← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 166/2022 van 15 december 2022 Rolnummer 7782 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende de artikelen 23 en 23quater van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik
der talen in gerechtszaken », gesteld door de Politie Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 166/2022 van 15 december 2022 Rolnummer 7782 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 23 en 23quater van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », gesteld door de Politie Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...) | Extrait de l'arrêt n° 166/2022 du 15 décembre 2022 Numéro du rôle : 7782 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 23 et 23quater de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière judiciaire », posée La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Gie(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 166/2022 van 15 december 2022 | Extrait de l'arrêt n° 166/2022 du 15 décembre 2022 |
Rolnummer 7782 | Numéro du rôle : 7782 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 23 en | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 23 et |
23quater van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in | 23quater de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues |
gerechtszaken », gesteld door de Politierechtbank te Vilvoorde. | en matière judiciaire », posées par le Tribunal de police de Vilvorde. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de | composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. |
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. | Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. |
Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, | de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier |
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, | F. Meersschaut, présidée par le président L. Lavrysen, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 28 maart 2022, waarvan de expeditie ter griffie van het | Par jugement du 28 mars 2022, dont l'expédition est parvenue au greffe |
Hof is ingekomen op 30 maart 2022, heeft de Politierechtbank te | de la Cour le 30 mars 2022, le Tribunal de police de Vilvorde a posé |
Vilvoorde de volgende prejudiciële vragen gesteld : | les questions préjudicielles suivantes : |
« 1. Schendt artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der | « 1. L'article 23 de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des |
talen in gerechtszaken de bepalingen over de fundamentele rechten en | langues en matière judiciaire viole-t-il les dispositions relatives |
vrijheden gewaarborgd in titel II van de Grondwet, (met name de | aux droits et libertés fondamentaux garantis par le titre II de la |
artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet), in samenhang gelezen met | Constitution (notamment les articles 10, 11 et 13 de la Constitution), |
artikel 6 EVRM en artikel 14.3 a en f IVBPR, in de mate dat een beklaagde die alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt, wanneer hij terecht staat voor een politierechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Nederlands is, de bijstand van een tolk Nederlands/Frans - Frans/Nederlands mag weigeren en kan vragen dat de rechtspleging in het Frans zou geschieden, terwijl een beklaagde, hoewel ook van Belgische nationaliteit, die geen Nederlands of Frans kent, die mogelijkheid niet heeft ? | lu en combinaison avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits civils et politiques, en ce qu'un prévenu qui ne connaît que le français ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police où la procédure est faite en néerlandais, peut refuser l'assistance d'un interprète néerlandais/français - français/néerlandais et demander que la procédure ait lieu en français, alors qu'un prévenu qui, bien qu'étant aussi de nationalité belge, ne connaît ni le néerlandais ni le français ne dispose pas de cette faculté ? |
2. Schendt artikel 23quater van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik | 2. L'article 23quater de la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi |
des langues en matière judiciaire viole-t-il les dispositions | |
relatives aux droits et libertés fondamentaux garantis par le titre II | |
ter talen in gerechtszaken de bepalingen over de fundamentele rechten | de la Constitution (notamment les articles 10, 11 et 13 de la |
en vrijheden gewaarborgd in titel II van de Grondwet, (met name de | Constitution), lu en combinaison avec l'article 6 de la Convention |
artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet), in samenhang met artikel 6 | européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, paragraphe 3, |
a) et f), du Pacte international relatif aux droits civils et | |
EVRM en artikel 14.3 a en f IVBPR, in de mate dat het een | politiques, en ce qu'en cas de rejet d'une demande de changement de |
politierechtbank gelegen in het gerechtelijk arrondissement Brussel | langue par un tribunal de police situé dans l'arrondissement |
zou verhinderen bij het afwijzen van een vraag tot taalwijziging, | judiciaire de Bruxelles, il empêcherait ce dernier de statuer dans le |
meteen ook uitspraak te doen over de grond van de zaak, terwijl een | même temps sur le fond de l'affaire, alors qu'un tribunal de police |
politierechtbank gelegen buiten het gerechtelijk arrondissement | situé en dehors de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles dispose de |
Brussel wel die mogelijkheid heeft ? ». | cette faculté ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen en de context ervan | Quant aux dispositions en cause et à leur contexte |
B.1. De prejudiciële vragen houden verband met de mogelijkheid voor | B.1. Les questions préjudicielles portent sur la possibilité pour un |
een beklaagde om, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank | prévenu de demander un changement de langue lorsqu'il est traduit |
van het gerechtelijk arrondissement Brussel, een taalwijziging te | devant un tribunal de police de l'arrondissement judiciaire de |
vragen. | Bruxelles. |
B.2. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 23 van | B.2. La première question préjudicielle porte sur l'article 23 de la |
de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken » | loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière |
(hierna : de wet van 15 juni 1935). Die bepaling regelt de wijziging | judiciaire » (ci-après : la loi du 15 juin 1935). Cette disposition |
van de taal van de rechtspleging bij de politierechtbank en de | règle le changement de la langue de la procédure devant le tribunal de |
correctionele rechtbank, op verzoek van de beklaagde : « De beklaagde die alleen Nederlands kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Frans of het Duits is, vragen dat de rechtspleging in het Nederlands geschiedt. De beklaagde die alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Nederlands is, vragen dat de rechtspleging in het Frans geschiedt. De beklaagde die alleen Duits kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Nederlands of het Frans is, vragen dat de rechtspleging in het Duits geschiedt. In de gevallen bedoeld in de leden 1 tot 3, gelast de rechtbank de verwijzing naar het dichtstbij gelegen gerecht van dezelfde rang, waarvan de taal van rechtspleging de taal is die door de beklaagde is gevraagd. De rechtbank kan evenwel beslissen wegens de omstandigheden van de zaak niet op de aanvraag van de beklaagde te kunnen ingaan. De beklaagde die alleen Frans kent of zich gemakkelijker in die taal uitdrukt, kan, wanneer hij terechtstaat voor een politierechtbank of een correctionele rechtbank waarvan de taal van rechtspleging het Duits is, vragen dat de rechtspleging in het Frans geschiedt. In dat geval wordt de rechtspleging voor datzelfde gerecht voortgezet in de taal die door de beklaagde is gevraagd. Ingeval in het rechtsgebied van het hof van beroep te Luik geen enkele | police et devant le tribunal correctionnel, à la demande du prévenu : « Le prévenu qui ne connaît que le néerlandais ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en français ou en allemand, peut demander que celle-ci ait lieu en néerlandais. Le prévenu qui ne connaît que le français ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en néerlandais, peut demander que celle-ci ait lieu en français. Le prévenu qui ne connaît que l'allemand ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en néerlandais ou en français, peut demander que celle-ci ait lieu en allemand. Dans les cas visés aux alinéas 1er à 3, le tribunal ordonne le renvoi à la juridiction de même ordre la plus rapprochée où la procédure est faite dans la langue demandée par le prévenu. Toutefois le tribunal peut décider qu'il ne peut faire droit à la demande du prévenu à raison des circonstances de la cause. Le prévenu qui ne connaît que le français ou s'exprime plus facilement dans cette langue et qui est traduit devant un tribunal de police ou un tribunal correctionnel où la procédure est faite en allemand, peut demander que celle-ci ait lieu en français. Dans ce cas, la procédure est poursuivie dans la langue demandée par le prévenu devant cette même juridiction. Lorsque, dans le ressort de la cour d'appel de Liège, aucun juge au |
rechter in strafuitvoeringszaken of substituut-procureur des Konings | tribunal de l'application des peines ou substitut du procureur du Roi |
gespecialiseerd in strafuitvoeringszaken het bewijs levert van de | spécialisé en application des peines ne justifie de la connaissance de |
kennis van de Duitse taal, wordt een beroep gedaan op een tolk. | la langue allemande, il est fait appel à un interprète. |
De verjaring van de strafvordering wordt geschorst voor een termijn | La prescription de l'action publique est suspendue pour un délai de |
van maximum één jaar vanaf het moment van de vraag tot verwijzing tot | maximum un an à partir de la demande de renvoi jusqu'au jour de la |
op de dag van de eerste terechtzitting waarop de behandeling van de | première audience où l'affaire sera reprise de nouveau par le tribunal |
zaak ten gronde, opnieuw door de rechtbank zal worden hervat ». | qui poursuivra la procédure au fond ». |
B.3.1. De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel | B.3.1. La seconde question préjudicielle porte sur l'article 23quater |
23quater van de wet van 15 juni 1935, dat voorziet in een specifiek | de la loi du 15 juin 1935, qui prévoit une voie de recours spécifique |
rechtsmiddel voor beslissingen over verzoeken tot taalwijziging die | en ce qui concerne les décisions relatives aux demandes de changement |
voor de rechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel worden | de langue introduites devant les tribunaux de l'arrondissement |
ingediend : | judiciaire de Bruxelles : |
« Bij de in artikel 73, tweede lid, en in artikel 75bis van het | « Les tribunaux d'arrondissement francophone et néerlandophone visés à |
Gerechtelijk Wetboek bedoelde Franstalige en Nederlandstalige | l'article 73, alinéa 2, et à l'article 75bis, du Code judiciaire, sont |
arrondissementsrechtbanken, die gezamenlijk bij uitsluiting bevoegd | seuls compétents pour connaître conjointement, au contentieux de |
zijn in volle rechtsmacht, worden volgens een procedure zoals in kort | pleine juridiction et selon une procédure comme en référé, des recours |
geding, beroepen ingesteld door de partijen in geval van schending | formés par les parties en cas de violation, par les juridictions |
door de burgerlijke rechtscolleges of de politierechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel van de artikelen 3 tot 7, 7bis, 7ter, 15 en 23. Het beroep wordt, op straffe van onontvankelijkheid, met redenen omkleed en binnen vijftien dagen na ontvangst van de beslissing over het verzoek tot taalwijziging per aangetekende brief en fax ingesteld. Een kopie van het beroep wordt binnen dezelfde termijn per brief of fax aan de oorspronkelijk gevatte rechtbank en aan de partijen overgemaakt. De partij die het beroep instelt, vermeldt expliciet het adres en het faxnummer waarop de beslissing haar kan worden ter kennis gegeven. Wanneer een beroep wordt ingesteld met inachtneming van de voorgaande vormen, wordt de procedure voor de rechter bij wie de vordering oorspronkelijk aanhangig is gemaakt en, wanneer het gaat om de politierechtbank, de verjaring van de oorspronkelijke rechtsvordering opgeschort totdat de beslissing van de arrondissementsrechtbank ter kennis gegeven wordt. De arrondissementsrechtbank geeft kennis van zijn beslissing per brief of fax aan alle partijen alsook aan de rechter bij wie de zaak aanvankelijk aanhangig werd gemaakt. | civiles ou les tribunaux de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, des articles 3 à 7, 7bis, 7ter, 15 et 23. A peine d'irrecevabilité, le recours est motivé et est introduit par recommandé et télécopie dans les quinze jours de la réception de la décision ayant statué sur la demande de changement de langue. Une copie du recours est envoyée au tribunal initialement saisi et aux parties dans le même délai par courrier ou par télécopie. La partie qui introduit le recours indique expressément l'adresse et le numéro de télécopie où la décision pourra lui être notifiée. Lorsqu'un recours est intenté dans le respect des formes qui précèdent, la procédure devant le juge initialement saisi, et quand il s'agit du tribunal de police, la prescription de l'action originale, est suspendue jusqu'à la notification de la décision du tribunal d'arrondissement. Le tribunal d'arrondissement notifie sa décision à toutes les parties ainsi qu'au juge initialement saisi par courrier ou par télécopie. |
Deze beslissing is niet vatbaar voor verzet of beroep ». | Cette décision n'est susceptible ni d'opposition ni d'appel ». |
B.3.2. Dat rechtsmiddel werd ingevoerd bij de wet van 19 juli 2012 « | B.3.2. Cette voie de recours a été instaurée par la loi du 19 juillet |
betreffende de hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel ». | 2012 « portant réforme de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles ». |
De memorie van toelichting bij die wet vermeldt daaromtrent : | L'exposé des motifs de cette loi mentionne à ce sujet : |
« Het akkoord van 11 oktober 2011 bepaalt dat een onmiddellijk | « Selon l'accord du 11 octobre 2011, un droit de recours direct et de |
beroepsrecht en met volle rechtsmacht voor de verenigde | pleine juridiction devant les tribunaux d'arrondissement francophone |
Nederlandstalige en Franstalige arrondissementsrechtbanken zal worden | et néerlandophone réunis sera mis en place. En cas de parité, la voix |
ingesteld. Bij staking van stemmen geeft de stem van de voorzitter de | du président est prépondérante. La présidence de cette juridiction est |
doorslag. Het voorzitterschap van dit rechtscollege wordt alternerend | assurée alternativement par un magistrat francophone et un magistrat |
waargenomen door een Franstalige en een Nederlandstalige magistraat, | néerlandophone en fonction de l'inscription au rôle. |
in functie van de inschrijving op de rol. | |
De procedure zal een procedure zoals in kort geding zijn. | La procédure sera une procédure comme en référé. |
Die beroepsprocedure schorst de procedure voor de rechter op waarvan | Cette procédure de recours suspend la procédure devant le juge dont la |
de beslissing het voorwerp ervan is. Aangezien het een procedure in | décision en est l'objet. La procédure étant menée comme en référé et |
kort geding betreft die het verloop van het proces als dusdanig niet | ne pouvant en tant que telle retarder l'issue du procès voire même |
mag vertragen of ertoe toe leiden dat het originele verzoek verjaart, | aboutir à ce que la demande originale soit prescrite, il est prévu que |
is bepaald dat de kennisgeving per aangetekend schrijven en fax | les notifications sont faites par recommandé et par télécopie, et que |
gebeurt en dat de verjaring van de originele actie wordt opgeschort | la prescription de l'action originale est suspendue jusqu'à la |
tot aan de mededeling van de beslissing van de rechtbank per post en | communication de la décision du tribunal d'arrondissement par courrier |
fax. Daartoe delen de partijen hun specifieke contactgegevens mee. | et télécopie. A cette fin, les parties indiquent leurs coordonnées précises. |
De termijn van 15 dagen begint te lopen de dag na de ontvangst van de | Le délai de 15 jours commence à courir le lendemain de la réception du |
uitspraak over de vraag tot verandering van taal. | jugement se prononçant sur la demande de changement de langue. |
De door de verenigde Nederlandstalige en Franstalige | Les décisions prises par les tribunaux d'arrondissement francophone et |
arrondissementsrechtbanken genomen beslissingen zijn niet vatbaar voor | néerlandophone réunis ne sont susceptibles ni d'opposition ni d'appel. |
verzet of beroep. | |
Dit beroep heeft betrekking op de beslissingen van de verschillende | Ce recours porte sur les décisions des différentes juridictions de |
rechtscolleges van het gerechtelijke arrondissement van Brussel die | |
genomen worden in toepassing van de artikelen 3, 4, 5, 6, 7, 7bis, | l'arrondissement judiciaire de Bruxelles prises en application des |
7ter, 15 en 23 van de wet. Dit betekent dat op strafrechtelijk vlak | articles 3, 4, 5, 6, 7, 7bis, 7ter, 15 et 23 de la loi. Cela signifie |
alleen de beslissingen van de politierechtbanken het voorwerp van dit | qu'au plan pénal, seules les décisions des tribunaux de police sont |
beroep kunnen uitmaken. | susceptibles de faire l'objet de ce recours. |
De beperking van dit beroepsmechanisme tot de rechtscolleges van het | La limitation de ce mécanisme de recours aux seules juridictions de |
gerechtelijk arrondissement Brussel wordt gemotiveerd door de | l'arrondissement judiciaire de Bruxelles est justifiée par le choix |
beslissing van de grondwetgever om enkel nog bij een bijzondere | opéré par le Constituant de ne plus permettre de modifier qu'à une |
meerderheid wijzigingen toe te staan aan een bepaald aantal | majorité spéciale un certain nombre d'éléments essentiels de la |
kernelementen van de hervorming van het gerechtelijke arrondissement | réforme de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles au nombre desquels |
Brussel, waaronder dit beroep en de rechten dat het moet beschermen, | figurent ce recours et les droits qu'il est destiné à préserver. |
vallen. De vaststelling dat de hervorming van het gerechtelijk arrondissement | C'est le constat que la réforme de l'arrondissement judiciaire de |
van Brussel in zijn geheel en de invoering van dit beroep in het | Bruxelles dans son ensemble et l'instauration de ce recours en |
bijzonder raakt aan de kern van de grote evenwichten die bijdragen aan | particulier touchent au coeur des grands équilibres qui oeuvrent à la |
de communautaire vrede, rechtvaardigt de keuze van de grondwetgever en | paix communautaire qui justifie le choix opéré par le Constituant et |
de beperking van het beroep tot de beslissingen van de rechtscolleges | la limitation du recours aux décisions des seules juridictions de cet |
van dit arrondissement » (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC | arrondissement » (Doc. parl., Chambre, 2011-2012, DOC 53-2140/001, pp. |
53-2140/001, pp. 23-24). | 23-24). |
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag | Quant à la première question préjudicielle |
B.4. De eerste prejudiciële vraag handelt over de bestaanbaarheid van | B.4. La première question préjudicielle traite de la compatibilité de |
artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 met de artikelen 10, 11 en 13 | l'article 23 de la loi du 15 juin 1935 avec les articles 10, 11 et 13 |
van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees | de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6 de la |
Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14, lid 3, a) en | Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, |
f), van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke | paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits |
rechten. | civils et politiques. |
De prejudiciële vraag heeft meer bepaald betrekking op het verschil in | La question préjudicielle porte plus précisément sur la différence de |
behandeling dat artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 in het leven | traitement que l'article 23 de la loi du 15 juin 1935 fait naître |
roept tussen, enerzijds, beklaagden die terechtstaan voor een | entre, d'une part, les prévenus qui sont traduits devant un tribunal |
Nederlandstalige politierechtbank en die alleen het Frans kennen of | de police néerlandophone et qui ne connaissent que le français ou qui |
zich daarin gemakkelijker uitdrukken en, anderzijds, beklaagden die | s'expriment plus facilement dans cette langue et, d'autre part, les |
terechtstaan voor een Nederlandstalige politierechtbank en die noch | prévenus qui sont traduits devant un tribunal de police néerlandophone |
het Frans, noch het Nederlands kennen. De eerstgenoemde categorie van | et qui ne connaissent ni le français ni le néerlandais. Les prévenus |
beklaagden beschikt over de mogelijkheid om te vragen dat de rechtspleging in het Frans geschiedt en dus dat de zaak wordt verwezen naar het dichtstbij gelegen Franstalige gerecht, terwijl de laatstgenoemde categorie van beklaagden niet kan verzoeken om een dergelijke taalwijziging en bijgevolg is aangewezen op de bijstand van een tolk. B.5. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | qui relèvent de la première catégorie ont la possibilité de demander que la procédure ait lieu en français et donc que l'affaire soit renvoyée à la juridiction francophone la plus rapprochée, alors que les prévenus qui relèvent de la seconde catégorie ne peuvent pas demander un tel changement de langue et n'ont donc pas d'autre choix que de faire appel à l'assistance d'un interprète. B.5. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.6. Het verschil in behandeling tussen de in de prejudiciële vraag | B.6. La différence de traitement entre les catégories de prévenus |
vermelde categorieën van beklaagden berust op een objectief criterium, | mentionnées dans la question préjudicielle repose sur un critère |
namelijk dat van de taal die de beklaagde die voor een | objectif, à savoir celui de la seule langue que connaît ou dans |
laquelle s'exprime plus facilement le prévenu qui est traduit devant | |
Nederlandstalige politierechtbank verschijnt, alleen kent of waarin | un tribunal de police néerlandophone. Ce n'est que si cette langue est |
hij zich gemakkelijker uitdrukt. Enkel wanneer die taal een officiële | une langue nationale officielle, en l'occurrence le français, que les |
landstaal is, te dezen het Frans, kunnen de beklaagden overeenkomstig | prévenus peuvent demander un changement de langue conformément à |
artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 verzoeken om een taalwijziging. | l'article 23 de la loi du 15 juin 1935. |
B.7.1. Bij de regeling van het taalgebruik in gerechtszaken dient de | B.7.1. Lorsqu'il règle l'emploi des langues en matière judiciaire, le |
wetgever de individuele vrijheid van de rechtsonderhorige om zich van | législateur doit concilier la liberté individuelle qu'a le justiciable |
de taal van zijn keuze te bedienen, te verzoenen met de goede werking | d'utiliser la langue de son choix et le bon fonctionnement de |
van de rechtsbedeling. | l'administration de la justice. |
Bovendien dient de wetgever daarbij rekening te houden met de | Ce faisant, le législateur doit en outre tenir compte de la diversité |
taalverscheidenheid die verankerd is in artikel 4 van de Grondwet, dat | linguistique consacrée par l'article 4 de la Constitution, qui établit |
vier taalgebieden vastlegt, waarvan drie eentalige taalgebieden en één | quatre régions linguistiques, dont trois sont unilingues et une est |
tweetalig taalgebied. Artikel 4 vormt de grondwettelijke waarborg van | bilingue. L'article 4 constitue la garantie constitutionnelle de la |
de voorrang van de taal van het eentalige gebied of van het tweetalige | primauté de la langue de la région unilingue ou du caractère bilingue |
karakter van het gebied. | de la région. |
B.7.2. De wet van 15 juni 1935 regelt op dwingende wijze het | B.7.2. La loi du 15 juin 1935 règle de manière contraignante l'emploi |
taalgebruik in gerechtszaken in België en hanteert daarbij als | des langues en matière judiciaire en Belgique et se fonde à cet égard |
uitgangspunt de eentaligheid van de gerechtelijke akten en van de | sur l'unilinguisme des actes judiciaires et de la procédure, sans |
rechtspleging, onverminderd de uitzonderingen waarin de wet voorziet | préjudice des exceptions prévues par la loi et de la possibilité |
en de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een verzoek tot | d'introduire, dans certaines conditions, une demande de renvoi ou de |
verwijzing of tot verandering van taal in te dienen. | changement de langue. |
De eentaligheid van de gerechtelijke akten en van de rechtspleging en | L'unilinguisme des actes judiciaires et de la procédure et le |
het dwingend karakter van de voorschriften van de wet werden als | caractère impératif des prescriptions de la loi ont été considérés |
grondbeginselen van de wet van 15 juni 1935 beschouwd. | comme des principes fondamentaux de la loi du 15 juin 1935. |
Uit artikel 14 van de voormelde wet volgt dat de gehele rechtspleging | Il découle de l'article 14 de la loi précitée que toute la procédure |
in strafzaken voor de politierechtbanken en de correctionele | en matière pénale devant les tribunaux de police et devant les |
rechtbanken in eerste aanleg eentalig wordt gevoerd in hetzij het | tribunaux correctionnels statuant en première instance est faite dans |
Frans, het Nederlands of het Duits, naar gelang van de plaats waar de | une seule langue, soit en français, soit en néerlandais, soit en |
betrokken rechtbank is gevestigd. Voor de politierechtbanken van het | allemand, selon l'endroit où est établi le tribunal concerné. Devant |
gerechtelijk arrondissement Brussel waarvan het rechtsgebied | les tribunaux de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles |
uitsluitend bestaat uit gemeenten van het Nederlandse taalgebied, | dont le ressort est composé exclusivement de communes de la région de |
zoals dat het geval is voor het verwijzende rechtscollege, wordt in | langue néerlandaise, comme c'est le cas de la juridiction a quo, toute |
beginsel de gehele rechtspleging in het Nederlands gevoerd (artikel | la procédure est en principe faite en néerlandais (article 15, § 1er, |
15, § 1, van de wet van 15 juni 1935). Voor de andere | de la loi du 15 juin 1935). Devant les autres tribunaux de police de |
politierechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel en voor | |
de correctionele rechtbanken van dat gerechtelijk arrondissement wordt | l'arrondissement judiciaire de Bruxelles et devant les tribunaux |
de rechtspleging in het Frans of in het Nederlands gevoerd, waarbij in | correctionnels de cet arrondissement judiciaire, la procédure est |
de eerste plaats rekening wordt gehouden met de woonplaats van de | faite en français ou en néerlandais, compte tenu en premier lieu du |
verdachte (artikel 16 van de wet van 15 juni 1935). | domicile du prévenu (article 16 de la loi du 15 juin 1935). |
B.7.3. De wet van 15 juni 1935 onderscheidt vier taalgebieden : het | B.7.3. La loi du 15 juin 1935 distingue quatre régions linguistiques : |
Nederlandse taalgebied, het Franse taalgebied, het tweetalige gebied | la région de langue néerlandaise, la région de langue française, la |
Brussel-Hoofdstad en het Duitse taalgebied (artikel 42; Hand., Kamer, | région bilingue de Bruxelles-Capitale et la région de langue allemande |
1933-1934, 15 mei 1934, p. 1455). Zij stemt aldus overeen met de | (article 42; Ann., Chambre, 1933-1934, 15 mai 1934, p. 1455). Elle |
correspond donc à la répartition en régions linguistiques, telle | |
indeling in taalgebieden zoals vastgelegd in artikel 4 van de | qu'elle est fixée dans l'article 4 de la Constitution. |
Grondwet. De politierechtbanken en correctionele rechtbanken worden door de | |
artikelen 14 tot 16 van de wet van 15 juni 1935 ingedeeld in | Les articles 14 à 16 de la loi du 15 juin 1935 classent les tribunaux |
taalgroepen. Die indeling heeft tot gevolg dat de rechtspleging in | de police et les tribunaux correctionnels en groupes linguistiques, ce |
beginsel geschiedt in de taal of in een van de talen die overeenstemt | qui a pour effet que la procédure sera menée, en principe, dans la |
langue ou dans une des langues qui correspond à ce groupe | |
met die taalgroep. Voorts moeten de magistraten en gerechtelijke | linguistique. Les magistrats et les agents judiciaires qui sont |
ambtenaren die verbonden zijn aan dat rechtscollege of in zijn | rattachés à cette juridiction ou qui exercent leur office dans son |
rechtsgebied hun ambt uitoefenen, de taal van die taalgroep kennen, en | ressort doivent par ailleurs connaître la langue de ce groupe |
in het geval waarin het rechtscollege behoort tot een meertalige | linguistique et, dans le cas où la juridiction relève d'un groupe |
groep, moeten zij in een bepaalde mate ook hun kennis van een andere | plurilingue, ils doivent également prouver dans une mesure déterminée |
landstaal bewijzen (artikelen 43 tot 54ter). De indeling in | leur connaissance d'une autre langue nationale (articles 43 à 54ter). |
taalgroepen is ook van belang om het rechtscollege te bepalen dat in | Le classement des juridictions en groupes linguistiques est important |
aanmerking komt om kennis te nemen van een zaak in de taal of in een | également pour déterminer, à la suite d'une demande de renvoi qui a |
van de talen van die taalgroep, naar aanleiding van een toegekend | été accueillie, la juridiction qui entre en considération pour |
verzoek tot verwijzing. B.7.4. Rekening houdend met de in B.7.1 | connaître de l'affaire dans la langue ou dans une des langues de ce |
groupe linguistique. | |
vermelde doelstellingen is het redelijk verantwoord dat de | B.7.4. Compte tenu des objectifs mentionnés en B.7.1, il est |
mogelijkheid van een taalwijziging wordt voorbehouden aan de beklaagde | raisonnablement justifié que la possibilité d'un changement de langue |
die alleen een van de andere landstalen kent of zich gemakkelijker in | soit réservée au prévenu qui ne connaît qu'une des autres langues |
die taal uitdrukt. Zelfs al zou, zoals het verwijzende rechtscollege | nationales ou qui s'exprime plus facilement dans cette langue. A |
aangeeft, de samenstelling van de bevolking op taalkundig vlak | supposer même que, comme l'indique la juridiction a quo, la |
onderhevig zijn aan bepaalde evoluties waardoor de beklaagden die voor | composition linguistique de la population soit sujette à certaines |
dat rechtscollege terechtstaan vaak geen enkele landstaal machtig | évolutions qui font que les prévenus qui sont traduits devant cette |
zijn, dan nog zou het zeer ingrijpende gevolgen hebben voor de | juridiction ne maîtrisent souvent aucune langue nationale, les |
gerechtelijke organisatie in het algemeen en de taalkennis van de | conséquences sur l'organisation de la justice en général et sur les |
connaissances linguistiques des magistrats et des agents judiciaires | |
magistraten en de gerechtelijke ambtenaren in het bijzonder, indien | en particulier seraient considérables si un prévenu pouvait demander |
een beklaagde erom kon verzoeken dat de gehele rechtspleging wordt | que toute la procédure soit menée dans n'importe quelle langue autre |
gevoerd in om het even welke andere taal dan het Frans, het Nederlands | que le français, le néerlandais ou l'allemand. Il en résulterait une |
of het Duits. Zulks zou op fundamentele wijze afbreuk doen aan de | atteinte fondamentale aux principes, précités, sur lesquels repose le |
voormelde beginselen waarop de taalregeling van de wet van 15 juni | régime linguistique de la loi du 15 juin 1935, et notamment au |
1935 steunt, en met name aan het beginsel van de eentaligheid van de | principe de l'unilinguisme de la procédure conformément à la |
rechtspleging in overeenstemming met de in de Grondwet verankerde | répartition en régions linguistiques ancrée dans la Constitution. |
indeling in taalgebieden. | |
B.7.5. Zoals ook het verwijzende rechtscollege en de Ministerraad | B.7.5. Comme le relèvent également la juridiction a quo et le Conseil |
opmerken, beschikt elke beklaagde bovendien, wanneer hij alleen een | des ministres, chaque prévenu dispose en outre, lorsqu'il ne connaît |
andere taal dan die van de rechtspleging kent of zich daarin | qu'une langue autre que celle de la procédure ou qu'il s'exprime plus |
gemakkelijker uitdrukt, over voldoende mogelijkheden om de | facilement dans cette langue, de suffisamment de possibilités pour |
strafprocedure te begrijpen en daaraan deel te nemen. | comprendre la procédure pénale et pour y participer. |
Zo benoemt de rechtbank, krachtens artikel 152bis van het Wetboek van | Ainsi, en vertu de l'article 152bis du Code d'instruction criminelle, |
strafvordering, ambtshalve een beëdigd tolk indien de beklaagde of de | le tribunal nomme d'office un interprète assermenté si le prévenu ou |
burgerlijke partij de taal van de procedure niet verstaat of spreekt, | la partie civile ne comprend pas ou ne parle pas la langue de la |
waarbij de kosten van vertolking ten laste worden genomen door de | procédure, les frais de l'interprétation étant à charge de l'Etat. Les |
Staat. De artikelen 145, vijfde lid, en 164, § 1, van het Wetboek van | articles 145, alinéa 5, et 164, § 1er, du Code d'instruction |
strafvordering kennen de beklaagde in beginsel het recht toe om, op | criminelle confèrent en principe au prévenu le droit de demander, aux |
kosten van de Staat, de vertaling te vragen in een taal die hij | frais de l'Etat, la traduction, dans une langue qu'il comprend, des |
verstaat van de relevante passages van respectievelijk de dagvaarding | passages pertinents, respectivement, de la citation et du jugement, |
en het vonnis, zodanig dat hij geïnformeerd is over de feiten die hem | pour lui permettre d'avoir connaissance des faits qui lui sont |
ten laste worden gelegd dan wel waarvoor hij veroordeeld is en hij | reprochés ou pour lesquels il est condamné et de se défendre de |
zich effectief kan verdedigen. Overeenkomstig artikel 22 van de wet | manière effective. Conformément à l'article 22 de la loi du 15 juin |
van 15 juni 1935 kan de beklaagde die de taal van de procedure niet | 1935, le prévenu qui ne comprend pas la langue de la procédure peut |
verstaat de onderzoeksrechter of het openbaar ministerie, naar gelang | demander au juge d'instruction ou au ministère public, en fonction de |
van de stand van de procedure, verzoeken om de vertaling naar een taal | l'état de la procédure, la traduction dans une langue comprise |
die hij verstaat van andere documenten dan die waarvan reeds in de | d'autres documents que ceux dont la traduction est déjà prévue dans le |
vertaling wordt voorzien in het Wetboek van strafvordering, eveneens | Code d'instruction criminelle, également aux frais de l'Etat. De plus, |
op kosten van de Staat. Voorts bepaalt artikel 31, eerste lid, van | l'article 31, alinéa 1er, de la même loi dispose que les parties qui |
dezelfde wet dat de partijen die persoonlijk verschijnen in al de | comparaissent en personne font usage de la langue de leur choix dans |
ondervragingen van het opsporingsonderzoek en van het gerechtelijk | tous les interrogatoires de l'information et de l'instruction, ainsi |
onderzoek, alsmede voor de onderzoeks- en vonnisgerechten, de taal van | que devant les juridictions d'instruction et les juridictions de |
hun keuze gebruiken. Krachtens het vierde lid van die bepaling worden | jugement. En vertu de l'alinéa 4 de cette disposition, les parties qui |
de partijen die de taal van de procedure niet verstaan, bijgestaan | ne comprennent pas la langue de la procédure sont assistées par un |
door een beëdigd tolk die alle mondelinge verklaringen vertaalt, | interprète juré qui traduit l'ensemble des déclarations verbales, la |
waarbij de noodzaak van de vertolking wordt geëvalueerd door de | nécessité de l'interprétation étant évaluée par l'autorité compétente |
bevoegde overheid volgens de fase van de procedure. | selon la phase de la procédure. |
De onmogelijkheid om een taalwijziging te vragen, voor de beklaagden | L'impossibilité pour les prévenus qui ne comprennent aucune des |
die geen van de landstalen machtig zijn, beperkt de individuele | langues nationales de demander un changement de langue ne limite donc |
vrijheid van zulke beklaagden om zich van de taal van hun keuze te | pas de manière disproportionnée la liberté individuelle de ces |
bedienen bijgevolg niet op onevenredige wijze. | prévenus d'utiliser la langue de leur choix. |
B.8. Uit het bovenstaande volgt dat artikel 23 van de wet van 15 juni | B.8. Il résulte de ce qui précède que l'article 23 de la loi du 15 |
1935 de vrijheid van taalgebruik, rekening houdend met het bestaan van | juin 1935 ne limite pas la liberté d'emploi des langues plus qu'il |
vier taalgebieden, niet meer beperkt dan voor een goede rechtsbedeling nodig is. | n'est nécessaire pour une bonne administration de la justice, compte |
B.9.1. De omstandigheid dat in het bodemgeschil de strafprocedure zou | tenu de l'existence de quatre régions linguistiques. |
worden vertraagd door de verwijzing naar het dichtstbij gelegen | B.9.1. La circonstance que, dans le litige au fond, la procédure |
gerecht van dezelfde rang waarvan de taal van rechtspleging de taal is | pénale serait ralentie par le renvoi à la juridiction de même ordre la |
die door de beklaagde is gevraagd, leidt niet tot een andere | plus rapprochée dont la langue est celle demandée par le prévenu ne |
conclusie. | conduit pas à une autre conclusion. |
Krachtens artikel 23, vierde lid, van de wet van 15 juni 1935 kan de | En vertu de l'article 23, alinéa 4, de la loi du 15 juin 1935, le |
rechtbank immers beslissen wegens de omstandigheden van de zaak niet | tribunal peut en effet décider qu'il ne peut faire droit à la demande |
op de aanvraag van de beklaagde in te gaan. Het spreekt voor zich dat | du prévenu en raison des circonstances de la cause. Il va de soi que |
de bedoelde omstandigheden verband dienen te houden met het vereiste | lesdites circonstances doivent être en rapport avec une bonne |
van een goede rechtsbedeling, wat bevestigd wordt in de voorbeelden | administration de la justice, ce que confirment les exemples donnés au |
die in de loop van de parlementaire voorbereiding van artikel 23 | cours des travaux préparatoires de l'article 23 (Doc. parl., Sénat, |
werden gegeven (Parl. St., Senaat, 1934-1935, nr. 86, p. 22; Parl. | 1934-1935, n° 86, p. 22; Doc. parl., Chambre, 1934-1935, n° 135; Ann., |
St., Kamer, 1934-1935, nr. 135; Hand., Kamer, 4 juni 1935, p. 1290). | Chambre, 4 juin 1935, p. 1290). |
Het Hof van Cassatie is in dat verband van oordeel dat « de rechter | A cet égard, la Cour de cassation a jugé que « le juge peut [...] |
[...] het verzoek om taalwijziging [mag] afwijzen indien er | rejeter la demande de changement de langue s'il existe des |
objectiveerbare omstandigheden zijn eigen aan de zaak die maken dat | circonstances objectives, propres à la cause, justifiant qu'il examine |
het aangewezen is dat hijzelf de zaak beoordeelt », waarbij « de | celle-ci lui-même », « le juge [appréciant] souverainement l'existence |
rechter [...] onaantastbaar [oordeelt] over het voorhanden zijn van | |
dergelijke omstandigheden ». Uit diezelfde cassatierechtspraak volgt | de telles circonstances ». Il résulte de la même jurisprudence de |
dat een verzoek tot taalwijziging kan worden afgewezen wanneer de | cassation qu'une demande de changement de langue peut être rejetée |
daarmee gepaard gaande verwijzing naar een ander rechtscollege het | lorsque le renvoi corrélatif devant une autre juridiction fait naître |
risico doet ontstaan « dat de eisers niet meer berecht kunnen worden | le risque que « les demandeurs [ne puissent plus] être jugés dans un |
binnen een redelijke termijn », op voorwaarde dat de rechter die het | délai raisonnable », à condition que le juge qui rejette la demande « |
verzoek afwijst « concreet [aangeeft] waarin dit risico op miskenning | indique [...] concrètement en quoi consiste ce risque de dépassement |
van de redelijke termijn-vereiste bestaat » (Cass., 10 november 2015, | du délai raisonnable » (Cass., 10 novembre 2015, P.15.0714.N). Selon |
P.15.0714.N). Naast een « dreigende overschrijding van de redelijke | la Cour de cassation, outre un « risque de dépassement du délai |
termijn » kan volgens het Hof van Cassatie ook een « dreigende | |
verjaring van de strafvordering » de afwijzing van een verzoek tot | raisonnable », un « risque de prescription de l'action publique » peut |
taalwijziging verantwoorden (Cass., 9 juni 2020, P.20.0501.N). | justifier le rejet d'une demande de changement de langue (Cass., 9 |
juin 2020, P.20.0501.N; traduction libre). De plus, la prescription de | |
Daarenboven wordt de verjaring van de strafvordering, krachtens | l'action publique est, en vertu de l'article 23, alinéa 7, de la loi |
artikel 23, zevende lid, van de wet van 15 juni 1935, geschorst voor | du 15 juin 1935, suspendue pour un délai de maximum un an à partir de |
een termijn van maximum één jaar vanaf het moment van de vraag tot | |
verwijzing tot op de dag van de eerste terechtzitting waarop de | la demande de renvoi jusqu'au jour de la première audience où |
behandeling van de zaak ten gronde, opnieuw door de rechtbank zal | l'affaire sera reprise de nouveau par le tribunal qui poursuivra la |
worden hervat. | procédure au fond. |
B.9.2. De specifieke kenmerken van verkeersmisdrijven, die volgens het | B.9.2. Les caractéristiques spécifiques des infractions de roulage, |
verwijzende rechtscollege ertoe zouden leiden dat de rechter van de | qui selon la juridiction a quo auraient pour effet que le juge du lieu |
plaats waar de feiten zich hebben voorgedaan het best geplaatst is om | où les faits se sont produits est le mieux placé pour en juger, ne |
daarover te oordelen, volstaan evenmin om te besluiten dat, wat de | suffisent pas non plus pour conclure qu'en ce qui concerne le jugement |
berechting van zulke misdrijven betreft, de in het geding zijnde | de telles infractions, la possibilité, en cause, d'obtenir un |
mogelijkheid om een taalwijziging te verkrijgen de goede | changement de langue compromettrait la bonne administration de la |
rechtsbedeling in het gedrang zou brengen. | justice. |
Overigens dient de zaak overeenkomstig artikel 23, vierde lid, van de | Du reste, l'affaire doit, conformément à l'article 23, alinéa 4, de la |
wet van 15 juni 1935, indien de taalwijziging wordt toegestaan, te | loi du 15 juin 1935, si le changement de langue est autorisé, être |
worden verwezen naar het anderstalige gerecht van dezelfde rang dat | renvoyée devant la juridiction de même ordre « la plus rapprochée » où |
het « dichtstbij gelegen » is. Zoals is vermeld in B.9.1, staat het | la procédure est faite dans l'autre langue. Comme il est dit en B.9.1, |
daarnaast de rechter vrij het verzoek tot taalwijziging af te wijzen, | le juge est par ailleurs libre de rejeter la demande de changement de |
in zoverre er objectiveerbare omstandigheden zijn eigen aan de zaak | langue s'il existe des circonstances objectives, propres à la cause, |
die maken dat het aangewezen is dat hij de zaak zelf beoordeelt. | justifiant qu'il examine celle-ci lui-même. |
B.10. Uit het bovenstaande volgt dat artikel 23 van de wet van 15 juni | B.10. Il résulte de ce qui précède que l'article 23 de la loi du 15 |
1935 bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. De | juin 1935 est compatible avec les articles 10 et 11 de la |
toetsing aan artikel 13 van de Grondwet, in samenhang gelezen met | Constitution. L'examen au regard de l'article 13 de la Constitution, |
artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14, lid 3, a) en f), van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, leidt niet tot een andere conclusie. Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag B.11. Met de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof ondervraagd over het verschil in behandeling tussen beklaagden van wie het verzoek tot een taalwijziging wordt afgewezen, naargelang zij terechtstaan voor een politierechtbank van het gerechtelijk arrondissement Brussel dan wel voor een politierechtbank van een ander gerechtelijk arrondissement. Indien een dergelijk verzoek wordt afgewezen door een politierechtbank van het gerechtelijk arrondissement Brussel, dan zou | lu en combinaison avec l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 14, paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits civils et politiques ne conduit pas à une autre conclusion. Quant à la seconde question préjudicielle B.11. Par la seconde question préjudicielle, la Cour est interrogée au sujet de la différence de traitement entre des prévenus dont la demande de changement de langue est rejetée, selon qu'ils sont traduits devant un tribunal de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles ou devant un tribunal de police d'un autre arrondissement judiciaire. Si une telle demande est rejetée par un tribunal de police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, l'article 23quater de la |
artikel 23quater van de wet van 15 juni 1935 volgens het verwijzende | loi du 15 juin 1935 empêcherait, selon la juridiction a quo, qu'il |
rechtscollege verhinderen dat onmiddellijk een beslissing ten gronde | soit dans le même temps statué au fond en ce qui concerne l'action |
wordt genomen over de tegen de beklaagde ingestelde strafvordering, | publique intentée contre le prévenu, alors qu'un tribunal de police |
terwijl een politierechtbank die elders is gevestigd meteen na het | |
afwijzen van het verzoek tot taalwijziging uitspraak zou kunnen doen | établi ailleurs pourrait, après avoir rejeté la demande de changement |
over de grond van de zaak. | de langue, statuer dans le même temps sur le fond de l'affaire. |
B.12. Krachtens artikel 23quater van de wet van 15 juni 1935 staat | B.12. En vertu de l'article 23quater de la loi du 15 juin 1935, les |
voor de beklaagden een rechtstreeks beroep open, volgens een procedure | prévenus peuvent introduire un recours direct, selon une procédure |
zoals in kort geding, tegen de beslissingen van de politierechtbanken | comme en référé, contre les décisions prises par les tribunaux de |
van het gerechtelijk arrondissement Brussel over de verzoeken tot | police de l'arrondissement judiciaire de Bruxelles concernant les |
taalwijziging op grond van artikel 23 van diezelfde wet. Dat beroep | demandes de changement de langue fondées sur l'article 23 de la même |
dient binnen de vijftien dagen na ontvangst van de beslissing over het | loi. Ce recours doit, dans les quinze jours de la réception de la |
verzoek tot taalwijziging te worden ingesteld bij de Franstalige en | décision ayant statué sur la demande de changement de langue, être |
Nederlandstalige arrondissementsrechtbanken in verenigde vergadering, | introduit auprès des tribunaux d'arrondissement francophone et |
die gezamenlijk bij uitsluiting bevoegd zijn in volle rechtsmacht | néerlandophone en assemblée réunie, qui sont seuls compétents pour en |
(artikel 23quater, eerste lid). Het instellen van een dergelijk beroep | connaître conjointement, au contentieux de pleine juridiction (article |
leidt ertoe dat de procedure voor de politierechtbank waarbij de | 23quater, alinéa 1er). L'introduction d'un tel recours a pour effet |
vordering oorspronkelijk aanhangig is gemaakt en de verjaring van de | que la procédure devant le tribunal de police initialement saisi et la |
oorspronkelijke rechtsvordering worden opgeschort totdat de beslissing | prescription de l'action originale sont suspendues jusqu'à la |
van de verenigde arrondissementsrechtbanken ter kennis wordt gegeven | notification de la décision des tribunaux d'arrondissement réunis |
(artikel 23quater, derde lid). Die kennisgeving wordt gedaan aan alle | (article 23quater, alinéa 3). Cette notification est faite à toutes |
partijen alsook aan de rechter bij wie de zaak aanvankelijk aanhangig | |
werd gemaakt (artikel 23quater, vierde lid). De beslissing van de | les parties ainsi qu'au juge initialement saisi (article 23quater, |
verenigde arrondissementsrechtbanken is niet vatbaar voor verzet of | alinéa 4). La décision des tribunaux d'arrondissement réunis n'est |
beroep (artikel 23quater, vijfde lid). | susceptible ni d'opposition ni d'appel (article 23quater, alinéa 5). |
De beklaagden van wie het verzoek tot taalwijziging wordt afgewezen | Les prévenus dont la demande de changement de langue est rejetée par |
door een politierechtbank van een ander gerechtelijk arrondissement, | un tribunal de police d'un autre arrondissement judiciaire peuvent |
kunnen tegen die beslissing een gemeenrechtelijk hoger beroep | interjeter un appel de droit commun contre cette décision auprès du |
instellen bij de correctionele rechtbank, overeenkomstig artikel 172 | tribunal correctionnel, conformément à l'article 172 du Code |
van het Wetboek van strafvordering (zie ook Cass., 26 mei 2020, | d'instruction criminelle (voy. aussi Cass. 26 mai 2020, P.19.1338.N; |
P.19.1338.N; Cass., 29 september 2015, P.15.0123.N). | Cass., 29 septembre 2015, P.15.0123.N). |
B.13. Het staat in de regel aan het verwijzende rechtscollege om de | B.13. Il appartient en règle à la juridiction a quo d'interpréter les |
bepalingen die het toepast te interpreteren, onder voorbehoud van een | dispositions qu'elle applique, sous réserve d'une lecture |
kennelijk verkeerde lezing van de in het geding zijnde bepaling. | manifestement erronée de la disposition en cause. |
B.14.1. Noch het in het geding zijnde artikel 23quater, noch enige | B.14.1. Ni l'article 23quater en cause ni une quelconque autre |
andere bepaling van de wet van 15 juni 1935 bevat een verbod voor een | disposition de la loi du 15 juin 1935 n'interdisent à un tribunal de |
politierechtbank gevestigd in het gerechtelijk arrondissement Brussel | |
om, wanneer zij een verzoek tot taalwijziging afwijst, onmiddellijk | police établi dans l'arrondissement judiciaire de Bruxelles qui |
uitspraak te doen over de grond van de zaak. De procedure voor de | rejette une demande de changement de langue de statuer dans le même |
oorspronkelijk geadieerde rechter wordt krachtens het derde lid van | temps sur le fond de l'affaire. Aux termes du troisième alinéa de |
artikel 23quater slechts opgeschort vanaf het ogenblik waarop het in | l'article 23quater, la procédure devant le juge initialement saisi |
die bepaling bedoelde beroep bij de verenigde Nederlandstalige en | n'est suspendue qu'à partir du moment où le recours auprès des |
Franstalige arrondissementsrechtbanken effectief wordt ingesteld. Er | tribunaux d'arrondissement néerlandophone et francophone réunis visé |
is bijgevolg geen sprake van een automatische opschorting van de | dans cette disposition est effectivement intenté. Il n'est donc pas |
procedure gedurende de termijn van vijftien dagen waarbinnen dat | question d'une suspension automatique de la procédure dans le délai de |
beroep, overeenkomstig artikel 23quater, tweede lid, dient te worden | quinze jours au cours duquel ce recours doit être introduit, |
ingesteld, zodat het de rechter in de regel vrijstaat om, zolang er | conformément à l'article 23quater, alinéa 2, de sorte que le juge |
geen dergelijk beroep is ingesteld, de behandeling van de zaak voort | reste en règle libre, tant qu'un tel recours n'a pas été introduit, de |
te zetten en in voorkomend geval reeds een uitspraak ten gronde te | continuer à examiner l'affaire et, le cas échéant, de déjà statuer sur |
doen. | le fond. |
B.14.2. Wanneer de verenigde Nederlandstalige en Franstalige | B.14.2. Si, toutefois, les tribunaux d'arrondissement néerlandophone |
arrondissementsrechtbanken evenwel het beroep inwilligen tegen de | et francophone réunis font droit au recours dirigé contre la décision |
beslissing houdende afwijzing van het verzoek tot taalwijziging en | de rejet de la demande de changement de langue et contre le refus de |
tegen de weigering om de zaak naar een anderstalig gerecht te | renvoyer l'affaire devant un tribunal d'une autre langue, cela |
verwijzen, impliceert dat ook de vernietiging van de daaropvolgende | implique également l'annulation de la procédure subséquente, y compris |
rechtspleging, met inbegrip van de eventuele beslissing ten gronde die | de l'éventuelle décision quant au fond qui aurait été prise concernant |
zou zijn genomen over de tegen de beklaagde ingestelde strafvordering | l'action publique intentée contre le prévenu (voy. aussi Cass. 19 |
(zie ook Cass., 19 november 2019, P.19.0758.N; Cass., 15 oktober 2019, | novembre 2019, P.19.0758.N; Cass., 15 octobre 2019, P.19.0615.N; |
P.19.0615.N; Cass., 1 oktober 2019, P.19.0414.N; Cass., 16 oktober | Cass., 1er octobre 2019, P.19.0414.N; Cass., 16 octobre 2018, |
2018, P.18.0389.N). | P.18.0389.N). |
B.15. Uit het bovenstaande volgt dat de tweede prejudiciële vraag, in | B.15. Il résulte de ce qui précède que la seconde question |
zoverre het verwijzende rechtscollege ervan uitgaat dat artikel | préjudicielle, en ce que la juridiction a quo considère que l'article |
23quater van de wet van 15 juni 1935 « een politierechtbank gelegen in | 23quater de la loi du 15 juin 1935, « en cas de rejet d'une demande de |
het gerechtelijk arrondissement Brussel zou verhinderen bij het | changement de langue par un tribunal de police situé dans |
afwijzen van een vraag tot taalwijziging, meteen ook uitspraak te doen | l'arrondissement judiciaire de Bruxelles, [...] empêcherait ce dernier |
over de grond van de zaak », berust op een kennelijk verkeerde lezing | de statuer dans le même temps sur le fond de l'affaire », repose sur |
van die bepaling. | une lecture manifestement erronée de cette disposition. |
B.16. De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | B.16. La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 23 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in | - L'article 23 de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des |
gerechtszaken » schendt niet de artikelen 10, 11 en 13 van de | langues en matière judiciaire » ne viole pas les articles 10, 11 et 13 |
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees | de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6, paragraphe 1, |
Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 14, lid 3, a) en | de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article |
f), van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke | 14, paragraphe 3, a) et f), du Pacte international relatif aux droits |
rechten. | civils et politiques. |
- De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | - La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 15 december 2022. | la Cour constitutionnelle, le 15 décembre 2022. |
De griffier, | Le greffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
De voorzitter, | Le président, |
L. Lavrysen | L. Lavrysen |