19 APRIL 2010. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 juni 2009, gesloten in het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers, betreffende de arbeidsvoorwaarden van de werklieden en werksters (1)

ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28;

Gelet op het verzoek van het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers;

Op de voordracht van de Minister van Werk, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 2 juni 2009, gesloten in het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers, betreffende de arbeidsvoorwaarden van de werklieden en werksters.

Art. 2.De Minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 19 april 2010.

ALBERT Van Koningswege : De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid, Mevr. J. MILQUET _______ Nota (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Bijlage Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers Collectieve arbeidsovereenkomst van 2 juni 2009 Arbeidsvoorwaarden van de werklieden en werksters (Overeenkomst geregistreerd op 14 september 2009 onder het nummer 94211/CO/128.02) HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werklieden, werksters en op de huisarbeiders en -arbeidsters, hierna genoemd "werklieden" en op de werkgevers van de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers, te weten voor de volgende bedrijfssectoren, met inbegrip van de voorbereiding en/of de afwerking : a) de vervaardiging van schoenen en pantoffels en de gedeelten in leder ervan;de laarzenmakers en de maatwerkmakers; de vervangingsartikelen worden gelijkgesteld met lederartikelen voor zover een gelijkaardige beroepskennis is vereist; het herstellen van schoenen; b) de ondernemingen die zich hoofdzakelijk inlaten met de groot- of kleinhandel van de onder a) vermelde voorwerpen. Wanneer de bepalingen van deze collectieve arbeidsovereenkomst slechts van toepassing zijn op de "regelmatige huisarbeiders" zal hiervan telkens melding worden gemaakt.

Onder "regelmatige huisarbeider" wordt verstaan : de huisarbeider die, tijdens de betrokken toepassingsperiode, een loon verdiende dat tenminste gelijk is aan 90 pct. van het referteloon van een fabrieksarbeider die is tewerkgesteld in dezelfde klasse van functies als de belanghebbende. In het loon is noch de vergoeding voor het gebruik van eigen machine of materiaal, noch de vergoeding voor de levering van bijhorigheden begrepen.

Het in vorig lid bedoelde referteloon wordt vastgesteld door het conventioneel minimumuurloon te vermenigvuldigen met het hierna vastgestelde aantal uren, eventueel verminderd met het aantal uren verloren wegens ziekte, bevalling, militaire dienst, betaalde vakantie, ongeval van de belanghebbende, evenals met zijn gecontroleerde werkloosheidsdagen voor de in aanmerking genomen periode. HOOFDSTUK II. - Classificatie van de functies

Art. 2.De classificatie van de functies wordt als volgt vastgesteld : Eerste klasse van functies : Volledig oppinnen machine;

Snijden met volledige vakkennis;

Tigen kappen met volledige vakkennis van het snijden;

Binnenzolen naaien Goodyear;

Optrekken met machine.

Tweede klasse van functies : Oppinnen Kneipp;

Brocheren op leest;

Volledig kappen zolen;

Onvolledig oppinnen machine;

Oppinnen hand;

Optrekken hand;

Randen krammen;

Gewoon snijden in leder;

Onvolledig tigen kappen;

Doornaaien;

Naaien met steekmachine;

Werkuitzetten van tigen en benodigdheden, zolen, binnenzolen, contreforts, kortom : organisatie van het werk;

Lederen talons grof glaspapieren;

Talons insteken met de hand;

Frezen;

Gradueren met machine;

Effen kloppen met machine;

Schoenmaken met de hand, voor zover de uitgevoerde arbeid de vakkennis van het schoenmaken vergt, bij voorbeeld tigen rechtzetten na optrekken, de talons per paar opzetten.

Derde klasse van functies : Oppinnen achterwerk automatische machine;

Randen afzuiveren en naaien van binnenzolen;

Prikkelen (steekopzetten);

Allamen;

Lederen talons schrooien;

Lederen talons fijn glaspapieren;

Binnenzolen opleggen;

Plakwerk machine;

Binnenzolen groeven Goodyear;

Talons opzetten machine;

Kelen met band glaspapieren;

Volledig voering snijden;

Voering kappen;

Halzen, flanken kappen;

Likken zolen;

Deklappen van damesschoenen frezen, automatische machine;

Zolen opleggen;

Groeven maken;

Deklappen en binnenzolen frezen;

Kneipp schrooien;

Karderen na oppinnen.

Volwaardig magazijnier met materiaalkennis die ook de taak van chauffeur uitoefent.

Vierde klasse van functies : De vierde klasse van functies omvat al de functies vermeld in de vorige klassen en die worden uitgeoefend door de werklieden-beginnelingen tussen de derde en de zesde maand volgend op hun indienstneming in de onderneming.

Vijfde klasse van functies : De vijfde klasse omvat al de functies van de vorige klassen en die worden uitgeoefend door de werklieden-beginnelingen die voor het eerst een functie uitoefenen in de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers tijdens de eerste twee maanden, volgend op hun indienstneming in de onderneming.

Zesde klasse van functies : Volledig tigen stikken en voorvoeten opstikken;

Volledig schalmen;

Volledig perforeren;

Volledig inplooien;

Stikken pekmachine;

Schoenen nazien;

Oppinnen Kneipp;

Overtrekken met niet-automatisch pistool.

Zevende klasse van functies : Onvolledig stikken;

Onvolledig schalmen;

Onvolledig perforeren;

Onvolledig inplooien;

Uitsnijden;

Afreden;

Opdoen;

Ponceren;

Tigen boorden;

Zolen glaspapieren;

Talons overtrekken;

Bedienen van toebind-, ring- en haakmachine;

Voering schalmen;

Contreforts en toppen glaspapieren;

Lijksels schilderen;

Zolen pappen;

Karderen;

Contreforts en toppen insteken;

In dozen steken;

Binnenzolen inpakken;

Polieren met niet-automatisch pistool.

Achtste klasse van functies : De achtste klasse van functies omvat de in de vorige klassen niet vermelde functies.

Negende klasse van functies : De negende klasse van functies omvat de in klassen 6 tot 8 beoogde functies die worden uitgeoefend door de werklieden-beginnelingen, die voor het eerst een functie uitoefenen in de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers, tijdens de eerste twee maanden volgend op hun indienstneming in de onderneming.

Veelwaardige functies.

Een functie wordt als veelwaardig beschouwd wanneer zij de opeenvolgende uitvoering van twee of meer enkelvoudige functies omvat die al dan niet gelijkwaardig zijn en in de classificatie voorkomen, op voorwaarde nochtans dat zij met een normale kwaliteit en rendement wordt uitgevoerd en dat het geval zich regelmatig voordoet, ongeacht de duur van de uitvoering ervan.

Niet vermelde functies.

De in deze classificatie niet opgenomen functies worden door de leden van het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers gerangschikt in één van de bovenvermelde klassen van functies.

Niet meer bestaande functies kunnen op dezelfde wijze worden afgeschreven.

De werklieden, tewerkgesteld in de schoenherstellerij, worden ondergebracht in volgende klassen van functies : A. Ambachtelijke schoenherstellerij : - minder geschoolden : vijfde klasse van functies; - geschoolden : vierde klasse van functies.

B. Snelschoenherstellerij : - minder geschoolden : vierde klasse van functies; - geschoolden : derde klasse van functies. HOOFDSTUK III. - Lonen

Art. 3.De minimumuurlonen worden vanaf 1 april 2009 als volgt vastgesteld in een arbeidstijdregeling van 37 uur 20 minuten per week :

Classe de fonctions Klasse van functies

EUR

1

11,4005

2

11,1295

3

10,9800

4

10,7770

5

10,5390

6

10,4385

7

10,3175

8

10,1290

9

9,9540

Classe de fonctions

EUR

Klasse van functies

EUR -

A. Réparation de chaussures artisanale :

A. Ambachtelijke schoenherstellerij :

- moins qualifiés

10,5395

- minder geschoolden

10,5395

- qualifiés

10,7770

- geschoolden

10,7770

B. Réparation de chaussures rapide :

B. Snelschoenherstellerij

- moins qualifiés

10,7770

- minder geschoolden

10,7770

- qualifiés

10,9805

- geschoolden

10,9805

Art. 4.Na 6 maanden ononderbroken dienst in dezelfde onderneming, ontvangen de werklieden van de 3e en van de 8e klasse van functies respectievelijk het voor de 2e en de 7e klasse van functies vastgestelde loon.

Art. 5.Onverminderd elke gunstiger loonregeling, die mogelijk reeds van kracht is, en de loontoeslagen die zouden worden verleend volgens andere vooraf bepaalde maatstaven zoals speciale kennis, rendement of om elke andere reden, hebben de werklieden die een veelwaardige functie uitoefenen voor al de in elke eenvoudige functie gewerkte uren, recht op een loon dat tenminste gelijk is aan het loon : a) dat overeenstemt met de hoogste klasse van functies wanneer de uitgeoefende functies in twee of meerdere klassen zijn ingedeeld; b) van hun klasse van functies, verhoogd met 2 of met 3 pct., wanneer zij respectievelijk twee eenvoudige of drie en meer functies van gelijke waarde, volgens de classificatie van de functies, uitoefenen.

De toevallige vervanging die tot de uitvoering van een andere taak aanleiding geeft, doet niet onmiddellijk een veelwaardige functie ontstaan. De vervanger kan evenwel aanspraak maken op het verhoogde loon, zoals bepaald in b) hierboven, gedurende een zogenaamde waarborgperiode, welke aan de werkelijke duur van de vervanging gelijk is.

De werkman die in de loop van twee opeenvolgende jaren toevallige vervangingen verricht waarvan de totale werkelijke duur zes maanden bereikt (het vierde van de werkperiode), wordt beschouwd als een veelwaardige functie uit te oefenen zodra de totale duur van zes maanden is bereikt.

Minderjarigen

Art. 6.Gelet op de opleidingsperiode van toepassing op jonge arbeiders en het vergemakkelijken van de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt worden de minimumuurlonen van de werklieden vanaf 1 april 2009 vastgesteld : a) op navermelde percentages van de minimumuurlonen van de meerderjarigen en dit voor de klassen van functies 3, 4, 7 en 8 :

Age

Pourcentage

Leeftijd

Percentage

16 ans

60

16 jaar

60

16 1/2 ans

65

16 1/2 jaar

65

17 ans

70

17 jaar

70

17 1/2 ans

75

17 1/2 jaar

75

18 ans

80

18 jaar

80

18 1/2 ans

85

18 1/2 jaar

85

b) op navermelde bedragen :

Leeftijd : 19 jaar Age : 19 ans

Classe de fonctions Klasse van functies

EUR

3

10,1710

4

9,9770

7

9,5705

8

9,4280

Leeftijd : 19 1/2 jaar Age : 19 1/2 ans

Classe de fonctions Klasse van functies

EUR

3

10,5690

4

10,3735

7

9,9565

8

9,7850

Vanaf zijn twintigste verjaardag ontvangt de minderjarige werkman het minimumuurloon van de meerderjarige werkman dat in artikel 3 voor de klasse van de functie die hij uitoefent, is voorzien.

Art. 7.De minimumuurlonen van de leerjongens en leermeisjes, houders van een einddiploma afgeleverd door een dagvakschool van het schoenbedrijf, worden met 0,04 EUR verhoogd. De leerjongens en leermeisjes die ervan laten blijken dat zij geregeld de avondcursussen van een vakschool van het schoenbedrijf volgen of die houder zijn van een einddiploma dat voor zulke cursussen wordt afgeleverd, ontvangen een bijslag van 0,02 EUR.

Art. 8.De toepassing van de artikelen 6 en 7 mag de mogelijkheid niet uitsluiten hogere lonen toe te kennen aan de minderjarige werklieden die bij de uitvoering van de hen opgelegde taak het bewijs leveren een grotere kennis te hebben dan deze die normaal voor hun leeftijd wordt vereist. In geval van betwisting kan de vakbondsafgevaardigde het geval met de werkgever onderzoeken.

Art. 9.De loonsverhoging voor de minderjarige werklieden onder de 19 jaar word berekend volgens de leeftijdspercentage vastgesteld in artikel 6 a).

Stukwerk

Art. 10.Voor stukwerk uitgevoerd op de fabriek of thuis, is het loon van één uur arbeid tenminste gelijk aan het in de artikelen 3 tot en met 6 vastgestelde minimumuurloon, verhoogd met 10 pct.

Huisarbeid

Art. 11.De tarieven voor de huisarbeid worden in tijdseenheden uitgedrukt.

Aan de huisarbeiders wordt een sleuteltabel van omzetting van de tijden in geldsommen ter beschikking gesteld. Deze wordt eveneens aangeplakt in de werkplaatsen en plaatsen waar zij hun benodigdheden komen halen.

Art. 12.De werkgever houdt de huisarbeider bij het inleveren of het afhalen van het werk zo weinig mogelijk op.

Deze laatste biedt zich stipt op het vastgestelde uur aan. De wachttijd mag niet langer zijn dan vijfenveertig minuten.

Eens deze grens overschreden, ontvangt de huisarbeider het bedongen loon dat met zijn kwalificatie overeenstemt, voor de tijd die deze vijfenveertig minuten overschrijdt.

Overloon

Art. 13.Onder "overloon" wordt verstaan : het gedeelte van het uurloon dat aan de werkman voor de betaalperiode, boven het bedongen minimumuurloon van zijn klasse van functie werd betaald.

De overlonen, zoals bepaald in vorig lid, worden aan de in de artikelen 3 tot en met 9 vastgestelde minimumuurlonen toegevoegd. HOOFDSTUK IV. - Koppeling van de lonen aan het indexcijfer van de consumptieprijzen

Art. 14.De lonen zijn gekoppeld aan het indexcijfer van de consumptieprijzen overeenkomstig de collectieve arbeidsovereenkomst van 2 oktober 2001 betreffende de koppeling van de lonen en uitkeringen aan het indexcijfer van de consumptieprijzen. HOOFDSTUK V.- Arbeidsduur

Art. 15.De conventionele wekelijkse arbeidsduur is vastgesteld op 37 uren 20 minuten, zoals reeds bepaald bij artikel 2 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 30 januari 1985, gesloten in hetzelfde paritair subcomité, betreffende de bevordering van de werkgelegenheid voor de jaren 1985-1986, algemeen verbindend verklaard bij koninklijk besluit van 28 juni 1985, Belgisch Staatsblad van 28 augustus 1985. HOOFDSTUK VI. - Ploegenarbeid

Art. 16.De werklieden die in opeenvolgende ploegen werken, hebben recht op een premie gelijk aan 5 pct. van het voor de klasse van functies waartoe zij behoren vastgestelde uurloon. De schafttijd wordt betaald als werkelijke arbeid ten belope van dertig minuten.

Art. 17.Bij beslissing van de ondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, na akkoord van de vakbondsafvaardiging of wanneer deze laatste niet bestaat, na akkoord van de vertegenwoordigers van de werknemersorganisaties die in het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers zijn vertegenwoordigd, mag de werkgever, wanneer het noodzakelijk is, een nachtploeg invoeren, onverminderd de bepalingen van de arbeidswet van 16 maart 1971 (Belgisch Staatsblad van 30 maart 1971).

Art. 18.De werklieden die van een nachtploeg deel uitmaken, hebben recht op een premie die tenminste gelijk is aan 10 pct. van het uurloon dat voor de klasse van functies waartoe zij behoren is vastgesteld. De schafttijd wordt betaald als werkelijke arbeid ten belope van dertig minuten.

Art. 19.De onder deze titel vastgestelde regeling is niet van toepassing in de gewesten of in de ondernemingen waar er een gunstiger akkoord is gesloten. HOOFDSTUK VII. - Eindejaarspremie

Art. 20.De werklieden hebben, ten laste van hun werkgever, recht op een eindejaarspremie. Het bedrag van de eindejaarspremie wordt vastgesteld op 8,33 pct. van het door de werklieden bij hun werkgever verdiende loon in de loop van elk dienstjaar dat gaat van 1 december van het voorgaande jaar tot 30 november van het lopende jaar.

Onder "verdiend loon" wordt verstaan : het brutoloon dat door de werkman tijdens de referteperiode wordt verdiend, zoals bepaald bij de wet van 12 april 1965, betreffende de bescherming van het loon der werknemers, zonder evenwel de vergoedingen voor betaalde feestdagen, kort verzuim, gewaarborgd loon en vergoedingen voor bestaanszekerheid uit te sluiten.

Art. 21.Vanaf 1977, worden aan de meerderjarige werklieden en regelmatige huisarbeiders die tenminste twaalf maanden door een arbeidsovereenkomst zijn gebonden, volgende minimumbedragen gewaarborgd, naar gelang zij tot de eerste vijf of de laatste vier klassen van functies behoren : klassen van functies 1 tot 5 : 123,95 EUR. klassen van functies 6 tot 9 : 111,55 EUR. De minderjarige werklieden en regelmatige huisarbeiders genieten dezelfde gewaarborgde minimumbedragen, herleid evenwel, naar gelang van de leeftijd van de betrokkenen op 31 december van het kalenderjaar, tot de percentages vastgesteld bij artikel 6.

Gelet op de opleidingsperiode van toepassing op jonge arbeiders en het vergemakkelijken van de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt voor de minderjarigen van 19 en 19 1/2 jaar bedragen deze percentages respectievelijk 90 en 95.

Deze minimumbedragen worden verleend per twaalfde voor iedere maand of breuk van maand aanwezigheid in de onderneming, met dien verstande dat de hierna vermelde afwezigheden met aanwezigheden worden gelijkgesteld ten belope van maximum : a) gedeeltelijke of toevallige onvrijwillige werkloosheid : de totaliteit;b) ziekte en/of ongeval : twee maanden;c) zwangerschap en bevalling met of zonder ziekte en/of ongeval : drie maanden.

Art. 22.De eindejaarspremie wordt betaald tussen 15 en 31 december van het jaar waarop de premie betrekking heeft.

Wanneer evenwel de arbeidsovereenkomst in de loop van het jaar wordt verbroken, dan geschiedt de betaling te gelijkertijd met de laatste uitbetaling van het loon.

Art. 23.Voor de gewesten en ondernemingen waar, in verband met de eindejaarspremie, gunstiger toepassingsmodaliteiten bestaan, blijven deze laatste behouden. HOOFDSTUK VIII. - Werkgereedschap

Art. 24.De werkgever moet alle werkgereedschappen gratis ter beschikking stellen van de werklieden, zonder onderscheid van leeftijd.

Aan de huisarbeiders die eigen materiaal gebruiken, wordt buiten hun loon, een behoorlijke vergoeding toegekend. HOOFDSTUK IX. - Huisarbeid - Opzeggingstermijn

Art. 25.De bepalingen vervat in dit hoofdstuk zijn van toepassing op de regelmatige huisarbeiders evenals op hun werkgevers.

Art. 26.Indien de arbeidsovereenkomst voor een onbepaalde tijd wordt gesloten, heeft elke partij het recht ze te doen eindigen door opzegging aan de andere.

Dit recht kan slechts worden uitgeoefend met inachtneming van een opzeggingstermijn. De termijn van opzegging gaat in de maandag die volgt op de week waarin ze werd betekend. Op straffe van nietigheid geschiedt de opzegging door overhandiging aan de andere partij van een geschrift met vermelding van de aanvang en de duur van de opzeggingstermijn. De handtekening van deze partij op het dubbel van dit geschrift geldt enkel als bewijs van ontvangst van de betekening.

De betekening kan ook geschieden, ofwel bij een ter post aangetekende brief die uitwerking heeft de derde werkdag na de datum van verzending, ofwel bij deurwaardersexploot.

Art. 27.De opzeggingstermijn is vastgesteld op achtentwintig dagen wanneer de opzegging van de werkgever uitgaat en op veertien dagen wanneer zij van de huisarbeider uitgaat.

Deze termijnen worden verdubbeld voor de huisarbeiders die ononderbroken bij dezelfde onderneming in dienst zijn gebleven gedurende tenminste twintig jaar.

Zij moeten worden berekend volgens de verworven anciënniteit op het ogenblik dat de opzeggingstermijn ingaat.

Art. 28.Zijn nietig, alle bedingen waarbij de door de werkgever in acht te nemen opzeggingstermijn wordt ingekort of waarbij de door de huisarbeider na te leven termijn wordt verlengd.

Nochtans wanneer het huisarbeiders betreft die minder dan zes maanden ononderbroken dienst bij dezelfde onderneming tellen, mag de overeenkomst van de beschikkingen van het voorgaand artikel afwijken, zonder dat de door de werkgever in acht te nemen termijn korter mag zijn dan zeven dagen. De door de huisarbeider na te leven duur van de opzeggingstermijn mag de helft van de opzeggingstermijn overeengekomen voor de opzegging gedaan door de werkgever, niet overtreffen.

Art. 29.Indien de overeenkomst zonder tijdsbepaling is gesloten, dan is de partij die de verbintenis verbreekt zonder gegronde reden en zonder voldoende inachtneming van de opzeggingstermijn of voor het verstrijken daarvan, gehouden aan de andere partij een vergoeding te betalen gelijk aan het loon dat overeenkomt met de duur van de opzeggingstermijn, of met het nog te lopen gedeelte van deze termijn.

Is nietig, elke bepaling die in geval van verbreking van de verbintenis door de werkgever voorziet in een lagere vergoeding. HOOFDSTUK X. - Kort verzuim

Art. 30.Onverminderd de bepalingen van het koninklijk besluit van 28 augustus 1963 betreffende het behoud van het normaal loon van de werklieden, de dienstboden, de bedienden en de werknemers aangeworven voor de dienst op binnenschepen voor afwezigheidsdagen ter gelegenheid van familiegebeurtenissen of voor de vervulling van staatsburgerlijke verplichtingen of van burgerlijke opdrachten, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 9 juli 1970, 22 juli 1970, 18 november 1975, 16 januari 1978, 12 augustus 1981, 8 juni 1984, 27 februari 1989, 7 februari 1991, 22 maart 1999 en 8 januari 2000 worden de volgende voordelen met behoud van het normaal loon toegekend aan de in artikel 1 bedoelde werklieden :

Reden van de afwezigheid

Duur van de afwezigheid

Motif de l'absence

Durée de l'absence

1. Huwelijk van de werkman. Drie dagen door de werkman te kiezen gedurende de week, tijdens dewelke de gebeurtenis plaatsgrijpt of gedurende de volgende week.

1. Mariage de l'ouvrier

Trois jours à choisir par l'ouvrier pendant la semaine au cours de laquelle l'événement a eu lieu ou pendant la semaine suivante. 2. Huwelijk van een kind van de werkman of van zijn echtgenote, van een broer, zuster, schoonbroer, schoonzuster, van de vader, moeder, schoonvader, stiefvader, schoonmoeder, stiefmoeder, van een kleinkind van de werkman. De dag van het huwelijk, met vrije keuze tussen het kerkelijk en burgerlijk huwelijk.

2. Mariage d'un enfant de l'ouvrier ou de son conjoint, d'un frère, d'une soeur, d'un beau-frère, d'une belle-soeur, du père, de la mère, du beau-père, du second mari de la mère, de la belle-mère, de la seconde femme du père, d'un petit-enfant de l'ouvrier.

Le jour du mariage avec libre choix entre le mariage religieux et le mariage civil.

3. Priesterwijding of intreden in het klooster van een kind van de werkman of van zijn echtgenote, van een broer, zuster, schoonbroer, of schoonzuster van de werkman. De dag van de plechtigheid.

3. Ordination ou entrée au couvent d'un enfant de l'ouvrier ou de son conjoint, d'un frère, d'une soeur, d'un beau-frère ou d'une belle-soeur de l'ouvrier.

Le jour de la cérémonie.

4. Bevalling van de echtgenote van de werkman. Drie dagen door de werkman te kiezen tijdens de twaalf dagen te rekenen vanaf de dag van de bevalling.

4. Accouchement de l'épouse de l'ouvrier.

Trois jours à choisir par l'ouvrier dans les douze jours à partir du jour de l'accouchement.

5. Geboorte van een kind van de werknemer zo de afstammeling van dit kind langs vaderszijde vaststaat. Drie dagen door de werknemer te kiezen tijdens de twaalf dagen te rekenen vanaf de dag van de bevalling.

5. Naissance d'un enfant du travailleur si la filiation de cet enfant est établie à l'égard de son père.

Trois jours à choisir par le travailleur dans les douze jours à partir du jour de l'accouchement.

6. Overlijden van de echtgeno(o)t(e), van een kind van de werkman of van zijn echtgenote, van de vader, moeder, schoonvader, stiefvader, schoonmoeder of stiefmoeder van de werkman. Drie dagen door de werkman te kiezen tijdens de periode die begint met de dag van het overlijden en eindigt met de dag van de begrafenis.

6. Décès du conjoint, d'un enfant de l'ouvrier ou de son conjoint, du père, de la mère, du beau-père, du second mari de la mère, de la belle-mère ou de la seconde femme du père de l'ouvrier.

Trois jours à choisir par l'ouvrier dans la période débutant le jour du décès jusqu'à celui des funérailles.

7. Overlijden van een broer, zuster, schoonbroer, schoonzuster, van de grootvader, de grootmoeder, van een kleinkind, schoonzoon of schoondochter die bij de werkman inwoont. Twee dagen door de werkman te kiezen in de periode die begint met de dag van het overlijden en eindigt met de dag van de begrafenis.

7. Décès d'un frère, d'une soeur, d'un beau-frère, d'une belle-soeur, du grand-père, de la grand-mère, d'un petit-enfant, d'un beau-fils ou d'une belle-fille habitant chez l'ouvrier.

Deux jours à choisir par l'ouvrier dans la période débutant le jour du décès jusqu'à celui des funérailles.

8. Overlijden van een broer, zuster, schoonbroer, schoonzuster, van de grootvader, de grootmoeder, van een kleinkind, schoonzoon of schoondochter die niet bij de werkman inwoont. De dag van de begrafenis.

8. Décès d'un frère, d'une soeur, d'un beau-frère, d'une belle-soeur, du grand-père, de la grand-mère, d'un petit-enfant, d'un beau-fils ou d'une belle-fille n'habitant pas chez l'ouvrier.

Le jour des funérailles.

9. Plechtige communie van een kind van de werkman of van zijn echtgenote. Eén dag (de eerste werkdag die de plechtigheid onmiddellijk voorafgaat of erop volgt wanneer deze op een rust-, zon- of feestdag valt)

9. Communion solennelle d'un enfant de l'ouvrier ou de son conjoint.

Un jour (le premier jour ouvrable qui précède ou suit la cérémonie lorsque celle-ci coïncide avec un jour de repos, un dimanche ou un jour férié).

10. Deelneming van een kind van de werkman of van zijn echtgenote aan het feest van de vrijzinnige jeugd daar waar dit feest plaatsheeft. Eén dag (de eerste werkdag die het feest onmiddellijk voorafgaat of erop volgt wanneer deze op een rust-, zon- of feestdag valt).

10. Participation d'un enfant de l'ouvrier ou de son conjoint à la fête de la jeunesse laïque là où cette fête a lieu.

Un jour (le premier jour ouvrable qui précède ou suit la fête lorsque celle-ci coïncide avec un jour de repos, un dimanche ou un jour férié).

11. Verblijf van de dienstplichtige werkman in een recruterings- en selectiecentrum of in een militair hospitaal ten gevolge van zijn verblijf in een recruterings- en selectiecentrum. De nodige tijd met een maximum van drie dagen.

11. Séjour de l'ouvrier appelé dans un centre de recrutement et de sélection ou dans un hôpital militaire, suite à son séjour dans un centre de recrutement et de sélection.

Le temps nécessaire avec un maximum de trois jours.

12. Verblijf van de werkman- gewetensbezwaarde op de Administratieve Gezondheidsdienst of in één van de verpleeginrichtingen, die overeenkomstig de wetgeving houdende het statuut van de gewetensbezwaarden door de Koning zijn aangewezen. De nodige tijd met een maximum van drie dagen.

12. Séjour de l'ouvrier objecteur de conscience au Service de santé administratif ou dans un des établissements hospitaliers désignés par le Roi, conformément à la législation portant le statut des objecteurs de conscience.

Le temps nécessaire avec un maximum de trois jours.

13. Bijwonen van een bijeenkomst van een familieraad, bijeengeroepen door de vrederechter. De nodige tijd met een maximum van één dag.

13. Participation à un conseil de famille, convoqué par le juge de paix.

Le temps nécessaire avec un maximum d'un jour.

14. Deelneming aan een jury, oproeping als getuige voor de rechtbank of persoonlijke verschijning op aanmaning van de arbeidsrechtbank. De nodige tijd met een maximum van vijf dagen.

14. Participation à un jury, convocation comme témoin devant les tribunaux ou comparution personnelle ordonnée par la juridiction du travail.

Le temps nécessaire avec un maximum de cinq jours.

15. Uitoefening van het ambt van bijzitter in een hoofdstembureau of enig stembureau bij de parlements-, provincieraads- en gemeenteraadsverkiezingen. De nodige tijd.

15. Exercice des fonctions d'assesseur d'un bureau principal ou d'un bureau unique de vote, lors des élections législatives, provinciales et communales.

Le temps nécessaire.

16. Uitoefening van het ambt van bijzitter in een hoofdbureau voor stemopneming bij de parlements-, provincieraads- en gemeenteraadsverkiezingen. De nodige tijd met een maximum van vijf dagen.

16. Exercice des fonctions d'assesseur d'un bureau principal de dépouillement lors des élections législatives, provinciales et communales.

Le temps nécessaire avec un maximum de cinq jours.

17. Uitoefening van het ambt van bijzitter in één van de hoofdbureaus bij de verkiezing van het Europese Parlement. De nodige tijd met een maximum van vijf dagen.

17. Exercice des fonctions d'assesseur d'un des bureaux principaux lors de l'élection du Parlement européen.

Le temps nécessaire avec un maximum de cinq jours.

18. Het onthaal van een kind in het gezin van de werknemer in het kader van een adoptie. Drie dagen naar keuze van de werknemer in de maand volgend op de inschrijving van het kind in het bevolkingsregister van de gemeente waar de werknemer zijn verblijfplaats heeft, als deel uitmakend van zijn gezin.

18. L'accueil d'un enfant dans la famille du travailleur dans le cadre d'une adoption.

Trois jours au choix du travailleur dans le mois qui suit l'inscription de l'enfant au registre de la population de la commune où le travailleur est domicilié comme faisant partie de la famille.

Art. 31.Voor de toepassing van artikel 30, nrs. 2, 3, 6, 9 en 10, wordt het aangenomen of natuurlijk erkend kind gelijkgesteld met het wettelijk of gewettigd kind.

Art. 32.Voor de toepassing van artikel 30, nrs. 7 en 8, worden de schoonbroer, de schoonzuster, de grootvader en de grootmoeder van de echtgenote van de werkman gelijkgesteld met de schoonbroer, de schoonzuster, de grootvader en de grootmoeder van de werkman.

Art. 32bis.Voor de toepassing van hoofdstuk X wordt de persoon met wie de werknemer wettelijk samenwoont, zoals geregeld door artikel 1475 en volgende van het Burgerlijk Wetboek gelijkgesteld met de echtgenoot van de werknemer. HOOFDSTUK XI. - Vakbondsverlof

Art. 33.De werkgevers staan aan de werklieden, die door de werknemersorganisaties die in het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers zijn vertegenwoordigd als vakbondsafgevaardigden worden beschouwd, een vakbondsverlof toe ten einde deel te nemen aan vakbondsvergaderingen.

Art. 34.De werkgevers moeten geen loon betalen voor de vakbondsverlofdagen. Deze dagen worden evenwel beschouwd als gelijkgesteld met werkelijk gewerkte dagen en als dusdanig aangegeven bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.

Art. 35.De vakbondsverlofdagen mogen voor de goede organisatie van het werk geen onoverkomelijke hinderpaal uitmaken. Gebeurlijke betwistingen zullen worden geregeld in gemeen akkoord met de vakbondsafvaardiging of met de betrokken werknemersorganisatie. HOOFDSTUK XII. - Tewerkstelling

Art. 36.a) De werkgevers verbinden zich er toe in principe het tewerkstellingspeil van de sector te behouden; b) - indien bedrijven in moeilijke economische omstandigheden verkeren en dienen over te gaan tot afdankingen, dient hiervan mededeling te worden gedaan aan de ondernemingsraad, bij ontstentenis hiervan aan de syndicale delegatie; - overleg dient in het vlak van de onderneming gepleegd te worden inzake aanpassings- en/of begeleidingsmaatregelen (sociaal plan); indien het ondernemingsoverleg hieromtrent mislukt, dient de meest gerede partij de zaak aanhangig te maken bij het verzoeningsbureau van het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers; - dit geldt niet voor individuele gevallen. HOOFDSTUK XIII. - Slotbepalingen

Art. 37.Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt deze van 2 juli 2007, gesloten in het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers, tot vaststelling van de arbeidsvoorwaarden van de werklieden en werksters en is gesloten voor onbepaalde tijd.

Zij treedt in werking op 1 januari 2009 en mag worden opgezegd door één van de partijen met een opzeggingstermijn van 3 maanden, mits voorafgaandelijk overleg met de betrokken partijen betekend bij een ter post aangetekende brief, gericht aan de voorzitter van het Paritair Subcomité voor de schoeiselindustrie, de laarzenmakers en de maatwerkers.

De opzeggingstermijn begint te lopen vanaf de datum waarop de aangetekende brief aan de voorzitter wordt gestuurd.

De opzeggingstermijn mag evenwel ten vroegste een aanvang nemen op 1 oktober 2009.

Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 19 april 2010.

De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid, Mevr. J. MILQUET