Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 30/05/2024
← Terug naar "Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen"
Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension minimum
30 MEI 2024. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen VERSLAG AAN DE KONING Sire, We hebben de eer het voorliggend ontwerp van koninklijk besluit ter ondertekening aan Uwe Majesteit voor te leggen. 30 MAI 2024. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension minimum RAPPORT AU ROI Sire, Nous avons l'honneur de soumettre à la signature de Votre Majesté le présent projet d'arrêté royal.
De wet van 15 mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering in de La loi du 15 mai 1984 portant mesures d'harmonisation dans les régimes
pensioenregelingen bepaalt de toekenningsvoorwaarden en de de pensions fixe les conditions d'octroi et le mode de calcul de la
berekeningswijze van het minimumpensioen in de pensioenregeling voor pension minimum dans le régime de pension des travailleurs
zelfstandigen. indépendants.
Een nieuw systeem wordt ingevoerd met betrekking tot de Un nouveau système est mis en place au niveau des conditions d'accès à
toekenningsvoorwaarden. Dat heeft tot doel om de toegang tot het la pension minimum. L'objectif est de circonscrire l'accès à la
minimumpensioen te beperken tot de gerechtigden die, naast een pension minimum aux bénéficiaires qui prouvent, outre une carrière
voldoende lange beroepsloopbaan, gedurende een aantal kwartalen professionnelle suffisante, un certain nombre de trimestres de travail
effectief gewerkt hebben als zelfstandige. effectif comme indépendant.
Daarom wordt in de vermelde wet van 15 mei 1984 een artikel 131sexies A cet effet, la loi précitée du 15 mai 1984 a été complétée par un
ingevoegd. article 131sexies.
Het huidige besluit voert het vermeld artikel 131sexies uit door een Le présent projet exécute l'article 131sexies précité en insérant un
nieuw artikel 56quater in het koninklijk besluit van 22 december 1967 nouvel article 56quater dans l'arrêté royal du 22 décembre 1967
houdende algemeen reglement betreffende het rust- en portant règlement général relatif à la pension de retraite et de
overlevingspensioen der zelfstandigen in te voeren. survie des travailleurs indépendants.
Dat nieuw artikel 56quater definieert enkele begrippen: Ce nouvel article 56quater a pour but de définir :
- wat vanaf 1 januari 2025 moet verstaan worden onder twee derde van - ce qu'il y a lieu d'entendre à partir du 1er janvier 2025 par
een volledige loopbaan als zelfstandige; deux-tiers d'une carrière complète de travailleur indépendant;
- wat moet verstaan worden onder kwartaal van effectieve - ce qu'il y a lieu d'entendre par trimestre de travail effectif comme
beroepsbezigheid als zelfstandige; indépendant;
- welke kwartalen kunnen gelijkgesteld worden met periodes van - quels trimestres peuvent être assimilés à des périodes de travail
effectieve beroepsbezigheid; effectif;
- hoe de periodes die het recht openen op een buitenlands pensioen in - comment les périodes ouvrant des droits à la pension dans un autre
aanmerking genomen worden; pays sont pris en considération;
- hoe de wegens ziekte gelijkgestelde periodes afgetrokken worden van - comment les périodes d'assimilation maladie sont déduites du nombre
het aantal te bewijzen kwartalen van effectieve beroepsbezigheid. de trimestres de travail effectif à prouver.
Omwille van de convergentie wordt hetzelfde systeem toegepast in de 3 Dans un souci de convergence, le même mécanisme s'applique dans les 3
pensioenregelingen, rekening houdend met de specificiteit, eigen aan régimes de pensions, tenant compte des spécificités propres à chaque
elke regeling, voornamelijk wat betreft de periodes die gelijkgesteld régime, notamment en ce qui concerne les périodes assimilées à du
worden met periodes van daadwerkelijk beroepsbezigheid. travail effectif.
Commentaar van de artikelen Commentaire des articles
Artikel 1 Article 1er
Dit artikel voegt een artikel 56quater in het koninklijk besluit van Cet article a pour but d'insérer un article 56quater dans l'arrêté
22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la
overlevingspensioen der zelfstandigen in. pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants.
In de eerste paragraaf, 1° wordt gesteld dat de periode waarvoor de Au paragraphe premier, le 1° définit que les périodes pour lesquelles
zelfstandige een vrijstelling gekregen heeft van de betaling van zijn l'indépendant a obtenu une dispense du paiement des cotisations
sociale bijdragen omwille van de covid-19-crisis tijdens de periode sociales dans le cadre de la crise du covid 19 durant la période du 1er
van 1 januari 2020 tot 31 maart 2022, meegeteld wordt om te bepalen of janvier 2020 au 31 mars 2022, sont pris en compte pour déterminer s'il
voldaan is aan de 2/3de loopbaanvoorwaarde om het minimumpensioen te est satisfait à la condition des 2/3 de carrière pour ouvrir le droit
bekomen. Die kwartalen openen evenwel geen recht op een pensioen. à la pension minimum. Ces trimestres n'ouvrent toutefois pas de droit
à un montant de pension.
Die kwartalen, omgezet in loopbaanjaren (waarbij 1 kwartaal = 0,25; 2 Ces trimestres convertis en année de carrière (1 trimestre = 0,25; 2
kwartalen = 0,50; 3 kwartalen= 0,75; 4 kwartalen = 1) worden aan de trimestres = 0,5; 3 trimestres = 0,75; 4 trimestres = 1) sont ajoutés
teller van de loopbaanbreuk als zelfstandige toegevoegd vóór de au numérateur de la fraction de carrière indépendante établie avant
toepassing van het beginsel van eenheid van loopbaan. application du principe de l'unité de carrière.
De eerste paragraaf, 2°, van het vermeld artikel 56quater bepaalt wat Le 2° de l'article 56quater précité, précise ce qu'il faut entendre
moet begrepen worden onder kwartaal van effectieve beroepsbezigheid
als zelfstandige, nl. ieder kwartaal waarvoor de verschuldigde par "trimestre de travail effectif comme indépendant", à savoir,
bijdragen in hoofdsom en toebehoren betaald zijn en waarvan het bedrag chaque trimestre pour lequel des cotisations dues ont été payées en
ten minste gelijk is aan het minimumbedrag voor een zelfstandige in principal et accessoires et dont le montant est au moins égal au
hoofdberoep; ieder kwartaal waarvoor de verschuldigde bijdragen montant de la cotisation due en activité principale; chaque trimestre
volledig betaald werden in het kader van het maxi-statuut van de pour lequel des cotisations dues ont été payées dans le cadre du
meewerkende echtgenoot, in het kader van het statuut van maxi-statut du conjoint aidant, du statut de l'étudiant indépendant et
student-ondernemer en in het kader van de primo-starter. du primo-starter.
Hieronder wordt eveneens de kwartalen begrepen die recht openen op een On considère aussi comme trimestres de travail effectif comme
buitenlands pensioen, in een land van de Europese Unie of waarmee indépendant les périodes ouvrant des droits à la pension à l'étranger,
België gebonden is door een overeenkomst. Wanneer deze periodes dans un pays de l'Union Européenne ou avec lequel la Belgique est liée
uitgedrukt worden in dagen, wordt een omzettingsregel voorzien naar par convention. Si ces périodes sont exprimées en jours, une règle de
kwartalen. conversion en trimestres est prévue.
In de eerste paragraaf, 3°, wordt gedefinieerd wat moet begrepen Dans le paragraphe 1er, 3°, sont définis ce que l'on entend par
worden onder kwartalen die gelijkgesteld worden met kwartalen van trimestres assimilés à des trimestres de travail effectif en qualité
effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige, zijnde de kwartalen die de travailleur indépendant, à savoir les trimestres faisant l'objet
gelijkgesteld werden in het kader van de mantelzorg, het kwartaal na d'une assimilation dans le cadre des soins apportés à un proche, le
de bevalling van een kind en de kwartalen van vrijstelling van trimestre après l'accouchement d'un enfant et les trimestres de
bijdragen tijdens de covid-crisis. dispense des cotisations pendant la crise COVID.
Met de "kwartalen van mantelzorg" worden de kwartalen bedoeld waarvoor Par "trimestres dans le cadre des soins apportés à un proche", on vise
de zelfstandige een vrijstelling van de betaling van de sociale à la fois les trimestres pour lesquels l'indépendant a obtenu une
bijdragen gekregen heeft zowel conform het koninklijk besluit van 21 dispense de paiement des cotisations conformément à l'arrêté royal du
februari 2010 als het koninklijk besluit van 27 september 2015. 21 février 2010 qu'à l'arrêté royal du 27 septembre 2015.
Er wordt tussen de verschillende pensioenregelingen een samenhangende Une approche cohérente et harmonisée entre les différents régimes de
en geharmoniseerde aanpak gerespecteerd met betrekking tot de keuze pensions a été respectée quant au choix des types de périodes
van de types van periodes die gelijkgesteld werden met periodes van assimilées à du travail effectif. Par exemple, dans le régime des
effectieve beroepsbezigheid. Bijvoorbeeld, in de regeling voor travailleurs salariés, des périodes similaires assimilées à de
werknemers worden gelijkaardige periodes gelijkgesteld met periodes l'effectif sont reprises à celles reprises dans le régime indépendant
van effectieve beroepsbezigheid als in de regeling voor zelfstandigen, notamment, et de façon non exhaustive, les périodes de protection de
met name moederschapsbescherming (artikel 3, § 5, lid 3,3° van de wet
van 25 april 2024 houdende de hervorming van de pensioenen), de la maternité (article 3, § 5, alinéa 3, 3°de la loi du 25 avril 2024
vermindering van de arbeidsprestaties in het kader van een portant la réforme des pensions), les périodes d'inactivité dans le
crisismaatregel (artikel 3, § 5, derde lid, 14°, van dezelfde wet) of cadre d'une mesure de crise (article 3, § 5, alinéa 3, 14° de la même
de periodes van gemotiveerd tijdskrediet, beperking omwille van het loi) ou les périodes de crédit-temps motivé, limité aux motifs de
verlenen van palliatieve zorgen of zorgen aan een gehandicapt kind tot soins palliatifs et de soins prodigués à un enfant handicapé jusqu'à
de leeftijd van 21 jaar (artikel 3, § 5, derde lid, 8°, van dezelfde l'âge de 21 ans (article 3, § 5, alinéa 3, 8° de la même loi).
wet). Paragraaf 2 bepaalt de wijze waarop de wegens ziekte gelijkgestelde Le paragraphe 2 détermine la manière dont les trimestres
kwartalen als zelfstandige afgetrokken worden van de te bewijzen d'assimilation maladie en régime indépendant viennent en déduction de
periode van effectieve beroepsbezigheid. la période d'activité effective à prouver.
Dat is bedoeld om de impact te verminderen van een ziekteperiode op de Le but ici est de de réduire l'impact d'une période de maladie sur la
voorwaarde van effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige. condition de travail effectif comme indépendant.
Indien het aantal kwartalen van gelijkstelling wegens ziekte van de Si le nombre de trimestres d'assimilation pour cause de maladie de
belanghebbende met uitsluitend een loopbaan als zelfstandige hoger is l'intéressé ayant exclusivement une carrière de travailleur
dan 20 kwartalen, maar lager dan 120 kwartalen, wordt het aantal te indépendant est supérieur à 20 trimestres mais inférieur à 120
bewijzen kwartalen van effectieve beroepsbezigheid verminderd aan de trimestres, le nombre de trimestres effectifs d'activité
professionnelle à prouver est réduit sur base d'une formule
hand van een wiskundige formule. De vermindering zal gelijk zijn aan mathématique. La réduction sera égale au résultat de la multiplication
het resultaat van de vermenigvuldiging van de breuk 100/312 met het de la fraction 100/312 par la différence entre le nombre de trimestres
verschil tussen het aantal kwartalen van gelijkstelling en 20 d'assimilation et 20 trimestres.
kwartalen. Als het aantal kwartalen van gelijkstelling wegens ziekte van de Si le nombre de trimestres d'assimilation pour cause de maladie de
belanghebbende met uitsluitend een loopbaan als zelfstandige hoger is l'intéressé ayant exclusivement une carrière de travailleur
dan 119 kwartalen, is het aantal te bewijzen kwartalen van effectieve indépendant est supérieur à 119 trimestres, le nombre de trimestres
effectifs d'activité professionnelle à prouver est égal au résultat de
beroepsbezigheid gelijk aan het resultaat van het verschil tussen 180 la différence entre 180 et le nombre de trimestres assimilés,
en het aantal gelijkgestelde kwartalen, vermenigvuldigd met de breuk 250/312 en met 30/45. multiplié par une fraction de 250/312 et de 30/45.
Als er minder dan 20 kwartalen gelijkgesteld werden wegens ziekte, S'il y a moins que 20 trimestres d'assimilation pour cause de maladie,
wordt het vereiste aantal kwartalen van effectieve beroepsbezigheid il n'y a pas de réduction de la condition de travail effectif (64
(64 kwartalen) niet verminderd. trimestres).
Voorbeelden: Exemples :
1° De gerechtigde heeft, verspreid over zijn loopbaan, tijdens 25 1° Le bénéficiaire a obtenu, sur l'ensemble de sa carrière, 25
kwartalen de gelijkstelling wegens ziekte in de regeling voor trimestres d'assimilation pour cause de maladie dans le régime des
zelfstandige genoten. indépendants.
Berekening van de vermindering: Calcul de la réduction :
100/312 x (25 - 20) = 1,60, afgerond tot de hogere eenheid, 2 100/312 x (25 - 20) = 1,60 arrondi à l'unité supérieure, 2
Berekening van het vereiste aantal kwartalen van effectieve Calcul du nombre de trimestres effectifs requis d'activité
beroepsbezigheid: professionnelle :
64 - 2 = 62 kwartalen 64 -2 = 62 trimestres
2° De gerechtigde heeft gedurende 125 kwartalen de gelijkstelling 2° Le bénéficiaire a obtenu 125 trimestres d'assimilation pour cause
wegens ziekte in de regeling voor zelfstandige genoten. de maladie dans le régime des indépendants.
Berekening van het vereiste aantal kwartalen van beroepsbezigheid: Calcul du nombre de trimestres effectifs requis d'activité professionnelle :
250/312X 30/45 X (180 - 125) = 29,38, afgerond tot de lagere eenheid, 250/312 X 30/45 X (180 - 125) = 29,38, arrondi à l'unité inférieure,
29. 29.
Dezelfde wiskundige formules zijn van toepassing op de wegens ziekte Les mêmes formules mathématiques sont d'application aux trimestres
gelijkgestelde kwartalen van de overleden echtgenoot voor de assimilés pour cause de maladie du conjoint décédé lors de l'octroi
toekenning van een specifiek minimum-overlevingspensioen. d'une pension de survie minimum spécifique.
Weliswaar wordt vóór de toepassing van de genoemde formule het aantal Avant application de la formule précitée, le nombre de trimestres
wegens ziekte gelijkgestelde kwartalen vermenigvuldigd met een breuk assimilés pour cause de maladie est toutefois multiplié une fraction
waarvan de teller gelijk is aan 45 en waarvan de noemer overeenstemt dont le numérateur est 45 et le dénominateur correspond au nombre
met het aantal kalenderjaren dat begrepen is in de periode die d'années civiles comprises dans la période prenant cours le 1er
aanvangt op 1 januari van het jaar van de twintigste verjaardag van de janvier de l'année du vingtième anniversaire du conjoint décédé et
overleden echtgenoot en die eindigt op 31 december van het jaar prenant fin le 31 décembre de l'année précédant celle au cours de
voorafgaand aan dat waarin hij overleden is. Dat resultaat is immers laquelle il est décédé. Ce résultat est en effet nécessaire pour
nodig voor de toepassing van deze paragraaf 2, eerste lid 1°, hetzij l'application de ce paragraphe 2, alinéa 1er, 1° ou 2°.
2°. Na de toepassing van de genoemde wiskundige formule wordt het aantal Après application de la formule mathématique précitée, le nombre de
te bewijzen kwartalen van effectieve beroepsbezigheid vermenigvuldigd trimestres effectif à prouver est ensuite proratisé sur base d'une
met een breuk waarvan de noemer gelijk is aan 45 en waarvan de teller fraction dont le dénominateur est 45 et dont le numérateur correspond
overeenstemt met het aantal kalenderjaren dat begrepen is in de au nombre d'années civiles comprises dans la période prenant cours le
periode die aanvangt op 1 januari van het jaar van de twintigste 1er janvier de l'année du vingtième anniversaire du conjoint décédé et
verjaardag van de overleden echtgenoot en die eindigt op 31 december prenant fin le 31 décembre de l'année précédant celle au cours de
van het jaar voorafgaand aan dat waarin hij overleden is, conform de laquelle il est décédé, conformément aux dispositions de l'article
bepaling van artikel 131sexies, § 1, 2°, tweede lid van de wet. 131sexies, § 1er, 2° alinéa 2 de la loi.
Voorbeeld Exemple
Een persoon, geboren 15/2/1963 en overleden op 26/2/2025, heeft een Une personne, née le 15/2/1963 et décédée le 26/2/2025, a une carrière
beroepsloopbaan als zelfstandige van 1/1/1983 tot 31/12/2024, waarvan 24 kwartalen gelijkstelling wegens ziekte. professionnelle indépendante du 1/1/1983 au 31/12/2024, dont 24 trimestres assimilés pour maladie.
Stap 1: Weging van het aantal gelijkgestelde kwartalen wegens ziekte Etape 1 : Pondération du nombre de trimestres assimilés pour maladie
24 x 45/42 = 25,71 = 26 24 x 45/42 = 25,71 = 26
Stap 2: toepassing van de respectievelijke formule voor de Etape 2 : application de la formule correspondante relative aux
gelijkgestelde periodes wegens ziekte périodes assimilées pour maladie
64 - [(26 - 20) x 100/312] = 64 - (6 x 100/312) = 62 64 - [(26 - 20) x 100/312] = 64 - (6 x 100/312) = 62
Stap 3: bepaling van het aantal effectieve kwartalen dat vereist in Etape 3 : Détermination du nombre de trimestres effectif requis en cas
het geval van het specifiek overlevingspensioen de pension de survie spécifique
62 x 42/45 = 58 kwartalen 62 x 42/45 = 58 trimestres
In geval van een gemengde loopbaan, bepaalt de Federale Pensioendienst En cas de carrière mixte, le Service fédéral des pensions détermine le
het aantal dagen van effectieve tewerkstelling rekening houdend met de nombre de jours de travail effectif en tenant compte des jours
dagen van gelijkstelling wegens ziekte in de regeling voor werknemers d'assimilation pour cause de maladie dans le régime des salariés et
en de wegens ziekte gelijkgestelde kwartalen in de regeling voor des trimestres d'assimilation pour cause de maladie dans le régime des
zelfstandigen. indépendants.
Deze paragraaf 2 is eveneens van toepassing op de gevallen tijdens de Ce paragraphe 2 est également d'application aux cas de la période
overgangsperiode, bedoeld in artikel 131sexies, § 5, van de wet van 15 transitoire visés à l'article 131sexies, § 5, de la loi du 15 mai
mei 1984. Na toepassing van § 2 blijft echter het voor de begunstigde 1984. Toutefois, après application du § 2, on retient le résultat le
voordeligste resultaat van toepassing, nl. ofwel het aantal vereiste plus avantageux pour le bénéficiaire entre le nombre de trimestres
kwartalen tijdens de overgangsperiode, ofwel het resultaat verkregen requis durant la période transitoire et le résultat obtenu après
na toepassing van de formule in het geval van wegens ziekte application de la formule en cas de trimestres assimilés pour période
gelijkgestelde kwartalen. de maladie.
Omwille van de convergentie stemt het systeem zoals voorzien in Dans un souci de convergence, le système tel que repris dans l'article
artikel 56quater, § 2, voor de regeling voor zelfstandigen (zuivere 56quater, § 2 pour le régime des travailleurs indépendants (carrière
loopbaan) overeen met dat zoals, enerzijds, in de regeling voor pure) correspond à celui édicté d'une part dans le régime des
werknemers (artikel 3, § 4, van de wet van 25 april 2024 houdende de travailleurs salariés (article 3, § 4 de la loi du 25 avril 2024
hervorming van de pensioenen) en, anderzijds, in de regeling voor de portant la réforme des pensions) et d'autre part dans le régime du
openbare sector (artikel 11 van dezelfde wet). secteur public (article 11 de la même loi).
Artikel 2 Article 2
Het stelsel van de werknemers heeft de teksten over het gewaarborgd Le régime salarié ayant revu et simplifié les textes de la pension
minimumpensioen in de regeling voor werknemers herzien en te minimum garantie dans le régime salarié en abrogeant les dispositions
vereenvoudigd door de huidige bepalingen op te heffen. Daardoor moet actuellement d'application, il y a lieu d'adapter l'article 57, alinéa
het artikel 57, eerste lid, 2° in de regeling voor zelfstandigen 1er, 2° en vue de référer à la nouvelle réglementation du régime
aangepast worden. salarié.
Artikel 3 Article 3
Dit artikel beperkt het toepassingsgebied van dit besluit. Het is van Cet article délimite le champ d'application du présent arrêté. Il
toepassing op de pensioenen van zelfstandigen die daadwerkelijk en s'applique aux pensions des travailleurs indépendants qui prennent
voor de eerste maal ten vroegste ingaan op 1 januari 2025. cours effectivement et pour la première fois au plus tôt le 1er janvier 2025.
Artikel 4 Article 4
Dit artikel bepaalt de datum van inwerkingtreding van dit besluit op 1 Cet article fixe la date d'entrée en vigueur du présent arrêté au 1er
januari 2025. janvier 2025.
Artikel 5 Article 5
Dit artikel preciseert dat de Minister bevoegd voor de Zelfstandigen Cet article charge le Ministre qui a les Indépendants dans ses
en de Minister bevoegd voor Pensioenen, ieder wat hem betreft, belast attributions et le Ministre qui a les Pensions dans ses attributions
zijn met de uitvoering van dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Ik heb de eer te zijn, J'ai l'honneur d'être,
Sire, Sire,
Van Uwe Majesteit, de Votre Majesté
de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar, le très respectueux et très fidèle serviteur,
De Minister van de Zelfstandigen, Le Ministre des Indépendants,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
De Minister van Pensioenen, La Ministre des Pensions,
K. LALIEUX K. LALIEUX
Raad van State, afdeling Wetgeving Conseil d'Etat, section de législation
Advies 76.037/16 van 30 april 2024 over een ontwerp van koninklijk Avis 76.037/16 du 30 avril 2024 sur un projet d'arrêté royal
besluit 'tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 'modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement
houdende algemeen reglement betreffende het rust- en général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs
overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft de indépendants, en ce qui concerne les conditions d'octroi de la pension
toekenningsvoorwaarden voor het minimumpensioen' minimum'
Op 29 maart 2024 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Le 29 mars 2024, le Conseil d'Etat, section de législation, a été
Minister van Zelfstandigen verzocht binnen een termijn van dertig invité par le Ministre des Indépendants à communiquer un avis dans un
dagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk délai de trente jours, sur un projet d'arrêté royal 'modifiant
besluit 'tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à
houdende algemeen reglement betreffende het rust- en la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en
overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft de ce qui concerne les conditions d'octroi de la pension minimum'.
toekenningsvoorwaarden voor het minimumpensioen'.
Het ontwerp is door de zestiende kamer onderzocht op 23 april 2024. De Le projet a été examiné par la seizième chambre le 23 avril 2024. La
kamer was samengesteld uit Pierre LEFRANC, wnd. kamervoorzitter, Toon chambre était composée de Pierre LEFRANC, président de chambre f.f.,
MOONEN en Tim CORTHAUT, staatsraden, Johan PUT, assessor, en Eline Toon MOONEN et Tim CORTHAUT, conseillers d'Etat, Johan PUT, assesseur,
YOSHIMI, griffier. et Eline YOSHIMI, greffier.
Het verslag is uitgebracht door Laurens LAVRYSEN, adjunct-auditeur. Le rapport a été présenté par Laurens LAVRYSEN, auditeur adjoint.
De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het La concordance entre la version française et la version néerlandaise
advies is nagezien onder toezicht van Toon MOONEN, staatsraad. de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Toon MOONEN, conseiller
Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 30 april d'Etat. L'avis, dont le texte suit, a été donné 30 avril 2024.
2024. 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de 1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le
Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de
Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence
steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des
aan de te vervullen vormvereisten is voldaan. formalités prescrites.
STREKKING VAN HET ONTWERP PORTEE DU PROJET
2. Het voor advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit brengt 2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis apporte des modifications
wijzigingen aan in het koninklijk besluit van 22 december 1967 à l'arrêté royal du 22 décembre 1967 'portant règlement général
'houdende algemeen reglement betreffende het rust- en relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs
overlevingspensioen der zelfstandigen'. indépendants'.
De eerste paragraaf van het ontworpen artikel 56quater van het Le premier paragraphe de l'article 56quater, en projet, de l'arrêté
koninklijk besluit van 22 december 1967, dat betrekking heeft op het royal du 22 décembre 1967, qui concerne la pension minimum, précise ce
minimumpensioen, verduidelijkt wat voor de toepassing van artikel qu'il faut entendre par un certain nombre de notions pour
131sexies van de wet van 15 mei 1984 'houdende maatregelen tot l'application de l'article 131sexies de la loi du 15 mai 1984 'portant
harmonisering van de pensioenregelingen' [1] moet worden begrepen mesures d'harmonisation dans les régimes de pensions' [1]. Le deuxième
onder een aantal begrippen. De tweede paragraaf regelt het aantal te paragraphe règle le nombre de trimestres à prouver si la carrière
bewijzen kwartalen indien de beroepsloopbaan kwartalen omvat die professionnelle comprend des trimestres qui ont été assimilés pour
werden gelijkgesteld wegens ziekte (artikel 1 van het ontwerp). cause de maladie (article 1er du projet).
In artikel 57, eerste lid, 2°, van hetzelfde besluit wordt de A l'article 57, alinéa 1er, 2°, du même arrêté, la définition de la
definitie van het begrip "forfaitair bedrag" gewijzigd, dat gehanteerd notion de " montant forfaitaire ", utilisée pour déterminer la
wordt bij het bepalen van de vermindering die toegepast kan worden in réduction qui peut être appliquée en cas de cumul d'une pension
geval van cumulatie van een zelfstandigenpensioen met een pensioen uit d'indépendant avec une pension d'un autre régime, est modifiée
een andere regeling (artikel 2). (article 2).
Het te nemen koninklijk besluit is van toepassing op de pensioenen die L'arrêté royal envisagé est d'application aux pensions qui prennent
daadwerkelijk en voor de eerste maal ten vroegste ingaan op 1 januari cours effectivement et pour la première fois au plus tôt le 1er
2025 (artikel 3). Het treedt in werking op dezelfde datum (artikel 4). janvier 2025 (article 3). Il entre en vigueur à la même date (article 4).
RECHTSGROND FONDEMENT JURIDIQUE
3. Artikel 1 van het ontwerp vindt rechtsgrond in artikel 131sexies, § 3. L'article 1er du projet trouve son fondement juridique dans
6, van de wet van 15 mei 1984. [2] l'article 131sexies, § 6, de la loi du 15 mai 1984 [2].
Artikel 2 vindt rechtsgrond in artikel 19, § 3, 1°, van het koninklijk L'article 2 trouve son fondement juridique dans l'article 19, § 3, 1°,
besluit nr. 72 van 10 november 1967 'betreffende het rust- en de l'arrêté royal n° 72 du 10 novembre 1967 'relatif à la pension de
overlevingspensioenen der zelfstandigen', dat de Koning opdraagt om te retraite et de survie des travailleurs indépendants', qui charge le
bepalen in welke gevallen de vermindering beoogd in dat artikel niet Roi de déterminer dans quels cas la réduction visée dans cet article
wordt toegepast of versoepeld. n'est pas appliquée ou est assouplie.
ALGEMENE OPMERKING OBSERVATION GENERALE
4. In advies 74.718/VR maakte de Raad van State, vanuit het oogpunt 4. Dans l'avis 74.718/VR, le Conseil d'Etat, au regard des principes
van de grondwettelijke beginselen van gelijkheid- en constitutionnels d'égalité et de non-discrimination, a formulé la
niet-discriminatie, het volgende voorbehoud voor wat betreft mogelijke réserve suivante en ce qui concerne les différences de traitement
verschillen in behandeling tussen verschillende pensioengerechtigden, potentielles entre divers bénéficiaires d'une pension, notamment en
onder meer naargelang het pensioenstelsel (werknemers, zelfstandigen, fonction du régime de pension (travailleurs salariés, travailleurs
openbaar ambt), hun leeftijd, de duur van hun beroepsloopbaan, de indépendants, fonction publique), de leur âge, de la durée de leur
periodes van inactiviteit tijdens de loopbaan en de ingangsdatum van het pensioen: carrière professionnelle, des périodes d'inactivité au cours de la
"Om in overeenstemming te zijn met de grondwettelijke beginselen van carrière et de la date de prise d'effet de la pension :
de gelijkheid en de niet-discriminatie, dienen voor deze verschillen " Les principes constitutionnels de l'égalité et de la
in behandeling telkens objectieve en in redelijkheid aanvaardbare non-discrimination requièrent que ces différences de traitement se
motieven te bestaan. [3] Bij het beoordelen of het verschil in fondent chaque fois sur des motifs objectivement et raisonnablement
behandeling redelijk verantwoord is, dient er rekening mee te worden admissibles [3]. Pour apprécier si la différence de traitement est
gehouden dat de wetgever, in sociaaleconomische aangelegenheden, over raisonnablement justifiée, il faut tenir compte de ce qu'en matière
een ruime beoordelingsbevoegdheid beschikt. Hij beschikt daarbij - in socio-économique, le législateur dispose d'une grande marge
aangelegenheden inzake rust- en overlevingspensioenen - over een des te ruimere beoordelingsbevoegdheid wanneer de betrokken regeling het voorwerp heeft uitgemaakt van sociaal overleg. [4] Op sommige van de ingevoerde verschillen wordt hierna nader ingegaan bij de artikelsgewijze bespreking. De Raad van State, afdeling Wetgeving, beschikt evenwel niet over voldoende concrete gegevens om het voorontwerp vanuit het oogpunt van het gelijkheidsbeginsel in zijn geheel afdoende te beoordelen, mede gelet op het gegeven dat de voorliggende maatregelen, zo blijkt uit de memorie van toelichting, slechts een onderdeel vormen van een ruimer en in de tijd gespreid pakket maatregelen op het vlak van de hervorming van de pensioenen, waardoor het voorontwerp, wat betreft het in overeenstemming zijn met d'appréciation. Il dispose à cet égard - dans des matières relatives aux pensions de retraite et de survie - d'un pouvoir d'appréciation d'autant plus large lorsque la réglementation concernée a fait l'objet d'une concertation sociale [4]. Certaines des différences instaurées font l'objet d'un examen plus approfondi dans le commentaire des articles. Le Conseil d'Etat, section de législation, ne dispose toutefois pas de suffisamment d'éléments concrets permettant d'apprécier adéquatement l'avant-projet dans son ensemble sous l'angle du principe d'égalité, dès lors que notamment, comme l'indique l'exposé des motifs, les mesures à l'examen ne constituent qu'un élément d'un ensemble plus vaste de mesures étalées dans le temps en matière de réforme des pensions, nécessitant alors de pouvoir apprécier l'avant-projet au regard des principes
voornoemde beginselen, uiteraard in een bredere context zou moeten précités dans un contexte plus large. Plus précisément, le Conseil
kunnen worden beoordeeld. In het bijzonder heeft de Raad van State niet sluitend kunnen nagaan hoe de verschillen die (nog) bestaan tussen de drie pensioenstelsels (werknemers, zelfstandigen, openbaar ambt) op het vlak van het minimumpensioen en de pensioenbonus te verklaren zijn in het licht van het gelijkheidsbeginsel, daarbij rekening houdend met de specifieke kenmerken van elk pensioenstelsel. Het staat aan de stellers van het voorontwerp om voor elk onderdeel van de ontworpen regeling een pertinente verantwoording in het licht van het gelijkheidsbeginsel te verstrekken in de memorie van toelichting." [5] Ook bij de uitvoering van de bij de wet 'houdende hervorming van de pensioenen' toegekende machtigingen [6] moet de Koning erover waken om geen verschillen in behandeling in het leven te roepen die niet verenigbaar zijn met de voormelde beginselen. ONDERZOEK VAN DE TEKST Opschrift 5. In het opschrift van het ontwerp wordt gepreciseerd dat het gaat om d'Etat n'a pas pu examiner de manière concluante comment les différences qui subsistent (encore) entre les trois régimes de pension (travailleurs salariés, travailleurs indépendants, fonction publique) en matière de pension minimum et de bonus de pension se justifient au regard du principe d'égalité, compte tenu à cet égard des spécificités de chaque régime de pension. Il appartient aux auteurs de l'avant-projet d'apporter dans l'exposé des motifs, pour chaque division du dispositif en projet, une justification pertinente à la lumière du principe d'égalité " [5]. Lors de la mise en oeuvre des habilitations conférées par la loi 'portant la réforme des pensions' [6], le Roi doit aussi veiller à ne pas créer de différences de traitement incompatibles avec les principes précités. EXAMEN DU TEXTE Intitulé 5. L'intitulé du projet précise qu'il s'agit de modifications " en ce
wijzigingen "voor wat betreft de toekenningsvoorwaarden voor het qui concerne les conditions d'octroi de la pension minimum ". Dès lors
minimumpensioen". Aangezien artikel 2 van het ontwerp betrekking heeft que l'article 2 du projet porte sur le mode de calcul de la pension
op de berekeningswijze van het minimumpensioen en niet op de
toekenningsvoorwaarden ervan, stelde de gemachtigde voor om het minimum et non sur ses conditions d'octroi, le délégué a proposé de
opschrift als volgt te wijzigen: "Koninklijk besluit tot wijziging van modifier l'intitulé comme suit : " Arrêté royal modifiant l'arrêté
het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la
reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants en ce
zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen". qui concerne la pension minimum ".
Daarmee kan worden ingestemd. On peut se rallier à cette proposition.
Aanhef Préambule
6. In het eerste en het tweede lid van de aanhef moet worden verwezen 6. Les premier et deuxième alinéas du préambule doivent viser les
naar de specifieke bepalingen van het koninklijk besluit nr. 72 van 10 dispositions spécifiques de l'arrêté royal n° 72 du 10 novembre 1967
november 1967 en van de wet van 15 mei 1984 die rechtsgrond bieden et de la loi du 15 mai 1984 qui procurent un fondement juridique au
voor het ontwerp. Die moeten dus respectievelijk worden aangevuld met projet. Ces alinéas doivent par conséquent être complétés par une
een verwijzing naar "artikel 19, § 3, 1°, vervangen bij de wet van 24 référence, respectivement, à " l'article 19, § 3, 1°, remplacé par la
april 2014" en "artikel 131sexies, § 6, ingevoegd bij de wet van loi du 24 avril 2014 " et à " l'article 131sexies, § 6, inséré par la
(...)". [7] loi du (...) " [7].
7. In de aanhef moeten, naast de datum en het nummer van het advies 7. Outre la date et le numéro de l'avis du Conseil d'Etat, on
van de Raad van State, ook de datums van het advies van het Algemeen complétera également dans le préambule les dates de l'avis du Comité
Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen, het advies général de gestion pour le statut social des travailleurs
van de Inspecteur van Financiën en de akkoordbevinding van de Minister indépendants, de l'avis de l'Inspecteur des Finances et de l'accord du
van Begroting worden aangevuld. Ministre du Budget.
Artikel 1 Article 1er
8.1. In het ontworpen artikel 56quater, § 1, 1°, van het koninklijk 8.1. L'article 56quater, § 1er, 1°, en projet, de l'arrêté royal du 22
besluit van 22 december 1967 wordt beoogd te bepalen wat moet worden décembre 1967 vise à déterminer ce qu'il faut entendre par une
verstaan onder een beroepsloopbaan die ten minste gelijk is aan twee carrière professionnelle au moins égale aux deux tiers d'une carrière
derde van een volledige loopbaan. De bepaling vat nochtans aan met complète. La disposition commence toutefois par une référence à la
verwijzing naar het rust- of overlevingspensioen voor een dergelijke pension de retraite ou de survie pour une telle carrière, ce qui peut
loopbaan, wat aanleiding kan geven tot verwarring. Bovendien zou, door
middel van een dubbele punt, moeten worden afgebakend waar het te prêter à confusion. En outre, il faudrait délimiter par un double
definiëren begrip eindigt en moet de grammaticale structuur van de point où finit la notion à définir, et la structure grammaticale de la
definitie in het licht van het voorgaande worden nagekeken. définition doit être vérifiée au regard de ce qui précède.
8.2. De voormelde definitie verwijst naar "de breuk die de 8.2. La définition précitée renvoie à " la fraction représentative de
beroepsloopbaan [in België] [8] in de hoedanigheid van zelfstandige la carrière professionnelle en Belgique [8] en qualité de travailleur
uitdrukt, vermeerderd met de breuk die het aantal kwartalen uitdrukt indépendant, augmentée avec la fraction qui exprime le nombre de
waarvoor een vrijstelling van bijdragen" in de context van de trimestres pour lesquels une dispense de cotisations " a été octroyée
covid-19-crisis werd toegekend. De gemachtigde bevestigde dat daarmee dans le cadre de la crise du covid-19. Le délégué a confirmé que cela
bedoeld wordt dat het aantal kwartalen uit de teller van de breuk die signifie que le nombre de trimestres du numérateur de la fraction
de beroepsloopbaan in de hoedanigheid van zelfstandige uitdrukt représentative de la carrière professionnelle en qualité de
vermeerderd wordt met het aantal kwartalen in de zin van de tweede travailleur indépendant est augmenté du nombre de trimestres au sens
bedoelde term. du deuxième terme visé.
De tekst van het ontwerp wordt het best overeenkomstig aangepast. Mieux vaudrait adapter le texte du projet en conséquence.
9. In de Franse tekst van het ontworpen artikel 56quater, § 1, 2°, e), 9. Le texte français de l'article 56quater, § 1er, 2°, e), en projet,
van het koninklijk besluit van 22 december 1967 wordt verwezen naar de l'arrêté royal du 22 décembre 1967 vise " chaque période accomplie
"chaque période accomplie", terwijl het in de Nederlandse tekst van ", tandis que le texte néerlandais de cette disposition fait mention
die bepaling gaat om "iedere periode in eenzelfde jaar". de " iedere periode in eenzelfde jaar ".
Die discrepantie moet worden verholpen. Il convient d'éliminer cette discordance.
10. In zijn advies van 15 november 2023 vroeg het Algemeen 10. Dans son avis du 15 novembre 2023, le Comité général de gestion
Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen zich af of pour le statut social des travailleurs indépendants se demandait si
het ontworpen artikel 56quater, § 1, 3°, a), van het koninklijk
besluit van 22 december 1967, waarin wordt verwezen naar artikel 37bis l'article 56quater, § 1er, 3°, a), en projet, de l'arrêté royal du 22
van hetzelfde besluit (dat betrekking heeft op de gelijkstelling van décembre 1967, qui fait référence à l'article 37bis du même arrêté
periodes van zogenaamde mantelzorg) [9] ook betrekking zal hebben op (relatif à l'assimilation de périodes de soins dits de proximité) [9]
de regelingen die de mantelzorg voorafgingen. s'appliquera également aux dispositifs antérieurs aux soins de
Daarnaar gevraagd, antwoordde de gemachtigde dat de vorige versie van proximité. Interrogé à ce sujet, le délégué a répondu que la version précédente
artikel 37bis, die werd ingevoegd in 2010,[10] nog steeds van de l'article 37bis, insérée en 2010 [10], est toujours applicable à la
toepassing is op de periode die aan de vervanging ervan door het période qui a précédé son remplacement par l'article 37bis actuel en
bestaande artikel 37bis in 2015 [11] voorafging. De verwijzing naar 2015 [11]. En d'autres termes, la référence à l'article 37bis concerne
artikel 37bis heeft met andere woorden betrekking op beide regelingen.
De gemachtigde stelde nog dat dit zal worden verduidelijkt in het les deux régimes. Le délégué a encore indiqué que ce point sera
verslag aan de Koning. précisé dans le rapport au Roi.
Met die verduidelijking kan worden ingestemd. On peut accueillir cette précision.
11. In het ontworpen artikel 56quater, § 1, 3°, c), van het koninklijk 11. A l'article 56quater, § 1er, 3°, c), en projet, de l'arrêté royal
besluit van 22 december 1967 moet worden geschreven "van 1 januari du 22 décembre 1967, on écrira " du 1er janvier 2020 au 31 mars 2022
2020 tot en met 31 maart 2022" in plaats van "tussen 1 januari 2020 inclus " au lieu de " entre le 1er janvier 2020 et le 31 mars 2022
tot en met 31 maart 2022". inclus ".
12. De Nederlandse tekst van het ontworpen artikel 56quater, § 2, 12. Le texte néerlandais de l'article 56quater, § 2, alinéa 3, en
derde lid, van het koninklijk besluit van 22 december 1967 bevat een projet, de l'arrêté royal du 22 décembre 1967 contient une double
dubbele komma, wat moet worden gecorrigeerd. virgule, ce qu'il convient de corriger.
Artikel 2 Article 2
13. In de inleidende zin van artikel 2 van het ontwerp moet worden 13. Dans la phrase liminaire de l'article 2 du projet, on écrira "
geschreven "vervangen" in plaats van "gewijzigd". remplacé " au lieu de " modifié ".
14. Artikel 2 het ontwerp vervangt het hele artikel 57, eerste lid, 14. L'article 2 du projet remplace l'article 57, alinéa 1er, 2°, de
2°, van het koninklijk besluit van 22 december 1967, terwijl in feite l'arrêté royal du 22 décembre 1967 dans son entier, alors que dans les
slechts een beperktere wijziging moet worden doorgevoerd. In faits, la modification apportée doit être plus limitée. Dans pareils
dergelijke gevallen is het aangewezen om de wijzigingsbepaling te cas, il est recommandé de limiter la disposition modificative au
beperken tot de vervanging van de relevante onderdelen, zo niet remplacement des parties pertinentes, sinon le lecteur risque
bestaat de kans dat de lezer te lang moet zoeken naar de juiste d'effectuer des recherches démesurées pour connaître la portée exacte
strekking van de vervanging. [12] du remplacement [12].
15. In het ontworpen artikel 57, eerste lid, 2°, van het koninklijk 15. L'article 57, alinéa 1er, 2°, en projet, de l'arrêté royal du 22
besluit van 22 december 1967 wordt verwezen naar de "wet van... décembre 1967 vise la " la loi du... relative à la pension minimum ".
betreffende het minimumpensioen". De gemachtigde bevestigde dat
daarmee de wet 'houdende de hervorming van de pensioenen' bedoeld Le délégué a confirmé qu'est ainsi visée la loi 'portant la réforme
wordt en dat de tekst in die zin zal aangepast worden. des pensions' et que le texte sera adapté en ce sens.
Daarmee kan worden ingestemd. On peut se rallier à cette adaptation.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
E. YOSHIMI P. LEFRANC E. YOSHIMI P. LEFRANC
_______ _______
Nota's Notes
[1] Zoals ingevoegd bij artikel 21 van de wet 'houdende hervorming van [1] Inséré par l'article 21 de la loi 'portant la réforme des
de pensioenen', die werd aangenomen door de plenaire vergadering van pensions', qui a été adoptée en séance plénière de la Chambre des
de Kamer van volksvertegenwoordigers op 4 april 2024. Om toegang te représentants le 4 avril 2024. Pour accéder à la pension minimum des
krijgen tot het minimumpensioen voor zelfstandigen vereist artikel travailleurs indépendants, l'article 131sexies, § 1er, alinéa 1er, de
131sexies, § 1, eerste lid, van de wet van 15 mei 1984 in beginsel een la loi du 15 mai 1984 exige en principe une « carrière professionnelle
"beroepsloopbaan (...) die ten minste gelijk is aan twee derde van een au moins égale aux deux tiers d'une carrière complète » et qui «
volledige loopbaan" en die "ten minste 64 kwartalen van effectieve of daarmee gelijkgestelde beroepsbezigheid bevat". [2] Die bepaling treedt in werking op 1 januari 2025 (artikel 26 van de wet 'houdende hervormingen van de pensioenen') en luidt als volgt: "De Koning stelt bij koninklijk besluit, na overleg in de Ministerraad, vast: 1° wat vanaf 1 januari 2025 moet verstaan worden onder een beroepsloopbaan die ten minste gelijk is aan twee derde van een volledige loopbaan, hetzij in de regeling voor zelfstandigen alleen, hetzij in de regeling voor zelfstandigen en werknemers samen, hetzij in de regeling voor zelfstandigen en in regelingen waarop de Europese verordeningen van toepassing zijn of waarop een internationale overeenkomst die geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van werknemers of zelfstandigen en waar België door gebonden is, van toepassing is, samen, hetzij in de regeling voor zelfstandigen en werknemers of in regelingen waarop de Europese verordeningen van toepassing zijn of waarop een internationale overeenkomst die geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van werknemers of zelfstandigen en waar België door gebonden is, van toepassing is, samen; 2° wat moet verstaan worden onder kwartalen van effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige; 3° welke kwartalen kunnen gelijkgesteld worden met periodes van effectieve beroepsbezigheid; 4° hoe de periodes die pensioenrechten openen ten laste van een of meerdere regelingen waarop de Europese Verordeningen van toepassing comporte au moins 64 trimestres de travail effectif ou y assimilés ». [2] Cette disposition entre en vigueur le 1er janvier 2025 (article 26 de la loi 'portant la réforme des pensions') et s'énonce comme suit : « Le Roi détermine, par arrêté royal délibéré en Conseil des ministres : 1° ce qu'il faut entendre, à partir du 1er janvier 2025, par carrière professionnelle au moins égale aux deux-tiers d'une carrière complète soit dans le seul régime des travailleurs indépendants, soit ensemble dans le régime des travailleurs indépendants et des travailleurs salariés, soit ensemble dans le régime des travailleurs indépendants et dans un ou plusieurs régimes qui relèvent du champ d'application des règlements européens ou auxquels s'applique une convention internationale concernant totalement ou partiellement les pensions des travailleurs salariés ou indépendants et par laquelle la Belgique est liée, soit ensemble dans le régime des travailleurs indépendants et salariés ou dans les régimes auxquels s'appliquent les règlements européens ou auxquels s'applique une convention internationale concernant totalement ou partiellement les pensions des travailleurs salariés ou indépendants et par laquelle la Belgique est liée; 2° ce qu'il y a lieu d'entendre par trimestres de travail effectif comme travailleur indépendant; 3° quels trimestres peuvent être assimilés à des périodes de travail effectif; 4° comment les périodes ouvrant des droits à pension à charge d'un ou plusieurs régimes qui relèvent du champ d'application des règlements
zijn of waarop een internationale overeenkomst die geheel of européens ou auxquels s'applique une convention internationale
gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van werknemers of concernant totalement ou partiellement les pensions des travailleurs
zelfstandigen en waar België door gebonden is, van toepassing is, salariés ou indépendants et par laquelle la Belgique est liée sont
omgezet worden naar kwartalen; converties en trimestres;
5° hoe de periodes die gelijkgesteld werden in toepassing van artikel 5° comment les périodes assimilées en vertu de l'article 29 de
29 van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à
reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants sont
zelfstandigen in mindering gebracht worden op het vereiste aantal déduites du nombre de trimestres de travail effectif requis ».
effectief gewerkte kwartalen."
[3] Voetnoot 8 uit het geciteerde advies: GwH 7 augustus 2013, nr. [3] Note de bas de page 8 de l'avis cité : C.C., 7 août 2013, n°
119/2013, B.5. 119/2013, B.5.
[4] Voetnoot 9 uit het geciteerde advies: GwH 28 september 2017, nr. [4] Note de bas de page 9 de l'avis cité : C.C., 28 septembre 2017, n°
104/2017, B.9. 104/2017, B.9.
[5] Adv.RvS 74.718/VR van 22 december 2023 over het voorontwerp dat [5] Avis C.E. 74.718/VR du 22 décembre 2023 sur un avant-projet devenu
heeft geleid tot de wet 'houdende hervorming van de pensioenen', la loi 'portant la réforme des pensions', pp. 9-10.
37-38. [6] De wet voorziet ook in machtigingen aan de Koning om [6] La loi habilite également le Roi à fixer des périodes assimilées
gelijkgestelde periodes vast te leggen in de werknemersregeling
(artikel 3, § § 4, zesde lid, en 5, zesde lid, van de wet 'houdende dans le régime des travailleurs salariés (article 3, § § 4, alinéa 6,
hervorming van de pensioenen'). et 5, alinéa 6, de la loi 'portant la réforme des pensions').
[7] Zie Beginselen van de wetgevingstechniek. Handleiding voor het [7] Voir Principes de technique législative. Guide de rédaction des
opstellen van wetgevende en reglementaire teksten, Raad van State, textes législatifs et réglementaires, Conseil d'Etat, 2008,
2008, aanbeveling 23, te raadplegen op de internetsite van de Raad van recommandation 23, à consulter sur le site Internet du Conseil d'Etat
State (www.raadvst-consetat.be) (hierna: handleiding wetgevingstechniek). (www.raadvst-consetat.be), (ci-après : Guide de légistique).
[8] Anders dan in de Franse tekst wordt in de Nederlandse tekst niet [8] A la différence du texte français, le texte néerlandais ne précise
gepreciseerd dat het om de beroepsloopbaan in België gaat. Die pas qu'il s'agit de la carrière professionnelle en Belgique. Il
discordantie moet worden verholpen. convient d'éliminer cette discordance.
[9] Koninklijk besluit van 27 september 2015 'houdende toekenning van [9] Arrêté royal du 27 septembre 2015 'accordant une allocation en
een uitkering ten voordele van de zelfstandige die zijn faveur du travailleur indépendant qui interrompt temporairement son
beroepsactiviteit tijdelijk onderbreekt om zorgen te geven aan een persoon'. activité professionnelle pour donner des soins à une personne'.
[10] Koninklijk besluit van 21 februari 2010 'tot wijziging van het [10] Arrêté royal du 21 février 2010 'modifiant l'arrêté royal du 22
koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de
betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, tot retraite et de survie des travailleurs indépendants, prévoyant
invoering van een gelijkstelling in geval van ernstige aandoening van l'assimilation en cas de maladie grave d'un enfant et en cas de soins
een kind en in geval van palliatieve zorgen gegeven aan een kind of palliatifs donnés à un enfant ou à son partenaire'. Ce régime est
aan zijn partner'. Die regeling ging in op 1 januari 2010. entré en vigueur le 1er janvier 2010.
[11] Koninklijk besluit van 27 september 2015 'tot wijziging van het [11] Arrêté royal du 27 septembre 2015 'modifiant l'arrêté royal du 22
koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de
betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen en tot retraite et de survie des travailleurs indépendants et instaurant une
invoering van een gelijkstelling met een periode van bezigheid in
geval van zorgen gegeven aan een persoon'. Die regeling ging in op 1 assimilation à une période d'activité en cas de soins donnés à une
oktober 2015. personne'. Ce régime est entré en vigueur le 1er octobre 2015.
[12] Handleiding wetgevingstechniek, aanbeveling 110.2. [12] Guide de légistique, recommandation 110.2.
30 MEI 2024. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk 30 MAI 2024. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre
besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende 1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de
het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension
het minimumpensioen minimum
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op het koninklijk nr. 72 van 10 november 1967 betreffende het Vu l'arrêté royal n°72 du 10 novembre 1967 relatif à la pension de
rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, artikel 19, § 3, 1°, retraite et de survie des travailleurs indépendants, article 19, § 3,
vervangen bij de wet van 24 april 2014; 1°, remplacé par la loi du 24 avril 2014;
Gelet op de wet van 15 mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering Vu la loi du 15 mai 1984 contenant des mesures d'harmonisation des
van de pensioenregelingen, artikel 131sexies, ingevoegd bij de wet van 25 april 2024; régimes de pension, l'article 131sexies, inséré par la loi du 25 avril 2024;
Gelet op het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen Vu l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général
reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs
zelfstandigen; indépendants;
Gelet op het advies van het Algemeen Beheerscomité voor het sociaal Vu l'avis du Comité général de gestion pour le statut social des
statuut der zelfstandigen, gegeven op 15 november 2023; travailleurs indépendants, donné le 15 novembre 2023;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 31 Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 31 août 2023;
augustus 2023;
Gelet op de akkoordbevinding van de Staatssecretaris voor Begroting, d.d. 12 september 2023; Vu l'accord de la Secrétaire d'Etat au budget, donné le 12 septembre 2023;
Gelet op het advies nr. 76.037/16 van de Raad van State, gegeven op 30 Vu l'avis n° 76.037/16 du Conseil d'Etat, donné le 30 avril 2024 en
april 2024 met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2° des lois sur le
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973;
Op de voordracht van de Minister van Zelfstandigen en van de Minister Sur la proposition du Ministre des Indépendants et de la Ministre des
van Pensioenen en op het advies van de in Raad vergaderde ministers, Pensions et de l'avis des ministres qui en ont délibéré en Conseil,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Een artikel 56quater wordt ingevoegd in het koninklijk

besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende

Article 1er.Dans l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement

général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs
het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, luidende: indépendants, il est inséré un article 56quater rédigé comme suit :
"

Art. 56quater.§ 1. Voor de toepassing van artikel 131sexies van de

"

Art. 56quater.§ 1er. Pour l'application de l'article 131sexies de la

wet van 15 mei 1984 wordt verstaan onder: loi du 15 mai 1984, il faut entendre :
1° loopbaan die ten minste gelijk is aan twee derde van een volledige 1° par carrière de travailleur indépendant au moins égale aux deux
loopbaan in de regeling voor zelfstandigen alleen of samen in de tiers d'une carrière complète de travailleur indépendant, seul ou
regeling voor de werknemers en in een of meerdere pensioenregelingen ensemble, dans le régime des travailleurs salariés et dans un ou
die onder het toepassingsgebied vallen van Europese verordeningen of plusieurs régimes qui relèvent du champ d'application des Règlements
een internationale overeenkomst die geheel of gedeeltelijk betrekking européens ou d'une convention internationale qui concerne en tout ou
heeft op de pensioenen van werknemers of zelfstandigen en waar België en partie les pensions des travailleurs salariés ou indépendants et
door gebonden is, naargelang het geval, bedoeld in artikel 56ter, § 1, par laquelle la Belgique est liée, selon le cas, visé à l'article
b), c) en d) : de breuk die de beroepsloopbaan in de hoedanigheid van 56ter, § 1, b), c) et d) : la fraction représentative de la carrière
zelfstandige uitdrukt, vóór de toepassing van artikel 19 van het professionnelle en Belgique en qualité de travailleur indépendant,
koninklijk besluit nr. 72 en van artikel 24, tweede lid, of van avant application de l'article 19 de l'arrêté royal n° 72 et de
artikel 25, § 2, en waarvan de teller vermeerderd is met het aantal l'article 24, alinéa 2, ou de l'article 25, § 2, dont le numérateur
kwartalen uitdrukt waarvoor een vrijstelling van bijdragen, in de zin est augmenté du nombre de trimestres pour lesquels une dispense de
van het koninklijk besluit nr. 38, werd toegekend in het kader van de cotisations, au sens de l'arrêté royal n° 38, a été octroyée dans le
covid-19-crisis tijdens de periode van 1 januari 2020 tot 31 maart cadre de la crise du covid-19 au cours de la période du 1er janvier
2022, en gedeeld door vier, ten minste gelijk is aan twee derde van de 2020 au 31 mars 2022, divisé par quatre, est au moins égale aux deux
eenheid. tiers de l'unité.
2° kwartaal van effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige: 2° par trimestre de travail effectif comme indépendant :
a) elk kalenderkwartaal waarvoor de bijdrage, verschuldigd krachtens a) chaque trimestre pour lequel la cotisation due en vertu de l'arrêté
het koninklijk besluit nr. 38, in hoofdsom en toebehoren betaald werd royal n° 38 a été payée en principal et accessoires à la date de prise
op de ingangsdatum van het rustpensioen en waarvoor het bedrag van die de cours de la pension de retraite, et dont le montant de cette
bijdrage werd berekend aan de hand van: cotisation a été calculé de la façon suivante :
- het bijdragepercentage bedoeld in artikel 12, § 1, eerste lid, 1°, - le pourcentage de cotisation visé à l'article 12, § 1er, alinéa 1er,
van het koninklijk besluit nr. 38 op het daarin bedoelde
inkomstengedeelte, toegepast op een inkomstenbedrag dat minstens 1°, de l'arrêté royal n° 38, relatif à la partie de revenus visée,
gelijk is, of geacht wordt dat te zijn, aan het bedrag bedoeld in appliqué à un montant de revenu qui est au moins égal ou soit censé
artikel 12, § 1, tweede lid van hetzelfde besluit, of toegepast op een l'être, au montant visé à l'article 12, § 1er, alinéa 2 de ce même
lager inkomstenbedrag evenwel resulterend in een bijdrage die geacht arrêté, ou appliqué à un montant de revenus moins élevé, entraînant
wordt minstens gelijk te zijn aan de bijdrage bedoeld in artikel 12, § toutefois une cotisation qui est censée être au moins égale à la
1, tweede lid van hetzelfde besluit of, cotisation visée à l'article 12 § 1er, alinéa 2 du même arrêté ou,
- het bijdragepercentage bedoeld in artikel 12, § 2, tweede lid, 1° en - le pourcentage de cotisation visé à l'article 12 § 2, alinéa 2, 1°
in artikel 13, § 1, tweede lid, 1° van hetzelfde besluit. et à l'article 13, § 1er, alinéa 2, 1°, du même arrêté royal.
b) ieder kwartaal van beroepsbezigheid als meewerkende echtgenoot b) chaque trimestre d'activité professionnelle comme conjoint aidant
waarvoor de bijdragen verschuldigd krachtens artikel 12, § 1ter, van pour lequel la cotisation due en vertu de l'article 12, § 1ter, de
het koninklijk besluit nr. 38 in hoofdsom en toebehoren betaald werden l'arrêté royal n° 38 a été payée en principal et accessoire à la date
op de ingangsdatum van het rust- of overlevingspensioen, naargelang de prise de cours de la pension de retraite ou de survie selon le cas,
het geval, of geacht wordt dat te zijn; ou soit censé l'être;
c) ieder kwartaal van beroepsbezigheid als student-ondernemer waarvoor c) chaque trimestre comme étudiant-indépendant pour lequel la
de bijdragen verschuldigd krachtens artikel 12bis, § 2, van het cotisation due en vertu de l'article 12bis, § ,2 de l'arrêté royal n°
koninklijk besluit nr. 38 in hoofdsom en toebehoren betaald werden op 38 a été payée en principal et accessoire à la date de prise de cours
de ingangsdatum van het rust- of overlevingspensioen naargelang het de la pension de retraite ou de survie selon le cas;
geval; d) ieder kwartaal van beroepsbezigheid als primo-starter waarvoor de d) chaque trimestre comme primo-starter pour lequel la cotisation due
bijdragen verschuldigd krachtens artikel 12, § 1bis, van het
koninklijk besluit nr. 38 in hoofdsom en toebehoren betaald werden op en vertu de de l'article 12, § 1erbis, de l'arrêté royal n° 38 a été
de ingangsdatum van het rust- of overlevingspensioen, naargelang het payée en principal et accessoire à la date de prise de cours de la
geval, of geacht wordt dat te zijn; pension de retraite ou de survie selon le cas, ou soit censé l'être;
e) iedere periode in eenzelfde jaar die pensioenrechten opent ten e) chaque période d'une même année accomplie dans un ou plusieurs
laste van een of meerdere regelingen waarop de Europese Verordeningen régimes qui relèvent du champ d'application des Règlements européens
van toepassing zijn of waarop een internationale overeenkomst die de sécurité sociale ou une convention internationale qui concernent en
geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van tout ou en partie les pensions des travailleurs salariés ou
werknemers of zelfstandigen en waar België door gebonden is, van indépendants et par lesquelles la Belgique est liée est convertie en
toepassing is, wordt omgerekend in kwartalen waarbij: trimestres, à savoir :
1) minder dan 78 dagen tellen voor een kwartaal; 1) moins de 78 jours comptent pour un trimestre;
2) meer dan 77 dagen doch minder dan 156 dagen tellen voor twee 2) plus de 77 jours et moins de 156 jours comptent pour 2 trimestres;
kwartalen; 3) meer dan 155 dagen doch minder dan 234 dagen tellen voor drie kwartalen; 3) plus de 155 jours et moins de 234 jours comptent pour 3 trimestres;
4) meer dan 233 dagen tellen voor vier kwartalen. 4) plus de 233 jours comptent pour 4 trimestres.
3° de kwartalen die gelijkgesteld worden met kwartalen van effectieve 3° par trimestres assimilés à des trimestres de travail effectif :
beroepsbezigheid als zelfstandige, zijn:
a) de kwartalen tijdens welke de zelfstandige tijdelijk zijn a) les trimestres durant lesquels l'indépendant interrompt
beroepsactiviteit onderbreekt om zorgen te geven aan een persoon in temporairement son activité professionnelle pour donner des soins à
toepassing van artikel 37bis; une personne en application de l'article 37bis;
b) het kwartaal volgend op het kwartaal waarin de zelfstandige bevalt b) le trimestre qui suit celui au cours duquel les travailleuses
van een kind in toepassing van artikel 15, § 2bis, van het koninklijk indépendantes ont accouché d'un enfant en application de l'article 15,
besluit nr. 38; § 2bis, de l'arrêté royal n° 38;
c) de kwartalen waarvoor de zelfstandige van 1 januari 2020 tot en met c) les trimestres pour lesquels l'indépendant a obtenu une dispense de
31 maart 2022 een vrijstelling van bijdragen verkregen heeft in het cotisations dans le cadre de la crise du covid-19 en application de
kader van de covid-19-crisis, in toepassing van artikel 17 van het l'article 17 de l'arrêté royal n° 38 du 1er janvier 2020 jusqu'au 31
koninklijk besluit nr. 38. mars 2022 inclus;
§ 2. Indien de beroepsloopbaan kwartalen omvat die gelijkgesteld § 2. Si la carrière professionnelle comprend des trimestres qui ont
werden wegens ziekte, overeenkomstig artikel 29, dan verschilt het été assimilés pour cause de maladie conformément à l'article 29, le
aantal te bewijzen kwartalen, bedoeld in artikel 131sexies, § 1, nombre de trimestres à prouver, visé à l'article 131sexies, § 1,
eerste lid, 2°, of tweede lid, van de wet van 15 mei 1984, naargelang alinéa 1er, 2° ou alinéa 2 de la loi du 15 mai 1984, selon le cas,
het geval, en onverminderd de toepassing van artikel 131sexies, § 5, sans préjudice de l'article 131sexies § 5, de la même loi, varie selon
van dezelfde wet, naarmate de beroepsloopbaan: que la carrière professionnelle :
1° 21 tot en met 119 gelijkgestelde kwartalen omvat waarbij het aantal 1° comprend de 21 à 119 trimestres assimilés, où le nombre de
te bewijzen kwartalen moet worden verminderd met het aantal dat gelijk
is aan het resultaat van het verschil tussen het aantal gelijkgestelde trimestres à prouver doit être diminué d'un nombre égal au résultat de
kwartalen en 20 kwartalen, vermenigvuldigd met 100/312; la différence entre le nombre de trimestres assimilés et 20
trimestres, multiplié par 100/312;
2° méér dan 119 gelijkgestelde kwartalen omvat waarbij het aantal te 2° contient plus de 119 trimestres assimilés, où le nombre de
bewijzen kwartalen is gelijk aan het resultaat van het verschil tussen
180 en het aantal gelijkgestelde kwartalen, vermenigvuldigd met trimestres à prouver est égal au résultat de la différence entre 180
et le nombre de trimestres assimilés, multiplié par 250/312 et par
250/312 en met 30/45. 30/45.
Wanneer de vermenigvuldiging, bedoeld in het vorige lid, niet leidt Lorsque la multiplication visée à l'alinéa précédent n'aboutit pas à
tot een geheel aantal kwartalen, dan wordt het resultaat afgerond tot un nombre entier de trimestres, le résultat est arrondi à l'unité
de hogere eenheid indien de eerste decimaal tenminste vijf is; in het supérieure si la première décimale est au moins cinq; dans le cas
andere geval wordt de eerste decimaal verwaarloosd. contraire, la première décimale est négligée.
Nochtans wordt vóór de toepassing van het eerste lid, voor de Néanmoins, avant l'application de l'alinéa 1er, pour les bénéficiaires
gerechtigden op een overlevingspensioen, bedoeld in artikel 131sexies,
§ 1, 2°, tweede lid, het aantal kwartalen die gelijkgesteld werden d'une pension de survie, visés à l'article 131sexies, § 1, 2°, alinéa
wegens ziekte, overeenkomstig artikel 29, eerst vermenigvuldigd met 2, le nombre de trimestres qui ont été assimilés pour cause de maladie
een breuk waarvan de noemer overeenstemt met het aantal kalenderjaren conformément à l'article 29 est en premier lieu multiplié par une
dat begrepen is in de periode die aanvangt op 1 januari van het jaar fraction dont le dénominateur correspond au nombre d'années civiles
van de twintigste verjaardag van de overleden echtgenoot en die comprises dans la période prenant cours le 1er janvier de l'année du
eindigt op 31 december van het jaar voorafgaand aan dat waarin hij vingtième anniversaire du conjoint décédé et prenant fin le 31
overleden is, in voorkomend geval herleid tot 45, en waarvan de teller décembre de l'année précédant celle au cours de laquelle il est
décédé, réduit le cas échéant à 45, et dont le numérateur est égal à
gelijk is aan 45. 45.

Art. 2.In artikel 57, eerste lid, 2°, van hetzelfde besluit,

Art. 2.A l'article 57, alinéa 1er, 2° du même arrêté, remplacé par

vervangen bij het koninklijk besluit van 16 december 2018, worden de l'arrêté royal du 16 décembre 2018, les mots "le montant de 12.765,99
woorden "het bedrag van 12.765,99 euro bedoeld in artikel 131ter, § 1,
van de wet van 15 mei 1984" vervangen door de woorden "het bedrag euros visé à l'article 131ter, § 1er, de la loi du 15 mai 1984" sont
remplacés par les mots " le montant visé à l'article 4, alinéa 2, 1°,
bedoeld in artikel 4, tweede lid, 1°, van de wet van 25 april 2024 de la loi du 25 avril 2024 portant la réforme des pensions".
houdende de hervorming van de pensioenen".

Art. 3.De bepalingen van dit besluit zijn van toepassing op de

Art. 3.Les dispositions du présent arrêté sont d'application aux

pensioenen die daadwerkelijk en voor de eerste maal ten vroegste pensions qui prennent cours effectivement et pour la première fois au
ingaan op 1 januari 2025. plus tôt le 1er janvier 2025.

Art. 4.Dit besluit treedt in werking op 1 januari 2025.

Art. 4.Le présent arrêté entre en vigueur le 1er janvier 2025.

Art. 5.De minister bevoegd voor Zelfstandigen en de minister bevoegd

Art. 5.Le ministre qui a les indépendants dans ses attributions et le

voor Pensioenen zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering ministre qui a les pensions dans ses attributions sont chargés, chacun
van dit besluit. en ce qui le concerne, de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 30 mei 2024. Donné à Bruxelles, le 30 mai 2024.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Zelfstandigen, Le Ministre des Indépendants,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
De Minister van Pensioenen, La Ministre des Pensions,
K. LALIEUX K. LALIEUX
^