← Terug naar "Omzendbrief. - Overheidsopdrachten. - Verbod om in de bepalingen van een opdracht technische specificaties op te nemen die het gewone verloop van de mededinging beperken of uitsluiten "
Omzendbrief. - Overheidsopdrachten. - Verbod om in de bepalingen van een opdracht technische specificaties op te nemen die het gewone verloop van de mededinging beperken of uitsluiten | Circulaire. - Marchés publics. - Interdiction de mentionner dans les clauses d'un marché des spécifications techniques limitant ou excluant le jeu normal de la concurrence |
---|---|
FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER | SERVICE PUBLIC FEDERAL CHANCELLERIE DU PREMIER MINISTRE |
23 JUNI 2004. - Omzendbrief. - Overheidsopdrachten. - Verbod om in de | 23 JUIN 2004. - Circulaire. - Marchés publics. - Interdiction de |
bepalingen van een opdracht technische specificaties op te nemen die | mentionner dans les clauses d'un marché des spécifications techniques |
het gewone verloop van de mededinging beperken of uitsluiten | limitant ou excluant le jeu normal de la concurrence |
Aan de aanbestedende overheden en aanbestedende diensten die tot het | Aux pouvoirs adjudicateurs et entités adjudicatrices soumis à la loi |
toepassingsgebied behoren van de wet van 24 december 1993 betreffende | du 24 décembre 1993 relative aux marchés publics et à certains marchés |
de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van | de travaux, de fournitures et de services. |
werken, leveringen en diensten. | |
Mevrouw, Mijnheer de Minister, | Madame, Monsieur le Ministre, |
Mevrouwen, Mijne Heren, | Mesdames, Messieurs, |
1. Verscheidene omzendbrieven, waaronder een omzendbrief van de Eerste | 1. Plusieurs circulaires, dont une circulaire du Premier Ministre du 7 |
Minister van 7 november 1980 die in het Belgisch Staatsblad van 18 | novembre 1980 publiée dans le Moniteur belge du 18 novembre 1980, ont |
november 1980 werd gepubliceerd, hebben de aanbestedende overheden | déjà rappelé antérieurement aux pouvoirs adjudicateurs l'existence |
vroeger reeds herinnerd aan een algemeen principieel verbod om in de | d'un principe général interdisant de mentionner dans les cahiers |
bestekken specificaties op te nemen die zo nauwkeurig zijn opgesteld | spéciaux des charges des spécifications à ce point précises qu'elles |
dat ze een product of een bepaalde firma bevoordelen. Zoals reeds | conduisent à privilégier un produit ou une firme déterminée. Comme il |
benadrukt, heeft de toepassing van dit principe tot doel elk monopolie | l'a déjà été souligné, l'application de ce principe tend à supprimer |
te verhinderen en zoveel mogelijk ruimte te laten voor mededinging bij | tout monopole et à étendre autant que possible le champ de la |
overheidsopdrachten. | |
Deze materie wordt geregeld in de artikels 82 tot 85 van het | concurrence dans les marchés publics. |
koninklijk besluit van 8 januari 1996 betreffende de | Les articles 82 à 85 de l'arrêté royal du 8 janvier 1996 relatif aux |
overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten | marchés publics de travaux, de fournitures et de services et aux |
en de concessies voor openbare werken, alsook in de artikels 67 tot 71 | concessions de travaux publics et les articles 67 à 71 de l'arrêté |
van het koninklijk besluit van 10 januari 1996 betreffende de | royal du 10 janvier 1996 relatif aux marchés publics de travaux, de |
overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten | fournitures et de services dans les secteurs de l'eau, de l'énergie, |
in de sectoren water, energie, vervoer en telecommunicatie. | des transports et des télécommunications réglementent cette matière. |
Hetzelfde geldt voor de artikels 20 tot 22 van het koninklijk besluit | Il en va de même pour les articles 20 à 22 de l'arrêté royal du 18 |
van 18 juni 1996 betreffende de mededinging in het raam van de | juin 1996 relatif à la mise en concurrence dans le cadre de la |
Europese Gemeenschap van sommige opdrachten voor aanneming van werken, | Communauté européenne de certains marchés de travaux, de fournitures |
leveringen en diensten in de sectoren water, energie, vervoer en | et de services, dans les secteurs de l'eau, de l'énergie, des |
telecommunicatie. | transports et des télécommunications. |
Deze artikels zetten bepalingen van de richtlijnen 92/50/EEG, | Ces articles transposent des dispositions des directives 95/50/CEE, |
93/36/EEG, 93/37/EEG en 93/38/EEG om. | 93/36/CEE, 93/37/CEE et 93/38/CEE. |
2. De artikels 85, 71 en 21, § 2, van de drie respectievelijk geciteerde koninklijke besluiten leggen dus een verbod op om in de contractclausules, die voor een bepaalde opdracht gelden, technische specificaties op te nemen die producten van een bepaald fabrikaat of van een bepaalde herkomst of speciale technieken vermelden, waardoor sommige ondernemingen worden bevoordeeld of uitgeschakeld. Het is onder meer verboden handels- of industriële merken, octrooien of typen, of een bepaalde oorsprong of productie te vermelden. Het is dus onder meer verboden : - octrooien, typen, modellen, technieken,... te vermelden of te verwijzen naar zaken die tot de bouwwerken behoren; | 2. Les articles 85, 71 et 21, § 2, des trois arrêtés royaux respectivement cités interdisent donc d'introduire dans les clauses contractuelles propres à un marché déterminé, des spécifications techniques mentionnant des produits d'une fabrication ou d'une provenance déterminée, ou des procédés particuliers qui ont pour effet de favoriser ou d'éliminer certaines entreprises. Est notamment interdite, l'indication de marques commerciales ou industrielles, de brevets ou de types, ou celle d'une origine ou d'une production déterminée. Il est donc notamment interdit : - de mentionner des brevets, types, modèles, procédés,... ou de faire une référence à des objets déjà incorporés dans les ouvrages; |
- melding te maken van een plaats van herkomst, exploitatie, | - de désigner un lieu de provenance, d'exploitation, d'extraction, de |
ontginning, fabricage of productie; | fabrication, de production; |
- technische specificaties of kenmerken vast te stellen die bij | - de fixer des caractéristiques ou spécifications techniques |
voorbaat een product van een bepaalde herkomst bevoordelen of | favorisant ou éliminant a priori un produit d'une provenance |
uitsluiten; | déterminée; |
- beschrijvingen over te nemen, zelfs gedeeltelijk, uit catalogi of | - de reprendre, même partiellement, des descriptions extraites de |
prospectussen; | catalogues ou de prospectus; |
- in het bestek een clausule op te nemen die de inschrijvers ertoe | - d'insérer dans le cahier spécial des charges une clause invitant ou |
uitnodigt of verplicht te verwijzen naar stalen of modellen waarover | obligeant les soumissionnaires à se référer à des échantillons ou |
het bestuur beschikt; | modèles détenus par l'administration; |
- het merk van een bepaald product, apparaat of materiaal of de naam | - de mentionner la marque d'un produit, appareil ou matériau |
van de firma die het fabriceert of verkoopt te vermelden, ook al gaat | déterminé, ou la firme, le fabricant ou le vendeur, même si cette |
deze vermelding vergezeld van de woorden « ... of gelijkwaardig... ». | marque est suivie des mots « ... ou équivalent... ». |
Hierna volgen enkele concrete voorbeelden van bepalingen die over het | Comme exemples concrets de dispositions qu'il y a lieu de prohiber en |
algemeen niet toegelaten zijn : | règle générale, citons : |
- een bestek voor een opdracht van leveringen dat de fluorescerende | - un cahier spécial des charges d'un marché de fournitures qui, pour |
lampen, waarop de opdracht betrekking heeft, beschrijft met de woorden | préciser les luminaires à fluorescence dont question, emploie les |
« gefabriceerd door de firma X of dergelijke »; | termes « fabrication de la firme X ou similaire »; |
- een bepaling in het bestek betreffende de waterdichte deklaag op een | - une stipulation d'un cahier spécial des charges concernant la chape |
bouwwerk, die de kenmerken van het dekmiddel zo bepaalt, dat deze | d'étanchéité d'un ouvrage, qui précise les caractéristiques du produit |
beschrijving geen andere keuze laat dan een geoctrooieerd product | de recouvrement de manière telle que cette description conduit |
waarvan de alleenvertegenwoordiger de firma Y is; | inévitablement à un produit sous brevet dont le représentant exclusif |
- een bestek betreffende de beschermingswijze en de na te leven normen | est la firme Y; - un cahier spécial des charges qui, en ce qui concerne le mode de |
wat de platen betreft, bestemd voor de voorgevel van op te richten | protection et les performances à respecter par les tôles à utiliser |
hangars, en waarin nagenoeg tekstueel de technische specificaties van | pour les façades de hangars à construire, reproduit quasi |
een firma Z zijn opgenomen wat het beschermingssysteem voor het staal | textuellement les spécifications techniques d'une firme Z pour le |
betreft. Bijgevolg kan alleen deze firma aan de vereisten voldoen | système de protection de son acier protégé. Seule cette firme est à |
inzake de dikte van de beschermlaag. Bovendien wordt aangenomen dat | même de respecter l'exigence quant à l'épaisseur de la couche de |
die vereiste op geen enkele wetenschappelijke basis berust; | protection, exigence qui est par ailleurs reconnue comme |
- een technische specificatie waardoor wordt geëist dat materialen te | scientifiquement dépourvue de toute signification; |
gebruiken bij de uitvoering van een overheidsopdracht voor aanneming | - une spécification technique exigeant la conformité à une norme |
van werken voldoen aan een nationale norm (arrest van het Hof van | nationale de matériaux à mettre en oeuvre dans un marché public de |
Justitie van de Europese Gemeenschappen van 22 september 1988, zaak | travaux (arrêt de la Cour de Justice des Communautés européennes du 22 |
C-45/87, Commissie van de Europese Gemeenschappen tegen Ierland); | septembre 1988, affaire C-45/87, Commission des Communautés |
européennes contre l'Irlande); | |
- de vermelding bij een informaticaopdracht van een merk van een | - la mention dans un marché informatique d'une marque d'un logiciel de |
besturingssoftware of van microprocessors dat verkrijgbaar is bij een | connexion ou de microprocesseurs provenant d'un producteur déterminé |
bepaalde producent (in die zin, arrest van het Hof van Justitie van de | (en ce sens, arrêt de la Cour de Justice des Communautés européennes |
Europese Gemeenschappen van 24 januari 1995, zaak C-359/93, Commissie | du 24 janvier 1995, affaire C-359/93, Commission des Communautés |
van de Europese Gemeenschappen tegen Nederland). | européennes contre les Pays-Bas). |
Dergelijke vermeldingen zijn dus strijdig met het gemeenschappelijk en | De telles mentions sont donc contraires au droit communautaire et |
nationaal toepasselijk recht. | national applicable. |
3. Slechts in twee gevallen kan worden afgeweken van de in punt 2 | 3. L'interdiction rappelée au point 2 ne connaît que deux dérogations |
vermelde verbodsbepaling : | : |
- wanneer een dergelijke aanduiding onontbeerlijk is ten opzichte van | - lorsqu'une telle indication est justifiée par l'objet du marché; |
het voorwerp van de opdracht; | |
- wanneer het, in uitzonderlijke gevallen, niet mogelijk is het | - lorsque, à titre exceptionnel, il n'est pas possible de donner une |
voorwerp van de opdracht te beschrijven via voldoende nauwkeurige | description de l'objet du marché au moyen de spécifications |
specificaties die verstaanbaar zijn voor alle betrokkenen. In dat | suffisamment précisées et intelligibles pour tous les intéressés. Dans |
geval moet de vermelding steeds vergezeld gaan van de woorden « of | ce cas, la mention « ou équivalent » doit toujours être indiquée (en |
gelijkwaardig ». (ook in die zin, beschikking van Justitie van het Hof | ce sens également, l'ordonnance de la Cour de Justice des Communautés |
van de Europese Gemeenschappen van 3 december 2001, zaak C-59/00, Bent | européennes du 3 décembre 2001, affaire C-59/00, Bent Mousten |
Mousten Vestergaard tegen SpOttrup Boligselskab). | Vestergaard contre SpOttrup Boligselskab). |
Deze twee afwijkingen moeten restrictief worden geïnterpreteerd. | Ces deux dérogations sont de stricte interprétation. |
Brussel, 23 juni 2004. | Bruxelles, le 23 juin 2004. |
De Eerste Minister, | Le Premier Ministre, |
G. VERHOFSTADT | G. VERHOFSTADT |