Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011 Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassi Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011 Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassi Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011 Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassi Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...)
GRONDWETTELIJK HOF GRONDWETTELIJK HOF
Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011 Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011
Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103 Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103
In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het
decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassing decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassing
van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 en van het van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 en van het
decreet van 10 maart 2006 houdende decretale aanpassingen inzake decreet van 10 maart 2006 houdende decretale aanpassingen inzake
ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed als gevolg van het ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed als gevolg van het
bestuurlijk beleid, ingesteld door André de Spoelberch en anderen. bestuurlijk beleid, ingesteld door André de Spoelberch en anderen.
Het Grondwettelijk Hof, Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 7 januari a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 7 januari
2011 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 10 2011 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 10
januari 2011, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 55 van januari 2011, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 55 van
het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende
aanpassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 aanpassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009
en van het decreet van 10 maart 2006 houdende decretale aanpassingen en van het decreet van 10 maart 2006 houdende decretale aanpassingen
inzake ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed als gevolg van het inzake ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed als gevolg van het
bestuurlijk beleid (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 9 bestuurlijk beleid (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 9
augustus 2010) door André de Spoelberch, wonende te 1840 Londerzeel, augustus 2010) door André de Spoelberch, wonende te 1840 Londerzeel,
Drietorenstraat 41, Cécile Cornet d'Elzius, wonende te 1200 Brussel, Drietorenstraat 41, Cécile Cornet d'Elzius, wonende te 1200 Brussel,
Lommerlaan 21, Elisabeth Cornet d'Elzius, wonende te 5361 Scy, rue Lommerlaan 21, Elisabeth Cornet d'Elzius, wonende te 5361 Scy, rue
Hector Montjoie 6, en André Cornet d'Elzius, wonende te 1200 Brussel, Hector Montjoie 6, en André Cornet d'Elzius, wonende te 1200 Brussel,
Lommerlaan 21. Lommerlaan 21.
b. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 7 b. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 7
februari 2011 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn februari 2011 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn
ingekomen op 8 februari 2011, zijn vier beroepen tot vernietiging ingekomen op 8 februari 2011, zijn vier beroepen tot vernietiging
ingesteld van artikel 55, 3°, van voormeld decreet van het Vlaamse ingesteld van artikel 55, 3°, van voormeld decreet van het Vlaamse
Gewest van 16 juli 2010 respectievelijk door de NV « Alpagy-Invest », Gewest van 16 juli 2010 respectievelijk door de NV « Alpagy-Invest »,
de NV « Gap-Invest », de NV « Sparrenhof-Invest », alle drie met de NV « Gap-Invest », de NV « Sparrenhof-Invest », alle drie met
maatschappelijke zetel te 9052 Gent (Zwijnaarde), Klossestraat 12, maatschappelijke zetel te 9052 Gent (Zwijnaarde), Klossestraat 12,
Françoise de Buck van Overstraeten, wonende te 1950 Kraainem, Françoise de Buck van Overstraeten, wonende te 1950 Kraainem,
Jagerslaan 11, Patricia Kervyn de Volkaersbeke, die keuze van Jagerslaan 11, Patricia Kervyn de Volkaersbeke, die keuze van
woonplaats doet te 2018 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 16, Alexandra woonplaats doet te 2018 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 16, Alexandra
Kervyn de Volkaersbeke, wonende te 1180 Brussel, Albert Lancasterlaan Kervyn de Volkaersbeke, wonende te 1180 Brussel, Albert Lancasterlaan
103, en Guillaume Kervyn de Volkaersbeke, wonende te 8340 103, en Guillaume Kervyn de Volkaersbeke, wonende te 8340
Moerkerke-Damme, Hoornstraat 1, door Thierry Storme, wonende te 9880 Moerkerke-Damme, Hoornstraat 1, door Thierry Storme, wonende te 9880
Aalter, Schoonberg 15, Dominique Storme, wonende te 9031 Drongen, Aalter, Schoonberg 15, Dominique Storme, wonende te 9031 Drongen,
Wafelijzerhoeve 1, Brigitte Storme, wonende te 9031 Drongen, Wafelijzerhoeve 1, Brigitte Storme, wonende te 9031 Drongen,
Varendrieskouter 199, en Alain Storme, die keuze van woonplaats doet Varendrieskouter 199, en Alain Storme, die keuze van woonplaats doet
te 2018 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 16, door Denis Slachmuylders, te 2018 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 16, door Denis Slachmuylders,
wonende te 2811 Mechelen (Hombeek), Mechelseweg 1, Gisela wonende te 2811 Mechelen (Hombeek), Mechelseweg 1, Gisela
Slachmuylders, wonende te 2800 Mechelen, Beekstraat 29, Jozef Slachmuylders, wonende te 2800 Mechelen, Beekstraat 29, Jozef
Slachmuylders, wonende te 2811 Mechelen (Leest), Juniorslaan 16, en Slachmuylders, wonende te 2811 Mechelen (Leest), Juniorslaan 16, en
Carine Slachmuylders, wonende te 1880 Kapelle-op-den-Bos, Grotstraat Carine Slachmuylders, wonende te 1880 Kapelle-op-den-Bos, Grotstraat
3, en door Eddy Ceuppens en Marcelline Remue, wonende te 2160 3, en door Eddy Ceuppens en Marcelline Remue, wonende te 2160
Wommelgem, Herentalsebaan 400. Wommelgem, Herentalsebaan 400.
c. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 9 c. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 9
februari 2011 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn februari 2011 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn
ingekomen op 10 februari 2011, zijn twee beroepen tot vernietiging ingekomen op 10 februari 2011, zijn twee beroepen tot vernietiging
ingesteld van artikel 55, 3°, van voormeld decreet van het Vlaamse ingesteld van artikel 55, 3°, van voormeld decreet van het Vlaamse
Gewest van 16 juli 2010 respectievelijk door Georges Cornet d'Elzius, Gewest van 16 juli 2010 respectievelijk door Georges Cornet d'Elzius,
wonende te 4500 Hoei, rue de la Tête Noire 34A, Paul Cornet d'Elzius, wonende te 4500 Hoei, rue de la Tête Noire 34A, Paul Cornet d'Elzius,
wonende te 1040 Brussel, Commandant Lothairelaan 67, Christine Cornet wonende te 1040 Brussel, Commandant Lothairelaan 67, Christine Cornet
d'Elzius, wonende te 5500 Furfooz (Dinant), Ferme de Sûre 78, François d'Elzius, wonende te 5500 Furfooz (Dinant), Ferme de Sûre 78, François
Cornet d'Elzius, wonende te 1380 Ohain (Lasne), Chemin de la Brire 7, Cornet d'Elzius, wonende te 1380 Ohain (Lasne), Chemin de la Brire 7,
en de BVBA « Agro-Ecolo Brabant », met maatschappelijke zetel te 1040 en de BVBA « Agro-Ecolo Brabant », met maatschappelijke zetel te 1040
Brussel, Commandant Lothairelaan 67, en door Jan Pincket, wonende te Brussel, Commandant Lothairelaan 67, en door Jan Pincket, wonende te
1850 Grimbergen, Grimbergsesteenweg 16. 1850 Grimbergen, Grimbergsesteenweg 16.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098,
5102 en 5103 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. 5102 en 5103 van de rol van het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. In rechte II. In rechte
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepaling en de context ervan Ten aanzien van de bestreden bepaling en de context ervan
B.1.1. Het bestreden artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse B.1.1. Het bestreden artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse
Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassing van de Vlaamse Codex Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassing van de Vlaamse Codex
Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 en van het decreet van 10 maart Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 en van het decreet van 10 maart
2006 houdende decretale aanpassingen inzake ruimtelijke ordening en 2006 houdende decretale aanpassingen inzake ruimtelijke ordening en
onroerend erfgoed als gevolg van het bestuurlijk beleid voegt aan onroerend erfgoed als gevolg van het bestuurlijk beleid voegt aan
artikel 7.4.11, tweede lid, van de bij besluit van de Vlaamse Regering artikel 7.4.11, tweede lid, van de bij besluit van de Vlaamse Regering
van 15 mei 2009 gecoördineerde Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 gecoördineerde Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening
(hierna : VCRO) een zinsnede toe (vanaf : « met dien verstande [...] (hierna : VCRO) een zinsnede toe (vanaf : « met dien verstande [...]
»), zodat het tweede lid van dat artikel, dat deel uitmaakt van »), zodat het tweede lid van dat artikel, dat deel uitmaakt van
afdeling 7 (« Planschade en planbaten » van hoofdstuk IV (« Planning afdeling 7 (« Planschade en planbaten » van hoofdstuk IV (« Planning
») van titel VII (« Diverse temporele en overgangsmaatregelen ») van ») van titel VII (« Diverse temporele en overgangsmaatregelen ») van
de VCRO, thans bepaalt : de VCRO, thans bepaalt :
« Vorderingen tot betaling van planschadevergoedingen die zijn « Vorderingen tot betaling van planschadevergoedingen die zijn
ontstaan uit eerdere plannen van aanleg, worden afgehandeld ontstaan uit eerdere plannen van aanleg, worden afgehandeld
overeenkomstig de bepalingen van het decreet betreffende de overeenkomstig de bepalingen van het decreet betreffende de
ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold
op 31 augustus 2009, met dien verstande dat deze bepalingen op 31 augustus 2009, met dien verstande dat deze bepalingen
geïnterpreteerd worden in die zin dat enkel de eerste 50 meter vanaf geïnterpreteerd worden in die zin dat enkel de eerste 50 meter vanaf
de rooilijn in aanmerking komt voor planschade ». de rooilijn in aanmerking komt voor planschade ».
B.1.2. Met de zinsnede in voormeld artikel « overeenkomstig de B.1.2. Met de zinsnede in voormeld artikel « overeenkomstig de
bepalingen van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, bepalingen van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening,
gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 augustus 2009 » gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 augustus 2009 »
wordt in het bijzonder gerefereerd aan artikel 35 van het bij besluit wordt in het bijzonder gerefereerd aan artikel 35 van het bij besluit
van de Vlaamse Regering van 22 oktober 1996 gecoördineerde decreet van van de Vlaamse Regering van 22 oktober 1996 gecoördineerde decreet van
het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke ordening (hierna : het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke ordening (hierna :
Coördinatiedecreet), waarvan de meest relevante bepalingen, vóór de Coördinatiedecreet), waarvan de meest relevante bepalingen, vóór de
opheffing van dat decreet bij artikel 104 van het decreet van 27 maart opheffing van dat decreet bij artikel 104 van het decreet van 27 maart
2009 tot aanpassing en aanvulling van het ruimtelijke plannings-, 2009 tot aanpassing en aanvulling van het ruimtelijke plannings-,
vergunningen- en handhavingsbeleid, luidden als volgt : vergunningen- en handhavingsbeleid, luidden als volgt :
« Schadevergoeding is al naar het geval verschuldigd door het Vlaamse « Schadevergoeding is al naar het geval verschuldigd door het Vlaamse
Gewest, de vereniging van gemeenten of de gemeente, wanneer het bouw- Gewest, de vereniging van gemeenten of de gemeente, wanneer het bouw-
of verkavelingsverbod volgend uit een plan dat bindende kracht heeft of verkavelingsverbod volgend uit een plan dat bindende kracht heeft
verkregen, een einde maakt aan het gebruik waarvoor een goed dient of verkregen, een einde maakt aan het gebruik waarvoor een goed dient of
normaal bestemd is de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding. normaal bestemd is de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding.
[...] [...]
Het recht op schadevergoeding ontstaat ofwel bij overdracht van het Het recht op schadevergoeding ontstaat ofwel bij overdracht van het
goed ofwel bij de weigering van een bouw- of verkavelingsvergunning of goed ofwel bij de weigering van een bouw- of verkavelingsvergunning of
nog bij het afleveren van een negatief stedebouwkundig attest. nog bij het afleveren van een negatief stedebouwkundig attest.
De waardevermindering van het goed volgend uit het bouw- of De waardevermindering van het goed volgend uit het bouw- of
verkavelingsverbod, moet evenwel zonder vergoeding gedoogd worden ten verkavelingsverbod, moet evenwel zonder vergoeding gedoogd worden ten
belope van twintig ten honderd van die waarde. belope van twintig ten honderd van die waarde.
[...] [...]
Er is geen vergoeding verschuldigd in de volgende gevallen : Er is geen vergoeding verschuldigd in de volgende gevallen :
1° verbod te bouwen of te verkavelen als gevolg van een in uitzicht 1° verbod te bouwen of te verkavelen als gevolg van een in uitzicht
gestelde onteigening van het goed; zulks, onder voorbehoud van de gestelde onteigening van het goed; zulks, onder voorbehoud van de
toepassing van artikel 33; toepassing van artikel 33;
2° verbod een grotere oppervlakte van een perceel te bebouwen dan het 2° verbod een grotere oppervlakte van een perceel te bebouwen dan het
plan van aanleg toelaat, of bij een verkaveling de door het plan plan van aanleg toelaat, of bij een verkaveling de door het plan
bepaalde bebouwingsdichtheid te overschrijden; bepaalde bebouwingsdichtheid te overschrijden;
3° verbod de exploitatie van gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke 3° verbod de exploitatie van gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke
bedrijven voort te zetten na het verstrijken van de tijd waarvoor bedrijven voort te zetten na het verstrijken van de tijd waarvoor
vergunning was verleend; vergunning was verleend;
4° verbod te bouwen op een stuk grond dat de minimumafmetingen 4° verbod te bouwen op een stuk grond dat de minimumafmetingen
vastgesteld bij het plan van aanleg, niet heeft; vastgesteld bij het plan van aanleg, niet heeft;
5° verbod om een stuk grond gelegen aan een weg die, gelet op de 5° verbod om een stuk grond gelegen aan een weg die, gelet op de
plaatselijke toestand, onvoldoende is uitgerust, te verkavelen of te plaatselijke toestand, onvoldoende is uitgerust, te verkavelen of te
bebouwen; bebouwen;
6° verbod te bouwen of te verkavelen buiten de bebouwde kernen, wegens 6° verbod te bouwen of te verkavelen buiten de bebouwde kernen, wegens
de dwingende eisen van de verkeersveiligheid; de dwingende eisen van de verkeersveiligheid;
7° verbod een stuk grond te verkavelen waarvoor een vroeger verleende 7° verbod een stuk grond te verkavelen waarvoor een vroeger verleende
verkavelingsvergunning vervallen was op de datum van de verkavelingsvergunning vervallen was op de datum van de
inwerkingtreding van het plan dat bedoeld verbod inhoudt; inwerkingtreding van het plan dat bedoeld verbod inhoudt;
8° voor de gebouwen of vaststaande inrichtingen vernield door een 8° voor de gebouwen of vaststaande inrichtingen vernield door een
natuurramp als het verbod van hun wederopbouw voortvloeit uit het natuurramp als het verbod van hun wederopbouw voortvloeit uit het
koninklijk besluit genomen in uitvoering van artikel 12, § 3 eerste koninklijk besluit genomen in uitvoering van artikel 12, § 3 eerste
alinea, van de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere alinea, van de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere
schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen ». schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen ».
B.1.3. De hiervoor geciteerde passages uit artikel 35 van het B.1.3. De hiervoor geciteerde passages uit artikel 35 van het
Coördinatiedecreet stemmen grotendeels overeen met het bij de Coördinatiedecreet stemmen grotendeels overeen met het bij de
coördinatie overgenomen artikel 37 van de wet van 29 maart 1962 « coördinatie overgenomen artikel 37 van de wet van 29 maart 1962 «
houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de stedebouw » houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de stedebouw »
(hierna : Stedenbouwwet), zoals vervangen bij artikel 2 van de wet van (hierna : Stedenbouwwet), zoals vervangen bij artikel 2 van de wet van
22 december 1970 en gewijzigd bij de wetten van 12 juli 1976 (artikel 22 december 1970 en gewijzigd bij de wetten van 12 juli 1976 (artikel
12, § 4) en 22 december 1977 (artikelen 177 en 178). 12, § 4) en 22 december 1977 (artikelen 177 en 178).
B.1.4. Sinds het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 B.1.4. Sinds het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999
houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (hierna : DRO) houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (hierna : DRO)
wordt de vergoeding van planschade die het gevolg is van de wordt de vergoeding van planschade die het gevolg is van de
ruimtelijke uitvoeringsplannen, geregeld bij de artikelen 84 tot 86 ruimtelijke uitvoeringsplannen, geregeld bij de artikelen 84 tot 86
van het DRO, die thans zijn gecoördineerd in de artikelen 2.6.1 tot van het DRO, die thans zijn gecoördineerd in de artikelen 2.6.1 tot
2.6.3 van de VCRO. 2.6.3 van de VCRO.
Artikel 2.6.1, § 3, van de VCRO bepaalt inzonderheid : Artikel 2.6.1, § 3, van de VCRO bepaalt inzonderheid :
« § 3. Voor de toepassing van planschadevergoeding moet bovendien aan « § 3. Voor de toepassing van planschadevergoeding moet bovendien aan
volgende criteria samen worden voldaan op de dag voorafgaand aan de volgende criteria samen worden voldaan op de dag voorafgaand aan de
inwerkingtreding van het definitieve plan : inwerkingtreding van het definitieve plan :
1° het perceel moet gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg 1° het perceel moet gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg
overeenkomstig artikel 4.3.5, § 1; overeenkomstig artikel 4.3.5, § 1;
2° het perceel moet stedenbouwkundig en bouwtechnisch voor bebouwing 2° het perceel moet stedenbouwkundig en bouwtechnisch voor bebouwing
in aanmerking komen; in aanmerking komen;
3° het perceel moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals 3° het perceel moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals
bepaald in een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan; bepaald in een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan;
4° enkel de eerste 50 meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor 4° enkel de eerste 50 meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor
planschade ». planschade ».
De in fine van die bepaling opgenomen regel, hierna ook de De in fine van die bepaling opgenomen regel, hierna ook de
vijftigmeterregel genoemd, is in de parlementaire voorbereiding ervan vijftigmeterregel genoemd, is in de parlementaire voorbereiding ervan
als volgt verantwoord : als volgt verantwoord :
« Alleen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking « Alleen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking
voor een planschadevergoeding (punt 4). Deze beperking vloeit voor een planschadevergoeding (punt 4). Deze beperking vloeit
enerzijds reeds voort uit de vereiste van ligging aan een voldoende enerzijds reeds voort uit de vereiste van ligging aan een voldoende
uitgeruste weg, en is overgenomen uit de analyse van de heersende uitgeruste weg, en is overgenomen uit de analyse van de heersende
rechtspraak die hieruit de 50 meter-regel ontwikkelde. De diepte van rechtspraak die hieruit de 50 meter-regel ontwikkelde. De diepte van
50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen gangbare bouwdiepte. De 50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen gangbare bouwdiepte. De
achterliggende gronden die zich verder dan de eerste strook van 50 achterliggende gronden die zich verder dan de eerste strook van 50
meter situeren komen niet voor planschadevergoeding in aanmerking (zie meter situeren komen niet voor planschadevergoeding in aanmerking (zie
onder meer Hof van Cassatie, nr. 7028, 30 november 1990) » (Parl. St., onder meer Hof van Cassatie, nr. 7028, 30 november 1990) » (Parl. St.,
Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, p. 46). Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, p. 46).
B.1.5. Het Hof dient derhalve uitspraak te doen over de regel dat, wat B.1.5. Het Hof dient derhalve uitspraak te doen over de regel dat, wat
betreft de vergoeding wegens planschade, enkel de strook binnen de betreft de vergoeding wegens planschade, enkel de strook binnen de
eerste vijftig meter vanaf de rooilijn in aanmerking wordt genomen. eerste vijftig meter vanaf de rooilijn in aanmerking wordt genomen.
De beroepen hebben geen betrekking op de vijftigmeterregel zoals De beroepen hebben geen betrekking op de vijftigmeterregel zoals
vervat in artikel 2.6.1., § 3, 4°, van de VCRO met betrekking tot vervat in artikel 2.6.1., § 3, 4°, van de VCRO met betrekking tot
planschade als gevolg van de ruimtelijke uitvoeringsplannen, maar op planschade als gevolg van de ruimtelijke uitvoeringsplannen, maar op
de interpretatie, in het bij de « diverse temporele en de interpretatie, in het bij de « diverse temporele en
overgangsmaatregelen » opgenomen artikel 7.4.11, tweede lid, van de overgangsmaatregelen » opgenomen artikel 7.4.11, tweede lid, van de
VCRO, dat die regel eveneens geldt ten aanzien van de vergoeding voor VCRO, dat die regel eveneens geldt ten aanzien van de vergoeding voor
planschade die voortspruit uit « eerdere plannen van aanleg », en, planschade die voortspruit uit « eerdere plannen van aanleg », en,
derhalve, op basis van de vroegere gelijklopende regelingen van derhalve, op basis van de vroegere gelijklopende regelingen van
artikel 37 van de Stedenbouwwet en artikel 35 van het artikel 37 van de Stedenbouwwet en artikel 35 van het
Coördinatiedecreet. Coördinatiedecreet.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Ten aanzien van de ontvankelijkheid
B.2.1. Om hun belang bij het beroep te staven, voeren de verzoekende B.2.1. Om hun belang bij het beroep te staven, voeren de verzoekende
partijen aan dat zij partij zijn bij hangende rechtsgedingen waarbij partijen aan dat zij partij zijn bij hangende rechtsgedingen waarbij
zij aanspraak maken op planschadevergoeding als gevolg van plannen van zij aanspraak maken op planschadevergoeding als gevolg van plannen van
aanleg. aanleg.
In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering als exceptie van In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering als exceptie van
niet-ontvankelijkheid aanvoert, doen zowel de verzoekende partijen in niet-ontvankelijkheid aanvoert, doen zowel de verzoekende partijen in
de zaak nr. 5102 als de verzoekende partij in de zaak nr. 5103 als de zaak nr. 5102 als de verzoekende partij in de zaak nr. 5103 als
partijen in hangende rechtsgedingen over planschade afzonderlijk partijen in hangende rechtsgedingen over planschade afzonderlijk
blijken van hun belang. blijken van hun belang.
B.2.2. Aangezien elk van de verzoekschriften hoe dan ook uitgaat of B.2.2. Aangezien elk van de verzoekschriften hoe dan ook uitgaat of
mede is ingediend door natuurlijke personen die het beroep op mede is ingediend door natuurlijke personen die het beroep op
ontvankelijke wijze hebben ingesteld, is er geen aanleiding om in te ontvankelijke wijze hebben ingesteld, is er geen aanleiding om in te
gaan op de exceptie, opgeworpen door de Vlaamse Regering, dat sommige gaan op de exceptie, opgeworpen door de Vlaamse Regering, dat sommige
van de verzoekende partijen, als rechtspersonen, nalaten de beslissing van de verzoekende partijen, als rechtspersonen, nalaten de beslissing
om het beroep in te stellen voor te leggen en evenmin een kopie van de om het beroep in te stellen voor te leggen en evenmin een kopie van de
bekendmaking van hun statuten in het Belgisch Staatsblad hebben bekendmaking van hun statuten in het Belgisch Staatsblad hebben
bezorgd. bezorgd.
B.2.3. Hoewel de verzoekende partijen in de zaak nr. 5078 de B.2.3. Hoewel de verzoekende partijen in de zaak nr. 5078 de
vernietiging vragen van het gehele artikel 55 van het decreet van het vernietiging vragen van het gehele artikel 55 van het decreet van het
Vlaamse Gewest van 16 juli 2010, blijkt uit de uiteenzetting van hun Vlaamse Gewest van 16 juli 2010, blijkt uit de uiteenzetting van hun
grieven en uit de verzoekschriften in de daarmee samengevoegde zaken, grieven en uit de verzoekschriften in de daarmee samengevoegde zaken,
dat enkel het 3° van dat artikel wordt geviseerd. dat enkel het 3° van dat artikel wordt geviseerd.
Ten gronde Ten gronde
B.3.1. De verzoekende partijen voeren onder meer aan dat de bestreden B.3.1. De verzoekende partijen voeren onder meer aan dat de bestreden
bepaling in strijd is met het beginsel van gelijkheid en bepaling in strijd is met het beginsel van gelijkheid en
niet-discriminatie gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de niet-discriminatie gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met onder meer de artikelen Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met onder meer de artikelen
84 en 133 ervan, het beginsel van niet-retroactiviteit van wetten, het 84 en 133 ervan, het beginsel van niet-retroactiviteit van wetten, het
rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel en het recht op een eerlijk rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel en het recht op een eerlijk
proces, gewaarborgd bij artikel 6 van het Europees Verdrag voor de proces, gewaarborgd bij artikel 6 van het Europees Verdrag voor de
rechten van de mens. rechten van de mens.
Zij zijn met name van oordeel dat de bestreden bepaling ten onrechte Zij zijn met name van oordeel dat de bestreden bepaling ten onrechte
wordt voorgesteld als een interpretatieve bepaling, terwijl die wordt voorgesteld als een interpretatieve bepaling, terwijl die
bepaling in werkelijkheid een nieuwe rechtsregel zou zijn die met bepaling in werkelijkheid een nieuwe rechtsregel zou zijn die met
terugwerkende kracht wordt ingevoerd en waarmee wordt ingegrepen in terugwerkende kracht wordt ingevoerd en waarmee wordt ingegrepen in
hangende rechtsgedingen waarin zij partij zijn. hangende rechtsgedingen waarin zij partij zijn.
B.3.2. Zij voeren bovendien aan dat de gewestelijke decreetgever niet B.3.2. Zij voeren bovendien aan dat de gewestelijke decreetgever niet
bevoegd is om interpretatieve decreten aan te nemen en dat derhalve bevoegd is om interpretatieve decreten aan te nemen en dat derhalve
ook de bevoegdheidverdelende regels zijn geschonden. ook de bevoegdheidverdelende regels zijn geschonden.
B.3.3. De Vlaamse Regering betoogt dat het gaat om een zuiver B.3.3. De Vlaamse Regering betoogt dat het gaat om een zuiver
interpretatieve bepaling en dat de terugwerkende kracht ervan is interpretatieve bepaling en dat de terugwerkende kracht ervan is
verantwoord door haar interpretatieve karakter. verantwoord door haar interpretatieve karakter.
B.4. Een wetsbepaling is interpretatief wanneer ze aan een bepaling de B.4. Een wetsbepaling is interpretatief wanneer ze aan een bepaling de
betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan heeft willen betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan heeft willen
geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het
wezen van een dergelijke wetsbepaling dat, onder voorbehoud van het wezen van een dergelijke wetsbepaling dat, onder voorbehoud van het
strafrechtelijk wettigheidsbeginsel, zij terugwerkt tot op de datum strafrechtelijk wettigheidsbeginsel, zij terugwerkt tot op de datum
van inwerkingtreding van de bepalingen die zij interpreteert. van inwerkingtreding van de bepalingen die zij interpreteert.
De waarborg van de niet-retroactiviteit van de wetten zou echter niet De waarborg van de niet-retroactiviteit van de wetten zou echter niet
kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een wetsbepaling met kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een wetsbepaling met
terugwerkende kracht als een interpretatieve bepaling zou worden terugwerkende kracht als een interpretatieve bepaling zou worden
voorgesteld. Er dient dus te worden onderzocht of de wetgever aan de voorgesteld. Er dient dus te worden onderzocht of de wetgever aan de
bepaling de betekenis heeft gegeven die zij redelijkerwijze kon bepaling de betekenis heeft gegeven die zij redelijkerwijze kon
krijgen sinds de aanneming ervan. krijgen sinds de aanneming ervan.
B.5. De bestreden bepaling is het resultaat van een amendement tijdens B.5. De bestreden bepaling is het resultaat van een amendement tijdens
de parlementaire voorbereiding van het decreet van 16 juli 2010, dat de parlementaire voorbereiding van het decreet van 16 juli 2010, dat
als volgt is verantwoord : als volgt is verantwoord :
« De derde aanpassing van artikel 7.4.11 dient duidelijkheid te « De derde aanpassing van artikel 7.4.11 dient duidelijkheid te
verschaffen over de interpretatie van de bepalingen inzake planschade verschaffen over de interpretatie van de bepalingen inzake planschade
van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op
22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 augustus 2009. De artikelen 35 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 augustus 2009. De artikelen 35
en 36 van laatstgenoemd decreet hebben de grondslag uitgemaakt en 36 van laatstgenoemd decreet hebben de grondslag uitgemaakt
vooreerst van de regelgeving vervat in de artikelen 84 tot en met 86 vooreerst van de regelgeving vervat in de artikelen 84 tot en met 86
van het decreet van 18 mei 1999 betreffende de organisatie van de van het decreet van 18 mei 1999 betreffende de organisatie van de
ruimtelijke ordening, en vervolgens van de nieuwe regelgeving vervat ruimtelijke ordening, en vervolgens van de nieuwe regelgeving vervat
in de artikelen 2.6.1 tot en met 2.6.3 van de VCRO. in de artikelen 2.6.1 tot en met 2.6.3 van de VCRO.
De interpretatie die de vroegere wet- en decreetgever steeds voor ogen De interpretatie die de vroegere wet- en decreetgever steeds voor ogen
heeft gehad, en die voorheen uitdrukkelijk werd opgenomen in artikel heeft gehad, en die voorheen uitdrukkelijk werd opgenomen in artikel
84, § 3, eerste lid, 4° van het decreet van 18 mei 1999 betreffende de 84, § 3, eerste lid, 4° van het decreet van 18 mei 1999 betreffende de
organisatie van de ruimtelijke ordening, en thans artikel 2.6.1, § 3, organisatie van de ruimtelijke ordening, en thans artikel 2.6.1, § 3,
eerste lid, 4°, van de VCRO (' enkel de eerste 50 meter vanaf de eerste lid, 4°, van de VCRO (' enkel de eerste 50 meter vanaf de
rooilijn komt in aanmerking voor planschade ') wordt door dit voorstel rooilijn komt in aanmerking voor planschade ') wordt door dit voorstel
als interpretatieve bepaling uitdrukkelijk mee opgenomen in artikel als interpretatieve bepaling uitdrukkelijk mee opgenomen in artikel
7.4.11, tweede lid, van de VCRO. 7.4.11, tweede lid, van de VCRO.
Tot nadere toelichting bij dit voorstel kan verwezen worden naar de Tot nadere toelichting bij dit voorstel kan verwezen worden naar de
artikelsgewijze bespreking van de betrokken voorwaarde in het decreet artikelsgewijze bespreking van de betrokken voorwaarde in het decreet
van 18 mei 1999 betreffende de organisatie van de ruimtelijke van 18 mei 1999 betreffende de organisatie van de ruimtelijke
ordening. Daarin werd het volgende gesteld (Parl. St. Vl. Parl., ordening. Daarin werd het volgende gesteld (Parl. St. Vl. Parl.,
1998-99, nr. 1332/1, p. 46) : 1998-99, nr. 1332/1, p. 46) :
' § 3. In deze paragraaf worden een aantal bijkomende criteria bepaald ' § 3. In deze paragraaf worden een aantal bijkomende criteria bepaald
waaraan cumulatief dient te zijn voldaan opdat een perceel in waaraan cumulatief dient te zijn voldaan opdat een perceel in
aanmerking kan komen voor planschadevergoeding. Deze voorwaarden aanmerking kan komen voor planschadevergoeding. Deze voorwaarden
worden gesteld omdat de planschadevergoeding enkel wordt verleend voor worden gesteld omdat de planschadevergoeding enkel wordt verleend voor
percelen die het karakter van bouwgrond hebben. percelen die het karakter van bouwgrond hebben.
Onder punt 2 wordt de voorwaarde gesteld dat het perceel Onder punt 2 wordt de voorwaarde gesteld dat het perceel
stedenbouwkundig en technisch voor bebouwing in aanmerking moet komen. stedenbouwkundig en technisch voor bebouwing in aanmerking moet komen.
Het is natuurlijk mogelijk op elke grond te bouwen, maar daarom Het is natuurlijk mogelijk op elke grond te bouwen, maar daarom
verkrijgt de grond nog niet het karakter van bouwgrond. In de verkrijgt de grond nog niet het karakter van bouwgrond. In de
heersende rechtspraak en rechtsleer is reeds op bevredigende wijze heersende rechtspraak en rechtsleer is reeds op bevredigende wijze
invulling gegeven aan dit criterium. Gronden die van nature niet invulling gegeven aan dit criterium. Gronden die van nature niet
geschikt zijn om erop te bouwen, tenzij door er op kunstmatige wijze geschikt zijn om erop te bouwen, tenzij door er op kunstmatige wijze
het karakter ervan te veranderen om de grond bouwrijp te maken, worden het karakter ervan te veranderen om de grond bouwrijp te maken, worden
uitgesloten. uitgesloten.
Onder punt 3 wordt uitdrukkelijk de voorwaarde gesteld dat het perceel Onder punt 3 wordt uitdrukkelijk de voorwaarde gesteld dat het perceel
moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals bepaald in een plan moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals bepaald in een plan
van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan. Percelen die in een plan van van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan. Percelen die in een plan van
aanleg of uitvoeringsplan reeds gereserveerd werden voor andere aanleg of uitvoeringsplan reeds gereserveerd werden voor andere
doeleinden dan bebouwing, bijvoorbeeld groene ruimten, worden doeleinden dan bebouwing, bijvoorbeeld groene ruimten, worden
uitgesloten. uitgesloten.
De [voorwaarde] vermeld onder punt 2, met name de vereiste van ligging De [voorwaarde] vermeld onder punt 2, met name de vereiste van ligging
aan een voldoende uitgeruste weg, is niet van toepassing op het aan een voldoende uitgeruste weg, is niet van toepassing op het
bekomen van een planschadevergoeding voor bestaande landbouwbedrijven bekomen van een planschadevergoeding voor bestaande landbouwbedrijven
en hun exploitantenwoning, gezien deze gebouwen wegens hun aard niet en hun exploitantenwoning, gezien deze gebouwen wegens hun aard niet
altijd voldoen aan die voorwaarde. Alleen de eerste vijftig meter altijd voldoen aan die voorwaarde. Alleen de eerste vijftig meter
vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor een planschadevergoeding vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor een planschadevergoeding
(punt 4). Deze beperking vloeit enerzijds reeds voort uit de vereiste (punt 4). Deze beperking vloeit enerzijds reeds voort uit de vereiste
van ligging aan een voldoende uitgeruste weg, en is overgenomen uit de van ligging aan een voldoende uitgeruste weg, en is overgenomen uit de
analyse van de heersende rechtspraak die hieruit de 50-meter regel analyse van de heersende rechtspraak die hieruit de 50-meter regel
ontwikkelde. De diepte van 50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen ontwikkelde. De diepte van 50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen
gangbare bouwdiepte. De achterliggende gronden die zich verder dan de gangbare bouwdiepte. De achterliggende gronden die zich verder dan de
eerste strook van 50 meter situeren komen niet voor eerste strook van 50 meter situeren komen niet voor
planschadevergoeding in aanmerking (zie onder meer Hof van Cassatie, planschadevergoeding in aanmerking (zie onder meer Hof van Cassatie,
nr. 7028, 30 november 1990)' [...]. nr. 7028, 30 november 1990)' [...].
Een verdere verantwoording voor deze interpretatieve bepaling is Een verdere verantwoording voor deze interpretatieve bepaling is
gelegen in de uitzonderingsgrond voor planschade, vervat in artikel gelegen in de uitzonderingsgrond voor planschade, vervat in artikel
35, tiende lid, 5°, van het decreet betreffende de ruimtelijke 35, tiende lid, 5°, van het decreet betreffende de ruimtelijke
ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31
augustus 2009. Daarin werd bepaald dat geen vergoeding verschuldigd is augustus 2009. Daarin werd bepaald dat geen vergoeding verschuldigd is
in geval van een verbod om een stuk grond, gelegen aan een weg die, in geval van een verbod om een stuk grond, gelegen aan een weg die,
gelet op de plaatselijke toestand, onvoldoende is uitgerust, te gelet op de plaatselijke toestand, onvoldoende is uitgerust, te
verkavelen of te bebouwen. Deze uitzonderingsgrond maakte in identieke verkavelen of te bebouwen. Deze uitzonderingsgrond maakte in identieke
bewoordingen ook al deel uit van de wet van 29 maart 1962 houdende bewoordingen ook al deel uit van de wet van 29 maart 1962 houdende
organisatie van de ruimtelijke ordening en de stedenbouw, gewijzigd organisatie van de ruimtelijke ordening en de stedenbouw, gewijzigd
bij de wet van 22 december 1970, en dient bijgevolg geacht te worden bij de wet van 22 december 1970, en dient bijgevolg geacht te worden
van toepassing te zijn op alle planschadeprocedures, ingeleid op grond van toepassing te zijn op alle planschadeprocedures, ingeleid op grond
van de artikelen 37 en 38 van de Stedenbouwwet (later de artikelen 35 van de artikelen 37 en 38 van de Stedenbouwwet (later de artikelen 35
[...] en 36 van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, [...] en 36 van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening,
gecoördineerd op 22 oktober 1996). Bedoelde uitzonderingsgrond bevat gecoördineerd op 22 oktober 1996). Bedoelde uitzonderingsgrond bevat
duidelijk de voorwaarde dat, om in aanmerking te kunnen komen voor duidelijk de voorwaarde dat, om in aanmerking te kunnen komen voor
planschadevergoeding, het stuk grond gelegen moet zijn aan een weg planschadevergoeding, het stuk grond gelegen moet zijn aan een weg
die, gelet op de plaatselijke toestand, voldoende is uitgerust om te die, gelet op de plaatselijke toestand, voldoende is uitgerust om te
verkavelen of te bebouwen. Het stuk grond moet bijgevolg liggen aan verkavelen of te bebouwen. Het stuk grond moet bijgevolg liggen aan
een voldoende uitgeruste weg, en deze voorwaarde geldt zowel voor een een voldoende uitgeruste weg, en deze voorwaarde geldt zowel voor een
bouwgrond als voor een zogenaamde 'verkavelingsgrond'. De wettelijke bouwgrond als voor een zogenaamde 'verkavelingsgrond'. De wettelijke
vereiste van de ligging aan een voldoende uitgeruste weg voor een stuk vereiste van de ligging aan een voldoende uitgeruste weg voor een stuk
bouwgrond of 'verkavelingsgrond' heeft als gevolg dat een stuk bouwgrond of 'verkavelingsgrond' heeft als gevolg dat een stuk
bouwgrond of 'verkavelingsgrond' dat niet is gelegen aan een weg, bouwgrond of 'verkavelingsgrond' dat niet is gelegen aan een weg,
uiteraard evenmin kan gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg, uiteraard evenmin kan gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg,
wettelijke voorwaarde voor planschade. Achterliggende bouw- of wettelijke voorwaarde voor planschade. Achterliggende bouw- of
'verkavelingsgronden', gelegen meer dan 50 meter vanaf de rooilijn, 'verkavelingsgronden', gelegen meer dan 50 meter vanaf de rooilijn,
kunnen bijgevolg nooit in aanmerking komen voor planschade. kunnen bijgevolg nooit in aanmerking komen voor planschade.
Aangezien op 17 december 2009 door het Hof van Cassatie twee arresten Aangezien op 17 december 2009 door het Hof van Cassatie twee arresten
werden gewezen die het principe van de zogenaamde 50-meterregel op de werden gewezen die het principe van de zogenaamde 50-meterregel op de
helling zouden kunnen zetten, is een interpretatieve bepaling helling zouden kunnen zetten, is een interpretatieve bepaling
noodzakelijk. noodzakelijk.
Als interpretatieve bepaling is geen specifieke Als interpretatieve bepaling is geen specifieke
inwerkingtredingsbepaling vereist, aangezien dergelijke bepalingen inwerkingtredingsbepaling vereist, aangezien dergelijke bepalingen
geacht worden de interpretatie te bevatten die ex tunc aan de geacht worden de interpretatie te bevatten die ex tunc aan de
betrokken artikelen diende en dient gegeven te worden » (Parl. St., betrokken artikelen diende en dient gegeven te worden » (Parl. St.,
Vlaams Parlement, 2009-2010, nr. 349/9, pp. 15-16). Vlaams Parlement, 2009-2010, nr. 349/9, pp. 15-16).
B.6.1. Noch in de parlementaire voorbereiding van de Stedenbouwwet of B.6.1. Noch in de parlementaire voorbereiding van de Stedenbouwwet of
van de wetten tot wijziging van artikel 37 daarvan, noch in die van van de wetten tot wijziging van artikel 37 daarvan, noch in die van
artikel 35 van het Coördinatiedecreet, is de vijftigmeterregel inzake artikel 35 van het Coördinatiedecreet, is de vijftigmeterregel inzake
planschadevergoeding als zodanig ter sprake gekomen, terwijl in die planschadevergoeding als zodanig ter sprake gekomen, terwijl in die
wetteksten zelf een opsomming is opgenomen van gevallen waarin geen wetteksten zelf een opsomming is opgenomen van gevallen waarin geen
planschadevergoeding verschuldigd is. Uit het gegeven dat enkel planschadevergoeding verschuldigd is. Uit het gegeven dat enkel
zekere, actuele en objectief vaststelbare schade werd beoogd (Parl. zekere, actuele en objectief vaststelbare schade werd beoogd (Parl.
St., Senaat, 1959-1960, nr. 275, p. 57), dat de planschadevergoeding St., Senaat, 1959-1960, nr. 275, p. 57), dat de planschadevergoeding
een enigszins beperkte vergoeding moet betreffen, of nog dat rekening een enigszins beperkte vergoeding moet betreffen, of nog dat rekening
moet worden gehouden met de concrete feitelijke toestand en dus met de moet worden gehouden met de concrete feitelijke toestand en dus met de
ligging van de grond, zoals de Vlaamse Regering betoogt, volgt niet ligging van de grond, zoals de Vlaamse Regering betoogt, volgt niet
dat van meet af aan als algemene regel is aangenomen dat enkel dat van meet af aan als algemene regel is aangenomen dat enkel
planschadevergoeding kan worden toegekend voor de strook binnen de planschadevergoeding kan worden toegekend voor de strook binnen de
eerste vijftig meter vanaf de rooilijn. eerste vijftig meter vanaf de rooilijn.
B.6.2. Onder verwijzing naar de geciteerde parlementaire voorbereiding B.6.2. Onder verwijzing naar de geciteerde parlementaire voorbereiding
van de bestreden bepaling betoogt de Vlaamse Regering nog dat de wet- van de bestreden bepaling betoogt de Vlaamse Regering nog dat de wet-
en decreetgever hebben bepaald dat geen planschadevergoeding wordt en decreetgever hebben bepaald dat geen planschadevergoeding wordt
toegekend indien het betrokken stuk grond niet is gelegen aan een weg toegekend indien het betrokken stuk grond niet is gelegen aan een weg
die, gelet op de plaatselijke toestand, voldoende is uitgerust om te die, gelet op de plaatselijke toestand, voldoende is uitgerust om te
verkavelen of te bebouwen (artikel 37, tiende lid, 5°, van de verkavelen of te bebouwen (artikel 37, tiende lid, 5°, van de
Stedenbouwwet en artikel 35, tiende lid, 5°, van het Stedenbouwwet en artikel 35, tiende lid, 5°, van het
Coördinatiedecreet) en dat daaruit volgt dat een stuk « achterliggende Coördinatiedecreet) en dat daaruit volgt dat een stuk « achterliggende
» grond of « verkavelingsgrond » dat niet is gelegen aan een voldoende » grond of « verkavelingsgrond » dat niet is gelegen aan een voldoende
uitgeruste weg niet in aanmerking komt voor planschadevergoeding. Uit uitgeruste weg niet in aanmerking komt voor planschadevergoeding. Uit
die bepaling volgt niet dat de wet- en decreetgever redelijkerwijze die bepaling volgt niet dat de wet- en decreetgever redelijkerwijze
konden hebben bedoeld dat de planschadevergoeding in alle konden hebben bedoeld dat de planschadevergoeding in alle
omstandigheden is beperkt tot de strook binnen de eerste vijftig meter omstandigheden is beperkt tot de strook binnen de eerste vijftig meter
vanaf de rooilijn. Overigens, wanneer hij bij decreet van 18 mei 1999 vanaf de rooilijn. Overigens, wanneer hij bij decreet van 18 mei 1999
een analoge planschaderegeling heeft aangenomen met betrekking tot de een analoge planschaderegeling heeft aangenomen met betrekking tot de
ruimtelijke uitvoeringsplannen, heeft de decreetgever de ruimtelijke uitvoeringsplannen, heeft de decreetgever de
vijftigmeterregel niet ingevoerd als een onderdeel van artikel 84, § vijftigmeterregel niet ingevoerd als een onderdeel van artikel 84, §
3, 1°, van het DRO (thans artikel 2.6.1, § 3, 1°, van de VCRO), maar 3, 1°, van het DRO (thans artikel 2.6.1, § 3, 1°, van de VCRO), maar
als een aanvullende bepaling in artikel 84, § 3, 4°, ervan (thans als een aanvullende bepaling in artikel 84, § 3, 4°, ervan (thans
artikel 2.6.1, § 3, 4°, van de VCRO). artikel 2.6.1, § 3, 4°, van de VCRO).
Voorts, indien al mag worden aangenomen dat de diepte van 50 meter Voorts, indien al mag worden aangenomen dat de diepte van 50 meter
vanaf de rooilijn de gebruikelijke bouwdiepte is, wettigt zulks nog vanaf de rooilijn de gebruikelijke bouwdiepte is, wettigt zulks nog
niet de conclusie dat de dieper liggende stukken grond van hetzelfde niet de conclusie dat de dieper liggende stukken grond van hetzelfde
geheel - dat doorgaans ook in zijn geheel als bouwgrond of geheel - dat doorgaans ook in zijn geheel als bouwgrond of
verkavelbare grond is verhandeld - per definitie niet voor bebouwing verkavelbare grond is verhandeld - per definitie niet voor bebouwing
in aanmerking kunnen komen en geen recht kunnen geven op in aanmerking kunnen komen en geen recht kunnen geven op
planschadevergoeding. planschadevergoeding.
B.6.3. Uit het arrest van het Hof van Cassatie van 30 november 1990 B.6.3. Uit het arrest van het Hof van Cassatie van 30 november 1990
(Arr. Cass., 1990-1991, nr. 172) waaraan in de parlementaire (Arr. Cass., 1990-1991, nr. 172) waaraan in de parlementaire
voorbereiding is gerefereerd, is niet onomstotelijk op te maken dat voorbereiding is gerefereerd, is niet onomstotelijk op te maken dat
het Hof van Cassatie toen de vijftigmeterregel heeft bevestigd. Het het Hof van Cassatie toen de vijftigmeterregel heeft bevestigd. Het
Hof concludeert enkel dat het bestreden arrest, zonder artikel 37 van Hof concludeert enkel dat het bestreden arrest, zonder artikel 37 van
de Stedenbouwwet te schenden, vermocht rekening te houden zowel met de Stedenbouwwet te schenden, vermocht rekening te houden zowel met
het voorheen door de overheid gevoerde beleid - en met name de eerdere het voorheen door de overheid gevoerde beleid - en met name de eerdere
weigering van een verkavelingsvergunning - als met de feitelijke weigering van een verkavelingsvergunning - als met de feitelijke
situatie van de gronden aan de hand van de ligging aan een voldoende situatie van de gronden aan de hand van de ligging aan een voldoende
uitgeruste weg, de nabijheid van andere woningen en de technische uitgeruste weg, de nabijheid van andere woningen en de technische
geschiktheid voor bebouwing. geschiktheid voor bebouwing.
Voorts kunnen uit de rechtsleer die de Vlaamse Regering aanhaalt en Voorts kunnen uit de rechtsleer die de Vlaamse Regering aanhaalt en
waarin wordt verwezen naar niet bekendgemaakte rechtspraak die waarin wordt verwezen naar niet bekendgemaakte rechtspraak die
betrekking heeft op de criteria om uit te maken of een grond als betrekking heeft op de criteria om uit te maken of een grond als
bouwgrond kan worden aangemerkt, geen eenduidige conclusies worden bouwgrond kan worden aangemerkt, geen eenduidige conclusies worden
getrokken over het hanteren, in de rechtspraak, van de getrokken over het hanteren, in de rechtspraak, van de
vijftigmeterregel inzake planschadevergoeding. vijftigmeterregel inzake planschadevergoeding.
Uit twee arresten van het Hof van Cassatie van 17 december 2009 (Arr. Uit twee arresten van het Hof van Cassatie van 17 december 2009 (Arr.
Cass., 2009, nrs. 758 en 759) blijkt dat dat Hof de gelding van de Cass., 2009, nrs. 758 en 759) blijkt dat dat Hof de gelding van de
vijftigmeterregel inzake planschadevergoeding zoals aangehaald in de vijftigmeterregel inzake planschadevergoeding zoals aangehaald in de
grieven, verwerpt. In het tweede arrest oordeelt het Hof van Cassatie grieven, verwerpt. In het tweede arrest oordeelt het Hof van Cassatie
inzonderheid, in antwoord op de grief dat « achterliggende gronden, inzonderheid, in antwoord op de grief dat « achterliggende gronden,
gelegen voorbij de gebruikelijke bouwdiepte (doorgaans 50 meter vanaf gelegen voorbij de gebruikelijke bouwdiepte (doorgaans 50 meter vanaf
de rooilijn) [...] niet voor planschadevergoeding in aanmerking de rooilijn) [...] niet voor planschadevergoeding in aanmerking
[komen] », dat « artikel 37 van de Stedenbouwwet het recht op [komen] », dat « artikel 37 van de Stedenbouwwet het recht op
planschadevergoeding niet [beperkt] tot het deel van het perceel grond planschadevergoeding niet [beperkt] tot het deel van het perceel grond
dat zich situeert binnen de gebruikelijke bouwdiepte » en dat het dat zich situeert binnen de gebruikelijke bouwdiepte » en dat het
middel, in zoverre het uitgaat van het tegendeel, faalt naar recht. middel, in zoverre het uitgaat van het tegendeel, faalt naar recht.
B.6.4. Er blijkt derhalve niet dat het bestreden artikel 55, 3°, van B.6.4. Er blijkt derhalve niet dat het bestreden artikel 55, 3°, van
het decreet van 16 juli 2010 aan respectievelijk artikel 37 van de het decreet van 16 juli 2010 aan respectievelijk artikel 37 van de
Stedenbouwwet en artikel 35 van het Coördinatiedecreet een betekenis Stedenbouwwet en artikel 35 van het Coördinatiedecreet een betekenis
geeft die de wetgever of de decreetgever bij de aanneming ervan heeft geeft die de wetgever of de decreetgever bij de aanneming ervan heeft
willen geven en die zij redelijkerwijze konden krijgen. willen geven en die zij redelijkerwijze konden krijgen.
B.7. Nu de bestreden bepaling niet kan worden beschouwd als een B.7. Nu de bestreden bepaling niet kan worden beschouwd als een
interpretatieve bepaling, vormt zij een zuiver retroactieve bepaling interpretatieve bepaling, vormt zij een zuiver retroactieve bepaling
en die enkel worden verantwoord indien wordt voldaan aan de en die enkel worden verantwoord indien wordt voldaan aan de
voorwaarden waaraan de geldigheid van een dergelijke bepaling is voorwaarden waaraan de geldigheid van een dergelijke bepaling is
onderworpen. onderworpen.
B.8. De niet-retroactiviteit van wetten is een waarborg ter voorkoming B.8. De niet-retroactiviteit van wetten is een waarborg ter voorkoming
van de rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het van de rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het
recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende in recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende in
redelijke mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op redelijke mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op
het tijdstip dat die handeling wordt verricht. De terugwerkende kracht het tijdstip dat die handeling wordt verricht. De terugwerkende kracht
kan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de kan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de
verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang. verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang.
Indien bovendien - zoals te dezen - blijkt dat de terugwerkende kracht Indien bovendien - zoals te dezen - blijkt dat de terugwerkende kracht
tot gevolg heeft dat de afloop van gerechtelijke procedures in een tot gevolg heeft dat de afloop van gerechtelijke procedures in een
bepaalde zin kan worden beïnvloed, vereist de aard van het in het bepaalde zin kan worden beïnvloed, vereist de aard van het in het
geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke omstandigheden of dwingende geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke omstandigheden of dwingende
motieven van algemeen belang het optreden van de wetgever motieven van algemeen belang het optreden van de wetgever
verantwoorden, dat ten nadele van een categorie van burgers afbreuk verantwoorden, dat ten nadele van een categorie van burgers afbreuk
doet aan de aan allen geboden jurisdictionele waarborgen. doet aan de aan allen geboden jurisdictionele waarborgen.
B.9. De Vlaamse Regering voert aan dat de bestreden bepaling mede kan B.9. De Vlaamse Regering voert aan dat de bestreden bepaling mede kan
worden verantwoord door de bekommernis de rechtszekerheid te worden verantwoord door de bekommernis de rechtszekerheid te
herstellen die in het gedrang zou zijn gebracht door de twee voormelde herstellen die in het gedrang zou zijn gebracht door de twee voormelde
arresten van het Hof van Cassatie van 17 december 2009. arresten van het Hof van Cassatie van 17 december 2009.
Uit wat is uiteengezet in B.6.3, blijkt dat de vijftigmeterregel niet Uit wat is uiteengezet in B.6.3, blijkt dat de vijftigmeterregel niet
kan worden beschouwd als een voldoende vaststaand gegeven in de kan worden beschouwd als een voldoende vaststaand gegeven in de
rechtspraak over planschadevergoedingen en dat het Hof van Cassatie rechtspraak over planschadevergoedingen en dat het Hof van Cassatie
met de arresten van 17 december 2009 veeleer heeft bijgedragen tot de met de arresten van 17 december 2009 veeleer heeft bijgedragen tot de
rechtszekerheid dan deze te verstoren. Door de verduidelijking die met rechtszekerheid dan deze te verstoren. Door de verduidelijking die met
die recente rechtspraak is aangebracht, op de helling te zetten, heeft die recente rechtspraak is aangebracht, op de helling te zetten, heeft
de decreetgever in gedingen waarbij het Gewest partij is afbreuk de decreetgever in gedingen waarbij het Gewest partij is afbreuk
gedaan aan de rechtmatige verwachtingen van de categorie van personen gedaan aan de rechtmatige verwachtingen van de categorie van personen
waartoe de verzoekende partijen behoren, op een planschadevergoeding waartoe de verzoekende partijen behoren, op een planschadevergoeding
die niet per definitie was beperkt tot de strook binnen de eerste die niet per definitie was beperkt tot de strook binnen de eerste
vijftig meter vanaf de rooilijn. vijftig meter vanaf de rooilijn.
Te dezen blijkt derhalve niet dat er uitzonderlijke omstandigheden of Te dezen blijkt derhalve niet dat er uitzonderlijke omstandigheden of
dwingende motieven van algemeen belang zijn die een retroactief dwingende motieven van algemeen belang zijn die een retroactief
optreden van de decreetgever zouden verantwoorden. optreden van de decreetgever zouden verantwoorden.
B.10. Het middel is gegrond. B.10. Het middel is gegrond.
Er is geen aanleiding om de overige middelen te onderzoeken, aangezien Er is geen aanleiding om de overige middelen te onderzoeken, aangezien
zij niet tot een ruimere vernietiging kunnen leiden. zij niet tot een ruimere vernietiging kunnen leiden.
Om die redenen, Om die redenen,
het Hof het Hof
vernietigt artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van vernietigt artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van
16 juli 2010 houdende aanpassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke 16 juli 2010 houdende aanpassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke
Ordening van 15 mei 2009 en van het decreet van 10 maart 2006 houdende Ordening van 15 mei 2009 en van het decreet van 10 maart 2006 houdende
decretale aanpassingen inzake ruimtelijke ordening en onroerend decretale aanpassingen inzake ruimtelijke ordening en onroerend
erfgoed als gevolg van het bestuurlijk beleid. erfgoed als gevolg van het bestuurlijk beleid.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits,
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 15 december het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 15 december
2011. 2011.
De griffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, De voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^