← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 188/2011 du 15 décembre 2011 Numéros du rôle : 5078, 5095, 5096, 5097,
5098, 5102 et 5103 En cause : les recours en annulation de l'article 55, 3°, du décret de la
Région flamande du 16 juillet 2010 portant adaptation du La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse,
et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 188/2011 du 15 décembre 2011 Numéros du rôle : 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 et 5103 En cause : les recours en annulation de l'article 55, 3°, du décret de la Région flamande du 16 juillet 2010 portant adaptation du La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) | Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011 Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103 In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassi Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 188/2011 du 15 décembre 2011 | Uittreksel uit arrest nr. 188/2011 van 15 december 2011 |
Numéros du rôle : 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 et 5103 | Rolnummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, 5102 en 5103 |
En cause : les recours en annulation de l'article 55, 3°, du décret de | In zake : de beroepen tot vernietiging van artikel 55, 3°, van het |
la Région flamande du 16 juillet 2010 portant adaptation du Code | decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassing |
flamand de l'Aménagement du Territoire du 15 mai 2009 et du décret du | van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 en van het |
10 mars 2006 portant adaptations décrétales en matière d'aménagement | decreet van 10 maart 2006 houdende decretale aanpassingen inzake |
du territoire et du patrimoine immobilier suite à la politique | ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed als gevolg van het |
administrative, introduits par André de Spoelberch et autres. | bestuurlijk beleid, ingesteld door André de Spoelberch en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de |
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. |
J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du | Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. |
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, | Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des recours et procédure | I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging |
a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le | a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 7 januari |
7 janvier 2011 et parvenue au greffe le 10 janvier 2011, un recours en | 2011 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 10 |
annulation de l'article 55 du décret de la Région flamande du 16 | januari 2011, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 55 van |
juillet 2010 portant adaptation du Code flamand de l'Aménagement du | het decreet van het Vlaamse Gewest van 16 juli 2010 houdende |
Territoire du 15 mai 2009 et du décret du 10 mars 2006 portant | aanpassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 |
adaptations décrétales en matière d'aménagement du territoire et du | en van het decreet van 10 maart 2006 houdende decretale aanpassingen |
patrimoine immobilier suite à la politique administrative (publié au | inzake ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed als gevolg van het |
Moniteur belge du 9 août 2010) a été introduit par André de | bestuurlijk beleid (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 9 |
Spoelberch, demeurant à 1840 Londerzeel, Drietorenstraat 41, Cécile | augustus 2010) door André de Spoelberch, wonende te 1840 Londerzeel, |
Cornet d'Elzius, demeurant à 1200 Bruxelles, avenue des Ombrages 21, | Drietorenstraat 41, Cécile Cornet d'Elzius, wonende te 1200 Brussel, |
Elisabeth Cornet d'Elzius, demeurant à 5361 Scy, rue Hector Montjoie | Lommerlaan 21, Elisabeth Cornet d'Elzius, wonende te 5361 Scy, rue |
6, et André Cornet d'Elzius, demeurant à 1200 Bruxelles, avenue des | Hector Montjoie 6, en André Cornet d'Elzius, wonende te 1200 Brussel, |
Ombrages 21. | Lommerlaan 21. |
b. Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la | b. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 7 |
februari 2011 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn | |
poste le 7 février 2011 et parvenues au greffe le 8 février 2011, | ingekomen op 8 februari 2011, zijn vier beroepen tot vernietiging |
quatre recours en annulation de l'article 55, 3°, du décret de la | ingesteld van artikel 55, 3°, van voormeld decreet van het Vlaamse |
Région flamande du 16 juillet 2010, précité, ont été introduits | Gewest van 16 juli 2010 respectievelijk door de NV « Alpagy-Invest », |
respectivement par la SA « Alpagy-Invest », la SA « Gap-Invest », la | de NV « Gap-Invest », de NV « Sparrenhof-Invest », alle drie met |
SA « Sparrenhof-Invest », ayant toutes trois leur siège social à 9052 | maatschappelijke zetel te 9052 Gent (Zwijnaarde), Klossestraat 12, |
Gand (Zwijnaarde), Klossestraat 12, Françoise de Buck van | |
Overstraeten, demeurant à 1950 Kraainem, avenue des Chasseurs 11, | Françoise de Buck van Overstraeten, wonende te 1950 Kraainem, |
Patricia Kervyn de Volkaersbeke, faisant élection de domicile à 2018 | Jagerslaan 11, Patricia Kervyn de Volkaersbeke, die keuze van |
Anvers, Jan Van Rijswijcklaan 16, Alexandra Kervyn de Volkaersbeke, | woonplaats doet te 2018 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 16, Alexandra |
demeurant à 1180 Bruxelles, avenue Albert Lancaster 103, et Guillaume | Kervyn de Volkaersbeke, wonende te 1180 Brussel, Albert Lancasterlaan |
Kervyn de Volkaersbeke, demeurant à 8340 Moerkerke-Damme, Hoornstraat | 103, en Guillaume Kervyn de Volkaersbeke, wonende te 8340 |
1, par Thierry Storme, demeurant à 9880 Aalter, Schoonberg 15, | Moerkerke-Damme, Hoornstraat 1, door Thierry Storme, wonende te 9880 |
Dominique Storme, demeurant à 9031 Tronchiennes, Wafelijzerhoeve 1, | Aalter, Schoonberg 15, Dominique Storme, wonende te 9031 Drongen, |
Brigitte Storme, demeurant à 9031 Tronchiennes, Varendrieskouter 199, | Wafelijzerhoeve 1, Brigitte Storme, wonende te 9031 Drongen, |
Varendrieskouter 199, en Alain Storme, die keuze van woonplaats doet | |
et Alain Storme, faisant élection de domicile à 2018 Anvers, Jan Van | te 2018 Antwerpen, Jan Van Rijswijcklaan 16, door Denis Slachmuylders, |
Rijswijcklaan 16, par Denis Slachmuylders, demeurant à 2811 Malines | wonende te 2811 Mechelen (Hombeek), Mechelseweg 1, Gisela |
(Hombeek), Mechelseweg 1, Gisela Slachmuylders, demeurant à 2800 | Slachmuylders, wonende te 2800 Mechelen, Beekstraat 29, Jozef |
Malines, Beekstraat 29, Jozef Slachmuylders, demeurant à 2811 Malines | Slachmuylders, wonende te 2811 Mechelen (Leest), Juniorslaan 16, en |
(Leest), Juniorslaan 16, et Carine Slachmuylders, demeurant à 1880 | Carine Slachmuylders, wonende te 1880 Kapelle-op-den-Bos, Grotstraat |
Kapelle-op-den-Bos, Grotstraat 3, et par Eddy Ceuppens et Marcelline | |
Remue, demeurant à 2160 Wommelgem, Herentalsebaan 400. | 3, en door Eddy Ceuppens en Marcelline Remue, wonende te 2160 |
Wommelgem, Herentalsebaan 400. | |
c. Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la | c. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 9 |
februari 2011 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn | |
poste le 9 février 2011 et parvenues au greffe le 10 février 2011, | ingekomen op 10 februari 2011, zijn twee beroepen tot vernietiging |
deux recours en annulation de l'article 55, 3°, du décret de la Région | ingesteld van artikel 55, 3°, van voormeld decreet van het Vlaamse |
flamande du 16 juillet 2010, précité, ont été introduits | Gewest van 16 juli 2010 respectievelijk door Georges Cornet d'Elzius, |
respectivement par Georges Cornet d'Elzius, demeurant à 4500 Huy, rue | wonende te 4500 Hoei, rue de la Tête Noire 34A, Paul Cornet d'Elzius, |
de la Tête Noire 34A, Paul Cornet d'Elzius, demeurant à 1040 | wonende te 1040 Brussel, Commandant Lothairelaan 67, Christine Cornet |
Bruxelles, avenue Commandant Lothaire 67, Christine Cornet d'Elzius, | |
demeurant à 5500 Furfooz (Dinant), Ferme de Sûre 78, François Cornet | d'Elzius, wonende te 5500 Furfooz (Dinant), Ferme de Sûre 78, François |
d'Elzius, demeurant à 1380 Ohain (Lasne), Chemin de la Brire 7, et la | Cornet d'Elzius, wonende te 1380 Ohain (Lasne), Chemin de la Brire 7, |
SPRL « Agro-Ecolo Brabant », dont le siège social est établi à 1040 | en de BVBA « Agro-Ecolo Brabant », met maatschappelijke zetel te 1040 |
Bruxelles, avenue Commandant Lothaire 67, et par Jan Pincket, | Brussel, Commandant Lothairelaan 67, en door Jan Pincket, wonende te |
demeurant à 1850 Grimbergen, Grimbergsesteenweg 16. | 1850 Grimbergen, Grimbergsesteenweg 16. |
Ces affaires, inscrites sous les numéros 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, | Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5078, 5095, 5096, 5097, 5098, |
5102 et 5103 du rôle de la Cour, ont été jointes. | 5102 en 5103 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la disposition attaquée et à son contexte | Ten aanzien van de bestreden bepaling en de context ervan |
B.1.1. L'article 55, 3°, attaqué, du décret de la Région flamande du | B.1.1. Het bestreden artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse |
16 juillet 2010 portant adaptation du Code flamand de l'Aménagement du | Gewest van 16 juli 2010 houdende aanpassing van de Vlaamse Codex |
Territoire du 15 mai 2009 et du décret du 10 mars 2006 portant | Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 en van het decreet van 10 maart |
adaptations décrétales en matière d'aménagement du territoire et du | 2006 houdende decretale aanpassingen inzake ruimtelijke ordening en |
patrimoine immobilier suite à la politique administrative ajoute à | onroerend erfgoed als gevolg van het bestuurlijk beleid voegt aan |
l'article 7.4.11, alinéa 2, du Code flamand de l'aménagement du | artikel 7.4.11, tweede lid, van de bij besluit van de Vlaamse Regering |
Territoire, coordonné par l'arrêté du Gouvernement flamand du 15 mai | van 15 mei 2009 gecoördineerde Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening |
2009, un membre de phrase (à partir de : « étant entendu [...] »), de | (hierna : VCRO) een zinsnede toe (vanaf : « met dien verstande [...] |
sorte que le deuxième alinéa de cet article, qui fait partie de la | »), zodat het tweede lid van dat artikel, dat deel uitmaakt van |
division 7 (« Dommages et bénéfices résultant de la planification | afdeling 7 (« Planschade en planbaten » van hoofdstuk IV (« Planning |
spatiale ») du chapitre IV (« Planification ») du titre VII (« | ») van titel VII (« Diverse temporele en overgangsmaatregelen ») van |
Diverses mesures temporaires et de transition ») du Code flamand de | |
l'Aménagement du Territoire, dispose désormais : | de VCRO, thans bepaalt : |
« Les demandes de paiement d'indemnités de dommages résultant de la | « Vorderingen tot betaling van planschadevergoedingen die zijn |
planification spatiale, qui sont issues de plans d'aménagement, seront | ontstaan uit eerdere plannen van aanleg, worden afgehandeld |
réglées conformément aux stipulations du décret concernant | overeenkomstig de bepalingen van het decreet betreffende de |
l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996, tel qu'il | ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold |
était en vigueur le 31 août 2009, étant entendu que les présentes | op 31 augustus 2009, met dien verstande dat deze bepalingen |
stipulations sont interprétées dans le sens que seul les 50 premiers | geïnterpreteerd worden in die zin dat enkel de eerste 50 meter vanaf |
mètres à partir de l'alignement sont pris en compte pour les dommages | |
résultant de la planification spatiale ». | de rooilijn in aanmerking komt voor planschade ». |
B.1.2. Le membre de phrase de l'article précité « conformément aux | B.1.2. Met de zinsnede in voormeld artikel « overeenkomstig de |
stipulations du décret concernant l'aménagement du territoire, | bepalingen van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, |
coordonné le 22 octobre 1996, tel qu'il était en vigueur le 31 août | gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 augustus 2009 » |
2009 » fait référence en particulier à l'article 35 du décret de la | wordt in het bijzonder gerefereerd aan artikel 35 van het bij besluit |
Région flamande relatif à l'aménagement du territoire, coordonné par | |
l'arrêté du Gouvernement flamand du 22 octobre 1996 (ci-après : décret | van de Vlaamse Regering van 22 oktober 1996 gecoördineerde decreet van |
de coordination), dont les dispositions les plus importantes, | het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke ordening (hierna : |
antérieurement à l'abrogation de ce décret par l'article 104 du décret | Coördinatiedecreet), waarvan de meest relevante bepalingen, vóór de |
du 27 mars 2009 « adaptant et complétant la politique d'aménagement du | opheffing van dat decreet bij artikel 104 van het decreet van 27 maart |
territoire, des autorisations et du maintien », étaient libellées | 2009 tot aanpassing en aanvulling van het ruimtelijke plannings-, |
comme suit : | vergunningen- en handhavingsbeleid, luidden als volgt : |
« Il y a lieu à indemnité à charge, suivant le cas, de la Région | « Schadevergoeding is al naar het geval verschuldigd door het Vlaamse |
flamande, de l'association intercommunale ou de la commune, lorsque | Gewest, de vereniging van gemeenten of de gemeente, wanneer het bouw- |
l'interdiction de bâtir ou de lotir résultant d'un plan revêtu de la | of verkavelingsverbod volgend uit een plan dat bindende kracht heeft |
force obligatoire met fin à l'usage auquel un bien est affecté ou | verkregen, een einde maakt aan het gebruik waarvoor een goed dient of |
normalement destiné au jour précédant l'entrée en vigueur. | normaal bestemd is de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding. |
[...] | [...] |
Le droit à l'indemnisation naît soit au moment de la mutation du bien, | Het recht op schadevergoeding ontstaat ofwel bij overdracht van het |
soit lors du refus d'un permis de bâtir ou de lotir ou bien soit lors | goed ofwel bij de weigering van een bouw- of verkavelingsvergunning of |
de la délivrance d'un certificat d'urbanisme négatif. | nog bij het afleveren van een negatief stedebouwkundig attest. |
Toutefois, la diminution de la valeur du bien résultant de | De waardevermindering van het goed volgend uit het bouw- of |
l'interdiction de bâtir ou de lotir doit être subie sans indemnité | verkavelingsverbod, moet evenwel zonder vergoeding gedoogd worden ten |
jusqu'à concurrence de vingt pour cent de cette valeur. | belope van twintig ten honderd van die waarde. |
[...] | [...] |
Aucune indemnité n'est due dans les cas suivants : | Er is geen vergoeding verschuldigd in de volgende gevallen : |
1° interdiction de bâtir ou de lotir résultant d'une prévision | 1° verbod te bouwen of te verkavelen als gevolg van een in uitzicht |
d'expropriation du bien; ce, sous réserve de l'application de | gestelde onteigening van het goed; zulks, onder voorbehoud van de |
l'article 33; | toepassing van artikel 33; |
2° interdiction de couvrir une parcelle de constructions au-delà de ce | 2° verbod een grotere oppervlakte van een perceel te bebouwen dan het |
qui est permis par le plan ou de dépasser dans un lotissement la | plan van aanleg toelaat, of bij een verkaveling de door het plan |
densité d'occupation fixée par le plan; | bepaalde bebouwingsdichtheid te overschrijden; |
3° interdiction de continuer l'exploitation d'établissements | 3° verbod de exploitatie van gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke |
dangereux, insalubres et incommodes au-delà de la période pour | bedrijven voort te zetten na het verstrijken van de tijd waarvoor |
laquelle l'exploitation a été autorisée; | vergunning was verleend; |
4° interdiction de bâtir sur un terrain ne possédant pas les | 4° verbod te bouwen op een stuk grond dat de minimumafmetingen |
dimensions minimums fixées par le plan d'aménagement; | vastgesteld bij het plan van aanleg, niet heeft; |
5° interdiction de lotir un terrain n'ayant pas d'accès à une voie | 5° verbod om een stuk grond gelegen aan een weg die, gelet op de |
suffisamment équipée compte tenu de la situation des lieux, ou d'y | plaatselijke toestand, onvoldoende is uitgerust, te verkavelen of te |
bâtir; | bebouwen; |
6° interdiction de bâtir ou de lotir en dehors des agglomérations en | 6° verbod te bouwen of te verkavelen buiten de bebouwde kernen, wegens |
raison des nécessités impérieuses résultant de la sécurité de la | de dwingende eisen van de verkeersveiligheid; |
circulation; 7° interdiction de lotir un terrain pour lequel un permis de lotir | 7° verbod een stuk grond te verkavelen waarvoor een vroeger verleende |
précédemment accordé était périmé à la date de l'entrée en vigueur du | verkavelingsvergunning vervallen was op de datum van de |
plan entraînant cette interdiction; | inwerkingtreding van het plan dat bedoeld verbod inhoudt; |
8° pour les bâtiments ou installations fixes détruits par une calamité | 8° voor de gebouwen of vaststaande inrichtingen vernield door een |
naturelle, lorsque l'interdiction de leur reconstruction résulte de | natuurramp als het verbod van hun wederopbouw voortvloeit uit het |
l'arrêté royal pris en exécution de l'article 12, § 3, premier alinéa, | koninklijk besluit genomen in uitvoering van artikel 12, § 3 eerste |
de la loi du 12 juillet 1976 relative à la réparation de certains | alinea, van de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere |
dommages causés à des biens privés par des calamités naturelles ». | schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen ». |
B.1.3. Les passages de l'article 35 du décret de coordination cités | B.1.3. De hiervoor geciteerde passages uit artikel 35 van het |
ci-dessus correspondent en grande partie à l'article 37, repris lors | Coördinatiedecreet stemmen grotendeels overeen met het bij de |
de la coordination, de la loi du 29 mars 1962 organique de | coördinatie overgenomen artikel 37 van de wet van 29 maart 1962 « |
l'aménagement du territoire et de l'urbanisme (ci-après : loi | houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de stedebouw » |
organique de l'urbanisme), tel qu'il avait été remplacé par l'article | (hierna : Stedenbouwwet), zoals vervangen bij artikel 2 van de wet van |
2 de la loi du 22 décembre 1970 et modifié par les lois des 12 juillet | 22 december 1970 en gewijzigd bij de wetten van 12 juli 1976 (artikel |
1976 (article 12, § 4) et 22 décembre 1977 (articles 177 et 178). | 12, § 4) en 22 december 1977 (artikelen 177 en 178). |
B.1.4. Depuis le décret de la Région flamande du 18 mai 1999 portant | B.1.4. Sinds het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 |
organisation de l'aménagement du territoire, l'indemnité de réparation | houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening (hierna : DRO) |
des dommages résultant de la planification spatiale, qui est | wordt de vergoeding van planschade die het gevolg is van de |
consécutive aux plans d'exécution spatiaux, est réglée par les | |
articles 84 à 86 du décret portant organisation de l'aménagement du | ruimtelijke uitvoeringsplannen, geregeld bij de artikelen 84 tot 86 |
territoire, désormais coordonnés dans les articles 2.6.1 à 2.6.3 du | van het DRO, die thans zijn gecoördineerd in de artikelen 2.6.1 tot |
Code flamand de l'aménagement du Territoire. | 2.6.3 van de VCRO. |
L'article 2.6.1, § 3, du Code flamand de l'Aménagement du Territoire | Artikel 2.6.1, § 3, van de VCRO bepaalt inzonderheid : |
dispose en particulier : | |
« § 3. Pour l'application de l'indemnisation des dommages résultant de | « § 3. Voor de toepassing van planschadevergoeding moet bovendien aan |
la planification spatiale, les critères cumulatifs suivants doivent de | volgende criteria samen worden voldaan op de dag voorafgaand aan de |
surcroît être remplis la veille de l'entrée en vigueur du plan | inwerkingtreding van het definitieve plan : |
définitif : 1° la parcelle doit être située le long d'une route suffisamment | 1° het perceel moet gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg |
équipée, conformément à l'article 4.3.5, § 1er; | overeenkomstig artikel 4.3.5, § 1; |
2° la parcelle doit entrer en ligne de compte pour l'édification d'une | 2° het perceel moet stedenbouwkundig en bouwtechnisch voor bebouwing |
construction sur le plan de l'urbanisme et de la technique de | |
construction; | in aanmerking komen; |
3° la parcelle doit être située dans une zone constructible, comme | 3° het perceel moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals |
définie dans un plan d'aménagement ou dans un plan d'exécution | bepaald in een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan; |
spatiale; 4° seuls les 50 premiers mètres à partir de l'alignement entrent en | 4° enkel de eerste 50 meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor |
ligne de compte pour les dommages résultant de la planification | |
spatiale ». | planschade ». |
La règle qui figure à la fin de cette disposition, aussi dénommée | De in fine van die bepaling opgenomen regel, hierna ook de |
ci-après règle des cinquante mètres, est justifiée comme suit dans les | vijftigmeterregel genoemd, is in de parlementaire voorbereiding ervan |
travaux préparatoires : | als volgt verantwoord : |
« Seuls les cinquante premiers mètres à partir de l'alignement entrent | « Alleen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking |
en ligne de compte pour une indemnité de réparation des dommages | |
résultant de la planification spatiale (point 4). Cette limitation | voor een planschadevergoeding (punt 4). Deze beperking vloeit |
découle de l'exigence de situation le long d'une voie suffisamment | enerzijds reeds voort uit de vereiste van ligging aan een voldoende |
équipée et est tirée de l'analyse de la jurisprudence dominante qui en | uitgeruste weg, en is overgenomen uit de analyse van de heersende |
a déduit la règle des cinquante mètres. La profondeur de cinquante | rechtspraak die hieruit de 50 meter-regel ontwikkelde. De diepte van |
mètres à partir de l'alignement est la profondeur de construction | 50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen gangbare bouwdiepte. De |
usuelle. Les terrains de fond, qui se trouvent au-delà de la première | |
bande de cinquante mètres, n'entrent pas en ligne de compte pour une | achterliggende gronden die zich verder dan de eerste strook van 50 |
indemnité de réparation des dommages résultant de la planification | meter situeren komen niet voor planschadevergoeding in aanmerking (zie |
spatiale (voy., entre autres, Cour de cassation, n° 7028, 30 novembre | onder meer Hof van Cassatie, nr. 7028, 30 november 1990) » (Parl. St., |
1990) » (Doc. parl., Parlement flamand, 1998-1999, n° 1332/1, p. 46). | Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, p. 46). |
B.1.5. La Cour doit donc statuer sur la règle selon laquelle, en ce | B.1.5. Het Hof dient derhalve uitspraak te doen over de regel dat, wat |
qui concerne l'indemnité de réparation de dommages résultant de la | betreft de vergoeding wegens planschade, enkel de strook binnen de |
planification spatiale, seule la bande située dans les cinquante | eerste vijftig meter vanaf de rooilijn in aanmerking wordt genomen. |
premiers mètres à partir de l'alignement est prise en compte. | De beroepen hebben geen betrekking op de vijftigmeterregel zoals |
Les recours ne portent pas sur la règle des cinquante mètres que | |
contient l'article 2.6.1, § 3, 4°, du Code flamand de l'Aménagement du | vervat in artikel 2.6.1., § 3, 4°, van de VCRO met betrekking tot |
Territoire, en ce qui concerne les dommages résultant des plans | |
d'exécution spatiaux, mais sur l'interprétation, à l'article 7.4.11, | |
alinéa 2, du Code flamand de l'Aménagement du Territoire, figurant | planschade als gevolg van de ruimtelijke uitvoeringsplannen, maar op |
parmi les « Diverses mesures temporaires et de transition », selon | de interpretatie, in het bij de « diverse temporele en |
laquelle cette règle s'applique également pour l'indemnité de | overgangsmaatregelen » opgenomen artikel 7.4.11, tweede lid, van de |
réparation des dommages résultant de la planification spatiale qui | VCRO, dat die regel eveneens geldt ten aanzien van de vergoeding voor |
découle de « plans d'aménagement antérieurs », et, dès lors, sur la base des réglementations parallèles antérieures de l'article 37 de la loi organique de l'urbanisme et de l'article 35 du décret de coordination. Quant à la recevabilité B.2.1. Pour étayer leur intérêt au recours, les parties requérantes font valoir qu'elles sont partie à des procédures pendantes par lesquelles elles réclament une indemnité de réparation des dommages résultant de la planification spatiale, par suite de plans d'aménagement. Contrairement à ce que soutient le Gouvernement flamand au titre d'exception d'irrecevabilité, tant les parties requérantes dans | planschade die voortspruit uit « eerdere plannen van aanleg », en, derhalve, op basis van de vroegere gelijklopende regelingen van artikel 37 van de Stedenbouwwet en artikel 35 van het Coördinatiedecreet. Ten aanzien van de ontvankelijkheid B.2.1. Om hun belang bij het beroep te staven, voeren de verzoekende partijen aan dat zij partij zijn bij hangende rechtsgedingen waarbij zij aanspraak maken op planschadevergoeding als gevolg van plannen van aanleg. In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering als exceptie van niet-ontvankelijkheid aanvoert, doen zowel de verzoekende partijen in |
l'affaire n° 5102 que la partie requérante dans l'affaire n° 5103 | de zaak nr. 5102 als de verzoekende partij in de zaak nr. 5103 als |
justifient individuellement de leur intérêt en tant que parties dans des procédures pendantes concernant des dommages résultant de la planification. B.2.2. Etant donné, quoi qu'il en soit, que chacune des requêtes soit émane de personnes physiques qui ont formé le recours de manière recevable, soit a été introduite conjointement par de telles personnes, il n'y a pas lieu de faire droit à l'exception soulevée par le Gouvernement flamand, selon laquelle certaines des parties requérantes ont négligé, en tant que personnes morales, de soumettre la décision d'introduire le recours et n'ont pas davantage fourni une copie de la publication de leurs statuts au Moniteur belge. | partijen in hangende rechtsgedingen over planschade afzonderlijk blijken van hun belang. B.2.2. Aangezien elk van de verzoekschriften hoe dan ook uitgaat of mede is ingediend door natuurlijke personen die het beroep op ontvankelijke wijze hebben ingesteld, is er geen aanleiding om in te gaan op de exceptie, opgeworpen door de Vlaamse Regering, dat sommige van de verzoekende partijen, als rechtspersonen, nalaten de beslissing om het beroep in te stellen voor te leggen en evenmin een kopie van de bekendmaking van hun statuten in het Belgisch Staatsblad hebben bezorgd. |
B.2.3. Bien que les parties requérantes dans l'affaire n° 5078 | B.2.3. Hoewel de verzoekende partijen in de zaak nr. 5078 de |
demandent l'annulation de l'intégralité de l'article 55 du décret de | vernietiging vragen van het gehele artikel 55 van het decreet van het |
la Région flamande du 16 juillet 2010, l'exposé de leurs griefs et les | Vlaamse Gewest van 16 juli 2010, blijkt uit de uiteenzetting van hun |
requêtes dans les affaires qui sont jointes font apparaître que seul | grieven en uit de verzoekschriften in de daarmee samengevoegde zaken, |
le 3° de cet article est visé. | dat enkel het 3° van dat artikel wordt geviseerd. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.3.1. Les parties requérantes font valoir, entre autres, que la | B.3.1. De verzoekende partijen voeren onder meer aan dat de bestreden |
disposition attaquée est contraire au principe d'égalité et de | bepaling in strijd is met het beginsel van gelijkheid en |
non-discrimination garanti par les articles 10 et 11 de la | niet-discriminatie gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de |
Constitution, combinés ou non avec, entre autres, les articles 84 et | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met onder meer de artikelen |
133 de celle-ci, le principe de la non-rétroactivité des lois, le | 84 en 133 ervan, het beginsel van niet-retroactiviteit van wetten, het |
principe de la sécurité juridique et le principe de confiance, ainsi | rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel en het recht op een eerlijk |
que le droit à un procès équitable, garanti par l'article 6 de la | proces, gewaarborgd bij artikel 6 van het Europees Verdrag voor de |
Convention européenne des droits de l'homme. | rechten van de mens. |
Elles estiment en particulier que la disposition attaquée est | Zij zijn met name van oordeel dat de bestreden bepaling ten onrechte |
présentée à tort comme une disposition interprétative, alors qu'elle | wordt voorgesteld als een interpretatieve bepaling, terwijl die |
serait en réalité une nouvelle règle de droit qui est instaurée avec | bepaling in werkelijkheid een nieuwe rechtsregel zou zijn die met |
effet rétroactif et qui interfère dans des procédures pendantes | terugwerkende kracht wordt ingevoerd en waarmee wordt ingegrepen in |
auxquelles elles sont parties. | hangende rechtsgedingen waarin zij partij zijn. |
B.3.2. Elles font valoir en outre que le législateur décrétal régional | B.3.2. Zij voeren bovendien aan dat de gewestelijke decreetgever niet |
n'est pas compétent pour adopter des décrets interprétatifs et que les | bevoegd is om interpretatieve decreten aan te nemen en dat derhalve |
règles répartitrices de compétence sont dès lors également violées. | ook de bevoegdheidverdelende regels zijn geschonden. |
B.3.3. Le Gouvernement flamand soutient qu'il s'agit d'une disposition | B.3.3. De Vlaamse Regering betoogt dat het gaat om een zuiver |
purement interprétative et que sa rétroactivité est justifiée par son | interpretatieve bepaling en dat de terugwerkende kracht ervan is |
caractère interprétatif. | verantwoord door haar interpretatieve karakter. |
B.4. Une disposition législative est interprétative quand elle confère | B.4. Een wetsbepaling is interpretatief wanneer ze aan een bepaling de |
à une disposition le sens que, dès son adoption, le législateur a | betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan heeft willen |
voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement recevoir. C'est | geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het |
donc le propre d'une telle disposition législative, sous réserve du | wezen van een dergelijke wetsbepaling dat, onder voorbehoud van het |
principe de légalité en matière pénale, de sortir ses effets à la date | strafrechtelijk wettigheidsbeginsel, zij terugwerkt tot op de datum |
d'entrée en vigueur des dispositions qu'elle interprète. | van inwerkingtreding van de bepalingen die zij interpreteert. |
Toutefois, la garantie de la non-rétroactivité des lois ne pourrait | De waarborg van de niet-retroactiviteit van de wetten zou echter niet |
être éludée par le seul fait qu'une disposition législative ayant un | kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een wetsbepaling met |
effet rétroactif serait présentée comme une disposition | terugwerkende kracht als een interpretatieve bepaling zou worden |
interprétative. Il convient donc d'examiner si le législateur a donné | voorgesteld. Er dient dus te worden onderzocht of de wetgever aan de |
à la disposition le sens qu'elle pouvait raisonnablement recevoir dès | bepaling de betekenis heeft gegeven die zij redelijkerwijze kon |
son adoption. | krijgen sinds de aanneming ervan. |
B.5. La disposition attaquée est le résultat d'un amendement introduit | B.5. De bestreden bepaling is het resultaat van een amendement tijdens |
lors des travaux préparatoires du décret du 16 juillet 2010, qui est | de parlementaire voorbereiding van het decreet van 16 juli 2010, dat |
justifié comme suit : | als volgt is verantwoord : |
« La troisième adaptation de l'article 7.4.11 doit faire la clarté sur | « De derde aanpassing van artikel 7.4.11 dient duidelijkheid te |
l'interprétation des dispositions relatives aux dommages résultant du | verschaffen over de interpretatie van de bepalingen inzake planschade |
plan contenues dans le décret relatif à l'aménagement du territoire, | van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op |
coordonné le 22 octobre 1996, tel qu'il était en vigueur le 31 août | 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 augustus 2009. De artikelen 35 |
2009. Les articles 35 et 36 de ce décret ont constitué le fondement, | en 36 van laatstgenoemd decreet hebben de grondslag uitgemaakt |
d'abord, de la réglementation contenue dans les articles 84 à 86 du | vooreerst van de regelgeving vervat in de artikelen 84 tot en met 86 |
décret du 18 mai 1999 relatif à l'organisation de l'aménagement du | van het decreet van 18 mei 1999 betreffende de organisatie van de |
territoire et, ensuite, de la nouvelle réglementation contenue dans | ruimtelijke ordening, en vervolgens van de nieuwe regelgeving vervat |
les articles 2.6.1 à 2.6.3 du Code flamand de l'Aménagement du | in de artikelen 2.6.1 tot en met 2.6.3 van de VCRO. |
Territoire. L'interprétation que le législateur fédéral et le législateur décrétal | De interpretatie die de vroegere wet- en decreetgever steeds voor ogen |
antérieurs ont toujours eue en vue, et qui, précédemment, a été | heeft gehad, en die voorheen uitdrukkelijk werd opgenomen in artikel |
reproduite explicitement à l'article 84, § 3, alinéa 1er, 4°, du | |
décret du 18 mai 1999 relatif à l'organisation de l'aménagement du | 84, § 3, eerste lid, 4° van het decreet van 18 mei 1999 betreffende de |
territoire, et désormais à l'article 2.6.1, § 3, alinéa 1er, 4°, du | organisatie van de ruimtelijke ordening, en thans artikel 2.6.1, § 3, |
Code flamand de l'aménagement du territoire (' seuls les 50 premiers | eerste lid, 4°, van de VCRO (' enkel de eerste 50 meter vanaf de |
mètres à partir de l'alignement sont pris en compte pour les dommages | |
résultant de la planification spatiale ') est reprise explicitement | rooilijn komt in aanmerking voor planschade ') wordt door dit voorstel |
par cette proposition, comme disposition interprétative, à l'article | als interpretatieve bepaling uitdrukkelijk mee opgenomen in artikel |
7.4.11, alinéa 2, du Code flamand de l'Aménagement du Territoire. | 7.4.11, tweede lid, van de VCRO. |
Pour de plus amples explications concernant cette proposition, il peut | Tot nadere toelichting bij dit voorstel kan verwezen worden naar de |
être renvoyé à la discussion des articles concernant cette condition | artikelsgewijze bespreking van de betrokken voorwaarde in het decreet |
dans le décret du 18 mai 1999 relatif à l'organisation de | van 18 mei 1999 betreffende de organisatie van de ruimtelijke |
l'aménagement du territoire. Il y est dit ce qui suit (Doc. parl., | ordening. Daarin werd het volgende gesteld (Parl. St. Vl. Parl., |
Parlement flamand, 1998-99, n° 1332/1, p. 46) : | 1998-99, nr. 1332/1, p. 46) : |
' § 3. Le présent paragraphe précise un certain nombre de critères | ' § 3. In deze paragraaf worden een aantal bijkomende criteria bepaald |
supplémentaires auxquels il doit être satisfait de manière cumulative | |
pour qu'une parcelle puisse entrer en ligne de compte en vue d'une | waaraan cumulatief dient te zijn voldaan opdat een perceel in |
indemnité de réparation des dommages résultant de la planification | aanmerking kan komen voor planschadevergoeding. Deze voorwaarden |
spatiale. Ces conditions sont fixées parce que l'indemnité de dommages | worden gesteld omdat de planschadevergoeding enkel wordt verleend voor |
résultant de la planification spatiale n'est accordée que pour des | |
parcelles ayant le caractère de terrain à bâtir. | percelen die het karakter van bouwgrond hebben. |
Le point 2 contient la condition que la parcelle doit entrer en ligne | Onder punt 2 wordt de voorwaarde gesteld dat het perceel |
de compte pour la construction, du point de vue urbanistique et | stedenbouwkundig en technisch voor bebouwing in aanmerking moet komen. |
technique. Il est évidemment possible de bâtir sur tous les terrains, | Het is natuurlijk mogelijk op elke grond te bouwen, maar daarom |
mais ceux-ci n'acquièrent pas pour autant le statut de terrain à | verkrijgt de grond nog niet het karakter van bouwgrond. In de |
bâtir. La jurisprudence et la doctrine dominantes confèrent d'ores et | heersende rechtspraak en rechtsleer is reeds op bevredigende wijze |
déjà à ce critère un contenu satisfaisant. Sont exclus les terrains | invulling gegeven aan dit criterium. Gronden die van nature niet |
qui, par nature, ne conviennent pas à la construction, à moins d'en | geschikt zijn om erop te bouwen, tenzij door er op kunstmatige wijze |
changer le caractère de manière artificielle afin de rendre le terrain | het karakter ervan te veranderen om de grond bouwrijp te maken, worden |
constructible. | uitgesloten. |
Le point 3 pose explicitement la condition que la parcelle soit située dans une zone constructible, fixée dans un plan d'aménagement ou dans un plan d'exécution spatial. Sont exclues les parcelles qui ont déjà été réservées, dans un plan d'aménagement ou un plan d'exécution spatial, à d'autres fins que la construction, par exemple les espaces verts. La condition mentionnée au point 2, à savoir l'exigence que la parcelle soit adjacente à une voie suffisamment équipée, ne s'appliquent pas à l'obtention d'une indemnité de réparation de dommages résultant de la planification spatiale pour les entreprises agricoles existantes et leur siège d'exploitation, étant donné que ces bâtiments ne remplissent pas toujours cette condition en raison de leur nature. Seuls les cinquante premiers mètres à partir de l'alignement entrent en ligne de compte pour une indemnité de réparation des dommages résultant de la planification spatiale (point 4). Cette limitation découle d'une part déjà de l'exigence de | Onder punt 3 wordt uitdrukkelijk de voorwaarde gesteld dat het perceel moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals bepaald in een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan. Percelen die in een plan van aanleg of uitvoeringsplan reeds gereserveerd werden voor andere doeleinden dan bebouwing, bijvoorbeeld groene ruimten, worden uitgesloten. De [voorwaarde] vermeld onder punt 2, met name de vereiste van ligging aan een voldoende uitgeruste weg, is niet van toepassing op het bekomen van een planschadevergoeding voor bestaande landbouwbedrijven en hun exploitantenwoning, gezien deze gebouwen wegens hun aard niet altijd voldoen aan die voorwaarde. Alleen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor een planschadevergoeding (punt 4). Deze beperking vloeit enerzijds reeds voort uit de vereiste |
situation le long d'une voie suffisamment équipée et est tirée de | van ligging aan een voldoende uitgeruste weg, en is overgenomen uit de |
l'analyse de la jurisprudence dominante qui en a déduit la règle des | analyse van de heersende rechtspraak die hieruit de 50-meter regel |
50 mètres. La profondeur de 50 mètres à partir de l'alignement est la | ontwikkelde. De diepte van 50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen |
profondeur de construction usuelle. Les terrains de fond qui sont | gangbare bouwdiepte. De achterliggende gronden die zich verder dan de |
situés au-delà de la première bande de 50 mètres n'entrent pas en | eerste strook van 50 meter situeren komen niet voor |
ligne de compte pour une indemnité de réparation des dommages | |
résultant de la planification spatiale (voyez, entre autres, Cour de | planschadevergoeding in aanmerking (zie onder meer Hof van Cassatie, |
cassation, n° 7008, 30 novembre 1999)' [...]. | nr. 7028, 30 november 1990)' [...]. |
Une autre justification de cette disposition interprétative réside | Een verdere verantwoording voor deze interpretatieve bepaling is |
dans la cause d'exception pour les dommages résultant du plan, | gelegen in de uitzonderingsgrond voor planschade, vervat in artikel |
contenue dans l'article 35, alinéa 10, 5°, du décret relatif à | 35, tiende lid, 5°, van het decreet betreffende de ruimtelijke |
l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996, tel qu'il | ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals dat gold op 31 |
était en vigueur le 31 août 2009. Il était précisé dans cet article | augustus 2009. Daarin werd bepaald dat geen vergoeding verschuldigd is |
que l'indemnité n'est pas due en cas d'interdiction de lotir ou de | in geval van een verbod om een stuk grond, gelegen aan een weg die, |
bâtir sur un terrain adjacent à une voie qui, eu égard à la situation | gelet op de plaatselijke toestand, onvoldoende is uitgerust, te |
locale, est insuffisamment équipée. Cette cause d'exception faisait | verkavelen of te bebouwen. Deze uitzonderingsgrond maakte in identieke |
aussi déjà partie, dans des termes identiques, de la loi du 29 mars | bewoordingen ook al deel uit van de wet van 29 maart 1962 houdende |
1962 organique de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme, | organisatie van de ruimtelijke ordening en de stedenbouw, gewijzigd |
modifié par la loi du 22 décembre 1970, et doit donc être réputée | bij de wet van 22 december 1970, en dient bijgevolg geacht te worden |
s'appliquer à toutes les procédures concernant des dommages résultant | van toepassing te zijn op alle planschadeprocedures, ingeleid op grond |
du plan, engagées sur la base des articles 37 et 38 de la loi | van de artikelen 37 en 38 van de Stedenbouwwet (later de artikelen 35 |
organique de l'urbanisme (ultérieurement les articles 35 et 36 du | [...] en 36 van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening, |
décret relatif à l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996). Ledit motif d'exception comporte clairement la condition que, pour entrer en ligne de compte en vue d'une indemnité de réparation des dommages résultant de la planification spatiale, le terrain doit être adjacent à une voie qui, eu égard à la situation locale, est suffisamment équipée pour y lotir ou y bâtir. Le terrain doit donc être adjacent à une voie suffisamment équipée et cette condition s'applique aussi bien pour un terrain à bâtir que pour un terrain dit 'à lotir'. L'exigence légale que la parcelle de terrain à bâtir ou de 'terrain à lotir' soit adjacente à une voie a pour effet qu'une parcelle de terrain à bâtir ou de 'terrain à lotir' qui n'est pas adjacente à une voie ne saurait évidemment être adjacente à une voie suffisamment équipée, condition légale de l'existence de dommages résultant du plan. Les terrains à bâtir ou les 'terrains à lotir' de | gecoördineerd op 22 oktober 1996). Bedoelde uitzonderingsgrond bevat duidelijk de voorwaarde dat, om in aanmerking te kunnen komen voor planschadevergoeding, het stuk grond gelegen moet zijn aan een weg die, gelet op de plaatselijke toestand, voldoende is uitgerust om te verkavelen of te bebouwen. Het stuk grond moet bijgevolg liggen aan een voldoende uitgeruste weg, en deze voorwaarde geldt zowel voor een bouwgrond als voor een zogenaamde 'verkavelingsgrond'. De wettelijke vereiste van de ligging aan een voldoende uitgeruste weg voor een stuk bouwgrond of 'verkavelingsgrond' heeft als gevolg dat een stuk bouwgrond of 'verkavelingsgrond' dat niet is gelegen aan een weg, uiteraard evenmin kan gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg, wettelijke voorwaarde voor planschade. Achterliggende bouw- of |
fond, situés à plus de 50 mètres à partir de l'alignement, ne peuvent | 'verkavelingsgronden', gelegen meer dan 50 meter vanaf de rooilijn, |
donc jamais être pris en compte pour des dommages résultant du plan. | kunnen bijgevolg nooit in aanmerking komen voor planschade. |
Etant donné que le 17 décembre 2009, la Cour de cassation a rendu deux | Aangezien op 17 december 2009 door het Hof van Cassatie twee arresten |
arrêts qui pourraient remettre en question la règle dite des 50 | werden gewezen die het principe van de zogenaamde 50-meterregel op de |
mètres, une disposition interprétative est nécessaire. | helling zouden kunnen zetten, is een interpretatieve bepaling |
Une disposition d'entrée en vigueur spécifique n'est pas requise pour | noodzakelijk. Als interpretatieve bepaling is geen specifieke |
une disposition interprétative, puisque ces dispositions sont réputées | inwerkingtredingsbepaling vereist, aangezien dergelijke bepalingen |
comporter l'interprétation qui devait et doit être donnée ex tunc aux | geacht worden de interpretatie te bevatten die ex tunc aan de |
articles en question » (Doc. parl., Parlement flamand, 2009-2010, n° | betrokken artikelen diende en dient gegeven te worden » (Parl. St., |
349/9, pp. 15-16). | Vlaams Parlement, 2009-2010, nr. 349/9, pp. 15-16). |
B.6.1. Ni les travaux préparatoires de la loi organique de l'urbanisme | B.6.1. Noch in de parlementaire voorbereiding van de Stedenbouwwet of |
ou des lois modifiant son article 37 ni ceux de l'article 35 du décret | van de wetten tot wijziging van artikel 37 daarvan, noch in die van |
de coordination n'évoquent, en tant que telle, la règle des cinquante | artikel 35 van het Coördinatiedecreet, is de vijftigmeterregel inzake |
mètres en matière d'indemnité de réparation des dommages résultant de | planschadevergoeding als zodanig ter sprake gekomen, terwijl in die |
la planification spatiale, alors que ces textes de lois comportent | wetteksten zelf een opsomming is opgenomen van gevallen waarin geen |
eux-mêmes une énumération de cas dans lesquels il n'est pas dû | |
d'indemnité de réparation des dommages résultant de la planification | planschadevergoeding verschuldigd is. Uit het gegeven dat enkel |
spatiale. Le fait que seul un dommage certain, actuel et objectivement | zekere, actuele en objectief vaststelbare schade werd beoogd (Parl. |
déterminable était visé (Doc. parl., Sénat, 1959-1960, n° 275, p. 57), | St., Senaat, 1959-1960, nr. 275, p. 57), dat de planschadevergoeding |
que l'indemnité de réparation des dommages résultant de la | |
planification spatiale doit porter sur une indemnisation quelque peu | een enigszins beperkte vergoeding moet betreffen, of nog dat rekening |
limitée ou encore qu'il doit être tenu compte de la situation de fait | moet worden gehouden met de concrete feitelijke toestand en dus met de |
concrète et, partant, de la situation du terrain, comme le soutient le | ligging van de grond, zoals de Vlaamse Regering betoogt, volgt niet |
Gouvernement flamand, n'a pas pour conséquence qu'il soit admis d'emblée comme règle générale qu'une indemnité de réparation des dommages résultant de la planification spatiale ne puisse être accordée que pour la bande située dans les cinquante premiers mètres à partir de l'alignement. B.6.2. Faisant référence aux travaux préparatoires cités de la disposition attaquée, le Gouvernement flamand soutient encore que les législateurs fédéral et décrétal ont précisé qu'il n'est pas accordé d'indemnité de réparation des dommages résultant de la planification spatiale si la parcelle de terrain en question n'est pas adjacente à une voie qui, eu égard à la situation locale, est suffisamment équipée | dat van meet af aan als algemene regel is aangenomen dat enkel planschadevergoeding kan worden toegekend voor de strook binnen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn. B.6.2. Onder verwijzing naar de geciteerde parlementaire voorbereiding van de bestreden bepaling betoogt de Vlaamse Regering nog dat de wet- en decreetgever hebben bepaald dat geen planschadevergoeding wordt toegekend indien het betrokken stuk grond niet is gelegen aan een weg die, gelet op de plaatselijke toestand, voldoende is uitgerust om te |
pour qu'il y soit loti ou bâti (article 37, alinéa 10, 5°, de la loi | verkavelen of te bebouwen (artikel 37, tiende lid, 5°, van de |
organique de l'urbanisme et article 35, alinéa 10, 5°, du décret de | Stedenbouwwet en artikel 35, tiende lid, 5°, van het |
coordination) et qu'il s'ensuit qu'un terrain « de fond » ou un « terrain à lotir » qui ne sont pas adjacents à une voie suffisamment équipée n'entrent pas en ligne de compte pour l'indemnisation du chef de dommages résultant du plan. Il ne découle pas de cette disposition que les législateurs fédéral et décrétal pouvaient raisonnablement avoir voulu que l'indemnité du chef de dommages résultant de la planification spatiale soit limitée en toutes circonstances à la bande des cinquante premiers mètres à partir de l'alignement. Au demeurant, lorsque, par le décret du 18 mai 1999, il a adopté une réglementation analogue pour les dommages résultant du plan en ce qui concerne les plans d'exécution spatiaux, le législateur décrétal n'a pas instauré la règle des cinquante mètres comme une subdivision de l'article 84, § 3, 1°, du décret portant organisation de l'aménagement du territoire | Coördinatiedecreet) en dat daaruit volgt dat een stuk « achterliggende » grond of « verkavelingsgrond » dat niet is gelegen aan een voldoende uitgeruste weg niet in aanmerking komt voor planschadevergoeding. Uit die bepaling volgt niet dat de wet- en decreetgever redelijkerwijze konden hebben bedoeld dat de planschadevergoeding in alle omstandigheden is beperkt tot de strook binnen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn. Overigens, wanneer hij bij decreet van 18 mei 1999 een analoge planschaderegeling heeft aangenomen met betrekking tot de ruimtelijke uitvoeringsplannen, heeft de decreetgever de vijftigmeterregel niet ingevoerd als een onderdeel van artikel 84, § |
(désormais l'article 2.6.1, § 3, 1°, du Code flamand de l'aménagement | 3, 1°, van het DRO (thans artikel 2.6.1, § 3, 1°, van de VCRO), maar |
du territoire) mais comme une disposition complémentaire de son | |
article 84, § 3, 4° (désormais l'article 2.6.1, § 3, 4°, du Code | als een aanvullende bepaling in artikel 84, § 3, 4°, ervan (thans |
flamand de l'Aménagement du Territoire). | artikel 2.6.1, § 3, 4°, van de VCRO). |
Par ailleurs, s'il peut être admis que la profondeur de 50 mètres à | Voorts, indien al mag worden aangenomen dat de diepte van 50 meter |
partir de l'alignement est la profondeur de construction usuelle, cela | vanaf de rooilijn de gebruikelijke bouwdiepte is, wettigt zulks nog |
ne justifie pas encore la conclusion que les terrains situés plus en | niet de conclusie dat de dieper liggende stukken grond van hetzelfde |
profondeur du même ensemble - lequel a généralement aussi été négocié | geheel - dat doorgaans ook in zijn geheel als bouwgrond of |
dans son ensemble comme terrain à bâtir ou terrain lotissable - ne | verkavelbare grond is verhandeld - per definitie niet voor bebouwing |
peuvent, par définition, jamais entrer en ligne de compte en vue d'une | in aanmerking kunnen komen en geen recht kunnen geven op |
construction et ne peuvent donner droit à une indemnité du chef de | |
dommages résultant de la planification spatiale. | planschadevergoeding. |
B.6.3. L'arrêt de la Cour de cassation du 30 novembre 1990 (Pas., | B.6.3. Uit het arrest van het Hof van Cassatie van 30 november 1990 |
1991, I, n° 172) auquel renvoient les travaux préparatoires ne permet | (Arr. Cass., 1990-1991, nr. 172) waaraan in de parlementaire |
pas d'établir incontestablement que la Cour de cassation a confirmé, à | voorbereiding is gerefereerd, is niet onomstotelijk op te maken dat |
l'époque, la règle des cinquante mètres. Cette Cour conclut uniquement | het Hof van Cassatie toen de vijftigmeterregel heeft bevestigd. Het |
que l'arrêt attaqué, sans violer l'article 37 de la loi organique de | Hof concludeert enkel dat het bestreden arrest, zonder artikel 37 van |
l'urbanisme, pouvait tenir compte aussi bien de la politique suivie | de Stedenbouwwet te schenden, vermocht rekening te houden zowel met |
antérieurement par les autorités - et en l'occurrence du refus | het voorheen door de overheid gevoerde beleid - en met name de eerdere |
antérieur d'un permis de lotir - que de la situation de fait des | weigering van een verkavelingsvergunning - als met de feitelijke |
terrains sur la base de leur situation le long d'une voie suffisamment | situatie van de gronden aan de hand van de ligging aan een voldoende |
équipée, de la proximité d'autres habitations et du fait de convenir | uitgeruste weg, de nabijheid van andere woningen en de technische |
techniquement pour être bâti. | geschiktheid voor bebouwing. |
Par ailleurs, la doctrine que cite le Gouvernement flamand et dans | Voorts kunnen uit de rechtsleer die de Vlaamse Regering aanhaalt en |
laquelle il est fait référence à une jurisprudence non publiée | waarin wordt verwezen naar niet bekendgemaakte rechtspraak die |
concernant les critères permettant d'établir si un terrain peut être | |
considéré comme un terrain à bâtir ne permet pas de tirer des | betrekking heeft op de criteria om uit te maken of een grond als |
conclusions univoques au sujet de l'utilisation, dans la | bouwgrond kan worden aangemerkt, geen eenduidige conclusies worden |
jurisprudence, de la règle des cinquante mètres en matière d'indemnité | getrokken over het hanteren, in de rechtspraak, van de |
de réparation des dommages résultant de la planification spatiale. | vijftigmeterregel inzake planschadevergoeding. |
Deux arrêts de la Cour de cassation du 17 décembre 2009 (Pas., I, | Uit twee arresten van het Hof van Cassatie van 17 december 2009 (Arr. |
2009, nos 758 et 759) font apparaître que cette Cour rejette la | Cass., 2009, nrs. 758 en 759) blijkt dat dat Hof de gelding van de |
validité de la règle des cinquante mètres en matière d'indemnité du | vijftigmeterregel inzake planschadevergoeding zoals aangehaald in de |
chef de dommages résultant de la planification spatiale, mentionnée | grieven, verwerpt. In het tweede arrest oordeelt het Hof van Cassatie |
dans les griefs. Dans le second arrêt, la Cour de cassation juge en | |
particulier, en réponse au grief que « des terrains situés à | inzonderheid, in antwoord op de grief dat « achterliggende gronden, |
l'arrière, au-delà de la profondeur de construction habituelle (en | |
général 50 mètres depuis l'alignement) [...] ne sont pas susceptibles | gelegen voorbij de gebruikelijke bouwdiepte (doorgaans 50 meter vanaf |
d'une indemnisation du chef de dommages résultant du plan », que « | de rooilijn) [...] niet voor planschadevergoeding in aanmerking |
l'article 37 de la loi du 29 mars 1962 ne limite pas le droit à | [komen] », dat « artikel 37 van de Stedenbouwwet het recht op |
l'indemnité du chef de dommages résultant du plan à la partie de la | planschadevergoeding niet [beperkt] tot het deel van het perceel grond |
parcelle se situant dans les limites de la profondeur de construction | dat zich situeert binnen de gebruikelijke bouwdiepte » en dat het |
habituelle » et que ce moyen, en ce qu'il repose sur la thèse contraire, manque en droit. | middel, in zoverre het uitgaat van het tegendeel, faalt naar recht. |
B.6.4. Il n'apparaît donc pas que l'article 55, 3°, attaqué du décret | B.6.4. Er blijkt derhalve niet dat het bestreden artikel 55, 3°, van |
du 16 juillet 2010 donne respectivement à l'article 37 de la loi | het decreet van 16 juli 2010 aan respectievelijk artikel 37 van de |
organique de l'urbanisme et à l'article 35 du décret de coordination une signification que les législateurs fédéral ou décrétal ont voulu lui donner et qu'il pouvait raisonnablement recevoir lors de son adoption. B.7. Dès lors que la disposition attaquée ne peut être considérée comme une disposition interprétative, elle constitue une disposition purement rétroactive qui ne peut se justifier que s'il est satisfait aux conditions auxquelles est soumise la validité d'une telle disposition. B.8. La non-rétroactivité des lois est une garantie ayant pour but de prévenir l'insécurité juridique. Cette garantie exige que le contenu | Stedenbouwwet en artikel 35 van het Coördinatiedecreet een betekenis geeft die de wetgever of de decreetgever bij de aanneming ervan heeft willen geven en die zij redelijkerwijze konden krijgen. B.7. Nu de bestreden bepaling niet kan worden beschouwd als een interpretatieve bepaling, vormt zij een zuiver retroactieve bepaling en die enkel worden verantwoord indien wordt voldaan aan de voorwaarden waaraan de geldigheid van een dergelijke bepaling is onderworpen. B.8. De niet-retroactiviteit van wetten is een waarborg ter voorkoming van de rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het |
du droit soit prévisible et accessible, de sorte que le justiciable | recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende in |
puisse prévoir, dans une mesure raisonnable, les conséquences d'un | redelijke mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op |
acte déterminé au moment où cet acte est accompli. La rétroactivité | het tijdstip dat die handeling wordt verricht. De terugwerkende kracht |
peut uniquement être justifiée lorsqu'elle est indispensable pour | kan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de |
réaliser un objectif d'intérêt général. | verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang. |
S'il s'avère en outre - comme en l'espèce - que la rétroactivité a | Indien bovendien - zoals te dezen - blijkt dat de terugwerkende kracht |
pour effet que l'issue de procédures judiciaires peut être influencée | tot gevolg heeft dat de afloop van gerechtelijke procedures in een |
dans un sens déterminé, la nature du principe en cause exige que des | bepaalde zin kan worden beïnvloed, vereist de aard van het in het |
circonstances exceptionnelles ou des motifs impérieux d'intérêt | geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke omstandigheden of dwingende |
général justifient l'intervention du législateur qui porte atteinte, | motieven van algemeen belang het optreden van de wetgever |
au préjudice d'une catégorie de citoyens, aux garanties | verantwoorden, dat ten nadele van een categorie van burgers afbreuk |
juridictionnelles offertes à tous. | doet aan de aan allen geboden jurisdictionele waarborgen. |
B.9. Le Gouvernement flamand fait valoir que la disposition attaquée | B.9. De Vlaamse Regering voert aan dat de bestreden bepaling mede kan |
peut également se justifier par le souci de rétablir la sécurité | worden verantwoord door de bekommernis de rechtszekerheid te |
juridique qui aurait été compromise par les deux arrêts précités de la | herstellen die in het gedrang zou zijn gebracht door de twee voormelde |
Cour de cassation du 17 décembre 2009. | arresten van het Hof van Cassatie van 17 december 2009. |
Ce qui est exposé en B.6.3 fait apparaître que la règle des cinquante | |
mètres ne saurait être considérée comme un élément suffisamment établi | Uit wat is uiteengezet in B.6.3, blijkt dat de vijftigmeterregel niet |
dans la jurisprudence concernant les indemnités de réparation des | kan worden beschouwd als een voldoende vaststaand gegeven in de |
dommages résultant de la planification spatiale et que, dans ses | rechtspraak over planschadevergoedingen en dat het Hof van Cassatie |
arrêts du 17 décembre 2009, la Cour de cassation a plutôt contribué à | met de arresten van 17 december 2009 veeleer heeft bijgedragen tot de |
rétablir la sécurité juridique qu'à la compromettre. En voulant mettre | rechtszekerheid dan deze te verstoren. Door de verduidelijking die met |
en cause les précisions apportées par la jurisprudence récente, le | die recente rechtspraak is aangebracht, op de helling te zetten, heeft |
législateur décrétal a, dans des procès où la Région est partie, porté | de decreetgever in gedingen waarbij het Gewest partij is afbreuk |
atteinte aux attentes légitimes de la catégorie de personnes dont font | gedaan aan de rechtmatige verwachtingen van de categorie van personen |
partie les parties requérantes, concernant une indemnité du chef de | waartoe de verzoekende partijen behoren, op een planschadevergoeding |
dommages résultant de la planification spatiale, qui n'était pas | die niet per definitie was beperkt tot de strook binnen de eerste |
limitée, par définition, à la bande des cinquante premiers mètres à | |
partir de l'alignement. | vijftig meter vanaf de rooilijn. |
Il n'apparaît donc pas, en l'espèce, qu'il y ait des circonstances | Te dezen blijkt derhalve niet dat er uitzonderlijke omstandigheden of |
exceptionnelles ou des motifs impérieux d'intérêt général qui | dwingende motieven van algemeen belang zijn die een retroactief |
justifieraient une intervention rétroactive du législateur décrétal. | optreden van de decreetgever zouden verantwoorden. |
B.10. Le moyen est fondé. | B.10. Het middel is gegrond. |
Il n'y a pas lieu d'examiner les autres moyens, dès lors qu'ils ne | Er is geen aanleiding om de overige middelen te onderzoeken, aangezien |
pourraient mener à une annulation plus étendue. | zij niet tot een ruimere vernietiging kunnen leiden. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
annule l'article 55, 3°, du décret de la Région flamande du 16 juillet | vernietigt artikel 55, 3°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van |
2010 portant adaptation du Code flamand de l'aménagement du territoire | 16 juli 2010 houdende aanpassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke |
du 15 mai 2009 et du décret du 10 mars 2006 portant adaptations | Ordening van 15 mei 2009 en van het decreet van 10 maart 2006 houdende |
décrétales en matière d'aménagement du territoire et du patrimoine | decretale aanpassingen inzake ruimtelijke ordening en onroerend |
immobilier suite à la politique administrative. | erfgoed als gevolg van het bestuurlijk beleid. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en | Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, |
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 | overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op |
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 15 décembre 2011. | het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 15 december 2011. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |