Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 25/03/2016
← Terug naar "Koninklijk besluit betreffende de opvolging in bedrijf van de koudwatermeters "
Koninklijk besluit betreffende de opvolging in bedrijf van de koudwatermeters Arrêté royal relatif au suivi en service des compteurs d'eau froide
FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE 25 MAART 2016. - Koninklijk besluit betreffende de opvolging in bedrijf van de koudwatermeters FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Gelet op het Wetboek van economisch recht, de artikelen VIII.43, SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE 25 MARS 2016. - Arrêté royal relatif au suivi en service des compteurs d'eau froide PHILIPPE, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. Vu le Code de droit économique, les articles VIII.43, VIII.46, § 2,
VIII.46, § 2, VIII.51, VIII.52, VIII.53, §§ 1 en 2, VIII.54, VIII.55 VIII.51, VIII.52, VIII.53, §§ 1er et 2, VIII.54, VIII.55 et VIII.56,
en VIII.56, eerste lid; alinéa 1er;
Gelet op het advies van de inspecteur van de Financiën, gegeven op 7 Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 7 novembre 2014;
november 2014;
Gelet op de akkoordbevinding van de Minister van Begroting, gegeven op 30 april 2015; Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 30 avril 2015;
Gelet op de mededeling aan de Europese Commissie, op 26 mei 2015, met Vu la communication à la Commission européenne, le 26 mai 2015, en
toepassing van artikel 8, lid 1, van richtlijn 98/34/EG van het application de l'article 8, paragraphe 1er, de la directive 98/34/CE
Europees Parlement en de Raad van 22 juni 1998 betreffende een du Parlement européen et du Conseil du du 22 juin 1998 prévoyant une
informatieprocedure op het gebied van normen en technische procédure d'information dans le domaine des normes et réglementations
voorschriften en regels betreffende de diensten van de techniques et des règles relatives aux services de la société de
informatiemaatschappij; l'information;
Gelet op advies 58.531/1 van de Raad van State, gegeven op 18 december Vu l'avis 58.531/1 du Conseil d'Etat, donné le 18 décembre 2015, en
2015, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973;
Overwegende dat het koninklijk besluit van 20 december 1972 houdende Considérant que l'arrêté royal du 20 décembre 1972 portant mise en
gedeeltelijke inwerkingtreding van de wet van 16 juni 1970 betreffende vigueur partielle de la loi du 16 juin 1970 sur les unités, étalons et
de meeteenheden, de meetstandaarden en de meetwerktuigen en tot instruments de mesure et fixant les modalités d'application du
vaststelling van de toepassingsmodaliteiten van hoofdstuk II van deze chapitre II de cette loi sur les instruments de mesure permet et
wet, over de meetwerktuigen, de delegatie van de herijkverrichtingen organise la délégation des opérations de vérification périodique;
toelaat en organiseert; Considérant que les compteurs d'eau froide, qui sont mis sur le marché
Overwegende dat de koudwatermeters, die in de handel worden gebracht et/ou en service sur base de l'article 8 de l'arrêté royal du 13 juin
en/of ingebruik genomen worden op grond van het koninklijk besluit van
13 juni 2006 betreffende meetinstrumenten of op grond van het 2006 relatif aux instruments de mesure ou sur base de l'arrêté royal
koninklijk besluit van 18 februari 1977 betreffende de du 18 février 1977 relatif aux compteurs d'eau froide, doivent
koudwatermeters, blijvend moeten voldoen aan minimale eisen wat satisfaire constamment aux exigences minimales de précision de leur
betreft de nauwkeurigheid van hun meettaak; fonction de mesurage;
Overwegende dat de voorwaarden voor het tijdelijk in bedrijf houden Considérant que les conditions du maintien en service temporaire des
van de koudwatermeters, bedoeld in artikel 7, in onderling overleg met compteurs d'eau froide visés par l'article 7 ont été fixées en
de betrokken partijen werden vastgelegd teneinde de economische kost concertation avec les parties prenantes afin que le coût économique de
van de vervanging voor de sector in de tijd te spreiden, en tegelijk remplacement soit étalé dans le temps pour le secteur tout en
de belangen van de consumenten te beschermen. protégeant les intérêts des consommateurs.
Op de voordracht van de Minister van Economie, Sur la proposition du Ministre de l'Economie,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Dit besluit is van toepassing op de koudwatermeters voor

Article 1er.Le présent arrêté s'applique aux compteurs d'eau froide

proper water, gebruikt voor het uitvoeren van metingen in het pour eau propre, utilisés pour effectuer des mesurages dans le circuit
economisch verkeer en voor het uitvoeren van meettaken uit économique et pour la réalisation de tâches répondant à des raisons
overwegingen van openbaar belang, volksgezondheid, openbare d'intérêt, de santé, de sécurité et d'ordre publics, de protection de
veiligheid, openbare orde, milieubescherming, consumentenbescherming, l'environnement, de perception de taxes et de droits, de protection du
heffing van belastingen en andere heffingen, en eerlijke handel. consommateur et de loyauté des transactions commerciales.
Water wordt "koud genoemd" als zijn temperatuur ligt tussen 0 ° C en L'eau est dite « froide » lorsque sa température est comprise entre 0
30 ° C inclusief. Water wordt "proper" genoemd als het enkel additionele vaste elementen (deeltjes) of opgeloste elementen bevat, die de goede werking van de mechanische volumesensor of van de debietsensor van een watermeter niet beïnvloeden. Deze elementen mogen evenmin invloed hebben op het debietbereik of op de meetfout van de meter en ze mogen evenmin de meter blokkeren of beschadigen. In dit besluit en in de bijlagen bij dit besluit worden deze koudwatermeters voor proper water aangeduid onder de benaming "meters". In dit besluit en in de bijlagen bij dit besluit wordt voor de meters ° C et 30 ° C inclus. L'eau est dite « propre » lorsqu'elle contient seulement des éléments additionnels solides (particules) ou des éléments en solution, qui n'affectent pas le bon fonctionnement du capteur de volume mécanique ou du capteur de débit d'un compteur d'eau. Ces éléments additionnels ne doivent pas non plus affecter la plage du débit, ni l'erreur d'indication du compteur et ils ne doivent pas non plus stopper ou détruire le compteur. Dans le présent arrêté et dans les annexes du présent arrêté, ces compteurs d'eau froide pour eau propre sont désignés sous le vocable « compteurs ». Dans le présent arrêté et dans les annexes du présent arrêté, pour les
die in gebruik zijn genomen op grond van het koninklijk besluit van 18 compteurs mis en service conformément à l'arrêté royal du 18 février
februari 1977 betreffende de koudwatermeters, de term "permanent 1977 relatif aux compteurs d'eau froide, le terme « débit permanent »
debiet" gelezen als "nominaal meetvermogen" en wordt de bijhorende est lu comme « débit nominal » et la valeur correspondante en m®/h est
waarde in m®/u gedeeld door een factor 1,6. divisée par un facteur de 1,6.

Art. 2.De koudwatermeters zijn onderworpen aan de herijk en aan de

Art. 2.Les compteurs d'eau froide sont soumis à la vérification

technische controle. périodique et au contrôle technique.
Om de aanvaardingsmerken bij de herijk en de technische controle te Pour obtenir les marques d'acceptation en vérification périodique et
ontvangen, voldoen de meters aan de voorschriften bepaald in de en contrôle technique, les compteurs satisfont aux prescriptions
bijlage I. définies à l'annexe I.

Art. 3.§ 1. De herijk gebeurt om de 16 jaar voor de meters met een

Art. 3.§ 1er. La vérification périodique a lieu tous les 16 ans pour

les compteurs avec un débit permanent plus petit ou égal à 16 m®/h et
permanent debiet gelijk aan of kleiner dan 16 m®/u en om de 8 jaar tous les 8 ans pour les compteurs avec un débit permanent plus grand
voor de meters met een permanent debiet groter dan 16 m®/u. que 16 m®/h.
§ 2. De aanvraag voor de herijk wordt door de eigenaar, de gebruiker § 2. La demande de vérification périodique est introduite par le
of, in voorkomend geval, de hersteller van de meter ingediend propriétaire, l'utilisateur ou, le cas échéant, par le réparateur du
overeenkomstig artikel 34bis20 van het koninklijk besluit van 20 compteur conformément à l'article 34bis20 de l'arrêté royal du 20
december 1972 houdende gedeeltelijke inwerkingtreding van de wet van décembre 1972 portant mise en vigueur partielle de la loi du 16 juin
16 juni 1970 betreffende de meeteenheden, de meetstandaarden en de 1970 sur les unités, étalons et instruments de mesure et fixant les
meetwerktuigen en tot vaststelling van de toepassingsmodaliteiten van modalités d'application du chapitre II de cette loi sur les
hoofdstuk II van deze wet, over de meetwerktuigen. instruments de mesure.
§ 3. De proeven voorgeschreven voor de herijk van de meters worden § 3. Les essais prévus en vérification périodique pour les compteurs
uitgevoerd door keuringsinstellingen die hiervoor erkend zijn. sont effectués par des organismes d'inspection agréés à cet effet.
Om te worden erkend moeten de keuringsinstellingen geaccrediteerd zijn Pour être agréés, les organismes d'inspection doivent être accrédités
op basis van de norm NBN EN ISO/IEC 17020 als keuringsinstellingen sur base de la norme NBN EN ISO/IEC 17020 comme organismes
type "A", "B" of "C". d'inspection de type « A », « B » ou « C ».
De andere erkenningsvoorwaarden zijn vastgelegd onder titel IIbis van Les autres modalités d'agrément sont fixées sous le titre IIbis de
het voornoemde koninklijk besluit van 20 december 1972. l'arrêté royal du 20 décembre 1972 précité.
§ 4. Voor een overgangsperiode tot 31 december 2017, kan de § 4. Pendant une période transitoire allant jusqu'au 31 décembre 2017,
Metrologische Dienst, in afwijking van paragraaf 3, een voorlopige le Service de la Métrologie peut délivrer, par dérogation au
erkenning afleveren aan kandidaten die een erkenningsvraag hebben paragraphe 3, un agrément provisoire aux candidats à l'agrément dont
ingediend en waarvan het accreditatiedossier nog lopende is bij een le dossier d'accréditation est encore en cours d'examen auprès d'un
accreditatie-instelling. organisme d'accréditation.
§ 5. De erkende keuringsinstellingen brengen bij het einde van de § 5. Les organismes d'inspection agréés apposent, à l'issue de la
herijkverrichtingen de aanvaardingsmerken, de uitgestelde séance de vérification périodique, les marques d'acceptation, les
aanvaardingsmerken, de afkeuringmerken en de verzegelingsmerken aan marques d'acceptation différée, les marques de refus et les marques de
zoals vastgelegd in de artikelen 34bis9, 34bis16, 34bis17 en 34bis18 scellement telles que fixées par les articles 34bis9, 34bis16, 34bis17
van het voornoemde koninklijk besluit van 20 december 1972. et 34bis18 de l'arrêté royal du 20 décembre 1972 précité.
§ 6. La marque d'acceptation en vérification périodique porte la
§ 6. Het aanvaardingsmerk bij herijk draagt de letter W in de lettre complémentaire W au voisinage de l'hexagone. Les marques
nabijheid van de zeshoek. De aanvaardingsmerken worden geleverd door d'acceptation sont fournies par le Service de la Métrologie au prix de
de Metrologische Dienst tegen de prijs van 1 euro voor de meters met 1 euro pour les compteurs ayant un débit permanent inférieur ou égal à
een permanent debiet gelijk aan of kleiner dan 16 m®/u, tegen de prijs
van 5 euro voor de meters met een permanent debiet groter dan 16 m®/u 16 m®/h, au prix de 5 euros pour les compteurs ayant un débit
permanent supérieur à 16 m®/h et inférieur ou égal à 160m®/h et au
en gelijk aan of kleiner dan 160 m®/u en tegen de prijs van 20 euro prix de 20 euros pour les compteurs ayant un débit permanent supérieur
voor de meters met een permanent debiet groter dan 160 m®/u. De van à 160 m®/h. Le prix appliqué est mentionné sur la marque
toepassing zijnde prijs wordt vermeld op het aanvaardingsmerk.
§ 7. In toepassing van het artikel 34bis16 van het voornoemde d'acceptation.
koninklijk besluit van 20 december 1972, kan de Metrologische Dienst, § 7. En application de l'article 34bis16 de l'arrêté royal du 20
voor de meters waarop het aanbrengen van een zelfklevend vignet als décembre 1972 précité, le Service de la Métrologie peut prévoir pour
aanvaardingsmerk niet mogelijk is, een aanvaardingsmerk voorzien in de les compteurs sur lesquels il n'est pas possible d'apposer une
vorm van een plaatje uit metaal of kunststof dat aan de meter wordt vignette autocollante comme marque d'acceptation, une marque
d'acceptation sous la forme d'une plaquette en métal ou en plastique
vastgemaakt. qui est attachée au compteur.

Art. 4.§ 1. De meters van een lot dat onderworpen werd aan een

Art. 4.§ 1er. Les compteurs d'un lot qui sont soumis à un contrôle

statistische technische controle uitgevoerd volgens de voorschriften technique statistique, conformément aux prescriptions définies à
van bijlage II, zijn vrijgesteld van herijk. l'annexe II, sont exemptés de la vérification périodique.
§ 2. De statistische technische controle wordt uitgevoerd op een § 2. Le contrôle technique statistique est réalisé par
steekproef, volgens de voorschriften van bijlage II, door de échantillonnage, selon les prescriptions reprises à l'annexe II, par
Metrologische Dienst op basis van de resultaten aangeleverd door een le Service de la Métrologie sur base des résultats fournis par un
laboratorium dat geaccrediteerd is op basis van de norm NBN EN ISO/IEC
17025 of aangeleverd door een keuringsinstelling die geaccrediteerd is laboratoire accrédité sur base de la norme NBN EN ISO/IEC 17025 ou
fournis par un organisme d'inspection accrédité sur base de la norme
op basis van de norm NBN EN ISO/IEC 17020. NBN EN ISO/IEC 17020.
§ 3. Voor een overgangsperiode tot 31 december 2017 mogen, in § 3. Pendant une période transitoire allant jusqu'au 31 décembre 2017,
afwijking van paragraaf 2, de resultaten aangeleverd worden door een par dérogation au paragraphe 2, les résultats peuvent être fournis par
keuringsinstelling die erkend is voor het uitvoeren van de herijk un organisme d'inspection agréé pour effectuer la vérification
krachtens artikel 3, § 3 of krachtens artikel 3, § 4. périodique tel que fixé par l'article 3, § 3 ou par l'article 3, § 4.
§ 4. Voor de meters van een lot dat onderworpen wordt aan een § 4. Une taxe de vérification de 0,25 euros est perçue par compteur
statistische technische controle, is een ijkloon verschuldigd van 0,25 compris dans un lot qui a été soumis à un contrôle technique
euro per meter in het lot. Indien het lot wordt afgekeurd, is er geen statistique. Si le lot est refusé, il n'y aura pas de taxe de
ijkloon verschuldigd. vérification.

Art. 5.§ 1. De meters waarvan de ijk- of zegelmerken weggenomen of

Art. 5.§ 1er. Les compteurs dont les marques de vérification ou de

vernietigd werden ingevolge een herstelling of regeling, alsook de scellement ont été enlevées ou détruites, suite à des réparations ou
meters waarvan de ijk- of zegelmerken verdwenen of beschadigd zijn, des réglages, ainsi que les compteurs dont les marques de vérification
ou des scellements ont disparus ou ont été endommagés, sont à
worden onderworpen aan de herijk na herstelling vooraleer ze terug in soumettre à la vérification périodique après réparation avant leur
gebruik te nemen. mise en service.
§ 2. De herijk na herstelling gebeurt volgens de modaliteiten van de § 2. La vérification périodique après réparation est réalisée en
herijk bepaald in artikel 3, §§ 2 tot 7. conformité avec les modalités définies à l'article 3, §§ 2 à 7.

Art. 6.§ 1. Iedere individuele meter kan onderworpen worden aan een

Art. 6.§ 1er. Chaque compteur peut faire l'objet d'un contrôle

technische controle door de Metrologische Dienst, op eigen initiatief technique individuel par le Service de la Métrologie, à l'initiative
van de Metrologische Dienst of op aanvraag van de eigenaar of du Service de la Métrologie ou à la demande du propriétaire ou de
gebruiker. l'utilisateur.
§ 2. Deze technische controle wordt uitgevoerd in het proefstation van § 2. Ce contrôle technique est réalisé dans la station d'essai du
de Metrologische Dienst of in een ander door deze Dienst erkend Service de la Métrologie ou dans une autre station d'essai agréée par
proefstation. ce Service.
§ 3. De technische controle op aanvraag wordt uitgevoerd tegen de § 3. Le contrôle technique sur demande est assorti d'une taxe de
betaling van het verschuldigde ijkloon door de aanvrager. vérification à charge du demandeur.
Het verschuldigde ijkloon bij de technische controle op aanvraag Le montant de la taxe de vérification pour le contrôle technique sur
bedraagt 60 euro voor de meters met een permanent debiet gelijk aan of demande est fixé au prix de 60 euros pour les compteurs ayant un débit
kleiner dan 16 m®/u, 80 euro voor de meters met een permanent debiet permanent inférieur ou égal à 16 m®/h, au prix de 80 euros pour les
groter dan 16 m®/u en gelijk aan of kleiner dan 160 m®/u en 160 euro compteurs ayant un débit permanent supérieur à 16 m®/h et inférieur ou
voor de meters met een permanent debiet groter dan 160 m®/u. égal à 160m®/h et au prix de 160 euros pour les compteurs ayant un débit permanent supérieur à 160 m®/h.
§ 4. Wanneer bij de proeven van de technische controle op aanvraag de § 4. Lorsque le contrôle technique sur demande est effectué à l'aide
uitrusting van de Staat wordt gebruikt, wordt het in paragraaf 3 du matériel de l'Etat, la taxe mentionnée au paragraphe 3 est triplée.
verschuldigde ijkloon verdrievoudigd.
§ 5. De kosten voor het uitvoeren van de proeven van de technische § 5. Le coût de la réalisation des essais du contrôle technique sur
controle op aanvraag, in een ander proefstation dan dat van de demande, dans une station d'essai autre que celle du Service de la
Metrologische Dienst zijn ten laste van de aanvrager. Métrologie est pris en charge par le demandeur.
§ 6. De proeven bij de technische controle door de Metrologische § 6. Les essais effectués lors d'un contrôle technique par le Service
Dienst, op eigen initiatief van de Metrologische Dienst of op de la Métrologie, à l'initiative du Service de la Métrologie ou sur
aanvraag, worden uitgevoerd zoals bepaald voor de herijk in de bijlage demande, seront exécutés suivant les prescriptions définies pour la
I. De maximaal toelaatbare fouten worden evenwel verdubbeld. vérification périodique à l'annexe I. Les erreurs maximales tolérées
sont toutefois doublées.

Art. 7.De niet-geijkte meters, in bedrijf op de datum van

Art. 7.Les compteurs non-vérifiés, en service à la date d'entrée en

inwerkingtreding van dit besluit, waarvan de werking niet berust op vigueur du présent arrêté et utilisant un procédé de fonctionnent
een rechtstreeks mechanisch procedé en voor dewelke geen autre que mécanique direct et pour lesquels aucune autorisation
gebruiksvergunning werd afgeleverd op basis van het koninklijk besluit d'emploi n'a été délivrée sur base de l'arrêté royal du 16 octobre
van 16 oktober 2009 betreffende de gebruiksvergunningen voor 2009 relatif aux autorisations d'emploi de systèmes de mesure non
niet-geijkte meetsystemen, mogen in bedrijf gehouden worden tot vérifiés, peuvent rester en service au plus tard jusqu'au 1er décembre
uiterlijk 1 december 2019 op voorwaarde dat de eigenaars of gebruikers 2019, à condition que les propriétaires ou les utilisateurs de ces
deze meters, voor 31 december 2016, aanmelden bij de Metrologische compteurs les déclarent auprès du Service de la Métrologie avant le 31
Dienst met vermelding van het merk, het type en het serienummer van de décembre 2016, en indiquant la marque, le modèle, le numéro de série
meter en de plaats van gebruik. et le lieu d'utilisation du compteur.
Onder meters waarvan de werking niet berust op een rechtstreeks
mechanisch procedé wordt verstaan de meters waarbij geen gebruik wordt On entend par compteurs utilisant un procédé de fonctionnement autre
gemaakt van meetkamers met beweegbare wanden of van het effect van de que mécanique directe, les compteurs ne faisant pas intervenir des
snelheid van het water op de draaiing van een beweegbaar orgaan chambres volumétriques à parois mobiles ou l'action de la vitesse de
(turbine, schroef, enz...). l'eau sur la rotation d'un organe mobile (turbine, hélice, etc...).

Art. 8.Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het

Art. 8.Le présent arrêté entre en vigueur le jour de sa publication

Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt. dans le Moniteur belge.

Art. 9.De minister bevoegd voor Economie is belast met de uitvoering

Art. 9.Le ministre qui a l'Economie dans ses attributions est chargé

van dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 25 maart 2016. Donné à Bruxelles, le 25 mars 2016.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Economie en Consumenten, Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs,
K. PEETERS K. PEETERS
Bijlage I Annexe I
Reglement betreffende de herijk van de koudwatermeters Règlement relatif à la vérification périodique des compteurs d'eau froide
I. Terminologie en Definities I. Terminologie et Définitions
I.1. Algemene definities I.1. Définitions générales
a. Debiet a. Débit
Het debiet is het quotiënt van het volume water dat door de meter
stroomt, en de doorstroomtijd van dat volume; daarbij wordt het volume Le débit est le quotient du volume d'eau passé dans le compteur par le
uitgedrukt in de eenheden kubieke meter of liter en de tijd in de temps de passage de ce volume, ce dernier étant exprimé en mètres
eenheden uur, minuut of seconde. cubes ou litres et le temps en heure, minute ou seconde.
b. Afgeleverd volume b. Volume débité
Het in een bepaalde tijd afgeleverd volume is de totale hoeveelheid Le volume débité pendant un temps quelconque est le volume total d'eau
water die in die tijd door de meter is gestroomd. qui est passé dans le compteur pendant ce temps.
c. Drukverlies c. Perte de pression
Onder drukverlies wordt verstaan het verlies in druk dat veroorzaakt La perte de pression, signifie la perte de pression provoquée par la
wordt door de aanwezigheid van de watermeter in de leiding. présence du compteur d'eau dans la conduite.
I.2. Definities voor de meters die in gebruik zijn genomen op grond I.2. Définitions pour les compteurs mis en service sur base de
van het koninklijk besluit van 13 juni 2006 betreffende l'arrêté royal du 13 juin 2006 relatif aux instruments de mesure nous
meetinstrumenten : entendons par :
a. Minimaal debiet (Q1) : a. Débit minimal (Q1) :
Het laagste debiet waarbij de watermeter gegevens verschaft die Le débit le plus faible auquel le compteur d'eau fournit des
voldoen aan de eisen inzake de maximaal toelaatbare fouten (MTF). indications qui satisfont aux exigences relatives aux erreurs
maximales tolérées (EMT).
b. Overgangsdebiet (Q2) : b. Débit de transition (Q2) :
Het overgangsdebiet is de tussen het permanente en minimale debiet Le débit de transition est la valeur du débit située entre les débits
gelegen debietwaarde die het debietsbereik in twee zones verdeelt, de permanent et minimal et à laquelle l'étendue du débit est divisée en
"bovenste zone" en de "onderste zone". Elke zone heeft een eigen MTF. deux zones, la "zone supérieure" et la "zone inférieure". Chaque zone
a une EMT caractéristique.
c. Permanent debiet (Q3) : c. Débit permanent (Q3) :
Het hoogste debiet waarbij de watermeter op bevredigende wijze Le débit le plus élevé auquel le compteur d'eau fonctionne de façon
functioneert onder normale gebruikscondities, d.w.z. onder constante satisfaisante dans des conditions normales d'utilisation, c'est-à-dire
of intermitterende stromingscondities. dans des conditions de débit constant ou intermittent.
d. Overbelastingsdebiet (Q4) : d. Débit de surcharge (Q4) :
Het overbelastingsdebiet is het hoogste debiet waarbij de meter op Le débit de surcharge est le débit le plus élevé auquel le compteur
bevredigende wijze gedurende een korte periode zonder verslechtering fonctionne de façon satisfaisante pendant une courte période de temps
functioneert. sans se détériorer.
I.3. Definities voor de meters die in gebruik zijn genomen op grond I.3. Définitions pour les compteurs mis en service sur base de
van het koninklijk besluit van 18 februari 1977 betreffende de l'arrêté royal du 18 février 1977 relatif aux compteurs d'eau froide
koudwatermeters : nous entendons par :
a. Minimaal meetvermogen (Qmin) : a. Débit minimal (Qmin) :
Het minimale meetvermogen is het debiet van waaraf elke meter moet Le débit minimal est le débit à partir duquel tout compteur doit
voldoen aan de eisen inzake de maximaal toelaatbare fouten. respecter les erreurs maximales tolérées.
b. Belastingsbereik : b. Etendue de la charge :
Het belastingsbereik van een watermeter wordt begrensd door het L'étendue de la charge d'un compteur d'eau est délimitée par le débit
maximale meetvermogen (Qmax) en het minimale meetvermogen (Qmin). Het maximal (Qmax) et le débit minimal (Qmin). Elle est divisée en deux zones dites inférieure et
wordt verdeeld in een onderste en een bovenste zone, waarvoor de supérieure dans lesquelles les erreurs
maximaal toelaatbare fouten verschillen. maximales tolérées sont différentes.
c. Overgangsdebiet (Qt) : c. Débit de transition (Qt) :
Het overgangsdebiet is het debiet dat de grens vormt tussen de Le débit de transition est le débit qui sépare les zones inférieure et
onderste en de bovenste zone van het belastingsbereik. Bij dit debiet supérieure de l'étendue de la charge et auquel les erreurs maximales
vertonen de maximaal toelaatbare fouten een discontinuïteit. tolérées subissent une discontinuité.
d. Nominaal meetvermogen (Qn) : d. Débit nominal (Qn) :
Het nominale meetvermogen is gelijk aan de helft van het maximale
meetvermogen (Qmax). Uitgedrukt in kubieke meter per uur, dient deze Le débit nominal est égal à la moitié du débit maximal (Qmax).
grootheid ter aanduiding van de meter. Bij het nominale meetvermogen Exprimé en mètres cubes par heure, il sert à désigner le compteur.
moet de meter overeenkomstig zijn normaal gebruik, dat wil zeggen Au débit nominal Qn le compteur doit pouvoir fonctionner en
zowel ononderbroken als met onderbrekingen kunnen werken, zonder dat utilisation normale, c'est-à-dire en régime permanent et en régime
de maximaal toelaatbare fouten worden overschreden. intermittent, en respectant les erreurs maximales tolérées.
e. Maximaal meetvermogen (Qmax) : e. Débit maximal (Qmax) :
Het maximale meetvermogen is het grootste debiet waarbij de meter Le débit maximal est le débit le plus élevé auquel le compteur doit
gedurende beperkte bedrijfsperioden moet kunnen werken zonder dat hij pouvoir fonctionner sans détérioration, pendant des durées limitées,
wordt beschadigd en zonder dat de maximaal toelaatbare fouten of de en respectant les erreurs maximales tolérées et sans dépasser la
maximaal toelaatbare waarde van het drukverlies wordt overschreden. valeur maximale de la perte de pression.
II. Maximaal toelaatbare fouten (MTF) II. Erreurs maximales tolérées (EMT)
De maximaal toelaatbare fout in de onderste zone van Q1 tot Q2, Q2 L'erreur maximale tolérée dans la zone inférieure comprise entre Q1 à
niet inbegrepen, (of van Qmin tot Qt, Qt niet inbegrepen) bedraagt +/-
5 % bij herijk en +/- 10% bij technische controle. Q2, Q2 exclu, (ou de Qmin à Qt, Qt exclu) est de +/- 5 % en
De maximaal toelaatbare fout in de bovenste zone van Q2 tot en met Q4 vérification périodique et de +/- 10 % en contrôle technique.
(of van Qt tot en met Qmax) bedraagt +/- 2 % bij herijk en +/- 4 % bij technische controle. De maximaal toelaatbare fouten bij herijk en technische controle zijn van toepassing bij de proefvoorwaarden gedefinieerd in punt III. III. Proefvoorwaarden en beproevingsmateriaal 1. De werkruimten en het beproevingsmateriaal moeten het mogelijk maken de ijk betrouwbaar en zonder gevaar uit te voeren. De meters mogen in serie zijn geschakeld. In dat geval moet de uitlaatdruk van alle meters voldoende blijven om cavitatie te voorkomen. Speciale voorzieningen kunnen nodig zijn om onderlinge beïnvloeding van de meters te vermijden. De installatie kan automatische inrichtingen, aftakkingen, doorsnedevernauwingen, enz. bevatten, mits elk proefcircuit tussen te ijken meters en ijkreservoirs duidelijk is bepaald, en de inwendige lekdichtheid ervan voortdurend kan worden gecontroleerd. Alle watertoevoersystemen zijn toegelaten, maar bij parallelschakeling van verschillende proefcircuits mag geen onderlinge beïnvloeding ontstaan die onverenigbaar is met het hiernavolgende punt 2. 2. Over het algemeen worden de meters afzonderlijk beproefd, en in elk geval zo dat de afzonderlijke eigenschappen van elke meter met zekerheid kunnen worden vastgesteld. Bij elke proef moet een zodanig volume worden doorgevoerd, dat de wijzer of de rol van het ijkschaaldeel één of meer volledige L'erreur maximale tolérée dans la zone supérieure comprise entre Q2 à Q4, Q4 inclus (ou de Qt à Qmax, Qmax inclus) est de +/- 2 % en vérification périodique et de +/- 4 % en contrôle technique. Les erreurs maximales tolérées en vérification périodique et en contrôle technique s'appliquent dans les conditions d'essai définies au point III. III. Conditions et matériel d'essai 1. La disposition des locaux et du matériel d'essai doit permettre d'effectuer la vérification avec sûreté et sécurité. Les compteurs peuvent être disposés en série. Dans ce cas, la pression de sortie de tous les compteurs doit rester suffisante pour éviter la cavitation. Des dispositions spéciales peuvent être nécessaires afin d'éviter les interréactions entre compteurs. L'installation peut comporter des dispositifs automatiques, des dérivations, des réductions de section, etc., sous réserve que chaque circuit d'essai entre compteurs à vérifier et réservoirs de contrôle soit clairement défini et que son étanchéité interne puisse être vérifiée en permanence. Tout système d'alimentation en eau est autorisé, mais en cas de marche de plusieurs circuits d'essai, en parallèle, il ne doit pas y avoir d'interréaction incompatible avec les dispositions définies au point 2 ci-dessous. 2. En général les compteurs sont essayés individuellement et, en tout cas, de façon à faire apparaître, avec certitude, les caractéristiques individuelles de chacun d'eux. Pour chaque essai, le volume débité doit être tel que l'aiguille ou le rouleau de l'échelon de vérification effectue un ou plusieurs tours
omwentelingen maakt en dat de effecten van de cyclische onregelmatigheid worden geëlimineerd. complets et que les effets de la distorsion cyclique soient éliminés.
De meetonzekerheid (betrouwbaarheidsinterval k = 2) bij de proeven is L'incertitude de mesure (intervalle de confiance k=2) lors des essais
niet hoger dan 0,4% van het proefvolume. n'excède pas 0,4 % du volume débité.
De relatieve variatie van de waarde van de debieten gedurende elke La variation relative de la valeur des débits, pendant chaque essai,
proef mag niet groter zijn dan 2,5% van Q1 tot Q2 (of van Qmin tot Qt) ne doit pas dépasser 2,5 % de Q1 à Q2 (ou de Qmin à Qt) et 5 % de Q2 à
en 5% van Q2 tot Q4 (of van Qt tot Qmax). Q4 (ou de Qt à Qmax).
IV. Ijkverrichtingen IV. Opérations de vérification
1. Administratief onderzoek 1. Examen administratif
Het administratief onderzoek wordt gedefinieerd als de controle van de L'examen administratif est défini comme le contrôle de la validité des
geldigheid van de merken van conformiteit, van de ijkmerken en van de marques de conformité, des marques de vérification et des scellement
verzegelingen alsook van de aanwezigheid van de volgende opschriften op de meter : ainsi que la présence des inscriptions suivantes sur le compteur :
a) de naam van de fabrikant of het fabrieksmerk; a) le nom du fabricant ou la marque de fabrique;
b) de typebenaming van de meter; b) la dénomination du type du compteur;
c) het permanent debiet (Q3) (of het nominaal meetvermogen (Qn)) in c) le débit permanent (Q3) (ou le débit nominal (Qn)) en mètres cubes
kubieke meter per uur; par heure;
d) de verhouding Q3/Q1 (of de metrologische klasse, voor de meters in d) le rapport Q3/Q1 (ou la classe métrologique pour les compteurs mis
gebruik genomen op basis van het koninklijk besluit van 18 februari 1977 betreffende de koudwatermeters); en service sur base de l'arrêté royal du 18 février 1977 relatif aux compteurs d'eau froide);
e) het jaartal en het serienummer; e) l'année et le numéro de série;
f) de aanduiding van de stromingsrichting; f) l'indication du sens d'écoulement;
g) het nummer van het EG-typecertificaat (of het g) le numéro du certificat de type CE (ou le signe d'approbation de
modelgoedkeuringsteken, voor de meters in gebruik genomen op basis van modèle pour les compteurs mis en service sur base de l'arrêté royal du
het koninklijk besluit van 18 februari 1977 betreffende de 18 février 1977 relatif aux compteurs d'eau froide);
koudwatermeters); h) la pression maximale de service en bars si elle peut être
h) de maximale bedrijfsdruk in bar, indien deze meer dan 10 bar kan supérieure à 10 bars;
bedragen; i) de aanduiding van de toelaatbare stand, tenzij de meter in elke i) l'indication de la position autorisée de fonctionnement, sauf si le
stand kan werken; compteur peut fonctionner dans n'importe quelle position;
j) voor meters die in gebruik zijn genomen op basis van het koninklijk j) pour les compteurs mis en service sur base de l'arrêté royal du 13
besluit van 13 juni 2006 betreffende meetinstrumenten : de juin 2006 relatif aux instruments de mesure : le marquage CE et le
CE-markering en de aanvullende metrologische markering. marquage métrologique supplémentaire.
2. Metrologische proeven 2. Essais métrologiques
De ijk omvat een nauwkeurigheidsproef bij ten minste drie debieten : La vérification comporte un essai de précision effectué au moins à trois débits compris respectivement :
a) tussen 0,9 Q4 en Q4 (of tussen 0,9 Qmax en Qmax) a) entre 0,9 Q4 et Q4 (ou entre 0,9 Qmax et Qmax)
b) tussen Q2 en 1,1 Q2 (of tussen Qt en 1,1 Qt) b) entre Q2 et 1,1 Q2 (ou entre Qt et 1,1 Qt)
c) tussen Q1 en 1,1 Q1 (of tussen Qmin en 1,1 Qmin). c) entre Q1 et 1,1 Q1 (ou entre Qmin et 1,1 Qmin)
De maximaal toelaatbare fouten zijn die van punt II. Les erreurs maximales tolérées sont celles du point II.
3. Verzegeling en plaats van de ijkmerken 3. Scellement et application des marques de vérification
Bij het einde van de ijkverrichtingen worden de verbroken zegels van A la fin de la séance de vérification les scellés brisés des
de beschermende inrichtingen vervangen die het demonteren of dispositifs de protection qui empêchent le démontage ou la
veranderen van de meter of de justeerinrichting voorkomen. modification du compteur ou de son dispositif de réglage, sont
Het ijkmerk wordt aangebracht op een zonder demontage zichtbare plaats remplacés. La marque de vérification est apposée sur une pièce essentielle du
op een essentieel onderdeel van de meter (in principe het huis). compteur (en principe l'enveloppe) visible sans démontage.
4. Proefverslag 4. Rapport d'essai
Bij het einde van de ijkverrichtingen wordt een proefverslag opgesteld
volgens de vereisten van artikel 34bis19 van het koninklijk besluit Un rapport d'essai est établi à la fin de la séance de vérification
van 20 december 1972. suivant les exigences de l'article 34bis19 de l'arrêté royal du 20
décembre 1972.
Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 25 maart 2016 Vu pour être annexé à Notre arrêté du 25 mars 2016 relatif au suivi en
betreffende de opvolging in bedrijf van de koudwatermeters. service des compteurs d'eau froide.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Economie en Consumenten, Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs,
K. PEETERS K. PEETERS
Bijlage II Annexe II
Reglement betreffende de statistische technische controle van de Règlement relatif au contrôle technique statistique des compteurs
koudwatermeters d'eau froide
I. Terminologie en Definities I. Terminologie et Définitions
I.1. Algemene definities I.1. Définitions générales
a. Debiet : a. Débit
Het debiet is het quotiënt van het volume water dat door de meter
stroomt, en de doorstroomtijd van dat volume; daarbij wordt het volume Le débit est le quotient du volume d'eau passé dans le compteur par le
uitgedrukt in de eenheden kubieke meter of liter en de tijd in de temps de passage de ce volume, ce dernier étant exprimé en mètres
eenheden uur, minuut of seconde. cubes ou litres et le temps en heure, minute ou seconde.
b. Afgeleverd volume : b. Volume débité
Het in een bepaalde tijd afgeleverd volume is de totale hoeveelheid Le volume débité pendant un temps quelconque est le volume total d'eau
water die in die tijd door de meter is gestroomd. qui est passé dans le compteur pendant ce temps.
c. Drukverlies : c. Perte de pression
Onder drukverlies wordt verstaan het verlies in druk dat veroorzaakt La perte de pression, signifie la perte de pression provoquée par la
wordt door de aanwezigheid van de watermeter in de leiding. présence du compteur d'eau dans la conduite.
I.2. Definities voor de meters die in gebruik zijn genomen op grond I.2. Définitions pour les compteurs mis en service sur base de
van het koninklijk besluit van 13 juni 2006 betreffende l'arrêté royal du 13 juin 2006 relatif aux instruments de mesure nous
meetinstrumenten : entendons par :
a. Minimaal debiet (Q1) : a. Débit minimal (Q1) :
Het laagste debiet waarbij de watermeter gegevens verschaft die Le débit le plus faible auquel le compteur d'eau fournit des
voldoen aan de eisen inzake de maximaal toelaatbare fouten (MTF). indications qui satisfont aux exigences relatives aux erreurs
maximales tolérées (EMT).
b. Overgangsdebiet (Q2) : b. Débit de transition (Q2) :
Het overgangsdebiet is de tussen het permanente en minimale debiet Le débit de transition est la valeur du débit située entre les débits
gelegen debietwaarde die het debietsbereik in twee zones verdeelt, de permanent et minimal et à laquelle l'étendue du débit est divisée en
"bovenste zone" en de "onderste zone". Elke zone heeft een eigen MTF. deux zones, la "zone supérieure" et la "zone inférieure". Chaque zone
a une EMT caractéristique.
c. Permanent debiet (Q3) : c. Débit permanent (Q3) :
Het hoogste debiet waarbij de watermeter op bevredigende wijze Le débit le plus élevé auquel le compteur d'eau fonctionne de façon
functioneert onder normale gebruikscondities, d.w.z. onder constante satisfaisante dans des conditions normales d'utilisation, c'est-à-dire
of intermitterende stromingscondities. dans des conditions de débit constant ou intermittent.
d. Overbelastingsdebiet (Q4) : d. Débit de surcharge (Q4) :
Het overbelastingsdebiet is het hoogste debiet waarbij de meter op Le débit de surcharge est le débit le plus élevé auquel le compteur
bevredigende wijze gedurende een korte periode zonder verslechtering fonctionne de façon satisfaisante pendant une courte période de temps
functioneert. sans se détériorer.
e. Bouwjaar : e. Année de construction :
Het bouwjaar is het kalenderjaar overeenstemmend met het jaartal L'année de construction est l'année calendrier correspondant à l'année
weergegeven in de aanvullende metrologische markering bij de indiquée dans le marquage CE de l'instrument avec le marquage
CE-markering op de meter. métrologique supplémentaire.
I.3. Definities voor de meters die in gebruik zijn genomen op grond I.3. Définitions pour les compteurs mis en service sur base de
van het koninklijk besluit van 18 februari 1977 betreffende de l'arrêté royal du 18 février 1977 relatif aux compteurs d'eau froide
koudwatermeters : nous entendons par :
a. Minimaal meetvermogen (Qmin) : a. Débit minimal (Qmin) :
Het minimale meetvermogen is het debiet van waaraf elke meter moet Le débit minimal est le débit à partir duquel tout compteur doit
voldoen aan de eisen inzake de maximaal toelaatbare fouten. respecter les erreurs maximales tolérées.
b. Belastingsbereik : b. Etendue de la charge :
Het belastingsbereik van een watermeter wordt begrensd door het L'étendue de la charge d'un compteur d'eau est délimitée par le débit
maximale meetvermogen (Qmax) en het minimale meetvermogen (Qmin). Het maximal (Qmax) et le débit minimal (Qmin). Elle est divisée en deux zones dites inférieure et
wordt verdeeld in een onderste en een bovenste zone, waarvoor de supérieure dans lesquelles les erreurs
maximaal toelaatbare fouten verschillen. maximales tolérées sont différentes.
c. Overgangsdebiet (Qt) : c. Débit de transition (Qt) :
Het overgangsdebiet is het debiet dat de grens vormt tussen de Le débit de transition est le débit qui sépare les zones inférieure et
onderste en de bovenste zone van het belastingsbereik. Bij dit debiet supérieure de l'étendue de la charge et auquel les erreurs maximales
vertonen de maximaal toelaatbare fouten een discontinuïteit. tolérées subissent une discontinuité.
d. Nominaal meetvermogen (Qn) : d. Débit nominal (Qn) :
Het nominale meetvermogen is gelijk aan de helft van het maximale Le débit nominal est égal à la moitié du débit maximal Qmax.
meetvermogen (Qmax). Uitgedrukt in kubieke meter per uur, dient deze Exprimé en mètres cubes par heure, il sert à désigner le compteur.
grootheid ter aanduiding van de meter. Bij het nominale meetvermogen Au débit nominal le compteur doit pouvoir fonctionner en utilisation
moet de meter overeenkomstig zijn normaal gebruik, dat wil zeggen
zowel ononderbroken als met onderbrekingen kunnen werken, zonder dat normale, c'est-à-dire en régime permanent et en régime intermittent,
de maximaal toelaatbare fouten worden overschreden. en respectant les erreurs maximales tolérées.
e. Maximaal meetvermogen (Qmax) : e. Débit maximal (Qmax) :
Het maximale meetvermogen is het grootste debiet waarbij de meter Le débit maximal est le débit le plus élevé auquel le compteur doit
gedurende beperkte bedrijfsperioden moet kunnen werken zonder dat hij pouvoir fonctionner sans détérioration, pendant des durées limitées,
wordt beschadigd en zonder dat de maximaal toelaatbare fouten of de en respectant les erreurs maximales tolérées et sans dépasser la
maximaal toelaatbare waarde van het drukverlies wordt overschreden. valeur maximale de la perte de pression.
f. Bouwjaar : f. Année de construction :
Het bouwjaar is het kalenderjaar overeenstemmend met het jaartal L'année de construction est l'année calendrier correspondant à l'année
weergegeven bij de opschriften op de meter. indiquée sur le compteur.
II. Statistische technische controle II. Contrôle technique statistique
1. Aan de statistische technische controle bepaald in dit reglement 1. Peuvent être soumis au contrôle technique statistique du présent
kunnen worden onderworpen, de in bedrijf zijnde meters waarvan meer
dan 500 eenheden van een zelfde fabrikant, zelfde type, zelfde règlement, les compteurs dont plus de 500 unités, d'un même fabricant,
permanent debiet (of zelfde nominaal meetvermogen) en zelfde bouwjaar de même type, de même débit permanent (ou débit nominal) et de même
in het net zijn geïnstalleerd. De controle wordt, voor de meters met année de construction, sont installées sur le réseau. Le contrôle,
een permanent debiet gelijk aan of kleiner dan 16 m®/u (nominaal pour les compteurs ayant un débit permanent plus petit ou égal à 16
meetvermogen gelijk aan of kleiner dan 10 m®/u) uitgevoerd in het 15e m®/h (débit nominal plus petit ou égal à 10 m®/h), est exécuté dans la
jaar volgend op het bouwjaar, en elk 4e jaar volgend op dit 15e jaar. 15e année qui suit l'année de fabrication, et chaque quatrième année
Voor de meters met een permanent debiet groter dan 16 m®/u (nominaal qui suit cette 15e année. Pour les compteurs ayant un débit permanent
plus grand que 16 m®/h (débit nominal plus grand que 10 m®/h), le
meetvermogen groter dan 10 m®/u), wordt de controle uitgevoerd in het contrôle est exécuté dans la 7e année qui suit l'année de fabrication,
7e jaar volgend op het bouwjaar en elk 4e jaar volgend op dit 7e jaar. et chaque quatrième année qui suit cette 7e année.
2. De meters welke in bedrijf zijn, worden verdeeld in loten. 2. Les compteurs en service sont divisés en lots.
Een lot omvat een geheel van meters gekarakteriseerd door een gegeven Un lot comporte un ensemble des compteurs caractérisés par un
fabrikant, een gegeven type, een gegeven permanent debiet en een fabricant donné, un type donné, un débit permanent donné et une année
bouwjaar. de construction.
Enkel loten groter dan 500 meters komen in aanmerking voor de Seuls les lots plus grand que 500 compteurs sont pris en considération
statistische technische controle. pour le contrôle technique statistique.
Een lot kan, voorafgaand aan de trekking van de steekproef, worden Un lot peut, avant le tirage de l'échantillon, être divisé en nouveaux
gesplitst in nieuwe loten mits toelating van de Metrologische Dienst. lots avec l'autorisation du Service de la Métrologie.
3. Voorleggen der loten. 3. Présentation des lots.
Elk waterdistributiebedrijf moet elk jaar in de maand december aan de Chaque compagnie de distribution d'eau fournit au Service de la
Metrologische Dienst het aantal meters in bedrijf mededelen die, wat Métrologie, le mois décembre de chaque année, le nombre de compteurs
hun bouwjaar betreft, het daaropvolgend 15 jaar of 15 + n jaar oud en service qui ont l'année suivante 15 ans ou 15+ n ans d'âge, pour
worden, voor meters met een permanent debiet gelijk aan of kleiner dan les compteurs ayant un débit permanent plus petit ou égal à 16 m®/h
16 m®/u (nominaal meetvermogen gelijk aan of kleiner dan 10 m®/u), of (débit nominal égal ou plus petit à 10 m®/h), ou 7 ans ou 7 + n ans
7 jaar of 7 + n jaar oud worden, voor meters met een permanent debiet d'âge, pour les compteurs ayant un débit permanent plus grand que 16
groter dan 16 m®/u (nominaal meetvermogen groter dan 10 m®/u), met n m®/h (débit nominal plus grand que 10 m®/h), où n est égal à 4 ou un
gelijk aan 4 of een veelvoud van 4. Voor iedere meter wordt het multiple de 4. Pour chaque compteur les données suivantes seront
serienummer, de naam van de fabrikant, het type, het permanent debiet communiquées : le numéro de série, le nom du fabricant, le type, le
en het bouwjaar opgegeven. De meters worden gegroepeerd per lot. débit permanent et l'année de fabrication. Les compteurs sont groupés par lot.
4. Steekproef 4. Echantillonnage.
Onverminderd het bepaalde in punt 11, tweede lid, wordt uit elk lot Sans préjudice des dispositions du point 11, alinéa 2, un tirage au
een trekking verricht, zodanig dat alle meters uit dit lot gelijke sort est effectué dans chaque lot de telle sorte que tous les
kans hebben getrokken te worden. compteurs constituant ce lot aient la même possibilité d'être
5. Elke meter uit deze steekproef wordt bij ten minste de volgende prélevés. 5. Chaque compteur de cet échantillonnage est soumis aux essais de
drie debieten aan een nauwkeurigheidsproef onderworpen : précision effectués au moins à trois débits compris respectivement :
a) tussen 0,9 Q4 en Q4 (of tussen 0,9 Qmax en Qmax) a) entre 0,9 Q4 et Q4 (ou entre 0,9 Qmax et Qmax)
b) tussen Q2 en 1,1 Q2 (of tussen Qt en 1,1 Qt) b) entre Q2 et 1,1 Q2 (ou entre Qt et 1,1 Qt)
c) tussen Q1 en 1,1 Q1 (of tussen Qmin en 1,1 Qmin). c) entre Q1 et 1,1 Q1 (ou entre Qmin et 1,1 Qmin).
De maximaal toelaatbare fouten zijn bepaald in punt III. Les erreurs maximales tolérées sont celles prévues au point III.
Een meter wordt slecht genoemd indien de fouten bij één der hierboven Un compteur est déclaré défectueux si l'erreur à l'un des débits
genoemde debieten de maximaal toelaatbare fout in bedrijf te buiten précités dépasse l'erreur maximale tolérée pour les compteurs en
gaan. service.
De meters van een steekproef die sporen vertonen van frauduleuze Les compteurs d'un échantillon présentant des signes d'opérations
ingrepen of die ernstige beschadigingen vertonen te wijten aan een frauduleuses ou des dommages en raison d'une mauvaise manipulation ou
verkeerde behandeling of aan het transport, dienen vóór de du transport, doivent être remplacés avant les essais de précision. Le
nauwkeurigheidsproeven te worden vervangen. Elke vervanging van een
dergelijke meter dient afzonderlijk te worden gemotiveerd. remplacement de ces compteurs doit être expliqué séparément.
6. Grootte van de steekproef 6. Grandeur de l'échantillonnage.
Aantal van het lot Nombre de compteurs du lot
Aantal meters van de steekproef Nombre de compteurs constituant l'échantillon
Criterium van afkeuring Critère de rejet
501 tot en met 1200 501 à 1200
80 80
6 6
1201 en meer 1201 et plus
125 125
11 11
Het criterium van afkeuring wordt gevormd door het maximaal toegestaan Le critère de rejet est formé par le nombre maximum autorisé de
aantal van slechte meters in de steekproef, plus één. Het lot is compteurs défectueux dans l'échantillon, plus un. Le lot est accepté
aanvaard indien het aantal slechte meters in de steekproef kleiner is si le nombre de compteurs défectueux est inférieur au nombre prévu
dan het aantal voorgeschreven als criterium van afkeuring en indien comme critère de rejet et si la moyenne des erreurs des compteurs
het gemiddelde van de fouten van de meters in de steekproef binnen de repris dans l'échantillonnage est comprise dans les limites d'erreurs
grenzen ligt van de maximale toegelaten fouten bij herijk, bepaald in maximales tolérées en vérification périodique, spécifiées dans
bijlage I. In geval van niet aanvaarding van het lot mag een tweede reeks proeven worden uitgevoerd overeenkomstig het dubbel steekproefplan dat in de hierna volgende tabel wordt weergegeven. Aantal meters van het lot Dubbele steekproef Criterium van definitieve aanvaarding Criterium van definitieve afkeuring l'annexe I. En cas de refus du lot, une deuxième série d'essais peut être exécutée conformément au plan d'échantillonnage double qui est repris dans le tableau suivant. Nombre de compteurs du lot Echantillonnage double Critère d'acceptation définitive Critère de rejet définitif
501 tot en met 1200 501 à 1200
eerste 50 premier 50
tweede 50 deuxième 50
C1 <= 2 C1 <= 2
C1 + C2 <= 6 C1 + C2 <= 6
C1 >= 5 C1 >= 5
C1 + C2 >= 7 C1 + C2 >= 7
1201 en meer 1201 et plus
eerste 80 premier 80
tweede 80 deuxième 80
C1 <= 5 C1 <= 5
C1 + C2 <= 12 C1 + C2 <= 12
C1 >= 9 C1 + C2 >= 13 C1 >= 9 C1 + C2 >= 13
C 1 : aantal slechte meters van de eerste steekproef. C 1 : nombre de compteurs défectueux du premier échantillon,
C 2 : aantal slechte meters van de tweede steekproef. C 2 : nombre de compteurs défectueux du deuxième échantillon.
Indien het aantal slechte meters in de eerste steekproef van de Si le nombre de compteurs défectueux trouvés dans le premier
dubbele steekproef kleiner dan of gelijk is aan het criterium voor échantillon de l'échantillonnage double est inférieur ou égal au
definitieve aanvaarding, is het lot aanvaard. Indien het aantal critère d'acceptation définitive, le lot est accepté. Si le nombre de
slechte meters groter dan of gelijk is aan het criterium voor compteurs défectueux est égal ou supérieur au critère de rejet
definitieve afkeuring, wordt het lot afgekeurd. Indien het aantal définitif, le lot est refusé. Si le nombre de compteurs défectueux
slechte meters gevonden in de eerste steekproef tussen het eerste trouvés dans le premier échantillon est compris entre le premier
criterium voor definitieve aanvaarding en definitieve afkeuring ligt, moet er een tweede steekproef uitgevoerd worden. Het aantal slechte meters in de eerste en de tweede steekproef moet samengeteld worden. Indien het aldus bekomen totaal aantal slechte meters kleiner dan of gelijk is aan het tweede criterium voor definitieve aanvaarding, wordt het lot aanvaard. In tegengesteld geval wordt het lot afgekeurd. 7. De meters van de steekproef waarvan de fouten niet binnen de grenzen liggen vereist voor de herijk, bepaald in bijlage I, mogen slechts na het ondergaan van een herstelling gevolgd door de herijk na herstelling weer in het net geplaatst worden. critère d'acceptation définitive et de refus définitif, un deuxième échantillon doit être prélevé. Les nombres de compteurs défectueux trouvés dans le premier échantillon et dans le deuxième échantillon doivent être cumulés. Si la somme ainsi trouvée est inférieure ou égale au deuxième critère d'acceptation définitive, le lot est accepté; dans le cas contraire, il est refusé. 7. Les compteurs repris dans les échantillons ne satisfaisant pas aux limites d'erreurs de la vérification périodique spécifiées dans l'annexe I, ne peuvent être réintroduits dans le réseau qu'après avoir subi une réparation suivie d'une vérification périodique après réparation.
8. De statistische technische controle van een lot vindt plaats voor 8. Le contrôle technique statistique d'un lot a lieu avant la fin de
het einde van het jaar waarin de meters 15 jaar oud worden, voor l'année dans laquelle les compteurs ont 15 ans d'âge, pour les
meters met een permanent debiet gelijk aan of kleiner dan 10 m®/u, of
7 jaar oud worden, voor meters met een permanent debiet groter dan 10 compteurs ayant un débit permanent inférieur ou égal à 10 m®/h, ou 7
ans d'âge, pour les compteurs ayant un débit permanent supérieur à 10
m®/u, en voor het einde van elke daaropvolgende verlenging van de m®/h, et avant la fin de toute extension ultérieure de la période
gebruiksperiode. d'utilisation.
9. De gebruiksperiode van de meters van een aanvaard lot wordt met 9. La période d'utilisation des compteurs d'un lot accepté est
vier jaar verlengd. prolongée de quatre années.
10. De meters van een definitief afgekeurd lot moeten vervangen worden 10. Les compteurs d'un lot définitivement refusé doivent être
voor 31 december van het tweede jaar dat volgt op het jaar tijdens remplacés avant le 31 décembre de la deuxième année qui suit celle du
hetwelk het lot definitief is afgekeurd. refus définitif de ce lot.
11. Administratieve voorschriften. Elk waterdistributiebedrijf moet de 11. Prescriptions administratives.
nodige schikkingen treffen om, voor iedere meter, over de volgende Chaque distributeur d'eau doit prendre toutes les dispositions
inlichtingen in een gemakkelijk te consulteren vorm te kunnen nécessaires, pour chaque compteur, afin de pouvoir disposer sous une
beschikken : forme facilement consultable les renseignements suivants :
- de fabrikant; - le fabricant;
- het type van de meter; - le type de compteur;
- het permanent debiet (of het nominaal meetvermogen); - le débit permanent (ou le débit nominal);
- het bouwjaar; - l'année de construction;
- het serienummer of fabricagenummer; - le numéro de fabrication ou de série;
- de plaats van opstelling. - le lieu d'installation du compteur.
Het aantal meters van de steekproef zal over de distributiebedrijven Le nombre de compteurs de l'échantillonnage sera réparti parmi les
worden gespreid in verhouding tot het percentage van hun meters in het distributeurs proportionnellement au pourcentage de leurs compteurs
totale lot. De keuze van de uit het net weg te nemen meters en de dans le total du lot. Le choix des compteurs à enlever du réseau ainsi
wijze waarop dit geschiedt, worden in onderling overleg tussen de distributiebedrijven en de ambtenaren van de Metrologische Dienst vastgesteld. 12. Meters die een herstelling hebben ondergaan, maken geen deel meer uit van het oorspronkelijke lot waartoe ze behoorden. Deze meters kunnen, mits toelating van de Metrologische Dienst en onder de voorwaarden bepaald in punt 2, een nieuw lot vormen, waarbij het jaar waarin de herijk na herstelling heeft plaatsgevonden als nieuw bouwjaar wordt beschouwd. III. Maximaal toelaatbare fouten voor de statistische technische controle que les modalités de cet enlèvement sont fixés d'un commun accord entre les distributeurs et les agents du Service de la Métrologie. 12. Les compteurs qui ont subi une réparation, ne font plus partie du lot initial. Ces compteurs, moyennant une autorisation du Service de la Métrologie et sous les conditions du point 2, peuvent former un nouveau lot pour lequel l'année de construction est l'année de vérification périodique après réparation. III. Erreurs maximales tolérées pour le contrôle technique statistique
De maximaal toelaatbare fout in de onderste zone van Q1 tot Q2, Q2 L'erreur maximale tolérée dans la zone inférieure comprise de Q1 à Q2,
niet inbegrepen, (of van Qmin tot Qt, Qt niet inbegrepen) bedraagt +/- Q2 exclu (ou de Qmin à Qt, Qt exclu) est de +/-10 % en contrôle
10 % bij technische controle. technique.
De maximaal toelaatbare fout in de bovenste zone van Q2 tot en met Q4 L'erreur maximale tolérée dans la zone supérieure comprise de Q2 à Q4,
(of van Qt tot en met Qmax) bedraagt +/- 4 % bij technische controle. Q4 inclus (ou de Qt à Qmax, Qmax inclus) est de +/- 4 % en contrôle
IV. Proefvoorwaarden en beproevingsmateriaal technique. IV. Conditions et matériel d'essai
1. De werkruimten en het beproevingsmateriaal moeten het mogelijk maken de ijk betrouwbaar en zonder gevaar uit te voeren. De meters mogen in serie zijn geschakeld. In dat geval moet de uitlaatdruk van alle meters voldoende blijven om cavitatie te voorkomen. Speciale voorzieningen kunnen nodig zijn om onderlinge beïnvloeding van de meters te vermijden. De installatie kan automatische inrichtingen, aftakkingen, doorsnedevernauwingen, enz. bevatten, mits elk proefcircuit tussen te ijken meters en ijkreservoirs duidelijk is bepaald, en de inwendige lekdichtheid ervan voortdurend kan worden gecontroleerd. Alle watertoevoersystemen zijn toegelaten, maar bij parallelschakeling van verschillende proefcircuits mag geen onderlinge beïnvloeding ontstaan die onverenigbaar is met het hiernavolgende punt 2. 2. Over het algemeen worden de meters afzonderlijk beproefd, en in elk geval zo dat de afzonderlijke eigenschappen van elke meter met zekerheid kunnen worden vastgesteld. Bij elke proef moet een zodanig volume worden doorgevoerd, dat de wijzer of de rol van het ijkschaaldeel één of meer volledige 1. La disposition des locaux et du matériel d'essai doit permettre d'effectuer la vérification avec sûreté et sécurité. Les compteurs peuvent être disposés en série. Dans ce cas, la pression de sortie de tous les compteurs doit rester suffisante pour éviter la cavitation. Des dispositions spéciales peuvent être nécessaires afin d'éviter les interréactions entre compteurs. L'installation peut comporter des dispositifs automatiques, des dérivations, des réductions de section, etc., sous réserve que chaque circuit d'essai entre compteurs à vérifier et réservoirs de contrôle soit clairement défini et que son étanchéité interne puisse être vérifiée en permanence. Tout système d'alimentation en eau est autorisé, mais en cas de marche de plusieurs circuits d'essai, en parallèle, il ne doit pas y avoir d'interréaction incompatible avec les dispositions définies au point 2 ci-dessous. 2. En général les compteurs sont essayés individuellement et, en tout cas, de façon à faire apparaître, avec certitude, les caractéristiques individuelles de chacun d'eux. Pour chaque essai, le volume débité doit être tel que l'aiguille ou le rouleau de l'échelon de vérification effectue un ou plusieurs tours
omwentelingen maakt en dat de effecten van de cyclische onregelmatigheid worden geëlimineerd. complets et que les effets de la distorsion cyclique soient éliminés.
De meetonzekerheid (betrouwbaarheidsinterval k=2) bij de proeven is L'incertitude de mesure (intervalle de confiance k=2) lors des essais
niet hoger dan 0,4 % van het proefvolume. n'excède pas 0,4 % du volume débité.
De relatieve variatie van de waarde van de debieten gedurende elke La variation relative de la valeur des débits, pendant chaque essai,
proef mag niet groter zijn dan 2,5% van Q1 tot Q2 (of van Qmin tot Qt) ne doit pas dépasser 2,5 % de Q1 à Q2 (ou de Qmin à Qt) et 5 % de Q2 à
en 5% van Q2 tot Q4 (of van Qt tot Qmax). Q4 (ou de Qt à Qmax).
Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 25 maart 2016 Vu pour être annexé à Notre arrêté du 25 mars 2016 relatif au suivi en
betreffende de opvolging in bedrijf van de koudwatermeters. service des compteurs d'eau froide.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Economie en Consumenten, Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs,
K. PEETERS K. PEETERS
^