Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 168/2004 van 28 oktober 2004 Rolnummer 2936 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu, gesteld door de Rech Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 168/2004 van 28 oktober 2004 Rolnummer 2936 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu, gesteld door de Rech Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) Uittreksel uit arrest nr. 168/2004 van 28 oktober 2004 Rolnummer 2936 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu, gesteld door de Rech Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)
ARBITRAGEHOF ARBITRAGEHOF
Uittreksel uit arrest nr. 168/2004 van 28 oktober 2004 Uittreksel uit arrest nr. 168/2004 van 28 oktober 2004
Rolnummer 2936 Rolnummer 2936
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1 van de wet van 12 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 1 van de wet van 12
januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van
het leefmilieu, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Leuven. het leefmilieu, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Leuven.
Het Arbitragehof, Het Arbitragehof,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A.
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
voorzitter A. Arts, voorzitter A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Bij beschikking van 8 januari 2004 in zake P. Snauwaert en anderen Bij beschikking van 8 januari 2004 in zake P. Snauwaert en anderen
tegen R. Huyghe, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof tegen R. Huyghe, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof
is ingekomen op 26 februari 2004, heeft de Rechtbank van eerste aanleg is ingekomen op 26 februari 2004, heeft de Rechtbank van eerste aanleg
te Leuven de volgende prejudiciële vraag gesteld : te Leuven de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Schendt artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een « Schendt artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een
vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu, indien het vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu, indien het
wordt geïnterpreteerd in die zin dat het de voorzitter van de wordt geïnterpreteerd in die zin dat het de voorzitter van de
rechtbank van eerste aanleg bevoegd maakt om op vraag van de gemeente rechtbank van eerste aanleg bevoegd maakt om op vraag van de gemeente
(vertegenwoordigd door het college van burgemeester en schepenen en, (vertegenwoordigd door het college van burgemeester en schepenen en,
in combinatie met artikel 271, § 1, van de Nieuwe Gemeentewet, in combinatie met artikel 271, § 1, van de Nieuwe Gemeentewet,
vertegenwoordigd door inwoners) afbraakmaatregelen en vertegenwoordigd door inwoners) afbraakmaatregelen en
exploitatieverboden op te leggen, artikel 6, § 1, I, 1°, en II, van de exploitatieverboden op te leggen, artikel 6, § 1, I, 1°, en II, van de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen
dat de bevoegdheid inzake de stedenbouw en de ruimtelijke ordening dat de bevoegdheid inzake de stedenbouw en de ruimtelijke ordening
inclusief de handhaving, respectievelijk de bevoegdheid inzake de inclusief de handhaving, respectievelijk de bevoegdheid inzake de
externe politie van de gevaarlijke en hinderlijke inrichtingen, externe politie van de gevaarlijke en hinderlijke inrichtingen,
inclusief de handhaving voorbehoudt aan de gewesten ? » inclusief de handhaving voorbehoudt aan de gewesten ? »
(...) (...)
III. In rechte III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een B.1.1. Artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een
vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu bepaalt : vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu bepaalt :
« Onverminderd de bevoegdheid van andere rechtscolleges op basis van « Onverminderd de bevoegdheid van andere rechtscolleges op basis van
andere wetsbepalingen, stelt de voorzitter van de rechtbank van eerste andere wetsbepalingen, stelt de voorzitter van de rechtbank van eerste
aanleg, op verzoek van de procureur des Konings, van een aanleg, op verzoek van de procureur des Konings, van een
administratieve overheid of van een rechtspersoon zoals omschreven in administratieve overheid of van een rechtspersoon zoals omschreven in
artikel 2, het bestaan vast van een zelfs onder het strafrecht artikel 2, het bestaan vast van een zelfs onder het strafrecht
vallende handeling, die een kennelijke inbreuk is of een ernstige vallende handeling, die een kennelijke inbreuk is of een ernstige
dreiging vormt voor een inbreuk op één of meer bepalingen van wetten, dreiging vormt voor een inbreuk op één of meer bepalingen van wetten,
decreten, ordonnanties, verordeningen of besluiten betreffende de decreten, ordonnanties, verordeningen of besluiten betreffende de
bescherming van het leefmilieu. bescherming van het leefmilieu.
Hij kan de staking bevelen van handelingen waarvan de uitvoering reeds Hij kan de staking bevelen van handelingen waarvan de uitvoering reeds
is begonnen of maatregelen opleggen ter preventie van de uitvoering is begonnen of maatregelen opleggen ter preventie van de uitvoering
ervan of ter voorkoming van schade aan het leefmilieu. Voor elk debat ervan of ter voorkoming van schade aan het leefmilieu. Voor elk debat
over de grond van de zaak moet een verzoeningspoging plaatshebben. over de grond van de zaak moet een verzoeningspoging plaatshebben.
De voorzitter kan aan de overtreder een termijn toestaan om aan de De voorzitter kan aan de overtreder een termijn toestaan om aan de
opgelegde maatregelen te voldoen. » opgelegde maatregelen te voldoen. »
Een goede ordening van de ruimte maakt deel uit van het te beschermen Een goede ordening van de ruimte maakt deel uit van het te beschermen
leefmilieu in de zin van de voormelde bepaling (Cass., 8 november leefmilieu in de zin van de voormelde bepaling (Cass., 8 november
1996, Arr. Cass., 1996, nr. 426). 1996, Arr. Cass., 1996, nr. 426).
B.1.2. De rechtspersonen zoals omschreven in artikel 2 van de wet zijn B.1.2. De rechtspersonen zoals omschreven in artikel 2 van de wet zijn
verenigingen zonder winstoogmerk die sedert minstens drie jaar verenigingen zonder winstoogmerk die sedert minstens drie jaar
rechtspersoonlijkheid bezitten en die de bescherming van het rechtspersoonlijkheid bezitten en die de bescherming van het
leefmilieu tot doel hebben. leefmilieu tot doel hebben.
Tot de administratieve overheden bedoeld in voormeld artikel 1 behoren Tot de administratieve overheden bedoeld in voormeld artikel 1 behoren
de gemeenten. Wanneer het college van burgemeester en schepenen niet de gemeenten. Wanneer het college van burgemeester en schepenen niet
in rechte optreedt, kunnen één of meer inwoners op grond van artikel in rechte optreedt, kunnen één of meer inwoners op grond van artikel
271, § 1, van de Nieuwe Gemeentewet in rechte optreden namens de 271, § 1, van de Nieuwe Gemeentewet in rechte optreden namens de
gemeente, mits zij onder zekerheidstelling aanbieden om persoonlijk de gemeente, mits zij onder zekerheidstelling aanbieden om persoonlijk de
kosten van het geding te dragen en in te staan voor de veroordelingen kosten van het geding te dragen en in te staan voor de veroordelingen
die mochten worden uitgesproken. die mochten worden uitgesproken.
B.1.3. Op grond van die bepalingen kan de procureur des Konings, een B.1.3. Op grond van die bepalingen kan de procureur des Konings, een
milieuvereniging, een administratieve overheid of zelfs - zoals in het milieuvereniging, een administratieve overheid of zelfs - zoals in het
geding voor de verwijzende rechter - een inwoner van een gemeente, geding voor de verwijzende rechter - een inwoner van een gemeente,
optredend namens die gemeente, aan de voorzitter van de rechtbank van optredend namens die gemeente, aan de voorzitter van de rechtbank van
eerste aanleg vragen om handelingen die in strijd zijn met de eerste aanleg vragen om handelingen die in strijd zijn met de
gewestelijke regels inzake milieu en ruimtelijke ordening te doen gewestelijke regels inzake milieu en ruimtelijke ordening te doen
ophouden of te voorkomen. ophouden of te voorkomen.
B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of artikel 1 B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of artikel 1
van de wet van 12 januari 1993 een schending inhoudt van de van de wet van 12 januari 1993 een schending inhoudt van de
bevoegdheidverdelende bepalingen doordat die bepaling het bevoegdheidverdelende bepalingen doordat die bepaling het
handhavingsbeleid van de gewesten inzake leefmilieu en ruimtelijke handhavingsbeleid van de gewesten inzake leefmilieu en ruimtelijke
ordening doorkruist. ordening doorkruist.
De bepaling moet worden getoetst aan de bevoegdheidverdelende regels De bepaling moet worden getoetst aan de bevoegdheidverdelende regels
zoals die van toepassing waren op het tijdstip waarop zij werd zoals die van toepassing waren op het tijdstip waarop zij werd
aangenomen. aangenomen.
B.3.1. Artikel 6, § 1, I, 1°, en II, van de bijzondere wet van 8 B.3.1. Artikel 6, § 1, I, 1°, en II, van de bijzondere wet van 8
augustus 1980 tot hervorming der instellingen bepaalde : augustus 1980 tot hervorming der instellingen bepaalde :
«

Art. 6.§ 1. De aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater van de

 «

Art. 6.§ 1. De aangelegenheden bedoeld in artikel 107quater van de
Grondwet zijn : Grondwet zijn :
I. Wat de ruimtelijke ordening betreft : I. Wat de ruimtelijke ordening betreft :
1° De stedenbouw en de ruimtelijke ordening; 1° De stedenbouw en de ruimtelijke ordening;
[...] [...]
II. Wat het leefmilieu betreft : II. Wat het leefmilieu betreft :
1° De bescherming van het leefmilieu met inbegrip van de algemene en 1° De bescherming van het leefmilieu met inbegrip van de algemene en
sectoriële normen, met eerbiediging van de algemene en sectoriële sectoriële normen, met eerbiediging van de algemene en sectoriële
normen vastgesteld door de nationale overheid wanneer er geen Europese normen vastgesteld door de nationale overheid wanneer er geen Europese
normen bestaan; normen bestaan;
2° Het afvalstoffenbeleid met uitzondering van de invoer, de doorvoer, 2° Het afvalstoffenbeleid met uitzondering van de invoer, de doorvoer,
de uitvoer en van de radioactieve afval; de uitvoer en van de radioactieve afval;
3° De politie van de gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke bedrijven, 3° De politie van de gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke bedrijven,
onder voorbehoud van de maatregelen van interne politie die betrekking onder voorbehoud van de maatregelen van interne politie die betrekking
hebben op de arbeidsbescherming. » hebben op de arbeidsbescherming. »
Artikel 11 van dezelfde bijzondere wet bepaalde : Artikel 11 van dezelfde bijzondere wet bepaalde :
« Binnen de grenzen van de bevoegdheden van de Gewesten en de « Binnen de grenzen van de bevoegdheden van de Gewesten en de
Gemeenschappen kunnen de decreten de niet-naleving van hun bepalingen Gemeenschappen kunnen de decreten de niet-naleving van hun bepalingen
strafbaar stellen en de straffen wegens de niet-naleving bepalen strafbaar stellen en de straffen wegens de niet-naleving bepalen
overeenkomstig Boek I van het Strafwetboek, met uitzondering van de overeenkomstig Boek I van het Strafwetboek, met uitzondering van de
criminele straffen bepaald in artikel 7 van dat Wetboek. » criminele straffen bepaald in artikel 7 van dat Wetboek. »
B.3.2. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, hebben de B.3.2. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, hebben de
Grondwetgever en de bijzondere wetgever aan de gemeenschappen en de Grondwetgever en de bijzondere wetgever aan de gemeenschappen en de
gewesten de volledige bevoegdheid toegekend tot het uitvaardigen van gewesten de volledige bevoegdheid toegekend tot het uitvaardigen van
regels die eigen zijn aan de hun toegewezen aangelegenheden. Behoudens regels die eigen zijn aan de hun toegewezen aangelegenheden. Behoudens
andersluidende bepalingen heeft de bijzondere wetgever het gehele andersluidende bepalingen heeft de bijzondere wetgever het gehele
beleid inzake de door hem toegewezen aangelegenheden aan de beleid inzake de door hem toegewezen aangelegenheden aan de
gemeenschappen en gewesten overgedragen. gemeenschappen en gewesten overgedragen.
B.3.3. Artikel 19, § 1, eerste lid, van de bijzondere wet van 8 B.3.3. Artikel 19, § 1, eerste lid, van de bijzondere wet van 8
augustus 1980 bepaalde evenwel, vóór de wijziging ervan bij de augustus 1980 bepaalde evenwel, vóór de wijziging ervan bij de
bijzondere wet van 16 juli 1993 : « Het decreet regelt de bijzondere wet van 16 juli 1993 : « Het decreet regelt de
aangelegenheden bedoeld in de artikelen 4 tot 11, onverminderd de aangelegenheden bedoeld in de artikelen 4 tot 11, onverminderd de
bevoegdheden die door de Grondwet aan de wet zijn voorbehouden ». bevoegdheden die door de Grondwet aan de wet zijn voorbehouden ».
Hieruit vloeide voort dat de decreetgever, behoudens het geval waarin Hieruit vloeide voort dat de decreetgever, behoudens het geval waarin
een bijzondere en uitdrukkelijke machtiging was verleend bij de wetten een bijzondere en uitdrukkelijke machtiging was verleend bij de wetten
tot hervorming der instellingen, de materies die hem waren toegewezen tot hervorming der instellingen, de materies die hem waren toegewezen
slechts vermocht te regelen op voorwaarde dat hij geenszins inbreuk slechts vermocht te regelen op voorwaarde dat hij geenszins inbreuk
zou maken op de bevoegdheden die de Grondwet aan de wet voorbehoudt. zou maken op de bevoegdheden die de Grondwet aan de wet voorbehoudt.
Vóór de wijziging, bij de bijzondere wet van 16 juli 1993, van artikel Vóór de wijziging, bij de bijzondere wet van 16 juli 1993, van artikel
19, § 1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 kon de mogelijkheid 19, § 1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 kon de mogelijkheid
die de Raden bij artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, die de Raden bij artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980,
gewijzigd bij de bijzondere wet van 8 augustus 1988, is geboden en die gewijzigd bij de bijzondere wet van 8 augustus 1988, is geboden en die
erin bestaat dat hun decreten, indien dit noodzakelijk is voor het erin bestaat dat hun decreten, indien dit noodzakelijk is voor het
uitoefenen van de gemeenschaps- of gewestbevoegdheden, uitoefenen van de gemeenschaps- of gewestbevoegdheden,
rechtsbepalingen kunnen bevatten in aangelegenheden waarvoor zij niet rechtsbepalingen kunnen bevatten in aangelegenheden waarvoor zij niet
bevoegd zijn, geen toepassing vinden op bevoegdheden die de Grondwet bevoegd zijn, geen toepassing vinden op bevoegdheden die de Grondwet
aan de wet voorbehoudt. aan de wet voorbehoudt.
B.4.1. Artikel 146 van de Grondwet bepaalt : B.4.1. Artikel 146 van de Grondwet bepaalt :
« Geen rechtbank, geen met eigenlijke rechtspraak belast orgaan kan « Geen rechtbank, geen met eigenlijke rechtspraak belast orgaan kan
worden ingesteld dan krachtens een wet. [...] » worden ingesteld dan krachtens een wet. [...] »
B.4.2. De omschrijving van de bevoegdheden van de rechtbanken behoorde B.4.2. De omschrijving van de bevoegdheden van de rechtbanken behoorde
- op grond van artikel 19, § 1, eerste lid, van voormelde bijzondere - op grond van artikel 19, § 1, eerste lid, van voormelde bijzondere
wet van 8 augustus 1980, zoals dat artikel was gesteld op het tijdstip wet van 8 augustus 1980, zoals dat artikel was gesteld op het tijdstip
waarop de in het geding zijnde bepaling was aangenomen, in samenhang waarop de in het geding zijnde bepaling was aangenomen, in samenhang
gelezen met artikel 146 van de Grondwet - tot de uitsluitende gelezen met artikel 146 van de Grondwet - tot de uitsluitende
bevoegdheid van de federale wetgever. Het vaststellen van bevoegdheid van de federale wetgever. Het vaststellen van
procedureregels voor de rechtscolleges komt in beginsel aan de procedureregels voor de rechtscolleges komt in beginsel aan de
federale wetgever toe op grond van zijn residuaire bevoegdheid. federale wetgever toe op grond van zijn residuaire bevoegdheid.
B.4.3. Daaruit volgt dat de federale wetgever, op het tijdstip waarop B.4.3. Daaruit volgt dat de federale wetgever, op het tijdstip waarop
de in het geding zijnde bepaling werd aangenomen, vermocht te bepalen de in het geding zijnde bepaling werd aangenomen, vermocht te bepalen
dat de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg bevoegd is om het dat de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg bevoegd is om het
bestaan vast te stellen van een handeling die een kennelijke inbreuk bestaan vast te stellen van een handeling die een kennelijke inbreuk
is - of een ernstige dreiging daarvan - op de regelgeving inzake de is - of een ernstige dreiging daarvan - op de regelgeving inzake de
bescherming van het leefmilieu. bescherming van het leefmilieu.
B.5.1. Artikel 1, tweede lid, van de wet van 12 januari 1993 verleent B.5.1. Artikel 1, tweede lid, van de wet van 12 januari 1993 verleent
de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg ook de bevoegdheid om de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg ook de bevoegdheid om
de staking te bevelen van handelingen waarvan de uitvoering reeds is de staking te bevelen van handelingen waarvan de uitvoering reeds is
begonnen of maatregelen op te leggen ter preventie van de uitvoering begonnen of maatregelen op te leggen ter preventie van de uitvoering
ervan of ter voorkoming van schade aan het leefmilieu. ervan of ter voorkoming van schade aan het leefmilieu.
De verwijzende rechter legt die bepaling aan het Hof voor in de De verwijzende rechter legt die bepaling aan het Hof voor in de
interpretatie dat zij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg interpretatie dat zij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg
bevoegd maakt om afbraakmaatregelen en exploitatieverboden op te bevoegd maakt om afbraakmaatregelen en exploitatieverboden op te
leggen. leggen.
B.5.2. De uitoefening door de gewesten van hun bevoegdheid inzake B.5.2. De uitoefening door de gewesten van hun bevoegdheid inzake
ruimtelijke ordening en leefmilieu veronderstelt dat zij in die ruimtelijke ordening en leefmilieu veronderstelt dat zij in die
aangelegenheden de nodige handhavingsmaatregelen kunnen bepalen. aangelegenheden de nodige handhavingsmaatregelen kunnen bepalen.
De verwijzende rechter stelt in dat verband vast dat het De verwijzende rechter stelt in dat verband vast dat het
milieuvergunningdecreet en het decreet van 18 mei 1999 houdende de milieuvergunningdecreet en het decreet van 18 mei 1999 houdende de
organisatie van de ruimtelijke ordening het handhavingsbeleid in het organisatie van de ruimtelijke ordening het handhavingsbeleid in het
Vlaamse Gewest toevertrouwen aan bepaalde overheden die ter zake een Vlaamse Gewest toevertrouwen aan bepaalde overheden die ter zake een
beoordelingsruimte genieten. beoordelingsruimte genieten.
B.5.3. Uit de bewoordingen van artikel 1, tweede lid, van de wet van B.5.3. Uit de bewoordingen van artikel 1, tweede lid, van de wet van
12 januari 1993 blijkt evenwel dat de bevoegdheid van de voorzitter 12 januari 1993 blijkt evenwel dat de bevoegdheid van de voorzitter
van de rechtbank van eerste aanleg inzonderheid erop gericht is van de rechtbank van eerste aanleg inzonderheid erop gericht is
manifeste milieuovertredingen te doen ophouden of te voorkomen. De wet manifeste milieuovertredingen te doen ophouden of te voorkomen. De wet
voorziet aldus in een snel en efficiënt handhavingsinstrument dat voorziet aldus in een snel en efficiënt handhavingsinstrument dat
aanvullend is ten aanzien van de bestuursrechtelijke en aanvullend is ten aanzien van de bestuursrechtelijke en
strafrechtelijke middelen ter handhaving van de wetgeving inzake strafrechtelijke middelen ter handhaving van de wetgeving inzake
leefmilieu en ruimtelijke ordening. leefmilieu en ruimtelijke ordening.
Hoewel het bepalen van de maatregelen die een rechter vermag te Hoewel het bepalen van de maatregelen die een rechter vermag te
bevelen in beginsel toekomt aan de overheid die bevoegd is voor de bevelen in beginsel toekomt aan de overheid die bevoegd is voor de
aangelegenheid waarop die maatregel betrekking heeft, kan het doen aangelegenheid waarop die maatregel betrekking heeft, kan het doen
ophouden of voorkomen van onwettige handelingen in het algemeen worden ophouden of voorkomen van onwettige handelingen in het algemeen worden
geacht tot de essentie van de bevoegdheden van de rechtbanken te geacht tot de essentie van de bevoegdheden van de rechtbanken te
behoren, waarvoor de federale wetgever bevoegd is. Bij wijze van behoren, waarvoor de federale wetgever bevoegd is. Bij wijze van
gevolgtrekking is de federale wetgever, op grond van de hiervoor gevolgtrekking is de federale wetgever, op grond van de hiervoor
uiteengezette bevoegdheidsverdeling, eveneens bevoegd om te bepalen uiteengezette bevoegdheidsverdeling, eveneens bevoegd om te bepalen
wie de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg om dergelijke wie de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg om dergelijke
maatregelen kan verzoeken en op welke wijze de vordering wordt maatregelen kan verzoeken en op welke wijze de vordering wordt
ingesteld en behandeld. ingesteld en behandeld.
In de uitoefening van zijn bevoegdheid dient de federale wetgever In de uitoefening van zijn bevoegdheid dient de federale wetgever
evenwel het evenredigheidsbeginsel, dat inherent is aan elke evenwel het evenredigheidsbeginsel, dat inherent is aan elke
bevoegdheidsuitoefening, te eerbiedigen. bevoegdheidsuitoefening, te eerbiedigen.
B.5.4. Nu het opleggen van herstelmaatregelen, wat de reeds voltrokken B.5.4. Nu het opleggen van herstelmaatregelen, wat de reeds voltrokken
overtredingen betreft die geen verdere schade aan het leefmilieu overtredingen betreft die geen verdere schade aan het leefmilieu
veroorzaken, aan de bevoegdheid van de voorzitter van de rechtbank van veroorzaken, aan de bevoegdheid van de voorzitter van de rechtbank van
eerste aanleg ontsnapt, laat zijn optreden de beoordelingsruimte die eerste aanleg ontsnapt, laat zijn optreden de beoordelingsruimte die
de bevoegde gewestelijke overheden genieten inzake de keuze van de de bevoegde gewestelijke overheden genieten inzake de keuze van de
herstelmaatregelen onaangetast. herstelmaatregelen onaangetast.
Bovendien bepaalt de in het geding zijnde wet uitdrukkelijk dat de Bovendien bepaalt de in het geding zijnde wet uitdrukkelijk dat de
bevoegdheid van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg geen bevoegdheid van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg geen
afbreuk doet aan de bevoegdheid van andere rechtscolleges op basis van afbreuk doet aan de bevoegdheid van andere rechtscolleges op basis van
andere wetsbepalingen. andere wetsbepalingen.
Uit hetgeen voorafgaat volgt dat artikel 1 van de wet van 12 januari Uit hetgeen voorafgaat volgt dat artikel 1 van de wet van 12 januari
1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van het 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van het
leefmilieu de uitoefening van de gewestelijke bevoegdheden niet leefmilieu de uitoefening van de gewestelijke bevoegdheden niet
onmogelijk of overdreven moeilijk maakt. Het optreden van de onmogelijk of overdreven moeilijk maakt. Het optreden van de
voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg lijkt integendeel het voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg lijkt integendeel het
handhavingsbeleid van de gewesten inzake leefmilieu en ruimtelijke handhavingsbeleid van de gewesten inzake leefmilieu en ruimtelijke
ordening slechts te kunnen versterken. ordening slechts te kunnen versterken.
B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Om die redenen, Om die redenen,
het Hof het Hof
zegt voor recht : zegt voor recht :
Artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een Artikel 1 van de wet van 12 januari 1993 betreffende een
vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu schendt de vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu schendt de
bevoegdheidverdelende regels niet. bevoegdheidverdelende regels niet.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 28 oktober 2004. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 28 oktober 2004.
De griffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^