← Terug naar "Omzendbrief betreffende de woonerven en erven "
Omzendbrief betreffende de woonerven en erven | Circulaire relative aux zones résidentielles et aux zones de rencontre |
---|---|
WAALSE OVERHEIDSDIENST 23 MEI 2011. - Omzendbrief betreffende de woonerven en erven Aan de Dames en Heren leden van de gemeentecolleges van de steden en gemeenten van het Waalse Gewest, In artikel 2.32 van het koninklijk besluit van 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg - doorgaans Wegcode genoemd - wordt een definitie van de woonerven en erven gegeven. In artikel 22bis ervan liggen de regels vast voor het gebruik van de openbare weg in geval van verkeer in de woonerven en erven. Op 23 juni 1978 werd een ministeriële omzendbrief betreffende de woonerven aangenomen. Hij geldt echter niet voor het erf, daar hij pas bij koninklijk besluit van 4 april 2003 in de Wegcode opgenomen werd. Die omzendbrief werd nooit herzien terwijl de verkeersomstandigheden en de bescherming van de zachte weggebruikers sindsdien een aanzienlijke evolutie hebben gekend. De woonerven en erven, zoals omschreven in artikel 2.32 van de Wegcode, zijn voor het overige instrumenten die via de organisatie van een evenwichtig gebruik van de openbare weg kunnen bijdragen tot een hogere verkeersveiligheid, meer convivialiteit tussen weggebruikers en een betere bescherming van de zachte weggebruikers. Het Waalse Gewest oefent sinds 1 januari 2008 het goedkeuringstoezicht uit op de aanvullende reglementen op de openbare wegen en op het verkeer van het openbaar vervoer. Een nadere bepaling van de voorwaarden waaronder de woonerven en erven kunnen worden aangelegd lijkt dan ook noodzakelijk om te kunnen nagaan of de inrichtingen efficiënt zijn en of ze de respectievelijke doelstellingen van die zones daadwerkelijk nastreven. Deze omzendbrief vervangt voonoemde ministeriële omzendbrief van 23 juni 1978. I. Woonerven | SERVICE PUBLIC DE WALLONIE 23 MAI 2011. - Circulaire relative aux zones résidentielles et aux zones de rencontre A Mmes et MM. les membres des collèges communaux des villes et communes de la Région wallonne, L'arrêté royal du 1er décembre 1975 portant règlement général sur la police de la circulation routière et l'usage de la voie publique - plus communément appelé Code de la route - définit les zones résidentielles et de rencontre en son article 2.32. Il détermine également en son article 22bis les règles d'usage de la voie publique en cas de circulation dans les zones résidentielles et de rencontre. Le 23 juin 1978, une circulaire ministérielle relative aux zones résidentielles a été adoptée. Elle n'est cependant pas adaptée à la zone de rencontre, laquelle ne fut introduite dans le Code de la route que par l'arrêté royal du 4 avril 2003. Cette circulaire n'a jamais été revue alors que les conditions de trafic et la protection des usagers doux ont considérablement évolué depuis lors. Les zones résidentielles et de rencontre, telles que définies par l'article 2.32 du Code de la route, sont par ailleurs des outils permettant l'amélioration de la sécurité routière, de la convivialité entre usagers et une meilleure protection des usagers doux en organisant un partage équilibré de l'usage de la voie publique. Depuis le 1er janvier 2008, la Région wallonne exerce la tutelle d'approbation sur les règlements complémentaires relatifs aux voies publiques et à la circulation des transports en commun. Il apparaît dès lors nécessaire de préciser les conditions dans lesquelles les zones résidentielles et les zones de rencontre pourront être créées pour s'assurer de l'efficacité des aménagements et que ceux-ci contribuent effectivement aux objectifs respectifs de ces zones. La présente circulaire remplace la circulaire ministérielle du 23 juin 1978 susmentionnée. I. Zones résidentielles |
a) Doelstellingen | a) Objectifs |
Het woonerf heeft tot doel het verkeer te regelen in bepaalde straten | La zone résidentielle vise dans certaines rues à vocation |
die voornamelijk voor woning bestemd zijn opdat de relaties tussen de | essentiellement résidentielle, à organiser la circulation de façon |
inwoners er veel minder door gehinderd zouden worden. In dat opzicht | qu'elle contrarie beaucoup moins les relations entre habitants. A |
moet de samenwerking tussen bestuurders en voetgangers bevorderd | cette fin, il faut faciliter la cohabitation des conducteurs et des |
worden door een verhoogde veiligheid te bieden aan de voetgangers, | piétons en assurant une meilleure sécurité des piétons et plus |
meer bepaald aan de kinderen, die - ter herinnering - op die openbare | particulièrement des enfants qui - rappelons-le - peuvent jouer sur |
weg kunnen spelen. | cette voie publique. |
Het moet ervoor zorgen dat het plaatselijke leven in de openbare | Elle est destinée à permettre à la vie locale de se dérouler sur |
ruimte kan plaatsvinden en dat de voetgangers gebruik kunnen maken van | l'espace public et de permettre aux piétons de prendre possession de |
de ruimte. | l'espace. |
Het verkeer wordt er nochtans voortdurend toegelaten, alhoewel het | La circulation y est pourtant autorisée en permanence, bien que |
zich aan specifieke regels dient te houden, met name die betreffende | soumise à des règles spécifiques, notamment en matière de relation |
de relatie weggebruikers, snelheid en parkeren. | entre les usagers, de vitesse et de stationnement. |
b) Toepassingsgebied | b) Champ d'application |
De inrichting van een openbare weg als woonerf kan, vanuit het oogpunt | L'aménagement d'une voie publique en zone résidentielle ne peut, du |
van het wegverkeer, slechts overwogen worden als : | point de vue de la circulation routière, être envisagée que si : |
1° de woonfunctie voorrang heeft. Deze voorwaarde is essentieel. De elementen die zwaar verkeer met zich meebrengen, zoals grote kantoren, handelscentra enz, mogen zeker niet in aanmerking genomen worden. De aanwezigheid van een school, een plaatselijke winkel enz..., wordt niet uitgesloten, als de woonfunctie maar in acht genomen wordt. 2° Het doorgaand verkeer er beperkt wordt. Alhoewel doorgaand verkeer niet strikt verboden is, moet alles in het werk gesteld worden om het te ontmoedigen zodat het zoveel mogelijk beperkt wordt en het verkeer vooral plaatselijk blijft. Als een straat met veel doorgaand verkeer geconfronteerd wordt, kan de inrichting ervan als woonerf slechts overwogen worden als die gepaard gaat met een volledig herinrichtingsplan om het verkeer naar andere wegen te leiden. 3° Het verkeer van het openbaar vervoer er slechts onder bepaalde voorwaarden toegelaten wordt. Indien het busverkeer wordt toegelaten, dan alleen aan een lage frequentie en uitsluitend om het betrokken gebied te bedienen. De beheerder zal overleg plegen met de betrokken vervoersmaatschappij en haar betrekken bij de verschillende fasen van de studies die voorafgaan aan de aanleg van een woonerf. II. Erven | 1° La fonction d'habitat est prépondérante Cette condition est essentielle. Il est indispensable d'éviter les éléments générateurs de trafic intense, tels que grands bureaux, centre commerciaux, etc. La présence d'une école, d'un magasin d'intérêt local, etc... n'est cependant pas exclue, pourvu que le caractère d'habitat soit respecté. 2° Le trafic de transit y est limité Bien que la circulation de transit ne soit pas strictement interdite, tout doit être mis en oeuvre pour la décourager de telle manière qu'elle soit aussi réduite que possible et que le trafic soit essentiellement à caractère local. Si une rue supporte actuellement une forte circulation de transit, sa transformation en zone résidentielle ne peut être envisagée que si elle s'accompagne d'un plan complet de réorganisation de la circulation afin de diriger le trafic vers d'autres voies. 3° Le passage des transports en commun n'y est autorisé qu'à certaines conditions Si le passage des bus est autorisé, ce ne sera qu'avec une faible fréquence et uniquement dans l'objectif de desservir la zone concernée. Le gestionnaire veillera à organiser une concertation avec la société de transport en commun concernée et à associer celle-ci dans les démarches d'études préalables à la création d'une zone résidentielle. II. Zones de rencontre |
a) Doelstellingen | a) Objectifs |
Het erf moet ervoor zorgen dat de voetgangers zich continu kunnen | L'objectif de la zone de rencontre est d'assurer un déplacement |
verplaatsen, zonder onderbreking, en dat de voertuigen continu kunnen rijden. | continu, sans rupture dans le cheminement, pour les piétons et un mouvement continu pour les véhicules. |
Het statuut van erf is van toepassing op wegen waarlangs de volgende | Le statut de zone de rencontre s'applique dans des voiries où les |
functies te vinden zijn : woningen, winkels, toerisme of recreatie, | fonctions suivantes sont présentes : habitations, commerces, tourisme |
onderwijs, ambachten. | ou loisirs, enseignement, artisanat. |
b) Toepassingsgebied | b) Champ d'application |
De inrichting van een openbare weg als erf kan, vanuit het oogpunt van | L'aménagement d'une voie publique en zone de rencontre ne peut, du |
het wegverkeer, slechts overwogen worden als : | point de vue de la circulation routière, être envisagée que si : |
1° het erf kenmerken vertoont die soortgelijk zijn aan die van het woonerf en er bovendien activiteiten i.v.m. ambacht, handel, toerisme, onderwijs en vrijetijdsbesteding uitgeoefend kunnen worden. Het soort activiteit een omvangrijk voetgangersverkeer teweegbrengt. Dit houdt in dat de zachte weggebruikers er meer plaats innemen dan de overige gebruikers. 2° Het doorgaand verkeer er beperkt wordt. Alhoewel het doorgaand verkeer niet strikt verboden is, moet alles in het werk gesteld worden om het te ontmoedigen zodat het zoveel mogelijk wordt beperkt. Als een straat met veel doorgaand verkeer geconfronteerd wordt, kan de inrichting ervan als erf slechts overwogen worden als die gepaard gaat | 1° La zone présente des caractéristiques similaires à la zone résidentielle mais dans laquelle les activités peuvent être étendues à l'artisanat, au commerce, au tourisme, à l'enseignement et aux activités récréatives Le type d'activité génère une circulation piétonne importante. La place des modes de déplacement doux doit donc être prépondérante par rapport aux autres usagers. 2° Le trafic de transit y est limité Bien que la circulation de transit ne soit pas strictement interdite, tout doit être mis en oeuvre pour la décourager de telle manière qu'elle soit aussi réduite que possible. Si une rue supporte actuellement une forte circulation de transit, sa transformation en zone de rencontre ne peut être envisagée que si elle |
met een volledig plan tot herinrichting van het verkeer. | s'accompagne d'un plan complet de réorganisation de la circulation. |
3° De aanwezigheid van reguliere openbaarvervoersdiensten er | 3° La présence de services réguliers de transport en commun y est |
toegelaten wordt. | autorisée |
De beheerder zal overleg plegen met de betrokken vervoersmaatschappij | Le gestionnaire veillera à organiser une concertation avec la société |
en haar betrekken bij de verschillende fasen van de studies die | de transport en commun concernée et à associer celle-ci dans les |
voorafgaan aan de aanleg van een erf. | démarches d'études préalables à la création d'une zone de rencontre. |
III. Voorwaarden tot inrichting van woonerven en erven | III. Conditions d'aménagement des zones résidentielles et des zones de rencontre |
De woonerven en erven moeten op een bijzondere wijze ingericht worden | Les zones résidentielles et de rencontre nécessitent un aménagement |
zodat de efficiëntie ervan gegarandeerd wordt en het specifieke | particulier afin d'assurer leur efficacité et de renforcer leur |
karakter ervan versterkt wordt wat betreft het gebruik dat de | caractère spécifique dans l'usage qui peut être fait de la voirie par |
verschillende gebruikers van de weg kunnen maken. | les différents usagers. |
1° De in- en uitgangen moeten dankzij hun specifieke inrichting als | 1° Les entrées et sorties doivent pouvoir être reconnues comme telles |
dusdanig geïdentificeerd kunnen worden. | de par leur aménagement propre |
De in- en uitgangen moeten makkelijk herkenbaar zijn door de | Les entrées et sorties doivent être facilement identifiables par la |
aanwezigheid van een « deur-effect » dat bestaat uit een | présence d'un « effet de porte » constitué d'une différence de niveau, |
niveauverschil, een ingangsrijstrook of een verkeersremmer om de | une rampe d'accès ou un élément ralentisseur permettant de modérer la |
vitesse des véhicules. | |
snelheid van de voertuigen te beperken. | Bien que chaque entrée et chaque sortie doivent être munies |
Alhoewel bij elke in- en uitgang de borden F12a « woonerf of erf » en | respectivement des signaux F12a « zone résidentielle ou de rencontre » |
F12b « einde van het woonerf of erf » geplaatst moeten worden, moet het specifieke karakter van het erf duidelijk opvallen, o.a. door een niveauverschil. Het geplande niveauverschil mag de toegang of de uitgang van de voertuigen niet bovenmatig belemmeren. Anderzijds dient te worden opgemerkt dat een woonerf of erf niet noodzakelijk aan het kruispunt met een gewone weg moet beginnen of eindigen, maar dat het ook op een kleine afstand van dat kruispunt mag beginnen of eindigen. 2° De openbare ruimte zal niet worden verdeeld in een rijweg en een stoep. Aangezien de voetgangers en de bestuurders al de beschikbare ruimte | et F12b « fin de zone résidentielle ou de rencontre », le caractère spécifique de la zone, marqué notamment par une différence de niveau, doit apparaître cependant au premier coup d'oeil. La différence de niveau envisagée ne peut cependant pas gêner outre mesure l'accès ou la sortie des véhicules. Il est à noter par ailleurs que la zone résidentielle ou la zone de rencontre ne doit pas nécessairement commencer ou se terminer au carrefour formé avec une voie ordinaire, mais peut débuter ou finir un peu en retrait de ce carrefour. 2° L'espace public ne sera pas divisé en chaussée et trottoir Les piétons et les conducteurs pouvant tous utiliser la totalité de |
mogen gebruiken, kan de klassieke verdeling in rijweg en stoep niet | l'espace disponible, la division classique en chaussée et trottoir ne |
toegepast worden. | peut être appliquée. |
Het behoud of de aanleg van stoepen zou bij de gebruikers, zij het | Le maintien ou la création de trottoirs aurait pour effet de recréer, |
onbewust, dezelfde reacties als bij een verkeerscheiding | même inconsciemment, chez les usagers les réflexes résultant de la |
teweegbrengen, wat in strijd is met de nagestreefde doelstelling. | séparation des trafics, ce qui est l'opposé du but à atteindre. |
Bij de inrichting van de erven moet dan ook, zowel voor de voetgangers | Lors de l'aménagement de ces zones, il faudra dès lors éviter de créer |
als voor het autoverkeer, van een continu doorgang afgezien worden. | un cheminement continu tant pour les piétons que pour la circulation |
Er mogen evenwel specifieke zones voor voetgangers aangelegd worden, | automobile. Cependant, il est autorisé de créer des zones ponctuelles réservées |
zoals busperrons die de toegang tot het openbaar vervoer | aux piétons, telles que des quais de bus facilitant l'accès aux |
vergemakkelijken. | transports en commun. |
Bij de inrichting van het woonerf en het erf (straatmeubilair, | L'aménagement dans la zone résidentielle et de rencontre (mobilier |
aanplantingen, verlichting,...) zal er voor gezorgd worden dat de | urbain, plantations, éclairage,...) devra être réalisé de manière à |
voertuigen niet sneller dan 20 km/u. kunnen rijden en dat, | réduire et soutenir la vitesse des véhicules à moins de 20 km/h et le |
desgevallend, de gewenste richting voor de voertuigen wordt bepaald. | cas échéant, à déterminer la trajectoire souhaitée pour les véhicules. |
Het straatmeubilair mag evenwel geen nieuwe scheiding tussen de | Cependant, le mobilier urbain ne pourra en aucun cas recréer une |
gebruikers tot stand brengen of de indruk geven dat de weg in een | séparation entre les usagers ou donner l'impression que la voirie est |
rijweg en een stoep opgedeeld is. 3° Er wordt voorzien in oriëntatiepunten voor slechtzienden. Behalve bijzondere omstandigheden en bij gebrek aan een natuurlijke gids (bijvoorbeeld de onmogelijkheid om de gevels in het erf te volgen vanwege de talrijke winkels en het klantenverkeer) zal in de inrichtingen van het erf een oriëntatiepunt voor slechtzienden voorzien worden. Slechtzienden kunnen immers gedesoriënteerd worden bij een gelijkvloerse inrichting. Het is dus belangrijk te zorgen voor voldoende geleiding en oriëntatie in dat verband. Geleiding en oriëntatie kunnen bestaan uit obstakelvrije natuurlijke gidslijnen (gevels bijvoorbeeld) of desnoods uit aangepaste voorzieningen, zoals een « gidsrand » bijvoorbeeld. Het systeem van de « gidsrand » is tegenwoordig blijkbaar het meest efficiënte bruikbare element. Die rand bestaat uit een uitspringend deel van 4 centimeter op een afkanting van 16 centimeter (overeenkomstig de afbeeldingen in de bijlagen 1 tot 3) van dezelfde kleur als het algemene wegdek van | divisée en chaussée et trottoirs. 3° Des éléments de repère pour les personnes malvoyantes seront prévus Sauf circonstances particulières et en l'absence d'un guide naturel (par exemple impossibilité de suivre les façades en zone de rencontre vu le nombre important de commerces et d'allées et venues des gens dans ceux-ci), un élément permettant aux personnes malvoyantes de se repérer sera proposé dans les aménagements de la zone de rencontre. Les personnes non ou malvoyantes peuvent en effet perdre leur repère dans un aménagement de plain-pied. Il est donc important d'assurer un guidage et un repérage satisfaisant et adapté au contexte. Guidage et repérage peuvent être obtenus au moyen de lignes guides naturelles (façades par exemple) dégagées de tout obstacle ou par des dispositifs adaptés lorsque cela est nécessaire, comme par exemple une bordure guide. Le système de bordure guide semble être, à l'heure actuelle, l'élément utilisable le plus efficace. Cette bordure consiste en une saillie de 4 centimètres sur un chanfrein de 16 centimètres (conformément aux figures des annexes 1re à 3), dans la même teinte que le revêtement général de la zone et qui sera placée à |
het erf en zal op minimum 1 meter 50 van de gevels worden geplaatst om | 1 mètre 50 minimum des façades de manière à maintenir un guide pour |
als gids te worden gebruikt. | ces personnes. |
4° Het is in principe verboden te parkeren, behalve uitzonderingen. | 4° Le stationnement est en principe interdit, sauf exceptions |
Het is verboden in een woonerf en erf te parkeren, behalve : | Le stationnement en zone résidentielle et de rencontre est interdit, excepté : |
- op de plaatsen voorzien van wegmarkeringen of met een wegbedekking | - aux emplacements qui sont délimités par des marques routières ou un |
van een andere kleur waarop de letter « P » is aangebracht; - op de plaatsen waar een verkeersbord het toelaat. Binnen het woonerf of in de onmiddellijke nabijheid ervan moet evenwel een toereikend aantal parkeerplaatsen voor de inwoners voorzien worden. Als blijkt dat parkeren in een erf dan toch toegelaten moet worden, moet het aantal parkeerplaatsen aangepast worden aan de behoeften gegenereerd door de plaatselijke activiteiten, waarbij er ook voor gezorgd moet worden dat het gemotoriseerde verkeer beperkt blijft. IV. Praktische uitvoering Het project tot aanleg van een woonerf of erf moet in zijn geheel besproken worden met de verschillende mobiliteitsactoren. | revêtement de couleur différente et sur lesquels est reproduite la lettre « P »; - aux endroits où un signal routier l'autorise. En zone résidentielle, un nombre suffisant d'emplacements de stationnement doit cependant être disponible pour les habitants de la zone à l'intérieur de celle-ci ou à proximité immédiate. Si dans une zone de rencontre il s'avère nécessaire de permettre le stationnement, il convient d'adapter le nombre d'emplacements aux besoins générés par les activités de l'endroit en veillant à y limiter la circulation motorisée. IV. Réalisation pratique Le projet de création d'une zone résidentielle ou d'une zone de rencontre doit s'inscrire dans une réflexion d'ensemble avec les différents acteurs de la mobilité. |
De aanleg van een woonerf of erf zal ook het voorwerp uitmaken van een | La création d'une zone résidentielle ou d'une zone de rencontre fera |
voorafgaand overleg met de omwonenden van de inrichting (vergaderingen | également l'objet d'une concertation préalable avec les riverains de |
met de burgers, huis-aan-huis informatie,...). Het is ook wenselijk | l'aménagement (réunions citoyennes, toutes boîtes,...). Il sera |
dat de verschillende gebruikers ingelicht worden (via een | également souhaitable d'informer les différents usagers sur les |
gemeenteblad, de lokale radio,...) over de nieuwe verkeersvoorwaarden | nouvelles conditions de circulation applicables dans la zone (presse |
die van toepassing zullen zijn binnen het erf. | communale, radio locale,...). |
Op administratief vlak moet de aanleg van een woonerf of erf, | Du point de vue administratif, en vertu de l'article 2 de la loi du 16 |
krachtens artikel 2 van de wet van 16 maart 1968 betreffende de | mars 1968 relative à la police de la circulation routière et du décret |
politie van het wegverkeer en het decreet van 19 december 2007 | du 19 décembre 2007 relatif à la tutelle d'approbation de la Région |
betreffende het goedkeuringstoezicht van het Waalse Gewest op de | wallonne sur les règlements complémentaires relatifs aux voies |
aanvullende reglementen op de openbare wegen en op het verkeer van de | publiques et à la circulation des transports en commun, la création |
gemeenschappelijke vervoermiddelen, het voorwerp uitmaken van een | d'une zone résidentielle ou d'une zone de rencontre doit faire l'objet |
aanvullend reglement dat door de gemeenteraad is opgemaakt en dat ter | d'un règlement complémentaire arrêté par le Conseil communal et soumis |
goedkeuring aan de bevoegde gewestelijke Minister voorgelegd moet | à l'approbation du Ministre régional compétent. |
worden. Het wordt de plaatselijke overheden dan ook ten zeerste aanbevolen om | Il est donc vivement conseillé aux autorités locales de soumettre au |
hun projecten inzake woonerf of erf eerst voor te leggen aan de | préalable leurs projets de zone résidentielle ou de rencontre au |
bevoegde dienst (Service public de Wallonie, DGO2, Direction de la | service compétent (Service public de Wallonie, DGO2, Direction de la |
Réglementation et des Droits des usagers, boulevard du Nord 8, 5000 | Réglementation et des Droits des usagers, boulevard du Nord 8, à 5000 |
Namur). Het aldus ter goedkeuring overgemaakte dossier moet vergezeld | Namur). Le dossier ainsi transmis à l'approbation devra être |
gaan van de grondplannen en van de detailplannen van de inrichtingen. | accompagné des plans terriers et des plans de détail des aménagements. |
De borden F12a en F12b die het erf afbakenen zullen pas na de | Les signaux F12a et F12b délimitant la zone de rencontre ne pourront |
goedkeuring van het aanvullend reglement en na de voltooiing van de | être placés qu'après approbation du règlement complémentaire et |
inrichtingen geplaatst mogen worden. | achèvement des aménagements. |
Namen, 23 mei 2011. | Namur, le 23 mai 2011. |
De Minister van Openbare Werken, Landbouw, Landelijke Aangelegenheden, | Le Ministre des Travaux publics, de l'Agriculture, de la Ruralité, de |
Natuur, Bossen en Erfgoed, | la Nature, de la Forêt et du Patrimoine, |
B. LUTGEN | B. LUTGEN |
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld | Pour la consultation du tableau, voir image |