Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van --
← Terug naar "Omzendbrief betreffende de toepassing van de nieuwe bepalingen van het Kieswetboek die gewijzigd werden bij de wet van 14 april 2009. - Federale, regionale of Europese verkiezingen 1. WETSWIJZIGINGEN a. Ontstaan van de wijzigingen De wet Zo heeft deze wet de kieswetgeving en de strafwetgeving aangepast aan het arrest nr. 187/2005 van 1(...)"
Omzendbrief betreffende de toepassing van de nieuwe bepalingen van het Kieswetboek die gewijzigd werden bij de wet van 14 april 2009. - Federale, regionale of Europese verkiezingen 1. WETSWIJZIGINGEN a. Ontstaan van de wijzigingen De wet Zo heeft deze wet de kieswetgeving en de strafwetgeving aangepast aan het arrest nr. 187/2005 van 1(...) Circulaire relative à l'application des nouvelles dispositions du Code électoral modifiées par la loi du 14 avril 2009. - Elections législatives fédérales, régionales ou européennes 1. MODIFICATIONS LEGISLATIVES a. Genèse des modifications
FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE Omzendbrief betreffende de toepassing van de nieuwe bepalingen van het Kieswetboek die gewijzigd werden bij de wet van 14 april 2009. - Federale, regionale of Europese verkiezingen 1. WETSWIJZIGINGEN a. Ontstaan van de wijzigingen SERVICE PUBLIC FEDERAL INTERIEUR ET SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE Circulaire relative à l'application des nouvelles dispositions du Code électoral modifiées par la loi du 14 avril 2009. - Elections législatives fédérales, régionales ou européennes 1. MODIFICATIONS LEGISLATIVES a. Genèse des modifications
De wet van 14 april 2009 (1) heeft bepaalde wijzigingen aangebracht La loi du 14 avril 2009 (1) a apporté certaines modifications au Code
aan het Strafwetboek en het Kieswetboek. pénal et au Code électoral.
Zo heeft deze wet de kieswetgeving en de strafwetgeving aangepast aan Ainsi, cette loi a adapté la législation électorale et la législation
het arrest nr. 187/2005 van 15 december 2005 gegeven door het pénale à l'arrêt n° 187/2005 du 14 décembre 2005 rendu par la Cour
Grondwettelijk Hof op een prejudiciële vraag van de rechtbank van constitutionnelle sur une question préjudicielle du tribunal de
eerste aanleg te Gent. première instance de Gand.
In dit arrest heeft het Grondwettelijk Hof het volgende voor recht Dans cet arrêt, la Cour constitutionnelle disait pour droit que «
gezegd : « Artikel 7, eerste lid, 2°, van het Kieswetboek schendt de l'article 7, alinéa 1er, 2°, du Code électoral, viole les articles 10
artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het het kiesrecht van et 11 de la Constitution, en tant qu'il suspend de plein droit les
veroordeelden bedoeld in die bepaling van rechtswege schorst. ». droits électoraux des condamnés qu'il vise ».
Voor het Grondwettelijk Hof had de automatische aard van de schorsing Pour la Cour constitutionnelle, le caractère automatique de la
van het kiesrecht, zoals voorzien in het Kieswetboek, buitenmaatse suspension du droit de vote qui était prévu par le Code électoral
gevolgen aangezien het van rechtswege de veroordeelde personen uit hun avait des effets disproportionnés en ce qu'il privait de plein droit
kiesrechten ontzette omdat, in de eerste plaats, de termijn van de leurs droits électoraux des personnes condamnées parce que, en
schorsing van deze rechten zeer veel langer kon zijn dan deze van de premier lieu, le délai de suspension de ces droits pouvait être très
strafuitvoering (schorsing van zes jaar voor een veroordeling van meer largement supérieur à celui de l'exécution de la peine (suspension de
dan vier maanden tot minder dan drie jaar; schorsing van twaalf jaar six ans pour une condamnation de plus de quatre mois à moins de trois
voor een veroordeling van minstens drie jaar). Bovendien, en hoewel ans; suspension de douze ans pour une condamnation de trois ans au
vanuit dat opzicht de motivering van het arrest aanleiding kon geven moins). Par ailleurs, et bien que sous cet aspect, la motivation de
tot discussie, werden deze buitenmaatse gevolgen nog vergroot door de l'arrêt pouvait donner lieu à débat, ces effets disproportionnés
gevolgen van een schorsing van het kiesrecht die voorzien worden door étaient encore accrus, selon la Cour constitutionnelle, par les effets
bepaalde reglementeringen die uitgaan van de uitvoerende macht d'une suspension du droit de vote qui sont prévus par certaines
(bijvoorbeeld : het statuut van de staatsambtenaren voorziet in het réglementations émanant du pouvoir exécutif (ex : le statut des agents
ontslag van ambtswege van de openbare ambtenaar die uit zijn de l'Etat prévoit notamment la démission d'office de l'agent public
kiesrechten ontzet wordt, al is het voor een beperkte tijdsspanne). qui encourt une privation de ses droits électoraux, fût-ce pour une
période limitée dans le temps).
De wet van 14 april 2009 heeft het door het Grondwettelijk Hof La loi du 14 avril 2009 a donc supprimé l'automatisme dénoncé par la
gehekelde automatisme dus geschrapt tussen de veroordeling en het Cour constitutionnelle entre la condamnation et la déchéance
definitieve verval of de tijdelijke schorsing van de kiesrechten die définitive ou la suspension provisoire de son droit de vote qui en
hieruit voortvloeide voor de veroordeelde. Ze bepaalt dat de résultait pour le condamné. Elle prévoit que le juge pénal sera
strafrechter zich van nu af aan expliciet zal moeten uitspreken over dorénavant tenu de se prononcer explicitement sur le point de savoir
de kwestie of een persoon die hij veroordeeld zal hebben voor een si la personne qu'il aura condamnée du chef d'un crime ou d'un délit
misdaad of delict, als bijkomende straf bij deze veroordeling, ontzet devra, à titre de peine accessoire à cette condamnation, encourir une
zal worden uit zijn kiesrechten en, zo ja, zal hij de duurtijd van privation de ses droits électoraux et, dans l'affirmative, il devra
deze onmogelijkheid moeten vastleggen in het vonnis of het arrest van fixer la durée de cette incapacité dans le jugement ou l'arrêt de
veroordeling : voor een criminele straf, levenslang of voor een condamnation : pour une peine criminelle, à perpétuité ou pour un
termijn van twintig tot dertig jaar (artikel 31 van het Strafwetboek), terme de vingt à trente ans (article 31 du Code pénal), ou de dix à
of van tien tot twintig jaar (artikel 32 van het Strafwetboek); voor vingt ans (article 32 du Code pénal); pour un terme de cinq à dix ans
een termijn van vijf tot tien jaar in geval van correctionele straf
(artikel 33 en nieuw artikel 33bis van het Strafwetboek). en cas de peine correctionnelle (articles 33 et 33bis nouveau du Code
Overeenkomstig de les die getrokken kan worden uit voornoemd arrest pénal). Conformément à l'enseignement qui se dégage de l'arrêt précité
van het Grondwettelijk Hof, zal de rechter zo systematisch het de la Cour constitutionnelle, le juge devra ainsi mettre en balance de
evenwicht moeten bewaren tussen de bezorgdheid om onwaardige burgers manière systématique le souci d'écarter des urnes les citoyens
weg te houden van de stembus, en deze om hen niet op buitenmaatse indignes et celui de ne pas les priver de manière disproportionnée
wijze een recht te ontnemen dat zo fundamenteel is als het kiesrecht. d'un droit aussi fondamental que le droit de vote.
b. Vergelijkende tabellen b. Tableaux comparatifs
De voornaamste wijzigingen aan het Kieswetboek wat de schorsing van en Les principales modifications au Code électoral en matière de
ontzetting uit de kiesrechten betreft, zijn de volgende : suspension et d'exclusion des droits électoraux sont les suivantes :
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
2. OPMAKEN VAN DE KIESLIJSTEN 2. ETABLISSEMENT DES LISTES ELECTORALES
a. Taken van de gemeenten a. Tâches des communes
Overeenkomstig de bepalingen van artikel 10 van het Kieswetboek, stelt Conformément aux dispositions de l'article 10 du Code électoral, le
het college van burgemeester en schepenen de kiezerslijst van elke collège des bourgmestre et échevins de chaque commune du Royaume
gemeente van het Rijk vast bij federale, regionale of Europese arrête la liste des électeurs lors d'élections législatives fédérales,
verkiezingen. régionales ou européennes.
Bovendien bepalen artikel 7bis en 13 van het Kieswetboek dat de De plus, les articles 7bis et 13 du Code électoral stipulent que les
personen die voorgoed van het kiesrecht zijn uitgesloten of wier personnes définitivement exclues de l'électorat ou dont les droits
kiesrecht geschorst is, alfabetisch in een kaartenbestand ingeschreven électoraux sont suspendus sont inscrites dans un fichier alphabétique
worden (naar rata van één steekkaart per betrokken persoon), waarbij (à raison d'une fiche par personne concernée), ce fichier étant tenu à
dit bestand doorlopend bijgehouden wordt door het college van jour de manière permanente par le collège des bourgmestre et échevins
burgemeester en schepenen van elke gemeente van het Rijk, na de de chaque commune du Royaume, suite aux notifications - faites à
kennisgevingen - aan elk college door de parketten van hoven en chacun des collège par les parquets des cours et tribunaux - relatives
rechtbanken - van alle veroordelingen of interneringen waartegen met à toutes les condamnations ou à tous internements qui ne sont plus
geen gewoon rechtsmiddel meer kan worden opgekomen en die uitsluiting susceptibles d'aucun recours ordinaire et qui emportent exclusion de
van het kiesrecht of opschorting van dit recht ten gevolge hebben voor l'électorat ou suspension des droits électoraux dans le chef de
de personen ingeschreven in de bevolkingsregisters van een gemeente X personnes inscrites aux registres de la population d'une commune X au
op het moment van de veroordeling of de internering. moment de la condamnation ou de l'internement.
De kennisgevingen uitgevoerd door de parketten van hoven en Les notifications effectuées par les parquets des cours et tribunaux
rechtbanken worden doorgegeven aan de burgemeesters van de gemeenten sont transmises aux bourgmestres des communes où les intéressés
waar de betrokkenen ingeschreven waren in de bevolkingsregisters op étaient inscrits aux registres de la population à l'époque de la
het moment van de veroordeling of de internering, alsook aan de betrokkenen zelf. condamnation ou de l'internement, ainsi qu'aux intéressés eux-mêmes.
Deze kennisgevingen vermelden : Ces notifications indiquent :
1.de naam, voornamen, geboorteplaats en -datum, en de verblijfplaats 1.les noms, prénoms, lieu et date de naissance, lieu de résidence du
van de veroordeelde of de geïnterneerde; condamné ou de l'interné;
2. het gerecht dat de beslissing heeft gewezen en de datum van de beslissing; 2. la juridiction qui a prononcé la décision et la date de celle-ci;
3. de uitsluiting van het kiesrecht of de datum waarop de opschorting 3. l'exclusion de l'électorat ou la date à laquelle la suspension des
van dit recht ophoudt. droits électoraux prend fin.
De wet van 14 april 2009 heeft inzonderheid artikelen 9 en 9bis opgeheven, aangezien deze artikelen betrekking hadden op de straf uitgesproken met uitstel en op de cumulatie van straffen. Het doel van deze omzendbrief is dus, in het licht van de nieuwe bepalingen van het Strafwetboek en het Kieswetboek, om de methode te bepalen wanneer een einde komt aan de periode van ontzetting uit de kiesrechten die uitgesproken werd tegen een burger. De problematiek van het uitstel en de cumulatie van straffen zullen dus hieronder besproken worden. Er dient verduidelijkt te worden dat deze omzendbrief geen enkele wijze wijziging aanbrengt aan de algemene onderrichtingen betreffende het houden van de bevolkingsregisters en de onderrichtingen betreffende de bijwerking van de informatiegegevens van het La loi du 14 avril 2009 a notamment abrogé les articles 9 et 9bis du Code électoral, ces articles ayant trait au peine prononcée avec sursis et au cumul de peines. La présente circulaire vise donc à clarifier, à la lumière des nouvelles dispositions du Code pénal et du Code électoral, la méthode de détermination de la fin de période de déchéance électorale prononcée à l'encontre d'un citoyen. Les problématiques du sursis et du cumul de peines seront donc abordées ci-après. Il est à préciser que la présente circulaire ne modifie en rien les instructions générales concernant la tenue des registres de la population et les instructions relatives à la tenue à jour des
Rijksregister (IT 130). informations du Registre national (TI 130).
b. Straf met uitstel b. Peine avec sursis
De wet van 14 april 2009 heeft het artikel 9 van het Kieswetboek La loi du 14 avril 2009 a abrogé l'article 9 du Code électoral qui
opgeheven, welk artikel het geval van veroordeling uitgesproken met réglait le cas des condamnations prononcées avec sursis.
uitstel regelde. Hierover bepaalt de memorie van toelichting (2) van de wet van 14 A ce sujet, l'exposé des motifs (2) de la loi du 14 avril 2009 stipule
april 2009 het volgende : « De artikelen 9 en 9bis van het Kieswetboek ce qui suit : « Les articles 9 et 9bis du Code électoral n'ont plus
hebben door de opheffing van het automatisme tussen de veroordeling raison d'être compte tenu de la suppression de l'automatisme entre la
tot een criminele of een correctionele straf en de definitieve condamnation à une peine criminelle ou correctionnelle et la déchéance
ontzetting of voorlopige schorsing van het kiesrecht geen reden van définitive ou la suspension provisoire du droit de vote. Les règles du
bestaan meer. De regels van het Strafwetboek zijn van toepassing. Code pénal s'appliquent. En ce qui concerne le sursis, il y a lieu
Inzake het uitstel, moet men vanaf nu verwijzen naar artikel 34 van désormais de se référer à l'article 34 du Code pénal. »
het Strafwetboek. »
Men dient dus te verwijzen naar artikel 34 van het Strafwetboek : Il convient donc de se référer aux dispositions de l'article 34 du Code pénal :
De tijd van de ontzetting, bij het vonnis of het arrest van La durée de l'interdiction, fixée par le jugement ou l'arrêt de
veroordeling bepaald, gaat in op de dag dat de veroordeelde zijn straf condamnation, courra du jour où le condamné aura subi ou prescrit sa peine.
heeft ondergaan of dat zijn straf verjaard is. L'interdiction produira, en outre, ses effets, à compter du jour où la
Bovendien heeft de ontzetting haar gevolgen met ingang van de dag condamnation contradictoire ou par défaut sera devenue irrévocable.
waarop de op tegenspraak of bij verstek gewezen veroordeling onherroepelijk is geworden. L'interdiction prononcée à l'égard d'un condamné bénéficiant d'un
De ontzetting die is uitgesproken ten aanzien van een veroordeelde die sursis total ou partiel pour l'exécution de sa peine en application de
overeenkomstig de wet van 29 juni 1964 betreffende de opschorting, het la loi du 29 juin 1964 concernant la suspension, le sursis et la
uitstel en de probatie voor de tenuitvoerlegging van zijn straf
volledig of gedeeltelijk uitstel heeft verkregen, gaat in op de dag probation, courra du jour où le sursis prendra cours pour autant que
waarop het uitstel begint te lopen zolang dat niet wordt herroepen. celui-ci ne soit pas révoqué.
Uit deze bepaling en de bepalingen van de wet van 29 juni 1964 De cette disposition et des dispositions de la loi du 29 juin 1964
betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie, blijkt het concernant la suspension, le sursis et la probation, il ressort ce qui
volgende : suit :
1. Hoofdgevangenisstraf uitgesproken met uitstel + schorsing van de 1. Peine principale d'emprisonnement prononcée avec sursis +
kiesrechten uitgesproken zonder uitstel suspension des droits électoraux prononcée sans sursis
De schorsing van de kiesrechten gaat in zodra het vonnis in kracht van La suspension des droits électoraux prend cours dès que le jugement
gewijsde is gegaan. est passé en force de chose jugée.
Voorbeeld : Een persoon wordt op 16 juni 2010 veroordeeld tot 2 jaar Exemple : Une personne est condamnée le 16 juin 2010 à 2 ans
correctionele gevangenisstraf met uitstel en tot 5 jaar verbod van het d'emprisonnement correctionnel avec sursis et à 5 ans d'interdiction
kiesrecht. de droit de vote.
De schorsing van het kiesrecht gaat in voor een periode van 5 jaar La suspension du droit de vote prend cours pour une période de 5 ans à
vanaf 16 juni 2010. partir du 16 juin 2010.
2. Hoofdgevangenisstraf uitgesproken zonder/met uitstel + schorsing 2. Peine principale d'emprisonnement prononcée sans/avec sursis +
van de kiesrechten uitgesproken met uitstel suspension des droits électoraux prononcée avec sursis
De schorsing van de kiesrechten wordt uitgesteld tot de periode die Il est sursis à la suspension des droits électoraux durant la période
bepaald wordt in het arrest of vonnis. déterminée dans l'arrêt ou le jugement.
Voorbeeld : Een persoon wordt op 16 juni 2010 veroordeeld tot 2 jaar Exemple : Une personne est condamnée le 16 juin 2010 à 2 ans
correctionele gevangenisstraf zonder/met uitstel en tot 5 jaar verbod d'emprisonnement correctionnel sans/avec sursis et à 5 ans
van het kiesrecht met uitstel. d'interdiction de droit vote avec sursis.
De schorsing van het kiesrecht wordt met 5 jaar uitgesteld vanaf 16 Il est sursis à la suspension du droit de vote de 5 ans à partir du 16
juni 2010. juin 2010.
c. Cumulatie van straffen c. Cumul de peines
I. Cumulatie van een straf uitgesproken onder de oude wetgeving met I. Cumul d'une peine prononcée sous l'ancienne législation avec une
een straf uitgesproken onder de nieuwe wetgeving peine prononcée sous la nouvelle législation
De nieuwe wetgeving van 14 april 2009 had als doel om een eind te La nouvelle législation du 14 avril 2009 a eu pour but de mettre fin à
brengen aan de automatische aard van de schorsing van / ontzetting uit l'automaticité de la suspension/exclusion des droits électoraux suite
de kiesrechten ten gevolge van de veroordeling tot een criminele of à la condamnation à une peine criminelle ou correctionnelle. En effet,
correctionele straf. De oude wetgeving kon immers buitenmaatse l'ancienne législation pouvait avoir des effets disproportionnés parce
gevolgen met zich meebrengen omdat de termijn van de schorsing van de que le délai de suspension des droits électoraux pouvait être très
kiesrechten zeer veel langer kon zijn dan die van de uitvoering van de largement supérieur à celui de l'exécution de la peine.
straf. Aangezien de oude cumulatieregels niet meer gelden, dient - in geval Les anciennes règles de cumul n'étant plus en vigueur, il convient -
van cumul van een straf uitgesproken onder de oude wetgeving en een en cas de cumul d'une peine prononcée sous l'ancienne législation avec
straf uitgesproken onder de nieuwe wetgeving - voor de berekening van une peine prononcée sous la nouvelle législation - de tenir uniquement
de schorsing van de kiesrechten, enkel rekening gehouden te worden met compte pour le calcul de la suspension des droits électoraux de la
de straf die uitgesproken werd onder de nieuwe wetgeving (aangezien peine prononcée sous la nouvelle législation (le régime de cette
dit laatste systeem gunstiger is voor de veroordeelden). Om de dernière étant plus favorable aux condamnés). On se base donc pour le
duurtijd van de schorsing van de kiesrechten te berekenen, baseert men calcul de la durée de suspension des droits électoraux uniquement sur
zich dus enkel op de laatste veroordeling die uitgesproken werd onder la dernière condamnation prononcée sous la nouvelle législation (sans
de nieuwe wetgeving (zonder cumulatie met de vorige schorsing). cumul avec l'ancienne suspension).
Voorbeeld : Een persoon wordt op 6 maart 2009 veroordeeld tot een Exemple : Une personne est condamnée le 6 mars 2009 à une peine de 6
gevangenisstraf van 6 maanden en dus, automatisch, tot een verbod van mois d'emprisonnement et donc, par automaticité, à une interdiction du
het kiesrecht van 6 jaar. Deze zelfde persoon wordt op 4 januari 2010 droit de vote de 6 ans. Cette même personne est condamnée le 4 janvier
veroordeeld tot een nieuw verbod van het kiesrecht van 5 jaar. Het 2010 à une nouvelle interdiction du droit de vote de 5 ans.
verbod op de stemming zal aflopen op 4 januari 2015. II. Cumulatie van verschillende straffen uitgesproken onder de nieuwe wetgeving De rechter die een veroordeling uitspreekt kan in het strafregister het verleden nagaan van een beklaagde die voordien reeds veroordeeld werd. Het is aan deze rechter, in functie van inzonderheid de herhalingsregelen, om een nieuwe veroordeling met al dan niet schorsing van de kiesrechten vast te stellen. Een nieuwe schorsing van de kiesrechten kan uitgesproken worden en deze zal aanvang nemen zodra het vonnis in kracht van gewijsde is gegaan, waarbij geen rekening meer gehouden zal worden met de oude schorsing van de kiesrechten. Om de duurtijd van de schorsing van de kiesrechten te berekenen, baseert men zich dus enkel op de laatste L'interdiction de vote se terminera le 4 janvier 2015. II. Cumul de plusieurs peines prononcées sous la nouvelle législation Le juge prononçant une condamnation peut vérifier au Casier judicaire les antécédents d'un accusé déjà condamné antérieurement. Il appartient à ce juge, en fonction notamment des règles de récidive, de fixer une nouvelle condamnation avec ou non suspension des droits électoraux. Une nouvelle suspension des droits électoraux peut être prononcée et celle-ci prendra cours dès que le jugement est passé en force de chose jugée, l'ancienne suspension des droits électoraux n'entrant plus en ligne de compte. On se base donc pour le calcul de la durée de suspension des droits électoraux uniquement sur la dernière
veroordeling. condamnation.
Voorbeeld : Een persoon wordt op 10 september 2009 veroordeeld tot een Exemple :Une personne est condamnée le 10 septembre 2009 à une
verbod van het kiesrecht van 5 jaar. Deze zelfde persoon wordt op 4 interdiction du droit de vote de 5 ans. Cette même personne est
januari 2011 veroordeeld tot een nieuw verbod van het kiesrecht van 8 condamnée le 4 janvier 2011 à une nouvelle interdiction du droit de
jaar. Het stemverbod zal aflopen op 4 januari 2019. vote de 8 ans. L'interdiction de vote se terminera le 4 janvier 2019.
d. Arrest van het Grondwettelijk Hof nr. 80/2010 van 1 juli 2010 d. Arrêt de la Cour constitutionnelle n° 80/2010 du 1er juillet 2010
Il convient également dans la présente circulaire, de faire mention de
In deze omzendbrief dient eveneens het arrest nr. 80/2010 van het l'arrêt de la Cour constitutionnelle n° 80/2010 du 1er juillet 2010,
Grondwettelijk Hof beknopt te worden toegelicht. en le commentant brièvement.
Ter herinnering, het Hof heeft zich in dit arrest uitgesproken over Pour rappel, la Cour s'est prononcée dans cet arrêt, en le rejetant,
een beroep (dat het Hof heeft verworpen) tot vernietiging van artikel sur un recours en annulation formé contre l'article 69 de la loi
69 van voornoemde wet van 14 april 2009 houdende verscheidene précitée du 14 avril 2009 portant diverses modifications en matière
wijzigingen inzake verkiezingen. Dit artikel 69 bepaalt als électorale. Cet article 69 dispose à titre transitoire que les
overgangsmaatregel dat de wijzigingen aangebracht aan het Kieswetboek modifications apportées au Code électoral par cette loi ne
door deze wet niet van toepassing zijn op de daders van misdrijven die s'appliquent pas aux auteurs d'infractions qui ont fait l'objet d'une
op het ogenblik van de inwerkingtreding van deze wijzigingen (d.w.z. condamnation définitive au moment de l'entrée en vigueur de ces
op datum van 15 april 2009) het voorwerp waren van een definitieve modifications (soit à la date du 15 avril 2009). Autrement dit, si ces
veroordeling. Anders gezegd, ook al zijn deze wijzigingen uit de wet modifications ne s'appliquent pas aux auteurs d'infractions ayant subi
van 14 april 2009 niet van toepassing op de daders van misdrijven die de plein droit la suspension ou la déchéance de leurs droits
van rechtswege geschorst of ontzet zijn uit hun kiesrechten krachtens électoraux en vertu d'une condamnation prononcée définitivement à la
een veroordeling die definitief uitgesproken werd op de datum van hun
inwerkingtreding (d.w.z. op datum van 15 april 2009), zij zijn echter date de leur entrée en vigueur (soit à la date du 15 avril 2009),
wel van toepassing op de daders van misdrijven die, op datum van 15 elles s'appliquent en revanche aux auteurs d'infractions n'ayant pas
april 2009, nog niet het voorwerp uitgemaakt hebben van een
veroordeling die definitief in kracht van gewijsde is gegaan. encore fait l'objet, à cette même date, d'une condamnation définitive.
In voormeld arrest van 1 juli 2010, geeft het Hof toe (in considerant Dans son arrêt précité du 1er juillet 2010, la Cour admet (considérant
B.5.7) dat, door dit te doen, de wetgever een maatregel heeft genomen B.5.7) que ce faisant, le législateur a pris une mesure guidée par le
vanuit de zorg om, voor de toekomst, de ongrondwettigheid die het Hof souci de mettre fin, pour l'avenir, à l'inconstitutionnalité qu'elle a
heeft vastgesteld in zijn arrest nr. 187/2005 van 14 december 2005, constatée dans son arrêt n° 187/2005 du 14 décembre 2005.
ongedaan te maken.
Zo erkent het Hof de gegrondheid van deze overgangsbepaling. Het Hof La Cour reconnaît ainsi le bien-fondé de cette disposition
gaat echter verder door te verduidelijken dat de bestreden transitoire. Elle poursuit néanmoins en précisant que la disposition
overgangsbepaling niet als gevolg zou kunnen hebben het voornoemde transitoire attaquée ne pourrait avoir pour conséquence de priver de
arrest 187/2005 van zijn rechtsgevolgen te beroven. Het oude artikel ses effets juridiques l'arrêt 187/2005 précité. L'article 7, alinéa 1er,
7, 1e lid, 2° van het Kieswetboek, zoals van toepassing vóór de 2°, du Code électoral tel qu'il était d'application avant l'entrée en
inwerkingtreding van de wijzigingen daarin aangebracht door artikel 22 vigueur des modifications y apportées par l'article 22 de la loi
van voornoemde wet van 14 april 2009, is bijgevolg onbestaanbaar met précitée du 14 avril 2009 est, dès lors, incompatible avec les
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de bedoelde articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il prive de plein droit
veroordeelden hun kiesrecht van rechtswege ontzegt. de leurs droits électoraux les condamnés qu'il vise.
Het Hof bevestigt dus de ongrondwettelijkheid van het oude artikel 7, La Cour confirme dès lors l'inconstitutionnalité de l'article 7,
eerste lid, 2°, van het Kieswetboek ten opzichte van de personen die alinéa 1er, 2°, ancien, du Code électoral vis-à-vis des personnes
definitief veroordeeld werden op de datum van de inwerkingtreding van définitivement condamnées à la date d'entrée en vigueur de la loi du
de wet van 14 april 2009 (d.w.z. op datum van 15 april 2009). 14 avril 2009 (soit à la date du 15 avril 2009).
Het Hof regelt het lot van deze personen op volgende wijze : La Cour règle comme suit le sort à réserver à ces personnes :
Personen wier kiesrecht is geschorst op grond van het oude artikel 7, Les personnes dont les droits électoraux ont été suspendus de plein
eerste lid, 2°, van het Kieswetboek kunnen, wanneer zij op grond van droit en application de l'article 7, alinéa 1er, 2°, ancien, du Code
het voormelde arrest van oordeel zijn dat zij ten onrechte weggelaten électoral, peuvent, lorsqu'elles estiment, sur la base de l'arrêt n°
187/2005 du 14 décembre 2005, qu'elles ont été indûment omises de la
zijn uit de kieslijsten, gebruik maken van de bezwaarprocedure bepaald liste des électeurs, faire usage de la procédure de réclamation fixée
in hoofdstuk II van titel II van het Kieswetboek (3) en, zo zij geen au chapitre II du titre II du Code électoral (3) et, si elles
n'obtiennent pas satisfaction, interjeter appel de la décision du
collège des bourgmestre et échevins devant la Cour d'appel en
genoegdoening verkrijgen, met toepassing van de artikelen 27 en application des articles 27 et suivants du Code électoral (4). Dans un
volgende van het Kieswetboek (4) beroep instellen bij het Hof van
Beroep. Dat rechtscollege zal op grond van artikel 26, § 2, tweede tel cas poursuit la Cour, cette juridiction devra, en vertu de
lid, 2°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het l'article 26, § 2, alinéa 2, 2°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989
Grondwettelijk Hof (5) in een dergelijk geval, rekening houdend met sur la Cour constitutionnelle (5), tenant compte de l'arrêt n°
het arrest nr. 187/2005, het oude artikel 7, eerste lid, 2°, van het 187/2005 du 14 décembre 2005, déclarer inapplicable l'article 7,
Kieswetboek buiten toepassing dienen te laten, vermits die bepaling alinéa 1er, 2°, ancien, du Code électoral, cette disposition étant
onbestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
zij veroordeelde personen hun kiesrecht van rechtswege ontzegt. qu'elle prive de plein droit de leurs droits électoraux les condamnés qu'elle vise.
Indien dus bij de volgende verkiezingen burgers van de kiezerslijst Si donc à l'occasion d'élections à venir, des citoyens sont omis de la
worden weggelaten, krachtens een veroordeling die definitief liste des électeurs en vertu d'une condamnation prononcée
uitgesproken werd voor de inwerkingtreding van de wet van 14 april définitivement avant l'entrée en vigueur de la loi du 14 avril 2009,
2009, zullen zij de procedure van bezwaarschrift en beroep vastgelegd il leur appartiendra d'entamer la procédure de réclamation et de
in de artikelen 18 tot 39 van het Kieswetboek moeten opstarten als recours fixée aux articles 18 à 39 du Code électoral au cas où ils
deze burgers van mening zijn dat zij ten onrechte werden geschrapt van estimeront avoir été indûment écartés de ladite liste sur la base de
de lijst op basis van het arrest nr. 187/2005 van 14 december 2005. l'arrêt 187/2005 du 14 décembre 2005.
De re-integratie van deze personen op de kiezerslijst kan bijgevolg La réintégration de ces personnes sur la liste des électeurs ne peut
enkel door individuele stappen van de betrokken persoon zelf via dès lors être effectuée que par le biais d'une démarche individuelle
voornoemde procedure van beroep worden bereikt en dit voor zover de de la personne concernée (procédure de recours) et pour autant que la
beslissing, die genomen worden aan het einde van deze procedure, décision prise à l'issue de cette procédure ordonne l'inscription du
bepaalt dat de burger ingeschreven moet worden op de kiezerslijst. citoyen sur la liste des électeurs.
Brussel, 31 mei 2011. Bruxelles, le 31 mai 2011.
De Minister van Binnenlandse Zaken, La Ministre de l'Intérieur,
Mevr. A. TURTELBOOM Mme A. TURTELBOOM
De Minister van Justitie, Le Ministre de la Justice,
S. DE CLERCK S. DE CLERCK
_______ _______
Nota's Notes
(1) Belgisch Staatsblad van 15 april 2009. (2) Wetsontwerp houdende verscheidene wijzigingen inzake verkiezingen, Memorie van Toelichting, Parl. St., Kamer, gew. zit. 2008-2009, nr. 1799/001, p.11. (3) Volgens deze procedure moet het college van burgemeester en schepenen, als rechtsprekende overheid, in eerste aanleg uitspraak doen over de bezwaarschriften die bij dit college worden ingediend in verband met het kiesrecht. (4) Tegen de beslissingen van het Hof van Beroep over deze materie kan geen enkel beroep ingesteld worden. (5) De inroeping door het Grondwettelijk hof van deze bepaling van zijn organieke wet houdt in dat in dergelijk geval, het Hof van Beroep niet gerechtigd is om het een prejudiciële vraag te stellen voor zover bij het arrest nr. 187/2005 van 14 december 2005, het Grondwettelijk Hof zich reeds duidelijk heeft uigesproken over de ongrondwettelijke aard van het oude artikel 7, eerste lid, 2° van het Kieswetboek. (1) Moniteur belge du 15 avril 2009. (2) Projet de loi portant diverses modifications en matière électorale, Exposé des motifs, Doc. Parl., Ch. repr., sess. ord. 2008-2009, n° 1799/001, p. 11. (3) Selon cette procédure, c'est le collège des bourgmestre et échevins qui en tant qu'autorité juridictionnelle, statue en premier ressort sur les réclamations portées devant lui en matière d'électorat. (4) Les décisions rendues par la Cour d'appel en cette matière ne sont susceptibles d'aucun recours. (5) L'invocation par la Cour constitutionnelle de cette disposition de sa loi organique implique que dans un tel cas de figure, la Cour d'appel ne sera pas fondée à lui poser une question préjudicielle dans la mesure où par son arrêt n° 187/2005 du 14 décembre 2005, la Cour constitutionnelle s'est déjà prononcée de manière claire sur le caractère inconstitutionnel de l'article 7, alinéa 1er, 2°, ancien, du
Code électoral.
^