11 MAART 2024. - Koninklijk besluit betreffende het oneigenlijk gebruik van distikstofmonoxide

VERSLAG AAN DE KONING Sire, Met het besluit waarvan wij de eer hebben het ter ondertekening aan Uwe Majesteit voor te leggen, beogen de indienende ministers het oneigenlijk gebruik van distikstofmonoxide aan banden te leggen, door vast te stellen dat de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring (opslag onder de vereiste voorwaarden), de etikettering, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen van distikstofmonoxide, zowel fysiek als online, wordt verboden wanneer dit niet bestemd is voor medische of technische doeleinden of als voedingsadditief.

In de praktijk betekent dit dat enkel toepassingen mogelijk zijn voor eigenlijk gebruik, en dat het oneigenlijk gebruik bijgevolg verboden is. Het eigenlijk gebruik ervan situeert zich meer bepaald in de voedingsmiddelenindustrie als levensmiddelenadditief, in de medische sector, waar het soms ook bekend is onder de term "lachgas", alsook in de technische sector in de auto-industrie.

Als levensmiddelenadditief wordt distikstofmonoxide in de praktijk gebruikt in spuitbussen, bijvoorbeeld om slagroom te maken.

Distikstofmonoxide is als levensmiddelenadditief opgenomen in de EU-lijsten van toegestane levensmiddelenadditieven in de bijlagen II en III bij Verordening (EG) nr. 1333/2008, een verordening die het gebruik van levensmiddelenadditieven in levensmiddelen binnen de Europese Unie harmoniseert, teneinde de doeltreffende werking van de interne markt te waarborgen en tevens een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid en van de consument te garanderen door middel van gedetailleerde en gestroomlijnde procedures. Uit artikel 4 van voornoemde verordening, gelezen in samenhang met de relevante bepalingen van de bijlagen II en III bij die verordening, volgt dat distikstofmonoxide als zodanig in de handel mag worden gebracht en mag worden gebruikt bij de samenstelling van levensmiddelen, met inbegrip van voedingsenzymen en voedingsstoffen, onder de aldaar genoemde gebruiksvoorwaarden. De specificaties voor distikstofmonoxide zijn vastgesteld in Verordening (EU) nr. 231/2012 van de Commissie tot vaststelling van de specificaties voor de in de bijlagen II en III bij Verordening (EG) nr. 1333/2008 opgenomen levensmiddelenadditieven.

Additieven zijn een volledig geharmoniseerde aangelegenheid; een lidstaat kan geen nationale maatregelen nemen om een additief (inclusief de etikettering ervan) te reguleren, en er zijn procedures indien er twijfel bestaat over de veiligheid van een additief. Het geval dat geregeld wordt in deze wet betreft echter het oneigenlijk gebruik van distikstofmonoxide, dat in die zin niet wordt beschouwd als levensmiddelenadditief en dus niet Europees geregeld is.

In de medische sector wordt distikstofmonoxide (N2O) gebruikt wegens de verdovende en pijnstillende werking ervan. Inhalatie ervan geeft analgesie en anxiolyse. Dit mengsel wordt vooral gebruikt in het kader van analgo-sedatie bij het uitvoeren van licht tot matig pijnlijke ingrepen of voor anxiolyse bij het behandelen van weinig coöperatieve patiënten. Door zijn gunstige farmacologische eigenschappen (anxiolyse, verbetering van de gemoedstoestand, lichte sedatie en lichte analgesie) kunnen de behandelingen vlotter verlopen en worden negatieve ervaringen beperkt of zelfs vermeden. Dit is belangrijk bij onder andere de behandeling van kinderen en volwassenen die (veelvuldig) pijnlijke of vervelende behandelingen moeten ondergaan. N2O waarborgt een snelle inductie en een snelle recuperatie. Er zijn steeds meer indicaties voor het gebruik van deze techniek en deze techniek wordt meer en meer gebruikt (advies Hoge Gezondheidsraad nr. 9299).

Tenslotte wordt distikstofmonoxide ook technisch gebruikt. In de auto-industrie bijvoorbeeld, verhoogt het gas het vermogen van interne verbrandingsmotoren. Distikstofmonoxide wordt immers voor verschillende technische toepassingen gebruikt als synthese- en oxiderend gas. Lachgas voor technische toepassingen zoals geregistreerd in REACH wordt doorgaans in gasflessen, cilinders, of tanks of daarop gelijkende producten opgeslagen. De toepassingen zijn opgenomen in REACH, dit is het Europese systeem van Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen (Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en de Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EG en 2000/21/EG van de Commissie (PbEU 2007, L 136).

Deze algemene verbodsbepaling zal in de praktijk tot gevolg hebben dat de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring (opslag onder de vereiste voorwaarden), de etikettering, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen van distikstofmonoxide (in welke vorm dan ook) in bepaalde verkooppunten zal afnemen of worden ontraden of onmogelijk zal worden gemaakt. Hierbij denkt men bijvoorbeeld aan de horeca, nachtwinkels en festivals, waar lachgas de facto in de context van oneigenlijk gebruik wordt gebruikt (met uitzondering van toepassingen in het kader van voedselbereidingen).

Deze algemene verbodsbepaling heeft evenwel geen impact op de werkwijzen van handelszaken die verkopen met het oog op het eigenlijk gebruik van lachgas (grootwarenhuizen die slagroom verkopen, speciaalzaken in het kader van patisserie, ...) en de handelszaken die eigenlijk gebruik maken van lachgas (tandartsen, autobedrijven, restaurants bij voedselbereiding, ...). Het is het doelbewust verkopen met het oog op de oneigenlijke aanwending die wordt aangepakt, niet de verkoop noch het gebruik op eigenlijke wijze. Bij het verkopen van distikstofmonoxide voor eigenlijke doeleinden zijn immers niet alle constitutieve elementen van het misdrijf vervuld (cf. geen moreel bestanddeel aanwezig).

Commentaar bij de artikelen Artikel 1 Dit ontwerpartikel voorziet de verbodsbepaling voor distikstofmonoxide, evenals de uitzonderingen waarbij er kan worden afgeweken van dit principieel verbod. Dit artikel maakt de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring (opslag onder de vereiste voorwaarden), de etikettering, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen van distikstofmonoxide in beginsel strafbaar.

Het reeds bestaande algemene verbod van verkoop aan minderjarigen, vervat in artikel 6, § 7 van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten, blijft evenwel onveranderd bestaan.

In navolging van het advies van de afdeling Wetgeving van de Raad van State met nummer 75.165/3, wordt verduidelijkt in het koninklijk besluit dat een mondelinge verklaring van de koper dat de bestemming van het product medische of technische doeleinden heeft of dat het product een voedingsadditief is, volstaat ten aanzien van de verkoper.

Artikel 2 Met ontwerpartikel 2 worden enerzijds, bijkomende personen bevoegd gemaakt voor de controle van de inbreuken op dit besluit, dit bovenop de reeds bevoegde personen overeenkomstig de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen (hierna: "de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten").

Bij het uitoefenen van het toezicht beschikken de contractuele en statutaire inspecteurs en controleurs van de inspectiedienst van het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding van de FOD Volksgezondheid onder meer over de volgende bevoegdheden, zoals voorzien en conform de voorwaarden bepaald in de artikelen 11, 11/1, 11bis en 18 van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten: - Uitvoeren van onaangekondigde inspecties; - Toegang tot en doorzoeken van bepaalde plaatsen die dienen voor handel, opslag of fabricage, in het kader van voormelde wet, die aan hun toezicht onderworpen zijn of waarvan zij redelijkerwijze vermoeden dat er inbreuken gepleegd worden op de bepalingen van de wetgevingen waarop zij toezicht uitoefenen, zelfs indien deze niet voor het publiek toegankelijk zijn.

Zonder te provoceren, mogen zij, ook online, zich voordoen als zijnde klanten of potentiële klanten, zonder dat zij hun hoedanigheid en de omstandigheid dat de bij deze gelegenheid gedane vaststellingen kunnen worden aangewend voor de uitoefening van het toezicht, moeten mededelen; - Overlegging eisen van alle handelsdocumenten, bescheiden en verplichte documenten; - Controle van transporten, openbaar vervoer en vervoermiddelen; - Vorderen van de verstrekking van de identificatiedocumenten en -gegevens van de operator in het kader van elektronische communicatie; - Opstellen van processen-verbaal, inwinnen van inlichtingen, overgaan tot elk onderzoek, controle en verhoor van de overtreder, inzonderheid de identiteit opnemen van gelijk welke persoon waarvan zij het verhoor nuttig achten in het kader van de controle op de naleving van de wetgeving waarop zij toezicht uitoefenen; - Verzegelen van automatische distributieapparaten die niet voldoen; - Marktdeelnemers gelasten relevante documenten en informatie te verstrekken en deze informatie te (laten) kopiëren; - Een waarschuwing richten tot de overtreder waarbij die tot stopzetting van de overtreding wordt aangemaand; - Het buiten gebruik stellen of wegnemen van de producten die bedorven of schadelijk zijn of schadelijk zijn verklaard.

Anderzijds worden de reeds op heden bevoegde personen (politie en douane) nogmaals hernomen, teneinde hun bevoegdheid ter zake te benadrukken.

Artikel 3 De basisbestraffing van de misdrijven (voornamelijk gericht op drugshandelaars) vinden we terug in artikel 2bis van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten.

Er wordt evenwel doelbewust gekozen voor daarnaast een toepassing van het bestraffingsmechanisme vervat in artikel 2ter van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten voor wat betreft persoonlijk gebruik, meer bepaald 1°, 2° en 3° naargelang de situatie waarin we ons bevinden, aangezien hiermee minder repressief en eerder educatief en sensibiliserend wordt gewerkt ten opzichte van de gebruiker.De eerste overtreding zal worden bestraft met een geldboete van 15 tot 25 euro, bij herhaling binnen een jaar na de eerste veroordeling met een geldboete van 26 tot 50 euro en bij een nieuwe herhaling binnen een jaar na de tweede veroordeling met een gevangenisstraf van acht dagen tot een maand en een geldboete van 50 tot 100 euro.

Teneinde een mogelijke schending van het gelijkheidsbeginsel te voorkomen, voorziet dit artikel in de regeling van verzachtende omstandigheden waarmee de rechtbank rekening kan houden om de strafmaat desgewenst aan te passen aan de concrete situatie. Het is eveneens voorzien om de regels van de deelneming toe te passen.

Artikel 4 Aangezien blijkt - in gevolge het advies van de afdeling Wetgeving van de Raad van State met nummer 75.165/3, en verdere analyse - dat er geen artikelen resten in het koninklijk besluit die raken aan de bevoegdheid van de minister van Mobiliteit, wordt het koninklijk besluit niet meer op voordracht van de minister van Mobiliteit genomen.

Wij hebben de eer te zijn, Sire, Van Uwe Majesteit, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaars, De Minister van Financiën, V. VAN PETEGHEM De Minister van Volksgezondheid, F. VANDENBROUCKE De Minister van Justitie, P. VAN TIGCHELT De Minister van Binnenlandse Zaken, A. VERLINDEN

ADVIES 75.165/3 VAN 18 JANUARI 2024 VAN DE RAAD VAN STATE, AFDELING WETGEVING, OVER EEN ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT `BETREFFENDE HET ONEIGENLIJK GEBRUIK VAN DISTIKSTOFMONOXIDE' Op 20 december 2023 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Minister van Binnenlandse Zaken verzocht binnen een termijn van dertig dagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk besluit `betreffende het oneigenlijk gebruik van distikstofmonoxide'.

Het ontwerp is door de derde kamer onderzocht op 16 januari 2024. De kamer was samengesteld uit Jeroen Van Nieuwenhove, kamervoorzitter, Koen Muylle en Elly Van de Velde, staatsraden, Bruno Peeters, assessor, en Yves Depoorter, griffier.

Het verslag is uitgebracht door Githa Scheppers, eerste auditeur.

De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het advies is nagezien onder toezicht van Koen Muylle, staatsraad.

Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 18 januari 2024. 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of aan de te vervullen vormvereisten is voldaan. STREKKING VAN HET ONTWERP 2. Het voor advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit strekt ertoe de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring, de etikettering, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen, tegen betaling of kosteloos, zowel fysiek als online, van distikstofmonoxide te verbieden (artikel 1, § 1, van het ontwerp). Er wordt evenwel in een uitzondering voorzien wanneer het product bestemd is voor medische of technische doeleinden of als voedingsadditief (artikel 1, § 2). Het toezicht op de naleving van het te nemen besluit wordt geregeld (artikel 2) en inbreuken erop worden strafrechtelijk gesanctioneerd (artikel 3).

RECHTSGROND 3.1. Artikel 1 van het ontwerp vindt rechtsgrond in artikel 1, eerste lid, van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten `betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen'. In die bepaling wordt de Koning gemachtigd om in het belang van de hygiëne, de openbare gezondheid, de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring, dit wil zeggen de opslag onder de vereiste voorwaarden, de etikettering, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen, tegen betaling of kosteloos, van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsmiddelen en antiseptica alsook de teelt van planten waaruit deze stoffen kunnen worden getrokken, te regelen en daarover toezicht te houden. Uit het verslag aan de Koning bij het ontwerp, en uit verklaringen van de gemachtigde,1 blijkt immers dat distikstofmonoxide een verdovende werking heeft en het dus als een verdovend middel in de zin van het voormelde artikel 1, eerste lid, kan worden beschouwd.

In zoverre distikstofmonoxide ook kan worden beschouwd als een gebruiksartikel in de zin van artikel 1, 2°, f), van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten `betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten' dat bij het gebruik, hetzij door het innemen van delen ervan, hetzij door het inademen ervan, hetzij door contact met het lichaam een fysiologische uitwerking kan hebben, vindt artikel 1 van het ontwerp bijkomend rechtsgrond in artikel 6, § 1, b), van die wet. Uit die bepaling vloeit immers voort dat de Koning voor dergelijke gebruiksartikelen regels kan stellen en verbodsmaatregelen kan voorschrijven op de fabricage en de uitvoer ervan en de handel erin. 3.2.1. De aanwijzing van de contractuele en statutaire inspecteurs en controleurs van de inspectiedienst van het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid om toezicht uit te oefenen op de naleving van het te nemen besluit (artikel 2, § 1, 1°, van het ontwerp) vindt rechtsgrond in artikel 11, § 1, eerste lid, van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten. Die bepaling machtigt de Koning om toezichtsambtenaren aan te wijzen die behoren tot de statutaire of contractuele personeelsleden van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Het gegeven dat de aldus aangewezen inspecteurs en controleurs beschikken over de bevoegdheden bedoeld in de artikelen 11, 11/1, 11bis en 18 van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten (artikel 2, § 2, van het ontwerp), vloeit uit de voormelde wetsbepalingen voort en is dus een loutere herneming van wat in die wet zelf staat.

Ook de bepaling dat de ambtenaren van de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen toezicht uitoefenen op de naleving van het te nemen besluit (artikel 2, § 1, 4°, van het ontwerp) herneemt wat al in de wet staat, namelijk in artikel 7, § 1, eerste lid, van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten. Hetzelfde geldt voor de leden van het operationele kader van de lokale en federale politie (artikel 2, § 1, 2°, van het ontwerp), die als taak hebben de misdaden, de wanbedrijven en de overtredingen op te sporen.2 3.2.2. De vraag rijst evenwel naar de rechtsgrond voor artikel 2, § 1, 3°, van het ontwerp, in zoverre in die bepaling de personeelsleden van het Directoraat-generaal belast met het Wegvervoer en de Verkeersveiligheid van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer worden aangewezen om toezicht uit te oefenen op de naleving van het te nemen besluit. De gemachtigde verwijst hiervoor naar artikel 1, § 1, van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten, dat volgens hem impliceert "dat de Koning kan aanduiden wie en hoe dit toezicht juist plaatsvindt, zoals ook gebeurd is in bv. het KB van 12 april 1974 betreffende sommige verrichtingen in verband met stoffen met hormonale, anti-hormonale, anabole, beta-adrenergische, anti-infectieuze, anti-parasitaire en anti-inflammatoire werking (art. 5)".

Zoals vermeld bevat de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten evenwel een specifieke bepaling, namelijk artikel 7, § 1, betreffende de aanwijzing door de Koning van personeelsleden die het toezicht uitoefenen op de naleving van deze wet en de uitvoeringsbesluiten ervan. Die mogelijkheid is, naast de in die bepaling vermelde officieren van gerechtelijke politie en de personeelsleden van de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen, evenwel beperkt tot de personeelsleden van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten. Gelet op deze specifieke regeling lijkt het niet mogelijk om op grond van artikel 1, § 1, eerste lid, van diezelfde wet personeelsleden van de FOD Mobiliteit en Vervoer te belasten met het toezicht op de naleving van het te nemen besluit. Ook artikel 11, § 1, eerste lid, van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten biedt hiervoor geen rechtsgrond, vermits die bepaling enkel gewag maakt van personeelsleden van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

Indien er niet alsnog een deugdelijke rechtsgrond kan worden gevonden voor artikel 2, § 1, 3°, van het ontwerp, moet die bepaling worden weggelaten. 3.3.1. In zoverre luidens artikel 3, § 1, van het ontwerp inbreuken op het verbod vermeld in artikel 1, § 1, van het te nemen besluit worden gestraft met de straffen bepaald in artikel 2bis, § 1, van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten, herneemt die bepaling wat al voortvloeit uit het voormelde artikel 2bis, § 1, vermits die bepaling voorziet in de strafbaarstelling van de overtreding van de bepalingen van de krachtens deze wet uitgevaardigde koninklijke besluiten met betrekking tot, onder meer, verdovende middelen.

Hetzelfde geldt voor artikel 3, § 3, van het ontwerp, dat herneemt hetgeen reeds voortvloeit uit het in die bepaling vermelde artikel 6 van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten. 3.3.2. Artikel 3, § 2, van het ontwerp vindt rechtsgrond in artikel 2ter, eerste lid, van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten, naar luid waarvan de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de misdrijven kan bepalen die, in afwijking van de straffen bepaald in artikel 2bis van diezelfde wet, worden gestraft met de aldaar vermelde straffen.

ALGEMENE OPMERKINGEN 4.1. Het ontwerp verbiedt onder meer de verkoop van distikstofmonoxide, zowel fysiek als online, behalve "wanneer het product bestemd is voor medische of technische doeleinden of als voedingsadditief, ongeacht de hoeveelheid". De niet-naleving van dat verbod wordt strafrechtelijk gesanctioneerd (artikel 3, §§ 1 en 2, van het ontwerp). 4.2. Het wettigheidsbeginsel in strafzaken dat uit artikel 12, tweede lid, van de Grondwet voortvloeit, gaat uit van de idee dat de strafwet moet worden geformuleerd in bewoordingen op grond waarvan eenieder, op het ogenblik waarop hij een gedrag aanneemt, kan uitmaken of dat gedrag al dan niet strafbaar is. Het vereist dat in voldoende nauwkeurige, duidelijke en rechtszekerheid biedende bewoordingen wordt bepaald welke feiten strafbaar worden gesteld, zodat, enerzijds, diegene die een gedrag aanneemt, vooraf op afdoende wijze kan inschatten wat het strafrechtelijke gevolg van dat gedrag zal zijn en, anderzijds, aan de rechter geen al te grote beoordelingsbevoegdheid wordt gelaten.3 4.3. Volgens het verslag aan de Koning wordt "het doelbewust verkopen met oog op de oneigenlijke aanwending (...) aangepakt, niet de verkoop noch het gebruik op eigenlijke wijze. Bij het verkopen van distikstofmonoxide voor eigenlijke doeleinden zijn immers niet alle constitutieve elementen van het misdrijf vervuld (cf. geen moreel bestanddeel aanwezig)".

Door het criterium van de bestemming van het product, en niet het effectieve gebruik ervan, kan evenwel onzekerheid ontstaan over het al dan niet strafbaar karakter van de verkoop van distikstofmonoxide, inzonderheid in hoofde van de verkoper. Op het ogenblik van de verkoop is die bestemming voor de verkoper niet altijd duidelijk. Dit is inzonderheid het geval bij een online verkoop. Bovendien blijkt uit het verslag aan de Koning dat het niet noodzakelijkerwijs om een verkoop aan een professionele koper moet gaan en dat ook particulieren distikstofmonoxide kunnen kopen zonder dat die verkoop strafbaar is, bijvoorbeeld als het product bestemd is als voedingsadditief.4 4.4. Gevraagd hoe in het licht hiervan op voldoende rechtszekere wijze kan worden bepaald of een verkoop van distikstofmonoxide al dan niet strafbaar is, antwoordde de gemachtigde: "In principe volstaat het dat de koper formeel bevestigt dat de aankoop van het betreffende product om legitieme redenen gebeurt.

Gelet dat het product ook gebruikt kan worden door particulieren voor dagelijkse toepassingen, is het voorleggen van enige beroepskwalificatie niet vereist. Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt tussen offline en online verkoop, daar het rechtmatig karakter van de transactie in beide gevallen telkens op verklaring (formeel dan wel informeel naar gelang de omstandigheden) van de koper berust. De verkoper is echter ook verplicht het product te verkopen voor eigenlijk gebruik. Indien uit de verkoopintenties oneigenlijk gebruik blijkt (bijvoorbeeld reclame maken voor lachgas als verdovend middel, in plaats van als voedingsadditief), kan ook tegen de verkoper worden opgetreden." 4.5. Gelet hierop zou het ontwerp moeten worden aangevuld met een regeling waaruit blijkt dat de verkoper kan voortgaan op de verklaringen van de koper aangaande de bestemming van het product voor medische of technische doeleinden of als voedingsadditief. Of dat er al dan niet strafrechtelijk kan worden opgetreden tegen de verkoper, hangt met de huidige tekst van het ontwerp blijkens de verklaring van de gemachtigde immers af van mogelijk informele verklaringen van de koper, wat op zijn minst voor bewijsproblemen kan zorgen.

ONDERZOEK VAN DE TEKST Aanhef 5. De aanhef moet worden aangepast aan hetgeen hiervoor over de rechtsgrond voor het ontwerp is opgemerkt.Zo moet in het eerste lid van de aanhef bijkomend worden verwezen naar artikel 2ter van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten, en moet in het tweede lid meer specifiek worden verwezen naar de artikelen 6, § 1, b), en 11, § 1, eerste lid, van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten.

De griffier, De voorzitter, Yves DEPOORTER Jeroen VAN NIEUWENHOVE _______ Nota's (1) Op de vraag of distikstofmonoxide onder het toepassingsgebied van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten valt, antwoordde de gemachtigde: "Verdovende middelen, alsook slaapmiddelen, vallen onder het toepassingsgebied van de drugswet.Gelet op het feit dat distikstofmonoxide gebruikt wordt (o.a.) als sedatie- /anesthesiemiddel, heeft het duidelijk een verdovend/slaapverwekkend effect." (2) Artikel 15, eerste lid, 1°, van de wet van 5 augustus 1992Relevante gevonden documenten type wet prom. 05/08/1992 pub. 21/10/1999 numac 1999015203 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en internationale samenwerking Wet houdende instemming met het Protocol houdende wijziging van artikel 81 van het Verdrag tot instelling van de Benelux Economische Unie van 3 februari 1958, opgemaakt te Brussel op 16 februari 1990 sluiten `op het politieambt'.(3) Vaste rechtspraak van het GwH: zie bv.GwH 8 november 2018, nr. 153/2018, B.24.2; GwH 18 november 2021, nr. 158/2021, B.24.2. (4) Zo wordt in het verslag aan de Koning gewag gemaakt van "grootwarenhuizen die slagroom verkopen" en "speciaalzaken in het kader van patisserie". 11 MAART 2024. - Koninklijk besluit betreffende het oneigenlijk gebruik van distikstofmonoxide FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen, artikelen 1, 2bis en 2ter ;

Gelet op de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten en in het bijzonder de artikelen 6, § 1, b), en 11, § 1, eerste lid.

Gelet op de adviezen van de inspecteurs van Financiën, gegeven op 21 november 2023 (Binnenlandse Zaken), 27 november 2023 (Justitie en Volksgezondheid), 29 november 2023 (Financiën) en 4 december 2023 (Mobiliteit);

Gelet op advies 75.165/3 van de Raad van State, gegeven op 18 januari 2024, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;

Op de voordracht van de minister van Financiën, de minister van Volksgezondheid, de minister van Justitie en de minister van Binnenlandse Zaken en op het advies van de in Raad vergaderde ministers, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.§ 1. De invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring, dit wil zeggen de opslag onder de vereiste voorwaarden, de etikettering, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen, tegen betaling of kosteloos, zowel fysiek als online van distikstofmonoxide is verboden. § 2. Er is geen misdrijf wanneer de handelingen uit § 1 gesteld worden wanneer de distikstofmonoxide bestemd is voor medische of technische doeleinden of als voedingsadditief, ongeacht de hoeveelheid.

De wettelijkheid van de verkoop van distikstofmonoxide wordt vastgesteld op basis van de mondelinge verklaring van de koper.

Art. 2.§ 1. Onverminderd de bevoegdheden van de officieren van gerechtelijke politie, worden de volgende personen belast met het toezicht op de bepalingen van dit besluit en de opsporing van de inbreuken hierop: 1° de contractuele en statutaire inspecteurs en controleurs van de inspectiedienst van het Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding van de FOD Volksgezondheid;2° de leden van het operationeel kader van de lokale en federale politie;3° de ambtenaren van de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen bij de uitoefening van hun functie. § 2. Voor de uitoefening van het toezicht, beschikken de personen bedoeld in paragraaf 1, 1° bijkomend over de bevoegdheden bedoeld in de artikelen 11, 11/1, 11bis en 18 van de wet van 24 januari 1977Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/01/1977 pub. 28/03/2023 numac 2023040887 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de bescherming van de gezondheid van de verbruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten.

Art. 3.§ 1. Inbreuken op artikel 1, § 1 worden gestraft met de straffen bepaald in artikel 2bis, § 1 van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen. § 2. In afwijking van paragraaf 1 worden gestraft met de straffen waarin is voorzien in artikel 2ter, desgevallend 1°, 2° of 3° van de voormelde wet, het misdrijf van de invoer, de doorvoer, de bewaring, dit wil zeggen de opslag onder de vereiste voorwaarden, het vervoer, het bezit, of het aanschaffen, tegen betaling of kosteloos, van distikstofmonoxide wanneer dit voor persoonlijk gebruik is. § 3. Artikel 6 van de wet van 24 februari 1921Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/02/1921 pub. 17/12/2004 numac 2004000617 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsstoffen of antiseptica. - Duitse vertaling sluiten betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen, is van toepassing op de misdrijven bedoeld in artikel 1, § 1.

Art. 4.De minister bevoegd voor Financiën, de minister bevoegd voor Volksgezondheid, de minister bevoegd voor Justitie en de minister bevoegd voor Binnenlandse zaken zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 11 maart 2024.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Financiën, V. VAN PETEGHEM De Minister van Volksgezondheid, F. VANDENBROUCKE De Minister van Justitie, P. VAN TIGCHELT De Minister van Binnenlandse Zaken, A. VERLINDEN