Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Ministerieel Besluit van 16/01/2017
← Terug naar "Ministerieel besluit tot vaststelling van de specificaties voor de berekening van het rendement van de elektrische warmtepompen bedoeld in bijlage A1, § 10.2.3.3, van het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de energieprestaties van gebouwen "
Ministerieel besluit tot vaststelling van de specificaties voor de berekening van het rendement van de elektrische warmtepompen bedoeld in bijlage A1, § 10.2.3.3, van het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de energieprestaties van gebouwen Ministerieel besluit tot vaststelling van de specificaties voor de berekening van het rendement van de elektrische warmtepompen bedoeld in bijlage A1, § 10.2.3.3, van het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de energieprestaties van gebouwen
WAALSE OVERHEIDSDIENST WAALSE OVERHEIDSDIENST
16 JANUARI 2017. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de 16 JANUARI 2017. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de
specificaties voor de berekening van het rendement van de elektrische specificaties voor de berekening van het rendement van de elektrische
warmtepompen bedoeld in bijlage A1, § 10.2.3.3, van het besluit van de warmtepompen bedoeld in bijlage A1, § 10.2.3.3, van het besluit van de
Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28 Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28
november 2013 betreffende de energieprestaties van gebouwen november 2013 betreffende de energieprestaties van gebouwen
De Minister van de Plaatselijke Besturen, Stedelijk Beleid, De Minister van de Plaatselijke Besturen, Stedelijk Beleid,
Huisvesting en Energie, Huisvesting en Energie,
Gelet op het decreet van 28 november 2013 betreffende de Gelet op het decreet van 28 november 2013 betreffende de
energieprestatie van gebouwen, artikel 3; energieprestatie van gebouwen, artikel 3;
Gelet op het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot Gelet op het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot
uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de
energieprestaties van gebouwen, inzonderheid op artikel 3, gewijzigd energieprestaties van gebouwen, inzonderheid op artikel 3, gewijzigd
bij het besluit van 28 januari 2016 en bijlage A1, vervangen door het bij het besluit van 28 januari 2016 en bijlage A1, vervangen door het
ministerieel besluit van 15 december 2016; ministerieel besluit van 15 december 2016;
Gelet op het rapport van 13 oktober 2016 opgemaakt overeenkomstig Gelet op het rapport van 13 oktober 2016 opgemaakt overeenkomstig
artikel 3, 2°, van het decreet van 11 april 2014 houdende uitvoering artikel 3, 2°, van het decreet van 11 april 2014 houdende uitvoering
van de resoluties van de Vrouwenconferentie van de Verenigde Naties van de resoluties van de Vrouwenconferentie van de Verenigde Naties
die in september 1995 in Peking heeft plaatsgehad en tot integratie die in september 1995 in Peking heeft plaatsgehad en tot integratie
van de genderdimensie in het geheel van de gewestelijke beleidslijnen; van de genderdimensie in het geheel van de gewestelijke beleidslijnen;
Gelet op advies nr. 60.570/4 van de Raad van State, gegeven op 28 Gelet op advies nr. 60.570/4 van de Raad van State, gegeven op 28
december 2016, overeenkomstig artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de december 2016, overeenkomstig artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973,
Besluit : Besluit :

Artikel 1.Voor de toepassing van bijlage A1, § 10.2.3.3, van het

Artikel 1.Voor de toepassing van bijlage A1, § 10.2.3.3, van het
besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 worden de specificaties besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 worden de specificaties
voor de berekening van de COPtest en de SPF in de bijlage bij dit voor de berekening van de COPtest en de SPF in de bijlage bij dit
besluit bepaald. besluit bepaald.

Art. 2.Dit besluit heeft uitwerking op 1 januari 2017.

Art. 2.Dit besluit heeft uitwerking op 1 januari 2017.
Artikel 1 is van toepassing op elke eindaangifte voor energieprestatie Artikel 1 is van toepassing op elke eindaangifte voor energieprestatie
van gebouwen die opgesteld wordt vanaf 1 januari 2017. van gebouwen die opgesteld wordt vanaf 1 januari 2017.
Namen, 16 januari 2017. Namen, 16 januari 2017.
P. FURLAN P. FURLAN
Bijlage Bijlage
Specificaties voor de testcondities voor het bepalen van COP test en Specificaties voor de testcondities voor het bepalen van COP test en
de bepalingen voor het berekenen van de SPF voor warmtepompen met de bepalingen voor het berekenen van de SPF voor warmtepompen met
directe warmtewisseling en warmtepompen die oppervlaktewater, een directe warmtewisseling en warmtepompen die oppervlaktewater, een
riolering of het effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie als riolering of het effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie als
warmtebron gebruiken warmtebron gebruiken
1. Inleiding 1. Inleiding
Onderstaande specificaties vormen een aanvulling op § 10.2.3.3 van Onderstaande specificaties vormen een aanvulling op § 10.2.3.3 van
bijlage A1 bij het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot bijlage A1 bij het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot
uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de
energieprestatie van gebouwen. energieprestatie van gebouwen.
De meting van de prestatiecoëfficiënt (coefficient of performance) COPtest De meting van de prestatiecoëfficiënt (coefficient of performance) COPtest
moet gebeuren bij de testtemperaturen en volgens de specificaties moet gebeuren bij de testtemperaturen en volgens de specificaties
zoals hieronder vastgelegd en verder conform (zo nodig een gepaste zoals hieronder vastgelegd en verder conform (zo nodig een gepaste
combinatie van) de testmethoden vastgelegd in NBN EN 14511 en/of NBN combinatie van) de testmethoden vastgelegd in NBN EN 14511 en/of NBN
EN 15879-1. EN 15879-1.
NOTA NOTA
Verschillende combinaties van de warmtebron en -afvoer en sommige Verschillende combinaties van de warmtebron en -afvoer en sommige
testtemperaturen vormen toevoegingen: ze komen als zodanig niet voor testtemperaturen vormen toevoegingen: ze komen als zodanig niet voor
in de geciteerde (of andere bestaande) normen. in de geciteerde (of andere bestaande) normen.
2. Normatieve referenties 2. Normatieve referenties
Enkel de normversie met de geciteerde datum is van toepassing. Enkel de normversie met de geciteerde datum is van toepassing.
NBN EN 14511:2011 NBN EN 14511:2011
Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with
electrically driven compressors for space heating and cooling electrically driven compressors for space heating and cooling
NBN EN 15879-1:2011 NBN EN 15879-1:2011
Testing and rating of direct exchange ground coupled heat pumps with Testing and rating of direct exchange ground coupled heat pumps with
electrically driven compressors for space heating and/or cooling - electrically driven compressors for space heating and/or cooling -
Part 1: Direct exchange-to-water heat pumps Part 1: Direct exchange-to-water heat pumps
3. Warmtepompen met directe warmtewisseling 3. Warmtepompen met directe warmtewisseling
Onder warmtepompen met directe warmtewisseling worden in deze tekst Onder warmtepompen met directe warmtewisseling worden in deze tekst
toestellen verstaan die minstens één van volgende elementen bevatten : toestellen verstaan die minstens één van volgende elementen bevatten :
? verdampers die in de bodem ingebracht zijn en die voelbare warmte ? verdampers die in de bodem ingebracht zijn en die voelbare warmte
(en eventueel latente warmte, nl. door bevriezing van het water in de (en eventueel latente warmte, nl. door bevriezing van het water in de
bodem) door geleiding rechtstreeks aan de bodem onttrekken (zonder bodem) door geleiding rechtstreeks aan de bodem onttrekken (zonder
tussenkomst van een intermediair transport fluïdum zoals water of een tussenkomst van een intermediair transport fluïdum zoals water of een
antivries oplossing) antivries oplossing)
? condensors die in de structuur van het gebouw (meestal vloeren, ev. ? condensors die in de structuur van het gebouw (meestal vloeren, ev.
ook andere scheidingsconstructies, bv. muren of plafonds) ingebed zijn ook andere scheidingsconstructies, bv. muren of plafonds) ingebed zijn
en de warmte rechtstreeks aan de gebouwstructuur afgeven (zonder en de warmte rechtstreeks aan de gebouwstructuur afgeven (zonder
tussenkomst van een intermediair transport fluïdum, zoals lucht of tussenkomst van een intermediair transport fluïdum, zoals lucht of
water) water)
De prestatiecoëfficiënt (coefficient of performance) COPtest van De prestatiecoëfficiënt (coefficient of performance) COPtest van
dergelijke warmtepompen moet bij conventie bepaald worden bij de dergelijke warmtepompen moet bij conventie bepaald worden bij de
volgende testomstandigheden voor gebruik in § 10.2.3.3 van bijlage A1 volgende testomstandigheden voor gebruik in § 10.2.3.3 van bijlage A1
bij het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering bij het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot uitvoering
van het decreet van 28 november 2013 betreffende de energieprestatie van het decreet van 28 november 2013 betreffende de energieprestatie
van gebouwen : van gebouwen :
Warmtebron Warmtebron
Warmteafvoer Warmteafvoer
Testomstandigheden Testomstandigheden
bodem, met behulp van een verdamper in de grond bodem, met behulp van een verdamper in de grond
gerecycleerde lucht, eventueel in combinatie met buitenlucht gerecycleerde lucht, eventueel in combinatie met buitenlucht
DX1.5/A20 DX1.5/A20
bodem, met behulp van een verdamper in de grond bodem, met behulp van een verdamper in de grond
enkel buitenlucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel buitenlucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat
DX1.5/A2 DX1.5/A2
bodem, met behulp van een verdamper in de grond bodem, met behulp van een verdamper in de grond
enkel buitenlucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel buitenlucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat
DX1.5/A20 DX1.5/A20
bodem, met behulp van een verdamper in de grond bodem, met behulp van een verdamper in de grond
water water
DX1.5/W35 DX1.5/W35
bodem, met behulp van een verdamper in de grond bodem, met behulp van een verdamper in de grond
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
DX1.5/DX35 DX1.5/DX35
bodem met behulp van een intermediair hydraulisch circuit bodem met behulp van een intermediair hydraulisch circuit
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
B0/DX35 B0/DX35
bodem door middel van grondwater bodem door middel van grondwater
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
W10/DX35 W10/DX35
buitenlucht, eventueel in combinatie met afgevoerde lucht buitenlucht, eventueel in combinatie met afgevoerde lucht
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
A2/DX35 A2/DX35
enkel afgevoerde lucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel afgevoerde lucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
A20/DX35 A20/DX35
enkel afgevoerde lucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel afgevoerde lucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
A2/DX35 A2/DX35
waarin: waarin:
A lucht als medium (air). Het cijfer erna is de droge bol A lucht als medium (air). Het cijfer erna is de droge bol
inlaattemperatuur, in ° C. inlaattemperatuur, in ° C.
B intermediaire vloeistof met een vriestemperatuur lager dan die van B intermediaire vloeistof met een vriestemperatuur lager dan die van
water (brine). Het cijfer erna is de inlaattemperatuur in de water (brine). Het cijfer erna is de inlaattemperatuur in de
verdamper, in ° C. verdamper, in ° C.
DX directe warmtewisseling (direct exchange). Het cijfer erna is de DX directe warmtewisseling (direct exchange). Het cijfer erna is de
gemiddelde temperatuur van het vloeistofbad waarin de warmtewisselaar gemiddelde temperatuur van het vloeistofbad waarin de warmtewisselaar
ondergedompeld is, in ° C. ondergedompeld is, in ° C.
W water als medium (water). Het cijfer erna is de inlaattemperatuur in W water als medium (water). Het cijfer erna is de inlaattemperatuur in
de verdamper of de uitlaattemperatuur aan de condensor, in ° C. de verdamper of de uitlaattemperatuur aan de condensor, in ° C.
Net zoals bij directe warmtewisseling langs de verdamperzijde (zoals Net zoals bij directe warmtewisseling langs de verdamperzijde (zoals
voorgeschreven in NBN EN 15879-1), moet ook bij directe voorgeschreven in NBN EN 15879-1), moet ook bij directe
warmtewisseling langs de condensorzijde de condensor in een water (of warmtewisseling langs de condensorzijde de condensor in een water (of
glycol) bad ondergedompeld worden, waarvan de gemiddelde temperatuur glycol) bad ondergedompeld worden, waarvan de gemiddelde temperatuur
(tussen vloeistof in- en uitlaat) overeenkomt met de waarde in (tussen vloeistof in- en uitlaat) overeenkomt met de waarde in
bovenstaande tabel. bovenstaande tabel.
Het thermisch vermogen afgegeven door de condensor wordt bepaald als Het thermisch vermogen afgegeven door de condensor wordt bepaald als
het product van enerzijds het massadebiet van het "koelmiddel" en het product van enerzijds het massadebiet van het "koelmiddel" en
anderzijds het enthalpieverschil tussen de condensorinlaat en de anderzijds het enthalpieverschil tussen de condensorinlaat en de
condensoruitlaat (o.b.v. de ter plaatse gemeten temperaturen en condensoruitlaat (o.b.v. de ter plaatse gemeten temperaturen en
drukken). drukken).
De verzadigingstemperatuur van het "koelmiddel" overeenkomend met de De verzadigingstemperatuur van het "koelmiddel" overeenkomend met de
druk gemeten aan de condensorinlaat tijdens de test wordt θsupply,test druk gemeten aan de condensorinlaat tijdens de test wordt θsupply,test
genoemd en dient gerapporteerd te worden. genoemd en dient gerapporteerd te worden.
In geval van een condensor ingebed in de structuur van het gebouw In geval van een condensor ingebed in de structuur van het gebouw
gelden voor de berekening van de gemiddelde seizoensprestatiefactor gelden voor de berekening van de gemiddelde seizoensprestatiefactor
(SPF) volgende aanvullende bepalingen : (SPF) volgende aanvullende bepalingen :
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
4. Oppervlaktewater, riolering of effluent van een 4. Oppervlaktewater, riolering of effluent van een
rioolwaterzuiveringsinstallatie als warmtebron rioolwaterzuiveringsinstallatie als warmtebron
Indien oppervlaktewater (van rivieren, zeeën, meren, kanalen, enz.), Indien oppervlaktewater (van rivieren, zeeën, meren, kanalen, enz.),
een riolering of het effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie een riolering of het effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie
als warmtebron benut wordt, moet de prestatiecoëfficiënt (coefficient als warmtebron benut wordt, moet de prestatiecoëfficiënt (coefficient
of performance) COPtest van de warmtepomp bij conventie bepaald worden of performance) COPtest van de warmtepomp bij conventie bepaald worden
bij de volgende testomstandigheden voor gebruik in § 10.2.3.3 van bij de volgende testomstandigheden voor gebruik in § 10.2.3.3 van
bijlage A1 bij het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot bijlage A1 bij het besluit van de Waalse Regering van 15 mei 2014 tot
uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de uitvoering van het decreet van 28 november 2013 betreffende de
energieprestatie van gebouwen : energieprestatie van gebouwen :
Warmtebron Warmtebron
Warmteafvoer Warmteafvoer
Testomstandigheden Testomstandigheden
oppervlaktewater oppervlaktewater
gerecycleerde lucht, eventueel in combinatie met buitenlucht gerecycleerde lucht, eventueel in combinatie met buitenlucht
W2*/A20 W2*/A20
oppervlaktewater oppervlaktewater
enkel buitenlucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel buitenlucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat
W2*/A2 W2*/A2
oppervlaktewater oppervlaktewater
enkel buitenlucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel buitenlucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat
W2*/A20 W2*/A20
oppervlaktewater oppervlaktewater
Water Water
W2*/W35 W2*/W35
oppervlaktewater oppervlaktewater
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
W2*/DX35 W2*/DX35
riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie
gerecycleerde lucht, eventueel in combinatie met buitenlucht gerecycleerde lucht, eventueel in combinatie met buitenlucht
W2*/A20 W2*/A20
riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie
enkel buitenlucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel buitenlucht, zonder gebruik van een warmteterugwinapparaat
W2*/A2 W2*/A2
riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie
enkel buitenlucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat enkel buitenlucht, met gebruik van een warmteterugwinapparaat
W2*/A20 W2*/A20
riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie
Water Water
W2*/W35 W2*/W35
riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie riolering of effluent van een rioolwaterzuiveringsinstallatie
condensor ingebed in de structuur van het gebouw condensor ingebed in de structuur van het gebouw
W2*/DX35 W2*/DX35
waarin: waarin:
* uitlaattemperatuur aan de verdamper ? 0° C. * uitlaattemperatuur aan de verdamper ? 0° C.
A lucht als medium (air). Het cijfer erna is de droge bol A lucht als medium (air). Het cijfer erna is de droge bol
inlaattemperatuur, in ° C. inlaattemperatuur, in ° C.
DX directe warmtewisseling (direct exchange). Het cijfer erna is de DX directe warmtewisseling (direct exchange). Het cijfer erna is de
gemiddelde temperatuur van het vloeistofbad waarin de warmtewisselaar gemiddelde temperatuur van het vloeistofbad waarin de warmtewisselaar
ondergedompeld is, in ° C. ondergedompeld is, in ° C.
W water als medium (water). Het cijfer erna is de inlaattemperatuur in W water als medium (water). Het cijfer erna is de inlaattemperatuur in
de verdamper of de uitlaattemperatuur aan de condensor, in ° C. de verdamper of de uitlaattemperatuur aan de condensor, in ° C.
In geval van een condensor ingebed in de structuur van het gebouw In geval van een condensor ingebed in de structuur van het gebouw
gelden voor de berekening van de gemiddelde seizoensprestatiefactor gelden voor de berekening van de gemiddelde seizoensprestatiefactor
(SPF) dezelfde aanvullende bepalingen als in § 3 vastgelegd." (SPF) dezelfde aanvullende bepalingen als in § 3 vastgelegd."
Gezien om te worden gevoegd bij het ministerieel besluit van 16 Gezien om te worden gevoegd bij het ministerieel besluit van 16
januari 2017 tot vaststelling van de specificaties voor het berekenen januari 2017 tot vaststelling van de specificaties voor het berekenen
van de opwekkingsrendement van elektrische warmtepompen bedoeld in § van de opwekkingsrendement van elektrische warmtepompen bedoeld in §
10.2.3.3 van bijlage A1 bij het besluit van de Waalse Regering van 15 10.2.3.3 van bijlage A1 bij het besluit van de Waalse Regering van 15
mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28 november 2013 mei 2014 tot uitvoering van het decreet van 28 november 2013
betreffende de energieprestatie van gebouwen. betreffende de energieprestatie van gebouwen.
Namen, 16 januari 2017. Namen, 16 januari 2017.
De Minister van de Plaatselijke Besturen, de Stad, Huisvesting en De Minister van de Plaatselijke Besturen, de Stad, Huisvesting en
Energie, Energie,
P. FURLAN P. FURLAN
^