Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 16/01/1998
← Terug naar "Koninklijk besluit inzake de bescherming van dieren bij het slachten of doden "
Koninklijk besluit inzake de bescherming van dieren bij het slachten of doden Arrêté royal relatif à la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à mort
MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW 16 JANUARI 1998. Koninklijk besluit inzake de bescherming van dieren bij het slachten of doden ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. MINISTERE DES CLASSES MOYENNES ET DE L'AGRICULTURE 16 JANVIER 1998. Arrêté royal relatif à la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à mort ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het Vu la loi du 14 août 1986 relative à la protection et au bien-être des
welzijn der dieren, gewijzigd bij de wet van 26 maart 1993, animaux, modifiée par la loi du 26 mars 1993, notamment le chapitre
inzonderheid op hoofdstuk VI; VI;
Gelet op de dierengezondheidswet van 24 maart 1987, gewijzigd bij de Vu la loi du 24 mars 1987 sur la santé animale, modifiée par les lois
wetten van 29 december 1990, 20 juli 1991 en 6 augustus 1993; du 29 décembre 1990, du 20 juillet 1991 et du 6 août 1993;
Gelet op de Richtlijn 93/119/EG van de Raad van de Europese Unie van Vu la Directive 93/119/CE du Conseil de l'Union européenne du 22
22 december 1993 inzake de bescherming van dieren bij het slachten of décembre 1993 sur la protection des animaux au moment de leur abattage
doden; ou de leur mise à mort;
Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari Vu les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973,
1973, inzonderheid op artikel 3, § 1, gewijzigd bij de wetten van 9 notamment l'article 3, § 1er, modifié par les lois des 9 août 1980, 16
augustus 1980, 16 juni 1989, 4 juli 1989, 6 april 1995 en 4 augustus juin 1989, 4 juillet 1989, 6 avril 1995 et 4 août 1996;
1996; Vu l'urgence;
Gelet op de dringende noodzakelijkheid; Considérant que la nécessité de prendre sans retard des mesures en
Overwegende dat de noodzaak om onverwijld maatregelen te nemen inzake matière de la protection des animaux pendant l'abattage ou la mise à
de bescherming van dieren bij het slachten of doden voortvloeit uit de mort résulte de l'obligation de se conformer dans les délais prescrits
verplichting zich binnen de voorgeschreven termijn te schikken naar
Richtlijn 93/119/EG; à la Directive 96/119/CE;
Op de voordracht van Onze Minister van Landbouw en de Kleine en Sur la proposition de Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites
Middelgrote Ondernemingen, et Moyennes Entreprises,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :
HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen CHAPITRE Ier. - Dispositions générales

Artikel 1.§ 1. Dit besluit is van toepassing op het verplaatsen,

Article 1er.§ 1er. Le présent arrêté s'applique à l'acheminement, à

onderbrengen, fixeren, bedwelmen, slachten en doden van dieren die l'hébergement, à l'immobilisation, à l'étourdissement, à l'abattage et
worden gefokt en gehouden voor het verkrijgen van vlees, huiden, à la mise à mort des animaux élevés et détenus pour la production de
pelzen of andere producten en op de procedures voor het doden in geval viande, de peaux, de fourrures ou d'autres produits et aux procédures
van bestrijding van besmettelijke ziekten; de mise à mort en cas de lutte contre les épizooties;
§ 2. Dit besluit is niet van toepassing op : § 2. Le présent arrêté ne s'applique pas :
1° technische of wetenschappelijke experimenten met betrekking tot de 1° aux expériences techniques ou scientifiques relatives aux
in § 1 genoemde procedures verricht met de toestemming van de Minister procédures mentionnées au § 1er, effectuées avec l'autorisation du
die de landbouw onder zijn bevoegdheid heeft; Ministre qui a l'agriculture dans ses attributions;
2° vrij wild. 2° au gibier sauvage.

Art. 2.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder :

Art. 2.Aux fins du présent arrêté, on entend par :

1° slachthuis : elke inrichting of installatie, met inbegrip van 1° abattoir : tout établissement ou installation, y compris les
voorzieningen voor het verplaatsen of onderbrengen van dieren, die installations destinées à l'acheminement ou à l'hébergement des
wordt gebruikt voor het commercieel slachten van de in artikel 5, § 1, animaux, utilisés pour l'abattage commercial des animaux mentionnés à
genoemde dieren; l'article 5, § 1er;
2° verplaatsen : het uitladen van dieren of het drijven van dieren van 2° acheminement : le fait de décharger ou de conduire un animal des
de bij het slachthuis behorende losplaatsen, stallen of hokken naar de quais de débarquement, des locaux de stabulation ou des parcs de
lokalen of plaatsen waar zij zullen worden geslacht; l'abattoir jusqu'aux locaux ou emplacements d'abattage;
3° onderbrengen : het houden en in voorkomend geval het op passende 3° hébergement : le fait de détenir un animal pour lui prodiguer le
wijze verzorgen (water, voeder, rust) van dieren in door een cas échéant les soins nécessaires avant son abattage (abreuvement,
slachthuis gebruikte stallen, hokken, overdekte plaatsen of weiden, nourriture, repos) dans les locaux de stabulation, les parcs ou les
voordat zij worden geslacht; emplacements couverts ou les prairies utilisées par un abattoir;
4° fixeren : het toepassen op een dier van iedere methode die erop is 4° immobilisation : l'application à un animal de tout procédé conçu
gericht de bewegingen van het dier te beperken ten einde het pour limiter ses mouvements en vue de faciliter un étourdissement ou
doeltreffend bedwelmen of doden te vergemakkelijken; une mise à mort efficace;
5° bedwelming : iedere methode die, bij toepassing op een dier, dit 5° étourdissement : tout procédé qui, lorsqu'il est appliqué à un
dier onmiddellijk brengt in een staat van bewusteloosheid; animal, le plonge immédiatement dans un état d'inconscience;
6° doding : iedere methode die resulteert in de dood van een dier; 6° mise à mort : tout procédé qui cause la mort d'un animal;
7° slachten : het doden van een dier door verbloeding. 7° abattage : le fait de mettre à mort un animal par saignée.
8° pluimvee : kippen, kalkoenen, parelhoenders, eenden, ganzen, 8° volailles : poules, dindes, pintades, canards, oies, cailles,
kwartels, duiven, fazanten, patrijzen, loopvogels (ratites) en alle pigeons, faisans, perdrix, oiseaux coureurs (ratites) et tout autre
andere gekweekt vederwild; gibier d'élevage à plumes;
9° eendagskuikens : pluimvee dat nog geen 72 uur oud is en dat nog 9° poussins d'un jour : des volailles âgées de moins de 72 heures et
niet gevoerd is : muskuseenden mogen evenwel gevoerd zijn. non encore nourries : toutefois, les canards de Barbarie peuvent être nourris.

Art. 3.Bij het verplaatsen, onderbrengen, fixeren, bedwelmen,

Art. 3.Toute excitation, douleur ou souffrance évitable doit être

slachten en doden moet ervoor worden gezorgd dat de dieren elke épargnée aux animaux pendant l'acheminement, l'hébergement,
vermijdbare opwinding of pijn of elk vermijdbaar lijden wordt bespaard. l'immobilisation, l'étourdissement, l'abattage et la mise à mort.
HOOFDSTUK II. - Vereisten inzake slachthuizen CHAPITRE II. - Exigences requises pour les abattoirs

Art. 4.De bouw, de inrichting en de voorzieningen van slachthuizen en

Art. 4.La construction, les installations et l'équipement des

het gebruik daarvan moeten zo zijn dat de dieren elke vermijdbare abattoirs et leur fonctionnement doivent être propres à épargner aux
opwinding of pijn of elk vermijdbaar lijden wordt bespaard. animaux toute excitation, douleur ou souffrance évitable.

Art. 5.§ 1. Eenhoevigen, herkauwers, varkens, konijnen, pluimvee, en

Art. 5.§ 1er. Les solipèdes, les ruminants, les porcs, les lapins,

gekweekt wild die in een slachthuis worden binnengebracht om er te les volailles et gibiers d'élevage introduits dans les abattoirs aux
worden geslacht, moeten : fins d'abattage doivent être :
1° worden verplaatst en zo nodig ondergebracht overeenkomstig het 1° acheminés et si nécessaire hébergés conformément aux indications
bepaalde in hoofdstuk I, van de bijlage; figurant au chapitre Ier de l'annexe;
2° worden gefixeerd overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk II van de 2° immobilisés conformément aux indications figurant au chapitre II de
bijlage; l'annexe;
3° worden bedwelmd vóór het slachten of onmiddellijk worden gedood 3° étourdis avant abattage ou mis à mort instantanément conformément
overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk III van de bijlage; aux dispositions du chapitre III de l'annexe;
4° wat het verbloeden betreft, worden behandeld overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk IV van de bijlage; 4° saignés conformément aux indications figurant au chapitre IV de l'annexe;
§ 2. Het bepaalde in § 1, 3°, geldt niet voor dieren die worden § 2. Pour les animaux faisant l'objet de méthodes particulières
geslacht volgens speciale methoden die vereist zijn voor bepaalde d'abattage requises par certains rites religieux, les exigences
religieuze riten. prévues au § 1er, 3° ne sont pas d'application.
§ 3. Voor slachthuizen die beschikken over een afwijking toegekend op § 3. Pour les abattoirs qui disposent d'une dérogation accordée sur
grond van artikel 5 § 1, 1° en 1°bis van het koninklijk besluit van 30 base de l'article 5 § 1, 1° et 1°bis de l'arrêté royal du 30 décembre
december 1992 betreffende de erkenning en de inrichtingsvoorwaarden 1992 relatif à l'agrément et aux conditions d'installation des
van de slachthuizen en andere inrichtingen zoals gewijzigd bij
koninklijk besluit van 25 februari 1994, zijn de bepalingen van § 1, abattoirs et d'autres établissements, modifié par l'arrêté royal du 25
1° niet van toepassing. février 1994, les dispositions du § 1er, 1° ne sont pas d'application.

Art. 6.§ 1. De instrumenten, installaties en verdere voorzieningen

Art. 6.§. 1er. Les instruments, le matériel d'immobilisation,

voor het fixeren, bedwelmen of doden van dieren moeten zo zijn l'équipement et les installations servant à l'étourdissement ou à la
ontworpen, gebouwd en onderhouden en zo worden gebruikt dat de dieren mise à mort doivent être conçus, construits, entretenus et utilisés de
overeenkomstig dit besluit snel en doeltreffend worden bedwelmd of telle sorte que l'étourdissement ou la mise à mort s'opère rapidement
gedood. et efficacement conformément aux dispositions du présent arrêté.
§ 2. Voor noodgevallen moeten op de slachtplaats adequate § 2. Des équipements et des instruments de rechange appropriés doivent
reserveapparatuur en -instrumenten aanwezig zijn. Deze moeten être conservés sur le lieu de l'abattage pour être utilisés en cas
regelmatig worden gecontroleerd en naar behoren worden onderhouden d'urgence. Ils doivent être régulièrement contrôlés et convenablement
door de uitbater van het slachthuis. entretenus par l'exploitant de l'abattoir.

Art. 7.Het verplaatsen, onderbrengen, fixeren, bedwelmen, slachten of

Art. 7.Toute personne se livrant à des activités comme

doden van dieren mag slechts worden uitgevoerd door personen die de l'acheminement, l'hébergement, l'immobilisation, l'étourdissement,
nodige kennis en vaardigheden bezitten om de taken humaan en l'abattage ou la mise à mort d'animaux doit impérativement disposer
doeltreffend uit te voeren, overeenkomstig de in dit besluit des connaissances et capacités nécessaires pour les accomplir de
neergelegde voorschriften. manière humaine et efficace, conformément aux prescriptions du présent arrêté.
De uitbater van het slachthuis ziet erop toe dat de bovenvermelde L'exploitant de l'abattoir s'assure de l'aptitude, des capacités et
personen over de vereiste beroepsbekwaamheid, -kennis en vaardigheden beschikken. des connaissances professionnelles requises des personnes susvisées.
HOOFDSTUK III. - Het slachten en doden buiten slachthuizen CHAPITRE III. - Abattage et mise à mort hors des abattoirs

Art. 8.§ 1. Voor het slachten van de in artikel 5, § 1 bedoelde

Art. 8.§ 1er. Les dispositions de l'article 5, § 1er, point 2°, 3° et

dieren buiten slachthuizen, is artikel 5, § 1, onder 2°, 3° en 4° van 4° s'appliquent à l'abattage hors des abattoirs des animaux visés à
toepassing. l'article 5, § 1er.
§ 2. De bepalingen van voorgaande paragraaf zijn niet van toepassing § 2. Les dispositions du paragraphe précédent ne sont pas
voor pluimvee, gekweekt wild konijnen, varkens, schapen en geiten die d'application pour l'abattage ou la mise à mort de volailles, gibiers
buiten het slachthuis door de eigenaar worden geslacht of gedood voor d'élevage, lapins, porcins, ovins et caprins hors de l'abattoir par le
eigen consumptie, mits de varkens, schapen, geiten en tweehoevig propriétaire à des fins de consommation propre, pour autant que les
animaux des espèces porcine, ovine, caprine et gibiers d'élevage
gekweekt wild van tevoren worden bedwelmd. biongulés aient été étourdis au préalable.

Art. 9.§ 1. Wanneer dieren als bedoeld in artikel 5, § 1, moeten

Art. 9.§ 1er. Lorsque les animaux visés à l'article 5, § 1er doivent

worden geslacht of gedood in het kader van de bestrijding van être abattus ou mis à mort à des fins de lutte contre les maladies,
dierziekten, moet dat geschieden overeenkomstig het bepaalde in les opérations doivent s'effectuer conformément aux dispositions
hoofdstuk V van de bijlage; figurant au chapitre V de l'annexe;
§ 2. Dieren die voor hun pels worden gehouden, moeten worden gedood § 2. Les animaux élevés pour leur fourrure sont mis à mort
overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk VI van de bijlage; conformément aux dispositions figurant au chapitre VI de l'annexe;
§ 3. Eendagskuikens en embryo's die in broederijen overtollig zijn en § 3. Les poussins d'un jour et les embryons en surnombre dans les
die moeten worden verwijderd, moeten zo snel mogelijk worden gedood couvoirs et à éliminer sont mis à mort le plus rapidement possible
overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk VII van de bijlage; conformément aux dispositions figurant au chapitre VII de l'annexe;

Art. 10.De artikelen 8 en 9 zijn niet van toepassing op een dier dat

Art. 10.Les dispositions des articles 8 et 9 ne s'appliquent pas au

om dringende redenen onmiddellijk moet worden gedood. cas d'un animal devant être mis à mort immédiatement pour des raisons

Art. 11.Gewonde of zieke dieren bestemd voor de slacht, moeten ter

d'urgence.

Art. 11.Des animaux blessés ou malades, destinés à l'abattage,

plaatse worden geslacht of gedood, wanneer ze niet vervoerd kunnen doivent être abattus ou mis à mort sur place s'ils ne peuvent être
worden zonder dat dit extra lijden voor de dieren veroorzaakt. transportés sans que cela n'entraîne de souffrances supplémentaires
pour ces animaux. .
HOOFDSTUK IV. - Slotbepalingen CHAPITRE IV. - Dispositions finales

Art. 12.De Minister die de landbouw onder zijn bevoegdheid heeft kan

Art. 12.Le Ministre qui a l'agriculture dans ses attributions peut

de bijlagen bij dit besluit wijzigen, met name om ze aan te passen aan modifier les annexes du présent arrêté, en vue notamment de leur
de technologische en wetenschappelijke ontwikkeling. adaptation à l'évolution technologique et scientifique.

Art. 13.Het koninklijk besluit van 28 juni 1929 betreffende de wijzen

Art. 13.L'arrêté royal du 28 juin 1929 relatif aux modes de transport

van overbrenging en afmaking van het vee en van de trek- en rijdieren et d'abattage du bétail et des bêtes de trait ou de monture est
wordt opgeheven. abrogé.

Art. 14.Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het

Art. 14.Le présent arrêté entre en vigueur le jour de sa publication

Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt. au Moniteur belge.

Art. 15.Onze Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote

Art. 15.Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes

Ondernemingen is belast met de uitvoering van dit besluit. Entreprises est chargé de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 16 januari 1998. Donné à Bruxelles, le 16 janvier 1998.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen, Le Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises,
K. PINXTEN K. PINXTEN
Bijlage bij het koninklijk besluit van 16 januari 1998. Annexe à l'arrêté royal du 16 janvier 1998.
HOOFDSTUK I. - Voorschriften voor het verplaatsen en onderbrengen van CHAPITRE Ier. - Exigences applicables à l'acheminement et à
dieren in slachthuizen l'hébergement des animaux dans les abattoirs
A. Algemene voorschriften A. Exigences générales
1. Elk slachthuis moet beschikken over passende voorzieningen en 1. Chaque abattoir doit disposer d'un équipement et d'installations
installaties voor het uitladen van de dieren uit de vervoermiddelen. appropriés pour décharger les animaux des moyens de transport. Ceux
Deze die in werking waren vóór de datum van in werkingtreding van dit qui étaient en activité avant la date d'entrée en vigueur du présent
besluit moeten ten laatste op 1 januari 1999 aan deze bepaling arrêté doivent à cet égard se mettre en conformité au plus tard le 1er
voldoen. janvier 1999.
2. De dieren moeten zo spoedig mogelijk na aankomst worden uitgeladen. 2. Les animaux doivent être déchargés le plus tôt possible après leur
Als dit niet mogelijk is, moeten de dieren worden beschermd tegen extreme weersomstandigheden en moet voor voldoende ventilatie worden gezorgd. 3. Dieren die elkaar vanwege hun soort, geslacht, leeftijd of oorsprong kunnen verwonden, moeten gescheiden worden gehouden en gescheiden worden ondergebracht. 4. De dieren moeten worden beschermd tegen slecht weer. Als de dieren zijn blootgesteld aan hoge temperaturen, moet op adequate wijze voor afkoeling worden gezorgd. 5. De algemene toestand en de gezondheidstoestand van de dieren moeten ten minste iedere ochtend en iedere avond worden gecontroleerd. 6. Dieren die tijdens het vervoer of bij aankomst in het slachthuis pijn of ander lijden te verduren hebben gehad alsmede niet-gespeende dieren moeten onmiddellijk worden geslacht. Als dit niet mogelijk is, moeten zij worden afgezonderd en zo snel mogelijk, en uiterlijk twee uur nadien, worden geslacht. Dieren die niet kunnen lopen, mogen niet naar de slachtplaats worden gesleept, maar moeten ter plaatse worden gedood, of, indien dat mogelijk is en geen onnodig lijden veroorzaakt, op een wagentje of een rijdend plateau naar het lokaal voor noodslachtingen worden vervoerd. B. Voorschriften voor niet in containers aangevoerde dieren 1. Wanneer het slachthuis beschikt over voorzieningen voor het uitladen van de dieren, moeten die een stroef loopvlak hebben en zo arrivée. Si un retard ne peut être évité, ils doivent être abrités des influences climatiques extrêmes et bénéficier d'une aération appropriée. 3. Les animaux qui risquent de se blesser réciproquement en raison de leur espèce, de leur sexe, de leur âge ou de leur origine, doivent être maintenus et hébergés séparément. 4. Les animaux doivent être gardés à l'abri des influences climatiques défavorables. S'ils ont été soumis à des températures élevées, il convient de veiller à leur rafraîchissement par des moyens appropriés. 5. La condition et l'état de santé des animaux doivent faire l'objet d'une inspection au moins chaque matin et chaque soir. 6. Les animaux qui ont subi des souffrances ou douleurs en cours de transport ou dès leur arrivée à l'abattoir ainsi que les animaux non sevrés doivent être abattus immédiatement. Si l'abattage immédiat n'est pas possible, ils doivent être séparés et abattus dans les meilleurs délais et au moins dans les deux heures qui suivent. Les animaux incapables de se mouvoir ne doivent pas être traînés jusqu'au lieu de l'abattage mais être mis à mort là où ils sont couchés ou, lorsque c'est possible et que cela n'entraîne aucune souffrance inutile, transportés sur un chariot ou plaque roulante jusqu'au local d'abattage d'urgence. B. Exigences relatives aux animaux livrés autrement qu'en conteneurs 1. Lorsque les abattoirs disposent d'équipement prévus pour le déchargement des animaux, ils doivent comporter un plancher non glissant et, si nécessaire, une protection latérale. Les ponts, rampes
nodig een bescherming aan de zijkanten. De bruggen, vlonders en et passerelles doivent être dotés de parois latérales, de garde-fous
loopplanken moeten voorzien zijn van zijwanden, relingen of andere ou de tout autre moyen de protection pour empêcher les animaux d'en
inrichtingen die moeten verhinderen dat de dieren eraf vallen. De tomber. Les rampes de sorties ou d'accès doivent toucher le sol et
vlonders voor het in- en uitladen moeten de grond raken en moeten zo doivent être aussi peu inclinées que possible. La pente ne peut être
weinig mogelijk hellen. De helling mag niet groter zijn dan 20 %. supérieure à 20 %.
2. Bij het uitladen mogen de dieren niet bang gemaakt, opgejaagd of 2. Pendant le déchargement, il convient de ne pas apeurer, exciter ni
mishandeld worden en dient ervoor te worden gezorgd dat de dieren niet maltraiter les animaux et de veiller à ce qu'ils ne soient pas
omver worden gelopen. De dieren mogen niet zodanig worden opgetild aan renversés. Il est interdit de soulever les animaux par la tête, les
de kop, de horens, de oren, de poten, de staart of de vacht dat zij cornes, les oreilles, les pattes, la queue ou la toison d'une manière
onnodige pijn of lijden ondervinden. Indien nodig moeten de dieren qui leur cause des douleurs ou des souffrances inutiles. Si
afzonderlijk worden geleid. nécessaire, les animaux doivent être menés individuellement.
3. Bij het verplaatsen van de dieren dient behoedzaam te werk worden 3. Les animaux doivent être déplacés avec ménagement. Les passages
gegaan. Drijfgangen moeten zo zijn geconstrueerd dat het gevaar voor verwonding van de dieren zo klein mogelijk wordt en moeten zo zijn aangelegd dat gebruik kan worden gemaakt van het kudde-instinct. Instrumenten om de dieren in een bepaalde richting te drijven mogen alleen maar daartoe worden gebruikt en slechts gedurende korte tijd. Apparaten waarmee electrische schokken worden toegediend, mogen uitsluitend worden gebruikt bij volwassen runderen en bij varkens die weigeren zich te verplaatsen, op voorwaarde dat de schokken niet langer duren dan twee seconden, dat zij voldoende worden gespreid en dat de dieren ruimte hebben om zich voort te bewegen; dergelijke schokken mogen uitsluitend worden toegepast op de spieren van de achtervoeten. 4. Het is verboden dieren te slaan op delen van het lichaam die bijzonder gevoelig zijn of op die delen druk uit te oefenen. Het is met name verboden de staart van de dieren te verbrijzelen, om te draaien of te breken en de dieren in de ogen te grijpen. Het is ook verboden te slaan en te schoppen. 5. Vóór het slachten moeten de dieren kunnen rusten gedurende een voldoende periode. Deze periode mag niet korter zijn dan vierentwintig uren voor vermoeide of opgewonden dieren. De dieren mogen alleen naar doivent être construits de façon à réduire au minimum les risques de blessure pour les animaux et être aménagés de manière à tirer parti de leur nature grégaire. Les instruments destinés à diriger les animaux ne doivent être utilisés qu'à cette fin et seulement pendant de courts moments. Les appareils soumettant les animaux à des chocs électriques ne peuvent être utilisés que pour les bovins adultes et les porcs qui refusent de se déplacer, pour autant que les chocs ne durent pas plus de deux secondes, qu'ils soient convenablement espacés et que les animaux aient la place d'avancer. Ces chocs ne peuvent être appliqués que sur les muscles des membres postérieurs. 4. Il est interdit d'assener des coups ou d'exercer des pressions aux endroits particulièrement sensibles. Il est en particulier interdit d'écraser, de tordre, voire de casser la queue des animaux ou de les saisir aux yeux. Les coups appliqués sans ménagement, notamment les coups de pied, sont interdits. 5. Avant l'abattage, les animaux doivent pouvoir se reposer pendant une période suffisante. Cette période ne peut être inférieure à vingt quatre heures pour les animaux fatigués ou excités. Les animaux ne
de slachtplaats worden gebracht, wanneer zij onmiddellijk na hun doivent être acheminés vers les locaux d'abattage que si leur abattage
aankomst worden geslacht. doit y être pratiqué aussitôt.
6. Onverminderd de afwijkingen toegestaan uit hoofde van artikel 5, § 6. Sans préjudice des dérogations accordées en vertu de l'article 5, §
1, 1° en 1°bis van het koninklijk besluit van 30 december 1992 1er,1° et 1°bis de l'arrêté royal du 30 décembre 1992 relatif à
betreffende de erkenning en de inrichtingsvoorwaarden van de
slachthuizen en andere inrichtingen gewijzigd bij het koninklijk l'agrément et aux conditions d'installation des abattoirs et d'autres
besluit van 25 februari 1994 moeten de slachthuizen voor het naar établissements, modifié par l'arrêté royal du 25 février 1994, les
behoren onderbrengen van de dieren beschikken over voldoende hokken abattoirs doivent disposer, pour l'hébergement adéquat des animaux,
die bescherming bieden tegen slechte weersomstandigheden. d'un nombre suffisant de parcs dotés d'une protection contre les
7. Onverminderd de elders in de wetgeving vastgestelde eisen, moeten intempéries. 7. Outre qu'ils doivent répondre aux exigences déjà prévues dans la
de stallen beschikken over : législation, les locaux de stabulation doivent comporter :
- vloeren die zo weinig mogelijk gevaar van uitglijden opleveren en - des sols réduisant au minimum les risques de glissade et ne causant
die geen verwondingen veroorzaken wanneer de dieren ermee in contact pas de blessures aux animaux qui entrent en contact avec eux;
komen; - adequate ventilatie, ook bij voorzienbare extreme omstandigheden qua - une aération appropriée, compte tenu des conditions extrêmes
temperatuur en vochtigheidsgraad. Wanneer ventilatieapparatuur prévisibles en matière de température et d'humidité. Dans les cas où
noodzakelijk is, moet worden gezorgd voor noodvoorzieningen die bij une ventilation mécanique est nécessaire, un système de remplacement
eventuele storingen onmiddellijk kunnen worden ingezet. immédiatement opérationnel doit être prévu en cas de défaillance;
- kunstlicht dat voldoende intens is om de dieren te allen tijde te kunnen keuren; tevens moet er, zo nodig, een adequate noodverlichting voorhanden zijn; - in voorkomend geval, voorzieningen om de dieren vast te binden; - indien nodig, voldoende geschikt strooisel voor alle dieren die in de stallen overnachten. 8. Wanneer de slachthuizen niet alleen stallen hebben als hierboven bedoeld, maar ook weiden zonder natuurlijke bescherming of schaduw, moet worden gezorgd voor een adequate vorm van bescherming tegen slechte weersomstandigheden. De weiden moeten in zodanige toestand worden gehouden dat de gezondheid van de dieren niet wordt bedreigd door factoren van fysische, chemische of andere aard. 9. Dieren die niet onmiddellijk na hun aankomst naar de slachtplaats worden gebracht, moeten steeds via adequate voorzieningen over drinkwater kunnen beschikken. Dieren die twaalf uur na aankomst niet zijn geslacht, moeten op dat moment, en vervolgens matig en met passende tussenpozen, worden gevoederd. 10. Dieren die twaalf uur of langer in een slachthuis moeten verblijven, moeten worden gehuisvest en, indien nodig, zo worden vastgebonden dat zij zonder problemen kunnen gaan liggen. Als de dieren niet worden vastgebonden, moeten zij ongestoord kunnen eten. C. Voorschriften voor in containers aangevoerde dieren - un éclairage d'une intensité suffisante pour qu'il soit possible d'inspecter à tout moment tous les animaux; si nécessaire un éclairage artificiel de remplacement adéquat devra être disponible; - le cas échéant, des dispositifs d'attache des animaux; - lorsque cela est nécessaire, une quantité suffisante de litière adéquate pour tous les animaux qui doivent passer la nuit dans lesdits locaux. 8. Lorsque, en plus des locaux de stabulation susmentionnés, des abattoirs disposent de prairies de parcage sans protection naturelle ni ombre, il convient de fournir une protection appropriée contre les intempéries. Les prairies doivent être entretenues de façon à assurer que la santé des animaux n'est pas soumise à des risques physiques, chimiques ou autres. 9. Les animaux qui, à leur arrivée, ne sont pas acheminés directement vers le lieu d'abattage doivent pouvoir disposer d'eau potable distribuée en permanence au moyen d'équipements appropriés. Les animaux qui n'ont pas été abattus dans les 12 heures qui suivent leur arrivée doivent être nourris et ultérieurement affouragés modérément à des intervalles appropriés. 10. Les animaux gardés pendant 12 heures ou plus dans un abattoir doivent être hébergés et, si nécessaire, attachés, de telle sorte qu'ils puissent se coucher sans difficulté. Si les animaux ne sont pas à l'attache, ils doivent pouvoir s'alimenter sans perturbation. C. Exigences relatives aux animaux livrés en conteneurs
1. De containers waarin de dieren worden vervoerd, moeten behoedzaam 1. Les conteneurs dans lesquels sont transportés les animaux doivent
worden behandeld; het is niet toegestaan ermee te gooien, ze op de être manipulés avec ménagement; il est interdit de les jeter à terre,
grond te laten vallen of ze te kantelen. Zij moeten zo mogelijk de les laisser tomber ou de les renverser. Dans la mesure du possible,
horizontaal en mechanisch worden in- en uitgeladen. ils seront chargés et déchargés horizontalement et mécaniquement.
2. Dieren die worden afgeleverd in containers met een geperforeerde of 2. Les animaux livrés dans des conteneurs à fond perforé ou souple
buigzame bodem moeten zeer voorzichtig worden uitgeladen om te doivent être déchargés avec un soin particulier pour éviter les
voorkomen dat de dieren verwondingen oplopen. Desnoods moeten de blessures. Le cas échéant, les animaux doivent être déchargés des
dieren afzonderlijk worden uitgeladen uit de containers. conteneurs individuellement.
3. Dieren die in containers zijn vervoerd, moeten zo snel mogelijk 3. Les animaux qui ont été transportés dans des conteneurs doivent
worden geslacht; als dit niet gebeurt, moeten zij indien nodig worden être abattus le plus tôt possible; à défaut, ils doivent si nécessaire
gedrenkt en gevoerderd overeenkomstig het bepaalde in hoofdstuk I B. être abreuvés et nourris conformément aux dispositions du chapitre
punt 9. HOOFDSTUK II. - Het fixeren voor het bedwelmen, slachten of doden 1. De dieren moeten op een passende wijze worden gefixeerd en wel op zo'n manier dat hun vermijdbare pijn, vermijdbaar lijden, vermijdbare opwinding of vermijdbare verwondingen of kneuzingen worden bespaard. Bij het rituele slachten moeten de runderen voordat zij worden geslacht, evenwel worden gefixeerd volgens een mechanisch procédé teneinde alle pijn, lijden en opwinding, alsmede alle verwondingen of kneuzingen te voorkomen. 2. Ook is het verboden de poten van de dieren vast te binden en de dieren op te hangen voordat zij worden bedwelmd of gedood. Pluimvee en konijnen mogen evenwel worden opgehangen om te worden geslacht, voor zover passende maatregelen zijn getroffen om ervoor te zorgen dat het pluimvee en de konijnen vlak voor het bedwelmen zo ontspannen zijn dat de bedwelming doeltreffend en zonder onnodige vertraging kan worden uitgevoerd. Het blokkeren van een dier door middel van een systeem waarmee het in bedwang wordt gehouden kan in geen geval worden beschouwd als ophanging. 3. Dieren die worden bedwelmd of gedood met mechanische of elektrische middelen die worden toegepast op de kop van de dieren, moeten op zodanige wijze worden gepresenteerd dat de desbetreffende apparaten gemakkelijk, nauwkeurig en zolang als dat noodzakelijk is, kunnen worden aangebracht en gebruikt. 4. Elektrische bedwelmingsapparatuur mag niet worden gebruikt om de dieren in bedwang te houden, te fixeren of in beweging te brengen. HOOFDSTUK III Het bedwelmen en doden van andere dan pelsdieren A. Bedwelmen : toegestane methoden en bijkomende voorwaarden De dieren mogen niet worden bedwelmd als het niet mogelijk is ze onmiddellijk daarna te laten verbloeden. I.B. point 9. CHAPITRE II. - Immobilisation des animaux avant l'étourdissement, l'abattage ou la mise à mort 1. Les animaux doivent être immobilisés d'une manière appropriée conçue pour leur épargner toute douleur, souffrance, agitation ou contusion évitables. Cependant, dans le cas d'abattage rituel, l'immobilisation des animaux de l'espèce bovine avant abattage avec un procédé mécanique ayant pour but d'éviter toutes douleurs, souffrances et excitations, ainsi que toutes blessures ou contusions aux animaux est obligatoire. 2. Il est également interdit de lier les pattes des animaux et de suspendre les animaux avant l'étourdissement ou la mise à mort. Toutefois les volailles et les lapins peuvent être suspendus pour autant que les mesures appropriées soient prises pour que les volailles et les lapins sur le point de subir l'étourdissement soient dans un état de relaxation tel que cette opération puisse s'effectuer efficacement et sans délai inutile. Par ailleurs, le fait de bloquer un animal dans un système de contention ne peut en aucun cas être considéré comme une suspension. 3. Les animaux qui sont étourdis ou mis à mort par des moyens mécaniques ou électriques appliqués à la tête doivent être présentés dans une position telle que l'appareil puisse être appliqué et utilisé commodément, avec précision et pendant la durée convenable. 4. Il est interdit d'utiliser, comme moyen de contention, d'immobilisation ou pour faire bouger les animaux, les appareils électriques servant à l'étourdissement. CHAPITRE III. - Etourdissement et mise à mort des animaux autres que les animaux à fourrure A. Etourdissement : méthodes autorisées et conditions supplémentaires L'étourdissement ne doit pas être pratiqué s'il n'est pas possible de saigner ensuite immédiatement les animaux.
1. Penschiettoestel 1. Pistolet à tige perforante
a) De instrumenten moeten zo worden geplaatst dat het projectiel in de a) Les instruments doivent être placés de telle sorte que le
hersenschors binnendringt. Het is met name verboden rundvee met een projectile pénètre dans le cortex cérébral. Il est interdit, en
nekschot te verdoven.
Bij schapen en geiten is het nekschot wel toegestaan als een schot in particulier, d'étourdir les bovins en tirant dans la nuque.
het voorhoofd in verband met de aanwezigheid van horens niet mogelijk Pour les ovins et les caprins, le tir dans la nuque est autorisé si la
is. In dat geval moet het instrument onmiddellijk achter de aanzet van présence de cornes exclut la position frontale. En pareil cas,
de horens worden geplaatst, waarbij moet worden gericht op de bek; het l'instrument perforant doit être placé immédiatement derrière la base
verbloeden moet binnen 15 seconden na het schot beginnen. b) Wanneer gebruik wordt gemaakt van een penschiettoestel, moet de bedwelmer zich er na elk schot van vergewissen dat de pen volledig in de loop terugschuift. Als dit niet het geval is, mag het penschiettoestel niet meer worden gebruikt totdat het is hersteld. Het gebruik van een spinalisatiepen is verboden. c) De dieren mogen niet in een bedwelmingsbox worden geplaatst indien de bedwelmer niet klaar is om het dier te bedwelmen zodra het zich in de box bevindt. De kop van een dier mag pas worden gefixeerd wanneer de bedwelmer klaar is om het dier te bedwelmen. des cornes et dirigé vers la bouche, la saignée commençant dans les 15 secondes suivant le coup. b) En cas d'utilisation d'un instrument à tige perforante, l'opérateur doit vérifier que la tige revient effectivement à sa position initiale après chaque tir. A défaut, l'instrument ne doit pas être réutilisé avant d'avoir été réparé. L'usage d'une tige à spinalisation est interdite. c) Les animaux ne doivent pas être placés dans un box d'étourdissement si l'opérateur chargé de les étourdir n'est pas prêt à opérer dès que l'animal est placé dans le box. Un animal ne doit pas avoir la tête immobilisée tant que l'abatteur n'est pas prêt à l'étourdir.
2. Kopslag 2. Percussion
Kopslagbedwelming is alleen toegestaan wanneer daarbij gebruik wordt
gemaakt van een mechanisch instrument waarmee een slag wordt a) Ce procédé n'est autorisé que si l'on utilise un instrument
toegebracht op de schedel. Het gebruik van de hamer is verboden. De mécanique qui administre un coup au crâne. L'utilisation de la masse
bedwelmer moet ervoor zorgen dat het instrument op de juiste plaats est interdite. L'opérateur veille à ce que l'instrument soit appliqué
wordt aangebracht en dat een volgens de instructies van de fabrikant dans la position requise et à ce que la charge de la cartouche soit
qua slachtkracht geschikte patroon wordt gebruikt, zodat een voldoende correcte et conforme aux instructions du fabriquant pour obtenir un
harde slag wordt toegebracht zonder dat echter een schedelfraktuur étourdissement efficace sans fracture du crâne.
wordt veroorzaakt.
3. Elektrische bedwelming 3. Electronarcose
a) Elektroden a) Electrodes
i) De elektroden moeten aan weerszijden van de hersenen worden i) Les électrodes doivent être placées de manière à enserrer le
geplaatst zodat de stroom door de hersenen heen geleid wordt. Voorts moet gezorgd worden voor een goed contact van de stroom met de huid, met name door overtollige wol te verwijderen of de huid te bevochtigen. ii) Wanneer de dieren afzonderlijk worden bedwelmd, moet de apparatuur a) een systeem bevatten waarmee de impedantie van de belasting wordt gemeten en dat de apparatuur blokkeert wanneer de minimaal vereiste stroomsterkte niet kan worden bereikt; b) voorzien zijn van een systeem waarmee op zichtbare of hoorbare wijze wordt aangegeven hoelang het apparaat contact maakt met het dier; c) in verbinding staan met een toestel waarmee voltage en stroom bij belasting worden aangegeven. Dit toestel moet zo worden geplaatst dat deze gegevens voor de bedwelmer duidelijk zichtbaar zijn. b) Waterbaden i) Wanneer er waterbaden worden gebruikt om pluimvee te bedwelmen moet het waterpeil kunnen worden geregeld teneinde een goed contact met de kop van het dier mogelijk te maken. cerveau afin de permettre au courant de traverser le cerveau. Il convient, en outre, de prendre les mesures appropriées pour assurer un bon contact électrique et notamment éliminer les excès de laine ou mouiller la peau. ii) Lorsque les animaux sont étourdis individuellement, l'appareillage doit : a) être pourvu d'un dispositif mesurant l'impédance de la charge et empêchant l'appareil de fonctionner si le courant minimal requis ne passe pas; b) être pourvu d'un dispositif sonore ou visuel indiquant la durée d'application à un animal; c) être connecté à un dispositif, placé de manière à être nettement visible pour l'opérateur, indiquant la tension et l'intensité du courant. b) Bains d'eau i) Lorsque des étourdisseurs à bain d'eau sont utilisés pour étourdir les volailles, le niveau de l'eau doit être réglable de manière à permettre un bon contact avec la tête de l'oiseau.
De sterkte en de duur van de hiervoor gebruikte stroom moet zodanig L'intensité et la durée du courant utilisé dans ce cas doivent être
zijn dat de dieren onmiddellijk in een staat van bewusteloosheid propres à garantir que l'animal soit immédiatement plongé dans un état
worden gebracht die aanhoudt totdat zij worden gedood. d'inconscience jusqu'à sa mort.
ii) Wanneer pluimvee groepsgewijs in waterbaden wordt bedwelmd, moet ii) Lorsque les volailles sont étourdies en groupe dans un bain d'eau,
een voltage worden aangehouden die voldoende is om stroom op te wekken un voltage suffisant pour produire un courant ayant une intensité
die sterk genoeg is om ieder stuk pluimvee te bedwelmen. iii) Er moeten passende maatregelen worden genomen voor een goede geleiding van de stroom en met name een goed contact van de stroom met het dier; door bevochtiging moet het contact tussen de poten en de haken waaraan het pluimvee opgehangen is, worden vergroot. iv) De afmetingen en de diepte van de waterbaden voor de bedwelming van pluimvee moeten zijn afgestemd op de te slachten soorten pluimvee. Het waterbad mag bij het inbrengen van de dieren niet overlopen. De elektrode onder water moet over de volle lengte van het waterbad zijn aangebracht. efficace pour assurer l'étourdissement de chaque volaille sera maintenu. iii) Il convient de prendre les mesures appropriées pour assurer un bon passage du courant et notamment un bon contact et le mouillage dudit contact entre les pattes et les crochets de suspension. iv) Les bains d'eau destinés aux volailles doivent être d'une taille et d'une profondeur adaptées au type de volailles à abattre et ils ne doivent pas déborder à l'entrée. L'électrode immergée doit correspondre à la longueur du bain d'eau.
v) Indien nodig moet manueel ingegrepen kunnen worden. v) Si nécessaire une aide manuelle doit être disponible.
4. Bedwelming met behulp van kooldioxide 4. Exposition au dioxyde de carbone
a) De concentratie kooldioxide voor de bedwelming van varkens moet ten a) La concentration de dioxyde de carbone pour l'étourdissement des
minste 70 volumeprocenten bedragen. porcs doit être d'au moins 70 % en volume.
b) De ruimte waarin varkens aan het gas worden blootgesteld, en de b) Le puits dans lequel les porcs sont exposés au gaz et l'équipement
apparatuur om de varkens door deze ruimte te transporteren, moeten zo utilisé pour convoyer les porcs à travers ce puits doivent être
zijn ontworpen, gebouwd en onderhouden dat wordt voorkomen dat de conçus, construits et entretenus de manière à éviter que les animaux
varkens verwondingen oplopen en dat de borstkas van de dieren wordt ne soient blessés et leur thorax comprimé et de manière à leur
ingedrukt; voorts moeten de varkens overeind kunnen blijven staan tot permettre de rester debout jusqu'à leur perte de conscience. Le
zij het bewustzijn verliezen. De aanvoervoorzieningen en de mécanisme d'acheminement et le puits doivent être pourvus d'un
bedwelmingsruimte moeten adequaat zijn verlicht, zodat de varkens éclairage adéquat pour permettre aux porcs de voir les autres porcs ou
elkaar of hun omgeving kunnen zien. autour d'eux.
c) De bedwelmingsruimte moet voorzien zijn van apparaten waarmee de c) Le puits doit être pourvu de dispositifs mesurant la concentration
concentratie kooldioxide kan worden gemeten op de plaats van maximale du gaz au point d'exposition maximal. Ces dispositifs doivent donner
expositie aan het gas. Deze apparaten moeten een duidelijk zichtbaar l'alerte par des signaux visuels et sonores nettement perceptibles si
en hoorbaar waarschuwingssignaal geven wanneer de concentratie la concentration en dioxyde de carbone devient inférieure au niveau requis.
kooldioxide onder het vereiste niveau daalt. d) Les porcs doivent être placés dans des parcs ou conteneurs de
d) Varkens moeten in kooien of in containers worden geplaatst en wel manière à ce qu'ils puissent se voir et convoyés dans le puits de gaz
zodanig dat zij elkaar kunnen zien, en binnen 30 seconden na dans un délai de 30 secondes à compter de l'entrée dans
binnenkomst in de bedwelmingsruimte aan het gas worden blootgesteld. l'installation. Ils doivent être convoyés aussi rapidement que
De dieren moeten zo snel mogelijk na het binnenkomen worden
getransporteerd naar de plaats waar de gasconcentratie het hoogst is, possible de l'entrée jusqu'au point de concentration maximal du gaz et
en moeten zo lang aan het gas worden blootgesteld dat zeker is dat zij être exposés à celui-ci pendant une durée assez longue pour qu'ils
buiten bewustzijn blijven totdat zij worden gedood. restent inconscients jusqu'à leur mise à mort.
B. Doden : toegestane methoden en bijkomende voorwaarden B. Mise à mort : méthodes autorisées et conditions supplémentaires
1. Kogel 1. Pistolet ou fusil à balles
Wanneer deze methode toegepast wordt voor het doden van de diersoorten Lorsque ce procédé est employé pour la mise à mort des espèces pour
waarvoor deze methode in de keuring is toegestaan, moet de keurder er lesquelles ce procédé est autorisé dans l'expertise, l'expert devra
met name op toezien dat de methode door bevoegd personeel en met s'assurer notamment de son utilisation par un personnel habilité à cet
inachtneming van het bepaalde van artikel 3 van dit besluit wordt effet et dans le respect des dispositions de l'article 3 du présent
toegepast. arrêté.
2. Onthoofding 2. Décapitation
Deze methode mag alleen worden gebruikt voor het doden van pluimvee Ce procédé peut seulement être utilisé pour la mise à mort de
buiten de slachthuizen en erkende inrichtingen met inachtneming van de volailles en dehors des abattoirs et établissements agréés dans le
algemene bepalingen van artikel 3 van dit besluit. respect des dispositions générales prévues à l'article 3 du présent arrêté.
3. Elektrokutie en kooldioxide 3. Electrocution et dioxyde de carbone
De Minister van Landbouw kan toestaan dat verschillende diersoorten Le Ministre de l'Agriculture peut autoriser la mise à mort de
met behulp van deze methoden worden gedood, mits behalve aan de différentes espèces au moyen de ces méthodes pour autant que, outre
algemene bepalingen van artikel 3 ook wordt voldaan aan de specifieke les dispositions générales de l'article 3, les dispositions
bepalingen in de punten 3 en 4 van punt A van dit hoofdstuk. Hij stelt spécifiques prévues aux points 3 et 4 du point A du présent chapitre
hiervoor de sterkte en de duur van de gebruikte stroom alsmede de soient remplies. Il fixe en outre pour ce faire l'intensité et la
concentratie en de blootstellingsduur voor kooldioxide vast. durée du courant utilisé ainsi que la concentration et la durée d'exposition au dioxyde de carbone. .
4. Vacuümcel 4. Caisson à vide
Voor deze methode, die alleen gebruikt mag worden voor het doden met Ce procédé qui est réservé à la mise à mort de certains animaux en vue
het oog op menselijke consumptie van bepaalde dieren behorend tot de la consommation humaine, appartenant à des espèces de gibiers
soorten gekweekt wild (kwartels, patrijzen en fazanten), is d'élevage (cailles, perdrix et faisans) est subordonné à
toestemming van het hoofd van de keurkring nodig, die erop moet l'autorisation du Chef du cercle d'expertise qui, outre le respect des
toezien dat wordt voldaan aan de eisen van artikel 3 en dat : exigences de l'article 3, s'assure que :
- de dieren in een luchtdichte cel worden geplaatst waar door een - les animaux sont mis en caisson étanche où le vide est rapidement
sterke elektrische pomp snel een vaccuüm wordt gecreëerd; réalisé par une pompe électrique puissante;
- de onderdruk wordt gehandhaafd tot de dieren dood zijn; - la dépression d'air doit être maintenue jusqu'à la mort des animaux;
- de dieren in groepen in bedwang worden gehouden, in - la contention des animaux est assurée en groupe dans des conteneurs
vervoerscontainers die kunnen worden ingebracht in de vaccuümcel, de transport insérables dans le caisson à vide dont les dimensions
waarvan de afmetingen daarop afgestemd zijn. sont prévues à cet effet.
HOOFDSTUK IV. - Het verbloeden van de dieren CHAPITRE IV. - Saignée des animaux
1. Het verbloeden van bedwelmde dieren moet zo spoedig mogelijk na het voltooien van de bedwelming beginnen, en zodanig worden verricht dat de verbloeding snel, overvloedig en volledig is. Het verbloeden moet in elk geval gebeuren voor het dier terug bij bewustzijn komt. 2. Bij alle bedwelmde dieren moet de verbloeding gebeuren door ten minste één van de halsslagaderen of de bloedvaten waaruit die voortkomen, in te snijden. Na het insnijden mogen geen verdere slachthandelingen worden verricht of elektrische prikkels worden gegeven tot het verbloeden is beëindigd. 3. Wanneer het bedwelmen, het aanhaken, het ophangen en het laten verbloeden van de dieren door dezelfde persoon worden uitgevoerd, moet die persoon al deze handelingen achtereenvolgens bij één bepaald dier hebben uitgevoerd voordat hij met de uitvoering daarvan bij een ander dier begint. 4. Wanneer voor het verbloeden van pluimvee gebruik wordt gemaakt van automatische halsafsnijders, moet ervoor worden gezorgd dat zo nodig manueel kan worden ingegrepen, zodat, bij een defect van het apparaat, de dieren onmiddellijk kunnen worden geslacht. HOOFDSTUK V Het doden van dieren in het kader van de bestrijding van dierziekten Elke methode voor het doden van dieren die is toegestaan overeenkomstig hoofdstuk III van deze bijlage en die een stellige dood waarborgt. De Diergeneeskundige Dienst kan andere methoden toestaan, met 1. Pour les animaux qui ont été étourdis, la saignée doit commencer le plus tôt possible après accomplissement de l'étourdissement et être effectuée de manière à provoquer un saignement rapide, profus et complet. En tout état de cause, la saignée doit être effectuée avant que l'animal ne reprenne conscience. 2. Tous les animaux qui ont été étourdis doivent être saignés par incision d'au moins une des deux artères carotides ou des vaisseaux dont elle est issue. Après incision des vaisseaux sanguins, aucune autre procédure d'habillage ni aucune stimulation électrique ne doit être pratiquée sur les animaux avant l'achèvement de la saignée. 3. Lorsqu'une personne est responsable de l'étourdissement, de l'accrochage, du hissage et de la saignée des animaux, cette personne doit effectuer ces opérations consécutivement pour un même animal avant de les effectuer pour un autre. 4. Une aide manuelle doit être disponible lorsque les volailles sont saignées à l'aide d'un coupe-cou automatique afin que, en cas de panne, les oiseaux puissent être abattus immédiatement. CHAPITRE V. - Procédures de mise à mort pour la lutte contre les maladies Toute méthode autorisée conformément aux dispositions du chapitre III de cette annexe et qui garantisse une mort certaine. Le Service de l'Inspection vétérinaire peut autoriser d'autres
inachtneming van de algemene bepalingen van artikel 3 en van volgende méthodes dans le respect des dispositions générales de l'article 3 et
voorwaarden : des conditions suivantes :
- indien methoden worden toegepast die niet onmiddellijk de dood - si des procédés qui ne provoquent pas la mort immédiate (par
veroorzaken (bijvoorbeeld een penschiettoestel), moeten passende exemple, pistolet à tige perforante) sont utilisés, les mesures
maatregelen worden getroffen om de dieren zo snel mogelijk te doden en appropriées sont prises pour mettre à mort les animaux le plus tôt
in ieder geval voordat zij weer bij bewustzijn komen, possible et en tout cas avant qu'ils ne redeviennent conscients;
- er mogen geen verdere handelingen worden verricht voordat de dood - aucune autre intervention sur les animaux ne soit entreprise avant
van de dieren is vastgesteld. qu'ait été constatée la mort des animaux.
HOOFDSTUK VI. - Het doden van pelsdieren CHAPITRE VI. - Procédés de mise à mort des animaux à fourrure
1. Toegestane methoden en biezondere voorwaarden Méthodes autorisées et conditions particulières :
1. Mechanische instrumenten die in de hersenen binnendringen 1. Instruments mécaniques perforant le cerveau
a) De instrumenten moeten zo worden geplaatst dat het projectiel in de a) Les instruments doivent être placés de telle sorte que le
hersenschors binnendringt. projectile pénètre dans le cortex cérébral
b) Deze methode is alleen toegestaan als het verbloeden onmiddellijk b) L'utilisation de ce procédé n'est permise que si la saignée est
na het schot begint. pratiquée aussitôt après
2. Injectie met een overdosis van een verdovingsmiddel 2. Injection d'une dose létale d'un produit possédant des propriétés
Er mag alleen gebruik worden gemaakt van verdovingsmiddelen, doses en anesthésiques Les seuls anesthésiques, doses et modes d'application, qu'il soit
toedieningswijzen die een onmiddellijke bewusteloosheid veroorzaken, permis d'utiliser, sont ceux qui provoquent un état d'inconscience
gevolgd door de dood. immédiat, suivi de la mort.
3. Elektrocutie met hartstilstand 3. Electrocution avec arrêt cardiaque
De elektroden moeten aan weerszijden van de hersenen en het hart Les électrodes doivent être placés de manière à enserrer le cerveau et
worden geplaatst, met dien verstande dat de minimale stroomsterkte een le coeur étant entendu que l'intensité minimale du courant doit
onmiddellijke bewusteloosheid en hartstilstand moet veroorzaken. provoquer un état d'inconscience immédiat et un arrêt cardiaque.
Wanneer echter, bij vossen, elektroden worden geplaatst aan de bek en Toutefois pour les renards, lorsque les électrodes sont appliquées à
aan het rectrum, moet een minimale effectieve stroomsterkte van 0,3 la bouche et au rectum, il convient d'appliquer pendant trois secondes
ampère gedurende ten minste 3 seconden worden gehandhaafd. au moins un courant d'une intensité dont la valeur moyenne est de 0,3
4. Gasbedwelming met behulp van koolmonoxide ampère. 4. Exposition au monoxyde de carbone
a) De ruimte waarin de dieren worden blootgesteld aan het gas, moet zo a) Le puits d'anesthésie dans lequel les animaux sont exposés au gaz
zijn ontworpen, gebouwd en onderhouden dat voorkomen wordt dat de doit être conçu, construit et entretenu de manière à éviter que les
dieren verwondingen oplopen en dat controle mogelijk is. animaux ne soient blessés et à permettre de les surveiller.
b) De dieren mogen pas in de bedwelmingsruimte worden binnengebracht b) Les animaux ne doivent pas être introduits dans le puits avant que
wanneer de concentratie koolmonoxide afkomstig van een bron van 100 % la concentration en monoxyde de carbone fournie par une source de
koolmonoxide, ten minste 1 volumeprocent heeft bereikt. monoxyde de carbone à 100 % y atteigne au moins 1 % en volume.
c) Uitlaatgassen van een speciaal hiervoor aangepaste motor zijn c) Le gaz produit par un moteur qui a été spécialement adapté à cet
toegestaan voor het doden van marterachtigen en chinchilla's, mits effet peut être utilisé pour la mise à mort des mustélidés et des
tests hebben uitgewezen dat het gebruikte gas chinchillas pour autant que des tests aient démontré que le gaz utilisé :
- naar behoren is afgekoeld, - a été refroidi de manière appropriée;
- voldoende is gefilterd, - a été suffisamment filtré;
- vrij is van irriterende stoffen en gassen, en - est exempt de tout matériel ou gaz irritant, et
- de dieren pas kunnen worden binnengebracht wanneer de concentratie - que les animaux ne peuvent être introduits que lorsque la
koolmonoxide ten minste 1 volumeprocent bereikt. concentration en monoxyde de carbone atteint au moins 1 % en volume.
d) Bij inhalatie moet het gas eerst een diepe algemene gevoelloosheid d) Lorsqu'il est inhalé, le gaz doit d'abord provoquer une profonde
veroorzaken, uiteindelijk en onvermijdelijk gevolgd door de dood. anesthésie générale et, enfin, entraîner la mort à coup sûr.
e) De dieren moeten in de bedwelmingsruimte blijven totdat zij dood e) Les animaux doivent rester dans le puits jusqu'à ce qu'ils soient
zijn. morts.
5. Bedwelming met behulp van chloroform 5. Exposition au chloroforme
Het gebruik van chloroform voor het doden van chinchilla's is L'exposition au chloroforme peut être utilisé pour la mise à mort des
toegestaan onder de volgende voorwaarden : chinchillas pour autant que :
a) de ruimte waarin de dieren worden blootgesteld aan het gas, is zo a) le puits dans lequel les animaux sont exposés au gaz soit conçu,
ontworpen, gebouwd en onderhouden dat voorkomen wordt dat de dieren construit et entretenu de manière à éviter que les animaux ne soient
verwondingen oplopen en dat controle mogelijk is, blessés et à permettre de les surveiller;
b) de dieren worden pas in de bedwelmingsruimte gebracht wanneer de b) les animaux ne soient introduits dans le puits que s'il contient un
lucht verzadigd is met chloroform, mélange saturé chloroforme - air;
c) bij inhalatie moet het gas eerst een diepe algemene gevoelloosheid c) lorsqu'il est inhalé, le gaz doit d'abord provoquer une profonde
veroorzaken, uiteindelijk en onvermijdelijk gevolgd door de dood, anesthésie générale et, enfin, entraîner la mort à coup sûr;
d) de dieren moeten in de bedwelmingsruimte blijven totdat zij dood zijn. d) les animaux restent dans le puits jusqu'à ce qu'ils soient morts.
6. Bedwelming met behulp van kooldioxide 6. Exposition au dioxyde de carbone
Het gebruik van kooldioxide voor het doden van marterachtigen en Le dioxyde de carbone peut être utilisé pour la mise à mort des
chinchilla's is toegestaan onder de volgende voorwaarden : mustélidés et des chinchillas pour autant que :
a) De ruimte waarin de dieren worden blootgesteld aan het gas, moet zo a) le puits d'anesthésie dans lequel les animaux sont exposés au gaz
zijn ontworpen, gebouwd en onderhouden dat voorkomen wordt dat de soit conçu, construit et entretenu de manière à éviter que les animaux
dieren verwondingen oplopen en dat controle mogelijk is. ne soient blessés et à permettre de les surveiller;
b) De dieren mogen pas in de bedwelmingsruimte worden gebracht wanneer b) les animaux ne soient introduits dans le puits que lorsque
de lucht een zo hoog mogelijke concentratie kooldioxide bevat l'atmosphère présente la plus forte concentration possible de dioxyde
afkomstig van een bron van 100 % kooldioxide. de carbone fournie par une source de dioxyde de carbone à 100 %;
c) Bij inhalatie moet het gas eerst een diepe algemene gevoelloosheid c) lorsqu'il est inhalé, le gaz provoque d'abord une profonde
veroorzaken, uiteindelijk en onvermijdelijk gevolgd door de dood. anesthésie générale et, enfin, entraîne la mort à coup sûr;
d) De dieren moeten in de bedwelmingsruimte blijven totdat zij dood d) les animaux restent dans le puits jusqu'à ce qu'ils soient morts.
zijn. De Minister van Landbouw kan voor bepaalde pelsdiersoorten de te Le Ministre de l'Agriculture peut prescrire les méthodes à utiliser
gebruiken methode aanduiden. pour certaines espèces d'animaux à fourrure.
HOOFDSTUK VII. - Het doden van kuikens en embryo's die in broederijen CHAPITRE VII. - Mise à mort de poussins et embryons en surnombre dans
overtollig zijn en die moeten worden verwijderd les couvoirs et à éliminer
A. Toegestane methoden en biezondere voorwaarden voor het doden van A. Procédés autorisés et méthodes particulières de mise à mort des
kuikens poussins
1. Gebruik van mechanische apparatuur die een snelle dood veroorzaakt 1. Utilisation d'un dispositif mécanique entraînant une mort rapide
a) De dieren moeten worden gedood door een apparaat met sneldraaiende, a) Les animaux doivent être mis à mort par un dispositif mécanique
mechanisch aangedreven snijplaten, of met uitstulpingen in schuim. contenant des lames à rotation rapide ou des bosses en mousse.
b) De capaciteit van het apparaat moet voldoende zijn om alle dieren b) La capacité de l'appareil doit être suffisante pour que tous les
direct te doden, zelfs wanneer het om grote aantallen gaat. animaux soient mis à mort immédiatement même s'ils sont traités en
grand nombre.
2. Blootstelling aan kooldioxide 2. Exposition au dioxyde de carbone
a) De dieren moeten in een ruimte worden gebracht met een zo hoog a) Les animaux doivent être placés dans une atmosphère présentant la
mogelijke concentratie kooldioxide, afkomstig van een bron van 100 % kooldioxide. plus forte concentration de dioxyde de carbone possible fournie par une source de dioxyde de carbone à 100 %.
b) De dieren moeten in de bovengenoemde ruimte blijven totdat zij dood b) Les animaux doivent demeurer dans l'atmosphère précédemment définie
zijn. jusqu'à ce qu'ils soient morts.
B. Toegestane methode voor het doden van embryo's B. Procédé autorisé pour la mise à mort des embryons
Om levende embryo's onmiddellijk te doden, moet voor de destructie van Pour mettre à mort instantanément les embryons vivants, tous les
al het afval van de broederijen gebruik worden gemaakt van de onder rebuts des couvoirs doivent être traités au moyen de l'appareillage
punt A.1. genoemde mechanische apparatuur. mécanique mentionné au titre A. 1.
Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 16 januari 1998. Vu pour être annexé à Notre arrêté royal du 16 janvier 1998.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen, Le Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises,
K. PINXTEN K.PINXTEN
^