Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Decreet van 14/11/2008
← Terug naar "Decreet tot wijziging van het decreet van 16 april 1991 houdende organisatie van het onderwijs voor sociale promotie, ter bevordering van de integratie van zijn hoger onderwijs in de Europese ruimte van het hoger onderwijs "
Decreet tot wijziging van het decreet van 16 april 1991 houdende organisatie van het onderwijs voor sociale promotie, ter bevordering van de integratie van zijn hoger onderwijs in de Europese ruimte van het hoger onderwijs Décret modifiant le décret du 16 avril 1991 organisant l'enseignement de promotion sociale, en vue de favoriser l'intégration de son enseignement supérieur à l'espace européen de l'enseignement supérieur
MINISTERIE VAN DE FRANSE GEMEENSCHAP 14 NOVEMBER 2008. - Decreet tot wijziging van het decreet van 16 april 1991 houdende organisatie van het onderwijs voor sociale promotie, ter bevordering van de integratie van zijn hoger onderwijs in de Europese ruimte van het hoger onderwijs (1) Het Parlement van de Franse Gemeenschap heeft aangenomen en Wij, Regering, bekrachtigen hetgeen volgt : HOOFDSTUK I. - Wijzigingsbepalingen MINISTERE DE LA COMMUNAUTE FRANÇAISE 14 NOVEMBRE 2008. - Décret modifiant le décret du 16 avril 1991 organisant l'enseignement de promotion sociale, en vue de favoriser l'intégration de son enseignement supérieur à l'espace européen de l'enseignement supérieur (1) Le Parlement de la Communauté française a adopté et Nous, Gouvernement, sanctionnons ce qui suit : CHAPITRE Ier. - Dispositions modificatives

Artikel 1.In artikel 5 van het decreet van 16 april 1991 houdende

Article 1er.A l'article 5 du décret du 16 avril 1991 organisant

organisatie van het onderwijs voor sociale promotie, wordt het l'enseignement de promotion sociale, l'alinéa suivant est inséré entre
volgende lid ingevoegd tussen het 1e en het 2e lid :
« De afdelingen en de korte autonome opleidingen van stelsel 2 van het les alinéas 1er et 2 : « Les sections et les formations courtes autonomes de régime 2 de
hoger onderwijs en van het secundair onderwijs voor sociale promotie l'enseignement supérieur et de l'enseignement secondaire de promotion
worden ten laatste op 1 september 2009 afgeschaft. Een bijkomende sociale sont supprimées au plus tard le 1er septembre 2009. Un délai
termijn van drie jaar wordt toegekend om de studenten toe te laten de complémentaire de trois ans est accordé pour permettre aux étudiants
ondernomen studies tot een goed einde te brengen, overeenkomstig de mener à bonne fin les études entreprises, conformément à l'article
artikel 5ter. ». 5ter. ».

Art. 2.Artikel 5bis van hetzelfde decreet wordt aangevuld met een

Art. 2.L'article 5bis du même décret est complété par un point 14°

punt 14°, luidend als volgt : rédigé comme suit :
« 14° algemeen studiereglement : het reglement dat de organisatie van « 14° règlement général des études : le règlement fixant
studies vaststelt. ». l'organisation des études. ».

Art. 3.Na artikel 5bis van het decreet van 16 april 1991 houdende

Art. 3.Après l'article 5bis du décret du 16 avril 1991 organisant

organisatie van het onderwijs voor sociale promotie, zoals ingevoegd l'enseignement de promotion sociale, tel qu'inséré par le décret du 3
bij het decreet van 3 maart 2004 en aangevuld bij het decreet van 27 mars 2004 et complété par le décret du 27 octobre 2006, il est inséré
oktober 2006, wordt een artikel 5ter ingevoegd, luidend als volgt : un article 5ter rédigé comme suit :
«

Art. 5ter.De Regering bepaalt wat er verstaan moet worden onder de

«

Article 5ter.Le Gouvernement arrête ce qu'il y a lieu d'entendre

studies tot een goed eind brengen. ». par bonne fin des études. ».

Art. 4.Artikel 17, § 1, 2e lid, 1° van hetzelfde decreet, aangevuld

Art. 4.L'article 17, § 1er, alinéa 2, 1°, du même décret, complété

met het decreet van 27 oktober 1994, wordt vervangen door de volgende par le décret du 27 octobre 1994, est remplacé par la disposition
bepaling : suivante :
« 1° de opstelling van het pedagogisch dossier dat de volgende « 1° l'élaboration du dossier pédagogique comprenant les éléments
elementen bevat : de minimale referentielessenrooster, de minimale suivants : l'horaire de référence minimum, le contenu minimum et les
inhoud en de kenmerken van de afdelingen en vormingseenheden. ». caractéristiques des sections et unités de formation. ».

Art. 5.In artikel 75 van hetzelfde decreet worden tussen het tweede

Art. 5.A l'article 75 du même décret sont insérés entre le deuxième

en het derde lid twee nieuwe leden ingevoegd, luidend als volgt : et le troisième alinéa deux nouveaux alinéas libellés comme suit :
« Voor het hoger onderwijs wordt het Vast bureau bedoeld in artikel 74 eveneens geraadpleegd. « Pour l'enseignement supérieur, le Bureau permanent visé à l'article 74 est également consulté.
Bij een overeenstemming of een gelijkstelling van niveau wordt het Dans le cas d'une correspondance ou d'une équivalence de niveau,
advies van het Vast bureau gevoegd bij het eensluidend advies van de l'avis du Bureau permanent est joint à l'avis conforme de la
Overlegcommissie. Ingeval de adviezen van die twee instanties Commission de concertation. Dans le cas où les avis de ces deux
verschillend zijn, beschikken zij over 60 dagen om elkaar te instances divergent, celles-ci disposent d'un délai de 60 jours pour
raadplegen en tot een akkoord te komen. Als zij niet tot een akkoord se concerter et aboutir à un accord. Si aucun accord n'a pu être
gekomen zijn op het einde van de termijn, worden de twee adviezen naar trouvé au terme de ce délai, les deux avis sont transmis au
de Regering gezonden die dan een beslissing neemt. ». Gouvernement qui se prononce ».

Art. 6.De hoofdstukken V en VI van Titel II van hetzelfde decreet,

Art. 6.Les chapitres V et VI du Titre II du même décret, comprenant

met de artikelen 41 tot 74, worden als volgt vervangen : les articles 41 à 74, sont remplacés comme suit :
« HOOFDSTUK V. - Hoger onderwijs voor sociale promotie « CHAPITRE V. - De l'enseignement supérieur de promotion sociale
Afdeling 1. - Gemeenschappelijke bepalingen voor het hoger onderwijs Section 1re. - Dispositions communes à l'enseignement supérieur de
voor sociale promotie promotion sociale
van het korte type en van het lange type de type court et de type long
Onderafdeling 1. - Definities Sous-section 1re. - Définitions

Art. 41.De definities van bachelor, kwalificatiekader, kwalificatie,

Art. 41.Les définitions de bachelier, cadre des certifications,

studiepunt, curriculum, cyclus, diploma, instelling voor hoger certification, crédit, cursus, cycle, diplôme, enseignement supérieur
onderwijs met volledig leerplan, academische graad, master, brug, de plein exercice, établissement d'enseignement supérieur de plein
type, valorisatie van de verworven kennis zijn die bedoeld in artikel exercice, grade académique, master, passerelle, type, valorisation des
6 van het decreet van 31 maart 2004 betreffende de organisatie van het acquis sont celles visées à l'article 6 du décret du 31 mars 2004
hoger onderwijs ter bevordering van de integratie in de Europese définissant l'enseignement supérieur, favorisant son intégration dans
ruimte van het hoger onderwijs en betreffende de herfinanciering van l'espace européen de l'enseignement supérieur et refinançant les
de universiteiten. Deze zijn van toepassing op de afdelingen die universités. Elles s'appliquent aux sections délivrant des grades
graden uitreiken die gelijkgesteld zijn alsmede aan andere opleidingen équivalents ainsi qu'aux autres formations de l'enseignement supérieur
van het hoger onderwijs voor sociale promotie. de promotion sociale.
De definitie van studiepunt bedoeld in het 1e lid wordt aangevuld met La définition de crédit visée à l'alinéa 1er, est complétée par les
de bepalingen van artikel 26, § 2, van voornoemd decreet van 31 maart 2004. dispositions de l'article 26, § 2, du décret du 31 mars 2004 précité.
In afwijking van artikel 6 van voornoemd decreet van 31 maart 2004 Par dérogation à l'article 6 du décret du 31 mars 2004 précité, il
moet onder « studieprogramma » verstaan worden : het geheel faut entendre par « programme d'études » : l'ensemble des activités
onderwijsactiviteiten die de vormingseenheden vormen van een afdeling d'enseignement qui constituent les unités de formation d'une section
van het hoger onderwijs voor sociale promotie. Het programma van de de l'enseignement supérieur de promotion sociale. Le programme des
afdelingen die de graden van bachelor, master, specialisatie of brevet sections délivrant les grades de bachelier, de master, de
van het hoger onderwijs uitreiken, bepaalt de studiepunten die gepaard spécialisation ou le brevet d'enseignement supérieur précise les
gaan met de onderwijsactiviteiten van de student. crédits associés qui correspondent aux activités d'apprentissage de
Onderafdeling 2. - Doelstellingen en opdrachten l'étudiant. Sous-section 2. - Objectifs et missions

Art. 42.Onverminderd artikel 7 zet het hoger onderwijs voor sociale

Art. 42.Sans préjudice de l'article 7, l'enseignement supérieur de

promotie, georganiseerd of gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap, promotion sociale, organisé ou subventionné par la Communauté
de algemene doelstellingen voort die bepaald zijn in artikel 2 van française, poursuit les objectifs généraux définis à l'article 2 du
voornoemd decreet van 31 maart 2004. décret du 31 mars 2004 précité.
Het hoger onderwijs voor sociale promotie past didactische methodes L'enseignement supérieur de promotion sociale met en oeuvre des
toe die aangepast zijn aan een volwassen publiek en overeenkomen met méthodes didactiques adaptées à un public adulte et conformes aux
de doelstellingen vermeld in het 1e lid. Die pedagogie steunt objectifs énoncés à l'alinéa 1er. En particulier, cette pédagogie se
inzonderheid op gemeenschappelijke of individuele activiteiten, onder fonde sur des activités collectives ou individuelles, sous la conduite
de rechtstreekse of onrechtstreekse leiding van onderwijzers of directe ou indirecte d'enseignants ou d'experts, mais aussi sur des
deskundigen, maar ook op persoonlijke werken van studenten die travaux personnels des étudiants réalisés en toute autonomie.
autonoom verricht zijn.
Onderafdeling 3. - Structuur Sous-section 3. - Structure

Art. 43.Het hoger onderwijs voor sociale promotie kan georganiseerd

Art. 43.L'enseignement supérieur de promotion sociale peut-être

worden in de volgende categorieën : organisé dans les catégories suivantes :
1° Het technisch hoger onderwijs; 1° L'enseignement supérieur technique;
2° Het economisch hoger onderwijs; 2° L'enseignement supérieur économique;
3° Het landbouwkundig hoger onderwijs; 3° L'enseignement supérieur agronomique;
4° Het paramedisch hoger onderwijs; 4° L'enseignement supérieur paramédical;
5° Het sociaal hoger onderwijs; 5° L'enseignement supérieur social;
6° Het pedagogisch hoger onderwijs; 6° L'enseignement supérieur pédagogique;
7° Het maritiem hoger onderwijs; 7° L'enseignement supérieur maritime;
8° Het hoger onderwijs voor toegepaste kunsten. 8° L'enseignement supérieur des arts appliqués.

Art. 44.Elke vormingseenheid wordt door de Regering, op advies van de

Art. 44.Chaque unité de formation est classée par le Gouvernement,

Hoge raad van het onderwijs voor sociale promotie bedoeld in artikel sur avis du Conseil supérieur de l'enseignement de promotion sociale
78, in een van de categorieën bedoeld in artikel 43 gerangschikt. visé à l'article 78, dans une des catégories visées à l'article 43.

Art. 45.Elke afdeling van het hoger onderwijs voor sociale promotie

Art. 45.Chaque section de l'enseignement supérieur de promotion

wordt door de Regering, op advies van de Hoge raad van het onderwijs sociale est classée par le Gouvernement, sur avis du Conseil supérieur
voor sociale promotie bedoeld in artikel 78, in een van de categorieën de l'enseignement de promotion sociale visé à l'article 78, dans une
bedoeld in artikel 43 gerangschikt. des catégories visées à l'article 43.
De lijst van de afdelingen die de graden van bachelor en master La liste des sections délivrant les grades de bachelier et de master
uitreiken, vormt bijlage I van dit decreet. Deze kan gewijzigd worden fait l'objet d'une annexe I au présent décret. Celle-ci peut être
door de Regering en bevestigd worden door het Parlement. modifiée par le Gouvernement et confirmée par le Parlement.
De machtigingen om de in dit hoofdstuk vermelde afdelingen te Les habilitations à organiser les sections visées au présent chapitre
organiseren en om de academische graden die zij bekrachtigen toe te et à conférer les grades académiques qui les sanctionnent sont
kennen, worden verleend aan instellingen voor onderwijs voor sociale octroyées à des établissements d'enseignement de promotion sociale
promotie die georganiseerd of gesubsidieerd worden door de Franse organisés ou subventionnés par la Communauté française. Ces
Gemeenschap. Die machtigingen worden bepaald door de Regering van de habilitations sont arrêtées par le Gouvernement de la Communauté
Franse Gemeenschap, op advies van de Hoge raad van het onderwijs voor française, sur avis du Conseil supérieur de l'enseignement de
sociale promotie bedoeld in artikel 78. Een besluit van de Regering promotion sociale visé à l'article 78. Un arrêté du Gouvernement
zal overeenkomstig artikel 123bis, § 3, eerste streepje, de criteria précisera conformément à l'article 123bis, § 3, premier tiret, les
bepalen die zullen toelaten de lijst van de machtigingen vast te stellen. critères qui lui permettront de fixer la liste des habilitations.
Bij overgangsmaatregel en tot 30 juni 2011 ten laatste wordt de lijst A titre transitoire et jusqu'au 30 juin 2011 au plus tard, la liste
van de machtigingen die aan de instellingen worden verleend voor de des habilitations accordées aux établissements pour les formations
opleidingen die zij organiseerden op 23 juni 2008 bepaald in bijlage qu'ils organisaient à la date du 23 juin 2008 est fixée à l'annexe II
II van dit decreet. du présent décret.

Art. 46.Elke afdeling omvat een geïntegreerde proef. Met uitzondering

Art. 46.Chaque section comporte une épreuve intégrée. A l'exception

van de specialisatieafdelingen moet elke afdeling eveneens stages des sections de spécialisation, chaque section doit également
omvatten. Er worden omkaderingsperiodes georganiseerd voor de comporter des stages. Des périodes d'encadrement sont prévues pour
geïntegreerde proef en de stages in de referentierooster. l'épreuve intégrée et les stages dans l'horaire de référence.
De Professionele activiteit van de studenten kan, met verwijzing naar L'activité professionnelle des étudiants peut, en référence aux
de pedagogische dossiers, gelijkgesteld worden met de stages bedoeld dossiers pédagogiques, être assimilée aux stages visés à l'alinéa
in het vorige lid, op beslissing van de Studieraad. précédent, sur décision du Conseil des études.
Onderafdeling 4. - Bekwaamheidsbewijzen Sous-section 4. - Titres

Art. 47.§ 1. De afdelingen van het hoger onderwijs voor sociale

Art. 47.§ 1er. Les sections de l'enseignement supérieur de promotion

promotie worden bekrachtigd : sociale sont sanctionnées :
1° Ofwel door graden van een niveau dat gelijkwaardig is met het 1° Soit par des grades de niveau équivalent à ceux délivrés par
niveau van deze die worden uitgereikt door het hoger onderwijs met l'enseignement supérieur de plein exercice;
volledig leerplan;
2° Ofwel door specifieke bekwaamheidsbewijzen die eigen zijn aan het 2° Soit par des titres spécifiques à l'enseignement supérieur de
hoger onderwijs voor sociale promotie; promotion sociale.
§ 2. De volgende graden hebben een gelijkwaardig niveau in de zin van § 1, 1° : § 2. Sont de niveau équivalent au sens du § 1er, 1° :
1° De graad van bachelor; 1° Le grade de bachelier;
2° De graad van master; 2° Le grade de master;
3° De specialisatiegraad. 3° Le grade de spécialisation.
§ 3. De opleidingen die de graden van bachelor, master of een § 3. Les formations délivrant les grades de bachelier, de master ou de
specialisatiegraad uitreiken van het hoger onderwijs voor sociale spécialisation de l'enseignement supérieur de promotion sociale qui
promotie en eveneens bestaan in het hoger onderwijs met volledig existent également dans l'enseignement supérieur de plein exercice,
leerplan, moeten een geheel van bekwaamheden bekrachtigen die
overeenstemmend verklaard zijn door de Regering, overeenkomstig doivent sanctionner des ensembles de compétences déclarés
artikel 75. correspondants par le Gouvernement, conformément à l'article 75.
§ 4. De graden van bachelor of de specialisatiegraden van het hoger § 4. Les grades de bachelier ou de spécialisation de l'enseignement
onderwijs voor sociale promotie waarvoor geen overeenstemmend supérieur de promotion sociale pour lesquels il n'existe pas un titre
bekwaamheidsbewijs bestaat in het hoger onderwijs met volledig correspondant dans l'enseignement supérieur de plein exercice
leerplan bekrachtigen gehele bekwaamheden die eigen zijn aan het hoger sanctionnent des ensembles de compétences propres à l'enseignement
onderwijs voor sociale promotie waarvan het niveau als gelijkwaardig supérieur de promotion sociale dont le niveau est reconnu équivalent à
erkend wordt met dat van de opleidingen van de 1e cyclus van het hoger celui des formations du 1er cycle de l'enseignement supérieur de plein
onderwijs met volledig leerplan volgens de procedure bedoeld in artikel 75. exercice selon la procédure visée à l'article 75.
§ 5. In het kader van samenwerkingsovereenkomsten voor de organisatie § 5. Dans le cadre de conventions de coopération pour l'organisation
van studies met het oog op de gezamenlijke toekenning van een graad d'études en vue de l'octroi conjoint d'un grade avec un établissement
met een instelling voor hoger onderwijs met volledig leerplan, bedoeld
in artikel 29, § 2, van voornoemd decreet van 31 maart 2004, kan de d'enseignement supérieur de plein exercice, visé à l'article 29, § 2,
oprichting van een afdeling bekrachtigd door de graad van master du décret du 31 mars 2004 précité, la création d'une section
waarvoor nog geen overeenstemmend bekwaamheidsbewijs bestaat in het sanctionnée par le grade de master pour lequel il n'existe pas encore
hoger onderwijs met volledig leerplan georganiseerd worden op de titre correspondant dans l'enseignement supérieur de plein exercice
voordracht van de economische en sociale raad van de Franse peut être organisée sur proposition du Conseil économique et social de
Gemeenschap. la Communauté française.
§ 6. Onder bekwaamheidsbewijs dat specifiek is voor het onderwijs voor § 6. Par titre spécifique à l'enseignement supérieur de promotion
sociale promotie moet verstaan worden : sociale, il faut entendre :
1° Elk brevet van het hoger onderwijs voor sociale promotie; 1° Tout brevet de l'enseignement supérieur de promotion sociale;
2° Elk getuigschrift of elk ander bekwaamheidsbewijs van het hoger 2° Tout certificat et tout autre titre de l'enseignement supérieur de
onderwijs voor sociale promotie dat onder een bijzondere reglementering valt. promotion sociale relevant d'une réglementation particulière.
§ 7. De vormingseenheden van het hoger onderwijs voor sociale promotie § 7. Les unités de formation de l'enseignement supérieur de promotion
worden bekrachtigd met een slaagattest. De slaagattesten die verkregen sociale sont sanctionnées par une attestation de réussite. Les
zijn na afloop van de vormingseenheden van het hoger onderwijs voor attestations de réussite obtenues à l'issue des unités de formation de
sociale promotie van het korte type of van het hoger onderwijs voor l'enseignement supérieur de promotion sociale de type court ou de
sociale promotie van het lange type vormen, na toepassing van de l'enseignement supérieur de promotion sociale de type long
nadere regels voor kapitalisatie, de graden of bekwaamheidsbewijzen constituent, après l'application des modalités de capitalisation, les
van het hoger onderwijs voor sociale promotie. grades ou titres de l'enseignement supérieur de promotion sociale.
Afdeling 2. - Organisatie van het hoger onderwijs voor sociale Section 2. - Organisation de l'enseignement supérieur de promotion
promotie van de eerste cyclus sociale de premier cycle
Onderafdeling 1. - Curriculum Sous-section 1re. - Cursus

Art. 48.§ 1. De afdelingen die leiden tot het behalen van de graad

Art. 48.§ 1er. Les sections conduisant à l'obtention du grade de

van bachelor behoren tot de eerste cyclus van het hoger onderwijs voor bachelier relèvent du premier cycle de l'enseignement supérieur de
sociale promotie. promotion sociale.
De afdelingen die leiden tot een graad van professionele bachelor Les sections conduisant à un grade de bachelier à caractère
hebben tot doel de studenten tot een kennis- en bekwaamheidsniveau te professionnalisant visent à amener les étudiants à un niveau de
brengen dat noodzakelijk is voor de autonome uitoefening van een connaissances et de compétences nécessaire à l'exercice autonome d'une
beroep of een groep beroepen. profession ou d'un groupe de professions.
De afdelingen die leiden tot een graad van overgangsbachelor hebben Les sections conduisant à un grade de bachelier à caractère de
tot doel de studenten tot een kennis- en bekwaamheidsniveau te brengen transition visent à amener les étudiants à un niveau de connaissances
dat noodzakelijk is om toegelaten te worden tot de tweede cyclus van et de compétences nécessaire à l'admission au second cycle du même
dezelfde cursus die leidt tot de graad van master. cursus conduisant au grade de master.
Die graden stemmen overeen met niveau 6 van het Europees Ces grades correspondent au niveau 6 du cadre européen des
Kwalificatiekader. certifications.
§ 2. De professionele afdelingen die bekrachtigd worden door de graad § 2. Les sections à caractère professionnalisant sanctionnées par le
van bachelor moeten gelijktijdig voldoen aan de volgende drie criteria grade de bachelier doivent satisfaire, simultanément, aux trois
: critères suivants :
1° 180 studiepunten tellen; 1° Compter 180 crédits;
2° Georganiseerd worden over een minimale duur van drie jaar; 2° Etre organisées sur une durée de trois ans au moins;
3° De graad slechts uitreiken aan de studenten die de volle leeftijd van 23 jaar bereikt hebben. 3° Ne délivrer le grade qu'aux étudiants qui ont atteint l'âge de 23 ans accomplis.
§ 3. De bijkomende afdelingen voor abstractie hebben tot doel de § 3. Les sections complémentaires d'abstraction visent à amener les
studenten die houder zijn van een graad van professionele bachelor, étudiants, porteurs d'un grade de bachelier à caractère
naar een kennis- en bekwaamheidsniveau te brengen dat noodzakelijk is professionnalisant, à un niveau de connaissances et de compétences
voor de toelating tot de tweede cyclus van hetzelfde curriculum dat nécessaire à l'admission au second cycle du même cursus conduisant au
leidt tot de graad van master. grade de master.
Die afdelingen moeten tegelijkertijd voldoen aan de volgende twee Ces sections doivent satisfaire simultanément aux deux critères
criteria : suivants :
1° 60 studiepunten tellen; 1° Compter 60 crédits;
2° Het bekwaamheidsbewijs slechts uitreiken aan studenten die de volle leeftijd van 24 jaar bereikt hebben. 2° Ne délivrer le titre qu'aux étudiants qui ont atteint l'âge de 24 ans accomplis.
Het geheel van de bevoegdheden van de professionele bachelor en van de L'ensemble constitué des compétences du bachelier professionnalisant
bijkomende opleiding voor abstractie maken deel uit van een et de la formation complémentaire d'abstraction font l'objet d'une
overeenstemmingsprocedure overeenkomstig artikel 75. Het wordt procédure de correspondance conformément à l'article 75. Il est
bekrachtigd door een graad van overgangsbachelor die toegang verleent sanctionné par un grade de bachelier de transition donnant accès au
tot de master van de bedoelde richting voor sociale promotie. master de la filière de promotion sociale considérée.
§ 4. De Studieraad kent een vrijstelling toe voor de leeftijdscriteria § 4. Le Conseil des études accorde une dérogation aux critères d'âge
bedoeld in § 2, 3° en § 3, 2e lid, 2°, aan de kandidaat die, in het visés aux § 2, 3° et § 3, alinéa 2, 2°, au candidat qui, au début du
begin van de cursus, minstens het statuut heeft van cursus, a le statut de travailleur à tiers temps au moins. Le
eenderdetijdswerker. De Regering bepaalt de voorwaarden tot Gouvernement définit les conditions de dérogation à ces critères pour
vrijstelling van die criteria voor de uitkeringsgerechtigd volledig les chômeurs complets indemnisés moyennant le respect de la réglementation relative au chômage.
werklozen mits de naleving van de reglementering inzake werkloosheid. § 5. Pour les grades de bachelier de niveau équivalent, tant qu'il
§ 5. Voor de graden van bachelor van een gelijkwaardig niveau is het n'existe pas de titre correspondant dans l'enseignement supérieur de
criterium van de volle leeftijd van 23 jaar niet van toepassing zolang plein exercice, le critère d'âge de 23 ans accompli ne s'applique pas.
er geen overeenstemmend bekwaamheidsbewijs bestaat in het hoger
onderwijs met volledig leerplan. § 6. De student die geen vrijstelling geniet van het § 6. L'étudiant qui ne bénéficie pas d'une dérogation au critère d'âge
leeftijdscriterium bedoeld in § 4, kan niet ingeschreven worden voor
meer dan 36 studiepunten per academiejaar vóór de volle leeftijd van visée au § 4, ne peut pas être inscrit à plus de 36 crédits par année
20 jaar. académique avant l'âge de 20 ans accomplis.
§ 7. De diploma's die bekrachtigd worden door de graad van bachelor § 7. Les diplômes sanctionnés par le grade de bachelier sont
gaan samen met een « toevoegsel bij het diploma », inzonderheid met accompagnés d'un « supplément au diplôme » reprenant, notamment :
bepaling van : 1° Het beroepsprofiel en de bijzondere finaliteiten van de opleiding; 1° Le profil professionnel et les finalités particulières de la formation;
2° De constitutieve vormingseenheden van de afdeling, hun aantal 2° Les unités de formation constitutives de la section, leur nombre de
studiepunten, de onderwijsactiviteiten waaruit zij bestaan alsook het crédits, les activités d'enseignement qui les composent ainsi que leur
aantal lestijden; nombre de périodes;
3° De eindvaardigheden bedoeld bij de vormingseenheden waarvan de 3° Les compétences terminales visées par les unités de formation dont
geïntegreerde proef en de evaluatie bekrachtigd worden door de l'épreuve intégrée et l'évaluation sanctionnée par le grade académique
toegekende academische graad. conféré.
De Regering bepaalt de vorm en de inhoud van het diploma en van het Le Gouvernement fixe la forme et le contenu du diplôme et du
toevoegsel bij het diploma. supplément au diplôme.
§ 8. De afdelingen bekrachtigd door de graad van bachelor kunnen § 8. Les sections sanctionnées par le grade de bachelier peuvent
toegang verlenen tot het curriculum dat leidt tot de graad van master donner accès aux cursus menant au grade de master de l'enseignement
van het hoger onderwijs met volledig leerplan of van het hoger supérieur de plein exercice ou de l'enseignement supérieur de
onderwijs voor sociale promotie. De Regering bepaalt de eventuele promotion sociale. Le Gouvernement détermine les passerelles et les
bruggen en vrijstellingen voor de toegang tot de mastercurricula. dispenses éventuelles pour l'accès aux cursus de master.

Art. 49.§ 1. De afdelingen bekrachtigd door een brevet van het hoger

Art. 49.§ 1er. Les sections sanctionnées par le brevet de

onderwijs, hierna « B.H.O. », zijn specifiek voor het hoger onderwijs l'enseignement supérieur, ci-après dénommé « B.E.S. », sont
voor sociale promotie. spécifiques à l'enseignement supérieur de promotion sociale.
Die afdelingen zijn beroepsgericht en geven toegang tot een beroep dat Ces sections ont un caractère professionnalisant et donnent accès à un
duidelijk geïdentificeerd wordt door de Hoge raad van het hoger métier clairement identifié par le Conseil supérieur de l'enseignement
onderwijs voor sociale promotie bedoeld in artikel 78. de promotion sociale visé à l'article 78.
Zij kunnen toegang verlenen tot de cursussen die leiden tot de graad Elles peuvent donner accès aux cursus menant au grade de bachelier de
van bachelor van het hoger onderwijs voor sociale promotie of van het l'enseignement supérieur de promotion sociale ou de l'enseignement
hoger onderwijs met volledig leerplan. De Regering bepaalt de supérieur de plein exercice. Le Gouvernement détermine les passerelles
eventuele bruggen en vrijstellingen voor de toegang tot het curriculum et les dispenses éventuelles pour l'accès aux cursus de bachelier dans
van bachelor in het hoger onderwijs met volledig leerplan. l'enseignement supérieur de plein exercice.
§ 2. De afdelingen bekrachtigd door het B.H.O. moeten gelijktijdig aan § 2. Les sections sanctionnées par le B.E.S. doivent satisfaire,
de volgende drie criteria voldoen : simultanément, aux trois critères suivants :
1° 120 studiepunten tellen; 1° Compter 120 crédits;
2° Georganiseerd worden over een duur van minstens twee jaar; 2° Etre organisées sur une durée de deux ans au moins;
3° De graad slechts uitreiken aan de studenten die de leeftijd van 22 3° Ne délivrer le grade qu'aux étudiants qui ont atteint l'âge de 22
jaar bereikt hebben. ans accomplis.
§ 3. De Studieraad kent een vrijstelling van het leeftijdscriterium § 3. Le Conseil des études accorde une dérogation au critère d'âge,
toe, bedoeld in § 2, 3°, aan de kandidaat die in het begin van het visé au § 2, 3°, au candidat qui, au début du cursus, a le statut de
curriculum minstens het statuut van eenderdetijdswerker heeft. De travailleur à tiers temps au moins. Le Gouvernement définit les
Regering bepaalt de vrijstellingsvoorwaarden voor dat criterium voor conditions de dérogation à ce critère pour les chômeurs complets
de uitkeringsgerechtigd volledig werklozen mits de naleving van de indemnisés moyennant le respect de la réglementation relative au
reglementering inzake werkloosheid. chômage.
§ 4. Het B.H.O. voor sociale promotie gaat samen met een « toevoegsel § 4. Les B.E.S. de promotion sociale sont accompagnés d'un «
bij het diploma » met bepaling, inzonderheid van : supplément au diplôme » reprenant notamment :
1° Het beroepsprofiel en de bijzondere finaliteiten van de opleiding; 1° Le profil professionnel et les finalités particulières de la formation;
2° De constitutieve vormingseenheden van de afdeling, hun aantal 2° Les unités de formation constitutives de la section, leur nombre de
studiepunten, de onderwijsactiviteiten waaruit zij bestaan alsook het crédits, les activités d'enseignement qui les composent ainsi que leur
aantal lestijden; nombre de périodes;
3° De eindvaardigheden bedoeld bij de vormingseenheden, waaronder de geïntegreerde proef en de evaluatie bekrachtigd door de toegekende academische graad. De Regering bepaalt de vorm en de inhoud van het diploma en van het toevoegsel bij het diploma.

Art. 50.De afdelingen georganiseerd met het oog op de uitreiking van bekwaamheidsbewijzen die verband houden met beroepen die aan een bijzondere reglementering worden onderworpen, worden bekrachtigd door bekwaamheidsbewijzen die overeenstemmen met de bedoelde reglementeringen. In dat geval refereert het bekwaamheidsbewijs naar de van kracht zijnde bijzondere reglementering.

3° Les compétences terminales visées par les unités de formation dont l'épreuve intégrée et l'évaluation sanctionnée par le grade académique conféré. Le Gouvernement fixe la forme et le contenu du diplôme et du supplément au diplôme.

Art. 50.Les sections organisées en vue de la délivrance de titres relatifs à des professions faisant l'objet d'une réglementation particulière sont sanctionnées par des titres conformes aux dites réglementations. Dans ce cas, le titre fait référence à la réglementation particulière en vigueur.

Art. 51.Het hoger onderwijs voor sociale promotie van het korte type

Art. 51.L'enseignement supérieur de promotion sociale de type court

reikt eveneens de volgende bewijzen uit : délivre également :
1° Het getuigschrift voor pedagogische bekwaamheden (GPB) bedoeld in artikel 16 van het koninklijk besluit van 22 april 1969 betreffende de bekwaamheidsbewijzen vereist van de leden van het bestuurspersoneel en onderwijzend personeel, van het opvoedend hulppersoneel en van het paramedisch personeel der rijksinrichtingen voor kleuteronderwijs, lager, buitengewoon, middelbaar, technisch onderwijs, kunstonderwijs en normaalonderwijs, alsmede der internaten die van deze inrichtingen afhangen; dat bewijs is constitutief van een vereist of voldoend geacht bekwaamheidsbewijs A in het gesubsidieerd onderwijs; 2° De slaagattesten van de theoretische opleiding en van de praktische opleiding van het getuigschrift voor pedagogische bekwaamheid afgestemd op het hoger onderwijs ingesteld bij het decreet van 17 juli 2002 tot bepaling van het getuigschrift van pedagogische bekwaamheid 1° Le certificat d'aptitudes pédagogiques (CAP) visé à l'article 16 de l'arrêté royal du 22 avril 1969 fixant les titres requis des membres du personnel directeur et enseignant, du personnel auxiliaire d'éducation, du personnel paramédical des établissements d'enseignement gardien, primaire, spécial, moyen, technique, artistique et normal de l'état et des internats dépendant de ces établissements, ce titre étant constitutif d'un titre requis ou jugé suffisant A, dans l'enseignement subventionné; 2° Les attestations de réussite de la formation théorique et de la formation pratique du certificat d'aptitude pédagogique approprié à l'enseignement supérieur instauré par le décret du 17 juillet 2002
voor het hoger onderwijs (CAPAES. "Certificat d'aptitude pédagogique définissant le certificat d'aptitude pédagogique approprié à
approprié à l'enseignement supérieur") in de hogescholen en in het l'enseignement supérieur (CAPAES) en hautes écoles et dans
hoger onderwijs voor sociale promotie en van de voorwaarden voor het l'enseignement supérieur de promotion sociale et ses conditions
verkrijgen ervan. d'obtention.
Onderafdeling 2. - Studieraad Sous-section 2. - Conseil des études

Art. 52.De Studieraad omvat een lid van het bestuurspersoneel of zijn

Art. 52.Le Conseil des études comprend un membre du personnel

afgevaardigde en de leden van het onderwijzend personeel directeur ou son délégué et les membres du personnel enseignant
verantwoordelijk voor de bedoelde studentengroep. chargés du groupe d'étudiants concerné.
Daarenboven is zij voor de bekrachtiging van een afdeling toegevoegd En outre, pour la sanction d'une section, il est adjoint au Conseil
aan de studieraad van de leden buiten de instelling waarvan het aantal des études des membres extérieurs à l'établissement, dont le nombre et
en de nadere regels voor de aanstelling bepaald worden in het algemeen les modalités de désignation sont déterminés dans le règlement général
studiereglement zoals bepaald in artikel 60. des études tel que défini à l'article 60.

Art. 53.In elke instelling neemt de Studieraad binnen de perken en

Art. 53.Dans chaque établissement, le Conseil des études prend, dans

voorwaarden bepaald bij de pedagogische dossiers van de les limites et conditions fixées par les dossiers pédagogiques des
vormingseenheden en het algemeen studiereglement, de beslissingen met unités de formation et le règlement général des études, les décisions
betrekking tot : relatives :
1° De toelating van studenten; 1° A l'admission des étudiants
2° De pedagogische opvolging van studenten; 2° Au suivi pédagogique des étudiants;
3° De bekrachtiging van de studies. 3° A la sanction des études.
Onderafdeling 3. - Toelatingsvoorwaarden Sous-section 3. - Conditions d'admission

Art. 54.De toelating tot het hoger onderwijs voor sociale promotie

Art. 54.L'admission dans l'enseignement supérieur de promotion

van het korte type gebeurt binnen een vormingseenheid. sociale de type court s'effectue dans une unité de formation.

Art. 55.Voor de toegang tot de studies die leiden tot de graad van

Art. 55.Pour l'accès aux études menant au grade de bachelier en soins

bachelor in verpleegzorgen, wordt de Studieraad ertoe gehouden na te infirmiers, le Conseil des études est tenu de vérifier si l'étudiant
kijken of de student aan een van de volgende drie voorwaarden beantwoordt : remplit une des trois conditions suivantes :
1° Geslaagd zijn voor de voorbereidingsproef bedoeld in artikel 12 van 1° Avoir réussi l'épreuve préparatoire prévue à l'article 12 de
het koninklijk besluit van 17 augustus 1957 houdende vaststelling van l'arrêté royal du 17 août 1957 portant fixation des conditions de
de voorwaarden waaronder het diploma van vroedvrouw, verpleger of collation des diplômes d'accoucheuse, d'infirmier ou d'infirmière;
verpleegster wordt toegekend; 2° Houder zijn van het getuigschrift van het hoger secundair onderwijs; 2° Etre titulaire du certificat d'enseignement secondaire supérieur;
3° Houder zijn van een bekwaamheidsbewijs van gebrevetteerd verpleger. 3° Etre titulaire du titre d'infirmier breveté.
Daarenboven moet de kandidaat een uittreksel van het strafregister, En outre, le candidat doit fournir un extrait de casier judiciaire,
model 1, overleggen dat ten hoogste drie maanden vóór zijn modèle 1, datant de moins de 3 mois lors de son inscription au début
inschrijving op het begin van het curriculum uitgereikt is. du cursus.

Art. 56.De bepalingen van de artikelen 34 en 35 zijn van toepassing

Art. 56.Les dispositions des articles 34 et 35 sont d'application en

wat betreft het hoger onderwijs voor sociale promotie van het korte ce qui concerne l'enseignement supérieur de promotion sociale de type
type. court.
Onderafdeling 4. - Pedagogische begeleiding Sous-section 4. - Suivi pédagogique

Art. 57.De bepalingen van artikel 36 zijn van toepassing wat betreft

Art. 57.Les dispositions de l'article 36 sont d'application en ce qui

het hoger onderwijs voor sociale promotie van het korte type. concerne l'enseignement supérieur de promotion sociale de type court.
Onderafdeling 5. - Studiebekrachtiging Sous-section 5. - Sanction des études

Art. 58.Het slaagattest bedoeld in artikel 47, § 7, wordt uitgereikt

Art. 58.L'attestation de réussite prévue à l'article 47, § 7, est

door de Studieraad na beraadslaging, met inachtneming van : délivrée par le Conseil des études après délibération tenant compte :
1° De eindvaardigheden bepaald in het pedagogisch dossier; 1° Des compétences terminales fixées dans le dossier pédagogique;
2° De voortgezette en eindevaluatie van elke onderwijsactiviteit; 2° De l'évaluation continue et finale de chaque activité d'enseignement;
3° Het geheel van de elementen van persoonlijke opleiding of 3° De l'ensemble des éléments de formation personnelle ou d'acquis
professionele verworvenheden geleverd door de student, behoorlijk professionnels fournis par l'étudiant, dûment vérifiés par le Conseil
nagezien door de Studieraad. des études.
Bij toepassing van artikel 8 kan de Studieraad eveneens En application de l'article 8, le Conseil des études peut également
vormingseenheden bekrachtigen en dit na het behoorlijk nazien van : sanctionner des unités formation, et ce après due vérification :
1° Het beheersen van de eindvaardigheden bedoeld in het pedagogisch 1° De la maîtrise des compétences terminales fixées dans le dossier
dossier; pédagogique;
2° Het geheel van de elementen voor personele opleiding of 2° De l'ensemble des éléments de formation personnelle ou d'acquis
professionele verworvenheden geleverd door de student. professionnels fournis par l'étudiant.

Art. 59.Een student beëindigt met vrucht de opleiding van een

Art. 59.Un étudiant termine avec fruit la formation d'une section

afdeling als hij gelijktijdig aan de volgende drie voorwaarden voldoet s'il satisfait simultanément aux trois conditions suivantes :
: 1° Een slaagattest verkregen hebben voor elke vormingseenheid waaruit 1° Avoir obtenu une attestation de réussite pour chacune des unités de
de afdeling bestaat. Met uitzondering van de geïntegreerde proef formation qui constituent la section. A l'exception de l'épreuve
vermeldt het attest de graad voor het slagen door een percentage dat intégrée, l'attestation mentionne le degré de réussite par un
minstens gelijk is aan 50 percent; pourcentage au moins égal à 50 pour cent;
2° Een geïntegreerde proef voorgebracht en verdedigd hebben voor een 2° Avoir présenté et défendu une épreuve intégrée devant le jury prévu
examencommissie die daartoe opgesteld is en een percentage van minstens 60 percent behaald hebben; à cet effet et avoir obtenu un pourcentage au moins égal à 60 pour cent;
3° Minstens 60 percent op het eindresultaat behaald hebben. 3° Avoir obtenu au moins 60 pour cent au pourcentage final.
Onderafdeling 6. - Algemeen studiereglement Sous-section 6. - Règlement général des études

Art. 60.De Regering bepaalt het algemeen studiereglement van het

Art. 60.Le Gouvernement arrête le règlement général des études de

hoger onderwijs voor sociale promotie van het korte type. l'enseignement supérieur de promotion sociale de type court.
Afdeling 3. - Organisatie van het hoger onderwijs voor sociale Section 3. - Organisation de l'enseignement supérieur de promotion
promotie van de tweede cyclus sociale de deuxième cycle
Onderafdeling I. - Curriculum Sous-section 1re. - Cursus

Art. 61.§ 1. De afdelingen die leiden tot het bekomen van de graad

Art. 61.§ 1er. Les sections conduisant à l'obtention du grade de

van master behoren tot de tweede cyclus van het hoger onderwijs voor master relèvent du deuxième cycle de l'enseignement supérieur de
sociale promotie. De onderwijsactiviteiten van die afdelingen promotion sociale. Les activités d'enseignement de ces sections
gebruiken de theoretische en praktische kennis gespecialiseerd in een utilisent des connaissances théoriques et pratiques spécialisées dans
bepaald domein. Die graad stemt overeen met niveau 7 van het Europees un champ donné. Ce grade correspond au niveau 7 du cadre européen des
kwalificatiekader. certifications.
§ 2. De afdelingen die bekrachtigd worden door de graad van master § 2. Les sections sanctionnées par le grade de master sont accessibles
zijn toegankelijk door de houders van een graad van overgangsbachelor aux titulaires d'un grade de bachelier de transition et doivent
en moeten tegelijkertijd aan de volgende drie criteria voldoen : satisfaire, simultanément, aux trois critères suivants :
1° 120 studiepunten tellen; 1° Compter 120 crédits;
2° Georganiseerd worden over een duur van minstens twee jaar; 2° Etre organisées sur une durée de deux ans au moins;
3° De graad slechts uitreiken aan studenten die de volle leeftijd van 26 jaar bereikt hebben. 3° Ne délivrer le grade qu'aux étudiants qui ont atteint l'âge de 26 ans accomplis.
§ 3. De Studieraad kent een vrijstelling voor het in § 2, 3°, bedoelde § 3. Le Conseil des études accorde une dérogation au critère d'âge
leeftijdscriterium toe aan de kandidaat die, in het begin van het visé au § 2, 3°, au candidat qui, au début du cursus, a le statut de
curriculum minstens het statuut van eenderdetijdswerker heeft. De travailleur à tiers temps au moins. Le Gouvernement définit les
Regering bepaalt de voorwaarden tot de vrijstelling voor dit criterium
voor de uitkeringsgerechtigd volledig werklozen mits de naleving van conditions de dérogation à ce critère pour les chômeurs complets
de reglementering inzake werkloosheid. indemnisés moyennant le respect de la réglementation relative au
§ 4. Voor de graden van master van gelijkgesteld niveau georganiseerd chômage. § 4. Pour les grades de master de niveau équivalent organisé en
in duale diplomering, overeenkomstig artikel 47, § 5, is het co-diplômation, conformément à l'article 47, § 5, tant qu'il n'existe
pas de titre correspondant dans l'enseignement supérieur de plein
leeftijdscriterium van 26 jaar niet van toepassing zolang er geen exercice, le critère d'âge de 26 ans accompli ne s'applique pas.
overeenstemmend bekwaamheidsbewijs is in het hoger onderwijs met
volledig leerplan.
§ 5. De diploma's die bekrachtigd worden door de graad van master gaan § 5. Les diplômes sanctionnés par le grade de master sont accompagnés
samen met een « toevoegsel bij het diploma » met inzonderheid : d'un « supplément au diplôme » reprenant, notamment :
1° Het beroepsprofiel en de bijzondere finaliteiten van de opleiding; 1° Le profil professionnel et les finalités particulières de la formation;
2° De constitutieve vormingseenheden van de afdeling, hun aantal 2° Les unités de formation constitutives de la section, leur nombre de
studiepunten, de onderwijsactiviteiten waaruit zij bestaan alsook het crédits, les activités d'enseignement qui les composent ainsi que leur
aantal lestijden; nombre de périodes;
3° De eindvaardigheden bedoeld bij de vormingseenheden, waaronder de 3° Les compétences terminales visées par les unités de formation dont
geïntegreerde proef en de evaluatie bekrachtigd door de toegekende l'épreuve intégrée et l'évaluation sanctionnée par le grade académique
academische graad. conféré.
De Regering bepaalt de vorm en de inhoud van het diploma en van het Le Gouvernement fixe la forme et le contenu du diplôme et du
toevoegsel bij het diploma. supplément au diplôme.
Onderafdeling 2. - Bekwaamheidsbewijzen Sous-section 2. - Titres

Art. 62.Het hoger onderwijs voor sociale promotie van het lange type

Art. 62.L'enseignement supérieur de promotion sociale de type long de

van de tweede cyclus reikt de graad van master uit. deuxième cycle délivre le grade de master.
Onderafdeling 3. - Studieraad Sous-section 3. - Conseil des études

Art. 63.De Studieraad omvat een lid van het bestuurspersoneel of zijn

Art. 63.Le Conseil des études comprend un membre du personnel

afgevaardigde en de leden van het onderwijzend personeel belast met de directeur ou son délégué et les membres du personnel enseignant
betrokken studentengroep. chargés du groupe d'étudiants concerné.
Daarenboven is hij voor de bekrachtiging van een afdeling toegevoegd En outre, pour la sanction d'une section, il est adjoint au Conseil
aan de Studieraad van de leden buiten de instelling, waarvan het des études des membres extérieurs à l'établissement, dont le nombre et
aantal en de nadere regels voor de aanstelling bepaald worden in het les modalités de désignation sont déterminés dans le règlement général
algemeen studiereglement zoals bepaald in artikel 70. des études tel que défini à l'article 70.

Art. 64.In elke instelling neemt de Studieraad binnen de perken en

Art. 64.Dans chaque établissement, le Conseil des études prend, dans

voorwaarden vastgesteld door de pedagogische dossiers van de les limites et conditions fixées par les dossiers pédagogiques des
vormingseenheden en het algemeen studiereglement, beslissingen inzake unités de formation et le règlement général des études, des décisions
: relatives :
1° De toelating van de studenten; 1° A l'admission des étudiants;
2° De pedagogische begeleiding van de studenten; 2° Au suivi pédagogique des étudiants;
3° De bekrachtiging van de studies. 3° A la sanction des études.
Onderafdeling 4. - Toelatingsvoorwaarden Sous-section 4. - Conditions d'admission

Art. 65.De toelating in het hoger onderwijs voor sociale promotie van

Art. 65.L'admission dans l'enseignement supérieur de promotion

het lange type gebeurt binnen een vormingseenheid. sociale de type long s'effectue dans une unité de formation.

Art. 66.De bepalingen van de artikelen 34 en 35 zijn van toepassing

Art. 66.Les dispositions des articles 34 et 35 sont d'application en

wat betreft het hoger onderwijs voor sociale promotie van het lange ce qui concerne l'enseignement supérieur de promotion sociale de type
type. long.
Onderafdeling 5. - Pedagogische begeleiding Sous-section 5. - Suivi pédagogique

Art. 67.De bepalingen van artikel 36 zijn van toepassing wat betreft

Art. 67.Les dispositions de l'article 36 sont d'application en ce qui

het hoger onderwijs voor sociale promotie van het lange type. concerne l'enseignement supérieur de promotion sociale de type long.
Onderafdeling 6. - Bekrachtiging van de studies Sous-section 6. - Sanction des études

Art. 68.Het slaagattest bedoeld in artikel 47, § 6, wordt uitgereikt

Art. 68.L'attestation de réussite prévue à l'article 47, § 6, est

door de Studieraad na beraadslaging met inachtneming van : délivrée par le Conseil des études après délibération tenant compte :
1° De eindvaardigheden bepaald in het pedagogisch dossier; 1° Des compétences terminales fixées dans le dossier pédagogique;
2° De voortgezette en eindevaluatie van elke onderwijsactiviteit; 2° De l'évaluation continue et finale de chaque activité d'enseignement;
3° Het geheel van de elementen van personele opleiding of 3° De l'ensemble des éléments de formation personnelle ou d'acquis
professionele verworvenheden afgegeven door de student, en behoorlijk professionnels fournis par l'étudiant, dûment vérifiés par le Conseil
nagezien door de Studieraad. des études.
Bij toepassing van artikel 8 kan de Studieraad eveneens En application de l'article 8, le Conseil des études peut également
vormingseenheden bekrachtigen en dit na het behoorlijk nazien van : sanctionner des unités formation, et ce après due vérification :
1° Het beheersen van de eindvaardigheden vastgesteld in het 1° De la maîtrise des compétences terminales fixées dans le dossier
pedagogisch dossier; pédagogique;
2° Het geheel van de elementen van personele opleiding of 2° De l'ensemble des éléments de formation personnelle ou d'acquis
professionele verworvenheden geleverd door de student. professionnels fournis par l'étudiant.

Art. 69.Een student beëindigt met vrucht de opleiding van een

Art. 69.Un étudiant termine avec fruit la formation d'une section

afdeling als hij gelijktijdig aan de volgende drie voorwaarden voldoet s'il satisfait simultanément aux trois conditions suivantes :
: 1° Een slaagattest verkregen hebben voor elke vormingseenheid waaruit 1° Avoir obtenu une attestation de réussite pour chacune des unités de
de afdeling bestaat. Met uitzondering van de geïntegreerde proef formation qui constituent la section. A l'exception de l'épreuve
vermeldt het attest de graad voor het slagen door een percentage dat intégrée, l'attestation mentionne le degré de réussite par un
minstens gelijk is aan 60 percent; pourcentage au moins égal à 60 pour cent;
2° Een geïntegreerde proef voorgebracht en verdedigd hebben voor een 2° Avoir présenté et défendu une épreuve intégrée devant le jury prévu
examencommissie die daartoe opgesteld is en een percentage van minstens 60 percent behaald hebben; à cet effet et avoir obtenu un pourcentage au moins égal à 60 pour cent;
3° Minstens 60 percent op het eindresultaat behaald hebben. 3° Avoir obtenu au moins 60 pour cent au pourcentage final.
Onderafdeling 7. - Algemeen studiereglement Sous-section 7. - Règlement général
van het hoger onderwijs voor sociale promotie van het lange type des études de l'enseignement supérieur de promotion sociale de type long

Art. 70.De Regering bepaalt het algemeen studiereglement van het

Art. 70.Le Gouvernement arrête le règlement général des études de

hoger onderwijs voor sociale promotie van het lange type. l'enseignement supérieur de promotion sociale de type long.
Afdeling 4. - De specialisatiestudies Section 4. - Les études de spécialisation

Art. 71.De specialisatiestudies vervolledigen de initiële opleiding

Art. 71.Les études de spécialisation complètent la formation initiale

van een houder van de graad van bachelor, inzonderheid wanneer d'un titulaire du grade de bachelier, notamment lorsque des conditions
bijzondere voorwaarden voor toegang tot een bepaald beroep dit particulières d'accès à une profession déterminée l'exigent.
vereisen. De specialisatiegraad wordt uitgereikt aan de kandidaat die geslaagd Le grade de spécialisation est délivré au candidat qui a réussi une
is voor een aanvullende opleiding van minstens 60 studiepunten. formation complémentaire de minimum 60 crédits.
De diploma's die bekrachtigd worden door de graad van Les diplômes sanctionnés par le grade de spécialisation sont
specialisatiemaster gaan samen met een « toevoegsel bij het diploma » accompagnés d'un « supplément au diplôme » reprenant, notamment :
met inzonderheid :
1° Het beroepsprofiel en de bijzondere finaliteiten van de opleiding; 1° Le profil professionnel et les finalités particulières de la formation;
2° De constitutieve vormingseenheden van de afdeling, hun aantal 2° Les unités de formation constitutives de la section, leur nombre de
studiepunten, de onderwijsactiviteiten waaruit zij bestaan alsook het crédits, les activités d'enseignement qui les composent ainsi que leur
aantal lestijden; nombre de périodes;
3° De eindvaardigheden bedoeld bij de vormingseenheden waaronder de 3° Les compétences terminales visées par les unités de formation dont
geïntegreerde proef en de evaluatie bekrachtigd door de toegekende l'épreuve intégrée et l'évaluation sanctionnée par le grade académique
academische graad. conféré.
De Regering bepaalt de vorm en de inhoud van het diploma en van het Le Gouvernement fixe la forme et le contenu du diplôme et du
toevoegsel bij het diploma. supplément au diplôme.
HOOFDSTUK VI. - De integratie van het hoger onderwijs voor sociale CHAPITRE VI. - De l'intégration de l'enseignement supérieur de
promotie promotion sociale
in de Europese ruimte van het hoger onderwijs dans l'espace européen de l'enseignement supérieur.
Afdeling 1. - Mobiliteit en medewerkingen Section 1re. - Mobilité et collaborations

Art. 72.§ 1. Overeenkomstig de bepalingen van de artikelen 28, 29 en

Art. 72.§ 1er. Conformément aux dispositions des articles 28, 29 et

30 van voornoemd decreet van 31 maart 2004 en de artikelen 8, 114 en 30, du décret du 31 mars 2004 précité et aux articles 8, 114 et 115,
115, kan een samenwerkingsovereenkomst gesloten worden door een une convention de coopération peut être conclue par un établissement
instelling van onderwijs voor sociale promotie georganiseerd of d'enseignement de promotion sociale organisé ou subventionné par la
gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap met een of meerdere Belgische of buitenlandse instellingen van hoger onderwijs voor sociale promotie of met volledig leerplan. Die overeenkomst bepaalt dat sommige cursussen en werkzaamheden georganiseerd worden door die andere instellingen voor hoger onderwijs. De examens die erop betrekking hebben, worden afgelegd overeenkomstig de regels van kracht in die instellingen. De overeenkomst garandeert de erkenning en de valorisatie van de bekwaamheden verworven op het einde van de opleidingen georganiseerd door elke instelling en bekrachtigd door de overeenstemmende slaagattesten. De overeenkomst kan eveneens de uitwisseling van leden van het onderwijzend personeel bepalen. Deze laatsten behouden dezelfde rechten als in dienstactiviteit in hun oorspronkelijke instelling. De Regering bepaalt het kader en de nadere regels van de overeenkomsten en inzonderheid die met betrekking tot de uitwisseling van de personeelsleden. De Belgische of buitenlandse instellingen waarmee die overeenkomsten gesloten worden, moeten erkend worden door hun overheidsinstanties bevoegd inzake hoger onderwijs, curricula organiseren of deelnemen aan de organisatie van curricula en graden uitreiken die minstens gelijkgesteld worden met een graad van de eerste cyclus zoals bepaald bij dit decreet. De instellingen maken onverwijld de kopie van de Communauté française avec un ou plusieurs établissements d'enseignement supérieur belges ou étrangers de promotion sociale ou de plein exercice. Cette convention prévoit que certains cours et travaux sont organisés par ces autres établissements d'enseignement supérieur. Les examens qui s'y rapportent y sont présentés, conformément aux règles en vigueur dans ces établissements. La convention garantit la reconnaissance et la valorisation des compétences acquises au terme des formations organisées par chacun d'eux et sanctionnées par les attestations de réussite correspondantes. La convention peut également prévoir l'échange de membres du personnel enseignant. Ces derniers conservent les mêmes droits qu'en activité de service dans leur établissement d'origine. Le Gouvernement arrête le cadre et les modalités des conventions et particulièrement celles relatives à l'échange des membres du personnel. Les établissements belges ou étrangers avec lesquels ces conventions sont conclues doivent être reconnus par leurs autorités publiques compétentes en matière d'enseignement supérieur, organiser des cursus ou participer à l'organisation de cursus et délivrer des grades équivalents au moins à un grade de premier cycle tel que visé par ce décret. Les établissements transmettent sans délai au Conseil supérieur de
samenwerkingsovereenkomst over aan de Hoge raad van het onderwijs voor l'enseignement de promotion sociale copie de la convention de
sociale promotie. De Hoge raad van het onderwijs voor sociale promotie coopération. Le Conseil supérieur de l'enseignement de promotion
stelt daartoe jaarlijks een verslag op dat hij aan de Regering sociale établit annuellement un rapport à ce propos qu'il communique
meedeelt. au Gouvernement.
§ 2. De Student die deelneemt aan een studieprogramma in het kader van § 2. L'étudiant qui participe à un programme d'études dans le cadre du
het Europese programma « Een leven lang leren », verdeeld over programme européen « Education et Formation tout au long de la vie »,
meerdere instellingen die partner zijn bij een réparti dans plusieurs institutions partenaires d'une convention de
samenwerkingsovereenkomst zoals bepaald in § 1, blijft ingeschreven in zijn oorspronkelijke instelling. De partnerinstellingen kunnen hem noch inschrijvingsgeld noch bijkomende kosten vragen. Zijn inschrijving wordt als regelmatig beschouwd. § 3. Bij duale diplomering wordt elke student die regelmatig ingeschreven is bij meerdere partnerinstellingen gefinancierd door de Franse Gemeenschap naar rato van de studiepunten die overeenstemmen met de opleidingen gevolgd in elke instelling. Het door de partnerinstellingen aan de student gevraagde inschrijvingsrecht wordt eveneens berekend naar rato van de kredieten die overeenstemmen met de opleidingen gevolgd in elke instelling. coopération telle que visée au § 1er, reste inscrit dans son établissement d'origine. Les institutions partenaires ne peuvent lui réclamer aucun droit d'inscription ni aucun frais complémentaire. Son inscription est considérée comme régulière. § 3. En cas de codiplômation, tout étudiant régulièrement inscrit dans plusieurs institutions partenaires est financé par la Communauté française au prorata des crédits correspondant aux formations suivies dans chaque institution. Le droit d'inscription demandé à l'étudiant par les institutions partenaires se calcule également au prorata des crédits correspondant aux formations suivies dans chaque institution.
§ 4. De samenwerkingsovereenkomsten bedoeld in dit artikel worden § 4. Les conventions de coopération visées au présent article sont
onderworpen aan de goedkeuring van de Minister belast met het soumises à l'approbation du Ministre en charge de l'Enseignement de
Onderwijs voor Sociale promotie wat de instellingen van onderwijs voor Promotion sociale pour ce qui concerne les établissements
sociale promotie georganiseerd door de Franse Gemeenschap betreft en d'enseignement de promotion sociale organisés par la Communauté
aan hun inrichtende macht wat de instellingen van onderwijs voor française, et à celle de leur pouvoir organisateur pour ce qui
sociale promotie gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap betreft. concerne les établissements d'enseignement de promotion sociale
subventionnés par la Communauté française.
Afdeling 2. - Kwaliteitsbeheer Section 2. - Gestion de la qualité

Art. 73.Overeenkomstig het decreet van 14 november 2002 tot

Art. 73.Conformément au décret du 14 novembre 2002 créant l'Agence

oprichting van het Agentschap voor de evaluatie van de kwaliteit van pour l'évaluation de la qualité de l'enseignement supérieur organisé
het hoger onderwijs ingericht of gesubsidieerd door de Franse
Gemeenschap en het decreet van 22 februari 2008 houdende verschillende ou subventionné par la Communauté française et au décret du 22 février
maatregelen betreffende de organisatie en de werking van het 2008 portant diverses mesures relatives à l'organisation et au
Agentschap voor de evaluatie van de kwaliteit van het door de Franse fonctionnement de l'Agence pour l'évaluation de la qualité de
Gemeenschap georganiseerde of gesubsidieerde onderwijs, past het hoger l'enseignement supérieur organisé ou subventionné en Communauté
onderwijs voor sociale promotie in het kader van het française, l'enseignement supérieur de promotion sociale s'inscrit
kwaliteitsbeheerstelsel. dans le dispositif de la gestion de la qualité.
De instellingen voor onderwijs voor sociale promotie die een hoger Les établissements d'enseignement de promotion sociale qui organisent
onderwijs organiseren, staan in voor de opvolging en het beheer van de un enseignement supérieur assurent le suivi et la gestion de la
kwaliteit voor alle opdrachten zie zij vervullen op dat qualité pour toutes les missions qu'ils remplissent à ce niveau
onderwijsniveau. d'enseignement.
Die instellingen kunnen leiden tot partnerschappen die een Ces établissements peuvent conclure des accords de partenariat visant
gemeenschappelijke kwaliteitscoördinator kunnen aanstellen. Een à désigner un coordonnateur qualité commun. Un accord de partenariat
partnerschap kan niet meer dan vier partnerinstellingen voor hoger ne peut compter plus de quatre institutions partenaires d'enseignement
onderwijs voor sociale promotie tellen. supérieur de promotion sociale.
Afdeling 3. - Overleg met het hoger onderwijs met volledig leerplan Section 3. - Concertation avec l'enseignement supérieur de plein exercice

Art. 74.§ 1. De Regering richt een Vast bureau op dat ermee belast

Art. 74.§ 1er. Le Gouvernement crée un Bureau permanent chargé

wordt een overleg te garanderen tussen het hoger onderwijs voor d'assurer une concertation entre l'enseignement supérieur de promotion
sociale promotie en het hoger onderwijs met volledig leerplan. sociale et l'enseignement supérieur de plein exercice.
Het Vast bureau onderzoekt alle vragen die hem worden voorgelegd door Le Bureau permanent examine toute question qui lui est soumise par le
de Minister bevoegd voor het Onderwijs voor Sociale promotie of door Ministre en charge de l'Enseignement de Promotion sociale ou par le
de Minister bevoegd voor het Hoger onderwijs met volledig leerplan, Ministre en charge de l'Enseignement supérieur de plein exercice,
betreffende de dossiers van afdelingen, de overeenstemming of de relative aux dossiers de sections, à la correspondance ou à
gelijkstelling van niveau voor de graden van bachelor, master of de l'équivalence de niveau pour les grades de bachelier, de master ou de
specialisatiegraden. Het kan op elk ogenblik een vraag voorleggen spécialisation. Il peut à tout moment se saisir d'une question
betreffende hetzelfde onderwerp en uit eigen initiatief een advies relative au même objet et rendre d'initiative un avis aux Ministres
geven aan de betrokken Ministers. concernés.
§ 2. Het Vast bureau bestaat uit : § 2. Le Bureau permanent est composé :
1° Twee vertegenwoordigers van de Minister bevoegd voor het Hoger 1° De deux représentants du Ministre en charge de l'Enseignement
onderwijs voor sociale promotie en twee vertegenwoordigers van de supérieur de Promotion sociale et de deux représentants du Ministre en
Minister bevoegd voor het Hoger onderwijs met volledig leerplan; charge de l'Enseignement supérieur de plein exercice;
2° De Voorzitter en een Ondervoorzitter van de Hoge raad voor 2° Du Président et d'un Vice-président du Conseil supérieur de
onderwijs voor sociale promotie of hun afgevaardigden; l'enseignement de promotion sociale ou de leurs délégués;
3° De Voorzitter, de Ondervoorzitter en een vertegenwoordiger van de 3° Du Président, du Vice-président et d'un représentant du Conseil
Algemene raad voor Hogescholen en hun afgevaardigden; général des hautes écoles ou de leurs délégués;
4° De Voorzitter van de Overlegcommissie van het onderwijs voor 4° Du Président de la Commission de concertation de l'enseignement de
sociale promotie of zijn afgevaardigde; promotion sociale ou de son délégué;
5° De inspecteur belast met de coördinatie van de inspectie van het 5° De l'inspecteur chargé de la coordination de l'inspection de
onderwijs voor sociale promotie of zijn afgevaardigde; l'enseignement de promotion sociale ou de son délégué;
6° Een vertegenwoordiger van de Directie van het bestuur van het 6° D'un représentant de la Direction de l'administration de
onderwijs voor sociale promotie en een vertegenwoordiger van de l'enseignement de promotion sociale et d'un représentant de la
Directie van het bestuur van het hoger onderwijs met volledig leerplan Direction de l'administration de l'enseignement supérieur de plein
of hun afgevaardigden, aangesteld door de Regering. exercice ou de leurs délégués, désignés par le Gouvernement.
De leden opgenomen in § 2, 5° en 6°, zijn niet stemgerechtigd. Les membres repris au § 2, 5° et 6°, n'ont pas voix délibérative.
Wanneer het Vast bureau vragen behandelt die betrekking hebben op de Lorsque le Bureau permanent traite de questions relatives aux masters,
masters, neemt het als partner de Voorzitter van de Interuniversitaire il s'adjoint le Président du Conseil interuniversitaire de la
raad van de Franse Gemeenschap of zijn plaatsvervanger; in dat geval Communauté française ou son suppléant; dans ce cas, le troisième
is het derde lid van de Algemene raad voor Hogescholen niet stemgerechtigd. membre du Conseil général des hautes écoles n'a pas voix délibérative.
Wanneer het Vast bureau vragen behandelt die betrekking hebben op de Lorsque le Bureau permanent traite de questions relatives aux sections
afdelingen van de toegepaste kunsten, worden de vertegenwoordigers van des arts appliqués, les représentants du Conseil général des hautes
de Algemene raad voor Hogescholen vervangen door de Voorzitter en de écoles sont remplacés par le Président et les Vice-présidents du
Ondervoorzitters van de Hoge raad van het Hoger kunstonderwijs of hun Conseil supérieur de l'enseignement supérieur artistique ou de leurs
afgevaardigden. délégués.
Het Vast bureau kan op elk moment een beroep doen op externe leden als Le Bureau permanent peut à tout moment faire appel à des membres
deskundigen die niet stemgerechtigd zijn. extérieurs à titre d'experts, qui n'ont pas voix délibérative.
§ 3. Het Vast bureau wordt voor een periode van twee jaar alternerend § 3. Le Bureau permanent est présidé et vice-présidé alternativement
voorgezeten en ondervoorgezeten door een vertegenwoordiger van de et pour une période de deux ans par un représentant du Ministre en
Minister bevoegd voor het Hoger onderwijs met volledig leerplan en charge de l'Enseignement supérieur de plein exercice et par un
door een vertegenwoordiger van de Minister bevoegd voor het Onderwijs voor Sociale promotie. Het Vast bureau komt zoveel bijeen als het nodig is en minstens drie keer per jaar. Het wordt opgeroepen door de Voorzitter, hetzij op zijn initiatief, hetzij op de aanvraag van twee van zijn leden. De oproepingsbrief bevat de agenda alsmede de documenten en tekstontwerpen die hem voorgelegd worden. Het Vast bureau beraadslaagt slechts geldig over de punten op de agenda. Het beraadslaagt ongeacht het aantal aanwezige leden. De adviezen worden bij consensus uitgebracht. Bij gebrek aan consensus wordt er gestemd bij gewone meerderheid van de aanwezige stemgerechtigde leden. Het Bureau stelt zijn huishoudelijk reglement vast binnen de zes maanden volgend op de installatie ervan. De Regering belast de bestuursdiensten ermee het secretariaat van het Vast bureau waar te nemen. ». représentant du Ministre en charge de l'Enseignement de Promotion sociale. Le Bureau permanent se réunit autant de fois que l'intérêt l'exige et au moins trois fois par an. Il est convoqué par le Président, soit à son initiative, soit à la demande de deux de ses membres. La convocation contient l'ordre du jour ainsi que les documents et projets de textes qui lui sont soumis. Le Bureau permanent ne délibère valablement que sur les points contenus dans l'ordre du jour. Il délibère quel que soit le nombre de membres présents. Les avis sont rendus par consensus. En cas d'absence de consensus, il est procédé au vote à la majorité simple des membres présents ayant voix délibérative. Le Bureau fixe son règlement d'ordre intérieur endéans les six mois qui suivent son installation. Le Gouvernement charge les services de l'administration d'assurer le secrétariat du Bureau permanent. ».
HOOFDSTUK II. - Overgangs- en slotbepalingen CHAPITRE II. - Dispositions transitoires et finales

Art. 7.Voor de specifieke bekwaamheidsbewijzen van het hoger

Art. 7.Pour les titres spécifiques de l'enseignement supérieur de

onderwijs voor sociale promotie van het korte type van stelsel 1 die promotion sociale de type court de régime 1 comportant au moins 1 200
minstens 1 200 lestijden onderwijsactiviteiten tellen, behaald vóór de périodes d'activités d'enseignement, obtenu avant l'entrée en vigueur
inwerkingtreding van dit decreet, bepaalt de Regering de bruggen die du présent décret, le Gouvernement détermine les passerelles donnant
leiden tot de curricula van de graad van bachelor van het hoger accès aux cursus menant au grade de bachelier de l'enseignement
onderwijs voor sociale promotie of van het hoger onderwijs met supérieur de promotion sociale ou de l'enseignement supérieur de plein
volledig leerplan. exercice.

Art. 8.Een overeenstemmend bekwaamheidsbewijs of een bewijs van

Art. 8.Un titre correspondant ou un titre de gradué

gegradueerd opticien-optometrist of van huwelijks- en gezinsadviseur : opticien-optométriste ou de conseiller conjugal et familial gradué de
gegradueerde van het hoger onderwijs voor sociale promotie van het l'enseignement supérieur de promotion sociale de type court, obtenu
korte type, behaald vóór de inwerkingtreding van dit decreet, wordt avant l'entrée en vigueur du présent décret est équivalent au grade de
gelijkgesteld met de graad van bachelor bedoeld in artikel 48. bachelier visé à l'article 48.

Art. 9.Een overeenstemmend bewijs uitgereikt door het hoger onderwijs

Art. 9.Un titre correspondant délivré par l'enseignement supérieur de

voor sociale promotie van het lange type behaald vóór de promotion sociale de type long obtenu avant l'entrée en vigueur du
inwerkingtreding van dit decreet wordt gelijkgesteld met de graad van présent décret est équivalent au grade de master en sciences de
master industrieel ingenieur. l'ingénieur industriel.

Art. 10.De afdelingen van het hoger onderwijs voor sociale promotie

Art. 10.Les sections de l'enseignement supérieur de promotion sociale

worden georganiseerd volgens de structuur ingesteld door dit decreet sont organisées selon la structure instaurée par le présent décret et
en ten laatste voor 1 september 2012. au plus tard pour le 1er septembre 2012.
Een termijn van vijf jaar wordt toegekend om aan de studenten die hun Un délai de cinq ans est accordé pour permettre aux étudiants qui ont
opleiding begonnen zijn in de vroegere structuur van een graduaat van entamé leur formation dans l'ancienne structure d'un graduat de régime
stelsel 1 toe te laten hun studies tot een goed eind te brengen 1, de mener à bonne fin les études entreprises conformément à
overeenkomstig artikel 5ter. l'article 5ter.

Art. 11.De Regering bepaalt de inwerkingtreding van dit decreet.

Art. 11.Le Gouvernement détermine l'entrée en vigueur du présent

Kondigen dit decreet af, bevelen dat het in het Belgisch Staatsblad décret. Promulguons le présent décret, ordonnons qu'il soit publié au Moniteur
zal worden bekendgemaakt. belge.
Brussel op 14 november 2008. Bruxelles, le 14 novembre 2008.
De Minister-President, Le Ministre-Président du Gouvernement de la Communauté française,
R. DEMOTTE R. DEMOTTE
De Vice-Presidente en Minister van Hoger Onderwijs, La Vice-Présidente et Ministre de l'Enseignement supérieur,
Wetenschappelijk Onderzoek en Internationale Betrekkingen, de la Recherche scientifique et des Relations internationales,
Mevr. M.-D. SIMONET Mme M.-D. SIMONET
De Vice-President en Minister van Begroting, Financiën, Le Vice-Président et Ministre du Budget, des Finances, de la Fonction
Ambtenarenzaken en Sport, publique et des Sports,
M. DAERDEN M. DAERDEN
De Minister van Leerplichtonderwijs, Le Ministre de l'Enseignement obligatoire,
C. DUPONT Ch. DUPONT
De Minister van Cultuur en Audiovisuele Sector, La Ministre de la Culture et de l'Audiovisuel,
Mevr. F. LAANAN Mme F. LAANAN
De Minister van Kinderwelzijn, Hulpverlening aan de Jeugd en Gezondheid, Mevr. C. FONCK De Minister van Jeugd en Onderwijs voor Sociale Promotie, M. TARABELLA _______ Nota's (1) Zitting 2007-2008 : Stukken van het Parlement. - Ontwerp van decreet, nr. 589-1. Verslag, nr. 589-2. Zitting 2008-2009 : Integraal verslag. - Bespreking en aanneming. Vergadering van 12 november 2008. La Ministre de l'Enfance, de l'Aide à la Jeunesse et de la Santé, Mme C. FONCK Le Ministre de la Jeunesse et de l'Enseignement de Promotion sociale M. TARABELLA _______ Note (1) Session 2007-2008 : Documents du Parlement. - Projet de décret, n° 589-1. Rapport, n° 589-2. Session 2008-2009 : Compte-rendu intégral. - Discussion et adoption. Séance du 12 novembre 2008. Annexe 1re. - Sections délivrant les grades de bachelier et master Pour la consultation du tableau, voir image Vu pour être annexé au décret du 14 novembre 2008, modifiant le décret du 16 avril 1991, organisant l'enseignement de promotion sociale, en vue de favoriser l'intégration de son enseignement supérieur à l'espace européen de l'enseignement supérieur. Bruxelles, le 14 novembre 2008. Par le Gouvernement de la Communauté française : Le Ministre de la Jeunesse et de l'Enseignement de Promotion sociale, M. TARABELLA Annexe 2. - Habilitation provisoire, jusqu'au 30 juin 2011, des établissements qui ont bénéficié de l'autorisation d'ouverture des sections concernées, à la date du 23 juin 2008 Pour la consultation du tableau, voir image Vu pour être annexé au décret du 14 novembre 2008, modifiant le décret du 16 avril 1991, organisant l'enseignement de promotion sociale, en vue de favoriser l'intégration de son enseignement supérieur à l'espace européen de l'enseignement supérieur. Bruxelles, le 14 novembre 2008. Par le Gouvernement de la Communauté française : Le Ministre de la Jeunesse et de l'Enseignement de Promotion sociale,
M. TARABELLA
^