Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 25/04/2007
← Terug naar "Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van bestuurder van helikopters voor de helikopterpiloten van de Belgische Krijgsmacht "
Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van bestuurder van helikopters voor de helikopterpiloten van de Belgische Krijgsmacht Arrêté royal fixant les conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'hélicoptères pour les pilotes d'hélicoptères des Forces armées belges
FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER 25 APRIL 2007. - Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van bestuurder van helikopters voor de helikopterpiloten van de Belgische Krijgsmacht SERVICE PUBLIC FEDERAL MOBILITE ET TRANSPORTS 25 AVRIL 2007. - Arrêté royal fixant les conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote d'hélicoptères pour les pilotes d'hélicoptères des Forces armées belges
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 27 juni 1937 houdende herziening van de wet van 16 Vu la loi du 27 juin 1937 portant révision de la loi du 16 novembre
november 1919 betreffende de regeling der luchtvaart, inzonderheid op 1919 relative à la réglementation de la navigation aérienne, notamment
artikel 5, § 1, gewijzigd bij de wet van 2 januari 2001; l'article 5, § 1er, modifié par la loi du 2 janvier 2001;
Gelet op het ministerieel besluit van 22 juli 1991 houdende Vu l'arrêté ministériel du 22 juillet 1991 fixant les conditions
vaststelling van de voorwaarden waaraan houders van militaire auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire d'hélicoptères
brevetten van bestuurder van helikopters dienen te voldoen voor het doivent satisfaire pour l'obtention des licences et qualifications
bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van
bestuurder van helikopters; civiles de pilote d'hélicoptères;
Overwegende op het Verdrag inzake de internationale burgerlijke Considérant la Convention relative à l'aviation civile internationale,
luchtvaart, ondertekend te Chicago op 7 december 1944, en goedgekeurd signée à Chicago le 7 décembre 1944 et approuvée par la loi du 30
bij de wet van 30 april 1947, inzonderheid op bijlage 1; avril 1947, notamment l'annexe 1re;
Gelet op de omstandigheid dat de gewestregeringen bij het ontwerpen Vu l'association des gouvernements de région à l'élaboration du
van dit besluit betrokken zijn; présent arrêté;
Gelet op het advies van de Raad van State nr 41.656/4, gegeven op 12 maart 2007; Vu l'avis du Conseil d'Etat n° 41.656/4, donné le 12 mars 2007;
Op de voordracht van Onze Minister van Mobiliteit, Sur la proposition de Notre Ministre de la Mobilité,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :
HOOFDSTUK I. - Definities en afkortingen CHAPITRE Ier. - Définitions et abréviations

Artikel 1.§ 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan

Article 1er.§ 1er. Pour l'application du présent arrêté, il faut
onder : entendre par :
type van luchtvaartuig : groep van luchtvaartuigen met identieke type d'aéronef : ensemble des aéronefs offrant des caractéristiques
fundamentele kenmerken, daarin begrepen alle wijzigingen, behalve fondamentales identiques, y compris toutes les modifications, sauf
diegene die een verandering van manoeuvre- of vliegkenmerken, of een celles qui entraînent un changement dans les caractéristiques de
toevoeging van leden van het stuurpersoneel tot gevolg hebben; manoeuvre ou de vol, ou un complément de l'équipage de conduite;
categorie van luchtvaartuigen : indeling van de luchtvaartuigen catégorie d'aéronefs : classification des aéronefs selon des
volgens de gespecificeerde fundamentele kenmerken (bijvoorbeeld : vliegtuig, helikopter, zweefvliegtuig, vrije ballon); vliegtuig : aërodyne voorzien van een voortstuwingsinrichting, die zijn opwaartse draagkracht in de lucht hoofdzakelijk verkrijgt door aërodynamische krachten die worden uitgeoefend op vlakken welke gedurende eenzelfde vliegstand niet van stand veranderen; helikopter : aërodyne die zijn opwaartse draagkracht in de lucht hoofdzakelijk verkrijgt door de reactie van de lucht op één of meerdere rotoren, die voortgetrokken door een voortstuwingsinrichting rond duidelijke verticale assen draaien; vliegscholen van de Belgische Krijgsmacht : alle vliegscholen uitgebaat binnen het Ministerie van Landsverdediging door de Belgische Krijgsmacht of de vliegscholen die, op aanvraag van de Belgische Krijgsmacht, een deel of de hele opleiding tot het behalen van het caractéristiques fondamentales spécifiées (par exemple : avion, hélicoptère, planeur, ballon libre); avion : aérodyne muni d'un organe moteur et dont la sustentation en vol est assurée principalement par des réactions aérodynamiques sur des surfaces qui restent fixes dans des conditions données de vol; hélicoptère : aérodyne dont la sustentation en vol est obtenue principalement par la réaction de l'air sur un ou plusieurs rotors qui tournent, entraînés par un organe moteur, autour d'axes sensiblement verticaux; écoles d'aviation des Forces armées belges : toutes les écoles d'aviation exploitées par les Forces armées belges au sein du Ministère de la Défense ou les écoles d'aviation qui fournissent, à la demande des Forces armées belges, une partie ou la totalité de la formation à des pilotes d'hélicoptères des Forces armées belges en vue
brevet van helikopterbestuurder of het hoger brevet van de l'obtention du brevet de pilote d'hélicoptère ou du brevet
helikopterbestuurder aan gebrevetteerde helikopterpiloten van de supérieur de pilote d'hélicoptère et/ou d'une qualification de pilote
Krijgsmacht en/of van een bevoegdverklaring van helikopterbestuurder
verstrekken; d'hélicoptères;
elementaire vliegopleiding : basisvliegopleiding verstrekt in een formation élémentaire de pilotage : formation de pilotage de base
dispensée dans une école d'aviation des Forces armées belges qui
vliegschool van de Belgische Krijgsmacht, die de militaire leerling de enseigne à l'élève militaire les connaissances et l'aptitude à
kennis en de vaardigheid bijbrengt om als gezagvoerder van een effectuer en tant que pilote commandant de bord d'un avion selon les
vliegtuig onder de zichtvliegvoorschriften vertrekken uit en règles de vol à vue, des départs et approches d'un aéroport, des
naderingen op luchthavens, overlandnavigaties, acrobatische navigations sur campagne, des exercices acrobatiques de base et les
basisoefeningen en de nodige urgentiemaatregelen in geval van nood uit actions d'urgence nécessaires en cas de détresse;
te voeren; basisopleiding voor het besturen van helikopters : basisvliegopleiding formation de base pour le pilotage d'hélicoptère : formation de
verstrekt in een vliegschool van de Belgische Krijgsmacht, die de pilotage de base dispensée dans une école d'aviation des Forces armées
belges qui enseigne à l'élève militaire les connaissances et
militaire leerling de kennis en de vaardigheid bijbrengt om als l'aptitude à effectuer en tant que pilote commandant de bord
gezagvoerder van een helikopter onder de zichtvliegvoorschriften d'hélicoptère selon les règles de vol à vue, des départs et approches
vertrekken uit en naderingen op luchthavens, overlandnavigaties, d'un aéroport, des navigations sur campagne, des exercices
acrobatische basisoefeningen en de nodige urgentiemaatregelen in geval acrobatiques de base et les actions d'urgence nécessaires en cas de
van nood uit te voeren; détresse;
houder van een Belgisch militair brevet van helikopterpiloot : de titulaire d'un brevet militaire belge de pilote d'hélicoptères : la
persoon die : personne qui :
a) ten minste geslaagd is voor de elementaire vliegopleiding en voor a) a réussi au moins la formation élémentaire de pilotage et la
de basisopleiding voor het besturen van helikopters; formation de base au pilotage d'hélicoptères;
b) in werkelijke dienst is en deel uitmaakt van het gebrevetteerde b) est en service actif et fait partie du personnel navigant breveté
varend personeel van de Belgische Krijgsmacht, of sinds minder dan des Forces armées belges, ou a quitté depuis moins de trois ans le
drie jaren de werkelijke dienst als lid van het gebrevetteerde varend service actif comme membre du personnel navigant breveté des Forces
personeel van de Belgische Krijgsmacht verlaten heeft; armées belges;
houder van het hoger brevet van helikopterpiloot : piloot die een titulaire du brevet supérieur de pilote d'hélicoptères : pilote ayant
volledige opleiding tot bestuurder van helikopters heeft genoten in de suivi une formation complète de pilote d'hélicoptère au sein des
vliegscholen van de Belgische Krijgsmacht en die bekwaam is in het écoles d'aviation des Forces armées belges et qui est apte à piloter
besturen van één- of meermotorige, één- of meerpiloothelikopters; des hélicoptères mono- ou multimoteurs, mono- ou multipilotes;
complementair transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht : examen complémentaire d'hélicoptère de transport des Forces armées
theoretisch examen afgelegd door de houder van een hoger brevet van belges : examen théorique présenté par le titulaire d'un brevet
helikopterpiloot, die gebrevetteerd werd vóór 1 maart 2006, na het supérieur de pilote d'hélicoptère, qui a été breveté avant le 1er mars
beëindigen van een door de Belgische Krijgsmacht georganiseerde 2006, après achèvement d'une formation complémentaire organisée par
complementaire opleiding met het oog op het verwerven van de les Forces armées belges en vue d'obtenir la connaissance théorique
theoretische kennis vereist voor het besturen als gezagvoerder van requise pour le pilotage en tant que pilote commandant de bord des
meerpiloothelikopters. Het complementair transporthelikopterexamen van hélicoptères multipilotes. L'examen complémentaire d'hélicoptère de
de Belgische Krijgsmacht wordt gedefinieerd in bijlage 2; transport des Forces armées belges est défini à l'annexe 2;
koninklijk besluit van 21 juni 2004 : koninklijk besluit van 21 juni arrêté royal du 21 juin 2004 : arrêté royal du 21 juin 2004
2004 tot regeling van de burgerlijke vergunningen van bestuurder van helikopters; réglementant les licences civiles de pilote d'hélicoptères;
koninklijk besluit van 10 januari 2000 : koninklijk besluit van 10 arrêté royal du 10 janvier 2000 : arrêté royal du 10 janvier 2000
januari 2000 tot regeling van de burgerlijke vergunningen van réglementant les licences civiles de pilote d'avions;
bestuurder van vliegtuigen; directeur-generaal : de directeur-generaal van het directeur-général : le directeur général de la Direction générale du
Directoraat-generaal Luchtvaart. Transport aérien.
§ 2. De afkortingen die in dit besluit worden gebruikt, krijgen de § 2. Les abréviations utilisées dans le présent arrêté reçoivent les
volgende betekenissen : significations suivantes :
JAR (Joint Aviation Regulations) : gemeenschappelijke JAR (Joint Aviation Regulations) : réglementation aérienne commune
luchtvaartregelgeving uitgegeven door de J.A.A. (Joint Aviation émise par les J.A.A. (Joint Aviation Authorities), l'organisme associé
Authorities), het organisme dat verbonden is aan de Europese à la Conférence européenne de l'aviation civile (CEAC), ayant élaboré
Conferentie voor de burgerluchtvaart (ECAC) en dat de regelingen heeft des arrangements pour coopérer au développement et à la mise en oeuvre
uitgewerkt om samen te werken aan de ontwikkeling en het in werking
stellen van gemeenschappelijke regels (codes JAR) op alle domeinen die de règles communes (codes JAR) dans tous les domaines relatifs à la
betrekking hebben op de veiligheid van de luchtvaartuigen en van hun sécurité des aéronefs et de leur exploitation;
exploitatie; JAR-FCL (JAR-Flight Crew Licensing) : gemeenschappelijke regels die JAR-FCL (JAR-Flight Crew Licensing) : règles communes élaborées par
door de J.A.A. zijn uitgewerkt op het gebied van de vergunningen van les J.A.A. dans le domaine des licences du personnel navigant;
het stuurpersoneel;
PPL (H) : JAR-FCL afkorting voor de vergunning van privaat bestuurder PPL (H) : abréviation JAR-FCL pour la licence de pilote privé
(helikopters); (hélicoptères);
CPL (H) : JAR-FCL afkorting voor de vergunning van beroepsbestuurder CPL (H) : abréviation JAR-FCL pour la licence de pilote professionnel
(helikopters); (d'hélicoptères);
IR (H) : JAR-FCL afkorting voor de bevoegdverklaring instrumentvliegen IR (H) : abréviation JAR-FCL pour la qualification de vol aux
(helikopters); instruments (d'hélicoptères);
ATPL (H) : JAR-FCL afkorting voor de vergunning van lijnbestuurder ATPL (H) : abréviation JAR-FCL pour la licence de pilote de ligne
(helikopters); (d'hélicoptères);
FI (H) : JAR-FCL afkorting voor de bevoegdverklaring vlieginstructeur FI (H) : abréviation JAR-FCL pour la qualification d'instructeur de
(helikopters); vol (d'hélicoptères);
MCC : JAR-FCL afkorting voor Multi-crew Cooperation, onderlinge MCC : abréviation JAR-FCL pour Multi-crew Cooperation, travail en
samenwerking van de bemanning. équipage.
HOOFDSTUK II. - Algemeen CHAPITRE II. - Généralités

Art. 2.Dit besluit beoogt het vastleggen van de voorwaarden voor het

Art. 2.Le présent arrêté a pour objet de déterminer les conditions
bekomen van de burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van d'obtention des licences et qualifications civiles de pilote
helikopterbestuurder door houders van Belgische militaire brevetten d'hélicoptères par les titulaires de brevets militaires belges de
van helikopterpiloot. pilote d'hélicoptères.
De bepalingen van het koninklijk besluit van 21 juni 2004 waarvan niet Les dispositions de l'arrêté royal du 21 juin 2004 auxquelles il n'est
wordt afgeweken door dit besluit, blijven van toepassing op de houders pas dérogé dans le présent arrêté, restent applicables aux titulaires
van een Belgisch militair brevet van helikopterpiloot die een d'un brevet militaire belge de pilote d'hélicoptères désireux
burgerlijke vergunning of bevoegdverklaring willen krijgen, d'obtenir, de revalider ou de renouveler une licence ou une
wedergeldigmaken of hernieuwen. qualification civile.

Art. 3.Op grond van dit besluit wordt er geen enkele vergunning

Art. 3.Aucune licence n'est délivrée sur base du présent arrêté à un
uitgereikt aan een aanvrager die geschrapt werd uit het gebrevetteerde requérant qui a été radié du personnel navigant breveté des Forces
varend personeel van de Belgische Krijgsmacht om de reden bepaald in armées belges pour les raisons visées à l'article 23, 1°, à l'article
artikel 23, 1°, artikel 23, 2°, artikel 25, 1° of artikel 25, 2° van 23, 2°, à l'article 25, 1° ou à l'article 25, 2° de l'arrêté royal du
het koninklijk besluit van 13 mei 2004 betreffende het varend 13 mai 2004 relatif au personnel navigant des Forces armées.
personeel van de Krijgsmacht.

Art. 4.Er wordt geen vergunning uitgereikt in toepassing van dit

Art. 4.Une licence n'est délivrée en application du présent arrêté
besluit tenzij de aanvrager terzelfdertijd een type bevoegdverklaring qu'à condition que le requérant obtienne en même temps une
verkrijgt op de burgerlijke vergunning van helikopterbestuurder. qualification de type sur la licence civile de pilote d'hélicoptères.

Art. 5.Ter ondersteuning van elke aanvraag om een vergunning moet de

Art. 5.A l'appui de toute demande de licence, le requérant produit
aanvrager een attest voorleggen met vermelding van de voorwaarden van une attestation mentionnant les conditions du présent arrêté
dit besluit waaraan hij beantwoordt voor het bekomen van een JAR-FCL auxquelles il répond pour obtenir une licence JAR-FCL de pilote
vergunning van helikopterbestuurder en de bijbehorende d'hélicoptères et les qualifications y attenantes.
bevoegdverklaringen.
Het attest, waarvan het model vastgelegd wordt in bijlage 1 blijft L'attestation, dont le modèle est fixé à l'annexe 1 reste valable :
geldig : 1° gedurende drie jaren vanaf de datum van afgifte indien de aanvrager 1° durant trois ans à partir de la date d'émission si le requérant est
op die datum in werkelijke dienst is; en service actif à cette date;
2° indien de aanvrager niet meer in werkelijke dienst is, gedurende 2° si le requérant n'est plus en service actif, pendant trois ans
drie jaren na de datum waarop hij de werkelijke dienst verlaten heeft. après la date à laquelle il a quitté le service actif.
HOOFDSTUK III Vergunning van privaat bestuurder (helikopters) - PPL (H) CHAPITRE III. - Licence de pilote privé (hélicoptères) - PPL (H)

Art. 6.Om de vergunning van privaat bestuurder van helikopters - PPL

Art. 6.Pour obtenir la licence de pilote privé d'hélicoptères - PPL
(H) te verkrijgen, moet de aanvrager : (H), le requérant doit :
1° het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen met de vermelding dat 1° produire l'attestation visée à l'article 5 indiquant qu'il est
hij houder is van ten minste een Belgisch militair brevet van titulaire au moins d'un brevet militaire belge de pilote
helikopterpiloot; d'hélicoptères;
2° een vliegervaring van ten minste vijfenveertig vlieguren op 2° justifier d'une expérience de vol de minimum quarante-cinq heures
helikopters aantonen; sur hélicoptères;
3° indien hij gebrevetteerd werd vóór 1 maart 2006 : 3° s'il a été breveté avant le 1er mars 2006 :
a) hetzij slagen voor het examen over de materie a) soit satisfaire à l'examen sur la matière de réglementation
luchtvaartreglementering en ATC-procedures voor het bekomen van ten aérienne et des procédures ATC pour l'obtention d'au moins une PPL
minste een PPL (H); (H);
b) hetzij het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen waarin vermeld b) soit produire l'attestation visée à l'article 5 mentionnant qu'il a
wordt dat hij geslaagd is voor de volgende onderdelen van het réussi les parties suivantes de l'examen complémentaire d'hélicoptère
complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht : de transport des Forces armées belges :
i) het deel 1; i) la partie 1;
ii) ten minste de materie luchtvaartreglementering en procedures voor ii) au moins la matière réglementation aérienne et procédures de
de luchtverkeerscontrole van het deel 2; contrôle aérien de la partie 2;
iii) ten minste de materie luchtvaartreglementering en procedures voor iii) au moins la matière réglementation aérienne et procédures de
de luchtverkeerscontrole van het deel 3; contrôle aérien de la partie 3;
4° indien hij gebrevetteerd werd na 1 maart 2006, het attest bedoeld 4° s'il a été breveté après le 1er mars 2006, produire l'attestation
in artikel 5 voorleggen met de vermelding van de datum waarop het visée à l'article 5 mentionnant la date de l'obtention du brevet;
brevet werd uitgereikt;
5° houder zijn van het beperkt bewijs van radiotelefonist, uitgereikt 5° être titulaire du certificat restreint de radiotéléphoniste délivré
door de Minister tot wiens bevoegdheid de telegrafie en telefonie par le Ministre qui a les télégraphes et les téléphones dans ses
behoren, of diens gemachtigde; attributions, ou par son délégué;
6° voldoen aan de vereisten inzake lichaams- en geestesgeschiktheid. 6° satisfaire aux conditions d'aptitude physique et mentale.
HOOFDSTUK IV CHAPITRE IV
Vergunning van beroepsbestuurder (helikopters) - CPL (H) Licence de pilote professionnel (hélicoptères) - CPL (H)

Art. 7.Om de vergunning van beroepsbestuurder van helikopters - CPL

Art. 7.Pour obtenir la licence de pilote professionnel d'hélicoptères
(H) te verkrijgen, moet de aanvrager : - CPL (H), le requérant doit :
1° het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen met de vermelding dat 1° produire l'attestation visée à l'article 5 indiquant qu'il est
hij houder is van het hoger brevet van helikopterpiloot; titulaire du brevet supérieur de pilote d'hélicoptères;
2° een vliegervaring van ten minste honderd vijfentachtig vlieguren op 2° justifier d'une expérience minimale de vol de cent quatre-vingt
helikopters aantonen; cinq heures sur hélicoptères;
3° indien hij gebrevetteerd werd vóór 1 maart 2006 : 3° s'il a été breveté avant le 1er mars 2006 :
a) hetzij het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen waarin vermeld a) soit produire l'attestation visée à l'article 5 mentionnant qu'il a
wordt dat hij geslaagd is voor het deel 1 van het complementaire réussi la partie 1 de l'examen complémentaire d'hélicoptère de
transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht en slagen voor transport des Forces armées belges et satisfaire à l'examen sur les
het examen over de materies luchtvaartreglementering en ATC- matières de réglementation aérienne et des procédures ATC, de
procedures, vluchtplanning en prestaties helikopters voor het bekomen planification du vol et des prestations d'hélicoptères pour
van ten minste een CPL (H); l'obtention d'au moins une CPL (H);
b) hetzij het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen waarin vermeld b) soit produire l'attestation visée à l'article 5 mentionnant qu'il a
wordt dat hij geslaagd is voor de volgende onderdelen van het réussi les parties suivantes de l'examen complémentaire d'hélicoptère
complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht : de transport des Forces armées belges :
i) het deel 1; i) la partie 1;
ii) ten minste de materies luchtvaartreglementering en procedures voor ii) au moins les matières réglementation aérienne et procédures de
de luchtverkeerscontrole evenals vluchtplanning en prestaties van contrôle aérien ainsi que planification du vol et prestations d'avions
vliegtuigen van het deel 2; de la partie 2;
iii) ten minste de materies luchtvaartreglementering en procedures iii) au moins les matières réglementation aérienne et procédures de
voor de luchtverkeerscontrole, vluchtplanning en prestaties van contrôle aérien, planification du vol et prestations d'hélicoptères de
helikopters van het deel 3; la partie 3;
4° indien hij gebrevetteerd werd na 1 maart 2006, het attest bedoeld 4° s'il a été breveté après le 1er mars 2006, produire l'attestation
in artikel 5 voorleggen met de vermelding van de datum waarop het visée à l'article 5 mentionnant la date de l'obtention du brevet;
brevet werd uitgereikt;
5° houder zijn van het beperkt bewijs van radiotelefonist, uitgereikt 5° être titulaire du certificat restreint de radiotéléphoniste délivré
door de Minister tot wiens bevoegdheid de telegrafie en telefonie par le Ministre qui a les télégraphes et les téléphones dans ses
behoren, of diens gemachtigde; attributions, ou par son délégué;
6° voldoen aan de vereisten inzake lichaams- en geestesgeschiktheid. 6° satisfaire aux conditions d'aptitude physique et mentale.
HOOFDSTUK V CHAPITRE V
Bevoegdverklaring voor instrumentvliegen (helikopters) - IR (H) Qualification de vol aux instruments (hélicoptères) - IR (H)

Art. 8.Om de bevoegdverklaring instrumentvliegen op helikopters - IR

Art. 8.Pour obtenir la qualification de vol aux instruments sur
(H) te verkrijgen, moet de aanvrager : hélicoptères- IR (H), le requérant doit :
1° het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen met de vermelding dat 1° produire l'attestation visée à l'article 5 indiquant qu'il est
hij houder is : titulaire :
a) van het hoger brevet van helikopterpiloot; a) du brevet supérieur de pilote d'hélicoptères;
b) van de bevoegdverklaring instrument-vliegen op, naargelang het b) de la qualification de vol aux instruments sur, selon le cas :
geval : i) éénmotorige helikopters in éénpiloot-operaties; i) hélicoptères monomoteurs en opérations monopilotes;
ii) meermotorige helikopters in éénpiloot- operaties; ii) hélicoptères multimoteurs en opérations monopilotes;
iii) éénmotorige helikopters in meerpiloot-operaties; iii) hélicoptères monomoteurs en opérations multipilotes;
iv) meermotorige helikopters in meerpiloot-operaties; iv) hélicoptères multimoteurs en opérations multipilotes;
2° houder zijn van ten minste een geldige vergunning van privaat 2° être titulaire d'au moins une licence valable de pilote privé
bestuurder van helikopters die toelaat bij nacht te vliegen of van een d'hélicoptères permettant le vol de nuit, ou d'une licence valable de
geldige vergunning van beroepsbestuurder van helikopters; pilote professionnel d'hélicoptères;
3° een vliegervaring als bedoeld bij het koninklijk besluit van 21 3° justifier d'une expérience en vol telle que visée par l'arrêté
juni 2004 voor het bekomen van ten minste een IR (H) aantonen; royal du 21 juin 2004 pour l'obtention d'au moins une IR (H);
4° een bijkomende IR (H) vliegopleiding van ten minste tien uren 4° avoir suivi une formation IR(H) complémentaire en vol d'au moins
gevolgd hebben op éénpiloot of meerpiloot helikopters, naargelang het dix heures sur hélicoptères monopilotes ou multipilotes selon qu'il
gaat om een éénpiloot IR (H) of een meerpiloot IR (H). Deze bijkomende s'agit respectivement d'une IR (H) monopilote ou d'une IR (H)
multipilotes. Cette formation complémentaire peut être remplacée par
opleiding kan vervangen worden door een opleiding onder toezicht van une formation suivie sous surveillance d'un instructeur militaire, à
een militair instructeur, aan boord van een militaire helikopter, bord d'un hélicoptère militaire pour autant que l'hélicoptère soit
voorzover de helikopter adequaat is uitgerust voor instrumentvliegen; doté des équipements adéquats pour le vol aux instruments;
5° indien hij gebrevetteerd werd vóór 1 maart 2006 : 5° s'il a été breveté avant le 1er mars 2006 :
a) hetzij het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen waarin vermeld a) soit produire l'attestation visée à l'article 5 mentionnant qu'il a
wordt dat hij geslaagd is voor het deel 1 van het complementaire réussi au minimum la partie 1 de l'examen complémentaire
transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht en slagen voor d'hélicoptèrede transport des Forces armées belges et satisfaire à
het examen over de materies luchtvaartreglementering en ATC- l'examen sur les matières de réglementation aérienne et des procédures
procedures, vluchtplanning en prestaties van helikopters voor het ATC, de planification du vol et des prestations d'hélicoptères pour
bekomen van ten minste een IR (H); l'obtention d'au moins une IR (H);
b) hetzij het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen waarin vermeld b) soit produire l'attestation visée à l'article 5 mentionnant qu'il a
wordt dat hij geslaagd is voor de volgende onderdelen van het réussi les parties suivantes de l'examen complémentaire d'hélicoptère
complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht : de transport des Forces armées belges :
i) het deel 1; i) la partie 1;
ii) ten minste de materies luchtvaartreglementering en procedures voor ii) au moins les matières réglementation aérienne et procédures de
de luchtverkeerscontrole evenals vluchtplanning en prestaties van contrôle aérien ainsi que planification du vol et prestations d'avions
vliegtuigen van het deel 2; de la partie 2;
iii) ten minste de materies luchtvaartreglementering en procedures iii) au moins les matières réglementation aérienne et procédures de
voor de luchtverkeerscontrole, vluchtplanning en prestaties van contrôle aérien, planification du vol et prestations d'hélicoptères de
helikopters van het deel 3; la partie 3;
6° indien hij gebrevetteerd werd na 1 maart 2006, het attest bedoeld 6° s'il a été breveté après le 1er mars 2006, produire l'attestation
in artikel 5 voorleggen met de vermelding van de datum waarop het visée à l'article 5 mentionnant la date de l'obtention du brevet;
brevet werd uitgereikt;
7° slagen voor de vaardigheidstest bedoeld bij het koninklijk besluit 7° satisfaire à l'épreuve d'aptitude visée par l'arrêté royal du 21
van 21 juni 2004 voor het bekomen van ten minste een IR (H). Het juin 2004 pour l'obtention d'au moins une IR (H). L'examen peut avoir
examen mag uitgevoerd worden met een militaire helikopter voor zover lieu à bord d'un hélicoptère militaire, pour autant que
de helikopter adequaat is uitgerust voor instrumentvliegen. l'hélicoptèresoit doté des équipements adéquats pour le vol aux
HOOFDSTUK VI. - Type-bevoegdverklaringen (helikopters) instruments. CHAPITRE VI. - Qualifications de type (hélicoptères)

Art. 9.Om een eerder in werkelijke dienst behaalde

Art. 9.Pour obtenir sur la licence une qualification de type reprise
typebevoegdverklaring opgenomen in de JAR-FCL op de vergunning te au JAR-FCL, obtenue précédemment en service actif, le requérant doit
bekomen, moet de aanvrager het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen produire l'attestation visée à l'article 5 indiquant qu'il est
waaruit blijkt dat hij houder is : titulaire :
1° van de bevoegdverklaring als bestuurder of medebestuurder van een 1° de la qualification de pilote ou copilote d'un type d'hélicoptères
in de Belgische Krijgsmacht gebruikt helikoptertype, opgenomen in de en usage dans les Forces armées belges, reprise au JAR-FCL, avec
JAR-FCL, met vermelding van het type; mention du type;
2° van een attest van slagen voor een opleidingscursus onderlinge 2° d'une attestation de réussite d'une formation au travail en
samenwerking van de bemanning (MCC), indien hij een équipage (MCC), s'il désire obtenir une qualification pour un type
typebevoegdverklaring voor een meerpiloot helikopter wenst te bekomen. d'hélicoptère multipilote.
De bevoegdverklaring voor een type van helikopter wordt op de La qualification de type d'hélicoptères est inscrite sur la licence si
vergunning ingeschreven indien de aanvrager voldoet aan de voorwaarden
tot het wedergeldigmaken of het hernieuwen van deze
bevoegdverklaring(en) hernomen in het koninklijk besluit van 21 juni le requérant satisfait aux conditions reprises à l'arrêté royal du 21
juin 2004 pour la revalidation ou le renouvellement de cette (ces)
2004. qualification(s).
HOOFDSTUK VII CHAPITRE VII
Vergunning van lijnbestuurder (helikopters) - ATPL (H) Licence de pilote de ligne (hélicoptères) - ATPL (H)

Art. 10.Om de vergunning van lijnbestuurder van helikopters - ATPL

Art. 10.Pour obtenir la licence de pilote de ligne d'hélicoptères -
(H) te bekomen, moet de aanvrager : ATPL (H), le requérant doit :
1° het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen met de vermelding dat 1° produire l'attestation visée à l'article 5 indiquant qu'il :
hij : a) houder is van het hoger brevet van helikopterpiloot; a) est titulaire du brevet supérieur de pilote d'hélicoptères;
b) ten minste duizend vijfhonderd vlieguren heeft uitgevoerd als b) a effectué au moins mille cinq cent heures de vol en tant que
bestuurder of medebestuurder van militaire luchtvaartuigen, waarvan pilote ou copilote d'aéronefs militaires; dont mille heures de vol sur
duizend vlieguren op helikopters; hélicoptères;
c) houder is van een attest van slagen voor een opleiding onderlinge c) est titulaire d'une attestation de réussite d'une formation de
samenwerking van de bemanning (MCC); travail en équipage (MCC);
2° een vliegervaring op helikopters aantonen die ten minste aan 2° justifier d'une expérience de vol sur hélicoptères répondant au
volgende minimumvereisten beantwoordt : moins aux exigences minimales suivantes :
a) driehonderdvijftig uren uitgevoerd tijdens meerpiloot-operaties op a) trois cent cinquante heures accomplies en opérations multipilotes
helikoptertypes die gecertificeerd zijn voor een minimum sur des types d'hélicoptères certifiés pour un équipage minimal de
stuurpersoneel van 2 piloten in IFR, overeenkomstig de categorie conduite de 2 pilotes en IFR, conformément à la catégorie JAR/FAR 27
JAR/FAR 27 en 29 of gelijkwaardige code, of in een helikopter die moet et 29 ou code équivalent, ou dans un hélicoptère devant être opéré par
bestuurd worden met 2 piloten door de noodzaak van een militaire 2 pilotes selon la nécessité d'une mission militaire;
missie; b) tweehonderdvijftig uren, hetzij als gezagvoerder, hetzij ten minste b) deux cent cinquante heures, soit en tant que pilote commandant de
bord, soit au moins cent heures comme pilote commandant de bord et
honderd uren als gezagvoerder en honderdvijftig uren als cent cinquante heures comme copilote exerçant les fonctions et
medebestuurder die de functies en verantwoordelijkheden van een responsabilités d'un pilote commandant de bord sous la surveillance du
gezagvoerder uitoefent onder toezicht van de gezagvoerder; pilote commandant de bord;
c) tweehonderd uren overlandvluchten, waarvan ten minste honderd uren c) deux cent heures de vol en campagne dont au moins cent heures comme
als gezagvoerder of als medebestuurder die de functies en pilote commandant de bord ou comme copilote exerçant les fonctions et
verantwoordelijkheden van een gezagvoerder uitoefent onder toezicht les responsabilités d'un pilote commandant de bord sous la
van de gezagvoerder; surveillance du pilote commandant de bord;
d) zeventig uren instrumentvliegen, waarvan maximum dertig uren tijd d) septante heures de vol aux instruments, dont un maximum de trente
met instrumenten op de grond; heures peuvent être du temps aux instruments au sol;
e) honderd uren vliegen bij nacht als gezagvoerder of als e) cent heures de vol de nuit en tant que pilote commandant de bord ou
medebestuurder; copilote;
3° indien hij gebrevetteerd werd voor 1 maart 2006, het attest bedoeld 3° s'il a été breveté avant le 1er mars 2006, produire l'attestation
in artikel 5 voorleggen waarin vermeld wordt dat hij geslaagd is voor visée à l'article 5 mentionnant qu'il a réussi l'examen complémentaire
het complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische d'hélicoptère de transport des Forces armées belges;
Krijgsmacht; 4° indien hij gebrevetteerd werd na 1 maart 2006, het attest bedoeld 4° s'il a été breveté après le 1er mars 2006, produire l'attestation
in artikel 5 voorleggen met de vermelding van de datum waarop het visée à l'article 5 mentionnant la date de l'obtention du brevet;
brevet werd uitgereikt;
5° slagen in de vaardigheidstest als bedoeld bij het koninklijk 5° satisfaire à l'épreuve d'aptitude visée par l'arrêté royal du 21
besluit van 21 juni 2004 voor het bekomen van ten minste een ATPL (H). juin 2004 pour l'obtention d'au moins une ATPL (H). La formation et
De opleiding en de bekwaamheidsproef mogen afgelegd worden met een l'épreuve d'aptitude peuvent être effectuées à bord d'un hélicoptère
Belgische militaire helikopter gecertificeerd voor meerpiloot militaire belge d'un type certifié pour des opérations multipilotes en
operaties met verwijzing naar de JAR-FCL; référant au JAR-FCL;
6° voldoen aan de vereisten inzake lichaams- en geestesgeschiktheid. 6° satisfaire aux conditions d'aptitude physique et mentale.
HOOFDSTUK VIII CHAPITRE VIII
Bevoegdverklaring vlieginstructeur van helikopters - FI (H) Qualification d'instructeur de vol d'hélicoptères - FI (H)

Art. 11.Om de bevoegdverklaring als vlieginstructeur van helikopters

Art. 11.Pour obtenir la qualification d'instructeur de vol
- FI (H) te verkrijgen, moet de aanvrager : d'hélicoptères - FI (H), le requérant doit :
1° het attest bedoeld in artikel 5 voorleggen met de vermelding dat 1° produire l'attestation visée à l'article 5 indiquant qu'il est
hij houder is : titulaire :
a) van het hoger brevet van helikopterpiloot; a) du brevet supérieur de pilote d'hélicoptères;
b) van de bevoegdverklaring "instructeur van helikopterbestuurders"; b) de la qualification "instructeur de pilotes d'hélicoptères";
2° houder zijn van een geldige vergunning voor het besturen van helikopters; 2° détenir une licence valable pour le pilotage d'hélicoptères;
3° een vliegervaring aantonen als bedoeld in het koninklijk besluit 3° justifier d'une expérience en vol telle que visée par l'arrêté
van 21 juni 2004 voor het bekomen van ten minste een FI (H); royal du 21 juin 2004 pour l'obtention d'au moins une FI (H);
4° slagen in de vaardigheidstest bedoeld in het koninklijk besluit van 4° satisfaire à l'épreuve d'aptitude visée par l'arrêté royal du 21
21 juni 2004 voor het bekomen van ten minste een FI (H). juin 2004 pour l'obtention d'au moins une FI (H).
HOOFDSTUK IX. - Overgangs-, opheffings- en slotbepaling CHAPITRE IX. - Dispositions transitoire, abrogatoire et finale

Art. 12.De houders van militaire brevetten van helikopterpiloot die

Art. 12.Les titulaires de brevets militaires de pilote d'hélicoptères
op de datum van het in voege treden van dit besluit geslaagd waren qui avaient réussi, à la date d'entrée en vigueur du présent arrêté,
voor het examen over de algemene kennis tot het bekomen van de l'examen de connaissances générales pour l'obtention de la licence de
vergunning van beroepsbestuurder en/of van de bevoegdverklaring pilote professionnel et/ou de la qualification de vol aux instruments,
instrumentvliegen, bedoeld in het ministerieel besluit van 22 juli visées à l'arrêté ministériel du 22 juillet 1991 fixant les conditions
1991 houdende vaststelling van de voorwaarden waaraan houders van
militaire brevetten van bestuurder van helikopters dienen te voldoen auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire d'hélicoptères
voor het bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen doivent satisfaire pour l'obtention des licences et qualifications
van bestuurder van helikopters, kunnen de vergunning of de civiles de pilote d'hélicoptères, peuvent obtenir la licence ou la
bevoegdverklaring waarvoor zij het examen algemene kennis slaagden nog qualification pour laquelle ils ont réussi l'examen de connaissances
behalen tot 31 december 2007. générales jusqu'au 31 décembre 2007.

Art. 13.Het ministerieel besluit van 22 juli 1991 houdende

Art. 13.L'arrêté ministériel du 22 juillet 1991 fixant les conditions
vaststelling van de voorwaarden waaraan houders van militaire auxquelles les porteurs de brevets de pilote militaire d'hélicoptères
brevetten van bestuurder van helikopters dienen te voldoen voor het doivent satisfaire pour l'obtention des licences et qualifications
bekomen van burgerlijke vergunningen en bevoegdverklaringen van
bestuurder van helikopters wordt opgeheven. civiles de pilote d'hélicoptères est abrogé.

Art. 14.Onze Minister bevoegd voor de Luchtvaart is belast met de

Art. 14.Notre Ministre qui a la Navigation aérienne dans ses
uitvoering van dit besluit. attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 25 april 2007. Donné à Bruxelles, le 25 avril 2007.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Mobiliteit, Le Ministre de la Mobilité,
R. LANDUYT R. LANDUYT
Bijlage 1 Annexe 1re
ATTEST VOOR HET BEKOMEN VAN BURGERLIJKE VERGUNNINGEN EN BEVOEGDVERKLARINGEN ATTESTATION POUR L'OBTENTION DES LICENCES ET QUALIFICATIONS CIVILES
VAN HELIKOPTERBESTUURDER DOOR DE HELIKOPTERPILOTEN VAN DE BELGISCHE DE PILOTES D'HELICOPTERES PAR LES PILOTES D'HELICOPTERES DES FORCES
KRIJGSMACHT ARMEES BELGES
1. Identificatie van de aanvrager 1. Identification du requérant
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
2. Attest 2. Attestation
De voornoemde aanvrager : Le requérant susmentionné :
1° is geslaagd voor de basishelikopteropleiding; (1) 1° a réussi la formation de base de pilote d'hélicoptère; (1)
2° is houder van het hoger brevet van helikopterpiloot; (1) 2° est titulaire du brevet supérieur de pilote d'hélicoptère; (1)
3° heeft ten minste 1.500 vlieguren uitgevoerd als bestuurder of 3° a effectué au moins 1.500 heures de vol en tant que pilote ou
medebestuurder van militaire luchtvaartuigen, waarvan 1000 vlieguren copilote d'aéronefs militaires, dont 1.000 heures de vol sur
op helikopters; (1) hélicoptères; (1)
4° is houder van de bevoegdverklaring instrumentvliegen op, naargelang 4° est titulaire de la qualification de "vol aux instruments" sur,
het geval : selon le cas :
i.éénmotorige helikopters in éénpiloot-operaties; (1) i.hélicoptères monomoteurs en opérations monopilotes; (1)
ii. meermotorige helikopters in éénpiloot-operaties; (1) ii. hélicoptères multimoteurs en opérations monopilotes; (1)
iii. éénmotorige helikopters in meerpiloot-operaties; (1) iii. hélicoptères monomoteurs en opérations multipilotes; (1)
iv. meermotorige helikopters in meerpiloot-operaties; (1) iv. hélicoptères multimoteurs en opérations multipilotes; (1)
5° is houder van de typebevoegdverklaring van helikopter als 5° est titulaire de la qualification de type d'hélicoptère comme
bestuurder op . . . . . ; (2) pilote sur . . . . . ; (2)
6° is houder van de typebevoegdverklaring van helikopter als 6° est titulaire de la qualification de type d'hélicoptère comme
medebestuurder op . . . . . ; (2) copilote sur . . . . . ;(2)
7° is houder van de militaire bevoegdverklaring "instructeur van 7° est titulaire de la qualification militaire "instructeur de pilotes
helikopterpiloot"; (1) d'hélicoptères"; (1)
8° is geslaagd voor een opleiding onderlinge samenwerking van de bemanning (MCC); (1) 8° a réussi la formation de travail en équipage (MCC); (1)
9° is geslaagd voor het complementaire transporthelikopterexamen van 9° a réussi l'examen complémentaire d'hélicoptère de transport des
de Belgische Krijgsmacht; (1) Forces armées belges; (1)
10° is geslaagd voor de volgende materies van het complementaire 10° a réussi les matières suivantes de l'examen complémentaire
transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht : d'hélicoptère de transport des Forces armées belges :
i. het integratie-examen piloten van de Belgische Krijgsmacht - deel 1 i. l'examen d'intégration pilotes des Forces armées belges - partie 1
van het complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische de l'examen complémentaire d'hélicoptère de transport des Forces
Krijgsmacht; (1) armées belges; (1)
ii. de materie luchtvaartreglementering en procedures voor de ii. la matière réglementation aérienne et procédures de contrôle
luchtverkeerscontrole van deel 2 van het complementaire aérien de la partie 2 de l'examen complémentaire d'hélicoptère de
transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht; (1) transport des Forces armées belges; (1)
iii. de materie vluchtplanning en prestaties van vliegtuigen van deel iii. la matière planification du vol et prestations d'avions de la
2 van het complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische partie 2 de l'examen complémentaire d'hélicoptère de transport des
Krijgsmacht; (1) Forces armées belges; (1)
iv. de materie luchtvaartreglementering en procedures voor de iv. la matière réglementation aérienne et procédures de contrôle
luchtverkeerscontrole van deel 3 van het complementaire aérien de la partie 3 de l'examen complémentaire d'hélicoptère de
transport des Forces armées belges; (1)
transporthelikopterexamen van de Belgische Krijgsmacht; (1) v. les matières planification du vol et prestations d'hélicoptères de
v. de materies vluchtplanning en prestaties van helikopters van deel 3 la partie 3 de l'examen complémentaire d'hélicoptère de transport des
van het complementaire transporthelikopterexamen van de Belgische
Krijgsmacht; (1) of Forces armées belges; (1)
11° is gebrevetteerd na 1 maart 2006 (datum van het brevet . . . . . 11° a été breveté après le 1er mars 2006 (date du brevet : . . . . .
); (1)(2) ); (1)(2)
12° is niet geschrapt uit het gebrevetteerde varend personeel van de 12° n' a pas été radié du personnel navigant breveté des Forces armées
Belgische Krijgsmacht om de reden bepaald in artikel 23, 1°, artikel belges pour les raisons visées à l'article 23, 1°, à l'article 23, 2°,
23, 2°, artikel 25, 1°, of artikel 25, 2° van het koninklijk besluit à l'article 25, 1°, ou à l'article 25, 2°, de l'arrêté royal du 13 mai
van 13 mei 2004 betreffende het varend personeel van de Krijgsmacht. 2004 relatif au personnel navigant des Forces armées.
3. Datum en plaats van afgifte van het huidige attest : 3. Date et lieu de délivrance de la présente attestation :
(Identificatie en handtekening van de overheid) (Identification et signature de l'autorité habilitée)
(1) De onnodige vermeldingen schrappen. (1) Biffer les mentions inutiles
(2) Te vervolledigen naargelang het geval. (2) A compléter selon le cas.
Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 25 april 2007 tot Vu pour être annexé à Notre arrêté du 25 avril 2007 fixant les
vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de
vergunningen en bevoegdverklaringen van bestuurder van helikopters pilote d'hélicoptères pour les pilotes d'hélicoptères des Forces
door de helikopterpiloten van de Belgische Krijgsmacht. armées belges.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Mobiliteit, Le Ministre de la Mobilité,
R. LANDUYT R. LANDUYT
Bijlage 2 Annexe 2
I. Om in aanmerking te komen, moet het complementaire I. Pour être pris en considération, l'examen complémentaire
transporthelicopterexamen van de Belgische Krijgsmacht voor de d'hélicoptère de transport des Forces armées belges pour les pilotes
militaire helikopterpiloten die gebrevetteerd werden voor 1 maart militaires d'hélicoptères qui sont brevetés avant le 1er mars 2006,
2006, ten minste bestaan uit de hierna opgesomde materies doit comprendre au moins les matières énumérées ci-après, réparties
onderverdeeld in de volgende delen : dans les parties suivantes :
1) het integratie-examen piloten van de Belgische Krijgsmacht met het 1) l'examen d'intégration pilotes des Forces armées belges en vue
oog op het verwerven van de theoretische kennis vereist voor alle d'obtenir la connaissance théorique requise à piloter les aéronefs en
bestuurders van luchtvaartuigen in dienst bij de Krijgsmacht; service au sein des Forces armées;
2) het complementaire luchttransportexamen van de Belgische 2) l'examen complémentaire de transport aérien des Forces armées
Krijgsmacht met het oog op het besturen van vliegtuigen gecertificeerd
overeenkomstig de categorie JAR/FAR 25 Vervoer en de categorie JAR/FAR belges en vue de piloter des avions certifiés conformes à la catégorie
23 Commuter; JAR/FAR 25 Transport et la catégorie JAR/FAR 23 Commuter;
3) het overstapexamen helikopter van de Belgische Krijgsmacht met het 3) l'examen de transition hélicoptère des Forces armées belges en vue
oog op het verwerven van de theoretische kennis omtrent alle materies d'acquérir les connaissances théoriques de toutes les matières de
uit de ATPL (H) die niet hernomen zijn in de ATPL (A) en die vereist l'ATPL (H) qui n'ont pas été reprises dans l'ATPL (A) et qui sont
worden voor het besturen als gezagvoerder van meerpiloot helikopters exigées pour le pilotage des hélicoptères multipilotes en exploitation
in commerciële exploitatie.
Deze materies worden afgelegd overeenkomstig de normen bepaald voor commerciale comme commandant de bord.
het behalen van de vergunning van lijnbestuurder van helicopters - Ces matières sont présentées conformément aux normes déterminées pour
ATPL (H) en van de vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen - l'obtention de la licence de pilote de ligne d'hélicoptères - ATPL (H)
ATPL (A) : et de la licence de pilote d'avions - ATPL (A) :
Deel 1 Partie 1
Materies van het integratie-examen piloten van de Belgische Les matières de l'examen d'intégration pilotes des Forces armées
Krijgsmacht : belges :
a) Algemene kennis van de luchtvaartuigen : a) Connaissance générale des aéronefs :
- Turboreactoren; - Turboréacteurs;
- Motorconstructie; - Construction des moteurs;
- Motorsystemen; - Systèmes de propulsion;
- Hulpkrachtbronnen; - Sources de puissance auxiliaires;
- Air data computer; - Calculateur de données anémométriques;
- Vluchtbeheerssysteem (FMS); - Systèmes de gestion du vol (FMS);
- Automatische vluchtcontrolessysteem; - Systèmes automatiques de contrôle du vol;
- Grondnabijheidwaarschuwingssysteem (GPWS); - Avertisseur de proximité du terrain (GPWS);
- Anti-aanvaringssysteem (TCAS); - Système anti-collision (TCAS);
- Vluchtgegevensrecorder; - Enregistreur du domaine de vol;
- Cockpitgesprekkenrecorder; - Enregistreur des communications du poste de pilotage;
- Elektronische instrumentatie (EFIS, EICAS, ECAM); - Instrumentation électronique (EFIS, EICAS, ECAM);
b) Meteorologie : b) Météorologie :
- Klimatologie; - Climatologie;
c) Radionavigatie : c) Radionavigation :
- Microgolflandingssysteem (MLS); - Système d'approche à micro-ondes (MLS);
- Basisradarprincipes; - Principes de base du radar;
- Zone-navigatie; - Navigation en zone;
d) Vluchtprincipes : d) Principes du vol :
- Transsonische aërodynamica; - Aérodynamique transsonique;
- Supersonische aërodynamica; - Aérodynamique supersonique;
- Stabiliteit; - Stabilité;
- Controle; - Contrôle;
- Limieten; - Limitations;
- Propellers; - Hélices;
- Vluchtmechanica; - Mécanique du vol;
Deel 2 Partie 2
Materies van het complementair luchttransport-examen van de Belgische Les matières de l'examen complémentaire de transport aérien des Forces
Krijgsmacht : armées belges :
a) Luchtvaartreglementering en procedures voor de luchtverkeerscontrole; a) Réglementation aérienne et procédures de contrôle aérien;
b) Algemene kennis van de luchtvaartuigen : Elektriciteit; b) Connaissance générale des aéronefs : électricité;
c) Vluchtplanning en prestaties van vliegtuigen : c) Planification du vol et prestations d'avions :
- Vliegtuigmassa en zwaartepuntsbepaling; - Masse de l'avion et détermination du centre de gravité;
- Vliegtuigprestaties voor vliegtuigen van prestatieklasse A; - Performances des avions de classe de performance A;
- Planning en opvolging van de vlucht; - Préparation et suivi du vol;
d) Menselijke prestaties en beperkingen : Elementaire luchtvaartpsychologie; d) Prestations et limites humaines : psychologie aérienne élémentaire;
e) Operationele procedures; e) Procédures opérationnelles;
f) Vluchtprincipes : f) Principes de vol :
- Draagkrachtverlies; - Perte de portance;
- Technische middelen voor de toename van Czmax; - Moyens techniques pour augmenter Czmax;
- Technische middelen voor de afname van de Cz - Cx ratio en de - Moyens techniques pour diminuer le ratio Cz-Cx et augmenter la force
toename van de sleepkracht; d'entraînement;
- De grenslaag; - La couche laminaire;
- De aërodynamische beperkingen; - Les limitations aérodynamiques;
- De propellers. - Les hélices.
Deel 3 Partie 3
Materies van het overstapexamen helikopter : Les matières de l'examen de transition hélicoptère :
a) Luchtvaartreglementering en procedures voor de a) Réglementation aérienne et procédures de contrôle aérien : vols sur
luchtverkeerscontrole : vluchten over het territorium van de le territoire des Etats contractants (hélicoptère);
contracterende Staten (helikopter);
- ICAO Annex 8 : luchtwaardigheid van de luchtvaartuigen; - OACI Annexe 8 : navigabilité des aéronefs;
- ICAO Annex 1 : vergunningen van het stuurpersoneel; - OACI Annexe 1re : licences du personnel naviguant;
- ICAO Annex 2 : essentiële definities, toepassing van de - OACI Annexe 2 : définitions essentielles, application des règles de
luchtvaartregelgeving, algemene regelgeving; l'air, réglementation générale;
- Luchtvaartterreinen/helikopterhavens; - Aérodromes/héliports;
- Visuele hulpmiddelen voor de navigatie; - Aides visuelles à la navigation;
- Nood- en andere diensten; - Services de secours et autres services;
b) Algemene kennis van de luchtvaartuigen (helikopter) : b) Connaissance générale des aéronefs (hélicoptère) :
- Soorten constructies; - Types de constructions;
- Gebruik van en toezicht op de werking van de motoren; - Mise en oeuvre et contrôle du fonctionnement des propulseurs;
- Vermogen; - Puissance;
- Drijfuitrustingen voor noodgevallen; - Equipement de flottaison de secours;
- Cellen en systemen van helikopters; - Cellules et systèmes d'hélicoptère;
c) Helikopterinstrumentatie : c) Instrumentation d'hélicoptère :
- De flight director; - Le directeur de vol;
- De automatische piloot; - Le pilote automatique;
- De bescherming van het vluchtdomein; - La protection du domaine de vol;
- Stabiliteitsbevorderende systemen; - Systèmes pour l'augmentation de la stabilité;
- Waarschuwing voor overtoerental/ondertoerental van de rotor; - Avertisseur survitesse/sousvitesse du rotor;
- Tachometer; - Tachymètre;
- Verbruiksaanduiding; - Jauge consommation;
- Betekenis van de kleursectoren; - Signification des secteurs colorés;
- Elektronische instrumentatie; - Instrumentation électronique;
- Magnetische detectie; - Détection magnétique;
d) Helikoptermassa en zwaartepuntsbepaling; d) Masse de l'hélicoptère et détermination du centre de gravité;
e) Vluchtplanning; (helikopter); e) Planification du vol (hélicoptère);
f) Prestaties van helikopters; f) Prestations d'hélicoptères;
g) Operationele procedures voor helikopters; g) Procédures opérationnelles pour hélicoptères;
h) Vluchtprincipes voor helikopters. h) Principes du vol pour hélicoptères.
II. Om in aanmerking te komen, moet het theoretische vormingsprogramma II. Pour être pris en considération, le programme théorique de
van de Belgische Krijgsmacht voor de militaire helikopterpiloten die formation des Forces armées belges pour les pilotes militaires
gebrevetteerd worden na 1 maart 2006, inhoudelijk conform zijn met de d'hélicoptères qui sont brevetés après le 1er mars 2006, doit dans son
bepalingen van het koninklijk besluit van 10 januari 2000 voor het contenu être conforme aux normes fixées par l'arrêté royal du 10
behalen van de vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen, janvier 2000 pour l'obtention de la licence de pilote de ligne
aangevuld met die materies uit het koninklijk besluit van 21 juni 2004 d'avions, complétées avec les matières de l'arrêté royal du 21 juin
voor het behalen van de vergunning van lijnbestuurder van helikopters 2004 pour l'obtention de la licence de pilote de ligne d'hélicoptères
welke niet in de syllabus voor de vliegtuigbestuurders hernomen werden qui n'ont pas été repris dans le syllabus pour les pilotes d'avions
(overstapcursus). De examens over deze materies worden afgelegd ten (cours de transition). Les examens sur ces matières sont présentés
aanzien van de militaire overheid overeenkomstig de normen bepaald devant l'autorité militaire conformément aux normes déterminées pour
voor het behalen van de vergunning van lijnbestuurder van vliegtuigen l'obtention de la licence de pilote de ligne d'avions ATPL (A) et
ATPL (A) en helikopters - ATPL (H). d'hélicoptères - ATPL (H).
Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 25 april 2007 tot Vu pour être annexé à Notre arrêté du 25 avril 2007 fixant les
vaststelling van de voorwaarden voor het bekomen van burgerlijke conditions d'obtention des licences et qualifications civiles de
vergunningen en bevoegdverklaringen van bestuurder van helikopters pilote d'hélicoptères pour les pilotes d'hélicoptères des Forces
door de helikopterpiloten van de Belgische Krijgsmacht. armées belges.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Mobiliteit, Le Ministre de la Mobilité,
R. LANDUYT R. LANDUYT
^