Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van 28/03/2012
← Terug naar "Omzendbrief betreffende de burger van de EU en zijn familieleden : wijziging van de voorwaarden om aanspraak te maken op maatschappelijke dienstverlening "
Omzendbrief betreffende de burger van de EU en zijn familieleden : wijziging van de voorwaarden om aanspraak te maken op maatschappelijke dienstverlening Circulaire relative au citoyen de l'UE et aux membres de sa famille : modifications des conditions d'ouverture du droit à l'aide sociale
PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE, ARMOEDEBESTRIJDING EN SOCIALE ECONOMIE 28 MAART 2012. - Omzendbrief betreffende de burger van de EU en zijn familieleden : wijziging van de voorwaarden om aanspraak te maken op maatschappelijke dienstverlening Aan Mevrouwen de Voorzitsters en de Heren Voorzitters van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn Mevrouw de Voorzitster, Mijnheer de Voorzitter, Inleiding Burgerschap van de Unie verleent iedere burger van de Unie, binnen de beperkingen van het Verdrag en de maatregelen tot uitvoering daarvan, een fundamenteel en persoonlijk recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten (1). De Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden bepaalt evenwel dat het gastland dient bevoegd te blijven om te beslissen over de toekenning aan andere personen dan werknemers, zelfstandigen, of personen die deze status hebben behouden, en hun familieleden, van sociale bijstand tijdens de eerste drie maanden van verblijf, of tijdens een langere periode in het geval van SERVICE PUBLIC FEDERAL DE PROGRAMMATION INTEGRATION SOCIALE, LUTTE CONTRE LA PAUVRETE ET ECONOMIE SOCIALE 28 MARS 2012. - Circulaire relative au citoyen de l'UE et aux membres de sa famille : modifications des conditions d'ouverture du droit à l'aide sociale A Mesdames les Présidentes et Messieurs les Présidents des centres publics d'action sociale Madame la Présidente, Monsieur le Président, Introduction La citoyenneté de l'Union confère à chaque citoyen de l'Union un droit fondamental et individuel de circuler et de séjourner librement sur le territoire des Etats membres, sous réserve des limitations et des restrictions fixées par le traité et des mesures adoptées en vue de leur application (1). La Directive 2004/38/CE du Conseil européen et du Parlement, du 29 avril 2004, relative au droit des citoyens de l'Union et des membres de leurs familles de circuler et de séjourner librement sur le territoire des Etats membres prévoit cependant que l'Etat membre d'accueil devrait être libre de déterminer s'il entend accorder aux personnes autres que celles qui exercent une activité salariée ou non salariée, celles qui conservent ce statut et les membres de leur famille, des prestations d'assistance sociale au cours des trois
werkzoekenden, of over de toekenning van levensonderhoud voor studies, premiers mois de séjour, ou de périodes plus longues en faveur des
demandeurs d'emploi, ou des bourses d'entretien pour les études, y
beroepsopleiding inbegrepen, vóór de verwerving van het permanente compris la formation professionnelle, avant l'acquisition d'un droit
verblijfsrecht (2). de séjour permanent (2).
De mogelijkheid, de burger van de Unie in sommige gevallen geen La possibilité d'exclure dans certaines hypothèses le citoyen de
maatschappelijke dienstverlening toe te kennen werd uitdrukkelijk l'Union du droit à l'aide sociale a été explicitement prévue par
voorzien in artikel 24.2 van voormelde Richtlijn : "(...) is het l'article 24.2 de la directive précitée : "(...) l'Etat membre
gastland niet verplicht een recht op sociale bijstand toe te kennen, d'accueil n'est pas obligé d'accorder le droit à une prestation
gedurende de eerste drie maanden van verblijf of, in voorkomend geval d'assistance sociale pendant les trois premiers mois de séjour ou, le
de in artikel 14, lid 4, onder b), bedoelde langere periode, noch is cas échéant, pendant la période plus longue prévue à l'article 14, §
het verplicht om vóór de verwerving van het duurzaam verblijfsrecht 4, point b), ni tenu, avant l'acquisition du droit de séjour
steun voor levensonderhoud toe te kennen voor studies, inclusief permanent, d'octroyer des aides d'entretien aux études, y compris pour
beroepsopleiding, in de vorm van een studiebeurs of -lening, aan la formation professionnelle sous la forme de bourses d'études ou de
andere personen dan werknemers of zelfstandigen, of personen die deze prêts, à des personnes autres que les travailleurs salariés, les
status hebben behouden, en hun familieleden". travailleurs non salariés, les personnes qui gardent ce statut, ou les
In Belgisch recht werd tot nu toe nog geen gebruik gemaakt van deze membres de leur famille".
mogelijkheid voor de lidstaten de burger van de Unie en zijn Cette faculté offerte aux Etats membres d'exclure le citoyen de
familieleden geen sociale bijstand toe te kennen. l'Union et les membres de sa famille du droit aux prestations
De wetgever heeft deze mogelijkheid benut door middel van de wet van d'assistance sociale n'avait pas encore été utilisée en droit belge.
19 januari 2012 tot wijziging van de wetgeving met betrekking tot de Le législateur a, par le biais de la loi du 19 janvier 2012 modifiant
opvang van asielzoekers (Belgisch Staatsblad 17 februari 2012) die ook la législation concernant l'accueil des demandeurs d'asile (Moniteur
de organieke O.C.M.W.-wet van 8 juli 1976 wijzigt. belge 17 février 2012) qui modifie également la loi du 8 juillet 1976
organique des C.P.A.S., utilisé cette faculté.
Met zijn artikel 12 voegt de wet van 19 januari 2012 in voormelde En effet, dans son article 12, la loi du 19 janvier 2012 insère dans
organieke wet een nieuw artikel 57quinquies in, dat luidt als volgt : la loi organique précitée un nouvel article 57quinquies rédigé comme suit :
« In afwijking van de bepalingen van deze wet is de maatschappelijke « Par dérogation aux dispositions de la présente loi, le centre n'est
dienstverlening door het centrum niet verschuldigd aan onderdanen van pas tenu d'accorder une aide sociale aux ressortissants des Etats
lidstaten van de Europese Unie en hun familieleden gedurende de eerste membres de l'Union européenne et aux membres de leur famille pendant
drie maanden van het verblijf of, in voorkomend geval de langere les trois premiers mois du séjour ou, le cas échéant, pendant la
periode zoals bedoeld in artikel 40, § 4, eerste lid, 1°, van de wet période plus longue prévue à l'article 40, § 4, alinéa 1er, 1°, de la
van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour,
verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, noch is l'établissement et l'éloignement des étrangers, ni tenu, avant
het verplicht om vóór de verwerving van het duurzame verblijfsrecht l'acquisition du droit de séjour permanent, d'octroyer des aides
steun voor levensonderhoud toe te kennen. » (3) d'entretien. » (3)
Deze wetsbepaling is op 27 februari 2012 in werking getreden. Cette disposition législative est entrée en vigueur le 27 février
2012. Ainsi, le législateur belge a décidé d'user de la faculté laissée aux
De Belgische wetgever heeft aldus beslist gebruik te maken van de Etats membres de refuser dans certaines hypothèses l'octroi du droit
mogelijkheid die de lidstaten hebben in sommige gevallen geen sociale aux prestations d'assistance sociale au citoyen de l'Union et aux
bijstand toe te kennen aan de burger van de Unie en zijn familieleden. membres de sa famille. Il est important de souligner que seul l'accès
Op te merken valt dat momenteel enkel de aanspraak op maatschappelijke dienstverlening aldus werd beperkt. Deze omzendbrief heeft dus tot doel een overzicht te geven van de invloed van deze wetsbepaling op het recht op maatschappelijke dienstverlening voor de burger van de Unie en zijn familieleden. 1. Geen recht op maatschappelijke dienstverlening gedurende de drie eerste maanden van verblijf De burger van de Unie en zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen, kunnen geen aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening gedurende de eerste drie maanden van verblijf op het Belgisch grondgebied. Het gaat dus om een algemene afwijking die geldt voor categorieën van burgers van de Unie en alle familieleden die hen vergezellen of die zich bij hen voegen. Het is noodzakelijk te benadrukken dat de Richtlijn 2004/38/EG bepaalt dat deze beperking niet geldt voor de burger van de Unie die de status au droit à l'aide sociale a, pour l'instant, fait l'objet de cette restriction. L'objet de cette circulaire est donc de faire le point sur l'impact de cette disposition légale sur le droit à l'aide sociale du citoyen de l'Union et des membres de sa famille. 1. Absence de droit à l'aide sociale pendant les trois premiers mois de séjour Le citoyen de l'Union et les membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent ne peuvent pas prétendre au droit à l'aide sociale pendant les trois premiers mois de séjour sur le territoire belge. Il s'agit donc d'une dérogation générale qui touche toutes les catégories de citoyens de l'Union et tous les membres de la famille qui les accompagnent ou les rejoignent. Il y a lieu cependant de souligner que la Directive 2004/38/CE prévoit que le citoyen de l'Union qui a ou conserve sa qualité de travailleur
van werknemer of van zelfstandige heeft of behoudt. Wanneer deze salarié ou non salarié n'est pas visé par cette restriction. Il
status van werknemer of van zelfstandige werd erkend voor de s'avère que lorsque cette qualité de travailleur salarié ou non
EU-burger, dan heeft hij recht op een verblijf van langer dan drie salarié est reconnue au citoyen de l'UE, il dispose alors d'un droit
maanden op het Belgisch grondgebied en valt hij binnen het de séjour de plus de trois mois sur le territoire belge et il tombe
toepassingsgebied van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op dès lors dans le champ d'application de la loi du 26 mai 2002
maatschappelijke integratie. Indien hij in het bezit is van een concernant le droit à l'intégration sociale. Tant qu'il est en
bijlage 19, dan heeft hij niet het bewijs geleverd dat hij deze possession d' une annexe 19, le citoyen de l'Union n'a pas apporté la
hoedanigheid bezit, maar heeft hij die hoedanigheid enkel ingeroepen
als basis voor zijn verblijfsrecht. Derhalve is de uitsluiting van de preuve de sa qualité, il a juste invoqué cette qualité à la base de
toekenning van de maatschappelijke dienstverlening gedurende de eerste son droit de séjour. Dès lors, l'exclusion du droit à l'aide sociale
drie maanden na de afgifte van de bijlage 19 dus ook van toepassing op pendant les trois premiers mois de délivrance de l'annexe 19 est donc
hen die de hoedanigheid van werknemer of zelfstandige hebben applicable aux citoyens de l'Union qui ont invoqué la qualité de
ingeroepen als basis voor de afgifte van hun bijlage 19. travailleur salarié ou non salarié à la base de la délivrance de leur
Bijgevolg heeft geen enkele burger die een bijlage 19 heeft recht op annexe 19. En conséquence, tout citoyen de l'Union qui possède une annexe 19 n'a
maatschappelijke dienstverlening gedurende de eerste drie maanden van pas droit à l'aide sociale pendant les trois premiers mois de son
zijn verblijf. séjour.
Wanneer hebben de burger van de Unie en zijn familieleden voortaan in Dorénavant, quand le droit à l'aide sociale s'ouvre-t-il pratiquement
de praktijk recht op maatschappelijke dienstverlening ? pour le citoyen de l'Union et les membres de sa famille ?
De burger van de Unie Le citoyen de l'Union
Vanaf 27 februari 2012 kan een burger van de Unie in het bezit van een A partir du 27 février 2012, un citoyen de l'Union en possession d'une
bijlage 19 geen aanspraak meer maken op maatschappelijke annexe 19, ne pourra plus prétendre à l'aide sociale dès l'obtention
dienstverlening zodra hij deze bijlage bekomt. de cette annexe.
Hij zal slechts daarop aanspraak kunnen maken na het verstrijken van Il ne pourra y prétendre qu'après l'expiration d'un délai de trois
een termijn van drie maanden die begint te lopen vanaf de datum van mois qui commence à courir à la date de la délivrance de son annexe
afgifte van zijn bijlage 19. Tijdens deze termijn kan de betrokkene 19. Pendant ce délai, l'intéressé ne peut également pas prétendre à
evenmin aanspraak maken op dringende medische hulp. l'aide médicale urgente.
De familieleden (4) Les membres de la famille (4)
Eveneens vanaf 27 februari 2012, zullen de familieleden van een burger A partir du 27 février 2012 également, les membres de la famille d'un
van de Unie, die in het bezit zijn van een bijlage 19ter, geen aanspraak meer kunnen maken op maatschappelijke dienstverlening zodra ze deze bijlage hebben bekomen. Ze zullen slechts aanspraak daarop kunnen maken na het verstrijken van een termijn van drie maanden die begint te lopen vanaf de datum van afgifte van hun bijlage 19ter. Tijdens deze termijn kunnen de betrokkenen evenmin aanspraak maken op dringende medische hulp. Zijn er overgangsmaatregelen ? Neen. Bij deze wetswijziging werd immers geen enkele overgangsmaatregel voorzien. citoyen de l'Union, en possession d'une annexe 19ter, ne pourront plus prétendre à l'aide sociale dès l'obtention de cette annexe. Ils ne pourront y prétendre qu'après l'expiration d'un délai de trois mois qui commence à courir à la date de la délivrance de leur annexe 19ter. Pendant ce délai, les intéressés ne peuvent pas également prétendre à l'aide médicale urgente. Y a-t-il des mesures transitoires ? Non. En effet, cette modification législative n'a prévu aucune mesure transitoire.
Wat gebeurt er bijgevolg voor de burger van de Unie in het bezit van Que se passe-t-il dès lors pour le citoyen de l'Union en possession
een bijlage 19 afgeleverd vóór 27 februari 2012 ? d'une annexe 19 qui a été délivrée avant la date du 27 février 2012 ?
In dit geval heeft deze wetswijziging gevolgen voor de burger van de Dans ce cas de figure, cette modification législative a un impact pour
Unie aan wie een bijlage 19 werd afgeleverd minder dan drie maanden le citoyen de l'Union qui s'est vu délivrer une annexe 19 moins de
vóór 27 februari 2012. trois mois avant la date du 27 février 2012.
En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été
Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27 accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision
februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans
binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi.
na het inwerkingtreden van de wet.
Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être
dienstverlening meer toegekend kan worden tijdens de eerste drie accordée pendant les trois premiers mois de séjour. En application du
maanden van het verblijf. Door de toepassing van het algemeen beginsel principe général de bonne administration, un délai de trente jours,
van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een termijn van qui commence à courir à la date d'entrée en vigueur de la loi est
dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van inwerkingtreding van de laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la révision de ses
wet, gegeven om over te gaan tot de herziening van de dossiers. Na het dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité, les aides en
verstrijken van voornoemde termijn van dertig dagen moet de lopende cours doivent être arrêtées. Lorsque le délai de trois mois à partir
hulpverlening stopgezet zijn. Indien de termijn van drie maanden vanaf
de afgifte van de bijlage 19 intussen verstreken is, zal de betrokkene de la date de la délivrance de l'annexe 19 sera écoulé, l'intéressé
pourra de nouveau prétendre à l'aide sociale du C.P.A.S.
opnieuw aanspraak kunnen maken op maatschappelijke dienstverlening van het O.C.M.W. Par contre, pour le citoyen de l'Union qui s'est vu délivrer une
Voor de burger van de Unie aan wie een bijlage 19 vóór 27 november annexe 19 avant la date du 27 novembre 2011, cette modification
2011 werd afgeleverd, zal deze wetswijziging daarentegen geen invloed législative n'a pas de conséquence sur son droit à l'aide sociale
hebben op zijn recht op maatschappelijke dienstverlening aangezien hij puisqu'il a déjà les trois mois de séjour sur le territoire belge.
reeds drie maanden op het Belgisch grondgebied verblijft. Que se passe-t-il pour les membres de la famille d'un citoyen de
Wat gebeurt er voor de familieleden van een burger van de Unie in het l'Union en possession d'une annexe 19ter qui a été délivrée avant la
bezit van een bijlage 19ter afgeleverd vóór 27 februari 2012 ? date du 27 février 2012 ?
Dezelfde redenering als voor de burger van de Unie wordt gevolgd. On applique le même raisonnement que pour le citoyen de l'Union.
Cette modification législative a un impact uniquement pour les membres
Deze wetswijziging heeft enkel gevolgen voor de familieleden aan wie de la famille qui se sont vus délivrer une annexe 19ter moins de trois
een bijlage 19ter werd afgeleverd minder dan drie maanden vóór 27 mois avant la date du 27 février 2012.
februari 2012. En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été
Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27 accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision
februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans
binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi.
na het inwerkingtreden van de wet.
Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être
dienstverlening meer toegekend kan worden tijdens de eerste drie accordée pendant les trois premiers mois de séjour. En application du
maanden van het verblijf. Door de toepassing van het algemeen beginsel principe général de bonne administration, un délai de trente jours,
van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een termijn van qui commence à courir à la date d'entrée en vigueur de la loi est
dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van inwerkingtreding van de laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la révision de ses
wet, gegeven om over te gaan tot de herziening van de dossiers. Na het dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité, les aides en
verstrijken van voornoemde termijn van dertig dagen moet de lopende cours doivent être arrêtées. Lorsque le délai de trois mois à partir
hulpverlening stopgezet zijn. Indien de termijn van drie maanden vanaf
de afgifte van de bijlage 19ter intussen verstreken is, zal de de la date de la délivrance de l'annexe 19ter sera écoulé, l'intéressé
betrokkene opnieuw aanspraak kunnen maken op maatschappelijke pourra de nouveau prétendre à l'aide sociale du C.P.A.S.
dienstverlening van het O.C.M.W.
Kunnen de burger van de Unie en zijn familieleden in aanmerking komen Est-il possible d'insérer le citoyen de l'Union et les membres de sa
voor een tewerkstellingsmaatregel ? famille dans une mesure de mise à l'emploi ?
Neen, omdat maatschappelijke dienstverlening niet verschuldigd is Non, car l'aide sociale n'est pas due pendant les trois premiers mois
tijdens de drie eerste maanden van het verblijf. de séjour.
2. Geen recht op maatschappelijke dienstverlening tijdens het zoeken 2. Absence de droit à l'aide sociale pendant la période de recherche
naar werk d'emploi
De burger van de Unie die het Rijk is binnengekomen op zoek naar werk kan geen aanspraak meer maken op maatschappelijke dienstverlening gedurende de hele periode waarin hij kan bewijzen dat hij verder zoekt naar werk en dat hij echt kans maakt in dienst te worden genomen. Deze beperking geldt ook voor zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen. Voor wie geldt deze maatregel ? Deze wetswijziging geldt voor de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is gekomen op zoek naar werk, evenals voor zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen. Het gaat dus niet om een nieuwe algemene maatregel aangezien ze niet Le citoyen de l'Union qui est entré dans le Royaume pour chercher un emploi, ne peut plus prétendre au droit à l'aide sociale pendant toute la période au cours de laquelle, il est en mesure de faire la preuve qu'il continue à chercher un emploi et qu'il a des chances réelles d'être engagé. Cette restriction s'applique également aux membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent. Qui est visé par cette mesure ? Le citoyen de l'Union qui est venu sur le territoire belge pour chercher un emploi ainsi que les membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent sont visés par cette modification législative. Cette nouvelle mesure n'est donc pas générale, elle ne vise pas tous
geldt voor alle burgers van de Unie. les citoyens de l'Union.
Concreet betekent dit dat tijdens gans de geldigheidsduur van zijn Concrètement, cela signifie que pendant toute la durée de son annexe
bijlage 19, de burger van de Unie die het Belgisch grondgebied is 19, le citoyen de l'Union qui est entré sur le territoire belge en vue
binnengekomen op zoek naar werk, geen aanspraak meer kan maken op de chercher un emploi, ne peut plus prétendre au droit à l'aide
maatschappelijke dienstverlening. Evenzo kunnen de familieleden die sociale. De même, les membres de la famille qui l'accompagnent ou le
hem vergezellen of die zich bij hem voegen geen aanspraak meer maken rejoignent, ne peuvent plus prétendre au droit à l'aide sociale
op maatschappelijke dienstverlening tijdens gans de geldigheidsduur van hun bijlage 19 of 19ter. pendant toute la durée de leur annexe 19 ou 19ter.
Wanneer aan de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is Lorsque le citoyen de l'Union qui est venu sur le territoire belge
pour chercher un emploi s'est vu délivrer une annexe 8, et les membres
gekomen op zoek naar werk een bijlage 8 werd afgeleverd, en aan de de sa famille une annexe 8 ou une annexe 9, ils entrent dans le champ
familieleden een bijlage 8 of een bijlage 9, is de wet van 26 mei 2002 d'application de la loi du 26 mai 2002. Il n'entre pas dans les
op hen van toepassing. Het behoort niet tot de missies van het missions du C.P.A.S. d'octroyer un complément en matière d'aide
O.C.M.W. om aanvullende maatschappelijke dienstverlening toe te kennen
voorafgaand aan de verwerving van het permanent verblijfsrecht. sociale avant l'acquisition du droit de séjour permanent.
Zijn er overgangsmaatregelen? Y a-t-il des mesures transitoires ?
Neen. Non.
Bij deze wetswijziging werd immers geen enkele overgangsmaatregel En effet, cette modification législative n'a prévu aucune mesure
voorzien. transitoire.
Wat gebeurt er voor de burger van de Unie in het bezit van een bijlage Que se passe-t-il pour le citoyen de l'Union en possession d'une
19 afgeleverd vóór 27 februari 2012 ? annexe 19 délivrée avant la date du 27 février 2012 ?
In dit geval heeft deze wetswijziging gevolgen voor de burger van de Dans ce cas de figure, cette modification législative a un impact pour
Unie aan wie een bijlage 19 werd afgeleverd vóór 27 februari 2012. le citoyen de l'Union qui s'est vu délivrer une annexe 19 avant la
Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27 date du 27 février 2012. En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été
februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision
binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans
na het inwerkingtreden van de wet. les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi.
Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être
dienstverlening meer toegekend kan worden. Door de toepassing van het accordée. En application du principe général de bonne administration,
algemeen beginsel van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een
termijn van dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van un délai de trente jours, qui commence à courir à la date d'entrée en
inwerkingtreding van de wet, gegeven om over te gaan tot de herziening vigueur de la loi est laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la
van de dossiers. Na het verstrijken van voornoemde termijn van dertig révision de ses dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité,
dagen moet de lopende hulpverlening stopgezet zijn. les aides en cours doivent être arrêtées.
De burger van de Unie zal voortaan geen aanspraak meer kunnen maken op Dorénavant, le citoyen de l'Union ne pourra plus prétendre à une aide
maatschappelijke dienstverlening gedurende gans de periode dat hij in sociale pendant toute la durée de son séjour sur le territoire belge
de hoedanigheid van werkzoekende op het Belgisch grondgebied en qualité de chercheur d'emploi. Pendant ce délai, l'intéressé ne
verblijft. Tijdens deze termijn kan de betrokkene evenmin aanspraak peut également pas prétendre à l'aide médicale urgente.
maken op dringende medische hulp.
Wat gebeurt er voor de familieleden van deze burgers van de Unie in Que se passe-t-il pour les membres de la famille de ces citoyens de
het bezit van een bijlage 19ter afgeleverd vóór 27 februari 2012 ? l'Union en possession d'une annexe 19ter avant la date du 27 février
Dezelfde redenering als voor de burger van de Unie die ze vergezellen 2012 ? On applique le même raisonnement que pour le citoyen de l'Union qu'ils
of bij wie ze zich voegen, wordt gevolgd. accompagnent ou rejoignent.
In dit geval heeft deze wetswijziging gevolgen voor de familieleden Dans ce cas de figure, cette modification législative a un impact pour
van een burger van de Unie, aan wie een bijlage 19ter werd afgeleverd les membres de la famille d'un citoyen de l'Union qui se sont vus
vóór 27 februari 2012. délivrer une annexe 19ter avant la date du 27 février 2012.
En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été
Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27 accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision
februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans
binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi.
na het inwerkingtreden van de wet.
Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être
dienstverlening meer toegekend kan worden. Door de toepassing van het accordée. En application du principe général de bonne administration,
algemeen beginsel van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een
termijn van dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van un délai de trente jours, qui commence à courir à la date d'entrée en
inwerkingtreding van de wet, gegeven om over te gaan tot de herziening vigueur de la loi est laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la
van de dossiers. Na het verstrijken van voornoemde termijn van dertig révision de ses dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité,
dagen moet de lopende hulpverlening stopgezet zijn. les aides en cours doivent être arrêtées
De familieleden die een burger van de Unie die naar het Belgisch Dorénavant, les membres de la famille, qui accompagnent ou rejoignent
grondgebied is gekomen als werkzoekende, vergezellen of bij wie ze un citoyen de l'Union qui est venu sur le territoire belge en qualité
zich voegen, zullen voortaan geen aanspraak meer kunnen maken op
maatschappelijke dienstverlening zolang de burger die ze vergezellen de chercheur d'emploi, ne pourront plus prétendre à une aide sociale
of bij wie ze zich voegen de status van werkzoekende heeft. Tijdens tant que le citoyen qu'ils accompagnent ou rejoignent a la qualité de
deze termijn kunnen de betrokkenen evenmin aanspraak maken op chercheur d'emploi. Pendant ce délai, les intéressés ne peuvent
dringende medische hulp. également pas prétendre à l'aide médicale urgente.
Kunnen de burgers van de Unie die naar het Belgisch grondgebied zijn Est-il possible pour les citoyens de l'Union venus sur le territoire
gekomen op zoek naar werk en hun familieleden op een bepaald moment belge en vue d'y chercher un emploi et pour les membres de sa famille
maatschappelijke dienstverlening bekomen ? (5) de se voir accorder à un moment donné une aide sociale (5) ?
Enkel wanneer ze een duurzaam verblijfsrecht in België zullen hebben.
Kunnen de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is Uniquement lorsqu'ils auront un droit de séjour permanent en Belgique.
gekomen op zoek naar werk en zijn familieleden in aanmerking komen Est-il possible d'insérer le citoyen de l'Union venu sur le territoire
voor een tewerkstellingsmaatregel tijdens de termijn van hun bijlage belge en vue d'y chercher un emploi et les membres de sa famille dans
19 ? (6) une mesure de mise à l'emploi pendant la durée de leur annexe 19 (6) ?
Neen, omdat tot aan het bekomen van het duurzaam verblijfsrecht maatschappelijke dienstverlening niet verschuldigd is. 3. Geen steun voor levensonderhoud De nieuwe wetgeving bepaalt eveneens dat het O.C.M.W. niet verplicht is om vóór de verwerving van het duurzaam verblijfsrecht steun voor levensonderhoud toe te kennen. Met het oog op de nodige overeenstemming met Richtlijn 2004/38/EG, geldt deze beperking echter niet voor de burgers van de Unie die de status van werknemer of van zelfstandige hebben, evenals voor zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen. De terminologie "steun voor levensonderhoud" is afkomstig van Richtlijn 2004/38/EG die de "steun (toegekend) voor levensonderhoud voor studies, inclusief beroepsopleiding, in de vorm van een studiebeurs of - lening" bepaalt. Tijdens de parlementaire voorbereiding van voormelde wet van 19 januari 2012 werd het volgende Non, car l'aide n'est pas due jusqu'à l'obtention du droit de séjour permanent. 3. Absence d'aides d'entretien La nouvelle législation précise également que le C.P.A.S. n'est pas tenu avant l'acquisition du droit de séjour permanent d'octroyer des aides d'entretien. Afin d'être conforme à la directive 2004/38/CE, cette restriction n'est cependant pas applicable au citoyen de l'Union qui a la qualité de travailleur salarié ou non salarié ainsi qu'aux membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent. La terminologie "aides d'entretien" est issue de la Directive 2004/38/CE; elle vise les " aides d'entretien aux études, y compris pour la formation professionnelle sous la forme de bourses d'études ou de prêts ". Lors des travaux préparatoires de la loi précitée du 19
gepreciseerd : janvier 2012, il a été précisé :
« ... dat het gaat over de steun die eventueel kan worden toegekend « ... qu'il s'agit de l'aide qui peut éventuellement être accordée en
boven op het leefloon. In de praktijk kan een leefloon, plus du revenu d'intégration. Dans la pratique, un revenu
maatschappelijke integratie, worden gegeven of een bedrag equivalent d'intégration sociale peut être accordé ou une aide sociale
aan het leefloon, maatschappelijke dienstverlening. Die twee varianten équivalente au revenu d'intégration. Les "aides d'entretien" dont il
van het leefloon worden niet geviseerd door steun aan het est question dans cette proposition de loi ne visent pas ces deux
levensonderhoud in voorliggend wetsvoorstel. Het gaat enkel om de variantes. Il s'agit uniquement de l'aide complémentaire qui peut être
zogenaamde bijkomende steun, die daarbovenop kan worden gegeven. De accordée. Ces précisions sont importantes pour faire acter
verklaring is belangrijk om de juiste interpretatie van het artikel te l'interprétation exacte de cet article" (Chambre des représentants de
laten akteren" (Kamer van volksvertegenwoordigers van België - Belgique - Compte rendu intégral avec compte rendu analytique traduit
Integraal verslag met vertaald beknopt verslag met de interventies -
CRIV 53 PLEN 052 - van donderdag 27 oktober 2011 namiddag, p 155). des interventions - CRIV 53 PLEN 052 - du jeudi 27 octobre 2011
Er moet bijgevolg rekening worden gehouden met deze interpretatie van après-midi, p 155).
de wetgever voor de toepassing van dit begrip in de praktijk van de Il convient dès lors de se rattacher à cette interprétation donnée par
O.C.M.W.'s. Dit geldt dus voor de aanvullende maatschappelijke le législateur pour l'application de cette notion dans la pratique du
dienstverlening, die zoals de Richtlijn 2004/38/EG verduidelijkt heeft C.P.A.S. Cela vise donc les aides sociales complémentaires, qui comme
de "steun (toegekend) voor levensonderhoud voor studies, inclusief la Directive 2004/38/CE l'a précisé concerne "des aides d'entretien
beroepsopleiding, in de vorm van een studiebeurs of -lening" betreft aux études, y compris la formation professionnelle sous la forme de
en die niet door de Belgische Staat wordt terugbetaald. bourse ou de prêts", celles-ci ne font pas l'objet d'un remboursement
par l'Etat belge.
4. Toelagen van de federale Staat 4. Subventions par l'Etat fédéral
Ingevolge de wijziging van de organieke O.C.M.W.-wet van 8 juli 1976 Suite à la modification de la loi du 8 juillet 1976 organique des
wordt het recht op maatschappelijke dienstverlening in sommige C.P.A.S., le droit à l'aide sociale n'est pas ouvert dans certaines
omstandigheden niet geopend voor de burger van de Unie en zijn conditions au citoyen de l'Union et aux membres de sa famille.
familieleden. Hieruit volgt vanzelfsprekend dat geen enkele toelage door de federale Il s'ensuit, à l'évidence, qu'aucune subvention ne sera octroyée par
Staat zal worden toegekend aan O.C.M.W.'s die maatschappelijke
dienstverlening toekennen in een van de hypothesen waarvoor artikel l'Etat fédéral aux C.P.A.S. qui accordent une aide sociale dans une
57quinquies duidelijk heeft gemaakt dat ze niet verschuldigd was. des hypothèses pour lesquelles l'article 57quinquies a établi qu'elle
n'était pas due.
Conclusies Conclusions
Deze wetswijziging heeft vanaf 27 februari 2012 tot gevolg : Cette modification législative implique à partir du 27 février 2012 :
- dat tijdens de eerste drie maanden van hun verblijf in België geen - que l'ensemble des citoyens de l'Union et les membres de leur
maatschappelijke dienstverlening kan worden toegekend aan alle burgers famille ne peuvent plus se voir reconnaître pendant les trois premiers
van de Unie en hun familieleden; mois de leur séjour en Belgique une aide sociale;
- dat de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is - que le citoyen de l'Union venu sur le territoire belge en vue d'y
gekomen op zoek naar werk en zijn familieleden geen aanspraak meer chercher un emploi et les membres de sa famille ne peuvent plus
kunnen maken op maatschappelijke dienstverlening tijdens gans de zoektocht naar werk; - dat vooraleer een duurzaam verblijfsrecht wordt bekomen, het O.C.M.W. niet verplicht is steun voor levensonderhoud toe te kennen aan de burgers van de Unie. Deze uitzondering geldt niet voor de burger van de Unie die de status van werknemer of van zelfstandige heeft. Het gaat om ingrijpende veranderingen die enkel betrekking hebben op het recht op maatschappelijke dienstverlening. Ze hebben geen enkele invloed op het recht op maatschappelijke integratie voor de burgers van de Unie. Hieruit vloeit voort dat deze omzendbrief de omzendbrief van 29 juni 2011 over de EU-burger aanpast en aanvult in functie van deze nieuwe wetsbepalingen. Hoogachtend, De Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding, prétendre au droit à l'aide sociale pendant toute la durée de la recherche d'emploi; - qu'avant l'obtention d'un droit de séjour permanent, le C.P.A.S. n'est pas tenu d'octroyer des aides d'entretien aux citoyens de l'Union. Cette exception n'est pas applicable au citoyen de l'Union qui a la qualité de travailleur salarié ou non salarié. Il s'agit de modifications importantes et elles ne concernent que le droit à l'aide sociale. Elles n'ont aucun impact sur le droit à l'intégration sociale des citoyens de l'Union. Il s'ensuit que cette circulaire adapte et complète la circulaire du 29 juin 2011 relative au citoyen de l'UE en fonction des nouvelles dispositions légales. Je vous prie d'agréer, Mme la Présidente, M. le Président, l'expression de ma considération distinguée. La Secrétaire d'Etat à l'Asile et la Migration, à l'Intégration sociale et à la Lutte contre la Pauvreté
Mevr. M. DE BLOCK Mme M. DE BLOCK
_______ _______
Nota's Notes
(1) Cf. Richtlijn 2004/ 38/EG, considerans 1 (1) Cfr. Directive 2004/ 38/CE, considérant 1
(2) Cf. Richtlijn 2004/ 38/EG, considerans 21 (2) Cfr. Directive 2004/38/CE, considérant 21
(3) De Franse versie van dit artikel bevat een vertaalfout. De (3) Une erreur de traduction est survenue dans la version française de
formulering "Par dérogation aux dispositions de la présente loi, le cet article. La formulation "Par dérogation aux dispositions de la
centre n'est pas tenu d'accorder (...)" moet als volgt worden gelezen présente loi, le centre n'est pas tenu d'accorder (...) doit se lire
: "Par dérogation aux dispositions de la présente loi, l'aide sociale de la manière suivante "Par dérogation aux dispositions de la présente
n'est pas due par le centre (...)". Alles wordt in het werk gesteld om loi, l'aide sociale n'est pas due par le centre (...)". Tout est mis
de Franse versie van artikel 57quinquies zo snel mogelijk in en oeuvre pour que la version française de l'article 57quinquies soit
overeenstemming te brengen met de Nederlandse versie. le plus rapidement possible mise en concordance avec la version
néerlandaise.
(4) Aan de familieleden van een burger van de Unie kan ofwel een (4) Les membres de la famille d'un citoyen de l'Union peuvent se voir
bijlage 19 (indien ze de nationaliteit van een lidstaat van de Unie délivrer soit une annexe 19 (s'ils possèdent la nationalité d'un Etat
hebben), ofwel een bijlage 19ter (indien ze de nationaliteit van een membre de l'Union) soit une annexe 19ter (s'ils ne possèdent pas la
lidstaat van de Unie niet hebben) worden afgeleverd. Vermits ze met nationalité d'un Etat membre). Etant donné que lorsqu'ils ont une
een bijlage 19 in hun bezit ook de nationaliteit van een lidstaat van annexe 19, ils ont également la nationalité d'un Etat membre, pour
de Unie hebben, werd gemakshalve geen onderscheid gemaakt tussen familieleden met een bijlage 19 en die met een bijlage 19ter. (5) Indien de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is gekomen als werkzoekende over een E-kaart beschikt, kan hij aanspraak maken op het recht op maatschappelijke integratie. Zolang hij de hoedanigheid van werkzoekende behoudt, kan hem echter geen aanvullende maatschappelijke dienstverlening toegekend worden en dit tot aan het bekomen van een duurzaam verblijfsrecht. (6) Indien de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is gekomen als werkzoekende over een E-kaart beschikt, kan hij aanspraak maken op het recht op maatschappelijke integratie. Dit kan onder andere in de vorm van een leefloon of in de vorm van een plus de facilité, on n'a pas procédé à la dichotomie entre les membres de la famille qui ont une annexe 19 et ceux qui ont une annexe 19ter. (5) Lorsque le citoyen de l'Union venu sur le territoire belge en qualité de chercheur d'emploi aura une carte E, il pourra prétendre au droit à l'intégration sociale. Cependant, aussi longtemps qu'il garde sa qualité de chercheur d'emploi, aucun complément en aide sociale ne pourra lui être octroyé avant l'acquisition du droit de séjour permanent. (6) Lorsque le citoyen de l'Union venu sur le territoire belge en qualité de chercheur d'emploi aura une carte E, il pourra prétendre au droit à l'intégration sociale. Ce dernier pourra notamment prendre la forme d'une mesure de mise à l'emploi.
tewerkstellingsmaatregel.
^