13 DECEMBER 2005. - Koninklijk besluit tot het verbieden van het roken in openbare plaatsen

VERSLAG AAN DE KONING Sire, Het ontwerp van besluit dat wij ter ondertekening aan uwe majesteit voorleggen, strekt ertoe de bepalingen tot het verbieden van het roken in bepaalde openbare plaatsen te wijzigen.

Dit ontwerp past in het kader van het federaal plan ter bestrijding van het tabaksgebruik.

In het licht van de gegevens waarover wij thans beschikken, moeten meer dan ooit maatregelen worden getroffen om het gebruik van tabak in gesloten, voor het publiek toegankelijke plaatsen te beteugelen.

Het is allereerst de bedoeling de niet-rokers te beschermen, in het bijzonder op de werkplaats, maar natuurlijk ook de rokers ertoe aan te zetten minder te roken of er zelfs helemaal mee te stoppen.

Een beperking van het tabaksgebruik in openbare plaatsen is tevens een ondersteuning voor het preventiebeleid door het rollenpatroon van de roker niet langer als « normaal » voor te stellen.

In verband met de noodzaak om strengere maatregelen te treffen, stelt Prof. Klastersky, hoofd van de Dienst Inwendige Geneeskunde van het Jules Bordetinstituut in Brussel, dat "geen of onvoldoende beperkingen aan het roken in openbare plaatsen jongeren er ook toe aanzetten te gaan roken en dat wij hieromtrent absoluut dwingende regels moeten uitvaardigen en er streng de hand aan dienen te houden". (1) Een in Groot-Brittannië gepubliceerde studie herinnert nogmaals aan de gevaren die met passief tabaksgebruik samenhangen : zo is passief roken op de werkplaats verantwoordelijk voor 20 % van de sterfgevallen wegens passief roken.

Onder de sterfgevallen wegens passief roken op de werkplaats bestaat 50 % uit werknemers uit de horecasector (2).

Een door het IARC gepubliceerde studie concludeert aldus dat regelmatig passief roken het longkankerrisico met 20 % tot 30 % verhoogt (3).

De noodzaak om maatregelen te nemen, die de werknemers beschermen, moet bijgevolg niet meer worden bewezen.

Een eerste stap werd gezet door het koninklijk besluit van 19 januari 2005 betreffende de bescherming van de werknemers tegen tabaksrook dat het rookverbod in de werkruimte invoert.

De gesloten plaatsen waar voedingsmiddelen ter consumptie worden aangeboden, zijn evenwel van het toepassingsgebied van het koninklijk besluit van 19 januari 2005 uitgesloten.

In het verlengde van het recht op een rookvrij sociaal klimaat en de bepalingen van het besluit van 19 januari 2005 wil dit ontwerp de problematiek van tabaksverbruik in de horecazaken oplossen, die steeds slechter door de consumenten wordt ervaren.

Dit is met name de reden waarom het besluit is opgesteld in nauw overleg en met het akkoord van de drie Horeca Federaties.

Studies tonen aan dat een ruime meerderheid van de Belgische bevolking vragende partij is voor een volledig rookverbod in restaurants (4).

Bijna 150 000 mensen werken in de horecasector in België (5).

Het merendeel van de banen wordt geleverd door de branche van de horecadiensten, die werk geeft aan 86 % van de werknemers van de sector in zijn geheel.

Hier bevindt zich op het vlak van volksgezondheid en bescherming van de werknemers bijgevolg de dringendste prioriteit.

Er is al lang een rookverbod in horecazaken ingevoerd in de Verenigde Staten, maar ook bij onze Europese buren : een dergelijke maatregel is reeds sinds een jaar van toepassing in Ierland - waar sprake is van een echt succes - en is ook ingevoerd in Italië, Finland, Malta en Zweden.

Principe : rookverbod in openbare plaatsen.

Concreet herinnert dit ontwerp in artikel 2 aan het rookverbod in gesloten plaatsen die toegankelijk zijn voor het publiek.

Het gaat hier om plaatsen die niet tot de privé-sfeer behoren.

In het bijzonder worden instellingen bedoeld waarin zieke of oude personen worden onthaald en verzorgd, plaatsen waar preventieve of curatieve gezondheidszorgen worden verstrekt, instellingen waar kinderen of schoolgaande jongeren onthaald, ondergebracht of verzorgd worden, instellingen waarin onderwijs en/of beroepsvorming worden verstrekt, plaatsen waar evenementen en/of exposities worden georganiseerd alsook alle instellingen waar sport beoefend wordt.

Worden eveneens bedoeld : overheidsplaatsen, stations, luchthavens, winkelgalerijen, kapsalons en andere handelszaken.

Vaak vallen deze plaatsen bovendien onder het toepassingsgebied van het koninklijk besluit van 19 januari 2005.

Een mogelijkheid om hiervan af te wijken voor drankgelegenheden, frietkramen en discotheken.

De tekst houdt rekening met de bijzondere situatie van sommige instellingen.

Meer bepaald gaat het hier om drankgelegenheden, bepaald als plaatsen waar dranken met ethylalcohol voor onmiddellijke consumptie worden aangeboden, zonder samen te gaan met bereide maaltijden.

Concreet worden hiermee cafés, bars, nachtclubs, discotheken, casino's... bedoeld.

De uitbaters van deze plaatsen zijn gemachtigd een zone te installeren waarin roken toegestaan is.

Deze zone moet beantwoorden aan de voorwaarden die later in dit rapport vermeld worden.

De vergunning om een rookzone te installeren wordt toegekend aan de uitbater van een drankgelegenheid indien hij, op elk moment, kan verzekeren dat hij aan een van de twee opties beantwoordt : - de verhouding bereide maaltijden overschrijdt niet een derde van het geheel van voedingsmiddelen dat ter consumptie wordt aangeboden; - OF de opgediende maaltijden zijn beperkt tot de lijst van de lichte maaltijden, waardoor het de uitbater niet toegestaan is de werkzaamheid van de restaurateur uit te oefenen zoals beschreven in de reglementering ter invoering van de bepaling van de voorwaarden voor de uitoefening van de werkzaamheid van restaurateur (koninklijk besluit van 13 juni 1984).

Deze verhouding van 1/3e kan in aankoopcijfers worden uitgedrukt indien de verzoeker een instelling uitbaat of in verkoopcijfers indien hij er meerdere uitbaat.

Deze dubbele mogelijkheid is te wijten aan de praktische moeilijkheid voor de uitbater van verschillende instellingen om de globale aankopen van producten bestemd voor de bereiding en de verkoop van maaltijden voor al zijn instellingen samen, per instelling te preciseren. Daarom heeft deze laatste de mogelijkheid om per instelling de verkoopcijfers te verschaffen.

De oppervlakte van de zone waarin gerookt mag worden, mag niet meer dan de helft omvatten van de totale oppervlakte van de ruimtes waarin de voedingsmiddelen opgediend worden. De ruimtes bestemd voor de vestiaires, de keukens, de toiletten alsook de gangen van de instellingen worden niet meegerekend bij de afbakening van de totale oppervlakte.

De rookzone moet bovendien ook beantwoorden aan de voorwaarden bepaald in de vierde paragraaf van artikel 3 van de tekst.

Drankgelegenheden waarvan de oppervlakte minder dan 50 vierkante meter bedraagt zijn niet verplicht een niet-rokerszone te voorzien.

De aanvullende voorwaarden waaraan de drankgelegenheden waarin het toegestaan is te roken, moeten beantwoorden, moeten nog vastgelegd worden.

Het gaat hier in het bijzonder om regels inzake het ventilatie - en luchtverversingssysteem dat gewaarborgd moet zijn in elke instelling waar personen aan tabaksrook blootgesteld zijn.

Er is voorzien dat deze voorwaarden bij ministerieel besluit worden bepaald.

De Minister bepaalt eveneens de voorwaarden voor de affichering die het voor elkeen mogelijk moet maken de instellingen waar gerookt wordt te identificeren en deze met kennis van zaken te bezoeken.

Tenslotte kan een uitbater van een drankgelegenheid in een gesloten openbare plaats waar krachtens artikel 2 een rookverbod geldt, in geen geval een aanvraag tot afwijking indienen.

We denken hierbij meer bepaald aan cafés en bars in ziekenhuizen, sportzalen, speelzalen voor kinderen, culturele centra, expositieruimtes, enz. die niet afgesloten zijn van de hoofdruimte door wanden, noch voorzien zijn van een plafond.

In deze instellingen geldt dus een totaal rookverbod.

De situatie is dezelfde voor de uitbaters van drankgelegenheden in een sportruimte.

Het gaat hier over bars in zalen voor lichamelijke opvoeding, in gymnastiekzalen en in elke instelling voor fysieke en sportactiviteiten die binnen of in open lucht worden beoefend.

De uitbater van een frietkraam, omschreven als een instelling waar maaltijden verbruikt worden die uitsluitend in frietvet of olie gebakken zijn en waar een maximaal aantal klanten tegelijkertijd bediend kan worden, is gemachtigd een rookzone te installeren in naleving van de voorwaarden omtrent de oppervlakte en de plaatsing die hierboven werden aangehaald.

De mogelijkheid een rookkamer te voorzien.

Er wordt een bijzondere mogelijkheid voorzien voor Horeca instellingen naast de drankgelegenheden, bepaald als elke voor het publiek toegankelijke plaats of lokaal, ongeacht de toegangsvoorwaarden, waar maaltijden en/of dranken voor consumptie al dan niet ter plaatse worden bereid en/of opgediend, en dit zelfs gratis.

Concreet richt men zich hier tot restaurants, snackbars, cafetaria's, sommige café-restaurants, broodjeszaken, theesalons, kantines, ijssalons, pannenkoekenrestaurants en andere verbruiksalons.

In die plaatsen is het rookverbod van toepassing, maar wordt aan de uitbater van de zaak de mogelijkheid gelaten om een rookkamer te installeren die voldoet aan bepaalde criteria die zijn bepaald in paragraaf twee van artikel 4.

In zijn advies 39/108/3 van 20 oktober 2005, heeft de Raad van State, voor wat artikel 4, de eerste paragraaf betreft, voorgesteld drankgelegenheden uit te sluiten van de categorie van Horeca instellingen waar een rookverbod geldt, maar waar een rookkamer onder bepaalde voorwaarden mag worden geïnstalleerd.

Deze uitsluiting zou volgens ons tot gevolg hebben dat de uitbater van een drankgelegenheid een rookkamer kan installeren die aan geen enkel criterium beantwoordt zoals bepaald in paragraaf twee van artikel vier. Daarom is er geen rekening gehouden met dit advies.

De aanvullende criteria waaraan een rookkamer moet voldoen, moeten nog vastgesteld worden. Voor de drankgelegenheden gaat het om het vaststellen van de regels omtrent de ventilatie- en luchtverversingssystemen die in deze gesloten ruimtes verzekerd moeten zijn.

De oppervlakte van de rookkamer mag niet meer bedragen dan een vierde van de totale oppervlakte van de ruimten waarin voedingsmiddelen worden opgediend. De ruimtes bestemd voor de vestiaires, de keukens, de toiletten alsook de gangen van de instellingen worden niet meegerekend bij de afbakening van de totale oppervlakte.

Tenslotte rust de naleving van de bepalingen omtrent een verbod of beperking op roken in openbare plaatsen op het principe van gedeelde verantwoordelijkheid. Voor zover betrokken, zijn zowel de uitbaters als de klanten of de bezoekers verantwoordelijk voor de naleving van het besluit.

De inwerkingtreding van het besluit is voorzien voor 1 januari 2006 zodat ze overeenstemt met de inwerkingtreding van het koninklijk besluit van 19 januari 2005 betreffende bescherming van de werknemers tegen tabaksrook.

Voor wat de Horeca instellingen betreft, is de datum van inwerkingtreding vastgelegd op één januari 2007.

De Belgische wetgeving past zich met deze tekst aan een algemene tendens binnen de Europese Unie aan.

Op die manier kan een nieuwe fase van het Federaal Plan ter bestrijding van het tabaksgebruik worden ingezet.

Ik heb de eer te zijn, Sire, Van Uwe Majesteit, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar.

De Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, R. DEMOTTE _______ Nota's (1) Bordet, Vaincre le Cancer à tout prix, n° 67, Les Amis de l'Institut Bordet, 2003. (2) BMJ, doi : 10.1136/bmj.38370.496632.8F, 2 maart 2005 (3) International Agency for research on cancer, Tobacco smoking and involuntary smoking, IARC Monographs on the evaluation of carcinogenic risk to humans, vol.83, Lyons : IARC, 2004. (4) Uit een studie van de Federatie tegen Kanker blijkt dat 58 % van de ondervraagde personen positief staat tegenover een totaal rookverbod in restaurants, dat 28 % hiertegen is gekant en dat 14 % geen mening heeft. (5) Cijfers van de Vlaamse Horecafederatie - www.fedhorecavlaanderen.be.

ADVIES VAN DE RAAD VAN STATE De Raad van State, afdeling wetgeving, derde kamer, op 20 september 2005 door de Minister van Volksgezondheid verzocht hem, binnen een termijn van dertig dagen, van advies te dienen over een ontwerp van koninklijk besluit "tot het verbieden van het roken in gesloten plaatsen toegankelijk voor het publiek", heeft op 11 oktober 2005 het volgende advies gegeven : 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, heeft de afdeling wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de te vervullen vormvereisten. Daarnaast bevat dit advies ook een aantal opmerkingen over andere punten. Daaruit mag echter niet worden afgeleid dat de afdeling wetgeving binnen de haar toegemeten termijn een exhaustief onderzoek van het ontwerp heeft kunnen verrichten.

STREKKING EN RECHTSGROND VAN HET ONTWERP 2. Het voor advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit beoogt een verbod op te leggen voor het roken in gesloten plaatsen toegankelijk voor het publiek.Het ontworpen besluit is bedoeld om in de plaats te komen van het koninklijk besluit van 15 mei 1990 tot het verbieden van het roken in bepaalde openbare plaatsen. Artikel 7 van het ontworpen koninklijk besluit voorziet in de opheffing van dat koninklijk besluit van 15 mei 1990.

Artikel 1 van het ontwerp definieert een aantal begrippen. Vervolgens stelt artikel 2 een principieel rookverbod in dat geldt in gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn. Artikel 3 bevat afwijkingen op het principiële rookverbod. Artikel 4 bevat de voorschriften voor rookkamers die kunnen worden ingericht in horeca-inrichtingen waar roken verboden is. Artikel 5 stelt de uitbater en de klant, elkeen voor wat hem betreft, verantwoordelijk voor het naleven van de bepalingen van dit besluit. Artikel 6 heeft betrekking op de opsporing, de vervolging en de bestraffing van de overtredingen van het ontworpen besluit. Luidens artikel 8 zou het ontworpen besluit in werking treden op 1 januari 2007. 3. De meeste bepalingen van het ontworpen koninklijk besluit vinden rechtsgrond in artikel 7, § 3, van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten.Luidens die wetsbepaling kan de Koning, op voorstel of na advies van de Hoge Gezondheidsraad, het gebruik van tabak, producten op basis van tabak en soortgelijke producten in openbare plaatsen en vervoermiddelen beperken of verbieden. 3.1. Artikel 3, § 2, eerste lid, van het ontwerp verleent het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) de opdracht tot het verlenen van toelatingen om een rokerszone te installeren.

Deze bepaling vindt mede rechtsgrond in artikel 5, tweede lid, 9/, van de wet van 4 februari 2000 houdende oprichting van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. Luidens die bepaling is het Agentschap, in het kader van de in artikel 4 van die wet beschreven bevoegdheden, ook bevoegd voor de voornoemde wet van 24 januari 1977. 3.2. Artikel 6, tweede lid, van het ontwerp legt een verplichting tot verslaggeving op aan "de diensten belast met de controle op de naleving van onderhavige bepalingen". Volgens de gemachtigde ambtenaar wordt met deze diensten het FAVVbedoeld.

Een dergelijke bepaling vindt mede rechtsgrond in artikel 4, § 6, eerste lid, van de voornoemde wet van 4 februari 2000, welke bepaling de Koning machtigt, teneinde de coherentie en de doeltreffendheid van de controletaken te bewaren, om bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, aan het Agentschap bijkomende opdrachten toe te vertrouwen betreffende de in artikel 5 opgesomde wetten.

Overeenkomstig die wetsbepaling dient het ontwerp alsnog in de Ministerraad te worden overlegd.

ONDERZOEK VAN DE TEKST Aanhef 4. Rekening houdende met de opmerkingen 3.1 en 3.2, moet in de aanhef, na het eerste lid, een lid worden ingevoegd, waarin wordt verwezen naar de artikelen 4, § 6, en 5 van de wet van 4 februari 2000 houdende oprichting van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. 5. In het vierde lid van de aanhef schrijve men : "artikel 84, § 1, eerste lid", 6.De considerans in het vijfde lid van de aanhef dient te worden weggelaten.De aldaar vermelde richtlijn is immers te dezen niet van toepassing.

Voordrachtformule 7. Rekening houdende met opmerking 3.2, zal de voordrachtformule er blijk moeten van geven dat het ontworpen koninklijk besluit in de Ministerraad werd overlegd.

Dispositief Algemene opmerking 8. De kwaliteit van de Nederlandse tekst laat te wensen over en moet grondig worden nagekeken.Dat is, bij wijze van voorbeeld, het geval met artikel 1, 4° ("lokaliteit"), artikel 1, 6° ("zonder bijgaande bereide schotels"), artikel 3, § 2, tweede lid ("instelling"), artikel 3, § 2, tweede lid, inleidende zin ("als" is overbodig), artikel 3, § 2, tweede lid, tweede streepje (men leze "het aandeel van de verkoop van maaltijden"),artikel 3, § 3 ("opstelt"), artikel 3, § 6 (de woorden "le détenteur d'" zijn niet weergegeven in de Nederlandse tekst) en artikel 8, tweede lid ("huidig artikel").

Bijzondere opmerkingen Artikel 2 9. In de Nederlandse tekst van het eerste lid van dit artikel moet het teken "§ 1" worden weggelaten.10. De Franse en de Nederlandse tekst van het tweede lid van artikel 2 zijn niet in overeenstemming met elkaar.Vermits er geen bijlage is gevoegd bij het ontwerp, dient de Nederlandse tekst in overeenstemming te worden gebracht met de Franse tekst.

Artikel 3 11. Paragraaf 3 van dit artikel bepaalt de voorwaarden voor het verkrijgen van een toelating voor het inrichten van een rokerszone in een nieuwe inrichting. Volgens de gemachtigde ambtenaar zijn die voorwaarden analoog aan die welke worden opgelegd bij artikel 3, § 2, tweede lid, van het ontwerp, zodat door de betrokkene ook een schatting moet worden gemaakt van de aankoop van de dranken, en van de totale verkopen.

De ontworpen bepaling dient dan ook in die zin te worden aangevuld. 12. In paragraaf 4, derde lid, schrijve men "De oppervlakte ervan..." in plaats van "Zijn oppervlakte... » . 13. In paragraaf 5 schrijve men "bijkomende voorwaarden" in plaats van "voorwaarden". Voorts schrijve men, om elke verwarring te voorkomen "drankgelegenheden" in plaats van "Horeca-inrichtingen". In artikel 4, § 1, van het ontwerp dient dan geschreven te worden "Horeca-inrichtingen met uitzondering van de drankgelegenheden" in plaats van "Horeca-inrichtingen".

Artikel 6 14. Dit artikel heeft betrekking op de bestraffing van overtredingen van de onderscheiden bepalingen van het ontworpen besluit. In die bepalingen wordt gewag gemaakt van de houder van een drankgelegenheid (artikel 3, §§ 1 en 2, eerste lid), de houder van de instelling (artikel 3, §§ 2, tweede lid, en 3), de beheerders van de plaatsen (artikel 3, § 4, vierde lid), of de uitbater (artikel 5).

De bedoelde personen dienen nader te worden omschreven, om een correcte toepassing van de strafbepalingen te kunnen waarborgen.

Artikel 8 15. Volgens het eerste lid van dit artikel treedt het ontworpen besluit in werking p 1 januari 2007. In afwijking hiervan, wordt in het tweede lid bepaald dat "de instellingen vanaf de publicatie van het huidig artikel in het Belgisch Staatsblad en tot 31 december 2006, hetzij de bepalingen (...) van het huidig koninklijk besluit, hetzij de bepalingen van het koninklijk besluit van 15 mei 1990... naleven".

Volgens de gemachtigde ambtenaar kan het ontworpen tweede lid uit artikel 8 worden weggelaten. Vermits de voorliggende regeling strenger is dan de geldende, aldus de gemachtigde ambtenaar, beantwoorden "nieuwe" inrichtingen ook aan de thans geldende regeling indien zij investeringen doen in functie van de regeling die in werking treedt op 1 januari 2007.

De kamer was samengesteld uit : De heren : W. Deroover, eerste voorzitter;

D. Albrecht en B. Seutin, staatsraden;

H. Cousy en J. Velaers, assessoren van de afdeling wetgeving;

Mevr. A.-M. Goossens, griffier.

Het verslag werd uitgebracht door Mevr. K. Bams, auditeur. (...) De griffier, A.-M. Goossens.

De eerste voorziter, W. Deroover.

13 DECEMBER 2005. - Koninklijk besluit tot het verbieden van het roken in openbare plaatsen ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten, inzonderheid op artikel 7, § 3;

Gelet op het koninklijk besluit van 15 mei 1990 tot het verbieden van het roken in bepaalde openbare plaatsen gewijzigd door de koninklijke besluiten van 2 januari 1991 en 7 februari 1991;

Gelet op het advies van de Hoge Gezondheidsraad, gegeven op 16 september 2005;

Gelet op advies 39.108/3 van de Raad van State, gegeven op 20 oktober 2005, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State;

Op de voordracht van Onze Minister van Volksgezondheid, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Voor de toepassing van onderhavig besluit, wordt verstaan onder : 1° roken : het roken van producten op basis van tabak of van soortgelijke producten;2° gesloten plaats : plaats door wanden afgesloten van de omgeving en voorzien van een plafond;3° plaats toegankelijk voor het publiek : plaats waarvan de toegang niet beperkt is tot de gezinssfeer;4° horeca-inrichting : elke voor het publiek toegankelijke plaats of lokaal, ongeacht de toegangsvoorwaarden, waar maaltijden en/of dranken voor consumptie al dan niet ter plaatse worden bereid en/of opgediend, en dit zelfs gratis.Worden gelijkgesteld met een horeca-inrichting : alle voor het publiek toegankelijke plaatsen of lokalen waar leden van een vereniging of van een groepering en hun genodigden en/of bezoekers bijeenkomen, en dit ongeacht de toegangsvoorwaarden, om maaltijden en/of dranken te gebruiken. De minister kan een uitzondering voorzien voor deze gelijkstelling voor strikt gelegenheids-gebonden evenementen; 5° dranken met ethylalcohol : de dranken zoals bedoeld in artikel 16 van de wet van 7 januari 1998 betreffende de structuur en de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken;6° drankgelegenheid : plaats waar dranken met ethylalcohol voor onmiddellijke consumptie aan het publiek mogen worden aangeboden zonder samen te gaan met bereide maaltijden;7° frietkraam : plaats waarvan de belangrijkste activiteit bestaat uit het bereiden en opdienen, voor onmiddelijke consumptie en in wegwerpbakjes, van maaltijden die uitsluitend in frietvet of olie zijn gebakken of opgewarmd.De plaats moet op dergelijke wijze uitgerust of ingericht zijn dat een maximaal aantal personen, door de Minister te bepalen, er tegelijkertijd kan verbruiken; 8° rookkamer : afgesloten ruimte waar mag gerookt worden;9° Minister : de Minister die Volksgezondheid in zijn bevoegdheden heeft.

Art. 2.Het is verboden te roken in gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn.

Aan de ingang van elke plaats zoals bedoeld in het eerste lid, moeten rookverbodstekens worden aangebracht conform met het (de) model(len) vastgesteld of goedgekeurd door de Minister van Volksgezondheid zodat iedereen er kennis van kan nemen.

Art. 3.§ 1. Niettegenstaande de bepalingen van artikel 2, kan de uitbater van een drankgelegenheid, of het gaat om een fysiek persoon of een rechtspersoon, een zone die duidelijk afgebakend is, installeren, waar het toegestaan is te roken volgens de vormen en voorwaarden voorzien in volgende paragrafen. § 2. De mogelijkheid om een zone, die duidelijk afgebakend is, te installeren, waar het toegestaan is te roken, wordt toegekend : - hetzij aan de uitbater van de instelling die op zijn erewoord bevestigt dat, voor deze instelling, het aandeel van aankopen van producten bestemd voor het maken en verkopen van maaltijden niet een derde van de totale aankoop van dranken en voedingsmiddelen overschrijdt; - hetzij aan de uitbater van meer dan één instelling die op zijn erewoord bevestigt dat, voor deze instelling, het aandeel van maalt-ijden niet een derde van de totale verkopen van voedingsmiddelen overschrijdt; - hetzij aan de uitbater van een instelling die op zijn erewoord bevestigt dat hij uitsluitend lichte maaltijden opdient, bepaald in artikel 2, § 2, 1°, van het koninklijk besluit tot bepaling van de voorwaarden tot uitoefening van de beroepswerkzaamheid van restaurateur of van traiteur-banketaannemer in de kleine en middelgrote handels- en ambachtsondernemingen. § 3. Deze mogelijkheid bestaat ook voor elke persoon die een instelling opent of overneemt op basis van een raming : - in het geval hij één instelling opent of overneemt, van het deel van de aankopen van producten bestemd voor het maken en verkopen van maaltijden in verhouding tot de totale aankopen van dranken en levensmiddelen; - in het geval hij meerdere instellingen opent of overneemt, van het deel van de verkopen van maaltijden in verhouding tot de totale verkopen van levensmiddelen. § 4 De ruimte gereserveerd voor rokers moet aangeduid worden door allerhande middelen die het mogelijk maken ze te situeren.

Ze moet zodanig ingericht zijn dat de ongemakken van de rook ten opzichte van niet-rokers maximaal verminderd worden.

De oppervlakte ervan moet minder dan de helft van de totale oppervlakte van de plaats waarin maaltijden en/of dranken ter consumptie worden opgediend, behalve indien deze totale oppervlakte minder dan 50 vierkante meter bedraagt.

Een of meerdere tekens om te herinneren aan het rookverbod in de ruimtes gereserveerd voor niet-rokers moeten geplaatst worden op die manier dat iedereen er kennis van kan nemen. § 5. De Minister stelt vast de bijkomende voorwaarden waaraan drankgelegenheden moeten voldoen waarin roken toegelaten is. Deze voorwaarden hebben betrekking op : - de installatie van een ventilatiesysteem dat een minimaal volume van luchtverversing verzekert; - het aanbrengen van duidelijke tekens om aan te tonen dat het een instellingen betreft waar gerookt wordt. § 6. Niettegenstaande de bepalingen van § 1, kan niet genieten van een toelating om een zone die duidelijk afgebakend is te installeren, waar het toegestaan is te roken : - de uitbater van een drankgelegenheid die gesitueerd is in een gesloten plaats toegankelijk voor het publiek als die instelling niet afgesloten is met wanden en een zoldering van die plaats; - de uitbater van een drankgelegenheid gelegen in een sportruimte.

Art. 4.Niettegenstaande de bepalingen van artikel 2, mag de uitbater van een frietkraam een zone die duidelijk afgebakend is installeren, waar het toegestaan is te roken volgens de voorwaarden voorzien in artikel 3, § 4.

Art. 5.§ 1. Niettegenstaande de bepalingen van artikel 2, mag in Horeca-inrichtingen waar roken verboden is krachtens onderhavig besluit, een rookkamer die beantwoordt aan de voorwaarden van § 2 van onderhavig artikel ingericht worden. § 2 De rookkamer moet duidelijk als lokaal voor rokers worden geïdentificeerd en enkel dranken mogen er worden aangeboden.

In de rookkamer moet een rookafzuigsysteem of een verluchtingssysteem geïnstalleerd zijn.

De rookkamer moet zodanig ingericht zijn dat de ongemakken van de rook ten opzichte van niet-rokers maximaal verminderd worden en mag geen doorgangszone zijn.

De oppervlakte van de rookkamer mag niet meer bedragen dan een vierde van de totale oppervlakte van het lokaal waarin maaltijden en/of dranken ter consumptie opgediend worden.

De Minister bepaalt de bijkomende voorwaarden waaraan de rookkamer moet beantwoorden.

Art. 6.De uitbater en de klant, elkeen voor wat hem aangaat, van een Horeca instelling zoals bedoeld door de artikelen 2, 3, 4 et 5 is verantwoordelijk voor de naleving van de bepalingen van dit besluit in zijn inrichting.

Art. 7.Overtredingen van dit besluit worden opgespoord, vervolgd en gestraft overeenkomstig de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten.

Art. 8.Onverminderd artikel 9, het besluit van 15 mei 1990 tot het verbieden van het roken in bepaalde openbare plaatsen wordt opgeheven.

Art. 9.Dit besluit treedt in werking op 1 januari 2006.

Bij wijze van overgansmaatregel, mogen de Horeca instellingen voldoen aan de bepalingen van het koninklijk besluit van 15 mei 1990 en dit tot 1 januari 2007.

Art. 10.Onze Minister van Volksgezondheid is belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 13 december 2005.

ALBERT Van Koningswege : De Minister van Volksgezondheid, R. DEMOTTE