Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 68/2022 van 19 mei 2022 Rolnummer 7595 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30bis, § 8, van de wet van 27 juni 1969 « tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters T.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 68/2022 van 19 mei 2022 Rolnummer 7595 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30bis, § 8, van de wet van 27 juni 1969 « tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters T.(...) Extrait de l'arrêt n° 68/2022 du 19 mai 2022 Numéro du rôle : 7595 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 30bis, § 8, de la loi du 27 juin 1969 « révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, des juges T. Giet, (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 68/2022 van 19 mei 2022 Extrait de l'arrêt n° 68/2022 du 19 mai 2022
Rolnummer 7595 Numéro du rôle : 7595
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30bis, § 8, van de wet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 30bis, § 8,
van 27 juni 1969 « tot herziening van de besluitwet van 28 december de la loi du 27 juin 1969 « révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944
1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders », concernant la sécurité sociale des travailleurs », posée par le
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Gent, afdeling Brugge. Tribunal du travail de Gand, division de Bruges.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, des juges T. Giet,
T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, S. de J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, S. de Bethune et E.
Bethune en E. Bribosia, en, overeenkomstig artikel 60bis van de Bribosia, et, conformément à l'article 60bis de la loi spéciale du 6
bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, emeritus janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, de la juge émérite R.
rechter R. Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder Leysen, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le
voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, président L. Lavrysen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 2 juni 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het Par jugement du 2 juin 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe
Hof is ingekomen op 8 juni 2021, heeft de Arbeidsrechtbank te Gent, de la Cour le 8 juin 2021, le Tribunal du travail de Gand, division de
afdeling Brugge, de volgende prejudiciële vraag gesteld : Bruges, a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 30bis § 8 van de wet van 27 juni 1969 tot herziening « L'article 30bis, § 8, de la loi du 27 juin 1969 révisant
van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des
zekerheid der arbeiders artikel 16 van de Grondwet, in samenhang travailleurs viole-t-il l'article 16 de la Constitution, lu en
gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het combinaison avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la
Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme et des
fundamentele vrijheden, dat een redelijk verband van evenredigheid libertés fondamentales, lequel exige un rapport raisonnable de
vereist tussen de aangewende middelen en het nagestreefde doel, en in proportionnalité entre les moyens employés et le but poursuivi, et le
voorkomend geval met artikel 6 van dat Verdrag, in zoverre het niet de cas échéant avec l'article 6 de ladite Convention, en ce qu'il ne
mogelijkheid geeft aan de rechter om de daarin voorziene sanctie of permet pas au juge de réduire la sanction ou le montant de la
bijslag te verminderen wanneer deze niet evenredig is met de ten laste majoration qu'il prévoit lorsque cette sanction ou majoration n'est
gelegde feiten ? ». pas proportionnée aux faits reprochés ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Het verwijzende rechtscollege wenst met zijn prejudiciële vraag B.1. Par sa question préjudicielle, la juridiction a quo souhaite
te vernemen of artikel 30bis, § 8, van de wet van 27 juni 1969 « tot savoir si l'article 30bis, § 8, de la loi du 27 juin 1969 « révisant
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des
maatschappelijke zekerheid der arbeiders » (hierna : de RSZ-Wet) travailleurs » (ci-après : la loi ONSS) est compatible avec l'article
bestaanbaar is met artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen 16 de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 1er du Premier
met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de
Verdrag voor de rechten van de mens, alsook met artikel 6 van dat l'homme, ainsi qu'avec l'article 6 de cette Convention, en ce qu'il ne
Verdrag, in zoverre het niet de mogelijkheid geeft aan de rechter om permet pas au juge de réduire la sanction qu'il prévoit lorsque cette
de daarin voorgeschreven sanctie te verminderen wanneer die niet sanction n'est pas proportionnée aux faits reprochés.
evenredig is met de ten laste gelegde feiten. B.2.1. L'entrepreneur auquel le donneur d'ordre fait appel pour
B.2.1. De aannemer op wie de opdrachtgever een beroep doet om werken exécuter ou faire exécuter des travaux doit déclarer ces travaux avant
uit te voeren of te laten uitvoeren, moet de werken melden alvorens ze de les commencer et transmettre à l'Office national de la sécurité
aan te vatten, en alle inlichtingen betreffende de bouwplaats, de sociale (ci-après : l'ONSS) tous les renseignements concernant le lieu
opdrachtgever en de eventuele onderaannemers verstrekken aan de du chantier, le donneur d'ordre et les éventuels sous-traitants. Cette
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (hierna : de RSZ). Die obligation de déclaration de travaux imposée aux entrepreneurs est
werfmeldingsplicht voor aannemers is neergelegd in artikel 30bis, § 7, inscrite à l'article 30bis, § 7, alinéas 1er et 2, de la loi ONSS, qui
eerste en tweede lid, van de RSZ-Wet, dat bepaalt : « Alvorens de werken aan te vatten, moet de aannemer, op wie de opdrachtgever beroep heeft gedaan, volgens de door de Koning bepaalde modaliteiten, aan voormelde Rijksdienst alle juiste inlichtingen verstrekken die nodig zijn om de aard en de belangrijkheid van de werken te ramen en er de opdrachtgever en, in voorkomend geval, in welk stadium ook, de onderaannemers van te identificeren. Indien tijdens de uitvoering van de werken andere onderaannemers tussenkomen, moet deze aannemer voorafgaandelijk de voormelde Rijksdienst hiervan verwittigen. Daartoe moet iedere onderaannemer die op zijn beurt een beroep doet op een andere onderaannemer, voorafgaandelijk de aannemer daarvan schriftelijk in kennis stellen en hem alle juiste inlichtingen verstrekken, zoals bepaald door de Koning, die nodig zijn om de voormelde Rijksdienst in te lichten ». B.2.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 30bis, § 8, van de RSZ-Wet, dat de som bepaalt die de aannemer verschuldigd is bij dispose : « Avant de commencer les travaux, l'entrepreneur, à qui le donneur d'ordre a fait appel, doit communiquer, selon les modalités à fixer par le Roi, à l'Office national précité toutes les informations exactes nécessaires destinées à en évaluer la nature et l'importance ainsi qu'à en identifier le donneur d'ordre et, le cas échéant, les sous-traitants, à quelque stade que ce soit. Si au cours de l'exécution des travaux d'autres sous-traitants interviennent, cet entrepreneur doit, au préalable, en avertir l'Office national précité. A cette fin, chaque sous-traitant, qui fait à son tour appel à un autre sous-traitant, doit préalablement en avertir, par écrit, l'entrepreneur et lui fournir les informations exactes nécessaires destinées à l'Office national précité telles que définies par le Roi ». B.2.2. La question préjudicielle porte sur l'article 30bis, § 8, de la loi ONSS, qui fixe la somme que l'entrepreneur doit payer en cas de
het niet naleven van de werfmeldingsplicht aan de RSZ, en dat luidt : non-respect de l'obligation de déclaration de travaux à l'ONSS et qui dispose :
« De aannemer of diegene die met hem wordt gelijkgesteld, die zich « L'entrepreneur ou celui qui y est assimilé qui ne se conforme pas
niet schikt naar de verplichtingen van § 7, eerste lid, is aan aux obligations du § 7, alinéa 1er, est redevable à l'Office national
voormelde Rijksdienst een som verschuldigd gelijk aan 5 pct. van het précité d'une somme équivalente à 5 p.c. du montant total des travaux,
totaal bedrag van de werken, exclusief de belasting over de non compris la taxe sur la valeur ajoutée, qui n'ont pas été déclarés
toegevoegde waarde, die niet aan de Rijksdienst werden gemeld. De som à l'Office national. La somme qui est réclamée à l'entrepreneur est
die bij de aannemer gevorderd wordt, wordt verminderd met het bedrag diminuée à concurrence du montant qui a été payé effectivement à
dat daadwerkelijk werd betaald aan de Rijksdienst door de l'Office national par le sous-traitant en application de la
onderaannemer met toepassing van de bepaling van het hierna volgende lid. disposition de l'alinéa suivant.
De onderaannemer die zich niet schikt naar de bepalingen van § 7, Le sous-traitant qui ne se conforme pas aux dispositions du § 7,
tweede lid, is aan de Rijksdienst een som verschuldigd gelijk aan 5 alinéa 2, est redevable à l'Office national d'une somme égale à 5 p.c.
pct. van het totaal bedrag van de werken, exclusief de belasting over
de toegevoegde waarde, die hij heeft toevertrouwd aan zijn du montant total des travaux, non compris la taxe sur la valeur
onderaannemer of aan zijn onderaannemers ». ajoutée, qu'il a confiés à son ou à ses sous-traitants ».
B.2.3. Bij de niet-naleving van de werfmeldingsplicht is de aannemer B.2.3. Ainsi, en cas de non-respect de l'obligation de déclaration de
aldus een som verschuldigd van 5 % van het totaalbedrag van de werken travaux, l'entrepreneur est redevable d'une somme équivalant à 5 % du
die niet aan de RSZ werden gemeld, exclusief de belasting over de montant total des travaux qui n'ont pas été déclarés à l'ONSS, hors
toegevoegde waarde. taxe sur la valeur ajoutée.
B.2.4. Volgens artikel 30bis, § 9, laatste lid, van de RSZ-Wet kan de B.2.4. Selon l'article 30bis, § 9, dernier alinéa, de la loi ONSS, le
Koning bepalen onder welke voorwaarden de verschuldigde som kan worden Roi peut déterminer sous quelles conditions la somme due peut être
verminderd of vrijstelling van betaling kan worden verleend. réduite ou l'exonération du paiement de la somme peut être accordée.
Artikel 29 van het koninklijk besluit van 27 december 2007 « tot L'article 29 de l'arrêté royal du 27 décembre 2007 « portant exécution
uitvoering van het artikel 53 van het Wetboek van de minnelijke en de l'article 53 du Code du recouvrement amiable et forcé des créances
gedwongen invordering van fiscale en niet-fiscale schuldvorderingen en
van de artikelen 12, 30bis en 30ter van de wet van 27 juni 1969 tot fiscales et non fiscales et des articles 12, 30bis et 30ter de la loi
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant
maatschappelijke zekerheid der arbeiders en van artikel 6ter van de la sécurité sociale des travailleurs et de l'article 6ter, de la loi
wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij du 4 août 1996 relative au bien-être des travailleurs lors de
de uitvoering van hun werk » (hierna : het koninklijk besluit van 27 l'exécution de leur travail » (ci-après : l'arrêté royal du 27
december 2007) bepaalt : décembre 2007) dispose :
« De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid kan de aannemer of diegene die « L'Office national de Sécurité sociale peut exonérer l'entrepreneur
met hem wordt gelijkgesteld en de onderaannemers vrijstellen van ou celui qui y est assimilé et les sous-traitants du paiement des
betaling van de sommen die krachtens de artikelen 30bis, § 8, en sommes appliquées en vertu de l'article 30bis, § 8, de la loi du 27
30ter, § 8, van de in artikel 1 vermelde wet van 27 juni 1969, worden toegepast, wanneer zij aantonen dat zij in de onmogelijkheid verkeerden hun verplichtingen binnen een redelijke termijn na te komen ingevolge een geval van verantwoorde overmacht. De vrijstelling kan ook worden toegekend wanneer het gaat om een eerste overtreding op die bepalingen ten name van de overtreders en voor zover geen enkele inbreuk op de wetgeving inzake sociale zekerheid of inzake werkloosheid of op de sociale wetgeving werd vastgesteld die verband houdt met de werken die niet overeenkomstig de artikelen 30bis, § 7, en 30ter, § 7, van de genoemde wet werden gemeld. juin 1969 précitée à l'article 1er, lorsqu'ils établissent qu'ils ont été dans l'impossibilité de remplir leurs obligations dans les délais en raison d'un cas de force majeure dûment justifié. L'exonération peut également être accordée lorsqu'il s'agit d'une première infraction à cette disposition dans le chef du contrevenant et pour autant qu'en rapport avec les travaux non renseignés conformément au prescrit de l'article 30bis, § 7, de la loi précitée, aucune infraction à la législation de la sécurité sociale ou du chômage ou à la législation sociale n'a été constatée.
De krachtens de artikelen 30bis, § 8, en 30ter, § 8, van die wet La somme appliquée en vertu de l'article 30bis, § 8, de ladite loi,
toegepaste som kan tot 50 pct. worden verminderd wanneer de peut être diminuée de 50 p.c. lorsque le non-respect de l'obligation
niet-naleving van de verplichting van de aannemer of diegene die met de l'entrepreneur ou celui qui y est assimilé et du sous-traitant qui
hem wordt gelijkgesteld en de onderaannemer die een beroep heeft a fait appel à un autre sous-traitant peut être considéré comme
gedaan op een andere onderaannemer als uitzonderlijk kan worden exceptionnel et qu'ils se sont conformés aux obligations prescrites
beschouwd en voor zover ze de verplichtingen naleven die zijn
voorgeschreven door de wet van 27 juni 1969 en de desbetreffende par la loi du 27 juin 1969 et ses arrêtés d'exécution, ainsi qu'aux
uitvoeringsbesluiten, alsook de verplichtingen voorgeschreven door het
koninklijk besluit van 5 november 2002 tot invoering van een obligations prescrites par l'arrêté royal du 5 novembre 2002
onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, met toepassing van artikel instaurant une déclaration immédiate de l'emploi, en application de
38 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale l'article 38 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la
zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des
pensioenstelsels ». pensions ».
B.2.5. Met de prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter te B.2.5. Par la question préjudicielle, le juge a quo souhaite savoir si
vernemen of de in de prejudiciële vraag vermelde referentienormen niet les normes de référence mentionnées dans ladite question n'exigent pas
vereisen dat de rechter steeds de mogelijkheid moet hebben om de in que le juge ait en toute hypothèse la possibilité de réduire la
artikel 30bis, § 8, van de RSZ-Wet voorgeschreven sanctie te sanction prévue à l'article 30bis, § 8, de la loi ONSS lorsque cette
verminderen wanneer die niet evenredig is met de ten laste gelegde sanction n'est pas proportionnée aux faits reprochés.
feiten. B.3.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt : B.3.1. L'article 16 de la Constitution dispose :
« Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, « Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité
in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en publique, dans les cas et de la manière établis par la loi, et
voorafgaande schadeloosstelling ». moyennant une juste et préalable indemnité ».
B.3.2. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees B.3.2. L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention
Verdrag voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». B.4.1. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol biedt niet alleen bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van eigendom (eerste alinea, eerste zin). Een belasting of een andere heffing of boete houdt in beginsel een inmenging in het recht op ongestoord genot van de eigendom in. B.4.2. Artikel 1, tweede alinea, van het Eerste Aanvullend Protocol vermeldt dat de bescherming van het eigendomsrecht « echter op geen enkele wijze het recht aantast dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dient artikel 1, tweede alinea, van het Eerste Aanvullend Protocol te worden geïnterpreteerd in het licht van de eerste zin van de eerste alinea. De inmenging in het recht op het ongestoord genot van de eigendom is enkel verenigbaar met dat recht indien ze een redelijk verband van evenredigheid heeft tot het nagestreefde doel, dit wil zeggen indien ze het billijke evenwicht tussen de vereisten van het algemeen belang européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». B.4.1. L'article 1er du Premier Protocole additionnel offre une protection non seulement contre une expropriation ou une privation de propriété (premier alinéa, deuxième phrase) mais également contre toute ingérence dans le droit au respect des biens (premier alinéa, première phrase). Un impôt ou une autre contribution ou amende constituent, en principe, une ingérence dans le droit au respect des biens. B.4.2. L'article 1er, deuxième alinéa, du Premier Protocole additionnel dispose que la protection du droit de propriété « ne [porte] pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». Selon la Cour européenne des droits de l'homme, l'article 1er, deuxième alinéa, du Premier Protocole additionnel doit être interprété à la lumière de la première phrase du premier alinéa. L'ingérence dans le droit au respect des biens n'est compatible avec ce droit que si elle est raisonnablement proportionnée au but poursuivi, c'est-à-dire si elle ne rompt pas le juste équilibre entre les exigences de
en die van de bescherming van dat recht niet verbreekt (EHRM, 23 l'intérêt général et celles de la protection de ce droit (CEDH, 23
februari 1995, Gasus Dosier- und Fördertechnik t. Nederland, § 62; 16 février 1995, Gasus Dosier- und Fördertechnik c. Pays-Bas, § 62; 16
april 2002, S.A. Dangeville t. Frankrijk). avril 2002, S.A. Dangeville c. France).
B.5.1. Het Hof dient de in het geding zijnde bepaling te toetsen aan B.5.1. La Cour doit contrôler la disposition en cause au regard de
artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het l'article 16 de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 1er
Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits
van de mens en « in voorkomend geval met artikel 6 van dat Verdrag ». de l'homme et « le cas échéant avec l'article 6 de ladite Convention
Teneinde rekening te houden met de waarborgen die zijn vervat in die ». Afin de tenir compte des garanties contenues dans cette disposition
verdragsbepaling dient te worden onderzocht of de in het geding zijnde conventionnelle, il y a lieu d'examiner si la mesure en cause a un
maatregel een burgerrechtelijk dan wel een strafrechtelijk karakter caractère civil ou un caractère pénal.
heeft. B.5.2. Een maatregel is een strafsanctie in de zin van artikel 6, lid B.5.2. Une mesure constitue une sanction pénale au sens de l'article
1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, indien hij 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme si
volgens de internrechtelijke kwalificatie een strafrechtelijk karakter elle a un caractère pénal selon sa qualification en droit interne ou
heeft of indien uit de aard van het strafbaar feit, namelijk de s'il ressort de la nature de l'infraction, à savoir la portée générale
algemene draagwijdte en het preventieve en repressieve doel van de et le caractère préventif et répressif de la sanction, qu'il s'agit
bestraffing, blijkt dat het om een strafsanctie gaat, of nog, indien
uit de aard en de ernst van de sanctie die de betrokkene ondergaat, d'une sanction pénale ou encore s'il ressort de la nature et de la
blijkt dat die maatregel een bestraffend en daardoor ontradend sévérité de la sanction subie par l'intéressé qu'elle a un caractère
karakter heeft (EHRM, grote kamer, 15 november 2016, A en B t. punitif et donc dissuasif (CEDH, grande chambre, 15 novembre 2016, A
Noorwegen, § § 105-107; grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine t. et B c. Norvège, § § 105-107; grande chambre, 10 février 2009,
Rusland, § 53; grote kamer, 23 november 2006, Jussila t. Finland, § § Zolotoukhine c. Russie, § 53; grande chambre, 23 novembre 2006,
30-31). Jussila c. Finlande, § § 30-31).
B.5.3. De som van 5 % van het totaalbedrag van de niet-gemelde werken B.5.3. La somme équivalant à 5 % du montant total des travaux non
bij het veronachtzamen van de plicht tot aangifte van werken, déclarés qui est réclamée, en vertu de l'article 30bis, § 8, de la loi
krachtens artikel 30bis, § 8, van de RSZ-Wet, kan tot aanzienlijke ONSS, en cas de manquement à l'obligation de déclaration de travaux
bedragen oplopen. Die som heeft inzonderheid tot doel de niet-naleving peut atteindre des montants considérables. Cette somme a en
van de werfmeldingsplicht opgenomen in artikel 30bis, § 7, van de particulier pour objet de prévenir et de sanctionner le non-respect de
RSZ-Wet te voorkomen en bestraffen. Uit de aard en de ernst van de l'obligation de déclaration de travaux prévue à l'article 30bis, § 7,
sanctie die de aannemer ondergaat bij de niet-naleving van de de la loi ONSS. Il ressort de la nature et de la sévérité de la
werfmeldingsplicht, blijkt dat de in het geding zijnde sanctie een sanction subie par l'entrepreneur en cas de non-respect de cette
bestraffend en daardoor ontradend karakter heeft. obligation que la sanction en cause a un caractère punitif et donc
B.5.4. Het beginsel van de evenredigheid van de administratieve dissuasif. B.5.4. Le principe de la proportionnalité des sanctions
sancties impliceert evenwel dat de door de rechter of door de
administratieve overheid uitgesproken sanctie in een redelijke administratives implique toutefois que la sanction prononcée par le
verhouding moet staan tot het gedrag dat ermee wordt bestraft, juge ou par l'autorité administrative doit se trouver dans un rapport
rekening houdend met de elementen van de zaak. Dat beginsel zou door raisonnable de proportionnalité avec le comportement qu'elle punit,
de wetgever kunnen worden geschonden indien hij aan de compte tenu des éléments de la cause. Ce principe pourrait être violé
beoordelingsbevoegdheid van de rechter of van de administratieve par le législateur s'il enfermait le pouvoir d'appréciation du juge ou
overheid al te enge grenzen zou stellen die het hun niet mogelijk de l'autorité administrative dans des limites trop étroites qui ne
maken rekening te houden met de relevante elementen van de zaak, of permettraient pas à ceux-ci de tenir compte des éléments pertinents de
indien hij een enkele sanctie zou opleggen die kennelijk onevenredig la cause ou s'il imposait une seule sanction manifestement
is ten opzichte van de ernst van het gedrag dat hij wilde bestraffen. disproportionnée à la gravité du comportement qu'il entendait punir.
B.6.1. De in het geding zijnde bepaling, die de betrokken aannemers B.6.1. La disposition en cause, qui oblige les entrepreneurs concernés
tot betaling van een geldsom verplicht bij niet-naleving van de à payer une somme d'argent en cas de non-respect de l'obligation de
werfmeldingsplicht, heeft een inmenging tot gevolg in hun recht op het déclaration de travaux, emporte une ingérence dans leur droit au
genot van eigendom waarin bij wet is voorzien. respect des biens qui est prévue par la loi.
B.6.2. Met de verplichting tot aangifte van werken, neergelegd in B.6.2. Par l'obligation de déclaration de travaux prévue à l'article
artikel 30bis, § 7, van de RSZ-Wet, beoogt de wetgever de RSZ toe te 30bis, § 7, de la loi ONSS, le législateur entend permettre à l'ONSS
laten de niet-betaalde sociale bijdragen ten laste van de aannemer te de recouvrer les cotisations sociales impayées par l'entrepreneur et
innen en te vermijden dat aannemers, door hun sociale verplichtingen éviter que des entrepreneurs qui ne respectent pas leurs obligations
niet na te komen, op oneerlijke wijze concurreren met aannemers die sociales fassent une concurrence déloyale à ceux qui les respectent.
hun sociale verplichtingen wel nakomen. Aldus streeft de in het geding La disposition en cause poursuit donc un objectif d'intérêt général.
zijnde bepaling een doel van algemeen belang na. B.6.3. Le législateur a pu estimer que cette obligation de déclaration
B.6.3. De wetgever vermocht te oordelen dat die werfmeldingsplicht de travaux faite aux entrepreneurs et la sanction découlant du
voor aannemers en de sanctie bij niet-naleving ervan nodig waren om de non-respect de celle-ci étaient nécessaires pour garantir
correcte toepassing van de fiscale en sociale wetgeving te waarborgen l'application correcte de la législation fiscale et sociale et pour
en om de strijd tegen de sociale fraude op een efficiënte wijze te mener efficacement la lutte contre la fraude sociale.
voeren. B.7.1. Bij de niet-naleving van de werfmeldingsplicht is de B.7.1. En cas de non-respect de l'obligation de déclaration de
verschuldigde som bepaald op 5 % van het totaalbedrag van de werken travaux, la somme due est fixée à 5 % du montant total des travaux qui
die niet aan de RSZ werden gemeld, exclusief de belasting over de n'ont pas été déclarés à l'ONSS, hors taxe sur la valeur ajoutée.
toegevoegde waarde.
B.7.2. De aan de RSZ verschuldigde som dient niet in alle gevallen en B.7.2. La somme due à l'ONSS ne doit pas être payée dans tous les cas
automatisch te worden betaald. Zoals is vermeld in B.2.4, beschikt de et automatiquement. Comme il est dit en B.2.4, l'entrepreneur qui ne
aannemer die de werfmeldingsplicht niet naleeft over de mogelijkheid respecte pas l'obligation de déclaration de travaux peut demander à
om de RSZ te verzoeken om een vrijstelling van de betaling van de l'ONSS une exonération du paiement de la somme due en cas de force
verschuldigde som bij overmacht of bij een eerste inbreuk en kan hij majeure ou de première infraction, et il peut obtenir, en cas de
een vermindering tot 50 % van de verschuldigde som verkrijgen bij een non-respect exceptionnel de ladite obligation, une réduction de 50 %
uitzonderlijke niet-naleving van de werfmeldingsplicht (artikel 29 van
het koninklijk besluit van 27 december 2007). de la somme due (article 29 de l'arrêté royal du 27 décembre 2007).
Aldus heeft de van toepassing zijnde regelgeving uitdrukking kunnen La réglementation applicable a pu ainsi concrétiser le principe de
geven aan het evenredigheidsbeginsel op een wijze die geen te strenge proportionnalité d'une façon qui ne limite pas de manière trop stricte
grenzen stelt aan de beoordelingsvrijheid van de administratie om de le pouvoir d'appréciation de l'administration pour, le cas échéant,
opgelegde som desgevallend te verminderen of vrijstelling van betaling réduire la somme infligée ou exonérer du paiement de celle-ci et qui
ervan te verlenen en die bijgevolg de RSZ of de arbeidsrechtbank de est dès lors de nature à offrir à l'ONSS ou au tribunal du travail les
instrumenten kan bieden die toereikend zijn om, overeenkomstig het instruments qui sont efficaces pour fixer, conformément au principe de
beginsel van de evenredigheid van de sancties, het bedrag van de in la proportionnalité des sanctions, le montant de la somme en cause.
het geding zijnde som vast te stellen.
B.8. De toetsing met volle rechtsmacht in de zin van artikel 6 van het B.8. Le contrôle de pleine juridiction au sens de l'article 6 de la
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, die te dezen aan de Convention européenne des droits de l'homme qui revient en l'espèce
rechtscolleges toekomt, houdt in dat de rechter kan nagaan of de aux juridictions implique que le juge peut vérifier si la décision de
beslissing van de RSZ in rechte en in feite verantwoord is en of de l'ONSS est justifiée en droit et en fait et si les dispositions
wettelijke bepalingen en algemene beginselen die hij in acht moet légales et les principes généraux qu'il doit observer, parmi lesquels
nemen, waaronder het evenredigheidsbeginsel, zijn geëerbiedigd. Dat le principe de proportionnalité, sont respectés. Cela implique à tout
houdt minstens in dat hetgeen tot de beoordelingsbevoegdheid van de le moins que ce qui relève du pouvoir d'appréciation de l'ONSS relève
RSZ behoort, ook onder de controle van de rechter valt. également du contrôle du juge.
B.9. Uit hetgeen voorafgaat, volgt dat, rekening houdend met wat is B.9. Il découle de ce qui précède que, compte tenu de ce qui est dit
vermeld in B.7.2, artikel 30bis, § 8, van de RSZ-Wet bestaanbaar is en B.7.2, l'article 30bis, § 8, de la loi ONSS est compatible avec
met artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van l'article 16 de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 1er
het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits
rechten van de mens en met artikel 6 van dat Verdrag. de l'homme et avec l'article 6 de cette Convention.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Rekening houdend met wat is vermeld in B.7.2, schendt artikel 30bis, § Compte tenu de ce qui est dit en B.7.2, l'article 30bis, § 8, de la
8, van de wet van 27 juni 1969 « tot herziening van de besluitwet van loi du 27 juin 1969 « révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944
28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der concernant la sécurité sociale des travailleurs » ne viole pas
arbeiders » niet artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met l'article 16 de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 1er
artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits
voor de rechten van de mens en met artikel 6 van dat Verdrag. de l'homme et avec l'article 6 de cette Convention.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 19 mei 2022. la Cour constitutionnelle, le 19 mai 2022.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
L. Lavrysen L. Lavrysen
^