Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 43/2023 van 16 maart 2023 Rolnummer 7665 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4quater, § 4, van de wet van 23 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 22 december 2016 houdende invoering van een Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 43/2023 van 16 maart 2023 Rolnummer 7665 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4quater, § 4, van de wet van 23 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 22 december 2016 houdende invoering van een Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...) Extrait de l'arrêt n° 43/2023 du 16 mars 2023 Numéro du rôle : 7665 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4quater, § 4, de la loi du 23 mars 2020 « modifiant la loi du 22 décembre 2016 instaurant un droit passerelle e La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Gie(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 43/2023 van 16 maart 2023 Extrait de l'arrêt n° 43/2023 du 16 mars 2023
Rolnummer 7665 Numéro du rôle : 7665
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4quater, § 4, van En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4quater, §
de wet van 23 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 22 december 4, de la loi du 23 mars 2020 « modifiant la loi du 22 décembre 2016
2016 houdende invoering van een overbruggingsrecht ten gunste van instaurant un droit passerelle en faveur des travailleurs indépendants
zelfstandigen en tot invoering van tijdelijke maatregelen in het kader et introduisant les mesures temporaires dans le cadre du COVID-19 en
van COVID-19 ten gunste van zelfstandigen », gesteld door de faveur des travailleurs indépendants », posée par le Tribunal du
Arbeidsrechtbank te Antwerpen, afdeling Tongeren. travail d'Anvers, division de Tongres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T.
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S.
Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, P.-Y. Dutilleux, présidée par le président L. Lavrysen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 27 oktober 2021, waarvan de expeditie ter griffie van Par jugement du 27 octobre 2021, dont l'expédition est parvenue au
het Hof is ingekomen op 3 november 2021, heeft de Arbeidsrechtbank te greffe de la Cour le 3 novembre 2021, le Tribunal du travail d'Anvers,
Antwerpen, afdeling Tongeren, de volgende prejudiciële vraag gesteld : division de Tongres, a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 4 § 5 van de wet van 23 maart 2020, zoals gewijzigd « L'article 4, § 5, de la loi du 23 mars 2020 modifiant la loi du 22
door het KB nr. 13 van 27 april 2020, tot wijziging van de wet van 22
december 2016 houdende invoering van een overbruggingsrecht ten gunste décembre 2016 instaurant un droit passerelle en faveur des
van zelfstandigen en tot invoering van tijdelijke maatregelen in het travailleurs indépendants et introduisant les mesures temporaires dans
kader van COVID-19 ten gunste van zelfstandigen de Grondwet en meer le cadre du COVID-19 en faveur des travailleurs indépendants, tel
qu'il a été modifié par l'arrêté royal n° 13 du 27 avril 2020,
bepaald de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat zij als gevolg viole-t-il la Constitution, et plus précisément ses articles 10 et 11,
hebben dat gerechtigden op primaire arbeidsongeschiktheids- of en ce qu'il a pour conséquence que les bénéficiaires d'indemnités
invaliditeitsuitkeringen die een activiteit als zelfstandige in d'incapacité de travail primaire ou d'invalidité qui exercent une
hoofdberoep met de toelating van de adviserend arts van hun activité de travailleur indépendant à titre principal autorisée par le
verzekeringsinstelling uitoefenen, en die onder de voorwaarden bepaald médecin-conseil de leur organisme assureur, et qui doivent, dans les
onder art. 4 §§ 1 tot 3, hun toegelaten activiteiten moeten conditions prévues à l'art. 4, §§ 1er à 3, interrompre leurs activités
onderbreken, voor de maanden maart-december 2020 en januari 2021 op autorisées, ne peuvent prétendre à aucun montant de droit passerelle
geen enkel bedrag aan overbruggingsrecht aanspraak kunnen maken, pour les mois de mars à décembre 2020 et de janvier 2021, alors qu'un
terwijl een cumul met andere (vervangings-)inkomens wel mogelijk was ? ». cumul avec d'autres revenus (de remplacement) était possible ? ».
(...) (...)
- de prejudiciële vraag als volgt te herformuleren : - de reformuler la question préjudicielle comme suit :
« Schendt artikel 4quater, § 4, van de wet van 23 maart 2020, zoals « L'article 4quater, § 4, de la loi du 23 mars 2020, tel qu'il a été
ingevoegd bij de wet van 24 november 2020 ` met het oog op inséré par la loi du 24 novembre 2020 ` visant des mesures de soutien
steunmaatregelen in het kader van de COVID-19-pandemie ' en vóór de dans le cadre de la pandémie de COVID-19 ' et avant son abrogation par
opheffing ervan bij artikel 2, 2°, van de wet van 28 februari 2021 ` l'article 2, 2°, de la loi du 28 février 2021 ` modifiant la loi du 22
décembre 2016 instaurant un droit passerelle en faveur des
travailleurs indépendants et modifiant la loi du 23 mars 2020
tot wijziging van de wet van 22 december 2016 houdende invoering van modifiant la loi du 22 décembre 2016 instaurant un droit passerelle en
een overbruggingsrecht ten gunste van zelfstandigen en tot wijziging faveur des travailleurs indépendants et introduisant des mesures
van de wet van 23 maart 2020 tot wijziging van de wet van 22 december temporaires dans le cadre du COVID-19 en faveur des travailleurs
2016 houdende invoering van een overbruggingsrecht ten gunste van indépendants ', viole-t-il la Constitution, et plus précisément ses
zelfstandigen en tot invoering van tijdelijke maatregelen in het kader articles 10 et 11, en ce qu'il a pour conséquence que les
van COVID-19 ten gunste van zelfstandigen ', de Grondwet en meer bénéficiaires d'indemnités d'incapacité de travail primaire ou
bepaald de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat het als gevolg d'invalidité qui exercent une activité de travailleur indépendant à
heeft dat gerechtigden op primaire arbeidsongeschiktheids- of titre principal autorisée par le médecin-conseil de leur organisme
invaliditeitsuitkeringen die een activiteit als zelfstandige in assureur et qui, dans les conditions prévues à l'article 4quater, §§ 1er
hoofdberoep met de toelating van de adviserend arts van hun et 2, doivent interrompre leurs activités autorisées ne peuvent
verzekeringsinstelling uitoefenen, en die onder de voorwaarden bepaald prétendre à aucun montant de droit passerelle pour les mois d'octobre,
onder artikel 4quater, §§ 1 en 2, hun toegelaten activiteiten moeten
onderbreken, voor de maanden oktober, november en december 2020 en novembre et décembre 2020 et de janvier 2021, alors qu'un cumul avec
januari 2021 op geen enkel bedrag aan overbruggingsrecht aanspraak
kunnen maken, terwijl een cumul met andere (vervangings-)inkomens wel mogelijk was ? », d'autres revenus (de remplacement) était possible ? »,
(...) III. In rechte (...) III. En droit
(...) (...)
B.1.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 4quater, § 4, van de wet B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 4quater, § 4, de
van 23 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 22 december 2016 la loi du 23 mars 2020 « modifiant la loi du 22 décembre 2016
houdende invoering van een overbruggingsrecht ten gunste van instaurant un droit passerelle en faveur des travailleurs indépendants
zelfstandigen en tot invoering van tijdelijke maatregelen in het kader et introduisant les mesures temporaires dans le cadre du COVID-19 en
van COVID-19 ten gunste van zelfstandigen » (hierna : de wet van 23 faveur des travailleurs indépendants » (ci-après : la loi du 23 mars
maart 2020), zoals ingevoegd bij artikel 11 van de wet van 24 november 2020), tel qu'il a été inséré par l'article 11 de la loi du 24
2020 « met het oog op steunmaatregelen in het kader van de novembre 2020 « visant des mesures de soutien dans le cadre de la
COVID-19-pandemie ». pandémie de COVID-19 ».
B.1.2. Artikel 4quater van de wet van 23 maart 2020 betreft het B.1.2. L'article 4quater de la loi du 23 mars 2020 porte sur le «
zogenaamde « dubbele overbruggingsrecht ». Die bepaling is opgenomen double droit passerelle ». Cette disposition figure dans le chapitre 3
in hoofdstuk 3 van de wet van 23 maart 2020, met als opschrift « de la loi du 23 mars 2020, intitulé « Mesures temporaires dans le
Tijdelijke maatregelen in het kader van COVID-19 ». cadre du COVID-19 ».
B.1.3. Artikel 4 van de wet van 23 maart 2020, dat deel uitmaakt van B.1.3. L'article 4 de la loi du 23 mars 2020, qui fait partie du même
hetzelfde hoofdstuk, voorziet in de toekenning van een financiële chapitre, prévoit l'octroi d'une prestation financière, dite « droit
uitkering, het overbruggingsrecht, aan zelfstandigen die naar passerelle », aux travailleurs indépendants qui, en raison de la
aanleiding van COVID-19 gedwongen worden hun zelfstandige activiteit pandémie de COVID-19, sont contraints d'interrompre partiellement ou
gedeeltelijk of volledig te onderbreken. totalement leur activité indépendante.
Aanvankelijk betrof die maatregel enkel de zelfstandigen die bijdragen A l'origine, cette mesure concernait seulement les travailleurs
betalen in hoofdberoep. Bij het koninklijk besluit nr. 13 van 27 april indépendants qui cotisent à titre principal. L'arrêté royal n° 13 du
2020 « tot wijziging van de wet van 23 maart 2020 tot wijziging van de 27 avril 2020 « modifiant la loi du 23 mars 2020 modifiant la loi du
wet van 22 december 2016 houdende invoering van een overbruggingsrecht 22 décembre 2016 instaurant un droit passerelle en faveur des
ten gunste van zelfstandigen en tot invoering van tijdelijke travailleurs indépendants et introduisant des mesures temporaires dans
maatregelen in het kader van COVID-19 ten gunste van zelfstandigen, in le cadre du COVID-19 en faveur des travailleurs indépendants,
het bijzonder voor wat betreft de uitbreiding naar bepaalde notamment en ce qui concerne l'extension à certains indépendants à
zelfstandigen in bijberoep en actieve gepensioneerden » (hierna : het titre complémentaire et pensionnés actifs » (ci-après : l'arrêté royal
koninklijk besluit nr. 13 van 27 april 2020), dat werd bekrachtigd bij n° 13 du 27 avril 2020), qui a été confirmé par l'article 12 de la loi
artikel 12 van de wet van 24 december 2020 « tot bekrachtiging van de du 24 décembre 2020 « portant confirmation des arrêtés royaux pris en
koninklijke besluiten genomen met toepassing van de wet van 27 maart application de la loi du 27 mars 2020 habilitant le Roi à prendre des
2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in
de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (II) », mesures de lutte contre la propagation du coronavirus COVID-19 (II) »,
werd die crisismaatregel uitgebreid tot de zelfstandigen in bijberoep a étendu cette mesure de crise aux travailleurs indépendants à titre
en de actieve gepensioneerde zelfstandigen, voor zover zij voorlopige complémentaire et aux travailleurs indépendants pensionnés actifs,
bijdragen verschuldigd zijn die minstens berekend worden op de helft pour autant qu'ils soient redevables de cotisations provisoires qui
van het bedrag van de drempel voor een zelfstandige in hoofdberoep. sont au moins calculées sur la moitié du montant du seuil pour un
Krachtens artikel 4, § 3, van de wet van 23 maart 2020, dat bij het indépendant à titre principal. En vertu de l'article 4, § 3, de la loi
koninklijk besluit nr. 13 van 27 april 2020 werd ingevoegd, hebben zij du 23 mars 2020, qui a été inséré par l'arrêté royal n° 13 du 27 avril
recht op een financiële uitkering die de helft bedraagt van het 2020, ces personnes ont droit à une prestation financière qui s'élève
volledige maandelijkse bedrag van het overbruggingsrecht. Zij kunnen à la moitié du montant mensuel intégral du droit passerelle. Elles
dat overbruggingsrecht cumuleren met één of meer andere peuvent cumuler ce droit passerelle avec un ou plusieurs autres
vervangingsinkomens, voor zover de som van het overbruggingsrecht met revenus de remplacement, pour autant que la somme du droit passerelle
die vervangingsinkomens per maand niet meer dan 1 614,10 euro et de ces revenus de remplacement ne dépasse pas 1 614,10 euros sur
bedraagt, zijnde het bedrag van het volledige maandelijkse une base mensuelle, à savoir le montant mensuel intégral du droit
overbruggingsrecht voor een begunstigde met een persoon ten laste passerelle pour un bénéficiaire ayant une personne à charge (article
(artikel 4, § 4, van de wet van 23 maart 2020). 4, § 4, de la loi du 23 mars 2020).
In het verslag aan de Koning dat aan het koninklijk besluit nr. 13 van Dans le rapport au Roi précédant l'arrêté royal n° 13 du 27 avril
27 april 2020 voorafgaat, wordt verduidelijkt : 2020, il est précisé :
« De eerste maatregel voorziet de toekenning van een gedeeltelijke « La première mesure vise l'octroi d'une prestation financière
financiële uitkering van de tijdelijke crisismaatregel partielle de la mesure temporaire de crise de droit passerelle pour
overbruggingsrecht voor bepaalde zelfstandigen in bijberoep en actief certains indépendants à titre complémentaire et pensionnés actifs qui
gepensioneerden die verplicht zijn hun activiteiten te onderbreken door COVID-19. sont obligés d'interrompre leurs activités en raison du COVID-19.
[...] [...]
Met deze maatregel wordt beoogd: Par cette mesure, il s'agit de :
- zich te richten op de meest ernstige situaties : enkel wanneer de - cibler les situations les plus graves : uniquement celles où
zelfstandige in bijberoep of de actieve gepensioneerde zelfstandige l'indépendant à titre complémentaire ou pensionné actif est forcé
gedwongen wordt om zijn activiteit te onderbreken. Dit is de d'interrompre son activité. C'est la règle de base de la mesure
basisregel van de tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht. temporaire de crise de droit passerelle.
- zich te richten op zelfstandigen die een aanzienlijk impact - cibler les indépendants qui sont impactés significativement dans
ondervinden in hun koopkracht : diegenen van wie de zelfstandige leur pouvoir d'achat : ceux dont l'activité indépendante rapporte un
activiteit een netto belastbaar jaarlijks inkomen opbrengt dat hoger montant net annuel imposable supérieur à 6.996,89 euros (voir
ligt dan 6.996,89 € (zie het voorbeeld hieronder). l'exemple ci-dessous).
- het inkomensverlies verbonden aan de zelfstandige activiteit in - compenser cette perte de revenu liée à l'interruption de l'activité
kwestie te compenseren door deze aanvulling van de tijdelijke indépendante en question en octroyant ce complément de la mesure
crisismaatregel overbruggingsrecht toe te kennen tot een bedrag gelijk temporaire de crise de droit passerelle à concurrence d'un montant
aan de helft van het klassieke bedrag van de financiële uitkering. équivalent à la moitié du montant classique de la prestation
Voorbeeld : Een werknemer (arbeider, bediende, kaderlid, voltijds of halftijds) of een ambtenaar of een gepensioneerde oefent een bijkomende zelfstandige activiteit (bar die 's avonds geopend is, activiteit als schoonheidsspecialiste, klein zonnebankcenter...) die een relatief stabiel inkomen oplevert van ongeveer 1000 euro netto per maand. Zijn activiteit wordt stopgezet sinds half maart omwille van de corona-crisis. Deze maatregel beoogt het belangrijke verlies aan koopkracht voor zijn huishouden (verlies van de helft als het een gepensioneerde betreft, ongetwijfeld een beetje minder als het om een werknemer of ambtenaar financière. A titre d'exemple : Un travailleur salarié (ouvrier, employé, cadre, temps plein ou mi-temps) ou un fonctionnaire ou un pensionné exerce une activité indépendante complémentaire (bar ouvert le soir, activité comme esthéticienne, petit salon de bronzage ...) qui lui rapporte de manière stable un revenu net de 1.000 euros par mois. Son activité est mise à l'arrêt depuis la mi-mars en raison de la crise corona. La présente mesure vise à ce que la perte importante de pouvoir d'achat de son ménage (perte de moitié s'il s'agit d'un pensionné, sans doute un peu moins s'il s'agit d'un salarié ou d'un
gaat) te dekken door de tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht fonctionnaire) soit couverte par la mesure temporaire de crise de
en dit ten belope van een bedrag dat tot 645,85 euro kan bedragen droit passerelle de crise à hauteur d'un montant pouvant s'élever
(807,05 met gezinslast). jusqu'à 645,85 euros (807,05 si charge de famille).
[...] [...]
De tweede maatregel laat toe om de financiële uitkeringen van de La deuxième mesure vise à permettre de cumuler les prestations
crisismaatregel overbruggingsrecht te cumuleren met een financières de la mesure temporaire de crise de droit passerelle avec
vervangingsinkomen. un revenu de remplacement.
Ook deze maatregel past strikt binnen het kader van de tijdelijke Aussi cette mesure s'inscrit strictement dans le cadre de la mesure
crisismaatregel overbruggingsrecht, met andere woorden voor de temporaire de crise de droit passerelle, c'est-à-dire pour les
zelfstandigen die een zelfstandige activiteit effectief moeten travailleurs indépendants qui doivent interrompre une activité
onderbreken door COVID-19 (zie algemene voorwaarden om deze tijdelijke indépendante effective en raison du COVID-19 (cfr conditions générales
crisismaatregel te genieten). d'octroi de cette mesure temporaire de crise).
Het doel van deze tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht is ook L'objectif de la mesure temporaire de crise de droit passerelle est
om de volgende situaties te dekken, waarbij de onderbreking van de également de couvrir les situations suivantes où l'interruption de
zelfstandige activiteit plaatsvindt in hoofde van een zelfstandige die l'activité indépendante a lieu dans le chef d'un indépendant qui
bénéficie par ailleurs (en raison de son âge (pension), ou de sa
bovendien (door zijn leeftijd (pensioen), of door zijn situatie als situation de travailleur salarié ou, dans certains cas, d'une
loontrekkende of, in bepaalde gevallen, door een arbeidsongeschiktheid incapacité de travail ou d'invalidité (à titre complémentaire)) d'un
of invaliditeit (in bijberoep)) een vervangingsinkomen geniet : revenu de remplacement :
1° Sommigen onder hen cumuleren deze effectieve activiteit als 1° Certains d'entre eux cumulent cette activité effective
zelfstandige met een vervangingsinkomen (tijdelijke werkloosheid, d'indépendant avec un revenu de remplacement (chômage temporaire,
werkloosheid, pensioen) en moeten deze effectieve zelfstandige chômage, pension) et doivent interrompre cette activité effective
activiteit onderbreken door COVID-19. d'indépendant en raison du COVID-19.
2° Sommigen onder hen moeten hun zelfstandige activiteit onderbreken 2° Certains d'entre eux doivent interrompre leur activité indépendante
door COVID-19 en genieten vervolgens, tijdens deze onderbreking, van en raison du COVID-19 et, durant cette interruption, sont ensuite
een vervangingsinkomen (tijdelijke werkloosheid, werkloosheid, amenés à bénéficier d'un revenu de remplacement (chômage temporaire,
pensioen, arbeidsongeschiktheid bijvoorbeeld door een besmetting met chômage, pension, incapacité de travail par exemple suite à la
COVID-19, ...). contraction du COVID-19, ...).
De onderhavige maatregel beoogt een cumul toe te laten van de La présente mesure vise à permettre un cumul de la mesure temporaire
tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht met een ander de crise de droit passerelle avec un autre revenu de remplacement
vervangingsinkomen wanneer wordt voldaan aan alle voorwaarden om deze lorsque l'ensemble des conditions pour obtenir cette mesure temporaire
tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht te bekomen. de crise de droit passerelle sont remplies.
Echter, voor de zelfstandigen in bijberoep die sociale bijdragen Néanmoins, pour les indépendants à titre complémentaire qui paient des
betalen op een jaarlijks inkomen dat zich situeert tussen 6.996,89 en cotisations sociales sur base de revenus annuels qui se situent entre
13.993,78 euro en de actieve gepensioneerde zelfstandigen die 6.996,89 et 13.993,78 euros et pour les indépendants pensionnés actifs
bijdragen betaalt op basis van netto belastbare jaarlijkse inkomsten qui paient des cotisations sociales sur base des revenus annuels nets
die hoger zijn dan 6.996,89 euro, is de cumul slechts toegestaan op imposables qui sont supérieurs à 6.996,89 euros, le cumul est
voorwaarde dat de som van de halve financiële uitkering van de seulement autorisé à condition que la somme de la moitié de la
tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht en de andere prestation financière de la mesure temporaire de crise de droit
vervangingsinkomens per maand het bedrag van 1.614,10 euro niet passerelle et des autres revenus de remplacement ne dépasse pas sur
overschrijdt. In geval van overschrijding zal het maandelijks bedrag base mensuelle un montant de 1.614,10 euros. En cas de dépassement, le
van de tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht verminderd worden montant mensuel de la mesure temporaire de crise de droit passerelle
ten belope van deze overschrijding » (Belgisch Staatsblad, 29 april sera réduit à concurrence de ce dépassement » (Moniteur belge, 29
2020, pp. 29522-29523). avril 2020, pp. 29522-29523).
Krachtens artikel 4, § 5, van de wet van 23 maart 2020, zoals En vertu de l'article 4, § 5, de la loi du 23 mars 2020, tel qu'il a
ingevoegd bij het koninklijk besluit nr. 13 van 27 april 2020, kunnen été inséré par l'arrêté royal n° 13 du 27 avril 2020, les
de gerechtigden op primaire ongeschiktheids- of bénéficiaires d'indemnités d'incapacité de travail primaire ou
invaliditeitsuitkeringen die een activiteit als zelfstandige d'invalidité qui exercent une activité de travailleur indépendant
uitoefenen met de toelating van de adviserend arts van hun autorisée par le médecin-conseil de leur organisme assureur et qui, en
verzekeringsinstelling, en die naar aanleiding van COVID-19 gedwongen raison de la pandémie de COVID-19, sont contraints d'interrompre leur
worden hun zelfstandige activiteit te onderbreken, geen aanspraak activité indépendante ne peuvent prétendre à aucun montant de droit
maken op een overbruggingsrecht voor die onderbreking van activiteit. passerelle pour cette interruption d'activité. Dans le rapport au Roi
In het verslag aan de Koning dat het koninklijk besluit nr. 13 van 27 précédant l'arrêté royal n° 13 du 27 avril 2020, il est précisé que «
april 2020 voorafgaat, wordt verduidelijkt dat « wanneer zij hun
toegelaten zelfstandige activiteit moeten onderbreken omwille van quand [ces personnes] doivent interrompre leur activité de travailleur
COVID-19 [...] zij integraal [terugvallen] op het volledige bedrag van indépendant autorisée suite à la crise du COVID-19, [elles] retombent
de arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitsuitkering » (Belgisch complètement sur le montant intégral de l'indemnité d'incapacité de
Staatsblad, 29 april 2020, p. 29524). travail ou d'invalidité » (Moniteur belge, 29 avril 2020, p. 29524).
Krachtens artikel 6, 3°, van de wet van 23 maart 2020 is de En vertu de l'article 6, 3°, de la loi du 23 mars 2020, la mesure de
crisismaatregel van artikel 4 van de wet van 23 maart 2020 van crise prévue à l'article 4 de la loi du 23 mars 2020 s'est appliquée à
toepassing geweest op alle gedwongen onderbrekingen die hebben
plaatsgevonden naar aanleiding van COVID-19 in de periode van 1 maart toutes les interruptions forcées qui ont eu lieu en raison de la
2020 tot 30 juni 2020. COVID-19 au cours de la période du 1er mars 2020 au 30 juin 2020.
B.1.4. Bij de wet van 24 november 2020 « met het oog op B.1.4. La loi du 24 novembre 2020 « visant des mesures de soutien dans
steunmaatregelen in het kader van de COVID-19-pandemie » werd het in
het geding zijnde artikel 4quater ingevoegd in de wet van 23 maart le cadre de la pandémie de COVID-19 » a inséré, dans la loi du 23 mars
2020, dat voorziet in de toekenning van een « dubbel 2020, l'article 4quater en cause, qui prévoit l'octroi d'un « double
overbruggingsrecht » aan zelfstandigen die naar aanleiding van droit passerelle » aux travailleurs indépendants qui, en raison de la
COVID-19 gedwongen worden hun zelfstandige activiteit te onderbreken pandémie de COVID-19, sont contraints d'interrompre leur activité
en wier activiteiten rechtstreeks behoren tot of afhankelijk zijn van indépendante et dont les activités relèvent directement ou dépendent
de activiteiten bedoeld in het ministerieel besluit van 18 oktober des activités visées par l'arrêté ministériel du 18 octobre 2020 et
2020 en elk later ministerieel besluit houdende dringende maatregelen par tout autre arrêté ministériel ultérieur portant des mesures
om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken. Het d'urgence pour limiter la propagation du coronavirus COVID-19. Il
betreft onder meer de inrichtingen die behoren tot de horecasector en s'agit notamment des établissements qui font partie du secteur horeca
andere eet- en drankgelegenheden. Zij ontvangen een maandelijkse et des autres établissements de restauration et débits de boissons.
uitkering ten bedrage van het dubbele van het volledige maandelijkse Ces personnes reçoivent une prestation mensuelle s'élevant au double
bedrag van het overbruggingsrecht. du montant mensuel intégral du droit passerelle.
In soortgelijke bewoordingen als artikel 4, § 3, van de wet van 23 En des termes analogues à ceux de l'article 4, § 3, de la loi du 23
maart 2020, voorziet artikel 4quater, § 2, van dezelfde wet in de mars 2020, l'article 4quater, § 2, de la même loi prévoit l'octroi du
toekenning van het volledige maandelijkse overbruggingsrecht aan de droit passerelle mensuel intégral aux travailleurs indépendants à
zelfstandigen in bijberoep en de actieve gepensioneerde zelfstandigen titre complémentaire et aux travailleurs indépendants pensionnés
die naar aanleiding van COVID-19 hun activiteiten hebben moeten actifs qui, en raison de la pandémie de COVID-19, ont dû interrompre
onderbreken, voor zover zij voorlopige bijdragen verschuldigd zijn die leurs activités, pour autant qu'ils soient redevables de cotisations
minstens berekend worden op de helft van het bedrag van de drempel provisoires qui sont au moins calculées sur la moitié du montant du
voor een zelfstandige in hoofdberoep. Zij kunnen dat seuil pour un travailleur indépendant à titre principal. Ces personnes
overbruggingsrecht cumuleren met één of meer andere peuvent cumuler ce droit passerelle avec un ou plusieurs autres
vervangingsinkomens, voor zover de som van het overbruggingsrecht met revenus de remplacement, pour autant que la somme du droit passerelle
die vervangingsinkomens per maand niet meer bedraagt dan 1 614,10 euro et de ces revenus de remplacement ne dépasse pas 1 614,10 euros sur
(artikel 4quater, § 3, van de wet van 23 maart 2020, zoals ingevoegd une base mensuelle (article 4quater, § 3, de la loi du 23 mars 2020,
bij de wet van 24 november 2020). tel qu'il a été inséré par la loi du 24 novembre 2020).
Voorts voorzag artikel 4quater, § 4, van de wet van 23 maart 2020, in De plus, l'article 4quater, § 4, de la loi du 23 mars 2020 excluait du
soortgelijke bewoordingen als artikel 4, § 5, van dezelfde wet, in een droit passerelle, en des termes analogues à ceux de l'article 4, § 5,
uitsluiting van het overbruggingsrecht van gerechtigden op primaire de la même loi, les bénéficiaires d'indemnités d'incapacité de travail
ongeschiktheids- of invaliditeitsuitkeringen die een activiteit als primaire ou d'invalidité qui exercent une activité de travailleur
zelfstandige uitoefenen met de toelating van de adviserende arts van indépendant autorisée par le médecin-conseil de leur organisme
hun verzekeringsinstelling en die naar aanleiding van COVID-19 assureur et qui, en raison de la pandémie de COVID-19, sont contraints
gedwongen worden hun zelfstandige activiteit te onderbreken. Bij
artikel 2, 2°, van de wet van 28 februari 2021 « tot wijziging van de d'interrompre leur activité indépendante. L'article 2, 2°, de la loi
wet van 22 december 2016 houdende invoering van een overbruggingsrecht du 28 février 2021 « modifiant la loi du 22 décembre 2016 instaurant
ten gunste van zelfstandigen en tot wijziging van de wet van 23 maart un droit passerelle en faveur des travailleurs indépendants et
2020 tot wijziging van de wet van 22 december 2016 houdende invoering modifiant la loi du 23 mars 2020 modifiant la loi du 22 décembre 2016
van een overbruggingsrecht ten gunste van zelfstandigen en tot instaurant un droit passerelle en faveur des travailleurs indépendants
invoering van tijdelijke maatregelen in het kader van COVID-19 ten et introduisant des mesures temporaires dans le cadre du COVID-19 en
gunste van zelfstandigen » werd die uitsluiting opgeheven, dit met faveur des travailleurs indépendants » a abrogé cette exclusion, avec
ingang van 1 februari 2021. effet au 1er février 2021.
Krachtens artikel 6, 7°, van de wet van 23 maart 2020, dat laatst werd En vertu de l'article 6, 7°, de la loi du 23 mars 2020, qui a été
gewijzigd bij artikel 42, a), van de wet van 18 juli 2021 « houdende modifié en dernier lieu par l'article 42, a), de la loi du 18 juillet
tijdelijke ondersteuningsmaatregelen ten gevolge van de 2021 « portant des mesures de soutien temporaires en raison de la
COVID-19-pandemie », is de crisismaatregel van artikel 4quater van de pandémie du COVID-19 », la mesure de crise prévue par l'article
wet van 23 maart 2020 van toepassing geweest op alle gedwongen 4quater de la loi du 23 mars 2020 s'est appliquée à toutes les
onderbrekingen die hebben plaatsgevonden naar aanleiding van COVID-19 interruptions forcées qui se sont produites en raison de la COVID-19
in de periode van 1 oktober 2020 tot 30 september 2021. dans la période du 1er octobre 2020 au 30 septembre 2021.
B.2. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of artikel 4quater, § B.2. Le juge a quo demande à la Cour si l'article 4quater, § 4, de la
4, van de wet van 23 maart 2020 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet loi du 23 mars 2020 viole les articles 10 et 11 de la Constitution, en
schendt, doordat het als gevolg heeft dat gerechtigden op primaire ce qu'il a pour conséquence que les bénéficiaires d'indemnités
arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitsuitkeringen die een activiteit d'incapacité de travail primaire ou d'invalidité qui exercent une
als zelfstandige in hoofdberoep met de toelating van de adviserend activité de travailleur indépendant à titre principal autorisée par le
arts van hun verzekeringsinstelling uitoefenen en die onder de médecin-conseil de leur organisme assureur et qui, dans les conditions
voorwaarden bepaald in artikel 4quater, §§ 1 en 2, hun toegelaten prévues à l'article 4quater, §§ 1er et 2, doivent interrompre leurs
activiteiten moeten onderbreken, voor de maanden oktober, november en activités autorisées ne peuvent prétendre à aucun montant de droit
december 2020 en januari 2021 op geen enkel bedrag aan passerelle pour les mois d'octobre, novembre et décembre 2020 et de
overbruggingsrecht aanspraak kunnen maken, terwijl een cumulering van janvier 2021, alors qu'un cumul du droit passerelle avec d'autres
het overbruggingsrecht met andere (vervangings-)inkomens wel mogelijk was. revenus (de remplacement) était possible.
B.3.1. De eisende partij voor het verwijzende rechtscollege verzoekt B.3.1. La partie demanderesse devant la juridiction a quo demande à la
het Hof de prejudiciële vraag te herformuleren, en de in het geding Cour de reformuler la question préjudicielle et de contrôler la
zijnde bepaling te toetsen aan artikel 23 van de Grondwet, in disposition en cause au regard de l'article 23, lu en combinaison avec
samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. les articles 10 et 11, de la Constitution.
B.3.2. Een partij voor het Hof vermag niet de draagwijdte van de door B.3.2. Une partie devant la Cour ne peut pas modifier ou faire
het verwijzende rechtscollege gestelde prejudiciële vraag te wijzigen modifier la portée de la question préjudicielle posée par la
of te laten wijzigen. Het komt aan de verwijzende rechter toe te juridiction a quo. C'est à la juridiction a quo qu'il appartient de
oordelen welke prejudiciële vraag hij aan het Hof dient te stellen en juger quelle question préjudicielle il doit poser à la Cour et de
daarbij de omvang van de saisine te bepalen. déterminer ainsi l'étendue de la saisine.
B.3.3. Het verzoek van de eisende partij voor het verwijzende B.3.3. La demande de la partie demanderesse devant la juridiction a
rechtscollege kan niet worden ingewilligd. quo ne peut pas être accueillie.
B.4. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit B.4. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
aangewende middelen en het beoogde doel. B.5.1. Le Conseil des ministres soutient que les bénéficiaires
B.5.1. De Ministerraad betoogt dat de gerechtigden op primaire d'indemnités d'incapacité de travail primaire ou d'invalidité qui, en
arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitsuitkeringen die hun toegelaten raison de la pandémie de COVID-19, ont dû interrompre leur activité de
activiteit als zelfstandige dienden te onderbreken ingevolge de travailleur indépendant autorisée et les autres travailleurs
COVID-19-pandemie en de andere zelfstandigen die hun activiteit indépendants qui ont dû interrompre leur activité en raison de cette
moesten onderbreken ingevolge die pandemie, zoals de actieve pandémie, tels que les pensionnés actifs, ne sont pas comparables. En
gepensioneerden, niet vergelijkbaar zijn. De eerste categorie zou effet, les personnes qui relèvent de la première catégorie auraient pu
immers hebben kunnen terugvallen op een volledige retomber sur le montant intégral de leur indemnité d'incapacité de
arbeidsongeschiktheidsuitkering, terwijl de laatstgenoemde categorie travail, alors que les personnes qui relèvent de la seconde catégorie
het bedrag van het vervangingsinkomen niet zag stijgen. n'ont pas vu le montant de leur revenu de remplacement augmenter.
B.5.2. Verschil en niet-vergelijkbaarheid mogen niet worden verward. B.5.2. Il ne faut pas confondre différence et non-comparabilité. La
Het verschil waarnaar de Ministerraad verwijst, kan weliswaar een différence soulevée par le Conseil des ministres peut certes
element zijn in de beoordeling van een verschil in behandeling, maar constituer un élément dans l'appréciation d'une différence de
het kan niet volstaan om tot de niet-vergelijkbaarheid te besluiten, traitement, mais elle ne saurait suffire pour conclure à la
anders zou de toetsing aan het beginsel van gelijkheid en non-comparabilité, sous peine de vider de sa substance le contrôle au
niet-discriminatie van elke inhoud worden ontdaan. regard du principe d'égalité et de non-discrimination.
B.6.1. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op een B.6.1. La différence de traitement en cause repose sur un critère
objectief criterium, namelijk de aard van het inkomen of objectif, à savoir la nature du revenu ou du revenu de remplacement
vervangingsinkomen dat de betrokkene geniet. perçu par l'intéressé.
B.6.2. Uit het in B.1.3 vermelde verslag aan de Koning dat het B.6.2. Il ressort du rapport au Roi précédant l'arrêté royal n° 13 du
koninklijk besluit nr. 13 van 27 april 2020 voorafgaat, blijkt dat met 27 avril 2020, mentionné en B.1.3, que l'extension de la mesure
de uitbreiding van de tijdelijke crisismaatregel in artikel 4, § 3, temporaire de crise prévue à l'article 4, § 3, de la loi du 23 mars
van de wet van 23 maart 2020 tot de zelfstandigen in bijberoep en de 2020 aux travailleurs indépendants à titre complémentaire et aux
actieve gepensioneerde zelfstandigen, een driedubbele doelstelling travailleurs indépendants pensionnés actifs poursuit un objectif
wordt beoogd. Ten eerste beoogt die maatregel zich te richten op de meest ernstige situaties, namelijk de zelfstandigen in bijberoep of de actieve gepensioneerde zelfstandigen die gedwongen worden hun activiteit te onderbreken. Ten tweede beoogt die maatregel zich te richten op zelfstandigen die een aanzienlijke impact ondervinden in hun koopkracht, zijnde diegenen die voorlopige bijdragen verschuldigd zijn die minstens berekend worden op de helft van het bedrag van de drempel voor een zelfstandige in hoofdberoep. Ten slotte beoogt die maatregel het inkomensverlies verbonden aan de zelfstandige activiteit in kwestie te compenseren door die aanvulling van de tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht toe te kennen tot een bedrag gelijk triple. Premièrement, cette mesure cible les situations les plus graves, à savoir les travailleurs indépendants à titre complémentaire ou les travailleurs indépendants pensionnés actifs qui sont contraints d'interrompre leur activité. Deuxièmement, cette mesure cible les travailleurs indépendants qui subissent une baisse significative de leur pouvoir d'achat, à savoir les personnes redevables de cotisations provisoires qui sont au moins calculées sur la moitié du montant du seuil pour un travailleur indépendant à titre principal. Enfin, cette mesure vise à compenser la perte de revenu liée à l'interruption de l'activité indépendante concernée, par l'octroi de ce complément de la
aan de helft van het bedrag van de financiële uitkering waarop de mesure temporaire de crise de droit passerelle jusqu'à un montant
zelfstandigen in hoofdberoep aanspraak kunnen maken. équivalent à la moitié de la prestation financière à laquelle les
Het dient te worden aangenomen dat de wetgever, met de toekenning van travailleurs indépendants à titre principal peuvent prétendre.
het dubbele overbruggingsrecht aan de zelfstandigen in bijberoep en de Il y a lieu de considérer que le législateur poursuivait les mêmes
actieve gepensioneerde zelfstandigen bij de wet van 24 november 2020, objectifs par la loi du 24 novembre 2020 qui a inséré l'article
die artikel 4quater heeft ingevoegd in de wet van 23 maart 2020, 4quater dans la loi du 23 mars 2020, en octroyant le double droit
passerelle aux travailleurs indépendants à titre complémentaire et aux
dezelfde doelstelling beoogde. travailleurs indépendants pensionnés actifs.
B.6.3. Ten aanzien van die doelstellingen is het niet pertinent dat de B.6.3. Au regard de ces objectifs, il n'est pas pertinent que les
gerechtigden op primaire arbeidsongeschiktheids- of bénéficiaires d'indemnités d'incapacité de travail primaire ou
invaliditeitsuitkeringen die een activiteit als zelfstandige in d'invalidité qui exercent une activité de travailleur indépendant à
hoofdberoep met de toelating van de adviserend arts van hun titre principal autorisée par le médecin-conseil de leur organisme
verzekeringsinstelling uitoefenen en die naar aanleiding van COVID-19 assureur et qui, en raison de la pandémie de COVID-19, doivent
hun toegelaten activiteiten moeten onderbreken, worden uitgesloten van interrompre leurs activités autorisées soient exclus du droit
het overbruggingsrecht. passerelle.
Zij bevinden zich immers in dezelfde ernstige situatie als de actieve Ces personnes se trouvent en effet dans la même situation grave que
gepensioneerde zelfstandigen die naar aanleiding van COVID-19 les travailleurs indépendants pensionnés actifs qui, en raison de la
gedwongen worden hun zelfstandige activiteit te onderbreken. Voorts pandémie de COVID-19, sont forcés d'interrompre leur activité
ondervinden zij eveneens een aanzienlijke impact in hun koopkracht, in indépendante. De plus, ces personnes aussi subissent une baisse
zoverre zij - zoals de actieve gepensioneerde zelfstandigen die significative de leur pouvoir d'achat, dans la mesure où celles-ci - à
aanspraak kunnen maken op het dubbele overbruggingsrecht - voorlopige l'instar des travailleurs indépendants pensionnés actifs qui peuvent
bijdragen verschuldigd zijn die minstens berekend worden op de helft prétendre au double droit passerelle - sont redevables de cotisations
van het bedrag van de drempel voor een zelfstandige in hoofdberoep en provisoires qui sont au moins calculées sur la moitié du montant du
dus een aanzienlijk inkomen uit hun zelfstandige activiteit verwerven. seuil pour un travailleur indépendant à titre principal et touchent
Er is geen redelijke verantwoording waarom het inkomensverlies van de donc un revenu considérable grâce à leur activité indépendante.
actieve gepensioneerde zelfstandigen door de gedwongen onderbreking Aucun motif raisonnable ne justifie de compenser la perte de revenus
van hun zelfstandige activiteiten wordt gecompenseerd, doch niet het des travailleurs indépendants pensionnés actifs liée à l'interruption
soortgelijke inkomensverlies van de gerechtigden op primaire forcée de leurs activités indépendantes, mais de ne pas compenser la
arbeidsongeschiktheids- of invaliditeitsuitkeringen door de gedwongen perte de revenus analogue des bénéficiaires d'indemnités d'incapacité
onderbreking van hun toegelaten activiteit als zelfstandige in de travail primaire ou d'invalidité liée à l'interruption forcée de
hoofdberoep. leur activité autorisée de travailleur indépendant à titre principal.
B.6.4. De Ministerraad voert nog aan dat er in de periode van 1 maart B.6.4. Le Conseil des ministres fait valoir encore que, au cours de la
2020 tot 30 september 2021 krachtens het koninklijk besluit van 15 période du 1er mars 2020 au 30 septembre 2021, il existait, en vertu
september 2020 « houdende toekenning, ingevolge de COVID-19-pandemie, van een aanvullende crisisuitkering aan sommige arbeidsongeschikt erkende zelfstandigen en meewerkende echtgenoten » een aanvullende crisisuitkering bestond voor sommige arbeidsongeschikt erkende zelfstandigen en meewerkende echtgenoten. Vermits die aanvullende crisisuitkering enkel van toepassing was op samenwonende zelfstandigen zonder gezinslast, en dus niet op alleenstaande zelfstandigen en zelfstandigen met gezinslast, volstaat zij in ieder geval niet om het voormelde verschil in behandeling te verhelpen. de l'arrêté royal du 15 septembre 2020 « portant octroi, suite à la pandémie COVID-19, d'une indemnité de crise supplémentaire à certains travailleurs indépendants et conjoints aidants reconnus en incapacité de travail », une indemnité de crise supplémentaire pour certains travailleurs indépendants et conjoints aidants reconnus en incapacité de travail. Etant donné qu'elle n'était applicable qu'aux travailleurs indépendants cohabitants sans charge de famille, et non donc aux travailleurs indépendants isolés ni aux travailleurs indépendants avec charge de famille, cette indemnité de crise supplémentaire ne suffit en tout cas pas pour remédier à la différence de traitement précitée.
B.6.5. Artikel 4quater, § 4, van de wet van 23 maart 2020 is niet B.6.5. L'article 4quater, § 4, de la loi du 23 mars 2020 n'est pas
bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 4quater, § 4, van de wet van 23 maart 2020 « tot wijziging van L'article 4quater, § 4, de la loi du 23 mars 2020 « modifiant la loi
de wet van 22 december 2016 houdende invoering van een du 22 décembre 2016 instaurant un droit passerelle en faveur des
overbruggingsrecht ten gunste van zelfstandigen en tot invoering van travailleurs indépendants et introduisant les mesures temporaires dans
tijdelijke maatregelen in het kader van COVID-19 ten gunste van le cadre du COVID-19 en faveur des travailleurs indépendants » viole
zelfstandigen » schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 16 maart 2023. la Cour constitutionnelle, le 16 mars 2023.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
L. Lavrysen L. Lavrysen
^