21 FEBRUARI 2024. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 29 september 2023, gesloten in het Paritair Comité voor de bedienden der metaalfabrikatennijverheid, betreffende het recht op deconnectie (1)

FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 5 december 1968Relevante gevonden documenten type wet prom. 05/12/1968 pub. 22/05/2009 numac 2009000346 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28;

Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de bedienden der metaalfabrikatennijverheid;

Op de voordracht van de Minister van Werk, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 29 september 2023, gesloten in het Paritair Comité voor de bedienden der metaalfabrikatennijverheid, betreffende het recht op deconnectie.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 21 februari 2024.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Werk, P.-Y. DERMAGNE _______ Nota (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : Wet van 5 december 1968Relevante gevonden documenten type wet prom. 05/12/1968 pub. 22/05/2009 numac 2009000346 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Bijlage Paritair Comité voor de bedienden der metaalfabrikatennijverheid Collectieve arbeidsovereenkomst van 29 september 2023 Recht op deconnectie (Overeenkomst geregistreerd op 23 oktober 2023 onder het nummer 183226/CO/209)

Artikel 1.Toepassingsgebied Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en hun werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bedienden die behoren tot het Paritair Comité voor de bedienden van de metaalfabrikatennijverheid.

Art. 2.Suppletieve regeling Deze suppletieve collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten in uitvoering van de collectieve arbeidsovereenkomst nationaal akkoord 2023-2024 van 29 september 2023 (registratie lopende) en in toepassing van hoofdstuk 2, afdeling 2 (Overleg over deconnectie en gebruik van digitale communicatiemiddelen) van de wet van 26 maart 2018Relevante gevonden documenten type wet prom. 26/03/2018 pub. 30/03/2018 numac 2018011490 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie sluiten betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie, zoals gewijzigd door hoofdstuk 8 van de wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen.

Zij is van toepassing op de werkgevers die de modaliteiten en toepassingsvoorwaarden van het recht op deconnectie niet hebben vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst of opgenomen in hun arbeidsreglement.

Art. 3.Recht op deconnectie § 1. Om rust- en verlofperiodes te respecteren, aan een beter evenwicht tussen werk- en privéleven te werken en om psychosociale risico's zoals burn-out te voorkomen, heeft elke werknemer recht op deconnectie. § 2. Onder "recht op deconnectie" wordt verstaan : het recht van werknemers om voor de uitvoering van de arbeidsprestaties niet bereikbaar te zijn en bijgevolg geen kennis te nemen van e-mails, telefonische oproepen of werk gerelateerde berichten en deze niet te beantwoorden, buiten het op hen van toepassing zijnde uurrooster of de overeengekomen uren van bereikbaarheid. Dit geldt ook voor de periodes van gewettigde afwezigheid en schorsing van de arbeidsovereenkomst. § 3. Onder "uurrooster" wordt verstaan : de uurroosters vermeld in een collectieve arbeidsovereenkomst, het arbeidsreglement en/of de individuele arbeidsovereenkomst, met inbegrip van alle tijdelijke afwijkingen (zoals overuren of wachtdiensten) en concrete invullingen van variabele uurroosters in toepassing van de bepalingen van de arbeids wet van 16 maart 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/03/1971 pub. 28/10/1998 numac 1998000346 bron ministerie van binnenlandse zaken Arbeidswet - Duitse vertaling sluiten en van de wet op de arbeidsovereenkomsten van 3 juli 1978.

Voor handelsvertegenwoordigers, leidinggevend en vertrouwenspersoneel, die niet onder de wettelijke beschikkingen inzake arbeidsduur vallen, wordt onder "uurrooster" verstaan de door de functie gewenste en noodzakelijke uren, overeenkomstig de gemaakte afspraken.

Art. 4.Modaliteiten en richtlijnen voor de toepassing van het recht op deconnectie § 1. De praktische modaliteiten voor de toepassing door de werknemer van diens recht om niet bereikbaar te zijn buiten zijn uurrooster of de overeengekomen uren van bereikbaarheid : - Werknemers zijn niet verplicht om bereikbaar te zijn voor de werkgever, leidinggevende, collega's of teamleden buiten het op hen van toepassing zijnde uurrooster, behalve in geval van overmacht of onvoorziene noodzakelijkheid of wanneer dit nodig is in het kader van welbepaalde wettelijke verplichtingen zoals bijvoorbeeld de controle van arbeidsongeschiktheid, de toepassing van de terugroepregeling in het kader van tijdelijke werkloosheid, de toepassing van een reintegratietraject. Onder onvoorziene noodzakelijkheid worden begrepen situaties waarbij het functioneren van de organisatie, de dienst of personen ernstig verstoord (kan) raken, potentieel schade kan veroorzaken en die onmiddellijk of snel handelen vereist. - Bijgevolg kan een werknemer niet gesanctioneerd worden voor (digitale) onbereikbaarheid buiten zijn werkuren of periodes van gewettigde afwezigheid. - De werknemers zijn evenmin verplicht om bereikbaar te zijn tijdens periodes van gewettigde afwezigheden of schorsing van de arbeidsovereenkomst (zoals vakantie, ziekte,...). - Voor werknemers die telewerk verrichten of zich omwille van de aard van hun functie regelmatig buiten de onderneming bevinden, gelden de op ondernemingsvlak gemaakte afspraken over zowel bereikbaarheid als onbereikbaarheid (ogenblikken waarop of de periodes waarin de bediende bereikbaar of niet bereikbaar moet zijn) tijdens de arbeidsuren. - Werknemers en leidinggevenden contacteren hun collega's of team niet buiten deze uurroosters behalve in geval van overmacht of onvoorziene omstandigheden die zonder tussenkomst van de werknemer onmogelijk kunnen opgelost worden. Als er geen contact kan worden opgenomen met de werknemer, kan er om deze reden geen sanctie opgelegd worden. - Leidinggevenden zorgen voor voldoende back-up tijdens afwezigheidsperiodes van hun teamleden. En de werknemer op zijn beurt geeft aan deze back-ups de nodige uitleg en informatie zodat zij het werk tijdens zijn afwezigheid' kunnen opvangen. - Leidinggevenden waken over realistische deadlines en werkbelasting rekening houdend met de voorziene arbeidstijd en uurroosters.

Verder bevelen de sectorale sociale partners aan om meer concrete maatregelen in overweging te nemen die deze praktische modaliteiten van het recht op deconnectie ondersteunen (bijvoorbeeld systeemverwittigingen bij e-mails of vergaderingsverzoeken buiten de uurroosters). § 2. Richtlijnen voor een dusdanig gebruik van de digitale hulpmiddelen dat rusttijden, verlof, privéleven en familiaal leven van de werknemer gewaarborgd blijven : - Werkgerelateerde e-mails die buiten het uurrooster van de bestemmeling worden verstuurd, moeten niet behandeld worden buiten het uurrooster van de bestemmeling. - Bij afwezigheden wordt een out-of-office bericht opgezet dat (de duurtijd van) deze afwezigheid meldt en aangeeft hoe de opvolging gebeurt (bijvoorbeeld welke collega voor back-up zorgt, of de vraagsteller de mail moet doorsturen,...). - Telefonische oproepen worden door collega's (opgevolgd tijdens afwezigheidsperiodes. Daartoe moet de werknemer instaan voor het doorschakelen van oproepen naar zijn professionele GSM-/telefoonnummer naar een afgesproken nummer. - Binnen de onderneming is duidelijk terug te vinden wie wanneer aan het werk is, bijvoorbeeld via het openstellen van een digitale agenda waarin aan- en afwezigheidsperiodes duidelijk worden opgenomen,... - Leidinggevenden waken over de correcte naleving (van de richtlijnen over het gebruik van digitale hulpmiddelen. § 3. Vormings- en sensibiliseringsacties voor werknemers en leidinggevenden met betrekking tot het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen en de risico's die verbonden zijn aan overmatige connectie : - De sectorale sociale partners verbinden zich ertoe om in het sectorale opleidingsaanbod hierover een initiatief op te nemen ter ondersteuning van werknemers en leidinggevenden, inclusief goede praktijken.

Hierbij worden het belang van deconnectie en de risico's van overmatige connectie duidelijk toegelicht. - Werknemers krijgen op regelmatige tijdstippen vorming over het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen en de risico's die verbonden zijn aan overmatige connectie. - De directie herinnert het personeel regelmatig aan de gemaakte afspraken inzake het adequate gebruik van de digitale tools en sensibiliseert om deze na te leven. - De vorming- en sensibiliseringsacties houden rekening met specifieke doelgroepen zoals bijvoorbeeld handelsvertegenwoordigers, leidinggevend en vertrouwenspersoneel. - Werknemers die de instroom van mails en telefonische oproepen niet kunnen verwerken tijdens hun werktijd, kunnen hierover afspraken maken met hun leidinggevende.

Verder bevelen de sectorale sociale partners aan de volgende maatregelen in overweging te nemen : - In de onthaalbrochure wordt aandacht gegeven aan het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen en aan de risico's die verbonden zijn aan overmatige connectie. - Op het intranet van de onderneming is een filmpje beschikbaar over het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen. - Een automatische handtekening in e-mails die aangeeft dat niet onmiddellijk een antwoord is vereist, wordt geïnstalleerd. - Een "waarschuwingsbericht" als de werknemer buiten de werktijd mails verzendt, wordt ingevoerd.

Art. 5.Rol van het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) In het kader van het beleid op het vlak van risicoanalyse en met naleving van de wetgeving ter bescherming van de privacy van werknemers wordt op regelmatige tijdstippen, en telkens wanneer de werknemersvertegenwoordigers in het comité erom verzoeken een analyse uitgevoerd van het gebruik van digitale tools voor professionele doeleinden buiten de normale werkuren.

Op basis van deze gegevens worden in het CPBW maatregelen afgesproken voor de hele werkplek en/of verschillende diensten en departementen om schadelijk gedrag te beperken en de naleving van het recht op deconnectie te realiseren. Deze maatregelen maken integraal deel uit van het globaal preventieplan en het jaarlijks actieplan.

Het CPBW neemt actief deel aan de implementatie van de afgesproken maatregelen en ziet toe op de toepassing ervan. Het evalueert de getroffen maatregelen en stelt op basis van de noden aanpassingen voor. Daartoe komt het CPBW op regelmatige tijdstippen, en telkens wanneer de werknemersvertegenwoordigers in het comité erom verzoeken, samen.

Alle werknemers worden ingelicht over en betrokken bij de uitwerking en aanpassing van de maatregelen.

Art. 6.Probleemaanpak De werknemers hebben de mogelijkheid om hun leidinggevende, de interne of externe preventieadviseur, de vertrouwenspersoon of hun vakbondsafgevaardigde te contacteren bij problemen met betrekking tot het recht op deconnectie.

Art. 7.Duurtijd Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten voor onbepaalde duur met ingang van 1 oktober 2023.

Zij kan opgezegd worden mits aangetekend schrijven aan de voorzitter van het paritair comité en waarvoor een opzegtermijn van 6 maanden geldt.

Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 21 februari 2024.

De Minister van Werk, P.-Y. DERMAGNE