FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

Richtlijnen met betrekking tot de evenwichtige informatie over gewasbeschermingsmiddelen aan niet-professionelen op de plaats van verkoop Dit document is opgesteld om toelichting te verstrekken over het algemene kader van de wetgeving die wordt opgelegd door de federale en gefedereerde overheden met betrekking tot het ter beschikking stellen van evenwichtige informatie over gewasbeschermingsmiddelen (GBM) aan niet-professionelen op de plaats van verkoop. Dit document, opgesteld door de NAPAN Task Force, werd goedgekeurd door de Interministeriële conferentie Leefmilieu op 28/06/2018.

Dit document geeft een concrete invulling aan artikel 5 van het Koninklijk Besluit van 4 september 2012Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 04/09/2012 pub. 19/09/2012 numac 2012024295 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit betreffende het federaal reductieprogramma van pesticiden, met inbegrip van hun gebruik in het kader van duurzame ontwikkeling sluiten betreffende het federaal reductieprogramma van pesticiden, met inbegrip van hun gebruik in het kader van duurzame ontwikkeling. De bepalingen met betrekking tot "de inhoud van de algemene informatie die beschikbaar dient te zijn in de verkooppunten en, in voorkomend geval, de modaliteiten (formaat, plaats t.o.v. de producten, enz.) volgens dewelke deze informatie moet geleverd worden" zijn goedgekeurd door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van Voedselketen en Leefmilieu en bijgevolg juridisch bindend. De richtlijnen worden van kracht van zodra ze zijn gepubliceerd op de website van de FOD www.info-pesticide.be.

Bij uitbreiding van het begrip `verkooppunt' gelden deze richtlijnen ook voor elke verkoop via internet van GBM bestemd voor de Belgische markt.

Deze richtlijnen hebben geen betrekking op de verplichting van het ter beschikking stellen van een gecertificeerde voorlichter op de plaats van verkoop van GBM voor niet-professionelen (artikel 19 van het koninklijk besluit van 19/03/2013 ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en toevoegingsstoffen).

Context en analyse Art. 6, lid 3 van de Richtlijn 2009/128 legt de verplichting op om algemene informatie ter beschikking te stellen over: "de risico's van pesticidengebruik voor gezondheid en milieu, met name wat betreft gevaren, blootstelling, correcte opslag, hantering, toepassing en veilige verwijdering in overeenstemming met de communautaire afvalwetgeving, alsmede over alternatieven met minder risico's". Deze bepaling wordt door de Richtlijn opgelegd voor gewasbeschermingsmiddelen.

De federale overheid heeft voornoemde bepaling omgezet in zijn Koninklijk Besluit van 4 september 2012Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 04/09/2012 pub. 19/09/2012 numac 2012024295 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit betreffende het federaal reductieprogramma van pesticiden, met inbegrip van hun gebruik in het kader van duurzame ontwikkeling sluiten betreffende het federaal reductieprogramma van pesticiden, met inbegrip van hun gebruik in het kader van duurzame ontwikkeling, artikel 5. Deze bepaling wordt trouwens letterlijk overgenomen in het Federaal Plan voor Reductie van Pesticiden.

Ook de Vlaamse overheid nam deze bepaling over op 2 manieren. In de eerste plaats in het Decreet van 8 februari 2013Relevante gevonden documenten type decreet prom. 08/02/2013 pub. 22/02/2013 numac 2013200992 bron vlaamse overheid Decreet houdende duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest sluiten houdende duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest, artikel 10, maar hier wordt de plaats van verkoop niet specifiek vermeld, wat impliceert dat het dus gaat om een bredere informatiecampagne. In de 2de plaats zijn er de bepalingen in het Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik die voor het ter beschikking stellen van informatie op de plaats van verkoop voorzien in een akkoord met de federale en gefedereerde entiteiten.

Deze actie kadert tevens in een breed communicatie- en sensibilisatiebeleid voor een vermindering van het pesticidengebruik.

De overheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nam deze bepaling over in algemene termen, in zijn ordonnantie van 20 juni 2013 betreffende een pesticidengebruik dat verenigbaar is met de duurzame ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De overheid van het Waals Gewest nam deze bepaling over in artikel 7, § 1 van het decreet van 10 juli 2013Relevante gevonden documenten type decreet prom. 10/07/2013 pub. 05/09/2013 numac 2013204849 bron waalse overheidsdienst Decreet tot vaststelling van een kader ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van pesticiden en tot wijziging van Boek I van het Milieuwetboek, Boek II van het Milieuwetboek, dat het Waterwetboek inhoudt, de wet van 28 december 1967 betreffende de onbevaarbare waterlopen en het decreet van 12 juli 2001 betreffende de beroepsopleiding in de landbouw sluiten tot vaststelling van een kader ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van pesticiden. Deze bepaling wordt concreet vertaald in hun `Programme wallon de réduction des pesticides' dat voorziet in extra maatregelen inzake communicatie aan het grote publiek met betrekking tot neutrale en actuele informatie omtrent goede praktijken, kennis van het risico, alternatieve technieken en vermindering van het gebruik van pesticiden en biociden. De toegang tot deze informatie wordt verzekerd via verschillende websites alsook een gratis telefoonnummer.

De verschillende Belgische overheden hebben de bepalingen met betrekking tot pesticiden op verschillende wijze omgezet. De federale bepalingen zijn van toepassing op alle gewasbeschermingsmiddelen. Voor het Vlaams gewest zijn de bepalingen alleen van toepassing op pesticiden die gebruikt worden in open lucht. Het Brussels Hoofdstedelijk gewest en het Waals Gewest beperken zich tot gewasbeschermingsmiddelen conform het huidige toepassingsgebied van de Richtlijn 2009/128/EG. De voormelde overheden maken in het kader van het NAPAN (Nationaal Actie Plan d'Action National) duidelijke afspraken voor het gezamenlijk bepalen van de modaliteiten voor de implementatie van deze verplichting.

Verplichtingen opgelegd aan de distributeurs van gewasbeschermingsmiddelen voor niet -professionelen Deze richtlijnen richten zich tot alle distributeurs en verkopers van gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik. Deze verplichtingen, evenals alle nodige informatie om ze na te komen, zijn gepubliceerd op de officiële website van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu op het adres www.info-pesticide.be, hierna DE WEBSITE genoemd.

Op welke producten is deze verplichting van toepassing? I. Deze verplichting is van toepassing op alle te koop aangeboden gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professionelen.

Welk communicatiemiddel moet ter beschikking worden gesteld? II. Op de plaats van verkoop a. Het (De) communicatiemiddel(en) bepaald door de overheden in het kader van het NAPAN en beschikbaar op DE WEBSITE. en b. Een ander communicatiemiddel, dan dat (diegene) bepaald door de overheden (II.a), door de distributeur gekozen onder de communicatiemiddelen die beschikbaar zijn op DE WEBSITE. en c. Eventueel, de specifieke communicatiemiddelen ontwikkeld door de gefedereerde entiteiten die beschikbaar zijn via DE WEBSITE. III. Op het Internet Van zodra er sprake is van GBM, zal het scherm van de online verkoopsite steeds het logo aangegeven op DE WEBSITE afficheren dat een hyperlink zal zijn die toegang verleent tot de inhoud van de informatie die moet worden meegedeeld in de verkooppunten (cf. II) in een format aangepast aan het internet .

Welke zijn de voorwaarden om een origineel communicatiemiddel te laten valideren? IV. Er mag een origineel communicatiemiddel worden voorgesteld om te worden opgenomen in de lijst van door de overheden gevalideerde middelen, die vermeld zijn in II.b. Om gevalideerd te worden, moet het communicatiemiddel voldoen aan de volgende voorwaarden : a. De via het communicatiemiddel verstrekte informatie is enkel gebaseerd op de inventaris gepubliceerd op DE WEBSITE en waarvan de huidige versie te vinden is in bijlage a ;b. De informatie bevat noch reclame, noch merknamen; c. Het voorgestelde communicatiemiddel wordt ter validatie voorgelegd aan de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, adres NAPAN@health.fgov.be.

De NAPAN Task Force zal het voorstel evalueren en zal binnen de 30 werkdagen na ontvangst zijn opmerkingen of goedkeuring mededelen. Bij gebrek aan opmerkingen binnen dit termijn, wordt de overdracht geacht te zijn goedgekeurd. Desgevallend zal de goedgekeurde versie worden gepubliceerd op DE WEBSITE. Indien hij dit wenst zal de eigenaar van het voorstel uitdrukkelijk vermelden voor wie het gebruik ervan voorbehouden. Zo niet dan wordt het geacht vrij toegankelijk te zijn.

Wie staat in voor de praktische uitvoering? V. De distributeurs moeten zelf instaan voor de praktische uitvoering (bijv. afprinten, kopiëren).

Hoe moeten de communicatiemiddelen worden opgesteld op de plaats van verkoop ? VI. In geval van posters, moeten ze permanent zichtbaar zijn. Ze moeten duidelijk zichtbaar worden opgesteld ter hoogte van de rayon « pesticiden » zodat ze makkelijk consulteerbaar zijn (de grootte van het kleinste letterteken moet minstens 3 mm bedragen).

VII. In geval van brochures, moeten ze permanent zichtbaar en beschikbaar zijn. Ze moeten opgesteld worden ter hoogte van de rayon « pesticiden » zodat ze makkelijk meeneembaar zijn.

VIII. In geval van video, moeten ze permanent zichtbaar zijn. De monitor moet zodanig opgesteld worden ter hoogte van de rayon « pesticiden » dat het scherm gemakkelijke te zien is.

IX. In alle andere gevallen, moet het opstellen van het communicatiemiddel door de auteur van het project gedetailleerd worden en door de overheid goedgekeurd samen met het ontwerp van communicatiemiddel (zie IV c).

Controle X. De controlediensten kunnen sanctionerend optreden tegenover de verantwoordelijken van plaatsen van verkoop van gewasbeschermingsmiddelen indien zij zouden nagelaten hebben de informatie, vermeld in punt II te verstrekken. Wat betreft de verplichtingen IIa en IIb, zijn de sancties beschreven onder art 17 van de wet van 21 december 1998Relevante gevonden documenten type wet prom. 21/12/1998 pub. 11/02/1999 numac 1998022861 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu en de volksgezondheid sluiten betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu de volksgezondheid en de werknemers van toepassing. Voor wat de eventuele verplichtingen voorzien onder IIC relevant voor het Waalse gewest betreft, zijn de sancties, beschreven in artikel 9 van het decreet van 10 juli 2013Relevante gevonden documenten type decreet prom. 10/07/2013 pub. 05/09/2013 numac 2013204849 bron waalse overheidsdienst Decreet tot vaststelling van een kader ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van pesticiden en tot wijziging van Boek I van het Milieuwetboek, Boek II van het Milieuwetboek, dat het Waterwetboek inhoudt, de wet van 28 december 1967 betreffende de onbevaarbare waterlopen en het decreet van 12 juli 2001 betreffende de beroepsopleiding in de landbouw sluiten tot vaststelling van een kader ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van pesticiden, van toepassing.

Bijlage a. Inventaris(1) die de basis vormt voor het ontwikkelen van communicatiemiddelen. _______ Nota (1) https://fytoweb.be/sites/default/files/content/gids_info_ verkoopplaats_20151204.pdf