Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 69/2023 van 27 april 2023 Rolnummers 7761 en 7767 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 28 en 36 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 februari 2017 « betreffende de steun voor tewerkstelling ten b Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 69/2023 van 27 april 2023 Rolnummers 7761 en 7767 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 28 en 36 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 februari 2017 « betreffende de steun voor tewerkstelling ten b Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) Extrait de l'arrêt n° 69/2023 du 27 avril 2023 Numéros du rôle : 7761 et 7767 En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 28 et 36 du décret de la Région wallonne du 2 février 2017 « relatif aux aides à l'emploi à destinat La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 69/2023 van 27 april 2023 Extrait de l'arrêt n° 69/2023 du 27 avril 2023
Rolnummers 7761 en 7767 Numéros du rôle : 7761 et 7767
In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 28 en 36 van het En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 28 et
decreet van het Waalse Gewest van 2 februari 2017 « betreffende de 36 du décret de la Région wallonne du 2 février 2017 « relatif aux
steun voor tewerkstelling ten behoeve van de doelgroepen », gesteld aides à l'emploi à destination des groupes-cibles », posées par le
door de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik. Tribunal du travail de Liège, division de Liège.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T.
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S.
Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij twee vonnissen, van 21 en 22 februari 2022, waarvan de expedities Par deux jugements, des 21 et 22 février 2022, dont les expéditions
ter griffie van het Hof zijn ingekomen op 23 februari 2022 en op 3 sont parvenues au greffe de la Cour le 23 février 2022 et le 3 mars
maart 2022, heeft de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik, de 2022, le Tribunal du travail de Liège, division de Liège, a posé la
volgende prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 28 en 36 van het decreet van 2 februari 2017 « Les articles 28 et 36 du décret du 2 février 2017 relatif aux aides
betreffende de steun voor tewerkstelling ten behoeve van de
doelgroepen (Belgisch Staatsblad van 16 maart 2017) artikel 23, derde à l'emploi à destination des groupes-cibles (M.B. 16 mars 2017)
violent-ils l'article 23, alinéa 3, 2° de la Constitution, et/ou, les
lid, 2°, van de Grondwet en/of de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, articles 10 et 11 de la Constitution, ces dispositions étant lues ou
waarbij die bepalingen al dan niet in onderlinge samenhang worden
gelezen, en eventueel in samenhang worden gelezen met artikel 2, lid non en combinaison les unes avec les autres, et lues éventuellement en
1, van het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en combinaison avec l'article 2.1 du Pacte international relatif aux
culturele rechten, met artikel 12, lid 1, van het Europees Sociaal droits économiques, sociaux et culturels, l'article 12.1 de la Charte
Handvest en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het sociale européenne et l'article 1er du premier protocole additionnel à
Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de la Convention européenne de sauvegarde des Droits de l'Homme et des
fundamentele vrijheden, in zoverre zij, voor het Waalse Gewest, vanaf Libertés fondamentales, en ce qu'ils suppriment, pour la Région
1 juli 2020, de werkhervattingstoeslag voor onbepaalde duur afschaffen wallonne, à partir du 1er juillet 2020, le complément de reprise du
die de werknemers genoten die zijn bedoeld in artikel 129bis van het travail à durée indéterminée dont bénéficiaient les travailleurs visés
koninklijk besluit van 25 november 1991 houdende de à l'article 129bis de l'Arrêté royal du 25 novembre 1991 portant
werkloosheidsreglementering vóór de opheffing ervan bij de in de règlementation du chômage avant son abrogation par les dispositions
voorliggende prejudiciële vraag bedoelde bepalingen ? ». visées par la présente question préjudicielle ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7761 en 7767 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 7761 et 7767 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen en de context ervan Quant aux dispositions en cause et à leur contexte
B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op de « B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur le « complément de
werkhervattingstoeslag ». Dat is een aanvulling op het inkomen als reprise du travail ». Il s'agit d'un complément aux revenus perçus
comme salarié ou indépendant, qui a été introduit par le législateur
loontrekkende of zelfstandige, die de federale wetgever heeft fédéral en vue de remettre au travail les personnes âgées inactives.
ingevoerd om niet-actieve ouderen opnieuw aan het werk te krijgen. Het Ce complément se présente sous la forme d'une prime forfaitaire
gaat om een maandelijkse forfaitaire premie die wordt uitbetaald door mensuelle versée par l'Office national de l'emploi et les organismes
de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening en de uitbetalingsinstellingen. de paiement. B.1.2. Depuis la Sixième réforme de l'Etat, les régions sont
B.1.2. Sinds de Zesde Staatshervorming zijn de gewesten bevoegd voor compétentes en matière de politique de l'emploi axée sur les
het doelgroepenbeleid inzake tewerkstelling (artikel 6, § 1, IX, van groupes-cibles (article 6, § 1er, IX, de la loi spéciale du 8 août
de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der 1980 de réformes institutionnelles).
instellingen). B.1.3. Het decreet van het Waalse Gewest van 2 februari 2017 « B.1.3. Le décret de la Région wallonne du 2 février 2017 « relatif aux
betreffende de steun voor tewerkstelling ten behoeve van de aides à l'emploi à destination des groupes-cibles » (ci-après : le
doelgroepen » (hierna : het decreet van 2 februari 2017) past binnen décret du 2 février 2017) s'inscrit dans la réforme des aides à
de hervorming van het Waalse Gewest inzake tewerkstellingssteun ten l'emploi en faveur des groupes-cibles menée par la Région wallonne.
behoeve van de doelgroepen.
Die hervorming komt neer op de invoering van drie soorten steun voor Cette réforme se traduit par l'instauration de trois types d'aide à
indienstneming, namelijk (1) de werkuitkering voor laaggeschoolde of l'embauche, à savoir, (1) l'allocation de travail pour les jeunes
middelhoog geschoolde jonge werkzoekenden bij het begin van de demandeurs d'emploi peu ou moyennement qualifiés lorsqu'ils débutent
uitvoering van een arbeidsovereenkomst, (2) de werkuitkering voor l'exécution d'un contrat de travail, (2) l'allocation de travail pour
langdurig werkzoekenden bij het begin van de uitvoering van een les demandeurs d'emploi de longue durée lorsqu'ils débutent
arbeidsovereenkomst en (3) een vermindering van de werkgeversbijdragen l'exécution d'un contrat de travail et (3) une réduction des
om de aanwerving van oudere werknemers te bevorderen. cotisations patronales pour favoriser l'embauche des travailleurs
Bij het decreet van 2 februari 2017 worden een groot aantal federale âgés. Le décret du 2 février 2017 abroge de nombreuses aides à l'emploi
en gewestelijke steunmaatregelen voor tewerkstelling opgeheven,
waaronder de werkhervattingstoeslag (Parl. St., Waals Parlement, fédérales et régionales dont le complément de reprise du travail (Doc.
2016-2017, nr. 698/1, pp. 2-4). B.1.4.1. Meer in het bijzonder worden bij artikel 28 van het decreet parl., Parlement wallon, 2016-2017, n° 698/1, pp. 2-4).
van 2 februari 2017 verschillende bepalingen van het koninklijk B.1.4.1. Plus précisément, l'article 28 du décret du 2 février 2017
besluit van 25 november 1991 « houdende de werkloosheidsreglementering abroge plusieurs dispositions de l'arrêté royal du 25 novembre 1991 «
» (hierna : het koninklijk besluit van 25 november 1991) opgeheven. portant réglementation du chômage » (ci-après : l'arrêté royal du 25
Bij de punten 1° en 2° van dat artikel worden onder meer de artikelen novembre 1991). Les points 1° et 2° de cet article abrogent notamment les articles
129bis, 129ter en 129quater van het koninklijk besluit van 25 november 129bis, 129ter et 129quater de l'arrêté royal du 25 novembre 1991, qui
1991, die de werkhervattingstoeslag regelen die wordt toegekend aan de régissent le complément de reprise du travail octroyé aux travailleurs
oudere werknemers die het werk hervatten als loontrekkende (artikel âgés qui reprennent le travail en tant que salarié (article 129bis) ou
129bis) of als zelfstandige (artikelen 129ter en 129quater), en tant qu'indépendant (articles 129ter et 129quater).
opgeheven. B.1.4.2. De prejudiciële vragen hebben enkel betrekking op de B.1.4.2. Les questions préjudicielles portent uniquement sur le
werkhervattingstoeslag die wordt toegekend aan de oudere werknemers complément de reprise du travail octroyé aux travailleurs âgés qui
die het werk hervatten als loontrekkende (artikel 129bis van het reprennent le travail en tant que salarié (article 129bis de l'arrêté
koninklijk besluit van 25 november 1991). royal du 25 novembre 1991).
B.1.5.1. Artikel 129bis van het koninklijk besluit van 25 november B.1.5.1. L'article 129bis de l'arrêté royal du 25 novembre 1991
1991 bepaalde, vóór de opheffing ervan bij het in het geding zijnde artikel 28, 2° : disposait, avant son abrogation par l'article 28, 2°, en cause :
« § 1. In uitvoering van artikel 7, § 1, derde lid, p, van de « § 1er. En exécution de l'article 7, § 1er, alinéa 3, p, de
besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des
zekerheid der arbeiders kan de werkhervattingstoeslag toegekend worden travailleurs, le complément de reprise du travail peut être accordé au
aan de werknemer die het werk als loontrekkende werknemer hervat en die : travailleur qui reprend le travail comme travailleur salarié et qui :
[...] [...]
2° ofwel volledig werkloos is wegens omstandigheden onafhankelijk van 2° soit est chômeur complet par suite de circonstances indépendantes
zijn wil in de zin van artikel 44, en voldoet aan de volgende de sa volonté au sens de l'article 44 et satisfait aux conditions
voorwaarden : suivantes :
a) op de laatste dag van de maand van de werkhervatting de leeftijd a) avoir, au dernier jour du mois de la reprise du travail, atteint
van 55 jaar bereikt hebben; l'âge de 55 ans;
b) niet beschouwd worden als werknemer met gezinslast in de zin van b) ne pas être considéré comme travailleur ayant charge de famille au
artikel 110, § 1, eerste lid, 5° of 6° ; sens de l'article 110, § 1er, alinéa 1er, 5° ou 6° ;
c) 20 jaar beroepsverleden als loontrekkende bewijzen overeenkomstig c) justifier de 20 ans de passé professionnel conformément à ce qui a
hetgeen bepaald werd krachtens artikel 119, 3° ; été déterminé en vertu de l'article 119, 3° ;
d) geen bedrijfstoeslag genieten toegekend in het kader van het d) ne pas bénéficier d'un complément d'entreprise octroyé dans le
stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag of geen aanvullende cadre du régime de chômage avec complément d'entreprise ou d'une
vergoeding in het kader van het koninklijk besluit van 19 september allocation complémentaire dans le cadre de l'arrêté royal du 19
1980 betreffende het recht op werkloosheidsuitkeringen en op septembre 1980 relatif au droit aux allocations de chômage et aux
aanvullende vergoedingen van ontslagen bejaarde grensarbeiders of die indemnités complémentaires des travailleurs frontaliers âgés licenciés
volledig werkloos zijn gesteld; ou mis en chômage complet;
e) terwijl alle voorwaarden vervuld zijn om te kunnen genieten van een e) ne pas avoir, alors que toutes les conditions pour bénéficier du
stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, dit stelsel niet régime de chômage avec complément d'entreprise sont remplies, refusé
geweigerd hebben en evenmin afstand gedaan hebben van de ce régime ou renoncé au complément d'entreprise.
bedrijfstoeslag.
De werkhervattingstoeslag ten bedrage van 150 EUR per kalendermaand Le complément de reprise du travail d'un montant de 150 EUR par
kan toegekend worden indien de werknemer gelijktijdig de volgende mois-calendrier peut être accordé si le travailleur remplit
voorwaarden vervult : simultanément les conditions suivantes :
1° de werknemer dient een aanvraag in tot het bekomen van de 1° le travailleur introduit une demande en vue de l'octroi du
werkhervattingstoeslag en hij voldoet op het tijdstip van de aanvang complément de reprise du travail et satisfait, au début du contrat de
van de arbeidsovereenkomst en van de aanvraag, aan alle travail et au moment de la demande, à toutes les conditions
toelaatbaarheids- en toekenningsvoorwaarden om aanspraak te kunnen d'admission et d'octroi pour pouvoir prétendre aux allocations;
maken op uitkeringen; 2° de werknemer is in de loop van de maand waarvoor de toeslag 2° le travailleur est, au cours du mois pour lequel le complément est
gevraagd wordt, verbonden door een arbeidsovereenkomst; demandé, lié par un contrat de travail;
3° de werknemer heeft voor de betreffende maand geen enkele uitkering 3° le travailleur n'a, pour le mois concerné, perçu aucune allocation
als volledig werkloze overeenkomstig een uitkeringsstelsel voorzien in comme chômeur complet conformément à un régime d'indemnisation prévu à
artikel 100 of 103, noch een uitkering in het kader van een volledige l'article 100 ou 103, ni d'allocation dans le cadre d'une interruption
of gedeeltelijke beroepsloopbaanonderbreking of in het kader van het de carrière totale ou partielle ou dans le cadre du crédit-temps, ni
tijdskrediet, noch een uitkering in het kader van de ziekte- en d'allocation comme chômeur complet dans le cadre de l'assurance
invaliditeitsverzekering als volledig werkloze, ontvangen; maladie-invalidité;
4° de werknemer heeft voor de beschouwde periode geen 4° le travailleur n'a pas demandé d'allocation de garantie de revenus
inkomensgarantie-uitkering aangevraagd; pour la période considérée;
5° de werknemer geniet geen bedrijfstoeslag toegekend in het kader van 5° le travailleur ne bénéficie d'aucun complément d'entreprise accordé
het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag of geniet geen dans le cadre du régime de chômage avec complément d'entreprise ou ne
aanvullende vergoeding in het kader van het koninklijk besluit van 19 bénéficie pas d'indemnité complémentaire dans le cadre de l'arrêté
september 1980 betreffende het recht op werkloosheidsuitkeringen en op royal du 19 septembre 1980 relatif au droit aux allocations de chômage
aanvullende vergoedingen van ontslagen bejaarde grensarbeiders of die et aux indemnités complémentaires des travailleurs frontaliers âgés
volledig werkloos zijn gesteld; licenciés ou mis en chômage complet;
6° de werknemer heeft voorheen nog geen uitkering genoten als bedoeld 6° le travailleur n'a pas bénéficié antérieurement d'une allocation
in 5°. comme visée au 5°.
[...] [...]
§ 1bis. In uitvoering van artikel 7, § 1, derde lid, p, van de § 1erbis. En exécution de l'article 7, § 1er, alinéa 3, p, de
besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des
zekerheid der arbeiders kan de tijdelijke werkhervattingstoeslag travailleurs, le complément de reprise du travail temporaire peut être
toegekend worden aan de werknemer die het werk als loontrekkende accordé au travailleur qui reprend le travail comme travailleur
werknemer hervat, die op dat tijdstip volledig werkloos was wegens salarié, qui, à ce moment, était chômeur complet par suite de
omstandigheden onafhankelijk van zijn wil in de zin van artikel 44, en circonstances indépendantes de sa volonté au sens de l'article 44, et
voldoet aan de voorwaarden bedoeld in § 1, eerste lid, 2°, a), b), d) qui satisfait aux conditions du § 1er, alinéa 1er, 2°, a), b), d) et
en e) en in het tweede tot en met vierde lid. e) et aux alinéas 2 à 4.
De tijdelijke werkhervattingstoeslag bedraagt 150 euro per Le complément de reprise du travail temporaire s'élève à 150 euros par
kalendermaand gedurende de eerste 12 maanden, 100 euro gedurende de mois-calendrier pendant les 12 premiers mois, à 100 euros pendant les
daaropvolgende 12 maanden en 50 euro voor de daaropvolgende 12 12 mois suivants et à 50 euros pour les 12 mois suivants.
maanden. Er wordt een nieuwe periode van 36 maanden toegekend indien er tussen Une nouvelle période de 36 mois est accordée, si une période d'au
het tijdstip van de nieuwe indiensttreding, waarvoor de toeslag wordt
aangevraagd, en de laatste maand waarvoor de toeslag werd uitbetaald,
een periode van ten minste 24 kalendermaanden gelegen is. moins 24 mois calendrier est située entre le moment du nouvel
engagement pour lequel le complément est demandé et le dernier mois
pour lequel le complément a été payé.
[...] [...]
§ 3. Het recht op de werkhervattingstoeslag wordt toegekend voor een § 3. Le droit au complément de reprise du travail est accordé pour une
hernieuwbare periode van 12 maanden, voor zover de werknemer in dienst période de 12 mois renouvelable, pour autant que le travailleur reste
blijft bij dezelfde werkgever. en service auprès du même employeur.
[...] ». [...] ».
B.1.5.2. Vóór de opheffing ervan bij het in het geding zijnde artikel B.1.5.2. Avant son abrogation par l'article 28, 2°, en cause, du
28, 2°, van het decreet van 7 februari 2017, werd de décret du 2 février 2017, le complément de reprise du travail était
werkhervattingstoeslag toegekend « voor onbepaalde duur » indien de octroyé « à durée indéterminée » si le travailleur concerné
betrokken werknemer voldeed aan alle voorwaarden die waren vastgesteld remplissait toutes les conditions fixées par l'article 129bis, § 1er,
bij artikel 129bis, § 1, van het koninklijk besluit van 25 november de l'arrêté royal du 25 novembre 1991. En revanche, il était «
1991. Die toeslag was daarentegen « tijdelijk » wanneer de werknemer temporaire » lorsque le travailleur remplissait toutes ces conditions
al die voorwaarden vervulde met uitzondering van die volgens welke hij sauf celle selon laquelle il doit justifier de vingt ans de passé
twintig jaar beroepsverleden als loontrekkende moest bewijzen. professionnel.
B.1.6. Het voormelde artikel 129bis vindt zijn wettelijke grondslag in B.1.6. L'article 129bis, précité, trouve son fondement légal dans
artikel 7, § 1, derde lid, p), van de besluitwet van 28 december 1944 l'article 7, § 1er, alinéa 3, p), de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944
« betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders », dat bepaalt : « concernant la sécurité sociale des travailleurs », qui dispose :
« § 1. [...] « § 1er. [...]
Onder de voorwaarden, die de Koning bepaalt, heeft de Rijksdienst voor Dans les conditions que le Roi détermine, l'Office national de
arbeidsvoorziening tot taak : l'emploi a pour mission de :
[...] [...]
p) met behulp van de instellingen opgericht krachtens punt i), onder p) à l'aide des organismes crées en vertu du point i), aux conditions
de voorwaarden en de modaliteiten die door de Koning worden et modalités fixées par le Roi, à charge de l'assurance chômage,
vastgesteld, ten laste van de werkloosheidsverzekering, de uitbetaling assurer le paiement de la prime de reprise du travail pour certaines
verzekeren van de werkhervattingstoeslag voor bepaalde categorieën van catégories de chômeurs qui reprennent le travail, y compris les
werklozen die het werk hervatten, hierbij inbegrepen de werklozen die chômeurs qui lancent une activité professionnelle en tant
een beroepsactiviteit als zelfstandige starten om aan de werkloosheid qu'indépendant pour échapper au chômage, en vue de promouvoir leur
te ontsnappen, met het oog op de bevordering van hun herintegratie op intégration sur le marché de l'emploi.
de arbeidsmarkt. Cette prime est considérée pour l'application de la législation
Deze toeslag wordt voor de toepassing van de fiscale wetgeving fiscale comme une allocation de chômage. Pour l'application de cet
beschouwd als een werkloosheidsuitkering. Zij wordt voor de toepassing article et de ses arrêtés d'exécution, elle est considérée comme une
van dit artikel en zijn uitvoeringsbesluiten beschouwd als een allocation de chômage, sauf si le Roi y déroge. La période couverte
werkloosheidsuitkering behoudens indien de Koning daarvan afwijkt. De par cette prime de reprise du travail n'est pas considérée pour
periode die gedekt is door deze werkhervattingstoeslag, wordt voor de l'assurance soins de santé et indemnités et pour le calcul de la
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen en voor de pension de retraite comme une période pendant laquelle une allocation
berekening van het rustpensioen niet beschouwd als een periode
waarvoor een werkloosheidsuitkering werd betaald. de chômage a été payée.
[...] ». [...] ».
B.1.7. Het in het geding zijnde artikel 36 van het decreet van 2 B.1.7. L'article 36, en cause, du décret du 2 février 2017 instaure un
februari 2017 voert een overgangsregeling in op grond waarvan de régime transitoire permettant aux bénéficiaires d'un complément de
begunstigden van een werkhervattingstoeslag die voor onbepaalde duur reprise du travail octroyé à durée indéterminée de continuer à
is toegekend dat aanvullend inkomen kunnen blijven ontvangen tot percevoir ce complément de revenus jusqu'au 30 juin 2020 au maximum,
uiterlijk 30 juni 2020, en op grond waarvan de begunstigden van een et aux bénéficiaires d'un complément de reprise du travail temporaire
tijdelijke werkhervattingstoeslag die kunnen blijven ontvangen tot de de continuer à le percevoir jusqu'à son terme.
einddatum ervan.
Het bepaalt : Il dispose :
« De artikelen 129bis tot 129quater van het koninklijk besluit van 25 « Les articles 129bis à 129quater de l'arrêté royal du 25 novembre
november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering blijven van 1991 portant réglementation du chômage continuent à s'appliquer aux
toepassing op de indienstnemingen, statutaire aanwervingen of engagements, recrutements statutaires ou établissements comme
vestigingen als zelfstandige die beginnen te lopen voor de
inwerkingtreding van dit decreet, op de indienstnemingen, statutaire indépendant qui prennent cours avant l'entrée en vigueur du présent
aanwervingen of vestigingen als zelfstandige die het voorwerp hebben décret, aux engagements, recrutements statutaires ou établissements
uitgemaakt van een aanvraag voor de toekenning of de hernieuwing van comme indépendant ayant fait l'objet d'une demande d'octroi ou de
een werkhervattingstoeslag voor de inwerkingtreding van dit decreet en renouvellement d'un complément de reprise du travail avant l'entrée en
op de indienstnemingen, statutaire aanwervingen of vestigingen als vigueur du présent décret et aux engagements, recrutements statutaires
zelfstandige die het voorwerp hebben uitgemaakt van een ou établissements comme indépendant ayant fait l'objet d'une demande
hernieuwingsaanvraag ingediend na de inwerkingtreding van dit decreet. de renouvellement introduite après l'entrée en vigueur du présent décret.
De werkhervattingtoeslagen voor de in het vorige lid bedoelde Les compléments de reprise du travail pour les engagements,
indienstnemingen, statutaire aanwervingen of vestigingen als recrutements statutaires et établissements visés à l'alinéa précédent
zelfstandige worden tot hun vervaldatum toegekend voor de tijdelijke sont octroyés jusqu'à leur terme pour les compléments temporaires et
toeslagen en maximum tot 30 juni 2020 voor de toeslagen met een au maximum jusqu'au 30 juin 2020 pour les compléments à durée
onbepaalde duur ». indéterminée ».
B.2.1. In de parlementaire voorbereiding van het decreet van 2 B.2.1. Les travaux préparatoires du décret du 2 février 2017
februari 2017 wordt vermeld : mentionnent :
« In het verlengde van de verbintenissen die werden aangegaan in de « Dans la lignée des engagements adoptés dans la déclaration de
regionale beleidsverklaring, heeft de Regering, op initiatief van haar politique régionale, le Gouvernement a mené, à l'initiative de sa
minister van Werkgelegenheid, een diepgaande reflectie op gang Ministre de l'emploi, un profond chantier de réflexion en vue de
gebracht om het beleid inzake tewerkstellingssteun te hervormen. Aan réformer la politique des aides à l'emploi. Ce chantier a impliqué
die reflectie namen talrijke actoren deel waarbij de ` Groupe des l'intervention de multiples acteurs, le Groupe des partenaires sociaux
partenaires sociaux wallons ' uiteraard nauw werd betrokken. Er werden wallons y étant bien entendu étroitement associé. Par ailleurs, des
overigens belangrijke contacten gelegd met het Federaal Planbureau, de contacts importants ont été entrepris avec le Bureau fédéral du plan,
FOREm, de RVA, de RSZ, de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal le FOREm, l'ONEM, l'ONSS, le SPF Emploi, Travail et concertation
Overleg, het IWEPS en de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. sociale, l'IWEPS et le Conseil Central de l'Economie.
Die grondige reflectie heeft geleid tot dit ontwerpdecreet, dat tot Cet important travail de réflexion a permis d'aboutir au présent
doel heeft de middelen te bundelen die nodig zijn om de werkzoekende projet de décret, lequel vise à concentrer les moyens nécessaires pour
centraal te stellen in het Waalse politieke debat. [...] placer le demandeur d'emploi au coeur du débat politique wallon.
Ingevolge de bevoegdheidsoverdracht die werd doorgevoerd krachtens de [...]. Suite au transfert de compétences opéré en vertu de la sixième réforme
Zesde Staatshervorming, is het Waalse Gewest bevoegd geworden om zijn de l'Etat, la Région wallonne est devenue compétente afin d'organiser
eigen beleid inzake tewerkstellingssteun te organiseren op basis van ` sa propre politique d'aides à l'emploi au travers des ` groupes-cibles
doelgroepen ', wat het Gewest de mogelijkheid biedt om de voor die ', ce qui lui permet de redéfinir la réglementation applicable à cette
aangelegenheid geldende regelgeving, de financiering, de implementatie matière, son financement, sa mise en oeuvre et son contrôle. La
en de controle ervan te herdefiniëren. Door die overdracht kreeg Wallonië dus een nooit eerder geziene kans om nieuwe budgetten te activeren, teneinde de ondernemingen ertoe aan te zetten werknemers uit die doelgroepen in dienst te nemen. [...] Het ontwerpdecreet dat u wordt voorgelegd, is het resultaat van langdurig overleg met de sociale partners en heeft tot doel het bestaande wetgevende kader voor het beleid inzake tewerkstellingssteun te vereenvoudigen teneinde het doeltreffender te maken voor de spelers op de arbeidsmarkt. Het huidige systeem van tewerkstellingssteun is ingewikkeld en moeilijk leesbaar voor de gebruikers, wat in het nadeel is van zowel de al dan niet tewerkgestelde werknemers als de werkgevers en de verschillende actoren op het terrein. Op dit ogenblik is er immers een Wallonie a donc reçu de par ce transfert une opportunité inédite d'activer des budgets nouveaux pour inciter les entreprises à engager les travailleurs issus de ces groupes-cibles. [...]. Fruit d'une longue concertation avec les partenaires sociaux, le projet de décret qui vous est soumis entend simplifier le cadre législatif existant en ce qui concerne la politique des aides à l'emploi afin de le rendre plus efficace pour les acteurs du monde du travail. Le système actuel des aides à l'emploi est complexe et manque de lisibilité pour les utilisateurs ce qui porte préjudice tant aux travailleurs occupés ou non qu'aux employeurs et aux différents acteurs présents sur le terrain. En effet, coexistent et se cumulent à
cumulatie van subsidies, talloze mechanismen voor vermindering van de l'heure actuelle des subventions, de nombreux mécanismes de réduction
sociale bijdragen (doelgroepen), activeringen van des cotisations sociales (groupes-cibles), des activations
werkloosheidsuitkeringen (ACTIVA, SINE, PTP) en premies en d'allocations de chômage (ACTIVA, SINE, PTP) ainsi que des octrois de
aanvullingen, die naast elkaar bestaan. primes et de compléments.
Het is dan ook vanuit een bekommernis van vereenvoudiging en C'est dès lors dans un souci de simplification et de transparence que
transparantie dat de Regering, na overleg met de GPS-W, aan het Waalse le Gouvernement, après concertation avec le GPS-W, présente au
Parlement dit ontwerp van een globale reorganisatie van het beleid Parlement wallon ce projet de réorganisation globale de la politique
inzake tewerkstellingssteun in Wallonië voorstelt. Deze hervorming des aides à l'emploi en Wallonie. Cette réforme entreprend un profond
houdt een grondige herwerking in van de thans geldende bepalingen
inzake vermindering van werkgeversbijdragen, toekenning van premies en remaniement des dispositions actuellement en vigueur en ce qui
subsidies en uitvoering van het ACTIVA-plan. De begrippen ` jonge concerne les réductions de cotisations patronales, l'octroi des primes
werknemers ', ` oudere werknemers ', het opleidingsniveau en de duur et des subventions ainsi que la mise en oeuvre du plan ACTIVA. Les
van de niet-tewerkstelling worden geharmoniseerd binnen de drie nieuwe concepts de jeunes travailleurs, travailleurs âgés, le niveau de
hoofdlijnen van het steunbeleid, teneinde de interpretatie, de qualification, la durée de l'inoccupation sont harmonisés au sein de
analyse, de evaluatie en, indien nodig, een verdere ontwikkeling van de tewerkstellingssteun te vereenvoudigen. Die harmonisering past overigens binnen de administratieve vereenvoudiging die aan deze hervorming ten grondslag ligt. Het ontwerp, dat expliciet werd uitgewerkt omwille van de leesbaarheid, laat het aan de uitvoerende macht over de nadere regels voor de tenuitvoerlegging ervan vast te stellen. Concreet stelt het ontwerp drie regelingen van transversale tewerkstellingssteun voor die gericht zijn op de eigenschappen van de werknemers, regelingen die gelden voor vrijwel alle sectoren. Die steunmaatregelen beogen twee doelgroepen op basis van leeftijd : de laaggeschoolde of middelhoog geschoolde werkzoekenden die jonger zijn trois axes nouveaux d'aides, afin de simplifier la lecture, l'analyse, l'évaluation et, si nécessaire, une évolution ultérieure des aides à l'emploi. Cette harmonisation s'inscrit, par ailleurs, dans la démarche de simplification administrative qui sous-tend cette réforme. Résolument élaboré dans un souci de lisibilité, le projet laisse le soin à l'exécutif de fixer les modalités de sa mise en oeuvre. Concrètement, le projet propose trois régimes d'aides à l'embauche transversales, ciblées sur les caractéristiques des travailleurs, s'appliquant à quasiment tous les secteurs. Ces aides visent 2 groupes-cibles en fonction de l'âge : les demandeurs d'emploi de moins
dan 25 jaar, die activeringsmaatregelen genieten, en de werknemers die de 25 ans peu ou moyennement qualifiés, qui bénéficient de mesures
ouder zijn dan 55 jaar, die een vermindering van sociale bijdragen d'activation, et les travailleurs de plus de 55 ans, qui bénéficient
genieten. Een derde steunmaatregel, in de vorm van activering van de de réductions de cotisations sociales. Une troisième aide, sous forme
uitkeringen, is bedoeld voor de langdurig werkzoekenden (met meer dan d'activation des allocations, vise les demandeurs d'emploi de longue
één jaar van niet-tewerkstelling), en dat ongeacht hun leeftijd. durée (à savoir plus d'un an d'inoccupation), et ce quel que soit leur
De Regering heeft dus, met instemming van de GPS-W, geopteerd voor een âge. Le Gouvernement a donc, en accord avec le GPS-W, opté pour un système
systeem van activering van werkuitkeringen voor de jonge werkzoekenden d'activation d'allocations de travail pour les jeunes demandeurs
en de langdurig werkzoekenden. Zij heeft daarentegen een systeem van d'emploi, les demandeurs d'emploi de longue durée. Il a, par contre,
vermindering van sociale bijdragen gehandhaafd om de oudere werknemers maintenu un système de réductions de cotisations sociales pour
gemakkelijker aan het werk te houden. faciliter le maintien au travail des travailleurs âgés.
[...] [...]
De drie nieuwe regelingen die bij dit ontwerp worden ingevoerd, Les trois nouveaux régimes instaurés par le présent projet viennent en
vervangen een reeks eerdere - federale of gewestelijke - remplacement d'une série d'aides anciennes, fédérales ou régionales,
steunmaatregelen waarvoor het ontwerp in een uitdoofregeling voorziet. pour lesquelles le projet fixe des régimes d'extinction. [...] Cela
[...] Dit geldt eveneens voor de premies, [...] de ` concerne également les primes [...] ` complément de reprise du travail
werkhervattingstoeslag ' [...]. ' [...].
Teneinde de werkgelegenheidsgraad te verhogen lijkt het immers Pour augmenter le taux d'emploi, il apparaît en effet nécessaire de
noodzakelijk in te zetten op het behoud van de oudere werknemers op de favoriser le maintien des travailleurs âgés au sein du marché du
arbeidsmarkt, en de mogelijkheden tot aanwerving van oudere travail ainsi que de promouvoir les possibilités de recrutement des
werkzoekenden te bevorderen. [...] De financiële stimulans van een demandeurs d'emploi âgés. [...] L'incitation financière consistant en
vermindering van de werkgeversbijdragen is een belangrijke maatregel une réduction des cotisations patronales représente une mesure
om het doel van verhoging van de werkgelegenheidsgraad voor die importante afin de rallier l'objectif d'accroissement du taux d'emploi
doelgroep te bereiken. pour ce groupe cible.
[...] [...]
Bij het decreet worden overigens diverse bestaande steunmaatregelen Par ailleurs, le décret abroge les diverses aides existantes qui sont
opgeheven en vervangen door de drie nieuwe regelingen die het remplacées par les trois nouveaux régimes instaurés par le projet de
ontwerpdecreet invoert. Die opheffing gaat gepaard met een décret. Ces abrogations sont accompagnées d'une importante série de
aanzienlijke reeks overgangsmaatregelen, die ertoe strekken de mesures transitoires, ayant pour objectif d'assurer la sécurité
rechtszekerheid van de bestaande regelingen te waarborgen door meer juridique des régimes en cours, en permettant notamment aux
bepaald de begunstigden van de vroegere steunmaatregelen toe te laten bénéficiaires des aides anciennes de continuer à bénéficier de
die steunmaatregelen te blijven genieten voor een bepaalde periode, en
zelfs tot het einde ervan » (Parl. St., Waals Parlement, 2016-2017, celles-ci pendant une durée certaine, voire jusqu'à leur terme » (Doc.
nr. 698/1, pp. 3, 4 en 5). parl., Parlement wallon, 2016-2017, n° 698/1, pp. 3, 4 et 5).
B.2.2. In de commissie verklaarde de bevoegde minister : B.2.2. En commission, la ministre compétente a déclaré :
« In maart 2015 vertrouwde de Regering een mandaat toe aan de ` Groupe « Le Gouvernement a confié, en mars 2015, un mandat au Groupe des
des partenaires sociaux ', de GPS-W, om voor de reorganisatie van de partenaires sociaux wallons, le GPS-W, pour proposer des pistes de
tewerkstellingssteun pistes voor te stellen die beantwoorden aan de réorganisation des aides à l'emploi répondant aux balises fixées dans
krijtlijnen die zijn uitgetekend in de regionale beleidsverklaring, en la Déclaration de politique régionale et, surtout, aux préoccupations
vooral tegemoetkomen aan de bezorgdheden en verwachtingen van de et attentes des demandeurs d'emploi, des travailleurs et des
werkzoekenden, de werknemers en de Waalse werkgevers. employeurs wallons.
In het kader van de bespreking van het ` Pacte pour l'emploi et la Dans le cadre de la discussion sur le Pacte pour l'emploi et la
formation ' heeft mevrouw de Minister een sturingscomité opgericht dat formation, Mme la Ministre a mis en place un comité de pilotage
bestaat uit de sociale partners en vertegenwoordigers van de Regering. réunissant les partenaires sociaux et des représentants du
Dat comité heeft het werk van de GPS-W ondersteund en geïnspireerd Gouvernement. Ce comité a soutenu et alimenté le travail du GPS-W en
door onder meer het organiseren van hoorzittingen van een aantal
federale, gewestelijke en academische deskundigen, die het mogelijk procédant, notamment, à l'audition d'une série d'experts fédéraux,
hebben gemaakt de bestaande steunmaatregelen voor tewerkstelling te régionaux et académiques. Tous ont permis d'évaluer les aides à
evalueren. Werden aldus gehoord : de RVA, de RSZ, de Federale l'emploi existantes. Ont ainsi été entendus : l'ONEM, l'ONSS, le
Overheidsdienst Werkgelegenheid, het Federaal Planbureau, de Centrale Service public fédéral Emploi, le Bureau fédéral du Plan, le Conseil
Raad voor het Bedrijfsleven, het IWEPS, de FOREm en twee hoogleraren central de l'Economie, l'IWEPS, le FOREm et deux professeurs
die vermaard zijn om hun onderzoek en werkzaamheden op dit gebied, d'université réputés pour leurs recherches et travaux en la matière,
dhr. Vanderlinden van de UCL en dhr. Tojerow van de ULB. M. Vanderlinden de l'UCL et M. Tojerow de l'ULB.
Die werkzaamheden hebben geleid tot een voorstel van de sociale Ce travail a abouti à une proposition des partenaires sociaux sur un
partners voor een globaal hervormingsplan voor de plan global de réforme des aides qui a ensuite été complété et validé
tewerkstellingssteun, dat vervolgens werd aangevuld en op 31 januari conjointement par le Gouvernement wallon et le GPS-W le 31 janvier
2016 gezamenlijk werd bekrachtigd door de Waalse Regering en de GPS-W. 2016.
[...] [...]
Daarnaast lijkt het landschap van de tewerkstellingssteun, ondanks het En parallèle, même si le chômage n'a cessé de diminuer en Wallonie ces
feit dat de werkloosheid in Wallonië de afgelopen maanden gestaag is derniers mois, le paysage des aides à l'emploi s'avère toujours
afgenomen, nog steeds veel te ingewikkeld : meer dan 40 geïnventariseerde steunregelingen, overlappingen, verschillende maatregelen voor eenzelfde publiek die aan verschillende criteria beantwoorden. Het belangrijkste doel van de hervorming bestaat er dus in de regelingen van tewerkstellingssteun leesbaarder en bijgevolg doeltreffender te maken. Die leesbaarheid kan enkel worden bereikt door het aantal mechanismen te verminderen, aantal dat ertoe leidde dat veel werkgevers niet weten dat bepaalde steunmaatregelen beschikbaar zijn, of er eenvoudigweg geen beroep op doen wegens de ingewikkelde tenuitvoerlegging ervan. [...] beaucoup trop complexe : plus de 40 systèmes d'aides recensées, des chevauchements, des mesures différentes répondant à des critères différents pour un même public. L'objectif principal de la réforme visée est donc d'apporter plus de lisibilité et, dès lors, plus d'efficacité dans les systèmes d'aides à l'emploi. Cette lisibilité passe par la réduction du nombre de dispositifs, nombre qui faisait que de nombreux employeurs ne sont pas informés que des aides sont disponibles ou, tout simplement, renoncent à y faire appel devant la complexité de leur mise en oeuvre. [...]
De hervorming van de tewerkstellingssteun heeft tot doel die steun te La réforme des aides propose de concentrer l'aide perçue sur un seul
bundelen in één enkel mechanisme : enerzijds, de activering voor het mécanisme : d'une part, l'activation pour le contrat d'insertion,
inschakelingscontract, de steun voor laaggeschoolde of middelhoog l'aide à destination des jeunes peu ou moyennement qualifiés et l'aide
geschoolde jongeren en de steun voor langdurig werkzoekenden en, à destination des demandeurs d'emploi de longue durée et, d'autre
anderzijds, een vermindering van de sociale bijdragen voor oudere part, une réduction de cotisations sociales pour les travailleurs âgés
werknemers » (Parl. St., Waals Parlement, 2016-2017, nrs. 697/4, » (Doc. parl., Parlement wallon, 2016-2017, nos 697/4, 698/10 et
698/10 en 699/2, pp. 3 en 4). 699/2, pp. 3-4).
Ten aanzien van de prejudiciële vragen Quant aux questions préjudicielles
B.3. Uit de prejudiciële vragen en uit de verwijzingsbeslissingen B.3. Il ressort des questions préjudicielles et des décisions de
blijkt dat uitsluitend artikel 28, 2°, van het decreet van 2 februari renvoi que seuls sont en cause l'article 28, 2°, du décret du 2
2017, in zoverre het artikel 129bis van het koninklijk besluit van 25 février 2017, en ce qu'il abroge l'article 129bis de l'arrêté royal du
november 1991 opheft, en artikel 36 van het decreet van 2 februari 25 novembre 1991, et l'article 36 du décret du 2 février 2017, en ce
2017, in zoverre het de toekenning van de werkhervattingstoeslag van qu'il limite l'octroi du complément de reprise du travail à durée
onbepaalde duur beperkt tot uiterlijk 30 juni 2020, in het geding indéterminée au 30 juin 2020 au maximum.
zijn. B.4.1. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid van die in B.4.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité de ces dispositions
het geding zijnde bepalingen met artikel 23, derde lid, 2°, van de en cause avec l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, qui
Grondwet, dat onder meer het recht op sociale zekerheid waarborgt. garantit notamment le droit à la sécurité sociale.
B.4.2. In de prejudiciële vragen wordt het Hof eveneens verzocht de in B.4.2. Les questions préjudicielles invitent également la Cour à
het geding zijnde bepalingen te onderzoeken in het licht van artikel examiner les dispositions en cause au regard de l'article 12.1 de la «
12.1 van het « Europees Sociaal Handvest ». Charte sociale européenne ».
B.4.3. Artikel 12.1 van het Herziene Europees Sociaal Handvest, B.4.3. L'article 12.1 de la Charte sociale européenne révisée, faite à
opgemaakt te Straatsburg op 3 mei 1996, dat - evenals artikel 12.1 van Strasbourg, le 3 mai 1996 - qui, comme l'article 12.1 de la Charte
het Europees Sociaal Handvest, opgemaakt te Turijn op 18 oktober 1961 sociale européenne, faite à Turin, le 18 octobre 1961, est intitulé «
- het opschrift « Recht op sociale zekerheid » draagt, bepaalt : Droit à la sécurité sociale » - dispose :
« Teneinde de onbelemmerde uitoefening van het recht op sociale « En vue d'assurer l'exercice effectif du droit à la sécurité sociale,
zekerheid te waarborgen, verplichten de Partijen zich : les Parties s'engagent :
1. een stelsel van sociale zekerheid in te voeren of in stand te 1. à établir ou à maintenir un régime de sécurité sociale ».
houden ». Artikel B.2 van deel III van het Herziene Europees Sociaal Handvest - L'article B.2. de la partie III de la Charte sociale révisée - qui est
dat ten aanzien van België in werking is getreden op 1 mei 2004 - entrée en vigueur à l'égard de la Belgique le 1er mai 2004 - dispose
bepaalt dat « de aanvaarding van de verplichtingen van elke bepaling que « l'acceptation des obligations de toute disposition de la
van dit Handvest [...] tot gevolg [moet] hebben dat, vanaf de datum présente Charte aura pour effet que, à partir de la date d'entrée en
van inwerkingtreding van die verplichtingen ten aanzien van de vigueur de ces obligations à l'égard de la Partie concernée, la
betrokken Partij, de overeenstemmende bepaling van het Europees disposition correspondante de la Charte sociale européenne [...]
Sociaal Handvest [...], zal ophouden van toepassing te zijn op de cessera de s'appliquer à la Partie concernée au cas où cette Partie
betrokken Partij in geval die Partij door de eerste van beide serait liée par le premier des deux instruments précités ou par les
voornoemde akten of door beide akten zou gebonden zijn ». deux instruments ».
België heeft de verplichtingen aanvaard die voortvloeien uit artikel
12 van het Herziene Europees Sociaal Handvest dat nagenoeg dezelfde Or, la Belgique a accepté les obligations découlant de l'article 12 de
la Charte sociale européenne révisée qui a quasiment le même contenu
inhoud heeft als artikel 12 van het Europees Sociaal Handvest, zodat que l'article 12 de la Charte sociale européenne, de sorte que cette
laatstgenoemde bepaling niet langer van toepassing is op België. dernière disposition ne s'applique plus à la Belgique.
B.4.4. Artikel 12.1 van het Herziene Europees Sociaal Handvest, in de B.4.4. L'article 12.1 de la Charte sociale européenne révisée, à le
veronderstelling dat het door de prejudiciële vraag wordt beoogd, supposer visé par la question préjudicielle, reconnaît le droit à la
erkent het recht op sociale zekerheid op een wijze die gedeeltelijk sécurité sociale de manière partiellement analogue à l'article 23,
analoog is met artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet, zodat het alinéa 3, 2°, de la Constitution, de sorte que la Cour en tient compte
Hof bij zijn beoordeling ermee rekening houdt. dans son examen.
B.4.5. Ten slotte wordt in de prejudiciële vragen niet vermeld in welk B.4.5. Enfin, les questions préjudicielles n'indiquent pas en quoi les
opzicht de in het geding zijnde bepalingen afbreuk zouden kunnen doen
aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, aan artikel 2, lid 1, van dispositions en cause pourraient porter atteinte aux articles 10 et 11
de la Constitution, à l'article 2, paragraphe 1, du Pacte
het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele international relatif aux droits économiques, sociaux et culturels et
rechten en aan artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het à l'article 1er du Premier protocole additionnel à la Convention
Europees Verdrag voor de rechten van de mens. européenne des droits de l'homme.
Wanneer, daarenboven, zoals dat te dezen het geval is, zulks evenmin Lorsqu'en outre, comme c'est le cas en l'espèce, cela ne peut pas
uit de verwijzingsbeslissingen kan worden afgeleid, beschikt het Hof davantage se déduire des décisions de renvoi, la Cour ne dispose pas
niet over de noodzakelijke elementen om uitspraak te doen. des éléments nécessaires pour statuer.
B.5. Bijgevolg onderzoekt het Hof de bestaanbaarheid van de in het B.5. Par conséquent, la Cour examine la compatibilité des dispositions
geding zijnde bepalingen met artikel 23, derde lid, 2°, van de en cause avec l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, lu en
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 12.1 van het Herziene combinaison avec l'article 12.1 de la Charte sociale européenne
Europees Sociaal Handvest, in zoverre zij, voor het Waalse Gewest, de révisée, en ce qu'elles suppriment, pour la Région wallonne, le
werkhervattingstoeslag die zonder beperking in de tijd wordt toegekend complément de reprise du travail octroyé sans limite dans le temps aux
aan de oudere werknemers die het werk hebben hervat als loontrekkende, afschaffen. travailleurs âgés qui ont repris le travail en tant que salarié.
B.6.1. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt dat ieder het recht heeft om B.6.1. L'article 23 de la Constitution dispose que chacun a le droit
een menswaardig leven te leiden. Daartoe waarborgen de onderscheiden de mener une vie conforme à la dignité humaine. A cette fin, les
wetgevers, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de différents législateurs garantissent, en tenant compte des obligations
economische, sociale en culturele rechten en zij bepalen de correspondantes, les droits économiques, sociaux et culturels et ils
voorwaarden voor de uitoefening ervan. Artikel 23 van de Grondwet déterminent les conditions de leur exercice. L'article 23 de la
bepaalt niet wat die rechten, waarvan enkel het beginsel wordt Constitution ne précise pas ce qu'impliquent ces droits dont seul le
uitgedrukt, impliceren, waarbij elke wetgever, overeenkomstig het principe est exprimé, chaque législateur étant chargé de les garantir,
tweede lid van dat artikel, ermee is belast die rechten te waarborgen, conformément à l'alinéa 2 de cet article, en tenant compte des
rekening houdend met de overeenkomstige plichten. obligations correspondantes.
B.6.2. Artikel 23 van de Grondwet bevat een standstill-verplichting B.6.2. L'article 23 de la Constitution contient une obligation de
die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het standstill qui interdit au législateur compétent de réduire
beschermingsniveau dat wordt geboden door de van toepassing zijnde significativement, sans justification raisonnable, le degré de
wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder redelijke protection offert par la législation applicable.
verantwoording. B.6.3. In sociaal-economische aangelegenheden beschikt de bevoegde B.6.3. En matière socio-économique, le législateur compétent dispose
wetgever over een ruime beoordelingsbevoegdheid om de maatregelen te d'un large pouvoir d'appréciation en vue de déterminer les mesures à
bepalen die moeten worden aangenomen om de door hem vastgestelde adopter pour tendre vers les objectifs qu'il s'est fixés.
doelstellingen te bereiken.
B.6.4. De standstill-verplichting kan niet zo worden begrepen dat ze B.6.4. L'obligation de standstill ne peut toutefois s'entendre comme
elke wetgever, in het raam van zijn bevoegdheden, de verplichting imposant à chaque législateur, dans le cadre de ses compétences, de ne
oplegt om niet te raken aan de bij wet bepaalde nadere regels van pas toucher aux modalités de la sécurité sociale prévues par la loi.
sociale zekerheid. Zij verbiedt hun om maatregelen aan te nemen die, Elle leur interdit d'adopter des mesures qui marqueraient, sans
zonder redelijke verantwoording, een aanzienlijke achteruitgang zouden justification raisonnable, un recul significatif du droit garanti par
betekenen van het in artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, mais elle ne les prive
gewaarborgde recht, maar zij ontzegt hun niet de bevoegdheid om te pas du pouvoir d'apprécier la manière dont ce droit est le plus
oordelen hoe dat recht op de meest adequate wijze wordt gewaarborgd. adéquatement assuré.
B.7.1. De Waalse Regering voert aan dat de in het geding zijnde B.7.1. Le Gouvernement wallon soutient que la réduction du degré de
vermindering van het beschermingsniveau inzake sociale zekerheid niet protection en matière de sécurité sociale en cause n'est pas
aanzienlijk is omdat zij zou worden gecompenseerd door, enerzijds, de significative car elle serait compensée, d'une part, par la «
« doelgroepvermindering » voor oudere werknemers, bedoeld in artikel réduction groupe-cible » pour travailleurs âgés, visée à l'article 339
339 van de programmawet (I) van 24 december 2002, zoals het werd de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, tel qu'il a été remplacé
vervangen bij artikel 15 van het decreet van 2 februari 2017 en, par l'article 15 du décret du 2 février 2017, et, d'autre part, par
anderzijds, de « werkuitkering » bedoeld in artikel 4 van het decreet l'« allocation du travail » visée à l'article 4 du décret du 2 février
van 2 februari 2017, die wordt toegekend aan langdurig werkzoekenden 2017 octroyée aux demandeurs d'emploi de longue durée (article 1, 7°,
(artikel 1, 7°, van het decreet van 2 februari 2017). du décret du 2 février 2017).
B.7.2. Zonder dat het nodig is om na te gaan of de in het geding B.7.2 Sans qu'il soit nécessaire de vérifier si les dispositions en
zijnde bepalingen een aanzienlijke achteruitgang van het
beschermingsniveau van het recht op sociale zekerheid inhouden, cause entraînent un recul significatif du degré de protection du droit
volstaat het vast te stellen dat de in het geding zijnde bepalingen à la sécurité sociale, il suffit de constater que les dispositions en
redelijkerwijs worden verantwoord door motieven van algemeen belang. cause sont raisonnablement justifiées par des motifs d'intérêt général.
B.8. Zoals blijkt uit de in B.2 aangehaalde parlementaire B.8. Comme il ressort des travaux préparatoires cités en B.2, en
voorbereiding, heeft de decreetgever, met de aanneming van het decreet van 2 februari 2017, ernaar gestreefd, enerzijds, de wetgeving inzake tewerkstellingssteun voor doelgroepen te vereenvoudigen en, anderzijds, die steun doeltreffender te maken. B.9. De afschaffing van de werkhervattingstoeslag leidt tot een vermindering van het aantal maatregelen voor tewerkstellingssteun die de doelgroepen genieten, maar past tegelijkertijd binnen een meer globale hervorming waarbij het gehele systeem van steunmaatregelen voor de tewerkstelling van de doelgroepen wordt herwerkt. Daardoor laat die maatregel toe een systeem van steunmaatregelen voor tewerkstelling van doelgroepen, dat als te ingewikkeld wordt beschouwd, « leesbaarder » te maken en de maatregelen van tewerkstellingssteun doeltreffender te maken, dat wil zeggen gemakkelijker uit te voeren door de spelers op de arbeidsmarkt, hetgeen de aanwerving van de werknemers van de doelgroepen kan adoptant le décret du 2 février 2017, le législateur décrétal a cherché, d'une part, à simplifier la législation en matière d'aides à l'emploi en faveur des groupes-cibles et, d'autre part, à rendre ces aides plus efficaces. B.9. La suppression du complément de reprise du travail conduit à une réduction du nombre d'aides à l'emploi dont bénéficient les groupes-cibles, tout en s'inscrivant dans une réforme plus globale dans laquelle l'ensemble du système des aides à l'emploi des groupes-cibles est remanié. De ce fait, cette mesure permet de rendre plus « lisible » un système d'aides à l'emploi des groupes-cibles jugé trop complexe et de rendre les mesures d'aides à l'emploi plus efficaces, c'est-à-dire plus faciles à mettre en oeuvre par les acteurs du marché de l'emploi, ce qui est de nature à favoriser l'embauche des travailleurs des
bevorderen. groupes-cibles.
B.10. Uit de in B.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt dat B.10. Il ressort des travaux préparatoires, cités en B.2, que le
het decreet van 2 februari 2017 in een globale hervorming kadert die décret du 2 février 2017 s'inscrit dans une réforme globale à la suite
het gevolg is van de overdracht aan de gewesten van de bevoegdheid du transfert aux régions de la compétence en matière de politique de
voor het doelgroepenbeleid inzake tewerkstelling, en dat het het l'emploi axée sur des groupes-cibles et qu'il est le résultat d'un «
resultaat is van een « diepgaande reflectie » waarbij « verschillende profond chantier de réflexion » ayant impliqué « l'intervention de
actoren » werden betrokken en van « langdurig sociaal overleg » over multiples acteurs » et d'une « longue concertation sociale » sur la
de reorganisatie van de tewerkstellingssteun in het Waalse Gewest, réorganisation des aides à l'emploi en Région wallonne, ce dont la
element waarmee het Hof in zijn onderzoek rekening houdt. Cour tient compte dans son examen.
B.11. De decreetgever heeft de gevolgen van de afschaffing van de B.11. Le législateur décrétal a suffisamment atténué les effets de la
werkhervattingstoeslag voldoende verzacht door middel van een suppression du complément de reprise du travail par un régime
overgangsregeling die de begunstigden van de werkhervattingstoeslag transitoire qui permet aux bénéficiaires du complément de reprise du
toelaat die toeslag te blijven ontvangen gedurende maximaal drie jaar travail de continuer à le percevoir pendant trois ans au maximum après
na de inwerkingtreding van het decreet van 2 februari 2017. l'entrée en vigueur du décret du 2 février 2017.
B.12. De in het geding zijnde bepalingen zijn bestaanbaar met artikel B.12. Les dispositions en cause sont compatibles avec l'article 23,
23, derde lid, 2°, van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel alinéa 3, 2°, de la Constitution, lu en combinaison avec l'article
12.1 van het Herziene Europees Sociaal Handvest. 12.1 de la Charte sociale européenne révisée.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 28, 2°, en 36 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 Les articles 28, 2°, et 36 du décret de la Région wallonne du 2
februari 2017 « betreffende de steun voor tewerkstelling ten behoeve février 2017 « relatif aux aides à l'emploi à destination des
van de doelgroepen » schenden niet artikel 23, derde lid, 2°, van de groupes-cibles » ne violent pas l'article 23, alinéa 3, 2°, de la
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 12.1 van het Herziene Constitution, lu en combinaison avec l'article 12.1 de la Charte
Europees Sociaal Handvest. sociale européenne révisée.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 27 april 2023. la Cour constitutionnelle, le 27 avril 2023.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
P. Nihoul P. Nihoul
^