Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Besluit Van De Franse Gemeenschapscommissie van 03/06/1999
← Terug naar "3 JUNI 1999 - Besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie tot vaststelling van het schoolreglement voor het bijzonder secundair onderwijs, ingericht door de Franse Gemeenschapscommissie "
3 JUNI 1999 - Besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie tot vaststelling van het schoolreglement voor het bijzonder secundair onderwijs, ingericht door de Franse Gemeenschapscommissie Arrêté du Collège de la Commission communautaire française fixant le Règlement des études de l'enseignement secondaire spécial organisé par la Commission communautaire française
FRANSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 3 JUNI 1999 - Besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie tot vaststelling van het schoolreglement voor het bijzonder secundair onderwijs, ingericht door de Franse Gemeenschapscommissie Het College van de Franse Gemeenschapscommissie, Gelet op het decreet van de Franse Gemeenschap van 24 juli 1997 tot bepaling van de prioritaire taken van het lager en middelbaar onderwijs en houdende organisatie van de geëigende structuren om deze te vervullen; COMMISSION COMMUNAUTAIRE FRANÇAISE DE LA REGION DE BRUXELLES-CAPITALE 3 JUIN 1999. - Arrêté du Collège de la Commission communautaire française fixant le Règlement des études de l'enseignement secondaire spécial organisé par la Commission communautaire française Le Collège de la Commission communautaire française, Vu le décret de la Communauté française du 24 juillet 1997 définissant les missions prioritaires de l'enseignement fondamental et de l'enseignement secondaire et organisant les structures propres à les atteindre;
Overwegende dat artikel 77 van voornoemd decreet de inrichtende macht Considerant que l'article 77 du décret précité précise l'obligation,
van het gesubsidieerd onderwijs verplicht tot het opstellen van het pour tout pouvoir organisateur de l'enseignement subventionné,
algemeen schoolreglement voor elk onderwijsniveau; d'établir, pour chaque niveau d'enseignement, le règlement général des
Overwegende dat artikel 78 bepaalt dat het schoolreglement normen en études; Considerant que l'article 78 du décret dispose que le Règlement des
prioriteiten van pedagogische aard voor de leerling geeft; études définit des normes et des priorités à caractère pédagogique
Gelet op het advies van het plaatselijk paritair comité van 5 februari pour l'élève; Vu l'avis exprimé par la Commission paritaire locale en date du 5
1999; février 1999;
Op voordracht van het Lid van het College, belast met Onderwijs, Sur proposition du Membre du Collège, chargé de l'Enseignement,
Besluit : Arrête :

Artikel 1.Het schoolreglement voor het bijzonder secundair onderwijs,

Article 1er.Le Règlement des études de l'enseignement secondaire

ingericht door de Franse Gemeenschapscommissie, wordt aangenomen spécial organisé par la Commission communautaire française, est adopté
overeenkomstig bijgaande tekst. conformément au texte repris en annexe.

Art. 2.Het Lid van het College, bevoegd voor Onderwijs, is belast met

Art. 2.Le Membre du Collège qui a l'Enseignement dans ses

de uitvoering van dit besluit. attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté.

Art. 3.Dit besluit treedt in werking op 1 september 1999.

Art. 3.Le présent arrêté entre en vigueur au 1er septembre 1999.

Brussel, op 3 juni 1999. Bruxelles, le 3 juin 1999.
Namens het College : Par le Collège :
Lid van het College, bevoegd voor Onderwijs, E. TOMAS Voorzitter van het College, H. HASQUIN BIJLAGE SCHOOLREGLEMENT VAN HET BIJZONDER SECUNDAIR ONDERWIJS INGERICHT DOOR DE FRANSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE Dit reglement bepaalt een zeker aantal normen en prioriteiten die fungeren als leidraad voor de leerling om kwalitatief hoogstaand schoolwerk af te leveren in overeenstemming met zijn bekwaamheid. Het bepaalt tevens de nadere regelen voor de evaluatie door de leerkrachten, de deliberatieprocedures voor de klassenraden en voor de verstrekking van de informatie over hun beslissing. KWALITATIEF HOOGSTAAND SCHOOLWERK Kwalitatief hoogstaand schoolwerk maakt het mogelijk kennis en vaardigheden langdurig te vergaren en te onthouden. Een dergelijke vergaring gebeurt niet door de loutere overdracht of een simpel onderricht, maar is het resultaat van een individueel en collectief werk waarbij gestreefd wordt om problemen op te lossen. Als een probleem een opdracht is die niet onmiddelijk kan opgelost kan worden omdat er geen regel voorhanden is, dan zal het onderwijs van de Franse Gemeenschapscommissie zich als doel stellen de leerlingen voor complexere problemen te stellen, waarbij beroep zal worden gedaan op E. TOMAS, membre du Collège, chargé de l'Enseignement, H. HASQUIN, président du Collège, Annexe REGLEMENT DES ETUDES DE L'ENSEIGNEMENT SECONDAIRE SPECIAL ORGANISE PAR LA COMMISSION COMMUNAUTAIRE FRAN¾AISE Le présent règlement définit un certain nombre de normes et de priorités qui doivent conduire l'élève à produire un travail scolaire de qualité correspondant à ses capacités. Il définit également les modalités de l'évaluation par les enseignants, les procédures de délibération des conseils de classe ainsi que la communication de l'information relative à leurs décisions. DU TRAVAIL SCOLAIRE DE QUALITE Un travail scolaire de qualité est celui qui permet l'acquisition durable et mobilisable de connaissances et de compétences. Une telle acquisition ne résulte pas d'une simple transmission ou d'une simple application d'un enseignement reçu, mais elle est le produit d'un travail individuel et collectif portant sur la résolution de problèmes. Si on appelle problème toute tâche dont la résolution n'est pas immédiate parce qu'elle ne résulte pas de la simple application d'une règle, l'enseignement de la Commission communautaire française aura pour but de confronter ses élèves avec des problèmes de plus en plus complexes, mobilisant des connaissances et des savoir-faire de
een diepgaandere en uiteenlopendere kennis en know-how. plus en plus approfondis et variés.
In het bijzonder secundair onderwijs worden de leerlingen meer bepaald Dans l'enseignement secondaire spécial, les élèves sont notamment
voorbereid op de sociale en/of professionele realiteit. Dit gebeurt préparés à la réalité sociale et/ou professionnelle par la mise en
aan de hand van concrete taken. Bovendien besteedt het bijzonder oeuvre d'activités concrètes. De plus, l'enseignement secondaire
secundair onderwijs bijzonder aandacht aan fysieke, sportieve en spécial accorde une place importante aux activités physiques,
artistieke activiteiten. sportives et artistiques.
De fysieke capaciteiten van iedere leerling worden gevolgd door de Les aptitudes physiques de chaque élève sont suivies par le service
medische/paramedische dienst. Het emotionele aspect wordt eveneens médical/paramédical. La vie émotionnelle est l'objet de tous les soins
opgevolgd : de leerling zal worden geleerd hoe met deze innerlijke : aider l'élève à gérer les énergies qui l'habitent.
energie moeten worden omgegaan.
BIJZONDER SECUNDAIR ONDERWIJS - VORM 2 Enseignement secondaire spécial de forme 2
Van bij de inschrijving van de leerling stelt de klassenraad een Dès l'inscription de l'élève, le conseil de classe élabore un plan
individueel leerprogramma op op basis van hetwelk ieder lid van het individuel d'apprentissage à partir duquel chaque membre de l'équipe
opvoedingsteam het opvoedingsschema uitvoert en hierover voorstellen éducative propose et met en oeuvre le travail d'éducation. Ce plan
formuleert. Dit individueel leerplan wordt tijdens de hele schoolduur individuel d'apprentissage est régulièrement complété et ajusté par le
van de leerling regelmatig aangevuld en aangepast door de klassenraad. conseil de classe pendant toute la scolarité de l'élève.
Het bijzonder secundair onderwijs van het type 2 wordt ingericht in 2 L'enseignement secondaire spécial de forme 2 est organisé en 2 phases
fasen van ieder twee studiejaren. comportant chacune 2 années d'études.
De opvoedingsactiviteiten, welke borg staan voor een hoogstaand Les activités éducatives, correspondant à un travail scolaire de
kwalitatief schoolwerk, zijn op basis van de specifieke kenmerken van qualité sont organisées en fonction de la spécificité de
het onderwijs georganiseerd : l'établissement :
- in algemene opleidingsactiviteiten; - en activités de formation générale;
- in activiteiten in professionele en/of creatieve werkplaatsen met - en activités dans des ateliers professionnels et/ou créatifs de
het oog op een betere persoonlijke ontplooiing van de leerling en de façon à favoriser l'épanouissement personnel de l'élève et à préparer
socioprofessionele integratie. son insertion socioprofessionnelle.
Deze activiteiten die zijn geprogrammeerd op grond van hetr Ces activités, programmées en fonction du plan individuel
individueel leerprogramma, gebeuren collectief of individueel. d'apprentissage, se réalisent de façon collective ou individuelle.
Ze verlopen binnen of buiten de instelling. Elles se déroulent à l'intérieur ou à l'extérieur de l'établissement.
Via deze opvoedingsactiviteiten zal de leerling in staat zijn Au travers de ces activités éducatives, l'élève sera amené
- zijn plaats te vinden in zijn sociale omgeving; - à se situer par rapport à son environnement social;
- zich voor te bereiden op zijn plaats in de maatschappij en hierin - à se préparer à tenir sa place dans la société en y tenant un rôle
een actieve rol te spelen, rekening houdend met zijn mogelijkheden. actif, selon ses possibilités.
BIJZONDER SECUNDAIR ONDERWIJS - VORM 3 Enseignement secondaire spécial de forme 3
Van bij de inschrijving van de leerling stelt de klassenraad een Dès l'inscription de l'élève, l'équipe éducative élabore un plan
leerplan op op basis waarvan ieder lid van het opvoedingsteam het d'apprentissage à partir duquel chaque membre de l'équipe éducative
opvoedingsschema zal uitvoeren en hierover voorstellen zal formuleren. propose et met en oeuvre le travail d'éducation. Ce plan individuel
Dit individueel leerplan past in het deel van het specifiek d'apprentissage s'inscrit dans la partie spécifique à l'enseignement
onderwijsproject van het bijzonder secundair onderwijs - type 3. Dit secondaire spécial de forme 3. Il sera régulièrement complété et
programma wordt regelmatig aangevuld en aangepast naargelang de réajusté en tenant compte des intérêts de l'élève, de ses acquis, de
interesses van de leerling, zijn kennis, zijn gedrag, mogelijkheden, son comportement, de ses possibilités,
vaardigheden en moeilijkheden. de ses aptitudes, de ses difficultés.
Het bijzonder secundair onderwijs type 3 bestaat uit 5 schooljaren. L'enseignement secondaire spécial de forme 3 comporte 5 années
Een zesde specialisatiejaar kan het programma afronden. d'études. Une 6e année, dite de perfectionnement peut être organisée.
De opvoedingsactiviteiten die borg staan voor een kwaliteitsvol Les activités éducatives, correspondant à un travail scolaire de
onderwijs, zijn toegespitst op : qualité, s'organisent
- algemene opleidingsactiviteiten; - en activités de formation générale;
- professionele opleidingsactiviteiten; - en activités de formation professionnelle;
- steun- en/of hulpactiviteiten, - en activités de soutien et/ou de remédiation,
met het oog op de persoonlijke ontplooiing van de leerling en zijn de façon à favoriser l'épanouissement personnel de l'élève et à
daadwerkelijke socioprofessionnele integratie. préparer effectivement son insertion socioprofessionnelle.
Deze activiteiten die zijn geprogrammeerd op basis van het leerplan Ces activités, programmées en fonction du plan d'apprentissage, se
gebeuren gezamenlijk of individueel. réalisent de façon collective ou individuelle.
Zij vind binnen of buiten de instelling plaats. Elles se déroulent à l'intérieur ou à l'extérieur de l'établissement.
Op grond van de opties genomen door de klassenraad kan het schoolwerk Selon les options prises en conseil de classe, le travail scolaire
bestaan uit : peut comporter
- individuele taken; - des travaux individuels;
- groepstaken; - des travaux de groupe;
- opzoekingswerk; - des travaux de recherche;
- sporadisch uit huiswerk. - occasionnellement des travaux à domicile.
De vereisten voor een kwaliteitsvol schoolwerk zijn, volgens de Les exigences d'un travail scolaire de qualité portent, selon des
criteria bepaald door de klassenraad : repères fixés par le conseil de classe sur :
- verantwoordelijkheidszin die zich uit door aandacht, expressie, zin - le sens des responsabilités, qui se manifeste entre autres, par
voor initiatief, een streven naar goed werk, luisterbereidheid; l'attention, l'expression, la prise d'initiatives, le souci du travail
bien fait, l'écoute;
- de geleidelijke verwerving van een persoonlijke en efficiënte - l'acquisition progressive d'une méthode de travail personnelle et
werkwijze; efficace;
- het vermogen om een team aan te vullen en gezamenlijk een opdracht - la capacité à s'intégrer dans une équipe et à oeuvrer solidairement
te vervullen; à l'accomplissement d'une tâche;
- eerbied voor de opgelegde voorschriften, doch met behoud van een - le respect des consignes données, qui n'exclut pas l'exercice du
kritisch standpunt en op een manier die is aangepast een het onderwijsniveau; sens critique selon des modalités adaptées au niveau d'enseignement;
- de zorg bij de voorbereiding van het werk, ongeacht de aard ervan; - le soin dans la préparation des travaux, quels qu'ils soient;
- het eerbiedigen van de deadlines. - le respect des échéances et des délais.
De activiteiten zijn zodanig opgevat dat de leerling constant waakzaam Les activités seront conçues en vue de favoriser constamment l'esprit
moet blijven. d'éveil chez l'élève
Bijzonder secundair onderwijs vorm 4 - types 6 en 7 Enseignement secondaire spécial de forme 4 - types 6 et 7
De inrichting van het bijzonder secundair onderwijs vorm 4 is een L'organisation de l'enseignement secondaire spécial de forme 4 est
copie van het gewoon secundair onderwijs maar houdt rekening met de calquée sur celle de l'enseignement secondaire ordinaire mais en
specifieke kenmerken van iedere onderwijsvorm. tenant compte des spécificités propres à chaque type d'enseignement.
Iedere leerling wordt gezien als een uniek persoon naar wier wensen Chaque élève est considéré en tant que personne unique, dont les
wordt geluisterd en waarbij rekening wordt gehouden met zowel zijn désirs sont écoutés en tenant compte de ses habilités ainsi que de ses
vaardigheden als zijn eigen intellectuele rijkdom. richesses intellectuelles propres.
Het lessenprogramma wordt aangevuld met een intensieve parascolaire Le programme des cours est prolongé par une intense activité
activiteit waar de pedagogische inspanningen getoetst worden op het parascolaire où les démarches pédagogiques trouvent des terrains
terrein. d'application.
Het bijzonder secundair onderwijs vorm 4 stelt als hoofddoel de L'enseignement secondaire spécial de forme 4 a pour objectif majeur,
globale en harmonieuze ontplooiing van de adolescent. le développement global et harmonieux de l'adolescent.
Organisatie : drie graden van ieder twee jaar - Organisation : trois degrés de deux ans.
§ 1. De eerste gemeenschappelijke graad voor alle leerlingen is de § 1. Le premier degré commun à tous les élèves fait partie d'un
pedagogische voortzetting van het basisonderwijs. continuum pédagogique avec l'enseignement fondamental.
§ 2. De tweede en derde graden worden opgesplitst in technisch en § 2. Les deuxième et troisième degrés sont organisés en enseignement
beroepsonderwijs. professionnel et technique.
§ 3. De eerste graad van het secundair onderwijs kan anders worden § 3. Le premier degré de l'enseignement secondaire peut être organisé
ingericht zodat de pedagogische begeleiding van de leerling gebeurt op basis van de behoeften van laatstgenoemde. De leerling die de eerste graad beter aflegt in drie jaar in plaats van twee jaar kan dit bijkomend jaar volgen in de instelling. Dit jaar is aangepast aan de leerbeheoften van dez leerling zelf. § 4. De tweede graad bestaat uit het 3e en het 4e jaar. De derde graad uit het 5e en het 6e jaar van het secundair technisch onderwijs en uit het 5e, 6e en 7e jaar uit het secundair beroepsonderwijs. ENKELE HULPMIDDELEN VOOR DE LEERLING OM KWALITATIEF HOOGSTAAND SCHOOLWERK AF TE LEVEREN Elke leerling wordt beschouwd als een unieke persoonlijkheid naar wiens verzuchtingen wordt geluisterd, rekening houdend met diens gewoonten en eigen intellectuele rijkdom. Het lesprogramma wordt verlengd met intensieve buitenschoolse activiteiten waar de pedagogische verworvenheden een praktische toepassing vinden. De fysieke vaardigheden van de leerlingen worden opgevolgd door de medische/paramedische dienst. Aan het gevoelsleven wordt zoveel mogelijk aandacht besteed : de leerling wordt geholpen om zijn geesteskracht in goede banen te leiden. Het bijzonder lager onderwijs heeft in de eerste plaats de globale en harmonieuze ontpooiing van het kind als doel. - Omschrijving van de doelstellingen Voor elke nieuwe leerfase wordt de leerling door elke leraar op de hoogte gebracht van : - de vooropgezette doelstellingen; - de te verwerven bekwaamheid en kennis aan de hand van voorbeelden; - de criteria voor het welslagen; de manière différenciée afin de permettre un parcours pédagogique adapté aux besoins de l'élève. L'élève amené à parcourir le 1er degré en 3 ans plutôt qu'en 2 peut suivre l'année complémentaire adaptée à ses besoins d'apprentissage dans l'établissement. § 4. Le 2e degré comporte les 3e et 4e années. Le 3e degré comporte les 5e et 6e années de l'enseignement secondaire technique et les 5e, 6e et 7e années de l'enseignement secondaire professionnel. DE QUELQUES MOYENS POUR AIDER L'ELEVE A PRODUIRE UN TRAVAIL SCOLAIRE DE QUALITE Expliquer les objectifs Avant une nouvelle séquence d'apprentissage, l'élève est informé par chaque professeur - des objectifs poursuivis; - des compétences et des savoirs à acquérir; - des critères de réussite; - des moyens d'évaluation. Le professeur veille à proposer aux élèves des exemples de ce qu'ils
- de evaluatiemethodes. devront être capables de faire.
De leraar geeft voorbeelden van de zaken die ze geacht worden te Développer les compétences transversales
kennen. - Ontwikkeling van vaardigheden in de breedte Les activités proposées aux élèves sont construites par les
De aan de leerling aangeboden activiteiten worden door de leraar professeurs de façon
opgebouwd met het oog op de verscheidenheid van de stappen zoals : à diversifier les démarches telles que :
- identificatie; - identifier;
- vergelijking; - comparer;
- vertaling van de ene taal naar de andere; - traduire d'un langage vers l'autre;
- onderscheid tussen hoofd- en bijzaken - distinguer l'essentiel de l'accessoire;
- samenvatting; - résumer.
het verwerven van werkmethodes zoals : à faire acquérir des méthodes de travail telles que
- begrip van de voorschriften; - la compréhension des consignes;
- efficiënt gebruik van de werkinstrumenten; - l'utilisation pertinente des outils de travail;
- tijdsindeling,... - la gestion du temps,...
- Ontwikkeling van passend persoonlijk en sociaal gedrag Développer les comportements personnels et sociaux adéquats
De door de leerling uitgevoerde taken worden opgezet met het oog op : - de ontwikkeling van verantwoordelijkheidszin en zin tot initiatief - naleving van de leefregels zoals : - luisterbereidheid; - aandacht; - samenwerking; - beheersing van emotionele uitingen, bevorderd via de PATHS-methode; - zorgzaamheid; - teamgeest; - naleving van de termijnen en van de voorschriften. - Aanleren van het bijhouden van een verplicht document : de schoolagenda De schoolagenda vormt een instrument voor de organisatie van het schoolwerk. Aan de hand van de schoolagenda kan de leerling zijn tijd indelen en een planning opstellen van de vordering van zijn taken in de les en thuis. Hij heeft een administratieve functie (planning van de taken, vermelding van het lesrooster en van de buitenschoolse activiteiten, lijst van de verlofdagen). Hij vormt het Les tâches accomplies par les élèves sont conçues en vue de : - développer le sens des responsabilités et l'esprit d'initiative; - respecter les règles de vie telles que : . l'écoute; . l'attention; . la coopération; . la maîtrise des réactions affectives; . le souci du travail bien fait; . la capacité à s'intégrer dans une équipe et à oeuvrer solidairement à l'accomplissement d'une tâche; . le respect des échéances, des délais et des consignes données. Apprendre à tenir un document obligatoire : le journal de classe Le journal de classe est un outil de gestion du travail scolaire. Il permet à l'élève de gérer son temps et de planifier l'avancement progressif de ses travaux en classe et à domicile. Il a une fonction administrative (planification des tâches, mention des horaires, des
communicatiemiddel bij uitstek tussen de school en de ouders of de activités parascolaires, liste des congés). Il sert de lien privilégié
persoon die aansprakelijk is voor de leerling. De agenda is een wezenlijk hulpmiddel voor de opleiding en dient derhalve duidelijk, verzorgd en foutloos te zijn. De leerkrachten en leerlingen besteden aldus de nodige tijd aan het aanleren van het bijhouden en passend gebruik ervan. - Aanleren van het zelfstandig werken en werken in groepsverband De geestes- en handenarbeid die van de leerlingen wordt vereist, omvat taken op school en daarbuiten. De werkzaamheden op school omvatten individuele en collectieve taken inzake : entre l'école et les parents ou la personne responsable de l'élève. Outil de formation essentiel, il nécessite clarté, soin et orthographe. Les professeurs et les élèves y consacrent donc le temps nécessaire à l'apprentissage de sa tenue et de sa bonne utilisation. Apprendre à travailler ensemble et individuellement Le travail intellectuel et manuel demandé aux élèves inclut des tâches réalisées à l'école et en dehors de celle-ci. Le travail à l'école comporte des travaux individuels et collectifs :
- opzoeking; - de recherche;
- analyse en synthese; - d'analyse et de synthèse;
- het memoriseren en reproduceren; - de mémorisation et de production;
- verwerking en mededeling van gegevens; - projecten. Bij de werkzaamheden buiten de school wordt rekening gehouden met de studiegraad, de toenemende bekwaamheid tot autonomie en organisatie die elke leerling zich geleidelijkaan eigen moet maken. Hierdoor kunnen taken waarvoor in de klas weinig tijd is, tot een goed einde worden gebracht. De gevraagde taken moeten kunnen worden uitgevoerd zonder hulp van volwassenen. De leerkracht ziet erop toe dat elke leerling toegang heeft tot de informatiebronnen en passende hulpmiddelen. Huiswerk mag er niet toe leiden dat de sociale, culturele en economische ongelijkheid zou toenemen. De leraars spreiden, in de mate van het mogelijke, de werken zodat tijdelijke of permanente overbelasting vermeden wordt en een evenwicht tussen de verschillende disciplines behouden blijft. EVALUATIE De evaluatie slaat zowel op de disciplinaire vaardigheden als de vaardigheden in de breedte - DE FORMATIEVE EVALUATIE : De formatieve evaluatie omvat het advies en bijstand aan de leerling. Ze geeft de geslaagde resultaten weer en omschrijft de oorzaak van de problemen en fouten, waarbij oplossingen worden voorgesteld. Ze houdt geen straf noch veroordeling in. De afwezigheid van straf garandeert de zekerheid die de leerling nodg heeft om iets te durven aanleren in situaties die nieuw voor hem zijn, ongeacht het gaat om oplossingen, opzoekwerk of geconcretiseerde plannen. Als een wezenlijke motiverende factor is de formatieve evaluatie van fundamenteel belang in het onderwijs waaraan de leerling actief deelneemt. De geboekte vooruitgang en het wederkerend succes zijn bekwaamheidscriteria wanneer fouten te wijten aan het leerproces geen straf inhouden voor de leerling, omdat deze zijn vertrouwen nodig in dit proces kunnen ondermijnen. Voor de vorm 2 is de evaluatie formatief en continu zodat wordt tegemoetgekomen aan de educatieve prioriteiten van het onderwijs vorm 2. Driemaal per schooljaar krijgt de leerling een rapport over zijn vooruitgang in de verschillende lessen en over zijn gedrag. De klassenraad bepaalt, voor iedere leerling, de duur van deze fasen. De overgang van de eerste fase naar de twee wordt beslist door de klassenraad op basis van de gegevens van het individueel leerprogramma, de vooruitgang van de leerling, de motivatie, zijn interesses,... Wanneer de leerling de school verlaat, krijgt hij een getuigschrift van aanwezigheid. - de traitement et de communication d'informations; - de mise en projet. Le travail exécuté en dehors de l'école doit tenir compte du niveau des études, de la capacité croissante d'autonomie et d'organisation à laquelle chaque élève doit progressivement se former. Il permet de mener à bien des tâches peu compatibles avec le temps disponible en classe. Les tâches demandées doivent pouvoir être réalisées sans l'aide d'un adulte. Le professeur s'assure que chaque élève ait accès aux sources d'informations et aux outils adéquats. Ainsi le travail à domicile n'aura pas pour effet d'accroître les conséquences d'inégalité sociale, culturelle et économique. Les professeurs veillent dans la mesure du possible à planifier les travaux de façon à éviter les surcharges momentanées ou permanentes et à respecter les équilibres entre les disciplines. DE L'EVALUATION L'évaluation porte à la fois sur les compétences disciplinaires et les compétences transversales. - L'évaluation formative Elle fait partie des activités d'enseignement et d'apprentissage. Dans la mesure où elle met en évidence les réussites et s'efforce d'identifier l'origine des difficultés et des erreurs afin de proposer des pistes pour les surmonter, elle est un facteur essentiel de motivation, de confiance en soi et de progrès des élèves. Dans une évaluation formative, l'erreur ne pénalise jamais l'élève, elle est un indicateur à son usage et à celui du professeur. Cette absence de sanction et de jugement liés à l'erreur crée la sécurité indispensable pour que chaque élève ose prendre le risque d'apprendre dans des situations nouvelles pour lui. Elle est donc essentielle dans un enseignement auquel l'élève prend une part active en étant placé dans des situations de résolution de problèmes, de recherche et de création qui conduisent à la maîtrise des compétences, Si les erreurs inhérentes à toute démarche d'apprentissage ne doivent pas pénaliser l'élève, au risque de le priver de la confiance nécessaire à son apprentissage, les progrès accomplis et le caractère récurrent de réussite constituent des critères de la certification Pour la forme 2, l'évaluation est formative et continue de façon à rencontrer les priorités éducatives de l'enseignement de forme 2. Trois fois par année scolaire, l'élève reçoit un bulletin précisant ses évolutions dans les différents cours et sur le plan comportemental. Le conseil de classe fixe, pour chaque élève, la durée des phases. Le passage de la première phase à la seconde résulte d'une décision du conseil de classe prenant en compte, à partir des données du plan individuel d'apprentissage, les progrès de l'élève, sa motivation, ses intérêts,... Lorsqu'il quitte l'école, l'élève reçoit une attestation de fréquentation.
Voor vorm 3 verleent de formatieve evaluatie voorrang aan de Pour la forme 3, l'évaluation formative accorde la priorité à la
vooruitgang van de leerling. Hierdoor is het mogelijk te zien welke de progression de l'élève. Elle permet de repérer les différentes
verschillende vaardigheden de leerling aanleert. compétences acquises par l'élève.
Driemaal per schooljaar krijgt de leerling een rapport met daarin de Trois fois par année, l'élève reçoit un bulletin précisant ses
vooruitgang die hij boekt in de verschillende lessen (houding ten évolutions dans les différents cours (attitude face au travail et
aanzien van het werk en aantal bereikte vaardigheidsdrempels) als een nombre de compétences seuils acquises) et sur le plan comportemental.
evaluatie van zijn gedrag.
- DE SUMMATIEVE EVALUATIE - L'évaluation sommative
Summatieve proeven kunnen worden georganiseerd aan het eind van een of Des épreuves à caractère sommatif peuvent être organisées au terme
meerdere leercycli met het oog op een balans daarvan. Ze geven de d'une ou de plusieurs séquences d'apprentissage pour en faire le
bilan. Elles indiquent à l'élève et à ses parents le degré
leerling en diens ouders een idee in hoeverre de leerstof is verwerkt d'acquisition des connaissances et de maîtrise des compétences.
en de vaardigheden worden beheerst. Elles permettent au conseil de classe de prendre et de motiver ses
Op basis daarvan kan de klassenraad haar beslissingen nemen en décisions en fin d'année scolaire.
motiveren aan het eind van het schooljaar. Les socles de compétences, les compétences terminales et les profils
De vaardigheidsdrempels, de eindcapaciteiten en de opleidingsprofielen de formation constituent les références à prendre en considération
zijn criteria die in aanmerking moeten komen, meer bepaald voor de notamment pour les élèves susceptibles d'être intégrés dans
leerlingen die naar het gewoon onderwijs overgaan. l'enseignement ordinaire.
Ieder die onderworpen is aan een summatieve beoordeling moet volledig Tout ce qui fait l'objet d'une évaluation sommative doit correspondre
beantwoorden aan bovenstaande criteria en de evaluatievoorwaarden moeten gelijk zijn aan de scholingsvoorwaarden. Het werk dat de summatieve beoordeling voorafgaat geeft de leerling, inzoverre die mogelijk is, de kans op slagen. Iedere summatieve toets moet steeds alsdusdanig gemeld worden door de leraar en de datum ervan vastgesteld, rekening houdend met de spreiding van alle aan de leerlingen opgelegde taken. Iedere proef, ongeacht deze nu formatief of summatief is (behoudens enkele eindtoetsen in juni voor de leerlingen die afstuderen), wordt geanalyseerd en er wordt gekeken hoe de problemen kunnen worden opgelost. - GETUIGSCHRIFT strictement aux objectifs annoncés et les conditions de l'évaluation doivent être semblables aux conditions d'apprentissage. Le travail précédant l'évaluation sommative aura mis, autant que faire se peut, chaque élève dans une situation s'ouvrant sur la réussite. Toute épreuve d'évaluation sommative doit toujours être annoncée comme telle par l'enseignant et sa date est fixée par lui en tenant compte de la répartition de l'ensemble des tâches demandées aux élèves. Toute épreuve, qu'elle soit formative ou sommative (à l'exception d'éventuelles épreuves terminales en juin pour les élèves en situation de réussite), doit être suivie d'une analyse et de remédiations Certification
BIJZONDER SECUNDAIR ONDERWIJS - VORM 4 Enseignement secondaire spécial de forme 4
De klassenraad kan voorstellen om een leerling te heroriënteren naar Le conseil de classe est habilité à proposer la réorientation d'un
het gewoon onderwijs. élève vers l'enseignement ordinaire.
Na het 1e jaar van de eerste graad stelt de klassenraad een rapport op A l'issue de la 1ère année du 1er degré organisé en un cycle, le
over de verworven kennis. conseil de classe établit un rapport de compétences acquises.
Na het tweede jaar van de eerste graad en de daaropvolgende jaren A l'issue de la 2e année du 1er degré et des années suivantes, le
geeft de klassenraad één van volgende uitslagen : conseil de classe signifie
- met vrucht geslaagd zonder voorbehoud (attest A); - une réussite sans restriction par une attestation A;
- met vrucht geslaagd doch met voorbehoud (attest B); - une réussite avec restriction par une attestation B;
- niet met vrucht geslaagd (attest C) - un refus par une attestation C.
Attesten B en C zijn gemotiveerd. Les attestations B et C sont motivées.
Als er na het lager onderwijs geen getuigschrift van het lager Si un C.E.B. n'a pas été obtenu en fin d'études primaires, il peut
onderwijs wordt behaald, kan dit na een eerste of tweede jaar in het être accordé après une première ou une deuxième année de
secundair onderwijs uitgereikt worden. l'enseignement secondaire.
Na het 4e jaar, dus het eind van de 2e graad, wordt een secundair Après la 4e année, fin du 2e degré, un certificat secondaire du 2e
getuigschrift van de 2e graad uitgereikt. degré est délivré.
Het getuischrift hoger secundair onderwijs (GHSO) wordt uitgereikt aan Le certificat d'enseignement secondaire supérieur (CESS) est délivré
de regelmatig ingeschreven leerlingen die in de laatste twee aux élèves réguliers qui ont réussi les 2 dernières années d'études de
studiejaren van het secundair technisch onderwijs in dezelfde l'enseignement secondaire technique dans la même forme d'enseignement
onderwijsvorm in dezelfde afdeling en deze oriëntatie zijn geslaagd. dans la même section et dans la même orientation d'études. Le CESS est
Het GHSO wordt gehomologeerd. soumis à l'homologation.
Het studiegetuigschrift van het 6e jaar secundair beroepsonderwijs Le certificat d'études de 6e année de l'enseignement secondaire
wordt uitgereikt na een 6e beroepsjaar dat met vrucht wordt beëindigd. professionnel, est délivré à l'issue d'une 6e année professionnelle
réussie avec fruit.
Een GHSO wordt uitgereikt aan de regelmatige leerlingen die een 7e Un CESS est délivré aux élèves réguliers qui ont réussi une 7e année
jaar secundaire beroepsonderwijs met vrucht hebben beëindigd. Het GHSO de l'enseignement secondaire professionnel. Le CESS est soumis à
wordt gehomologeerd. l'homologation
Na het 6e jaar technisch of beroepsonderwijs en na een 7e technisch of A l'issue de la 6e année de l'enseignement technique ou professionnel
beroepsjaar wordt het bekwaamheidscertificaat uitgereikt aan die et à l'issue d'une 7e année technique ou professionnelle, le
leerling die geslaagd is in de bekwaamheidstest; deze test peilt naar certificat de qualification est délivré à l'élève qui a réussi
de bekwaamheid van de leerling die zal toetreden tot de arbeidsmarkt. l'épreuve de qualification; celle-ci valorise l'aptitude de l'élève à
De jury, die is samengesteld volgens de wijzen bepaald in de entrer dans la vie active. Le jury de qualification composé selon les
reglementering, delibereert definitief over de bekwaamheidstest, los modalités fixées par la réglementation délibère définitivement sur
van de klassenraad. l'épreuve de qualification indépendamment du conseil de classe.
In de afdelingen waar bedrijfsstages worden georganiseerd, zijn deze Dans les sections où des stages en entreprise sont organisés, ceux-ci
verplicht en wordt met de beoordeling ervan rekening gehouden bij de sont obligatoires et leur évaluation est prise en considération pour
deliberatie. la certification.
BEKWAAMHEIDSTESTEN Epreuves de qualification
Op het einde van het 6e en 7e jaar wordt er voor de technische en A l'issue des 6e et 7e dans les options à finalités technique de
beroepsafdeling een bekwaamheidstest gehouden. Deze vindt plaats in de qualification et professionnelle, une épreuve de qualification est
organisée en fin d'année. Celle-ci se déroule dans l'établissement,
instelling voor een jury. devant un jury.
De jury bestaat voor ieder van de jaren en de studieoriëntaties die Un jury de qualification est constitué pour chacune des années et des
uitzicht bieden op een bekwaamheidscertificaat. orientations d'études menant à un certificat de qualification.
De jury is samengesteld uit : - het schoolhoofd of zijn afgevaardigde die voorzit; - leden van het onderwijzend personeel in de graad en in hoofdzaak de leraars die rechtstreeks betrokken zijn bij de beoordeling; - leden van buiten de school die komen uit de beroepswereld en gekozen zijn om hun theoretische en praktische kennis. De jury stelt de proef op. Hierbij wordt rekening gehouden met de vereisten van het beroep. De jury gaat na of het professionalisme voor te kunnen toetreden tot de arbeidsmarkt voldoende aanwezig is. De inhoud van de proef en de wijze waarop hij wordt afgenomen zijn bepaald naargelang de specifieke kenmerken van het onderwijsinstelling. In september wordt een herkansing gegeven. Om hieraan te kunnen Ce jury comprend : - le chef d'établissement ou son délégué qui le préside; - des membres du personnel enseignant dans le degré et principalement les professeurs ayant un rapport direct avec la qualification; - des membres extérieurs à l'établissement issus du milieu professionnel et choisis pour leurs compétences théoriques et pratiques. Le jury établit et arrête l'épreuve intégrée qui tient compte des exigences de la profession. Il constate la maîtrise ou non des compétences professionnelles nécessaires à l'entrée dans la vie active. Le contenu de l'épreuve et ses modalités d'organisation sont définies en fonction de la spécificité de l'établissement. Une session de repêchage est organisée en septembre. Pour y
deelnemen moet de betrokken leerling zich verplicht inschrijven, zodat participer, l'élève concerné doit obligatoirement s'y inscrire, afin
de proef organisatorisch geregeld kan worden (bestelling van que puisse être gérée l'organisation pratique de l'épreuve (commandes
materiaal, samenroeping van de jury). de matériel, convocation des jurys).
BIJZONDER SECUNDAIR ONDERWIJS - VORM 3 Enseignement secondaire spécial de forme 3
Naargelang de modaliteiten bepaald in het reglement : Selon les modalités fixées par la réglementation, le conseil de classe
- reikt de klassenraad het studiegetuigschrift uit; : - délivre le certificat d'études de base;
- kan de klassenraad voorstellen om een leerling naar het gewoon - est habilité a proposer la réorientation d'un élève vers
onderwijs te oriënteren; l'enseignement ordinaire.
Na het vijfde studiejaar wordt een getuigschrift van Un certificat de qualification professionnelle est délivré à l'issue
beroepsbekwaamheid uitgereikt. Na een zesde specialisatiejaar kan een de la 5e année d'études. Au terme d'une 6e année de perfectionnement,
tweede getuigschriften van beroepsbekwaamheid uitgereikt worden. Deze un second certificat de qualification professionnelle peut être
getuigschriften worden gegeven aan de leerlingen die zijn geslaagd délivré. Ces certificats sont attribués aux élèves qui ont réussi les
voor de bekwaamheidsproeven : deze proeven peilen naar de geschiktheid épreuves de qualification : celles-ci valorisent l'aptitude des élèves
van de leerlingen om toe te treden tot de arbeidsmarkt. De jury die is à entrer dans la vie active. Le jury de qualification composé selon
samengesteld volgens de wijze bepaald in het reglement delibereert les modalités fixées par la réglementation délibère définitivement sur
definitief over de bekwaamheidsproef en dit los van de klassenraad. l'épreuve de qualification indépendamment du conseil de classe.
DELIBERATIE DE LA DELIBERATION
De klassenraad van juni bestudeert het geval van alle regelmatig Le conseil de classe de juin examine le cas de tous les élèves
ingeschreven leerlingen van de instelling bij de deliberatie. Hij réguliers inscrits à l'établissement au moment de la délibération. Il
besteedt ook aandacht aan het geval van die leerlingen wier toestand traite aussi à titre conservatoire du cas des élèves dont la situation
geregulariseerd wordt, met name wat betreft de gelijkwaardigheid van est en cours de régularisation, notamment en matière d'équivalence
vorige studies. d'études antérieures.
Alle beslissingen van de klassenraad, waaronder deze aangaande het Toutes les décisions relatives à la certification sont prises
getuigschrift worden collegiaal genomen. De klassenraad tracht te collégialement. Le conseil de classe tend à rallier l'unanimité, en
beslissen bij eenparigheid van stemmen, rekening houdend met tenant compte des situations particulières et ce, toujours, dans
bijzondere toestanden en dit steeds in het belang van de leerling. l'intérêt de l'élève.
Bij gebrek aan eenparigheid of op verzoek van een leraar of van de A défaut d'unanimité ou à la demande d'un professeur ou du président,
voorzitter moeten alle leraars stemmen. Bij stemming geldt de gewone celui-ci fait voter l'ensemble des professeurs. En cas de vote,
meerderheid van de aanwezige leden. Er is stemplicht. Onthouding is celui-ci est obligatoire et acquis à la majorité simple des membres
onmogelijk. Iedere leraar heeft één stem. Bij staking van stemmen is présents. L'abstention est exclue. Chaque professeur dispose d'une
de stem van het schoolhoofd of zijn afgevaardigde beslissend. De delibaratie is vertrouwelijk, de bekendmaking van de resultaten gebeurt volgens de onderstaande wijzen en wordt georganiseerd door de instelling. DE BEKENDMAKING VAN DE UITSLAGEN Bij de aanvang van het schooljaar stelt het schoolhoofd de leerlingen en de ouders op de hoogte van de te volgen procedure om de directie, de leraars, de opvoeders en de directie vcan het PMS-cemtrum te kunnen spreken. Tijdens het schooljaar, wordt regelmatig informatie over de toestand van de leerling verstrekt aan de leerling en zijn ouders via nota's en commentaar in de schoolrapporten en steeds via nota's in de klasagenda en geëvalueerde en verbeterde schriftelijke taken. Het schoolrapport Het rapport wordt drie maal per schooljaar gegeven aan de leerling en zijn ouders : tussen eind november en het begin van de Kerstvakantie, voix et d'une seule. En cas de parité des votes, la voix du chef d'établissement ou de son délégué est prépondérante. Les débats sont confidentiels, la communication des résultats est organisée par l'établissement selon les dispositions qui suivent. DE LA COMMUNICATION DE L'INFORMATION A la rentrée scolaire, le chef d'établissement informe les élèves et les parents de la procédure à suivre pour entrer en communication avec la direction, les enseignants, les éducateurs et la direction du CPMS Durant l'année scolaire, l'information concernant la situation scolaire de l'élève est transmise à l'élève et à ses parents périodiquement au moyen des notes et des commentaires du bulletin et en permanence, via les notes dans le journal de classe et les travaux écrits évalués et corrigés. Du bulletin Le bulletin est remis à l'élève et aux parents trois fois par année scolaire : entre la mi-novembre et le début des vacances d'hiver,
tussen midden maart en het begin van de Krokusvakantie en op het einde entre la mi-mars et le début des vacances de printemps et à la fin du
van juni. mois de juin.
Begin juni worden de leerlingen en de ouders schriftelijk verwittigd Début juin, les élèves et les parents sont informés par note écrite du
van het tijdstip (datum en uur) en de plaats waar de beslissingen van moment (date et heure) et du lieu où les décisions du conseil de
de klassenraad zullen worden bekendgemaakt. classe seront communiquées.
In juni, en in december voor de leerlingen die een getuigschrift En juin, et en décembre, pour les élèves en année certificative, les
zullen krijgen, worden de beslissingen van de klassenraad meegedeeld décisions des conseils de classe sont communiquées à l'élève majeur ou
aan de meerderjarige leerling of aan de personnen die er recht op aux personnes qui ont en droit ou en fait la charge de l'élève mineur.
hebben of de minderjarige leerling te laste hebben. Ieder instelling Chaque établissement prend les dispositions les plus adéquates pour
neemt de meets geschikte maatregelen voor deze proclamatie. In juni assurer cette communication. En outre, en juin, la décision du conseil
wordt de beslissing van de klassenraad daarenboven ingeschreven in de de classe est inscrite dans le bulletin. Pour les élèves qui ont fait
agenda. Voor de leerlingen wier beslissing verdaagd is, wordt de l'objet d'une décision d'ajournement par le conseil de classe, la
beslissing (geslaagd/niet geslaagd) per post in december meegedeeld décision de réussite ou d'échec est communiquée à l'élève majeur ou
aan de meerderjarige leerling of aan de ouders. aux parents par courrier postal en décembre.
Opmerking Remarque
In het bijzonder onderwijs is het ondenkbaar dat een leerling zich Dans l'enseignement spécial, il n'est pas pensable qu'un élève puisse
alleen zou voorbereiden tijdens de vakantie op de bekwaamheidsproeven préparer seul et pendant les vacances des épreuves de qualification
als hiervoor in juni geen getuigschrift werd uitgereikt. De school dont la certification n'a pas été permise en juin. C'est donc à
heeft hier dus de taak de leerling voor te bereiden op de in december l'école qu'incombe la tâche de préparer l'élève aux épreuves fixées en
bepaalde proeven zodat eventuele problemen kunnen worden opgelost. décembre afin de permettre les remédiations nécessaires.
Gezien om te worden gevoegd bij het besluit van het College van de Vu pour être annexé à l'arrêté du Collège de la Commission
Franse Gemeenschapscommissie van 3 juni 1999 tot goedkeuring van het communautaire française du 3 juin 1999 fixant le règlement des études
studiereglement van het bijzonder secundair onderwijs ingericht door de l'enseignement secondaire spécial organisé par la Commission
de Franse Gemeenschapscommissie. communautaire française.
Voor het College : Par le Collège :
E. TOMAS, E. TOMAS,
lid van het College, belast met Onderwijs. membre du Collège, chargé de l'Enseignement.
H. HASQUIN, H. HASQUIN,
voorzitter van het College, belast met Begroting. président du Collège, chargé du Budget.
^