70, § 4, van de wet van 26
december 2013 betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen december 2013 betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen
arbeiders en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag arbeiders en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag
en begeleidende maatregelen is alleen hoofdstuk V van deze collectieve en begeleidende maatregelen is alleen hoofdstuk V van deze collectieve
arbeidsovereenkomst van toepassing. arbeidsovereenkomst van toepassing.
Voor de werknemers waarvoor tijdelijk een verkorte opzegging van Voor de werknemers waarvoor tijdelijk een verkorte opzegging van
toepassing is in het kader van artikel 70, § 1, van de wet van 26 toepassing is in het kader van artikel 70, § 1, van de wet van 26
december 2013 is tot 31 december 2015 alleen hoofdstuk V van deze december 2013 is tot 31 december 2015 alleen hoofdstuk V van deze
collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing. Vanaf 1 januari 2016 collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing. Vanaf 1 januari 2016
vallen deze werknemers onder de toepassing van deze collectieve vallen deze werknemers onder de toepassing van deze collectieve
arbeidsovereenkomst, met uitzondering van hoofdstuk V. arbeidsovereenkomst, met uitzondering van hoofdstuk V.
Commentaar Commentaar
De uitsluiting van ontslagen met het oog op werkloosheid met De uitsluiting van ontslagen met het oog op werkloosheid met
bedrijfstoeslag en in het kader van een collectief ontslag voorzien in bedrijfstoeslag en in het kader van een collectief ontslag voorzien in
§ 2 doet geen afbreuk aan de gebruikelijke procedures die terzake § 2 doet geen afbreuk aan de gebruikelijke procedures die terzake
voorzien zijn in de toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomsten en voorzien zijn in de toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomsten en
regelgeving. regelgeving.
Met "bijzondere ontslagprocedures vastgelegd bij wet" in § 3 worden Met "bijzondere ontslagprocedures vastgelegd bij wet" in § 3 worden
bijvoorbeeld bedoeld: de procedure die dient gevolgd te worden voor bijvoorbeeld bedoeld: de procedure die dient gevolgd te worden voor
een ontslag van de werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad een ontslag van de werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad
of in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk of de of in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk of de
niet-verkozen kandidaten voor deze organen op basis van de wet van 19 niet-verkozen kandidaten voor deze organen op basis van de wet van 19
maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de
personeelsafgevaardigden van de ondernemingsraden en in de comités personeelsafgevaardigden van de ondernemingsraden en in de comités
voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede
voor de kandidaat-personeelsafgevaardigden of de procedure die dient voor de kandidaat-personeelsafgevaardigden of de procedure die dient
gevolgd te worden voor een ontslag van de preventieadviseurs op basis gevolgd te worden voor een ontslag van de preventieadviseurs op basis
van de wet van 20 december 2002 betreffende de bescherming van de van de wet van 20 december 2002 betreffende de bescherming van de
preventieadviseurs. preventieadviseurs.
HOOFDSTUK III. - Het recht om de concrete redenen die tot het ontslag HOOFDSTUK III. - Het recht om de concrete redenen die tot het ontslag
hebben geleid te kennen hebben geleid te kennen

Art. 3.De werknemer die ontslagen wordt, heeft het recht om van zijn

Art. 3.De werknemer die ontslagen wordt, heeft het recht om van zijn
werkgever de concrete redenen die tot zijn ontslag hebben geleid te werkgever de concrete redenen die tot zijn ontslag hebben geleid te
kennen. kennen.

Art. 4.De werknemer die de concrete redenen die tot zijn ontslag

Art. 4.De werknemer die de concrete redenen die tot zijn ontslag
geleid hebben wenst te kennen, richt zijn verzoek bij aangetekende geleid hebben wenst te kennen, richt zijn verzoek bij aangetekende
brief tot de werkgever binnen een termijn van 2 maanden nadat de brief tot de werkgever binnen een termijn van 2 maanden nadat de
arbeidsovereenkomst een einde heeft genomen. arbeidsovereenkomst een einde heeft genomen.
Wanneer de arbeidsovereenkomst door de werkgever wordt beëindigd met Wanneer de arbeidsovereenkomst door de werkgever wordt beëindigd met
inachtneming van een opzeggingstermijn, richt de werknemer zijn inachtneming van een opzeggingstermijn, richt de werknemer zijn
verzoek tot de werkgever binnen een termijn van 6 maanden na de verzoek tot de werkgever binnen een termijn van 6 maanden na de
betekening van de opzegging door de werkgever, zonder evenwel 2 betekening van de opzegging door de werkgever, zonder evenwel 2
maanden na het einde van de arbeidsovereenkomst te kunnen maanden na het einde van de arbeidsovereenkomst te kunnen
overschrijden. overschrijden.
Commentaar Commentaar
Met de dag van de betekening van de opzegging wordt bedoeld de dag Met de dag van de betekening van de opzegging wordt bedoeld de dag
waarop de kennisgeving van de opzegging uitwerking heeft. Wanneer de waarop de kennisgeving van de opzegging uitwerking heeft. Wanneer de
kennisgeving van de opzegging bij aangetekende brief gebeurt, heeft de kennisgeving van de opzegging bij aangetekende brief gebeurt, heeft de
kennisgeving uitwerking op de derde werkdag na de datum van de kennisgeving uitwerking op de derde werkdag na de datum van de
verzending (artikel 37, § 1 wet van 3 juli 1978). Een opzegging door verzending (artikel 37, § 1 wet van 3 juli 1978). Een opzegging door
middel van een deurwaardersexploot wordt geacht betekend te zijn op de middel van een deurwaardersexploot wordt geacht betekend te zijn op de
dag dat de deurwaarder zich aanbiedt. dag dat de deurwaarder zich aanbiedt.
Om na te gaan wanneer het verzoek werd ingediend, geldt de postdatum. Om na te gaan wanneer het verzoek werd ingediend, geldt de postdatum.

Art. 5.De werkgever die een verzoek in overeenstemming met artikel 4

Art. 5.De werkgever die een verzoek in overeenstemming met artikel 4
ontvangt, deelt bij aangetekende brief aan deze werknemer de concrete ontvangt, deelt bij aangetekende brief aan deze werknemer de concrete
redenen die tot het ontslag hebben geleid mee binnen twee maanden na redenen die tot het ontslag hebben geleid mee binnen twee maanden na
de ontvangst van de aangetekende brief met het verzoek van de de ontvangst van de aangetekende brief met het verzoek van de
werknemer. werknemer.
Deze aangetekende brief moet de elementen bevatten die de werknemer Deze aangetekende brief moet de elementen bevatten die de werknemer
toelaten om de concrete redenen die tot zijn ontslag hebben geleid te toelaten om de concrete redenen die tot zijn ontslag hebben geleid te
kennen. kennen.
Commentaar Commentaar
De termijn van twee maanden begint te lopen de derde werkdag na de De termijn van twee maanden begint te lopen de derde werkdag na de
datum van de verzending van het verzoek van de werknemer. datum van de verzending van het verzoek van de werknemer.
Om na te gaan wanneer de werkgever antwoordt, geldt de postdatum. Om na te gaan wanneer de werkgever antwoordt, geldt de postdatum.

Art. 6.In afwijking van artikel 5, is de werkgever die uit eigen

Art. 6.In afwijking van artikel 5, is de werkgever die uit eigen
beweging de concrete redenen die tot het ontslag van de werknemer beweging de concrete redenen die tot het ontslag van de werknemer
hebben geleid schriftelijk aan deze heeft meegedeeld, niet verplicht hebben geleid schriftelijk aan deze heeft meegedeeld, niet verplicht
om op het verzoek van de werknemer te antwoorden, voor zover deze om op het verzoek van de werknemer te antwoorden, voor zover deze
mededeling de elementen bevat die de werknemer toelaten om de concrete mededeling de elementen bevat die de werknemer toelaten om de concrete
redenen die tot zijn ontslag hebben geleid, te kennen. redenen die tot zijn ontslag hebben geleid, te kennen.

Art. 7.§ 1. Indien de werkgever de concrete redenen die geleid hebben

Art. 7.§ 1. Indien de werkgever de concrete redenen die geleid hebben
tot een door hem gegeven ontslag niet meedeelt aan de werknemer die tot een door hem gegeven ontslag niet meedeelt aan de werknemer die
hiertoe een verzoek heeft ingesteld met inachtneming van artikel 4 of hiertoe een verzoek heeft ingesteld met inachtneming van artikel 4 of
deze meedeelt zonder inachtneming van artikel 5, is een forfaitaire deze meedeelt zonder inachtneming van artikel 5, is een forfaitaire
burgerlijke boete die overeenstemt met 2 weken loon verschuldigd aan burgerlijke boete die overeenstemt met 2 weken loon verschuldigd aan
deze werknemer. deze werknemer.
§ 2. De boete voorzien in § 1 is niet van toepassing indien de § 2. De boete voorzien in § 1 is niet van toepassing indien de
werkgever uit eigen beweging de concrete redenen die geleid hebben tot werkgever uit eigen beweging de concrete redenen die geleid hebben tot
het ontslag van de werknemer heeft meegedeeld overeenkomstig artikel het ontslag van de werknemer heeft meegedeeld overeenkomstig artikel
6. 6.
§ 3. De boete voorzien in § 1 is cumuleerbaar met een vergoeding § 3. De boete voorzien in § 1 is cumuleerbaar met een vergoeding
verschuldigd op basis van artikel 9. verschuldigd op basis van artikel 9.
HOOFDSTUK IV. - Kennelijk onredelijk ontslag HOOFDSTUK IV. - Kennelijk onredelijk ontslag

Art. 8.Een kennelijk onredelijk ontslag is een ontslag van een

Art. 8.Een kennelijk onredelijk ontslag is een ontslag van een
werknemer die is aangeworven voor onbepaalde tijd, dat gebaseerd is op werknemer die is aangeworven voor onbepaalde tijd, dat gebaseerd is op
redenen die geen verband houden met de geschiktheid of het gedrag van redenen die geen verband houden met de geschiktheid of het gedrag van
de werknemer of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de de werknemer of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de
werking van de onderneming, de instelling of de dienst en waartoe werking van de onderneming, de instelling of de dienst en waartoe
nooit beslist zou zijn door een normale en redelijke werkgever. nooit beslist zou zijn door een normale en redelijke werkgever.
Commentaar Commentaar
De toetsing van de kennelijke onredelijkheid van het ontslag heeft De toetsing van de kennelijke onredelijkheid van het ontslag heeft
geen betrekking op de omstandigheden van het ontslag. Men toetst of de geen betrekking op de omstandigheden van het ontslag. Men toetst of de
redenen al dan niet verband houden met de geschiktheid of het gedrag redenen al dan niet verband houden met de geschiktheid of het gedrag
van de werknemer of zij berusten op de noodwendigheden inzake de van de werknemer of zij berusten op de noodwendigheden inzake de
werking van de onderneming, de instelling of de dienst en of de werking van de onderneming, de instelling of de dienst en of de
beslissing nooit zou genomen zijn door een normale en redelijke beslissing nooit zou genomen zijn door een normale en redelijke
werkgever. werkgever.
Bovendien wordt de uitoefening van het ontslagrecht van de werkgever Bovendien wordt de uitoefening van het ontslagrecht van de werkgever
afgetoetst aan hetgeen de uitoefening ervan zou zijn door een normale afgetoetst aan hetgeen de uitoefening ervan zou zijn door een normale
en redelijke werkgever. Het betreft een beoordelingsbevoegdheid aan de en redelijke werkgever. Het betreft een beoordelingsbevoegdheid aan de
marge gezien de werkgever tot op grote hoogte vrij is te beslissen marge gezien de werkgever tot op grote hoogte vrij is te beslissen
over wat redelijk is: er dient respect te zijn voor de verschillende over wat redelijk is: er dient respect te zijn voor de verschillende
beleidsalternatieven die een normale en redelijke werkgever zou beleidsalternatieven die een normale en redelijke werkgever zou
overwegen. overwegen.
Het gaat dus om een marginale toetsing. Alleen de kennelijke Het gaat dus om een marginale toetsing. Alleen de kennelijke
onredelijkheid van het ontslag mag getoetst worden en niet de onredelijkheid van het ontslag mag getoetst worden en niet de
opportuniteit van het beleid van de werkgever (te verstaan als zijn opportuniteit van het beleid van de werkgever (te verstaan als zijn
keuze uit de verschillende redelijke beleidsalternatieven die hij keuze uit de verschillende redelijke beleidsalternatieven die hij
heeft). De toevoeging van het woord "kennelijk" aan de notie heeft). De toevoeging van het woord "kennelijk" aan de notie
"onredelijk" wil precies wijzen op de beleidsvrijheid van de werkgever "onredelijk" wil precies wijzen op de beleidsvrijheid van de werkgever
en de toetsing in de marge. Deze laatste is ook ingegeven door de en de toetsing in de marge. Deze laatste is ook ingegeven door de
praktische onmogelijkheid om het beleid van de werkgever meer dan praktische onmogelijkheid om het beleid van de werkgever meer dan
marginaal te controleren. marginaal te controleren.

Art. 9.§ 1. De werkgever is in geval van een kennelijk onredelijk

Art. 9.§ 1. De werkgever is in geval van een kennelijk onredelijk
ontslag een schadevergoeding aan de werknemer verschuldigd. ontslag een schadevergoeding aan de werknemer verschuldigd.
§ 2. De schadevergoeding die aan de werknemer wordt toegekend, stemt § 2. De schadevergoeding die aan de werknemer wordt toegekend, stemt
overeen met minimaal 3 weken loon en maximaal 17 weken loon. overeen met minimaal 3 weken loon en maximaal 17 weken loon.
§ 3. De schadevergoeding is niet cumuleerbaar met enige andere § 3. De schadevergoeding is niet cumuleerbaar met enige andere
vergoeding die verschuldigd is door de werkgever naar aanleiding van vergoeding die verschuldigd is door de werkgever naar aanleiding van
de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, met uitzondering van een de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, met uitzondering van een
opzeggingsvergoeding, een niet-concurrentie-vergoeding, een opzeggingsvergoeding, een niet-concurrentie-vergoeding, een
uitwinningsvergoeding of een aanvullende vergoeding die bovenop de uitwinningsvergoeding of een aanvullende vergoeding die bovenop de
sociale uitkeringen wordt betaald. sociale uitkeringen wordt betaald.
Commentaar Commentaar
De hoogte van de schadevergoeding hangt af van de gradatie van de De hoogte van de schadevergoeding hangt af van de gradatie van de
kennelijke onredelijkheid van het ontslag kennelijke onredelijkheid van het ontslag
In de plaats van de in dit artikel bedoelde sanctie staat het de In de plaats van de in dit artikel bedoelde sanctie staat het de
werknemer vrij de vergoeding van zijn reële schade te vragen, werknemer vrij de vergoeding van zijn reële schade te vragen,
overeenkomstig de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek. overeenkomstig de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek.

Art. 10.Bij betwisting wordt de bewijslast tussen de werkgever en de

Art. 10.Bij betwisting wordt de bewijslast tussen de werkgever en de
werknemer als volgt geregeld : werknemer als volgt geregeld :
- Indien de werkgever de redenen van het ontslag heeft meegedeeld met - Indien de werkgever de redenen van het ontslag heeft meegedeeld met
inachtneming van artikel 5 of 6, draagt de partij die iets aanvoert inachtneming van artikel 5 of 6, draagt de partij die iets aanvoert
daarvan de bewijslast. daarvan de bewijslast.
- Het behoort aan de werkgever om het bewijs te leveren van de voor - Het behoort aan de werkgever om het bewijs te leveren van de voor
het ontslag ingeroepen redenen die hij niet aan de werknemer heeft het ontslag ingeroepen redenen die hij niet aan de werknemer heeft
meegedeeld met inachtneming van artikel 5 of 6 en die aantonen dat het meegedeeld met inachtneming van artikel 5 of 6 en die aantonen dat het
ontslag niet kennelijk onredelijk is. ontslag niet kennelijk onredelijk is.
- Het behoort aan de werknemer om het bewijs te leveren van elementen - Het behoort aan de werknemer om het bewijs te leveren van elementen
die wijzen op de kennelijke onredelijkheid van het ontslag wanneer hij die wijzen op de kennelijke onredelijkheid van het ontslag wanneer hij
geen verzoek heeft ingediend om de redenen van zijn ontslag te kennen geen verzoek heeft ingediend om de redenen van zijn ontslag te kennen
met inachtneming van artikel 4. met inachtneming van artikel 4.
HOOFDSTUK V. - Overige bepalingen HOOFDSTUK V. - Overige bepalingen

Art. 11.Voor de bij artikel 2, § 5, bedoelde werknemers waarop dit

Art. 11.Voor de bij artikel 2, § 5, bedoelde werknemers waarop dit
hoofdstuk van toepassing is wordt onder willekeurige afdanking hoofdstuk van toepassing is wordt onder willekeurige afdanking
verstaan een ontslag van een werknemer die is aangeworven voor een verstaan een ontslag van een werknemer die is aangeworven voor een
onbepaalde tijd, om redenen die geen verband houden met de onbepaalde tijd, om redenen die geen verband houden met de
geschiktheid of het gedrag van de werknemer of die niet berusten op de geschiktheid of het gedrag van de werknemer of die niet berusten op de
noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of
de dienst. de dienst.
Bij betwisting behoort het aan de werkgever het bewijs te leveren van Bij betwisting behoort het aan de werkgever het bewijs te leveren van
de voor het ontslag ingeroepen redenen. de voor het ontslag ingeroepen redenen.
Onverminderd artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978, zal de Onverminderd artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978, zal de
werkgever die een voor een onbepaalde tijd aangeworven werknemer op werkgever die een voor een onbepaalde tijd aangeworven werknemer op
willekeurige wijze afdankt, aan deze werknemer een vergoeding moeten willekeurige wijze afdankt, aan deze werknemer een vergoeding moeten
betalen die overeenstemt met het loon van 6 maanden, behalve indien betalen die overeenstemt met het loon van 6 maanden, behalve indien
een andere vergoeding is vastgesteld door een door de Koning algemeen een andere vergoeding is vastgesteld door een door de Koning algemeen
verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst. verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst.
De in het derde lid bedoelde vergoeding is verschuldigd onafgezien van De in het derde lid bedoelde vergoeding is verschuldigd onafgezien van
het feit of de werknemer al dan niet met inachtneming van een het feit of de werknemer al dan niet met inachtneming van een
opzeggingstermijn werd afgedankt; zij kan niet samen genoten worden opzeggingstermijn werd afgedankt; zij kan niet samen genoten worden
met de vergoeding voorzien in artikel 40 van de Arbeidswet van 16 met de vergoeding voorzien in artikel 40 van de Arbeidswet van 16
maart 1971, in de artikelen 16 tot 18 van de wet van 19 maart 1991 maart 1971, in de artikelen 16 tot 18 van de wet van 19 maart 1991
houdende bijzondere ontslagregeling voor de personeelsafgevaardigden houdende bijzondere ontslagregeling voor de personeelsafgevaardigden
in de ondernemingsraden en in de comités voor veiligheid, gezondheid in de ondernemingsraden en in de comités voor veiligheid, gezondheid
en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor de en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor de
kandidaat-personeelsafgevaardigden of in artikel 118, § 3, van de kandidaat-personeelsafgevaardigden of in artikel 118, § 3, van de
herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen. herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen.
HOOFDSTUK VI. - Inwerkingstreding HOOFDSTUK VI. - Inwerkingstreding

Art. 12.Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten voor

Art. 12.Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten voor
onbepaalde duur. Zij treedt in werking op 1 april 2014 voor de onbepaalde duur. Zij treedt in werking op 1 april 2014 voor de
ontslagen gegeven of betekend vanaf die datum ontslagen gegeven of betekend vanaf die datum
Zij kan op verzoek van de meest gerede ondertekenende partij worden Zij kan op verzoek van de meest gerede ondertekenende partij worden
herzien of opgezegd met inachtneming van een opzeggingstermijn van zes herzien of opgezegd met inachtneming van een opzeggingstermijn van zes
maanden. maanden.
De organisatie die het initiatief tot herziening of opzegging neemt, De organisatie die het initiatief tot herziening of opzegging neemt,
moet in een gewone brief aan de Voorzitter van de Nationale moet in een gewone brief aan de Voorzitter van de Nationale
Arbeidsraad de redenen ervan aangeven en amendementsvoorstellen Arbeidsraad de redenen ervan aangeven en amendementsvoorstellen
indienen. De andere organisaties verbinden zich ertoe deze binnen een indienen. De andere organisaties verbinden zich ertoe deze binnen een
maand na ontvangst ervan in de Nationale Arbeidsraad te bespreken. maand na ontvangst ervan in de Nationale Arbeidsraad te bespreken.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 9 maart Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 9 maart
2014. 2014.
De Minister van Werk, De Minister van Werk,
Mevr. M. DE CONINCK Mevr. M. DE CONINCK
^