← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 12/2023 van 19 januari 2023 Rolnummer 7822 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 4, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit,
gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het Grondwe samengesteld
uit voorzitter L. Lavrysen, rechter T. Giet, waarnemend voorzitter, en de rechters Y. (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 12/2023 van 19 januari 2023 Rolnummer 7822 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 4, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het Grondwe samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, rechter T. Giet, waarnemend voorzitter, en de rechters Y. (...) | Extrait de l'arrêt n° 12/2023 du 19 janvier 2023 Numéro du rôle : 7822 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 8, § 4, du Code de la nationalité belge, posée par la Cour d'appel d'Anvers. La Cour constitutionnelle, |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 12/2023 van 19 januari 2023 | Extrait de l'arrêt n° 12/2023 du 19 janvier 2023 |
| Rolnummer 7822 | Numéro du rôle : 7822 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 8, § 4, van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 8, § 4, du |
| Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van | Code de la nationalité belge, posée par la Cour d'appel d'Anvers. |
| Beroep te Antwerpen. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, rechter T. Giet, waarnemend | composée du président L. Lavrysen, du juge T. Giet, faisant fonction |
| voorzitter, en de rechters Y. Kherbache, T. Detienne, E. Bribosia, W. | de président, et des juges Y. Kherbache, T. Detienne, E. Bribosia, W. |
| Verrijdt en K. Jadin, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, | Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée |
| onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, | par le président L. Lavrysen, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest van 28 juni 2022, waarvan de expeditie ter griffie van het | Par arrêt du 28 juin 2022, dont l'expédition est parvenue au greffe de |
| Hof is ingekomen op 29 juni 2022, heeft het Hof van Beroep te | la Cour le 29 juin 2022, la Cour d'appel d'Anvers a posé une question |
| Antwerpen een prejudiciële vraag gesteld die bij beschikking van het | préjudicielle qui, par ordonnance de la Cour du 12 juillet 2022, a été |
| Hof van 12 juli 2022 als volgt werd geherformuleerd : | reformulée comme suit : |
| « Schendt artikel 8 § 4 van het Wetboek van de Belgische Nationaliteit | « L'article 8, § 4, du Code de la nationalité belge viole-t-il les |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang | articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison ou non avec |
| l'article 24 du Pacte international relatif aux droits civils et | |
| gelezen met artikel 24 BUPO-verdrag, artikel 7 Verdrag over de rechten | politiques, avec l'article 7 de la Convention relative aux droits de |
| en het Kind en artikel 6 van het EVRM, doordat er een ongelijke | l'enfant et avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de |
| behandeling bestaat voor een persoon van wie de afstamming niet langer | l'homme, en ce qu'il existe une inégalité de traitement à l'égard de |
| blijkt vast te staan vooraleer hij de leeftijd van 18 jaar heeft | la personne dont la filiation cesse d'être établie avant l'âge de |
| bereikt of werd ontvoogd en die van rechtswege zijn nationaliteit | dix-huit ans ou l'émancipation antérieure à cet âge et qui perd de |
| verliest, daar waar enerzijds een persoon [van wie de afstamming niet | plein droit sa nationalité, alors que, d'une part, une personne [dont |
| langer blijkt vast te staan] nadat hij reeds de leeftijd van 18 jaar | la filiation cesse d'être établie] après l'âge de dix-huit ans ou |
| heeft bereikt of werd ontvoogd voor die leeftijd zijn nationaliteit | l'émancipation antérieure à cet âge conserve sa nationalité et que, |
| behoudt, en anderzijds een persoon pas vervallen wordt verklaard van | d'autre part, une personne n'est déchue de sa nationalité que pour les |
| zijn nationaliteit wegens redenen vermeld in artikel 23 van het | motifs mentionnés à l'article 23 du Code de la nationalité belge et à |
| Wetboek van de Belgische Nationaliteit en na het voeren van de daartoe | |
| geëigende procedure ? ». | l'issue de la procédure ad hoc ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het verlies van de | B.1. La question préjudicielle porte sur la perte de la nationalité |
| Belgische nationaliteit door een minderjarige, wanneer de afstamming | belge par un mineur lorsque la filiation sur la base de laquelle cette |
| op grond waarvan die nationaliteit werd toegekend niet langer blijkt vast te staan. | nationalité a été attribuée cesse d'être établie. |
| B.2.1. Artikel 8 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit | B.2.1. L'article 8 du Code de la nationalité belge dispose : |
| bepaalt : « § 1. Belg zijn : | « § 1er. Sont Belges : |
| 1° het kind geboren in België uit een Belgische ouder; | 1° l'enfant né en Belgique d'un auteur belge; |
| 2° het kind geboren in het buitenland : | 2° l'enfant né à l'étranger : |
| a) uit een Belgische ouder geboren in België of in gebieden onder | a) d'un auteur belge né en Belgique ou dans des territoires soumis à |
| Belgische soevereiniteit of onder Belgisch bestuur; | la souveraineté belge ou confiés à l'administration de la Belgique; |
| b) uit een Belgische ouder die, binnen een termijn van vijf jaar na de | b) d'un auteur belge ayant fait dans un délai de cinq ans à dater de |
| geboorte, een verklaring heeft afgelegd waarin hij verzoekt om | la naissance une déclaration réclamant, pour son enfant, l'attribution |
| toekenning van de Belgische nationaliteit aan zijn kind; | de la nationalité belge; |
| c) uit een Belgische ouder, op voorwaarde dat het kind geen andere | c) d'un auteur belge, à condition que l'enfant ne possède pas, ou ne |
| nationaliteit bezit of behoudt tot de leeftijd van achttien jaar of | conserve pas jusqu'à l'âge de dix-huit ans ou son émancipation avant |
| zijn ontvoogding voor die leeftijd. | cet âge, une autre nationalité. |
| De verklaring bedoeld in het eerste lid, 2°, b, wordt afgelegd, en op | La déclaration visée à l'alinéa 1er, 2°, b, est faite, et, sur la base |
| basis ervan wordt een akte van nationaliteit opgesteld, overeenkomstig | de celle-ci, un acte de nationalité est établi conformément à |
| artikel 22, § 4. | l'article un 22, § 4. |
| De verklaring heeft gevolg vanaf de opmaak van de akte van | La déclaration a effet à compter de l'établissement de l'acte de |
| nationaliteit. | nationalité. |
| Diegene aan wie de Belgische nationaliteit krachtens het eerste lid, | Celui à qui la nationalité belge a été attribuée en vertu du premier |
| 2°, c, is toegekend, behoudt die nationaliteit zolang niet is | alinéa, 2°, c, conserve cette nationalité tant qu'il n'a pas été |
| aangetoond, voordat hij de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt of | établi, avant qu'il n'ait atteint l'âge de dix-huit ans ou n'ait été |
| ontvoogd is voor die leeftijd, dat hij een vreemde nationaliteit bezit. | émancipé avant cet âge, qu'il possède une nationalité étrangère. |
| § 2. Voor de toepassing van paragraaf 1 dient de ouder de Belgische | § 2. Pour l'application du paragraphe 1er, l'auteur doit avoir la |
| nationaliteit te bezitten op de geboortedag van het kind of, indien | nationalité belge au jour de la naissance de l'enfant ou, s'il est |
| hij overleden is voor deze geboorte, op de dag van zijn overlijden. | mort avant cette naissance, au jour de son décès. |
| § 3. De afstamming vastgesteld ten aanzien van een Belgische ouder na | § 3. La filiation établie à l'égard d'un auteur belge après la date du |
| de datum van het vonnis of het arrest dat de adoptie homologeert of | jugement ou de l'arrêt homologuant ou prononçant l'adoption n'attribue |
| uitspreekt, verleent de Belgische nationaliteit maar aan het kind, | la nationalité belge à l'enfant que si cette filiation est établie à |
| indien die afstamming wordt vastgesteld ten aanzien van de adoptant of | l'égard de l'adoptant ou du conjoint de celui-ci. |
| diens echtgenoot. | |
| § 4. De persoon aan wie de Belgische nationaliteit van zijn ouder is | § 4. La personne à laquelle a été attribuée la nationalité belge de |
| toegekend, behoudt die nationaliteit wanneer zijn afstamming niet | son auteur conserve cette nationalité si la filiation cesse d'être |
| langer vaststaat nadat hij de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt | établie après qu'elle a atteint l'âge de dix-huit ans ou été émancipée |
| of ontvoogd is voor die leeftijd. Indien zijn afstamming niet langer | |
| blijkt vast te staan voor de leeftijd van achttien jaar of de | avant cet âge. Si la filiation cesse d'être établie avant l'âge de |
| ontvoogding voor die leeftijd, kunnen de handelingen die zijn | dix-huit ans ou l'émancipation antérieure à cet âge, les actes passés |
| aangegaan toen de afstamming nog vaststond en voor de geldigheid | avant que la filiation cesse d'être établie et dont la validité est |
| waarvan de staat van Belg vereist was, niet worden betwist enkel en | subordonnée à la possession de la nationalité belge ne peuvent être |
| alleen omdat de belanghebbende die nationaliteit niet bezat. Hetzelfde | contestés pour le seul motif que l'intéressé n'avait pas cette |
| geldt voor de rechten welke zijn verkregen voor die datum ». | nationalité. Il en est de même des droits acquis avant la même date ». |
| B.2.2. Artikel 23 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit | B.2.2. L'article 23 du Code de la nationalité belge dispose : |
| bepaalt : « § 1. De Belgen die hun nationaliteit niet hebben verkregen van een | « § 1er. Les Belges qui ne tiennent pas leur nationalité d'un auteur |
| ouder of een adoptant die Belg was op de dag van hun geboorte en de | ou adoptant belge au jour de leur naissance et les Belges qui ne se |
| Belgen wier nationaliteit niet werd toegekend op grond van de artikelen 11 en 11bis, kunnen van de Belgische nationaliteit vervallen worden verklaard : 1° indien zij de Belgische nationaliteit hebben verkregen ten gevolge van een bedrieglijke handelwijze, door valse informatie, het plegen van valsheid in geschrifte en/of het gebruik van valse of vervalste stukken, door identiteitsfraude of fraude bij het verkrijgen van het recht op verblijf; 2° indien zij ernstig tekortkomen aan hun verplichtingen als Belgische burger. Het Hof spreekt de vervallenverklaring niet uit indien dit tot gevolg zou hebben dat de betrokkene staatloos zou worden, tenzij de nationaliteit verkregen werd ten gevolge van een bedrieglijke handelwijze, door valse informatie of door verzwijging van enig relevant feit. In dat geval, zelfs indien de betrokkene er niet in geslaagd is zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen, zal de vervallenverklaring van de nationaliteit slechts uitgesproken worden na het verstrijken van een redelijke termijn die door het Hof aan de belanghebbende werd toegekend om te pogen zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen. § 2. De vervallenverklaring wordt gevorderd door het openbaar ministerie. De ten laste gelegde tekortkomingen worden in het dagvaardingsexploot nauwkeurig omschreven. § 3. De vordering tot vervallenverklaring wordt vervolgd voor het hof van beroep van de hoofdverblijfplaats in België van de verweerder of, bij gebreke daarvan, voor het hof van beroep te Brussel. | sont pas vu attribuer leur nationalité en vertu des articles 11 et 11bis peuvent être déchus de la nationalité belge : 1° s'ils ont acquis la nationalité belge à la suite d'une conduite frauduleuse, par de fausses informations, par faux en écriture et/ou utilisation de documents faux ou falsifiés, par fraude à l'identité ou par fraude à l'obtention du droit de séjour; 2° s'ils manquent gravement à leurs devoirs de citoyen belge. La Cour ne prononce pas la déchéance au cas où celle-ci aurait pour effet de rendre l'intéressé apatride, à moins que la nationalité n'ait été acquise à la suite d'une conduite frauduleuse, par de fausses informations ou par dissimulation d'un fait pertinent. Dans ce cas, même si l'intéressé n'a pas réussi à recouvrer sa nationalité d'origine, la déchéance de nationalité ne sera prononcée qu'à l'expiration d'un délai raisonnable accordé par la Cour à l'intéressé afin de lui permettre d'essayer de recouvrer sa nationalité d'origine. § 2. La déchéance est poursuivie par le ministère public. Les manquements reprochés sont spécifiés dans l'exploit de citation. § 3. L'action en déchéance se poursuit devant la Cour d'appel de la résidence principale en Belgique du défendeur ou, à défaut, devant la Cour d'appel de Bruxelles. |
| [...] ». | [...] ». |
| B.3. Volgens het verwijzende rechtscollege roept artikel 8, § 4, van | B.3. Selon la juridiction a quo, l'article 8, § 4, du Code de la |
| het Wetboek van de Belgische nationaliteit allereerst een verschil in behandeling in het leven tussen personen aan wie de Belgische nationaliteit van een van de ouders is toegekend en van wie de afstamming ten aanzien van die ouder niet langer blijkt vast te staan, naargelang zij al dan niet de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt of ontvoogd zijn vóór die leeftijd. Indien de betrokkene meerderjarig of ontvoogd is op het ogenblik dat de afstamming niet langer vaststaat, behoudt hij de Belgische nationaliteit, terwijl een niet-ontvoogde minderjarige in een dergelijke situatie de Belgische nationaliteit verliest. De prejudiciële vraag heeft eveneens betrekking op het verschil in behandeling tussen, enerzijds, personen die de Belgische nationaliteit | nationalité belge fait tout d'abord naître une différence de traitement entre les personnes qui se sont vu attribuer la nationalité belge d'un de leurs auteurs et dont la filiation cesse d'être établie à l'égard de cet auteur, selon qu'elles ont atteint ou non l'âge de dix-huit ans ou selon qu'elles ont été émancipées avant cet âge ou non. Si la personne concernée est majeure ou émancipée au moment où la filiation cesse d'être établie, elle conserve la nationalité belge, alors que, dans la même situation, une personne mineure non émancipée perd la nationalité belge. La question préjudicielle porte également sur la différence de traitement entre, d'une part, les personnes qui perdent la nationalité |
| verliezen overeenkomstig artikel 8, § 4, van het Wetboek van de | belge conformément à l'article 8, § 4, du Code de la nationalité belge |
| Belgische nationaliteit en, anderzijds, personen die van de Belgische | et, d'autre part, les personnes qui sont déchues de la nationalité |
| nationaliteit vervallen worden verklaard overeenkomstig artikel 23 van | belge conformément à l'article 23 du même Code, en ce que l'article |
| hetzelfde Wetboek, in zoverre artikel 23, in tegenstelling tot artikel | 23, contrairement à l'article 8, § 4, prévoit des garanties |
| 8, § 4, voorziet in procedurele waarborgen ten aanzien van de | procédurales vis-à-vis des personnes concernées. |
| betrokkene. Het verwijzende rechtscollege vraagt aan het Hof de bestaanbaarheid na | La juridiction a quo demande à la Cour d'examiner la compatibilité de |
| te gaan van die verschillen in behandeling met de artikelen 10 en 11 | ces différences de traitement avec les articles 10 et 11 de la |
| van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 24 van | Constitution, lus en combinaison ou non avec l'article 24 du Pacte |
| het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, | international relatif aux droits civils et politiques, avec l'article |
| met artikel 7 van het Verdrag inzake de rechten van het kind en met | 7 de la Convention relative aux droits de l'enfant, et avec l'article |
| artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | 6 de la Convention européenne des droits de l'homme. |
| B.4.1. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene | B.4.1. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée |
| draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong | générale. Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit |
| ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en van de | l'origine : les règles constitutionnelles de l'égalité et de la |
| niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en | non-discrimination sont applicables à l'égard de tous les droits et de |
| alle vrijheden, met inbegrip van die welke voortvloeien uit | toutes les libertés, en ce compris ceux résultant des conventions |
| internationale verdragen die België binden. | internationales liant la Belgique. |
| Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat | Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une |
| een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt | différence de traitement soit établie entre des catégories de |
| ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
| en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
| Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
| rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
| en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
| gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
| er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
| aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
| B.4.2. Artikel 24 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten | B.4.2. L'article 24 du Pacte international relatif aux droits civils |
| en politieke rechten bepaalt : | et politiques dispose : |
| « 1. Elk kind heeft, zonder onderscheid naar ras, huidskleur, | « 1. Tout enfant, sans discrimination aucune fondée sur la race, la |
| geslacht, taal, godsdienst, nationale of maatschappelijke afkomst, | couleur, le sexe, la langue, la religion, l'origine nationale ou |
| eigendom of geboorte, recht op die beschermende maatregelen van de | sociale, la fortune ou la naissance, a droit, de la part de sa |
| zijde van het gezin waartoe het behoort, de gemeenschap en de Staat, | famille, de la société et de l'Etat, aux mesures de protection |
| waarop het in verband met zijn status van minderjarige recht heeft. | qu'exige sa condition de mineur. |
| 2. Elk kind wordt onmiddellijk na de geboorte ingeschreven en krijgt | 2. Tout enfant doit être enregistré immédiatement après sa naissance |
| een naam. | et avoir un nom. |
| 3. Elk kind heeft het recht een nationaliteit te verwerven ». | 3. Tout enfant a le droit d'acquérir une nationalité ». |
| B.4.3. Artikel 7 van het Verdrag inzake de rechten van het kind | B.4.3. L'article 7 de la Convention relative aux droits de l'enfant |
| bepaalt : | dispose : |
| « 1. Het kind wordt onmiddellijk na de geboorte ingeschreven en heeft | « 1. L'enfant est enregistré aussitôt sa naissance et a dès celle-ci |
| vanaf de geboorte het recht op een naam, het recht een nationaliteit | le droit à un nom, le droit d'acquérir une nationalité et, dans la |
| te verwerven en, voor zover mogelijk, het recht zijn of haar ouders te | mesure du possible, le droit de connaître ses parents et d'être élevé par eux. |
| kennen en door hen te worden verzorgd. | 2. Les Etats parties veillent à mettre ces droits en oeuvre |
| 2. De Staten die partij zijn, waarborgen de verwezenlijking van deze | conformément à leur législation nationale et aux obligations que leur |
| rechten in overeenstemming met hun nationale recht en hun | imposent les instruments internationaux applicables en la matière, en |
| verplichtingen krachtens de desbetreffende internationale akten op dit | particulier dans les cas où faute de cela l'enfant se trouverait |
| gebied, in het bijzonder wanneer het kind anders staatloos zou zijn ». | apatride ». |
| B.5.1. Artikel 24 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten | B.5.1. L'article 24 du Pacte international relatif aux droits civils |
| en politieke rechten en artikel 7 van het Verdrag inzake de rechten | et politiques et l'article 7 de la Convention relative aux droits de |
| van het kind waarborgen onder meer het recht van elk kind om een | l'enfant garantissent entre autres le droit qu'a tout enfant |
| nationaliteit te verwerven. | d'acquérir une nationalité. |
| B.5.2. Artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens | B.5.2. L'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme |
| bevat waarborgen onder meer voor een eerlijk proces bij het | contient notamment des garanties relatives à un procès équitable |
| vaststellen van burgerlijke rechten en verplichtingen of bij het | lorsque sont en jeu des contestations sur des droits et obligations de |
| bepalen van de gegrondheid van een ingestelde strafvervolging. | caractère civil ou sur le bien-fondé de toute accusation en matière pénale. |
| Die verdragsbepaling is niet van toepassing op geschillen over een | Cette disposition conventionnelle ne s'applique pas à des litiges |
| verlies van nationaliteit, aangezien zulke geschillen geen betrekking | relatifs à une perte de nationalité, puisque de tels litiges ne |
| hebben op burgerlijke rechten en verplichtingen, noch op de | portent ni sur des droits et obligations de caractère civil ni sur le |
| gegrondheid van een strafvordering (zie EHRM, beslissing, 6 juli 2006, | bien-fondé d'une accusation en matière pénale (voy. CEDH, 6 juillet |
| Smirnov t. Rusland, ECLI:CE:ECHR:2006:0706DEC001408504; EHRM, 14 juni | 2006, Smirnov c. Russie, ECLI:CE:ECHR:2006:0706DEC001408504; CEDH, 14 |
| 2011, Borisov t. Litouwen, ECLI:CE:ECHR:2011:0614JUD000995804). | juin 2011, Borisov c. Lituanie, ECLI:CE:ECHR:2011:0614JUD000995804). |
| Niettemin is het recht op een eerlijk proces ook gewaarborgd bij een | Néanmoins, le droit à un procès équitable est également garanti par un |
| algemeen rechtsbeginsel. | principe général de droit. |
| B.6.1. Bij het bepalen van de voorwaarden waaronder de Belgische | B.6.1. Lors de la détermination des conditions auxquelles la |
| nationaliteit kan worden toegekend en behouden, beschikt de wetgever | nationalité belge peut être attribuée et conservée, le législateur |
| over een ruime beoordelingsbevoegdheid. Wanneer de door de wetgever | dispose d'un large pouvoir d'appréciation. Lorsque les choix opérés |
| gemaakte keuzes leiden tot een verschil in behandeling, dient het Hof | par le législateur entraînent une différence de traitement, la Cour |
| evenwel na te gaan of dat verschil op een redelijke verantwoording | doit toutefois examiner si cette différence repose sur une |
| berust. | justification raisonnable. |
| B.6.2. Hoewel het bepalen van de voorwaarden voor het toekennen en | B.6.2. Bien que la détermination des conditions auxquelles la |
| behouden van de Belgische nationaliteit tot de soevereine bevoegdheid | nationalité belge peut être attribuée et conservée relève de la |
| van de wetgever behoort, dient hij daarbij het Unierecht te | compétence souveraine du législateur, ce dernier est tenu à cet égard |
| eerbiedigen (HvJ, 19 oktober 2004, C-200/02, Zhu en Chen, | de respecter le droit de l'Union (CJCE, 19 octobre 2004, C-200/02, Zhu |
| ECLI:EU:C:2004:639, punt 37; grote kamer, 2 maart 2010, C-135/08, | et Chen, ECLI:EU:C:2004:639, point 37; CJUE, 2 mars 2010, C-135/08, |
| Rottmann, ECLI:EU:C:2010:104, punten 41 en 45; grote kamer, 12 maart | Rottmann, ECLI:EU:C:2010:104, points 41 et 45; grande chambre, 12 mars |
| 2019, C-221/17, Tjebbes e.a., ECLI:EU:C:2019:189, punt 30; grote | 2019, C-221/17, Tjebbes e.a., ECLI:EU:C:2019:189, point 30 ; grande |
| kamer, 18 januari 2022, C-118/20, JY, ECLI:EU:C:2022:34, punt 37). | chambre, 18 janvier 2022, C-118/20, JY, ECLI:EU:C:2022:34, point 37). |
| B.6.3. Bij zijn arrest van 12 maart 2019 in zake Tjebbes e.a. | B.6.3. Par son arrêt du 12 mars 2019 en cause de Tjebbes e.a. |
| (C-221/17) heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie geoordeeld : | (C-221/17), la Cour de justice de l'Union européenne a jugé : |
| « 33. Het Hof heeft in dit verband reeds geoordeeld dat het rechtmatig | « 33. Dans ce contexte, la Cour a déjà jugé qu'il est légitime pour un |
| is dat een lidstaat de bijzondere band van solidariteit en loyaliteit | Etat membre de vouloir protéger le rapport particulier de solidarité |
| tussen hem en zijn onderdanen, evenals de wederkerigheid van rechten | et de loyauté entre lui-même et ses ressortissants ainsi que la |
| en plichten, die de grondslag vormen van de nationaliteitsverhouding, | réciprocité de droits et de devoirs, qui sont le fondement du lien de |
| wil beschermen (arrest van 2 maart 2010, Rottmann, C-135/08, | nationalité (arrêt du 2 mars 2010, Rottmann, C-135/08, EU:C:2010:104, |
| EU:C:2010:104, punt 51). | point 51). |
| [...] | [...] |
| 35. Zoals de advocaat-generaal in de punten 53 en 55 van zijn | 35. Ainsi que l'indique M. l'avocat général aux points 53 et 55 de ses |
| conclusie heeft opgemerkt, is het rechtmatig dat een lidstaat, bij de | |
| uitoefening van de bevoegdheid op grond waarvan hij de voorwaarden | conclusions, dans l'exercice de sa compétence lui permettant de |
| voor de verkrijging en het verlies van de nationaliteit kan bepalen, | définir les conditions d'acquisition et de perte de la nationalité, il |
| ervan uitgaat dat de nationaliteit de uitdrukking vormt van een | est légitime pour un Etat membre de considérer que la nationalité |
| effectieve band tussen hem en zijn onderdanen, en derhalve dat hij aan | traduit la manifestation d'un lien effectif entre lui-même et ses |
| het ontbreken of eindigen van een dergelijke effectieve band het | ressortissants, et d'attacher en conséquence à l'absence ou à la |
| verlies van zijn nationaliteit verbindt. Het is eveneens rechtmatig | cessation d'un tel lien effectif la perte de sa nationalité. Il est, |
| dat een lidstaat de eenheid van nationaliteit binnen een en hetzelfde | de même, légitime qu'un Etat membre veuille protéger l'unité de |
| gezin wil beschermen. | nationalité au sein d'une même famille. |
| 36. In dit verband kan een criterium dat, zoals het in artikel 15, lid | 36. A cet égard, un critère, tel que celui prévu à l'article 15, |
| 1, onder c, RWN neergelegde criterium, is gebaseerd op het gewone | paragraphe 1, sous c), de la loi sur la nationalité, fondé sur la |
| verblijf van de onderdanen van het Koninkrijk der Nederlanden | résidence habituelle des ressortissants du Royaume des Pays-Bas |
| gedurende een ononderbroken periode van tien jaar buiten deze lidstaat | pendant une période ininterrompue de dix ans en dehors de cet Etat |
| en buiten de gebieden waarop het VEU van toepassing is, worden geacht | membre et des territoires auxquels le traité UE est applicable peut |
| het ontbreken van die effectieve band tot uitdrukking te brengen. | être considéré comme reflétant l'absence de ce lien effectif. De même, |
| Evenzo kan worden geoordeeld dat, zoals de Nederlandse regering in | il peut être considéré, ainsi que l'indique le gouvernement |
| verband met artikel 16, lid 1, onder d, van die wet opmerkt, het | néerlandais à propos de l'article 16, paragraphe 1, sous d), de cette |
| ontbreken van een effectieve band tussen de ouders van een | loi, que l'absence de lien effectif entre les parents d'un enfant |
| minderjarige en het Koninkrijk der Nederlanden in beginsel impliceert | mineur et le Royaume des Pays-Bas implique, en principe, l'absence de |
| dat een dergelijke band ook ontbreekt tussen die minderjarige en die | ce lien entre cet enfant et cet Etat membre. |
| lidstaat. 37. Dat het in beginsel rechtmatig is dat de nationaliteit van een | 37. La légitimité, dans son principe, de la perte de la nationalité |
| lidstaat in dergelijke situaties verloren gaat, wordt overigens | d'un Etat membre dans de telles situations est, d'ailleurs, corroborée |
| bevestigd door artikel 6 en artikel 7, leden 3 tot en met 6, van het | par les dispositions de l'article 6 et de l'article 7, paragraphes 3 à |
| 6, de la convention sur la réduction des cas d'apatridie, qui | |
| Verdrag beperking staatloosheid, waarin voor soortgelijke situaties is | prévoient, dans des situations similaires, qu'un individu est |
| bepaald dat een persoon de nationaliteit van een verdragsluitende | susceptible de perdre la nationalité d'un Etat contractant, pour |
| staat kan verliezen mits hij daardoor niet staatloos wordt. Dit risico | autant qu'il ne devient pas apatride. Ce risque d'apatridie est, en |
| op staatloosheid is in casu uitgesloten door de nationale bepalingen | l'occurrence, écarté par les dispositions nationales en cause au |
| die in het hoofdgeding aan de orde zijn, aangezien deze enkel kunnen | principal, étant donné que leur application est subordonnée à la |
| worden toegepast wanneer de betrokkene naast de Nederlandse | possession par la personne concernée, en plus de la nationalité |
| nationaliteit tevens de nationaliteit van een andere staat bezit. | néerlandaise, de celle d'un autre Etat. De même, l'article 7, |
| Evenzo bepalen artikel 7, lid 1, onder e), en artikel 7, lid 2, van | paragraphe 1, sous e), et paragraphe 2, de la convention sur la |
| het Nationaliteitsverdrag dat een staat die partij is, onder meer kan | nationalité dispose qu'un Etat partie peut prévoir la perte de sa |
| voorzien in het verlies van zijn nationaliteit wanneer - in het geval | nationalité, notamment, dans le cas d'un majeur, lorsque tout lien |
| van een meerderjarige - een effectieve band ontbreekt tussen die staat | effectif est absent entre cet Etat et un ressortissant qui réside |
| en een onderdaan die zijn gewone verblijf in het buitenland heeft, en | habituellement à l'étranger et, dans le cas d'un mineur, pour l'enfant |
| wanneer - in het geval van een minderjarige - de ouders van de | |
| betrokkene de nationaliteit van die staat verliezen. | dont les parents perdent la nationalité dudit Etat. |
| [...] | [...] |
| 39. Het Unierecht staat in beginsel dan ook niet eraan in de weg dat | 39. Dans ces conditions, le droit de l'Union ne s'oppose pas, par |
| principe, à ce que, dans des situations telles que celles visées à | |
| een lidstaat - in situaties als die waarop artikel 15, lid 1, onder c, | l'article 15, paragraphe 1, sous c), de la loi sur la nationalité et à |
| RWN en artikel 16, lid 1, onder d, van deze wet betrekking hebben - om | l'article 16, paragraphe 1, sous d), de cette loi, un Etat membre |
| redenen van algemeen belang voorziet in het verlies van zijn | prévoie, pour des motifs d'intérêt général, la perte de sa |
| nationaliteit, ook al leidt dit verlies voor de betrokkene tot het | nationalité, quand bien même cette perte entraîne, pour la personne |
| verlies van zijn burgerschap van de Unie. | concernée, celle de son statut de citoyen de l'Union. |
| 40. Het staat evenwel aan de bevoegde nationale autoriteiten en aan de | 40. Toutefois, il appartient aux autorités nationales compétentes et |
| nationale rechterlijke instanties om na te gaan of het verlies van de | aux juridictions nationales de vérifier si la perte de la nationalité |
| nationaliteit van de betrokken lidstaat, wanneer dit het verlies van | de l'Etat membre concerné, lorsqu'elle entraîne la perte du statut de |
| het burgerschap van de Unie en de daaruit voortvloeiende rechten met | citoyen de l'Union et des droits qui en découlent, respecte le |
| zich meebrengt, in overeenstemming is met het evenredigheidsbeginsel | principe de proportionnalité en ce qui concerne les conséquences |
| wat de gevolgen ervan voor de situatie van de betrokkene en in | qu'elle comporte sur la situation de la personne concernée et, le cas |
| voorkomend geval voor die van zijn gezinsleden uit het oogpunt van het | échéant, des membres de sa famille, au regard du droit de l'Union |
| Unierecht betreft (zie in die zin arrest van 2 maart 2010, Rottmann, | (voir, en ce sens, arrêt du 2 mars 2010, Rottmann, C-135/08, |
| C-135/08, EU:C:2010:104, punten 55 en 56). | EU:C:2010:104, points 55 et 56). |
| 41. Het verlies van rechtswege van de nationaliteit van een lidstaat | 41. La perte de plein droit de la nationalité d'un Etat membre serait |
| is onverenigbaar met het evenredigheidsbeginsel indien de relevante | incompatible avec le principe de proportionnalité si les règles |
| nationale voorschriften het op geen enkel ogenblik mogelijk maken dat | nationales pertinentes ne permettaient, à aucun moment, un examen |
| de gevolgen die dat verlies voor de betrokken personen heeft uit het | individuel des conséquences que comporte cette perte pour les |
| oogpunt van het Unierecht, in het individuele geval worden getoetst. | personnes concernées au regard du droit de l'Union. |
| 42. Hieruit volgt dat de bevoegde nationale autoriteiten en nationale | 42. Il s'ensuit que, dans une situation telle que celle en cause au |
| rechterlijke instanties in situaties als die welke in het hoofdgeding | principal, dans laquelle la perte de la nationalité d'un Etat membre |
| aan de orde zijn, waarin de nationaliteit van een lidstaat van | intervient de plein droit et entraîne la perte du statut de citoyen de |
| rechtswege verloren gaat en dit verlies tevens het verlies van het | l'Union, les autorités et les juridictions nationales compétentes |
| burgerschap van de Unie met zich meebrengt, incidenteel moeten kunnen | doivent être en mesure d'examiner, de manière incidente, les |
| onderzoeken welke gevolgen dat nationaliteitsverlies heeft en in | conséquences de cette perte de nationalité et, le cas échéant, de |
| voorkomend geval ervoor moeten kunnen zorgen dat de betrokkene met | faire recouvrer ex tunc la nationalité à la personne concernée, à |
| terugwerkende kracht de nationaliteit herkrijgt wanneer hij een | l'occasion de la demande, par celle-ci, d'un document de voyage ou de |
| aanvraag indient voor een reisdocument of enig ander document waaruit | tout autre document attestant de sa nationalité. |
| zijn nationaliteit blijkt. | |
| [...] | [...] |
| 44. Dat onderzoek vereist dat de individuele situatie van de | 44. Un tel examen exige une appréciation de la situation individuelle |
| betrokkene en de situatie van zijn gezin worden beoordeeld om te | de la personne concernée ainsi que de celle de sa famille afin de |
| bepalen of het verlies van de nationaliteit van de betrokken lidstaat, | déterminer si la perte de la nationalité de l'Etat membre concerné, |
| wanneer dit verlies tevens het verlies van het burgerschap van de Unie | lorsqu'elle emporte celle du statut de citoyen de l'Union, a des |
| met zich meebrengt, gevolgen heeft die de normale ontwikkeling van het | conséquences qui affecteraient de manière disproportionnée, par |
| gezins- en beroepsleven van de betrokkene uit het oogpunt van het | rapport à l'objectif poursuivi par le législateur national, le |
| Unierecht aantasten op een wijze die onevenredig is aan de | développement normal de sa vie familiale et professionnelle, au regard |
| doelstelling die wordt nagestreefd door de nationale wetgever. Niet | du droit de l'Union. De telles conséquences ne sauraient être |
| bedoeld zijn gevolgen die hypothetisch zijn of waarvan niet vaststaat | |
| dat zij zich zullen voordoen. | hypothétiques ou éventuelles. |
| 45. In het kader van die evenredigheidstoetsing dienen met name de | 45. Dans le cadre de cet examen de proportionnalité, il incombe, en |
| bevoegde nationale autoriteiten en in voorkomend geval de nationale | particulier, aux autorités nationales compétentes et, le cas échéant, |
| rechterlijke instanties zich ervan te vergewissen dat het | aux juridictions nationales de s'assurer qu'une telle perte de |
| nationaliteitsverlies verenigbaar is met de door het Handvest | nationalité est conforme aux droits fondamentaux garantis par la |
| gewaarborgde grondrechten, waarvan het Hof de eerbiediging verzekert, | Charte dont la Cour assure le respect et, tout particulièrement, au |
| en in het bijzonder met het recht op eerbiediging van het familie- en | droit au respect de la vie familiale, tel qu'il est énoncé à l'article |
| gezinsleven zoals dat is neergelegd in artikel 7 van het Handvest, | 7 de la Charte, cet article devant être lu en combinaison avec |
| waarbij dit artikel moet worden gelezen in samenhang met de | l'obligation de prendre en considération l'intérêt supérieur de |
| verplichting tot inachtneming van het in artikel 24, lid 2, van het | l'enfant, reconnu à l'article 24, paragraphe 2, de la Charte (arrêt du |
| Handvest erkende belang van het kind (arrest van 10 mei 2017, | 10 mai 2017, Chavez-Vilchez e.a., C-133/15, EU:C:2017:354, point 70). |
| Chavez-Vilchez e.a., C-133/15, EU:C:2017:354, punt 70). | 46. S'agissant des circonstances relatives à la situation individuelle |
| 46. Wat betreft de omstandigheden die verband houden met de | de la personne concernée, susceptibles d'être pertinentes aux fins de |
| individuele situatie van de betrokkene en die relevant kunnen zijn | l'appréciation que les autorités nationales compétentes et les |
| voor de beoordeling die de bevoegde nationale autoriteiten en de | juridictions nationales doivent effectuer en l'occurrence, il y a lieu |
| nationale rechterlijke instanties in het onderhavige geval moeten | de mentionner, notamment, le fait que, à la suite de la perte de plein |
| verrichten, dient met name het feit te worden vermeld dat de | droit de la nationalité néerlandaise et du statut de citoyen de |
| betrokkene ten gevolge van het verlies van rechtswege van het | l'Union, la personne concernée se verrait exposée à des limitations |
| Nederlanderschap en van het burgerschap van de Unie zou worden | dans l'exercice de son droit de circuler et de séjourner librement sur |
| geconfronteerd met beperkingen in de uitoefening van zijn recht van | le territoire des Etats membres comportant, le cas échéant, des |
| vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten, wat in | difficultés particulières pour continuer à se rendre aux Pays-Bas ou |
| voorkomend geval leidt tot bijzondere moeilijkheden om zich naar | dans un autre Etat membre afin d'y maintenir des liens effectifs et |
| Nederland of een andere lidstaat te blijven begeven teneinde | réguliers avec des membres de sa famille, d'y exercer son activité |
| daadwerkelijke en regelmatige banden met gezinsleden te onderhouden | professionnelle ou d'y entreprendre les démarches nécessaires pour y |
| dan wel aldaar zijn beroepsactiviteiten te verrichten of de | exercer une telle activité. Sont également pertinents, d'une part, le |
| noodzakelijke stappen te ondernemen om er dergelijke activiteiten te | fait que la personne concernée n'aurait pas pu renoncer à la |
| verrichten. Eveneens relevant zijn ten eerste het feit dat de | nationalité d'un Etat tiers et, de ce fait, relève de l'application de |
| betrokkene mogelijkerwijs geen afstand kon doen van de nationaliteit | l'article 15, paragraphe 1, sous c), de la loi sur la nationalité et, |
| van een derde staat en om die reden binnen de werkingssfeer van | d'autre part, le risque sérieux de détérioration substantielle de sa |
| artikel 15, lid 1, onder c, RWN valt, en ten tweede het ernstige | |
| risico dat zijn veiligheid of zijn vrijheid om te gaan en staan waar | sécurité ou de sa liberté d'aller et venir auquel serait exposée la |
| hij wil aanzienlijk zou afnemen, aan welk risico de betrokkene zou | personne concernée en raison de l'impossibilité pour elle de |
| blootstaan omdat hij op het grondgebied van de derde staat waar hij | bénéficier, sur le territoire de l'Etat tiers où cette personne |
| verblijft, niet de consulaire bescherming op grond van artikel 20, lid | réside, de la protection consulaire au titre de l'article 20, |
| 2, onder c), VWEU kan genieten. | paragraphe 2, sous c), TFUE. |
| 47. Wat minderjarigen betreft, moeten de bevoegde administratieve | 47. S'agissant de personnes mineures, les autorités administratives ou |
| autoriteiten of rechterlijke instanties bij hun individuele toetsing | judiciaires compétentes se doivent, en outre, de prendre en compte, |
| bovendien rekening houden met het eventuele bestaan van omstandigheden | dans le cadre de leur examen individuel, l'existence éventuelle de |
| die ertoe leiden dat het verlies door de betrokken minderjarige van | circonstances dont il découle que la perte, par le mineur concerné, de |
| sa nationalité néerlandaise, qui est attachée par le législateur | |
| het Nederlanderschap - dat door de nationale wetgever aan het verlies | national à la perte de la nationalité néerlandaise de l'un de ses |
| van het Nederlanderschap door een van de ouders van die minderjarige | parents aux fins de préserver l'unité de nationalité au sein de la |
| famille, ne correspond pas, en raison des conséquences d'une telle | |
| wordt verbonden om de eenheid van nationaliteit binnen het gezin te | perte pour ce mineur au regard du droit de l'Union, à l'intérêt |
| behouden - niet met het in artikel 24 van het Handvest erkende belang | supérieur de l'enfant, tel que consacré à l'article 24 de la Charte. |
| van het kind strookt, gelet op de gevolgen die dat verlies voor die | |
| minderjarige heeft uit het oogpunt van het Unierecht. | |
| 48. Gelet op een en ander dient op de prejudiciële vraag te worden | 48. Eu égard aux considérations qui précèdent, il y a lieu de répondre |
| geantwoord dat artikel 20 VWEU, gelezen in het licht van de artikelen | à la question posée que l'article 20 TFUE, lu à la lumière des |
| 7 en 24 van het Handvest, aldus moet worden uitgelegd dat het niet in | articles 7 et 24 de la Charte, doit être interprété en ce sens qu'il |
| de weg staat aan een wettelijke regeling van een lidstaat, zoals die | ne s'oppose pas à une législation d'un Etat membre, telle que celle en |
| welke in het hoofdgeding aan de orde is, op grond waarvan de | |
| nationaliteit van die lidstaat in bepaalde omstandigheden van | cause au principal, qui prévoit, sous certaines conditions, la perte |
| rechtswege verloren gaat, wat voor personen die niet tevens de | de plein droit de la nationalité de cet Etat membre, entraînant, |
| nationaliteit van een andere lidstaat hebben, het verlies van hun | s'agissant des personnes n'ayant pas également la nationalité d'un |
| burgerschap van de Unie en de daaraan verbonden rechten met zich | autre Etat membre, la perte de leur statut de citoyen de l'Union et |
| meebrengt, mits de bevoegde nationale autoriteiten, waaronder in | des droits qui y sont attachés, pour autant que les autorités |
| voorkomend geval de nationale rechterlijke instanties, incidenteel | nationales compétentes, y compris, le cas échéant, les juridictions |
| kunnen onderzoeken welke gevolgen dat nationaliteitsverlies heeft en | nationales, sont en mesure d'examiner, de manière incidente, les |
| eventueel ervoor kunnen zorgen dat de betrokken personen met | conséquences de cette perte de nationalité et, éventuellement, de |
| terugwerkende kracht de nationaliteit herkrijgen wanneer zij een | faire recouvrer ex tunc la nationalité aux personnes concernées, à |
| aanvraag indienen voor een reisdocument of enig ander document waaruit | l'occasion de la demande, par celles-ci, d'un document de voyage ou de |
| hun nationaliteit blijkt. In het kader van dat onderzoek dienen die | tout autre document attestant de leur nationalité. Dans le cadre de |
| autoriteiten en rechterlijke instanties na te gaan of het verlies van | cet examen, ces autorités et juridictions doivent vérifier si la perte |
| de nationaliteit van de betrokken lidstaat, dat het verlies van het | de la nationalité de l'Etat membre concerné, qui emporte celle du |
| burgerschap van de Unie met zich meebrengt, in overeenstemming is met | |
| het evenredigheidsbeginsel wat de gevolgen ervan voor de situatie van | statut de citoyen de l'Union, respecte le principe de proportionnalité |
| elke betrokkene en in voorkomend geval voor die van zijn gezinsleden | en ce qui concerne les conséquences qu'elle comporte sur la situation |
| uit het oogpunt van het Unierecht betreft ». | de chaque personne concernée et, le cas échéant, sur celle des membres |
| B.7.1. De Ministerraad voert aan dat de wetgever met de in het geding | de sa famille au regard du droit de l'Union ». |
| zijnde bepaling onder meer beoogde om het toekennen en het behoud van | B.7.1. Le Conseil des ministres fait valoir que, par la disposition en |
| de Belgische nationaliteit afhankelijk te maken van het bestaan van | cause, le législateur visait notamment à faire dépendre l'attribution |
| een daadwerkelijke band met de Belgische samenleving, alsook om de | et la conservation de la nationalité belge de l'existence d'un lien |
| eenheid van nationaliteit binnen hetzelfde gezin te beschermen. Zulke | effectif avec la société belge, ainsi qu'à protéger l'unité de |
| doelstellingen zijn legitiem (zie ook het voormelde arrest van het Hof | nationalité au sein d'une même famille. De tels objectifs sont |
| van Justitie van 12 maart 2019, punt 35). | légitimes (voyez également l'arrêt de la Cour de justice du 12 mars |
| B.7.2. Ten aanzien van die doelstellingen is het redelijk verantwoord | 2019, précité, point 35). |
| dat een niet-ontvoogde minderjarige aan wie de Belgische nationaliteit | B.7.2. Au regard de ces objectifs, il est raisonnablement justifié |
| van een van de ouders werd toegekend, van rechtswege die nationaliteit | qu'un mineur non émancipé qui s'est vu attribuer la nationalité belge |
| verliest wanneer de afstamming niet langer blijkt vast te staan, | de l'un de ses auteurs perde de plein droit cette nationalité lorsque |
| terwijl een meerderjarige of een ontvoogde minderjarige in een | la filiation cesse d'être établie, alors que, dans la même situation, |
| dergelijke situatie die nationaliteit behoudt. In tegenstelling tot | une personne majeure ou un mineur émancipé conserve cette nationalité. |
| een meerderjarige of een ontvoogde minderjarige, staat een | Contrairement à une personne majeure ou à un mineur émancipé, un |
| niet-ontvoogde minderjarige immers onder het ouderlijk gezag en | mineur non émancipé est en effet sous l'autorité parentale et se |
| bevindt hij zich in beginsel in een toestand van zowel juridische als | trouve en principe dans une situation de dépendance tant juridique que |
| feitelijke afhankelijkheid ten aanzien van zijn ouders. | matérielle vis-à-vis de ses parents. |
| B.7.3. Overigens voorziet de in het geding zijnde bepaling erin dat, | B.7.3. Par ailleurs, la disposition en cause prévoit que, lorsqu'un |
| wanneer een niet-ontvoogde minderjarige de Belgische nationaliteit | mineur non émancipé perd la nationalité belge, « les actes passés |
| verliest, « de handelingen die zijn aangegaan toen de afstamming nog | avant que la filiation cesse d'être établie et dont la validité est |
| vaststond en voor de geldigheid waarvan de staat van Belg vereist was, | subordonnée à la possession de la nationalité belge ne peuvent être |
| niet [kunnen] worden betwist enkel en alleen omdat de belanghebbende | contestés pour le seul motif que l'intéressé n'avait pas cette |
| die nationaliteit niet bezat ». Dat geldt eveneens « voor de rechten | nationalité ». Il en est de même « des droits acquis avant la même |
| welke zijn verkregen voor die datum ». Het verlies van de Belgische | date ». La perte de la nationalité belge ne produit donc des effets |
| nationaliteit heeft dus slechts gevolgen voor de toekomst. | que pour l'avenir. |
| Daarenboven maakt artikel 17 van het Wetboek van de Belgische | En outre, l'article 17 du Code de la nationalité belge permet à « la |
| nationaliteit het mogelijk om de Belgische nationaliteit te verkrijgen | personne de bonne foi à qui la nationalité belge a été octroyée |
| voor « de persoon te goeder trouw aan wie de Belgische nationaliteit | |
| onterecht is verleend en gedurende ten minste tien jaar zonder | |
| onderbreking door de Belgische overheden behandeld werd als Belg, | erronément et qui a, de façon constante durant au moins dix années, |
| [...] wanneer zijn Belgische nationaliteit wordt betwist », door | été considérée comme Belge par les autorités belges » [...] d'acquérir |
| binnen een termijn van een jaar vanaf de definitieve betwisting van de | la nationalité belge « si la nationalité belge lui est contestée », en |
| nationaliteit door een Belgische overheid een verklaring af te leggen | |
| overeenkomstig artikel 15 van hetzelfde Wetboek. Die termijn wordt | faisant une déclaration conformément à l'article 15 du même Code avant |
| l'expiration d'un délai d'un an prenant cours à partir de la date à | |
| laquelle une autorité belge conteste définitivement la nationalité. Ce | |
| verlengd « tot de leeftijd van negentien jaar wanneer de | délai est prorogé « jusqu'à l'âge de dix-neuf ans si le déclarant est |
| belanghebbende een persoon is wiens afstamming van een Belgische ouder | une personne dont la filiation à l'égard d'un auteur belge a cessé |
| gebleken is niet langer vast te staan voordat hij ontvoogd was en de | d'être établie alors qu'il n'était pas émancipé et n'avait pas atteint |
| leeftijd van achttien jaar had bereikt ». | l'âge de dix-huit ans ». |
| B.8.1. Het is evenwel niet evenredig met de door de wetgever | B.8.1. Il n'est cependant pas proportionné aux objectifs poursuivis |
| nagestreefde doelstellingen dat aan de betrokken minderjarige de | par le législateur de priver le mineur concerné de la possibilité de |
| mogelijkheid wordt ontzegd om het verlies van rechtswege van de | contester la perte de plein droit de la nationalité belge et de |
| Belgische nationaliteit te betwisten en een rechterlijke instantie te | demander à une juridiction d'annuler rétroactivement cette perte, si |
| verzoeken dat verlies met terugwerkende kracht ongedaan te maken, | |
| indien de concrete gevolgen ervan buitensporig blijken te zijn (zie | les effets concrets de celle-ci s'avèrent excessifs (voyez également |
| ook het voormelde arrest van het Hof van Justitie van 12 maart 2019, | l'arrêt de la Cour de justice du 12 mars 2019, précité, points 40 à |
| punten 40 tot 47). Overigens kan niet elke minderjarige die met | 47). Par ailleurs, tout mineur qui perd la nationalité belge en |
| toepassing van de in het geding zijnde bepaling de Belgische | application de la disposition en cause ne peut invoquer l'article 17, |
| nationaliteit verliest, een beroep doen op het voormelde artikel 17 | |
| van het Wetboek van de Belgische nationaliteit om die nationaliteit | précité, du Code de la nationalité belge pour encore acquérir cette |
| alsnog te verkrijgen. | nationalité. |
| Bij het onderzoek van het al dan niet buitensporige karakter van de | Lors de l'examen du caractère excessif ou non des effets, le juge doit |
| gevolgen dient de rechter de individuele situatie van de minderjarige | apprécier la situation individuelle du mineur, et plus spécialement |
| te beoordelen, en meer bepaald de impact van het verlies van de Belgische nationaliteit en van de daaruit voortvloeiende rechten op zijn privé- en gezinsleven en op zijn persoonlijke ontwikkeling, mede in het licht van de mogelijkheden tot wettig verblijf waarover de minderjarige als vreemdeling beschikt. Daarbij moet in het bijzonder rekening worden gehouden met artikel 22bis, vierde lid, van de Grondwet, volgens hetwelk het belang van het kind de eerste overweging is bij elke beslissing die het kind aangaat. Een dergelijk onderzoek vereist daarnaast dat wordt nagegaan of de betrokken minderjarige als gevolg van het verlies van de Belgische nationaliteit staatloos dreigt te worden, met name wanneer de | l'impact de la perte de la nationalité belge et des droits qui en découlent sur sa vie privée et familiale et sur son développement personnel, notamment à la lumière des possibilités de séjour légal dont le mineur dispose en sa qualité d'étranger. A cet égard, il convient de tenir compte en particulier de l'article 22bis, alinéa 4, de la Constitution, qui prévoit que, dans toute décision qui le concerne, l'intérêt de l'enfant est pris en considération de manière primordiale. Un tel examen exige en outre qu'il soit vérifié si le mineur concerné ne risque pas de devenir apatride du fait de la perte de la |
| minderjarige in het buitenland is geboren. In dat geval kan hij zich | nationalité belge, en particulier lorsqu'il est né à l'étranger. Dans |
| immers niet beroepen op artikel 10, eerste lid, van het Wetboek van de | ce cas, il ne pourra effectivement pas invoquer l'article 10, alinéa |
| Belgische nationaliteit, krachtens hetwelk Belg is « het kind geboren | 1er, du Code de la nationalité belge, qui prévoit qu'est Belge « |
| in België en dat, op gelijk welk ogenblik voor de leeftijd van | l'enfant né en Belgique et qui, à un moment quelconque avant l'âge de |
| achttien jaar of voor de ontvoogding voor die leeftijd, staatloos zou | dix-huit ans ou l'émancipation antérieure à cet âge, serait apatride |
| zijn, indien het die nationaliteit niet bezat ». | s'il n'avait cette nationalité »., |
| B.8.2. Die mogelijkheid dient eveneens voorhanden te zijn wanneer, | B.8.2. Cette possibilité doit également exister lorsque, comme c'est |
| zoals in het bodemgeschil, de initiële afstammingsband tot stand is | le cas dans le litige au fond, le lien de filiation initial a été |
| gekomen op basis van een schijnerkenning die nadien nietig werd | établi sur la base d'une reconnaissance de complaisance dont la |
| verklaard. Weliswaar is het, zoals de Ministerraad aanvoert, | nullité a été prononcée ultérieurement. Il est certes justifié, comme |
| gerechtvaardigd dat de wetgever de praktijk tracht tegen te gaan van | le fait valoir le Conseil des ministres, que le législateur tente de |
| de erkenningen die enkel zijn gericht op het verkrijgen van een | lutter contre la pratique des reconnaissances visant uniquement à |
| verblijfsrechtelijk voordeel, door te voorzien in de nietigverklaring | l'obtention d'un avantage en matière de séjour, en prévoyant |
| van zulke erkenningen en in een strafbaarstelling ten aanzien van de | l'annulation de telles reconnaissances et une incrimination vis-à-vis |
| erkenner en de personen die hun voorafgaande toestemming geven met de | de l'auteur de la reconnaissance et des personnes qui donnent leur |
| erkenning (zie de artikelen 330/1 tot 330/3 van het oud Burgerlijk | consentement préalable à la reconnaissance (voyez les articles 330/1 à |
| Wetboek en de artikelen 79ter-bis en 79quater van de wet van 15 | 330/3 de l'ancien Code civil et les articles 79ter-bis et 79quater de |
| december 1980 « betreffende de toegang tot het grondgebied, het | la loi du 15 décembre 1980 « sur l'accès au territoire, le séjour, |
| verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen »). De | l'établissement et l'éloignement des étrangers »). Toutefois, le |
| handelwijze van de ouders bij de toekenning van de Belgische | comportement des parents dans le cadre de l'octroi de la nationalité |
| nationaliteit aan hun kind staat evenwel los van de concrete gevolgen | belge à leur enfant est indépendant des conséquences concrètes que |
| die de minderjarige vervolgens kan ondervinden van het verlies van die | l'enfant mineur pourra ensuite subir du fait de la perte de cette |
| nationaliteit. Het is perfect mogelijk dat dat kind, door een beroep | nationalité. Il est parfaitement possible que cet enfant, en mettant à |
| te doen op de rechten die voortvloeien uit de Belgische nationaliteit, | profit les droits résultant de la nationalité belge, ait participé |
| geruime tijd heeft deelgenomen aan het maatschappelijke leven in | assez longtemps à la vie sociale en Belgique, par exemple en y |
| België, bijvoorbeeld door daar te wonen, naar school te gaan en een | habitant, en y allant à l'école et en y développant une vie sociale. |
| sociaal leven te ontwikkelen. Overigens is het kind niet | L'enfant n'est du reste pas responsable du fait qu'à sa naissance, ses |
| verantwoordelijk voor het feit dat zijn ouders bij de geboorte op | parents aient frauduleusement fait en sorte, en vue de bénéficier d'un |
| frauduleuze wijze, om redenen van verblijf, de toekenning van de | permis de séjour, que la nationalité belge lui soit attribuée. |
| Belgische nationaliteit hebben bewerkstelligd. | |
| B.9.1. In zoverre artikel 8, § 4, van het Wetboek van de Belgische | B.9.1. L'article 8, § 4, du Code de la nationalité belge, en ce qu'il |
| nationaliteit niet voorziet in een mogelijkheid voor een minderjarige | |
| om een rechterlijke instantie te verzoeken het verlies van rechtswege | ne prévoit pas de possibilité pour un mineur de demander à une |
| van de Belgische nationaliteit met terugwerkende kracht ongedaan te | juridiction l'annulation rétroactive de la perte de plein droit de la |
| maken wanneer de concrete gevolgen ervan buitensporig zijn, is die | nationalité belge lorsque les conséquences concrètes de cette perte |
| bepaling niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. B.9.2. Het komt de wetgever toe te voorzien in een dergelijke beroepsmogelijkheid. Daarbij dient hij erop toe te zien dat de betrokken minderjarige over afdoende procedurele waarborgen beschikt, hetgeen onder meer impliceert dat die minderjarige formeel in kennis wordt gesteld van het feit dat hij de Belgische nationaliteit heeft verloren en van de mogelijkheid om dat verlies te betwisten in rechte. In afwachting van het optreden van de wetgever staat het aan het verwijzende rechtscollege een einde te maken aan de door het Hof vastgestelde ongrondwettigheid, door in het kader van de in het | sont disproportionnées, est incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. B.9.2. Il incombe au législateur de prévoir une telle possibilité de recours. Celui-ci doit à cet égard veiller à ce que le mineur concerné dispose de garanties procédurales suffisantes, ce qui implique entre autres que ce mineur soit formellement informé de la perte de sa nationalité belge et de la possibilité de contester cette perte devant le juge. Dans l'attente de l'intervention du législateur, il revient à la juridiction a quo de mettre fin à l'inconstitutionnalité constatée par |
| bodemgeschil ingestelde vordering tegen de ambtenaar van de | la Cour, en évaluant, dans le cadre de l'action introduite contre |
| burgerlijke stand de gevolgen te beoordelen van het verlies van de | l'officier de l'état civil dans le litige au fond, les conséquences de |
| Belgische nationaliteit en in voorkomend geval de wijziging te bevelen | la perte de la nationalité belge et en ordonnant, le cas échéant, la |
| van de akten van de burgerlijke stand van de betrokken minderjarige, | modification des actes de l'état civil de la mineure concernée, compte |
| rekening houdend met hetgeen is vermeld in B.8.1. | tenu de ce qui est dit en B.8.1. |
| B.10. Zoals is vermeld in B.3, vraagt het verwijzende rechtscollege | B.10. Comme il est dit en B.3, la juridiction a quo demande aussi à la |
| eveneens aan het Hof om het verschil in behandeling te onderzoeken | |
| tussen, enerzijds, personen die de Belgische nationaliteit verliezen | Cour d'examiner la différence de traitement entre, d'une part, les |
| overeenkomstig artikel 8, § 4, van het Wetboek van de Belgische | personnes qui perdent la nationalité belge conformément à l'article 8, |
| nationaliteit en, anderzijds, personen die van de Belgische | § 4, du Code de la nationalité belge et, d'autre part, les personnes |
| nationaliteit vervallen worden verklaard overeenkomstig artikel 23 van | qui sont déchues de la nationalité belge conformément à l'article 23 |
| hetzelfde Wetboek, wat betreft de procedurele waarborgen waarover de | du même Code, en ce qui concerne les garanties procédurales dont les |
| beide categorieën van personen al dan niet beschikken. | deux catégories de personnes disposent ou non. |
| Gelet op de in B.9.1 gedane vaststelling van ongrondwettigheid, is het | Eu égard au constat d'inconstitutionnalité fait en B.9.1, l'examen de |
| onderzoek van dat verschil in behandeling klaarblijkelijk niet langer | cette différence de traitement n'est manifestement plus utile à la |
| nuttig voor de oplossing van het bodemgeschil. | solution du litige au fond. |
| In die mate behoeft de prejudiciële vraag bijgevolg geen antwoord. | Dans cette mesure, la question préjudicielle n'appelle dès lors pas de réponse. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 8, § 4, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit schendt | L'article 8, § 4, du Code de la nationalité belge viole les articles |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre die bepaling niet | 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il ne prévoit pas la |
| voorziet in een mogelijkheid voor een niet-ontvoogde minderjarige die | possibilité, pour un mineur non émancipé qui a perdu de plein droit la |
| van rechtswege de Belgische nationaliteit heeft verloren omdat de | nationalité belge parce que la filiation sur la base de laquelle cette |
| afstamming op grond waarvan die nationaliteit werd toegekend niet | nationalité a été attribuée a cessé d'être établie, de demander à une |
| langer vaststaat, om een rechterlijke instantie te verzoeken dat | juridiction d'annuler rétroactivement cette perte lorsque les |
| verlies met terugwerkende kracht ongedaan te maken, wanneer de | conséquences concrètes de celle-ci sont disproportionnées. |
| concrete gevolgen ervan buitensporig zijn. | |
| Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 19 januari 2023. | la Cour constitutionnelle, le 19 janvier 2023. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| L. Lavrysen | L. Lavrysen |