Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 15/05/2018
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017, gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017, gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 9 janvier 2017, conclue au sein de la Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut des délégations syndicales
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE
15 MEI 2018. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt 15 MAI 2018. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017, collective de travail du 9 janvier 2017, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut
betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen (1) des délégations syndicales (1)
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het verzekeringswezen; Vu la demande de la Commission paritaire des entreprises d'assurances;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Sur la proposition du Ministre de l'Emploi,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017, travail du 9 janvier 2017, reprise en annexe, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut
betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen. des délégations syndicales.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.Le ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de

dit besluit. l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 15 mei 2018. Donné à Bruxelles, le 15 mai 2018.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Werk, Le Ministre de l'Emploi,
K. PEETERS K. PEETERS
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Paritair Comité voor het verzekeringswezen Commission paritaire des entreprises d'assurances
Collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017 Convention collective de travail du 9 janvier 2017
Statuut van de vakbondsafvaardigingen Statut des délégations syndicales
(Overeenkomst geregistreerd op 6 maart 2017 onder het nummer 138201/CO/306) (Convention enregistrée le 6 mars 2017 sous le numéro 138201/CO/306)
Inleiding Préambule
In uitvoering van het sectorakkoord 2015-2016 van 18 januari 2016 En exécution de l'accord sectoriel 2015-2016 du 18 janvier 2016
(artikel 17) hebben de sociale partners deze collectieve (article 17), les partenaires sociaux ont conclu la présente
arbeidsovereenkomst afgesloten. convention collective de travail.
De (in de originele overeenkomst van 5 december 1977) aangebrachte Les modifications apportées (à la convention d'origine datant du 5
wijziging hebben tot doel de verkiezingen van de (bestaande) décembre 1977) auront pour but de faire coïncider les élections des
vakbondsafvaardigingen te laten samenvallen met de sociale délégations syndicales (existantes) avec les élections sociales pour
verkiezingen voor de ondernemingsraad en het comité voor preventie en le conseil d'entreprise et le comité pour la prévention et la
bescherming op het werk (die elke 4 jaar plaatsvinden). protection au travail (qui ont lieu tous les 4 ans).
In artikel 12 hebben de sociale partners echter de mogelijkheid open Toutefois, à l'article 12, les partenaires sociaux ont maintenu la
gelaten om nieuwe afgevaardigden aan te duiden tijdens het mandaat. possibilité de désigner de nouveaux délégués en cours de mandat.
Normaal loopt het mandaat af de dag van de volgende sociale L'expiration normale du mandat est le jour des élections sociales
verkiezingen. suivantes.
HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied CHAPITRE Ier. - Champ d'application

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

de werkgevers en op werknemers van de ondernemingen die ressorteren

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

onder het Paritair Comité voor het verzekeringswezen. aux employeurs et aux travailleurs des entreprises ressortissant à la
Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft betrekking op het statuut Commission paritaire des entreprises d'assurances.
van de vakbondsafvaardigingen die representatief zijn voor het gehele La présente convention collective de travail concerne le statut des
personeel; wat de oprichting van de vakbondsafvaardigingen betreft, délégations syndicales représentatives de l'ensemble du personnel;
die representatief zijn voor het georganiseerd personeel, doet zij elle ne porte pas préjudice à l'application de la convention
geen afbreuk aan de toepassing van de op 24 mei 1971 in de Nationale collective de travail conclue le 24 mai 1971 au sein du Conseil
Arbeidsraad gesloten collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het national du travail concernant le statut des délégations syndicales du
statuut van de vakbondsafvaardigingen van het personeel der personnel des entreprises, publiée au Moniteur belge du 1er juillet
ondernemingen; deze collectieve arbeidsovereenkomst werd bekendgemaakt 1971, en ce qui concerne la création de délégations syndicales
in het Belgisch Staatsblad van 1 juli 1971. représentatives du personnel syndiqué.
HOOFDSTUK II. - Algemene bepalingen CHAPITRE II. - Dispositions générales

Art. 2.De werkgevers van de verzekeringsondernemingen die ten minste

Art. 2.Les employeurs des entreprises d'assurances occupant au moins

honderd werknemers tewerkstellen, alsook de werkgevers van de cent travailleurs ainsi que des entreprises d'assurances occupant de
verzekeringsondernemingen die vijftig tot negenennegentig werknemers cinquante à nonante-neuf travailleurs et dans lesquelles existe un
tewerkstellen en in welke ondernemingen een comité voor preventie en bescherming op het werk bestaat, erkennen dat al hun personeelsleden het recht hebben zich bij hen te laten vertegenwoordigen door een vakbondsafvaardiging waarvan het statuut bij deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt geregeld. Onder "onderneming", in de zin van deze collectieve arbeidsovereenkomst, moet worden verstaan : de zetel of het filiaal; de technische bedrijfseenheid wordt als één enkele onderneming beschouwd, zelfs indien zij uit verschillende juridische entiteiten is samengesteld, voor zover hun personeel zich in éénzelfde gebouw bevindt en éénzelfde administratieve directie heeft. Zulk een afvaardiging wordt opgericht op verzoek van één of verschillende werknemersorganisaties die representatief zijn voor het personeel van de onderneming. Ingeval de werkgever de representativiteit voor het ondernemingspersoneel van één of verschillende eisende organisaties betwist, wordt het personeel verzocht zich door een referendum, bij eenvoudige meerderheid, uit te spreken over zijn wens om door de geëiste vakbondsafvaardiging te worden vertegenwoordigd. Te dien einde vult het personeel het referendumbulletin in, waarvan het model als bijlage wordt overgenomen, en steekt het in de omslag welke er is bijgevoegd. Alle maatregelen worden getroffen opdat de meest volledige geheimhouding betreffende dit referendum in acht zal worden genomen. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder "werknemers" verstaan : al de personen gebonden door een arbeidsovereenkomst, die afhankelijk zijn van de technische bedrijfseenheid in kwestie, met inbegrip van de inspecteurs en de agenten. comité pour la prévention et la protection au travail, reconnaissent à l'ensemble des membres de leur personnel le droit de se faire représenter auprès d'eux par une délégation syndicale dont le statut est régi par la présente convention collective de travail. Par "entreprise", au sens de la présente convention collective de travail, il faut entendre : le siège ou la succursale; est considérée comme une seule entreprise l'unité technique d'exploitation, même si elle est constituée de plusieurs entités juridiques, pour autant que leur personnel se trouve dans un même bâtiment et sous la même direction administrative. Semblable délégation est instaurée à la demande d'une ou plusieurs organisations de travailleurs représentatives du personnel de l'entreprise. En cas de contestation par l'employeur du caractère représentatif du personnel de l'entreprise d'une ou plusieurs organisations demanderesses, ce personnel est appelé à se prononcer par référendum, à la majorité simple, sur son désir d'être représenté par la délégation syndicale demandée. A cet effet, le personnel remplit le bulletin de référendum, dont le modèle est repris en annexe, et le glisse dans l'enveloppe qui y est jointe. Toutes les mesures sont prises pour assurer le secret le plus absolu à ladite consultation. Pour l'application du présent article, il faut entendre par "travailleurs" : l'ensemble des personnes sous contrat de louage de travail, dépendant de l'unité technique d'exploitation en question, en ce compris les inspecteurs et les agents.

Art. 3.De representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties

Art. 3.Les organisations représentatives de travailleurs et

betuigen instemming met de volgende principes : d'employeurs affirment les principes suivants :
- de werknemers erkennen de noodzakelijkheid van een gewettigd gezag - les travailleurs reconnaissent la nécessité d'une autorité légitime
van de ondernemingshoofden en rekenen het zich tot een eer hun werk des chefs d'entreprise et mettent leur honneur à exécuter
nauwgezet te verrichten; consciencieusement leur travail;
- de werkgevers ontzien de waardigheid van de werknemers en rekenen - les employeurs respectent la dignité des travailleurs et mettent
het zich tot een eer hen rechtvaardig te behandelen. Zij verbinden leur honneur à les traiter avec justice. Ils s'engagent à ne porter,
zich ertoe hun vrijheid van vereniging en de vrije ontplooiing van hun directement ou indirectement, aucune entrave à leur liberté
organisatie in de onderneming direct noch indirect te hinderen. d'association, ni au libre développement de leur organisation dans

Art. 4.De B.V.V.O. Beroepsverening der Belgische en buitenlandse verzekeringsondernemingen in België werkzaam) verbindt zich ertoe haar leden aan te bevelen geen enkele druk uit te oefenen op het personeel om het te verhinderen zich bij een werknemersorganisatie aan te sluiten, en aan het niet-aangesloten personeel geen andere voorrechten dan aan het aangesloten personeel toe te kennen. De representatieve werknemersorganisaties verbinden zich ertoe, onder eerbiediging van de vrijheid van verlenging, aan hun afgevaardigden aan te bevelen in de ondernemingen de paritaire betrekkingen naar de geest van deze collectieve arbeidsovereenkomst na te leven.

Art. 5.De representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties verbinden zich ertoe hun aangeslotenen aan te bevelen :

l'entreprise.

Art. 4.L'U.P.E.A. Union professionnelle des entreprises d'assurances belges et étrangères opérant en Belgique) s'engage à recommander à ses affiliés de n'exercer aucune pression sur le personnel pour l'empêcher de se syndiquer et à ne pas consentir aux travailleurs non syndiqués d'autres prérogatives qu'aux travailleurs syndiqués. Les organisations représentatives de travailleurs s'engagent, en respectant la liberté d'association, à recommander à leurs délégués d'observer au sein des entreprises, les pratiques de relations paritaires conformes à l'esprit de la présente convention collective de travail.

Art. 5.Les organisations représentatives des travailleurs et des employeurs s'engagent à recommander à leurs affiliés : - d'inviter respectivement les chefs d'entreprise et les délégués

- respectievelijk de ondernemingshoofden en de vakbondsafgevaardigden syndicaux à témoigner en toutes circonstances de l'esprit de justice,
te verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van zin voor d'équité et de conciliation qui conditionne les bonnes relations
rechtvaardigheid, billijkheid en verzoeningsgezindheid wat bepalend is sociales dans l'entreprise;
voor de goede arbeidsbetrekkingen in de onderneming; - de veiller à ce que ces mêmes personnes respectent la législation
- ervoor te zorgen dat dezelfde personen de sociale wetgeving, de sociale, les conventions collectives de travail et le règlement de
collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en hun inspanningen bundelen opdat het zal worden in acht genomen.

Art. 6.De representatieve werknemersorganisaties verbinden zich ertoe : - het onderling eens te worden, en daartoe eventueel een beroep te doen op het verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, over de aanwijzing of de verkiezing van een gemeenschappelijke vakbondsafvaardiging in de ondernemingen met inachtneming van het aantal leden dat zij moet tellen en dat elke vertegenwoordigde organisatie, naar verhouding van haar aantal aangeslotenen, toekomt; - ervoor te zorgen dat de aangewezen afgevaardigden of de voorgedragen kandidaten worden gekozen met inachtneming van het gezag dat zij bij het uitoefenen van hun functie alsook voor hun bevoegdheid zullen moeten hebben.

travail et conjuguent leurs efforts en vue d'en assurer le respect.

Art. 6.Les organisations représentatives de travailleurs s'engagent : - à se mettre d'accord entre elles, éventuellement en recourant à l'initiative conciliatrice du président de la Commission paritaire des entreprises d'assurances, pour la désignation ou l'élection dans les entreprises d'une délégation syndicale commune, compte tenu du nombre de membres qu'elle doit comporter et de celui qui revient à chaque organisation représentée, à raison de l'effectif de ses affiliés; - à faire en sorte que les délégués désignés ou les candidats aux élections soient choisis en considération de l'autorité dont ils devront disposer dans l'exercice de leurs fonctions, ainsi que pour leur compétence.

HOOFDSTUK III. - Samenstelling en aanwijzing CHAPITRE III. - Composition et désignation

Art. 7.A. Oprichting van een vakbondsafvaardiging

Art. 7.A. Création d'une délégation syndicale

De aanvraag om oprichting van een vakbondsafvaardiging wordt door ten
minste één van de representatieve werknemersorganisaties schriftelijk La demande de création d'une délégation syndicale est introduite par
bij het ondernemingshoofd ingediend. écrit auprès du chef d'entreprise par au moins une des organisations
Binnen acht dagen na de ontvangst van deze aanvraag brengt de représentatives de travailleurs.
werkgever de B.V.V.O. hiervan op de hoogte en deelt hij eventueel mee Dans les huit jours de la réception de cette demande, l'employeur en
dat hij de organisatie van een referendum eist, zoals wordt bepaald avise l'U.P.E.A. et précise éventuellement s'il réclame l'organisation
bij artikel 2 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. du référendum prévu par l'article 2 de la présente convention
Binnen een termijn van acht dagen vanaf het verstrijken van de termijn collective de travail.
voorzien in de vorige alinea licht de B.V.V.O. de overige Dans un délai de huit jours prenant cours à l'expiration du délai visé
representatieve werknemersorganisaties hierover in. Deze inlichting à l'alinéa précédent, l'U.P.E.A. en informe les autres organisations
vermeldt de eventuele inrichting van een referendum alsook de data van représentatives de travailleurs. Cette information mentionne
de procedure beschreven in de volgende alinea's en in artikel 9. De l'organisation éventuelle d'un référendum, ainsi que les dates de la
B.V.V.O. deelt deze inlichtingen tevens mede aan de eisende procédure décrite aux alinéas suivants ainsi qu'à l'article 9.
L'U.P.E.A. communique également cette information à l'organisation
organisatie en aan de werkgever. demanderesse et à l'employeur.
Het referendum waarvan sprake is in artikel 2 van deze collectieve Le référendum prévu à l'article 2 est organisé par les parties
arbeidsovereenkomst wordt georganiseerd door de betrokken partijen
binnen de 15 dagen volgend op het verstrijken van de termijn van 8 intéressées dans les 15 jours qui suivent l'expiration du délai de 8
dagen waarvan sprake in de derde alinea van onderhavig artikel. jours dont question au troisième alinéa du présent article.
Binnen de 30 dagen volgend op het verstrijken van de termijn bedoeld Dans les 30 jours suivant l'expiration du délai visé à l'alinéa 3 ou
in alinea 3 of van de termijn van 15 dagen bedoeld in alinea 4 ingeval du délai de 15 jours visé à l'alinéa 4 en cas de résultat positif du
van een positieve uitslag van het referendum, geven de vakorganisaties référendum, les organisations syndicales autres que l'organisation
andere dan de eisende organisatie aan de B.V.V.O. te kennen of zij demanderesse font savoir à l'U.P.E.A. si elles désirent présenter des
afgevaardigden wensen voor te dragen. délégués.
Binnen 8 dagen volgend op het verstrijken van de termijn van 30 dagen Dans les 8 jours suivant l'expiration du délai de 30 jours visé à
waarvan sprake in de vorige alinea licht de B.V.V.O. desgevallend de l'alinéa précédent, l'U.P.E.A. informe, le cas échéant, l'employeur et
werkgever en de eisende vakorganisatie in over het voornemen van de l'organisation syndicale demanderesse, de l'intention d'autres
andere organisaties afgevaardigden voor te dragen. organisations de présenter des délégués.
B. Vernieuwing van een vakbondsafvaardiging B. Renouvellement d'une délégation syndicale
De vakbondsafvaardigingen worden elke vier jaar vernieuwd. Les délégations syndicales sont renouvelées tous les quatre ans.
De vernieuwing van de vakbondsafvaardigingen valt samen met de sociale Le renouvellement des délégations syndicales coïncide avec les
verkiezingen. In dit geval vangt de verkiezingskalender aan met de élections sociales. En ce cas le calendrier électoral débute par
aanplakking van de datum der verkiezingen en loopt hij verder gelijk l'affichage de la date des élections et est ensuite identique à celui
met deze voor de sociale verkiezingen. des élections sociales.

Art. 8.A. De vakbondsafvaardigingen opgericht krachtens deze

Art. 8.A. Les délégations syndicales créées en vertu de la présente

collectieve arbeidsovereenkomst en ter vervanging van een convention collective de travail et qui remplacent une délégation du
personeelsafvaardiging die werkt volgens het statuut van 1 maart 1968 personnel fonctionnant selon le statut du 1er mars 1968 comprennent
tellen het volgende aantal leden : les membres suivants :
- 4 gewone afgevaardigden en 4 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 4 délégués effectifs et 4 délégués suppléants pour 50 à 150
50 tot 150 werknemers; travailleurs;
- 5 gewone afgevaardigden en 5 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 5 délégués effectifs et 5 délégués suppléants pour 151 à 250
151 tot 250 werknemers; travailleurs;
- 6 gewone afgevaardigden en 6 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 6 délégués effectifs et 6 délégués suppléants pour 251 à 400
251 tot 400 werknemers; travailleurs;
- 7 gewone afgevaardigden en 7 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 7 délégués effectifs et 7 délégués suppléants pour 401 à 600
401 tot 600 werknemers; travailleurs;
- 8 gewone afgevaardigden en 8 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 8 délégués effectifs et 8 délégués suppléants pour 601 à 800
601 tot 800 werknemers; travailleurs;
- 9 gewone afgevaardigden en 9 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 9 délégués effectifs et 9 délégués suppléants pour plus de 800
meer dan 800 werknemers. travailleurs.
B. De vakbondsafvaardigingen die werken overeenkomstig deze B. Les délégations syndicales fonctionnant en vertu de la présente
collectieve arbeidsovereenkomst en de personeelsafvaardigingen die convention collective de travail et les délégations du personnel
werken volgens het statuut van 1 maart 1968, en die vanaf 1 januari fonctionnant en vertu du statut du 1er mars 1968 créées à partir du 1er
1973 zijn opgericht, zonder een vroegere bestaande afvaardiging te janvier 1973, sans remplacer une délégation préexistante, comprennent
vervangen, tellen het volgende aantal leden : les membres suivants :
- 3 gewone afgevaardigden en 3 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 3 délégués effectifs et 3 délégués suppléants pour 50 à 150
50 tot 150 werknemers; travailleurs;
- 4 gewone afgevaardigden en 4 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 4 délégués effectifs et 4 délégués suppléants pour 151 à 250
151 tot 250 werknemers; travailleurs;
- 5 gewone afgevaardigden en 5 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 5 délégués effectifs et 5 délégués suppléants pour 251 à 400
251 tot 400 werknemers; travailleurs;
- 6 gewone afgevaardigden en 6 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 6 délégués effectifs et 6 délégués suppléants pour 401 à 600
401 tot 600 werknemers; travailleurs;
- 7 gewone afgevaardigden en 7 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 7 délégués effectifs et 7 délégués suppléants pour 601 à 800
601 tot 800 werknemers; travailleurs;
- 8 gewone afgevaardigden en 8 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 8 délégués effectifs et 8 délégués suppléants pour 801 à 1 000
801 tot 1 000 werknemers; travailleurs;
- 9 gewone afgevaardigden en 9 plaatsvervangende afgevaardigden voor - 9 délégués effectifs et 9 délégués suppléants pour plus de 1 000
meer dan 1 000 werknemers. travailleurs.
C. Om geldig te zijn samengesteld moet de vakbondsafvaardiging steeds C. La délégation syndicale doit toujours compter au moins deux
ten minste twee afgevaardigden tellen. délégués pour être valablement constituée.

Art. 9.De representatieve werknemersorganisaties komen overeen, de

Art. 9.Les organisations représentatives des travailleurs s'entendent

afgevaardigden aan te wijzen naar rata van hun respectievelijk aantal entre elles pour désigner les délégués au prorata du nombre respectif
aangeslotenen in iedere zetel of filiaal. de leurs adhérents dans chaque siège ou succursale.
Indien hierover een overeenkomst wordt bereikt, zendt ieder van hen En cas d'accord, chacune d'elle communique au chef d'entreprise la
aan het ondernemingshoofd de lijst van de afgevaardigden die zij heeft liste des délégués désignés par elle. Cette communication se fait dans
aangewezen toe. Deze mededeling dient te gebeuren binnen de 30 dagen les 30 jours qui suivent l'expiration du délai de 30 jours visé à
volgend op het verstrijken van de termijn van 30 dagen bedoeld in
alinea 5 van artikel 7, A ingeval van oprichting van een l'alinéa 5 de l'article 7, A lorsqu'il s'agit d'une création de
vakbondsafvaardiging. délégation syndicale.
Wanneer tussen de representatieve werknemersorganisaties geen akkoord Lorsqu'aucun accord ne peut intervenir entre les organisations
wordt bereikt over de verdeling van de mandaten, worden verkiezingen représentatives des travailleurs au sujet de la répartition des
gehouden. De eisende organisatie licht de werkgever hierover in mandats, des élections sont organisées. L'organisation demanderesse en
eveneens binnen de 30 dagen volgend op het verstrijken van de termijn informe l'employeur également dans les 30 jours suivant l'expiration
van 30 dagen voorzien in alinea 5 van artikel 7, A. du délai de 30 jours visé à l'alinéa 5 de l'article 7, A.
In dit geval wordt de kalender gevolgd die van toepassing is bij de Le calendrier à suivre dans ce cas est celui applicable aux élections
verkiezingen voor de oprichting van de comités voor preventie en pour la constitution des comités pour la prévention et la protection
bescherming op het werk. De aanplakking van de datum der verkiezingen au travail. L'affichage de la date des élections a lieu dans les 8
geschiedt binnen de 8 dagen na het verstrijken van de termijn van 30 jours qui suivent l'expiration du délai de 30 jours visé à l'alinéa 3
dagen voorzien in alinea 3 (zo gewijzigd door artikel 2 van de (ainsi modifié par l'article 2 de la convention collective de travail
collectieve arbeidsovereenkomst van 11 juni 1987, koninklijk besluit du 11 juin 1987, arrêté royal du 11 décembre 1987, Moniteur belge du 5
van 11 december 1987, Belgisch Staatsblad van 5 januari 1988). janvier 1988).

Art. 10.Om als vakbondsafgevaardigde te kunnen worden aangewezen,

Art. 10.Pour pouvoir être désignés en qualité de délégué syndical,

moeten de leden aan de volgende voorwaarden voldoen : les membres doivent remplir les conditions suivantes :
a. ten minste éénentwintig jaar oud zijn (iedere representatieve a. être âgés de vingt et un ans au moins (chaque organisation
werknemersorganisatie mag maximaal één van de afgevaardigden aanwijzen représentative de travailleurs a la faculté de désigner au maximum un
onder de werknemers van achttien tot twintig jaar); des délégués parmi les travailleurs âgés de dix-huit à vingt ans);
b. één jaar werkelijke aanwezigheid hebben in de onderneming; b. avoir un an de présence effective dans l'entreprise;
c. zich niet in een opzeggingsperiode bevinden. c. ne pas être en période de préavis.

Art. 11.(...) Artikel opgeheven door de collectieve

Art. 11.(...) Article supprimé par la présente convention collective

arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017. de travail du 9 janvier 2017.

Art. 12.Het mandaat van de vakbondsafgevaardigde eindigt :

Art. 12.Le mandat du délégué syndical prend fin :

a. wanneer het normaal verstrijkt; a. à son expiration normale;
b. door ontslag waarvan aan de werkgever schriftelijk kennis wordt b. par démission signifiée par écrit à l'employeur par l'organisation
gegeven door de representatieve werknemersorganisatie die hem heeft représentative de travailleurs qui l'a présenté;
voorgedragen;
c. door ontslag van de afgevaardigde, schriftelijk medegedeeld aan de c. par démission du délégué signifiée par écrit à l'employeur, lequel
werkgever, die de representatieve werknemersorganisatie verwittigt die prévient l'organisation représentative de travailleurs qui l'a
de afgevaardigde heeft voorgedragen; présenté;
d. wanneer de afgevaardigde niet meer behoort tot de onderneming; d. lorsque le délégué cesse de faire partie de l'entreprise;
e. wanneer de afgevaardigde geen lid meer is van de representatieve e. lorsque le délégué cesse de faire partie de l'organisation
werknemersorganisatie waarvan hij lid was op het ogenblik van zijn représentative de travailleurs dont il était membre au moment de sa
aanwijzing. désignation.
Wanneer aan het mandaat van een afgevaardigde een einde wordt gemaakt om één van de hierboven aangehaalde redenen, andere dan die welke vermeld zijn onder a, staat het aan de betrokken representatieve werknemersorganisatie een nieuwe afgevaardigde aan te wijzen. HOOFDSTUK IV. - Bevoegdheid en werking

Art. 13.Onder voorbehoud van de handhaving van andere bestaande procedures, moet iedere individuele klacht aan het ondernemingshoofd of aan zijn plaatsvervanger langs de hiërarchische weg worden voorgelegd. Op zijn verzoek, mag de werknemer door een vakbondsafgevaardigde van zijn keuze worden bijgestaan. De klachten waaraan binnen een normale termijn niet is tegemoetgekomen op de wijze(n) vermeld in het vorige lid, kunnen daarna aan het ondernemingshoofd of aan zijn plaatsvervanger opnieuw worden voorgelegd door de vakbondsafvaardiging.

Art. 14.De vakbondsafvaardiging wordt, op haar verzoek, door het ondernemingshoofd of zijn plaatsvervanger ontvangen in geval van een in de onderneming gerezen of dreigend collectief geschil betreffende : a. de overtreding van de fundamentele principes vermeld in de

Lorsqu'il est mis fin au mandat d'un délégué pour une des raisons reprises ci-avant, autre que celle énoncée sous a, il appartient à l'organisation représentative de travailleurs concernée de désigner un nouveau délégué. CHAPITRE IV. - Compétence et fonctionnement

Art. 13.Sous réserve du maintien d'autres procédures existantes, toute réclamation individuelle doit être présentée au chef d'entreprise ou à son représentant en suivant la voie hiérarchique. A sa demande, le travailleur peut être assisté par un délégué syndical de son choix. Les réclamations qui n'ont pas été satisfaites dans un délai normal par la ou les voies indiquées à l'alinéa précédent, peuvent ensuite être représentées au chef d'entreprise ou à son représentant par la délégation syndicale.

Art. 14.La délégation syndicale est reçue à sa demande, par le chef d'entreprise ou son représentant à l'occasion d'un différend collectif survenu ou menaçant de survenir dans l'entreprise et concernant :

hierboven aangehaalde artikelen 3 tot 6; a. les infractions aux principes fondamentaux rappelés aux articles 3
à 6 mentionnés ci-dessus;
b. de toepassing van de sociale wetten, van het arbeidsreglement en b. l'application des lois sociales, du règlement de travail et des
van de individuele arbeidsovereenkomsten; contrats individuels de louage de travail;
c. de toepassing op de personeelsleden van de loonschalen en c. l'application aux membres du personnel des barèmes et des règles de
classificatieregels die van kracht zijn in de sector verzekeringen. classification en usage dans le secteur des assurances.

Art. 15.Ingeval de in de artikelen 13 en 14 bedoelde tussenkomst

Art. 15.En cas d'échec de l'intervention prévue aux articles 13 et

zonder gevolg blijft, mag, op initiatief van de bevoegde 14, un appel peut être introduit à l'initiative de l'organisation
beroepsorganisatie, een beroep worden gedaan op de directie van de professionnelle compétente auprès de la direction de l'entreprise ou
onderneming of op het Paritair Comité voor het verzekeringswezen. auprès de la Commission paritaire des entreprises d'assurances.
In dit laatste geval, maakt de voorzitter de zaak zo spoedig mogelijk Dans ce dernier cas, le président en saisit au plus tôt la commission
aanhangig bij het beperkt verzoeningscomité. restreinte de conciliation.
HOOFDSTUK V. - Statuut van de afgevaardigden CHAPITRE V. - Statut des délégués

Art. 16.De leden van de vakbondsafvaardiging moeten de wettelijke

Art. 16.Les membres de la délégation syndicale restent soumis aux

voorschriften betreffende de arbeidsovereenkomst verder naleven. Zij prescriptions légales en matière de contrat de louage de travail. Ils
blijven verder in aanmerking komen voor de normale mogelijkheden van bevordering en verhoging in graad.

Art. 17.De vakbondsafvaardiging mag mondeling of schriftelijk alle mededelingen doen welke nuttig zijn voor het personeel, zonder dat zulks de organisatie van het werk mag verstoren. Deze mededelingen moeten verband houden met het beroep of de vakbond. Informatievergaderingen voor het personeel van de onderneming mogen in de werkplaats en gedurende de werkuren worden georganiseerd door de vakbondsafvaardiging, zo de werkgever hierin toestemt. Hij mag niet willekeurig toestemming weigeren.

continuent à bénéficier des possibilités de promotion et d'avancement normales.

Art. 17.La délégation syndicale peut, sans que cela puisse perturber l'organisation du travail, procéder oralement ou par écrit, à toutes communications utiles au personnel. Ces communications doivent avoir un caractère professionnel ou syndical. Des réunions d'information du personnel de l'entreprise peuvent être organisées par la délégation syndicale sur les lieux du travail et pendant les heures de travail, moyennant accord de l'employeur. Ce dernier ne peut refuser arbitrairement cet accord.

Art. 18.De leden van de vakbondsafvaardiging mogen niet worden

Art. 18.Les membres de la délégation syndicale ne peuvent pas être

ontslagen om redenen welke eigen zijn aan de uitoefening van hun mandaat. De werkgever die voornemens is een vakbondsafgevaardigde om welke reden ook, met uitzondering van dringende reden, te ontslaan, stelt de vakbondsafvaardiging hiervan vooraf in kennis alsook de representatieve werknemersorganisatie die deze afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze kennisgeving geschiedt bij aangetekend schrijven en heeft uitwerking op de derde dag na de verzendingsdatum. De betrokken representatieve werknemersorganisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om te kennen te geven dat zij de geldigheid van het voorgenomen ontslag weigert te erkennen; deze mededeling geschiedt bij aangetekend schrijven. De termijn van zeven dagen neemt een aanvang op de dag waarop de door de werkgever toegezonden brief uitwerking heeft. Indien de representatieve werknemersorganisatie hierop niet reageert, moet dit worden beschouwd als een erkenning van de geldigheid van het voorgenomen ontslag. Indien de representatieve werknemersorganisatie weigert de geldigheid van het voorgenomen ontslag te erkennen, mag de meest gerede partij het geval aan het verzoeningsbureau van het paritair comité voorleggen. De maatregel tot ontslag mag niet worden uitgevoerd tijdens deze procedure. Indien het verzoeningsbureau geen éénparige beslissing heeft kunnen nemen binnen dertig dagen na de aanvraag om tussenkomst, wordt het geschil betreffende de geldigheid van de redenen welke door de werkgever worden aangevoerd ter rechtvaardiging van het ontslag aanhangig gemaakt bij de arbeidsrechtbank.

Art. 19.Ingeval van ontslag om dringende reden van een vakbondsafgevaardigde, moet de vakbondsafvaardiging hieromtrent onmiddellijk worden ingelicht.

licenciés pour des motifs inhérents à l'exercice de leur mandat. L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical, pour quelque motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe préalablement la délégation syndicale ainsi que l'organisation représentative de travailleurs qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette information se fait par lettre recommandée sortant ses effets le troisième jour suivant la date de son expédition. L'organisation représentative de travailleurs intéressée dispose d'un délai de sept jours pour notifier son refus d'admettre la validité du licenciement envisagé; cette notification se fait par lettre recommandée. La période de sept jours débute le jour où la lettre envoyée par l'employeur sort ses effets. L'absence de réaction de l'organisation représentative de travailleurs est à considérer comme une acceptation de la validité du licenciement envisagé. Si l'organisation représentative de travailleurs refuse d'admettre la validité du licenciement envisagé, la partie la plus diligente a la faculté de soumettre le cas à l'appréciation du bureau de conciliation de la commission paritaire. L'exécution de la mesure de licenciement ne peut intervenir pendant la durée de cette procédure. Si le bureau de conciliation n'a pu arriver à une décision unanime dans les trente jours de la demande d'intervention, le litige concernant la validité des motifs invoqués par l'employeur pour justifier le licenciement est soumis au tribunal du travail.

Art. 19.En cas de licenciement d'un délégué syndical pour motif grave, la délégation syndicale doit en être informée immédiatement.

Art. 20.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd

Art. 20.Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les

in de volgende gevallen : cas suivants :
1. indien hij een vakbondsafgevaardigde ontslaat, zonder de bij 1. s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure
artikel 18 bepaalde procedure na te leven; prévue à l'article 18;
2. indien aan het einde van deze procedure de geldigheid van de 2. si au terme de cette procédure, la validité des motifs du
redenen van het ontslag, rekening houdend met de bepaling van artikel licenciement eu égard à la disposition de l'article 18, alinéa
18, eerste lid, door het verzoeningsbureau of de arbeidsrechtbank niet premier, n'est pas reconnue par le bureau de conciliation ou par le
wordt erkend; tribunal du travail;
3. indien de werkgever een vakbondsafgevaardigde heeft ontslagen om 3. si l'employeur a licencié le délégué syndical pour motif grave et
dringende reden en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft que le tribunal du travail a déclaré le licenciement non fondé;
verklaard; 4. indien de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd wegens een ernstige 4. si le contrat de louage de travail a pris fin en raison d'une faute
tekortkoming van de werkgever, zodat dit voor de afgevaardigde een grave de l'employeur constituant pour le délégué un motif de
reden is om de overeenkomst op staande voet te beëindigen. résiliation immédiate du contrat.
De forfaitaire vergoeding is gelijk aan het brutoloon van één jaar, L'indemnité forfaitaire est égale à la rémunération brute d'un an,
onverminderd de toepassing van de wet van 3 juli 1978 betreffende de sans préjudice de l'application de la loi du 3 juillet 1978 relative
arbeidsovereenkomsten. aux contrats de travail.
Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de vakbondsafgevaardigde Cette indemnité n'est pas due lorsque le délégué syndical bénéficie de
de vergoeding geniet krachtens de artikelen 16-18 van de wet van 19 l'indemnité en application des articles 16-18 de la loi du 19 mars
maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de 1991 portant un régime de licenciement particulier pour les délégués
personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden en in de comités voor du personnel aux conseils d'entreprise et aux comités de sécurité,
veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor d'hygiène et d'embellissement des lieux de travail, ainsi que pour les
de kandidaatpersoneelsafgevaardigden. candidats-délégués du personnel.
HOOFDSTUK VI. - Rol van de vakbondsafvaardiging CHAPITRE VI. - Rôle de la délégation syndicale
bij ontstentenis van een ondernemingsraad en cas d'inexistence de conseil d'entreprise

Art. 21.Bij ontstentenis van een ondernemingsraad mag de

Art. 21.En cas d'inexistence de conseil d'entreprise, la délégation

vakbondsafvaardiging de taken en opdrachten vervullen en de rechten syndicale peut assumer les tâches, droits et missions qui sont confiés
uitoefenen welke aan deze raad worden toegekend in hoofdstuk II, à ce conseil au chapitre II, articles 3 et suivants de la convention
artikelen 3 en volgende van de collectieve arbeidsovereenkomst op 9 collective de travail conclue le 9 mars 1972 au sein du Conseil
maart 1972 in de Nationale Arbeidsraad gesloten, tot coördinatie van national du travail, coordonnant les accords nationaux et les
de in de Nationale Arbeidsraad gesloten nationale akkoorden en conventions collectives de travail relatifs aux conseils d'entreprise,
collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende de ondernemingsraden, conclus au sein du Conseil national du travail, rendue obligatoire par
algemeen verbindend verklaard bij koninklijk besluit van 12 september l'arrêté royal du 12 septembre 1972.
1972. HOODFSTUK VII. - Algemene bepaling CHAPITRE VII. - Disposition générale

Art. 22.In de ondernemingen waar reeds een personeelsafvaardiging

Art. 22.Dans les entreprises où existe déjà une délégation du

bestaat waarvan de meerderheid aangesloten zijn bij een vakvereniging, personnel à majorité syndicale, celle-ci est transformée, sur demande
wordt deze personeelsafvaardiging, op verzoek van de representatieve des organisations représentatives de travailleurs, en une délégation
werknemersorganisaties, omgevormd tot een vakbondsafvaardiging. syndicale.
HOOFDSTUK VIII. - Slotbepalingen CHAPITRE VIII. - Dispositions finales

Art. 23.Deze collectieve arbeidsovereenkomst annuleert en vervangt de

Art. 23.La présente convention collective de travail annule et

collectieve arbeidsovereenkomst van 5 december 1977 betreffende het remplace la convention collective de travail du 5 décembre 1977
statuut van de vakbondsafvaardigingen (nr. 4985/CO/306). concernant le statut des délégations syndicales (n° 4985/CO/306).

Art. 24.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor

Art. 24.La présente convention collective de travail est conclue pour

onbepaalde duur en treedt in werking op 1 januari 2017. une durée indéterminée et entre en vigueur le 1er janvier 2017.
Iedere ondertekenende partij mag deze collectieve arbeidsovereenkomst Chaque partie signataire peut dénoncer la présente convention
opzeggen mits een opzegging van drie maanden. collective de travail moyennant un préavis de trois mois.
Deze opzegging wordt gericht, bij een ter post aangetekende brief, aan Ce préavis est adressé, par lettre recommandée à la poste, au
de voorzitter van het Paritair Comité voor het verzekeringswezen. président de la Commission paritaire des entreprises d'assurances.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 15 mei Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 15 mai 2018.
2018. De Minister van Werk, Le Ministre de l'Emploi,
K. PEETERS K. PEETERS
Bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017, Annexe à la convention collective de travail du 9 janvier 2017,
gesloten in het Paritair Comité conclue au sein de la Commission paritaire
voor het verzekeringswezen, betreffende het statuut van de des entreprises d'assurances, relative au statut des délégations
vakbondsafvaardigingen syndicales
Nota en referendumbulletin Note et bulletin de référendum
A. Nota A. Note
- De collectieve overeenkomst nr. 5 van de Nationale Arbeidsraad - La convention collective n° 5 du Conseil national du travail prévoit
voorziet : :
1. dat het gesyndiceerde personeel bij zijn werkgever door een 1. que le personnel syndiqué peut être représenté auprès de son
syndicale afvaardiging mag vertegenwoordigd zijn, waarvan de leden employeur par une délégation syndicale dont les membres sont désignés
door het personeel aangesteld of verkozen worden; ou élus par le personnel de l'entreprise;
2. dat, bij in paritair comité gesloten overeenkomst, deze 2. que par convention conclue en commission paritaire, cette
vertegenwoordiging van de werknemers door een syndicale afvaardiging représentation des travailleurs par la délégation syndicale peut être
tot het geheel van het personeel kan uitgebreid worden onder de étendue à l'ensemble du personnel selon des conditions propres à
voorwaarden eigen aan elke sector. chaque secteur.
- Een op 5 december 1977 in het Paritair Comité voor het - Une convention collective conclue le 5 décembre 1977 en Commission
verzekeringswezen tussen de B.V.V.O. en de syndicale organisaties paritaire des entreprises d'assurances, entre l'U.P.E.A. et les
gesloten collectieve overeenkomst bepaalt : organisations syndicales, stipule :
- qu'une délégation syndicale répondant aux caractéristiques
- dat een syndicale afvaardiging, die aan de in sub 2 hierboven mentionnées sub 2 ci-avant peut être instaurée dans les entreprises
vermelde voorwaarden voldoet, in elke verzekeringsonderneming die ten
minste 100 werknemers tewerkstelt alsook in de d'assurances occupant au moins 100 travailleurs ainsi que dans les
verzekeringsondernemingen die 50 tot 99 werknemers tewerkstellen en in welke ondernemingen een comité voor preventie en bescherming op het werk bestaat, kan opgericht worden; - dat deze syndicale afvaardiging representatief zal zijn voor het geheel van het personeel; - dat, indien er een betwisting bestaat wat het representatief karakter betreft van het ondernemingspersoneel van één of meerdere syndicale organisaties, dit personeel zich zal uit te spreken hebben, bij enkelvoudige meerderheid, over de wenselijkheid om door de aanvragende syndicale afvaardiging vertegenwoordigd te worden. - In toepassing van deze laatste clausule wordt aan het personeel van de maatschappij .......................... gevraagd zich uit te spreken, bij middel van een referendum, over zijn wens bij de werkgever vertegenwoordigd te worden door een syndicale afvaardiging. Wilt u ten dien einde bijgaand referendumbulletin invullen en in bijgaande omslag schuiven. Alle maatregelen worden getroffen om het meest volledige geheim wat deze raadpleging betreft, te vrijwaren. Handtekening, entreprises d'assurances occupant de 50 à 99 travailleurs et dans lesquelles existe un comité pour la prévention et la protection au travail; - que cette délégation syndicale sera représentative de l'ensemble du personnel; - que si une contestation existe quant au caractère représentatif du personnel de l'entreprise d'une ou de plusieurs organisations syndicales, ce personnel sera appelé à se prononcer, à la majorité simple, sur son désir d'être représenté par la délégation syndicale demandée. - En application de cette dernière clause, il est demandé au personnel de la compagnie .......................... de se prononcer par voie de référendum, sur son désir d'être représenté auprès de son employeur par une délégation syndicale. Voulez-vous, à cet effet, remplir le bulletin de référendum ci-joint, et le glisser dans l'enveloppe annexée. Toutes mesures ont été prises pour assurer le secret le plus absolu à la présente consultation. Signature :
Directie Een vertegenwoordiger van elk der aanvragende syndicale Direction Un représentant de chacune des organisations syndicales
organisaties demanderesses.
B. Bulletin (model) B. Bulletin (modèle)
Referendumbulletin Bulletin de référendum
Wenst u dat de belangen van het geheel van het personeel van uw Désirez-vous que les intérêts de l'ensemble du personnel de votre
maatschappij aan een syndicale afvaardiging toevertrouwd worden? société soient confiés à une délégation syndicale?
JA O (*) NEEN O (*) OUI O (*) NON O (*)
________________ ________________
(*) Het onnodige schrappen. (*) Biffer la mention inutile.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 15 mei Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 15 mai 2018.
2018. De Minister van Werk, Le Ministre de l'Emploi,
K. PEETERS K. PEETERS
^