Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Wet van --
← Terug naar "Overheidsopdrachten. - Registratie. - Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de sociale en fiscale schulden van een aannemer. - Advies van de Commissie voor de overheidsopdrachten De aanbestedende overheden die onderworpen zijn aan boek I van de wet 1. de registratie van de aannemer op het ogenblik van de gunning van de opdracht de aanbestedende o(...)"
Overheidsopdrachten. - Registratie. - Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de sociale en fiscale schulden van een aannemer. - Advies van de Commissie voor de overheidsopdrachten De aanbestedende overheden die onderworpen zijn aan boek I van de wet 1. de registratie van de aannemer op het ogenblik van de gunning van de opdracht de aanbestedende o(...) Marchés publics. - Enregistrement. - Solidarité pour les dettes sociales et fiscales d'un entrepreneur. - Avis de la Commission des marchés publics L'attention des pouvoirs adjudicateurs soumis au livre Ier de la loi du 24 décembre 1993 relative a(...)
FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER SERVICE PUBLIC FEDERAL CHANCELLERIE DU PREMIER MINISTRE
Overheidsopdrachten. - Registratie. - Hoofdelijke aansprakelijkheid Marchés publics. - Enregistrement. - Solidarité pour les dettes
voor de sociale en fiscale schulden van een aannemer. - Advies van de sociales et fiscales d'un entrepreneur. - Avis de la Commission des
Commissie voor de overheidsopdrachten marchés publics
De aanbestedende overheden die onderworpen zijn aan boek I van de wet L'attention des pouvoirs adjudicateurs soumis au livre Ier de la loi
van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige du 24 décembre 1993 relative aux marchés publics et à certains marchés
opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, worden de travaux, de fournitures et de services est attirée sur le fait que,
erop gewezen dat, ingevolge de hervorming van het systeem van de suite à la réforme du régime de l'enregistrement et de la
registratie en van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de sociale en responsabilité solidaire pour les dettes sociales et fiscales des
fiscale schulden van de aannemers bij programmawet van 27 april 2007, entrepreneurs par la loi-programme du 27 avril 2007, à partir du 1er
met ingang van 1 januari 2008 : janvier 2008 :
1. de registratie van de aannemer op het ogenblik van de gunning van 1. l'enregistrement de l'entrepreneur adjudicataire au moment de
de opdracht de aanbestedende overheid niet langer beschermt tegen de l'attribution du marché ne prémunit plus le pouvoir adjudicateur
hoofdelijke aansprakelijkheid voor de betaling van de sociale of contre la responsabilité solidaire pour le paiement des dettes
fiscale schulden van haar medecontractant. Voortaan vloeit deze sociales ou fiscales de son cocontractant. Cette responsabilité
hoofdelijke aansprakelijkheid voort uit het afsluiten van een solidaire résulte désormais du fait de contracter avec un
overeenkomst met een aannemer, ongeacht of hij geregistreerd is of entrepreneur, enregistré ou non, qui, au moment de la conclusion du
niet, die daadwerkelijk sociale of fiscale schulden heeft op het marché, a effectivement des dettes sociales ou fiscales (au sens non
ogenblik van de gunning van de opdracht (in het licht van de pas de la réglementation relative aux marchés publics mais de la
registratiewetgeving en niet ten aanzien van de reglementering
overheidsopdrachten). Deze hoofdelijke aansprakelijkheid kan worden législation sur l'enregistrement). Cette responsabilité solidaire peut
vermeden indien, bij elke betaling aan de aannemer, de aanbestedende être évitée si, lors de chaque paiement à l'adjudicataire, les
overheid correct de inhoudingen en stortingen verricht als bedoeld in retenues et versements dont il est question à l'article 30bis, § 4, de
artikel 30bis, § 4, van de wet van 27 juni 1969 en artikel 403 van het la loi du 27 juin 1969 et à l'article 403 du Code des impôts sur les
Wetboek van inkomstenbelastingen (WIB) 1992; revenus (C.I.R.) 1992 sont pratiqués correctement par le pouvoir
2. de artikelen 90, § 5, van het koninklijk besluit van 8 januari 1996 adjudicateur; 2. les articles 90, § 5, de l'arrêté royal du 8 janvier 1996 et 78, §
en 78, § 5, van het koninklijk besluit van 10 januari 1996 hun 5, de l'arrêté royal du 10 janvier 1996 sont désormais sans portée et
betekenis hebben verloren en niet meer mogen worden geïnterpreteerd in ne peuvent plus être interprétés comme imposant l'enregistrement comme
die zin dat de registratie wordt opgelegd als condition de régularité de l'offre;
regelmatigheidsvoorwaarde van de offerte; 3. l'existence de dettes sociales ou fiscales reste une cause
3. het bestaan van sociale of fiscale schulden een uitsluitingsgrond
blijft bij overheidsopdrachten en het steeds mogelijk is om dit na te d'exclusion dans les marchés publics et peut toujours être vérifiée
gaan vanaf het stadium van de kwalitatieve selectie tot aan de gunning depuis le stade de la sélection qualitative jusqu'à l'attribution du
van de opdracht. marché.
Uiteenzetting Développement
De programmawet van 27 april 2007 heeft de artikelen 400 tot 408 van La loi-programme du 27 avril 2007 a réformé les articles 400 à 408 du
het WIB 1992 gewijzigd, alsook artikel 30bis van de wet van 27 juni C.I.R. 1992 ainsi que l'article 30bis de la loi du 27 juin 1969
1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité
de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. Deze bepalingen hebben sociale des travailleurs, dispositions qui concernent l'enregistrement
betrekking op de registratie van aannemers. des entrepreneurs.
Deze herziening heeft gevolgen voor de overheidsopdrachten, met name Cette réforme a certaines conséquences en matière de marchés publics,
wat betreft het regelmatigheidsonderzoek van de offertes. en particulier en ce qui concerne l'examen de la régularité des offres.
Artikel 90, § 5, van het koninklijk besluit van 8 januari 1996 En effet, l'article 90, § 5, de l'arrêté royal du 8 janvier 1996
betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, relatif aux marchés publics de travaux, de fournitures et de services
leveringen en diensten en de concessies voor openbare werken, en et aux concessions de travaux publics, de même que l'article 78, § 5,
artikel 78, § 5, van het koninklijk besluit van 10 januari 1996 de l'arrêté royal du 10 janvier 1996 relatif aux marchés publics de
betreffende de overheidsopdrachten voor aanneming van werken, travaux, de fournitures et de services dans les secteurs de l'eau, de
leveringen en diensten in de sectoren water, energie, vervoer en
postdiensten, bevatten immers de volgende bepaling : « Desgevallend l'énergie, des transports et des services postaux, disposent que : «
moet de inschrijver, opdat zijn offerte als regelmatig kan worden s'il y a lieu, pour que son offre puisse être considérée comme
beschouwd, op het moment van de gunning van de opdracht voldoen aan de régulière, le soumissionnaire doit satisfaire au moment de
bepalingen van de wetgeving met betrekking tot de registratie, l'attribution du marché aux dispositions de la législation relative à
overeenkomstig artikel 400 van het WIB 1992 en artikel 30bis van de l'enregistrement, conformément à l'article 400 du C.I.R. et à
wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december l'article 30bis de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28
1944 betreffende de sociale zekerheid der arbeiders. » décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs. »
De gevolgen van deze hervorming voor de toepassing van de genoemde Les conséquences de la réforme en question pour l'application des
artikelen 90, § 5, en 78, § 5, worden hierna toegelicht. articles 90, § 5, et 78, § 5, précités sont précisées ci-après.
1. Voorschriften die van toepassing waren vóór de herziening, bij
programmawet van 27 april 2007, van de artikelen 400 tot 408 van het 1. Règles en vigueur avant la réforme des articles 400 à 408 du C.I.R.
WIB 1992 en van artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 1992 et de l'article 30bis de la loi du 27 juin 1969 par la
We herinneren eraan dat de artikelen 402 van het WIB 1992 en 30bis, § loi-programme du 27 avril 2007
3, van de wet van 27 juni 1969, vóór hun herziening bij programmawet Pour rappel, avant leur réforme par la loi-programme du 27 avril 2007,
van 27 april 2007, bepaalden dat de opdrachtgever die, voor de werken les articles 402 du C.I.R. 1992 et 30bis, § 3, de la loi du 27 juin
1969 prévoyaient que le commettant - c'est-à-dire le maître d'ouvrage
bedoeld in artikel 400 van het WIB 1992 en in artikel 30bis, § 1, van - qui, pour des travaux visés à l'article 400 du C.I.R. 1992 et à
de wet van 27 juni 1969, een beroep deed op een niet-geregistreerd l'article 30bis, § 1er, de la loi du 27 juin 1969, faisait appel à un
aannemer op het ogenblik van de gunning van de opdracht, hoofdelijk entrepreneur non enregistré au moment de la conclusion du contrat
aansprakelijk was voor de betaling van de sociale en fiscale schulden était solidairement responsable du paiement des dettes sociales et
van zijn medecontractant (1). fiscales de son cocontractant (1).
Om de aanbestedende overheid tegen deze hoofdelijke aansprakelijkheid C'est afin de prémunir le pouvoir adjudicateur contre cette
te beschermen, werden de bepalingen van de artikelen 90, § 5, van het responsabilité solidaire qu'ont été prévues les dispositions des
koninklijk besluit van 8 januari 1996 en 78, § 5, van het koninklijk articles 90, § 5, de l'arrêté royal du 8 janvier 1996 et 78, § 5, de
besluit van 10 januari 1996 uitgewerkt. Deze maakten de regelmatigheid l'arrêté royal du 10 janvier 1996 subordonnant la régularité de
van de offerte afhankelijk van het feit dat de inschrijver, op het l'offre à la satisfaction par le soumissionnaire, au moment de
ogenblik van de gunning van de opdracht, voldeed aan de bepalingen van l'attribution du marché, aux dispositions de la législation sur
de registratiewetgeving. Alhoewel deze wetgeving de inschrijvers niet l'enregistrement. Bien que cette législation n'impose pas aux
verplicht geregistreerd te zijn om hun activiteiten uit te oefenen, entrepreneurs d'être enregistrés pour exercer leurs activités, les
werden de woorden « moet de inschrijver voldoen aan de bepalingen van mots « le soumissionnaire doit satisfaire aux dispositions de la
de wetgeving met betrekking tot de registratie », in deze context, législation relative à l'enregistrement » ont, dans ce contexte,
steeds geïnterpreteerd in die zin dat de inschrijver, opdat zijn toujours été interprétés dans le sens que le soumissionnaire devait
offerte als regelmatig kon worden beschouwd, geregistreerd diende te être enregistré pour que son offre puisse être considérée comme
zijn. régulière.
2. Nieuwe voorschriften 2. Nouvelles règles
Ingevolge een arrest van het Hof van Justitie van de Europese Suite à un arrêt de la Cour de Justice des Communautés européennes
Gemeenschappen (2), heeft de programmawet van 27 april 2007 de (2), la loi-programme du 27 avril 2007 a réformé les articles 400 à
artikelen 400 tot 408 van het WIB 1992 herzien, alsook artikel 30bis 408 du C.I.R. 1992 ainsi que l'article 30bis de la loi du 27 juin 1969
van de wet van 27 juni 1969. Voortaan - d.i. met ingang van 1 januari
2008 - vloeit de hoofdelijke aansprakelijkheid van de opdrachtgever en ce sens que, désormais - à partir du 1er janvier 2008 -, ce n'est
voor de sociale en fiscale schulden van zijn medecontractant niet meer plus le fait de contracter avec un entrepreneur non enregistré au
voort uit het afsluiten van een overeenkomst met een
niet-geregistreerd aannemer op het ogenblik van de gunning van de moment de la conclusion du marché qui entraîne la responsabilité
opdracht, maar wel uit het afsluiten van een overeenkomst met een solidaire du commettant pour les dettes sociales et fiscales de son
aannemer, ongeacht of hij geregistreerd is of niet, wanneer die cocontractant mais le fait de contracter avec un entrepreneur,
daadwerkelijk sociale of fiscale schulden heeft op het ogenblik van de enregistré ou non, qui, au moment de la conclusion du marché, a
gunning van de opdracht (3). effectivement des dettes sociales ou fiscales (3).
Bijgevolg biedt de registratie van de aannemer op het ogenblik van de Il s'ensuit que l'enregistrement de l'adjudicataire au moment de
gunning van de opdracht de aanbestedende overheid geen bescherming l'attribution du marché ne prémunit plus le pouvoir adjudicateur
meer tegen de hoofdelijke aansprakelijkheid. In deze context mogen de contre la responsabilité solidaire. Dans ce contexte, les articles 90,
artikelen 90, § 5, van het koninklijk besluit van 8 januari 1996 en § 5, de l'arrêté royal du 8 janvier 1996 et 78, § 5, de l'arrêté royal
78, § 5, van het koninklijk besluit van 10 januari 1996 niet meer du 10 janvier 1996 ne peuvent plus être interprétés comme imposant
worden geïnterpreteerd in die zin dat ze de registratie van de l'enregistrement du soumissionnaire au moment de l'attribution du
inschrijver opleggen op het ogenblik van de gunning van de opdracht op marché sous peine d'irrégularité de son offre. En réalité, les
straffe van onregelmatigheid van zijn offerte. Deze bepalingen hebben dispositions précitées sont devenues sans portée.
in feite hun draagwijdte verloren.
Er is nog een andere reden die pleit tegen een interpretatie waarbij Une autre raison de ne pas maintenir l'interprétation faisant de
de registratie als een regelmatigheidsvoorwaarde van de offerte wordt l'enregistrement une condition de régularité de l'offre est qu'en tant
beschouwd. Voorzover de registratievoorwaarde toegepast wordt op que l'exigence d'enregistrement est appliquée aux soumissionnaires
buitenlandse inschrijvers, vormt ze immers duidelijk een maatregel die étrangers, elle constitue manifestement une mesure contraire aux
strijdig is met de artikelen 49 en 50 van het EG-Verdrag (4). articles 49 et 50 du traité CE (4).
Bijgevolg is de registratie van de inschrijver niet meer vereist voor En conséquence, il n'y a plus lieu désormais, pour les marchés ayant
de opdrachten die betrekking hebben op activiteiten die onder het pour objet des activités relevant du champ d'application des articles
toepassingsgebied vallen van de artikelen 400 tot 408 van het WIB 1992 400 à 408 du C.I.R. 1992 et de l'article 30bis de la loi du 27 juin
en van artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969. 1969, d'exiger l'enregistrement du soumissionnaire.
Vanzelfsprekend blijft het bestaan van sociale en fiscale schulden een Bien entendu, l'existence de dettes sociales et fiscales reste une
uitsluitingsgrond bij overheidsopdrachten en is een onderzoek steeds cause d'exclusion dans les marchés publics et peut toujours être
mogelijk vanaf het stadium van de kwalitatieve selectie tot aan de vérifiée depuis le stade de la sélection qualitative jusqu'à
gunning van de opdracht. l'attribution du marché.
3. Opmerking over de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de sociale schulden 3. Remarque sur la responsabilité solidaire pour les dettes sociales
Het begrip « sociale schuld » als bedoeld in § 1, tweede en derde lid, La notion de dette sociale telle que précisée au § 1er, deuxième et
van de artikelen 17bis, 43bis en 69bis van het koninklijk besluit van troisième alinéas, des articles 17bis, 43bis et 69bis de l'arrêté
8 januari 1996 en van de artikelen 17bis, 39bis en 60bis van het royal du 8 janvier 1996 ainsi que des articles 17bis, 39bis et 60bis
koninklijk besluit van 10 januari 1996 stemt niet volledig overeen met de l'arrêté royal du 10 janvier 1996 ne correspond pas tout à fait à
dat bedoeld in de bepalingen van de registratiewetgeving over de celle des dispositions de la législation sur l'enregistrement
hoofdelijke aansprakelijkheid op sociaal vlak. Inderdaad : relatives à la responsabilité solidaire en matière sociale. En effet :
- paragraaf 1, tweede lid, van de genoemde artikelen heeft enkel - le § 1er, deuxième alinéa, des articles précités n'envisage que les
betrekking op de schulden bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. dettes vis-à-vis de l'Office national de Sécurité sociale. Or, pour
Voor de toepassing van de hoofdelijke aansprakelijkheid beschouwt de l'application de la responsabilité solidaire, la législation sur
registratiewetgeving, en in het bijzonder artikel 30bis, § 3, van de l'enregistrement, plus particulièrement l'article 30bis, § 3, de la
wet van 27 juin 1969 en artikel 26, § 2, van het koninklijk besluit loi du 27 juin 1969 et l'article 26, § 2, de l'arrêté royal du 27
van 27 december 2007 tot uitvoering van de artikelen 400, 401, 403, décembre 2007 portant exécution des articles 400, 401, 403, 404 et 406
404 en 406 van het WIB 1992 en van artikel 30bis van de wet van 27 du C.I.R. 1992 et de l'article 30bis de la loi du 27 juin 1969,
juni 1969, daarentegen ook de bedragen die een werkgever, die onder considère également comme dette sociale les montants dont un employeur
het paritair comité voor het bouwbedrijf (PC 124) ressorteert, ressortissant à la commission paritaire de la construction (CP 124)
verschuldigd is aan een Fonds voor Bestaanszekerheid als sociale est redevable vis-à-vis d'un Fonds de sécurité d'existence, et ce dans
schuld en dit onder de voorwaarden bedoeld in artikel 26, § 2, van het
genoemde koninklijk besluit van 27 december 2007; les conditions visées à l'article 26, § 2, de l'arrêté royal du 27
décembre 2007 précité;
- paragraaf 1, derde lid, van de artikelen 17bis, 43bis en 69bis, - le § 1er, troisième alinéa, des articles 17bis, 43bis et 69bis ainsi
alsook van de genoemde artikelen 17bis, 39bis en 60bis bepaalt dat de que 17bis, 39bis et 60bis précités dispose qu'est en règle en matière
werkgever in orde is met de betaling van zijn sociale bijdragen, de paiement de ses cotisations sociales l'employeur qui établit qu'il
indien hij aantoont dat hij opeisbare schuldvorderingen bezit ten a des créances exigibles vis-à-vis des pouvoirs publics pour un
aanzien van de overheid voor een bedrag dat, op 2.500 euro na, montant au moins égal, à 2.500 euros près, à celui pour lequel il est
minstens gelijk is aan de achterstallige bijdragen. De en retard de paiement de ses cotisations. La législation sur
registratiewetgeving bevat geen dergelijke bepaling. l'enregistrement ne comporte pas une telle disposition.
Bijgevolg kan een inschrijver in orde zijn met de betaling van zijn Il s'ensuit qu'un soumissionnaire peut être en règle de paiement de
sociale bijdragen in het licht van de wetgeving overheidsopdrachten, ses cotisations sociales au regard de la législation sur les marchés
en tegelijk niet in orde zijn ten aanzien van de bepalingen van de publics, tout en ne l'étant pas au regard des dispositions de la
registratiewetgeving over de hoofdelijke aansprakelijkheid op sociaal législation sur l'enregistrement relatives à la responsabilité
vlak. Het is dus mogelijk dat een inschrijver, die in orde is met de solidaire en matière sociale. Il se pourrait donc que, étant en règle
betaling van zijn sociale bijdragen in het licht van de wetgeving de paiement de ses cotisations sociales au regard de la législation
overheidsopdrachten, niet kan worden uitgesloten van deelname aan de sur les marchés publics, un soumissionnaire ne puisse être exclu du
opdracht. Aangezien hij op het ogenblik van de gunning van de opdracht marché, mais ne l'étant pas, au moment de la conclusion du marché, au
echter niet in orde is ten aanzien van de bepalingen over de regard des dispositions relatives à la responsabilité solidaire en
hoofdelijke aansprakelijkheid op sociaal vlak, kan de aanbestedende matière sociale, le pouvoir adjudicateur soit rendu solidairement
overheid hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor de betaling van responsable du paiement de ses dettes sociales. Il est à noter
zijn sociale schulden. Hierbij moet worden opgemerkt dat uit artikel toutefois qu'en vertu de l'article 30bis, § 4, 4e alinéa, de la loi du
30bis, § 4, vierde lid, van de wet van 27 juni 1969 blijkt dat de 27 juin 1969, le pouvoir adjudicateur pourra échapper à l'application
aanbestedende overheid kan ontsnappen aan de toepassing van deze de cette responsabilité solidaire (5) s'il effectue correctement, lors
hoofdelijke aansprakelijkheid (5) indien zij, bij elke betaling van de de chaque paiement du prix des travaux confiés au soumissionnaire, les
prijs van de aan de inschrijver toevertrouwde werken, de inhoudingen retenues et versements au profit de l'O.N.S.S. dont il est question,
en stortingen voor de R.S.Z., waarvan sprake in § 4 van artikel 30bis, au § 4 de l'article 30bis (6).
correct verricht (6).
In een voor het publiek toegankelijke databank die werd aangelegd door Une base de données accessible au public, créée par l'O.N.S.S.
de R.S.Z. conform artikel 30bis, § 4, zesde lid, van de wet van 27 conformément à l'article 30bis, § 4, alinéa 6, de la loi du 27 juin
juni 1969, kan op elk ogenblik worden nagegaan of een inschrijver 1969, permet de savoir à tout moment si un soumissionnaire a des
sociale schulden heeft in de zin van de bepalingen van de dettes sociales au sens des dispositions de la législation sur
registratiewetgeving over de hoofdelijke aansprakelijkheid op sociaal l'enregistrement relatives à la responsabilité solidaire en matière
vlak. Deze databank is vrij toegankelijk via de link sociale. Cette base de données est accessible librement via le lien
www.socialsecurity.be/attest30bis -web/request.do (7). De in deze www.socialsecurity.be/attest30bis -web/request.do (7). L'information
databank verstrekte informatie heeft bewijskracht voor de toepassing délivrée par cette base de données a force probante pour l'application
van de hoofdelijke aansprakelijkheid en de verplichte sociale de la responsabilité solidaire et l'obligation de retenue en matière
inhouding. sociale.
Hoe tewerkgaan ? Comment procéder ?
Zowel op het ogenblik van de gunning van de opdracht, als bij elke Tant lors de la conclusion du marché que lors de chaque paiement, le
betaling zal de aanbestedende overheid de voormelde databank pouvoir adjudicateur consultera la base de données mentionnée
raadplegen. ci-avant.
De volgende situaties kunnen zich voordoen : Les situations suivantes peuvent être rencontrées :
- uit de databank blijkt dat de onderneming geen sociale schulden - la base de données mentionne que l'entreprise n'a pas de dette
heeft : in dat geval moet de aanbestedende overheid geen inhoudingen sociale : aucune retenue ne doit dès lors être effectuée par le
doen; pouvoir adjudicateur;
- uit de databank blijkt dat de onderneming sociale schulden heeft. In - la base de données mentionne que l'entreprise a des dettes sociales.
dat geval zijn er twee mogelijkheden : Dans ce cas,
* de factuur is lager dan 7.143 euro (exclusief BTW) : de * soit la facture est inférieure à 7.143 euros H.T.V.A. : le pouvoir
aanbestedende overheid doet de inhouding van 35 % van het adjudicateur effectue la retenue de 35 % du montant de la facture;
factuurbedrag; * de factuur bedraagt 7.143 euro (exclusief BTW) of meer : de * soit la facture atteint ou dépasse 7.143 euros H.T.V.A. : le pouvoir
aanbestedende overheid verzoekt de onderneming een R.S.Z.-attest voor adjudicateur doit demander à l'entreprise de produire une attestation
te leggen met het bedrag van de schuld. Krachtens artikel 23, tweede de l'ONSS mentionnant le montant de la dette. Cette attestation a une
lid, van het koninklijk besluit van 27 december 2007, heeft dit attest
een geldigheidsduur van 20 dagen vanaf de dag van de uitreiking ervan. durée de validité de 20 jours suivant le jour de sa délivrance, en
Indien geen attest wordt voorgelegd binnen de wettelijke termijn van vertu de l'article 23, alinéa 2, de l'arrêté royal du 27 décembre
2007. Si aucune attestation n'est produite dans le délai légal d'un
één maand of indien de onderneming erkent dat haar sociale schuld meer mois ou que l'entreprise reconnaît que sa dette sociale est d'un
bedraagt dan 35 % van het factuurbedrag, doet de aanbestedende montant supérieur à 35 % du montant de la facture, le pouvoir
overheid de inhouding van 35 % van het factuurbedrag. adjudicateur effectue la retenue de 35 % du montant de la facture.
Indien daarentegen uit het R.S.Z.-attest blijkt dat de sociale schuld Par contre, si la dette sociale constatée par l'attestation de l'ONSS
minder bedraagt dan 35 % van het factuurbedrag, doet de aanbestedende est inférieure à 35 % du montant de la facture, le pouvoir
overheid enkel een inhouding ten belope van het bedrag van de sociale adjudicateur effectue uniquement la retenue équivalant au montant de
schuld. la dette sociale.
NB : Wanneer de aannemer in het licht van de bepalingen van de NB : si l'entrepreneur n'avait pas de dette sociale au regard des
wetgeving betreffende de registratie van aannemers geen sociale
schulden had op het ogenblik van de gunning van de opdracht, maar wel dispositions de la législation sur l'enregistrement lors de la
op het ogenblik van de betaling zal de aanbestedende overheid die bij conclusion du marché mais qu'il en a au moment du paiement, le pouvoir
de betaling de toestand van de aannemer niet verifieert overeenkomstig adjudicateur qui ne vérifie pas la situation de l'entrepreneur
de voormelde modaliteiten, en, indien nodig, niet de inhoudingen conformément aux modalités mentionnées ci-avant lors du paiement et
verricht en deze aan de R.S.Z. doorstuurt, zal niet worden getroffen n'effectue pas si nécessaire, les retenues et versements à l'ONSS
door de hoofdelijke aansprakelijkheid, maar door een bijslag wegens n'encourra pas une responsabilité solidaire mais une majoration pour
het niet correct verrichten van de inhoudingen. ne pas avoir effectué correctement les retenues.
Nuttige contactpunten bij de R.S.Z. : Points de contact utiles auprès de l'ONSS :
? attest overheidsopdrachten ? Attestation marchés publics
tel. : 02-509 32 79 of 02-509 32 80 tél : 02-509 32 81 ou 02-509 32 82
? inhoudingsplicht : ? obligation de retenues :
tel. : 02-509 31 87 of 02-509 31 85 tél : 02-509 27 19, 02-509 33 05 ou 02-509 31 50
? toepassing van de sancties en van de hoofdelijke aansprakelijkheid ? application des sanctions et de la responsabilité solidaire
tel. : 02-509 91 25 of 02-509 91 29 tél : 02-509 91 25
4. Opmerking over de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de fiscale schulden 4. Remarque sur la responsabilité solidaire pour les dettes fiscales
Het begrip « fiscale schuld » wordt niet omschreven in de wetgeving La notion de dette fiscale n'est pas définie par la législation sur
overheidsopdrachten. Uit de artikelen 17, 43 en 69 van het koninklijk les marchés publics. Il résulte toutefois des articles 17, 43 et 69 de
besluit van 8 januari 1996 en de artikelen 17, 39 en 60 van het l'arrêté royal du 8 janvier 1996 ainsi que des articles 17, 39 et 60
koninklijk besluit van 10 januari 1996 blijkt evenwel dat zowel de de l'arrêté royal du 10 janvier 1996 que sont visées aussi bien les
schulden inzake inkomstenbelastingen als deze inzake BTW worden dettes en matière d'impôts sur le revenu qu'en matière de T.V.A.
bedoeld. In de zin van de bepalingen van de registratiewetgeving over de Au sens des dispositions de la législation sur l'enregistrement
hoofdelijke aansprakelijkheid op fiscaal vlak, zijn de fiscale relative à la responsabilité solidaire en matière fiscale, les dettes
schulden uitsluitend de schulden inzake inkomstenbelastingen en de met fiscales sont exclusivement les dettes en matière d'impôt sur les
deze belastingen gelijkgestelde belastingen als bedoeld in artikel revenus et de taxes assimilées à ces impôts telles que précisées à
402, § 4, van het WIB 1992. De schulden inzake BTW worden niet l'article 402, § 4, du C.I.R. 1992. Les dettes en matière de T.V.A. ne
vermeld. sont pas visées.
Tot nog toe bestaat geen operationele, voor het publiek toegankelijke Il n'existe pas à ce jour de base de données opérationnelle accessible
databank waarin kan worden nagegaan of een inschrijver fiscale au public permettant de vérifier si un soumissionnaire a des dettes
schulden heeft als bedoeld in het voormelde artikel 402, § 4. Volgens fiscales telles que visées à l'article 402, § 4, précité. En vertu de
artikel 13 van de wet van 21 december 2007 houdende diverse bepalingen l'article 13 de la loi du 21 décembre 2007 portant des dispositions
(I), die artikel 146, eerste lid, van de programmawet van 27 april diverses (I), dans l'attente d'une telle base de données
2007 heeft gewijzigd, worden, in afwachting van een operationele
databank, de gevolgen van de artikelen 402 en 403 van het WIB 1992 opérationnelle, les effets des articles 402 et 403 du C.I.R. 1992
betreffende de hoofdelijke aansprakelijkheid en de verplichte fiscale relatifs à responsabilité solidaire et à l'obligation de retenue en
matière fiscale sont suspendus, la loi du 21 décembre 2007 ayant
modifié l'article 146, alinéa 1er, de la loi-programme du 27 avril
inhouding opgeschort. De hoofdelijke aansprakelijkheid en de 2007. La responsabilité solidaire et l'obligation de retenue en
verplichte fiscale inhouding zijn momenteel dus niet van toepassing. matière fiscale ne sont donc pas applicables actuellement.
5. Verplichtingen van de aannemers van werken en van hun 5. Obligations des adjudicataires d'un marché public de travaux et de
onderaannemers in de zin van artikel 12, § 6, van de wet van 24 leurs sous-traitants, au sens de l'article 12, § 6, de la loi du 24
december 1993, inzake de registratie décembre 1993, en matière d'enregistrement
Paragraaf 6 van artikel 12 van de wet van 24 december 1993 moet Le § 6 de l'article 12 de la loi du 24 décembre 1993 doit être
voortaan worden geïnterpreteerd in het licht van de programmawet van dorénavant interprété à la lumière de la loi-programme du 27 avril
27 april 2007 die de artikelen 400 tot 408 WIB 1992, alsook artikel 2007 qui a réformé les articles 400 à 408 du C.I.R. 1992 et l'article
30bis van de wet van 27 juni 1969 heeft gewijzigd, en die daardoor een 30 bis de la loi du 27 juin 1969 et qui a ainsi mis fin au caractère
einde heeft gesteld aan het verplichtende karakter van de registratie. obligatoire de l'enregistrement.
Het vermoeden dat de aannemer en de onderaannemer hebben voldaan aan La présomption tirée de la satisfaction, dans le chef de
hun sociale en fiscale verplichtingen in de zin van de voormelde l'adjudicataire et du sous-traitant, aux dispositions de la
wetgeving, op grond dat zij hebben voldaan aan de bepalingen van de législation relative à l'enregistrement des entrepreneurs, au sens de
wetgeving betreffende de registratie van aannemers, moet derhalve als la législation précitée, doit donc être considérée comme n'étant plus
niet langer van toepassing worden beschouwd. d'application.
_______ _______
Nota's Notes
(1) Deze hoofdelijkheid was van toepassing op 50 % van de prijs van de (1) Cette solidarité s'appliquait à concurrence de 50 % du prix des
werken die aan de niet-geregistreerde aannemer werden toevertrouwd travaux confiés à l'entrepreneur non enregistré pour les dettes
voor de sociale schulden en op 35 % van deze prijs voor de fiscale sociales et de 35 % de ce prix pour les dettes fiscales.
schulden. (2) Arrest van 9 november 2006, zaak C-433/04, Commissie v/België. (2) Arrêt du 9 novembre 2006, affaire C-433/04, Commission c/ Belgique.
(3) De hoofdelijke aansprakelijkheid voor de sociale schulden is (3) La responsabilité solidaire pour les dettes sociales s'applique
voortaan van toepassing ten belope van 100 % van de prijs van de
werken. De hoofdelijke aansprakelijkheid voor de fiscale schulden is désormais à concurrence de 100% du prix des travaux. La responsabilité
daarentegen beperkt tot 35 % van de prijs van de werken. Ingeval van solidaire pour les dettes fiscales est par contre limitée à 35 % du
samenloop van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor zowel de sociale prix des travaux. En cas d'application simultanée de la responsabilité
als de fiscale schulden, is de totale hoofdelijke aansprakelijkheid solidaire tant pour les dettes sociales que fiscales, la
beperkt tot 100 % van de prijs van de werken (65 % van de sociale responsabilité solidaire est limitée à 100 % du prix des travaux (65 %
schulden en 35 % voor de fiscale schulden). Hierbij moet worden pour les dettes sociales et 35 % pour les dettes fiscales.) Il est à
opgemerkt dat de hoofdelijke aansprakelijkheid niet wordt toegepast noter que si le commettant effectue correctement les retenues qu'il
indien de opdrachtgever correct de inhoudingen verricht die, in doit, le cas échéant, faire au profit de l'ONSS et/ou de
voorkomend geval, bestemd zijn voor de R.S.Z. en/of voor de l'administration fiscale en vertu de, respectivement, l'article 30bis,
belastingadministratie krachtens artikel 30bis, § 4, van de wet van 27 § 4, de la loi du 27 juin 1969 et de l'article 403 du C.I.R. 1992, la
juni 1969, respectievelijk artikel 403 van het WIB 1992. Evenmin wordt responsabilité solidaire n'est pas appliquée. Dans ce dernier cas, il
hij in dat laatste geval getroffen door de bijslag die verschuldigd is n'est pas non plus frappé par la majoration qui est due lorsque les
wanneer de inhoudingen niet correct worden verricht. retenues ne sont pas effectuées correctement.
(4) Zie het voormelde arrest van het H.J.E.G. (4) Cf. l'arrêt de la C.J.C.E. cité plus haut.
(5) Alsook aan de bijslag die verschuldigd is wanneer de inhoudingen (5) Et à la majoration lorsque les retenues ne sont pas effectuées
niet correct worden verricht. correctement.
(6) De inhouding bedraagt 35 % van (de prijs) van de werken exclusief (6) La retenue à effectuer est de 35 % du prix des travaux hors T.V.A.
BTW. à payer.
(7) Om informatie over de toestand van een aannemer te bekomen, dient (7) Pour obtenir l'information sur la situation d'un entrepreneur, il
zijn identificatienummer bij de R.S.Z. of zijn ondernemingsnummer te y a lieu d'introduire son numéro d'immatriculation à l'ONSS ou son
worden ingevoerd. Uit het antwoord blijkt of al dan niet sprake is van numéro d'entreprise. La réponse délivrée indique s'il y a ou non «
een « verplichte inhouding voor de sociale zekerheid ». De verplichte obligation de retenue sécurité sociale ». L'obligation de retenue
inhouding betekent dat de onderneming sociale schulden heeft als signifie que l'entreprise a des dettes sociales au sens de la
bedoeld in de registratiewetgeving. législation sur l'enregistrement.
^