← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 13/2022 van 3 februari 2022 Rolnummer 7474 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende artikel 69, § 1, eerste en vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet
van 19 december 1939, gesteld door de Arbeidsrechtb Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 13/2022 van 3 februari 2022 Rolnummer 7474 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 69, § 1, eerste en vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet van 19 december 1939, gesteld door de Arbeidsrechtb Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) | Extrait de l'arrêt n° 13/2022 du 3 février 2022 Numéro du rôle : 7474 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 69, § 1 er , alinéas 1 er et 5, de la loi générale du 19 décembre 1939 relative aux all La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 13/2022 van 3 februari 2022 | Extrait de l'arrêt n° 13/2022 du 3 février 2022 |
| Rolnummer 7474 | Numéro du rôle : 7474 |
| In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 69, § 1, eerste | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 69, § 1er, |
| en vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet van 19 december 1939, | alinéas 1er et 5, de la loi générale du 19 décembre 1939 relative aux |
| gesteld door de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik. | allocations familiales, posées par le Tribunal du travail de Liège, |
| division de Liège. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de | composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. |
| rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters en S. de Bethune, | Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters et S. de Bethune, assistée du |
| bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, | greffier F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij vonnis van 26 november 2020, waarvan de expeditie ter griffie van | Par jugement du 26 novembre 2020, dont l'expédition est parvenue au |
| het Hof is ingekomen op 8 december 2020, heeft de Arbeidsrechtbank te | greffe de la Cour le 8 décembre 2020, le Tribunal du travail de Liège, |
| Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vragen gesteld : | division de Liège, a posé les questions préjudicielles suivantes : |
| « Schenden het eerste en het vijfde lid van artikel 69, § 1, van de | « Les alinéa 1 et alinéa 5 de l'article 69 § 1er de la loi générale |
| Algemene kinderbijslagwet van 22 [lees : 19] december 1939, zo | relative aux allocations familiales du 22 [lire : 19] décembre 1939 |
| geïnterpreteerd dat zij het de moeder mogelijk maken om, in geval van | interprétés comme permettant à la mère de bénéficier, de plein droit, |
| invaliditeit, de in artikel 50ter van dezelfde wet bedoelde bijslag, | du supplément visé à l'article 50ter du même texte, en cas |
| van rechtswege, te genieten zodra aan de voorwaarden is voldaan, maar | d'invalidité, dès que les conditions sont remplies mais subordonnant |
| datzelfde recht, ten aanzien van de vader, afhankelijk stellen van een | ce même droit, dans le chef du père, à une décision sans aucune |
| beslissing zonder enige retroactiviteit van de familierechtbank, in | rétroactivité du Tribunal de la Famille, violent-ils, le cas échéant |
| voorkomend geval wegens een lacune, de artikelen 10, tweede en derde | par lacune, les articles 10 alinéas 2 et 3, 11, 23, 6° de la |
| lid, 11 en 23, 6°, van de Grondwet, in voorkomend geval in samenhang | Constitution lus, le cas échéant, en combinaison avec l'article 26, 2 |
| gelezen met artikel 26, lid 2, van het Internationaal Verdrag inzake | de la Convention Internationale des Droits de l'Enfant du 20 novembre |
| de rechten van het kind van 20 november 1989 ? | 1989 ? |
| Schendt het vijfde lid van artikel 69, § 1, van de Algemene | L'alinéa 5 de l'article 69 § 1er de la loi générale relative aux |
| kinderbijslagwet van 22 [lees : 19] december 1939, zo geïnterpreteerd | allocations familiales du 22 [lire : 19] décembre 1939 interprété |
| dat het het de vader in geen geval mogelijk maakt een retroactieve | comme ne permettant, en aucun cas, au père de bénéficier d'un effet |
| werking van de beslissing van de familierechtbank te genieten, terwijl | rétroactif de la décision du Tribunal de la Famille, alors même que la |
| de moeder voor de in het geding zijnde periode de sociale bijslag niet | mère n'a pas perçu pour la période litigieuse le supplément social, de |
| heeft geïnd, zodat het rechtgevend kind de sociale bijslag niet | telle sorte que l'enfant bénéficiaire ne se verra pas allouer le |
| toegekend zal krijgen daar het was gedomicilieerd bij de ouder die | supplément social car il était domicilié chez le parent n'ouvrant pas |
| niet het recht op een dergelijke bijslag opent, in voorkomend geval | le droit à un tel supplément, viole-t-il, le cas échéant par lacune, |
| wegens een lacune, de artikelen 10, tweede lid, 11 en 23, 6°, van de | les articles 10 alinéa 2, 11, 23, 6° de la Constitution lus, le cas |
| Grondwet, in voorkomend geval in samenhang gelezen met artikel 26, lid | |
| 2, van het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind van | échéant, en combinaison avec l'article 26, 2 de la Convention |
| 20 november 1989 ? ». | Internationale des Droits de l'Enfant du 20 novembre 1989 ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 69, § 1, | B.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 69, § 1er, |
| eerste en vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet van 19 december | alinéas 1er et 5, de la loi générale du 19 décembre 1939 relative aux |
| 1939 (hierna : de algemene kinderbijslagwet). | allocations familiales (ci-après : la loi générale relative aux |
| Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling | allocations familiales). |
| B.2. Artikel 69, § 1, van de algemene kinderbijslagwet, opgenomen in | Quant à la disposition en cause |
| sectie 4 « Personen aan wie vergoedingen werkelijk uitbetaald worden | B.2. Situé dans la section 4 (« Des personnes auxquelles les |
| allocations sont effectivement payées et des conditions dans | |
| en voorwaarden waaronder de uitkering geschiedt », van hoofdstuk V « | lesquelles a lieu le paiement »), du chapitre V (« Des prestations »), |
| Bijslagen », zoals van toepassing op het voor de verwijzende rechter | de la loi générale relative aux allocations familiales, l'article 69, |
| § 1er, de la même loi, tel qu'il s'applique au litige pendant devant | |
| hangende geschil, bepaalt : | le juge a quo, dispose : |
| « De kinderbijslag en het kraamgeld worden betaald aan de moeder. In | « Les allocations familiales et de naissance sont payées à la mère. En |
| geval van volle adoptie van het kind door twee personen van hetzelfde | cas d'adoption plénière de l'enfant par deux personnes de même sexe ou |
| geslacht of in geval van volle adoptie door één persoon van het kind | en cas d'adoption plénière par une personne de l'enfant ou de l'enfant |
| of het adoptiefkind van zijn echtgenoot of samenwonende van hetzelfde | adoptif de son conjoint ou cohabitant de même sexe ou en cas |
| geslacht of in geval van toepassing van de wet van 5 mei 2014 houdende | d'application de la loi du 5 mai 2014 portant établissement de la |
| de vaststelling van de afstamming van de meemoeder, wordt de | filiation de la coparente, les allocations familiales sont payées au |
| kinderbijslag betaald aan de oudste van de verwanten in de eerste | plus âgé des parents au premier degré. |
| graad. Indien de persoon aan wie de kinderbijslag wordt betaald krachtens het | Si la personne à laquelle les allocations familiales sont payées en |
| eerste lid het kind niet daadwerkelijk opvoedt, wordt de kinderbijslag | vertu de l'alinéa 1er n'élève pas effectivement l'enfant, les |
| betaald aan de natuurlijke of rechtspersoon die deze rol vervult. | allocations familiales sont payées à la personne physique ou morale |
| Wanneer de twee ouders van verschillend geslacht die niet samenwonen | qui remplit ce rôle. Lorsque les deux parents de sexe différent qui ne cohabitent pas |
| het ouderlijke gezag gezamenlijk uitoefenen in de zin van artikel 374 | exercent conjointement l'autorité parentale au sens de l'article 374 |
| van het Burgerlijk Wetboek en het kind niet uitsluitend of | du Code civil et que l'enfant n'est pas élevé exclusivement ou |
| hoofdzakelijk door een andere bijslagtrekkende wordt opgevoed, wordt | principalement par un autre allocataire, les allocations sont payées |
| de kinderbijslag volledig aan de moeder betaald. De kinderbijslag | intégralement à la mère. Toutefois, les allocations familiales sont |
| wordt echter volledig aan de vader betaald vanaf diens aanvraag, als | payées intégralement au père, à dater de sa demande, si l'enfant et |
| het kind en hijzelf op die datum dezelfde hoofdverblijfplaats hebben | lui-même ont, à cette date, la même résidence principale au sens de |
| in de zin van artikel 3, eerste lid, 5°, van de wet van 8 augustus | l'article 3, alinéa 1er, 5°, de la loi du 8 août 1983 organisant un |
| 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen. | Registre national des personnes physiques. |
| Wanneer de twee ouders van hetzelfde geslacht die niet samenwonen het | Lorsque les deux parents de même sexe qui ne cohabitent pas exercent |
| ouderlijk gezag gezamenlijk uitoefenen in de zin van artikel 374 van | conjointement l'autorité parentale au sens de l'article 374 du Code |
| het Burgerlijk Wetboek en het kind niet uitsluitend of hoofdzakelijk | civil et que l'enfant n'est pas élevé exclusivement ou principalement |
| door een andere bijslagtrekkende wordt opgevoed, wordt de | par un autre allocataire, les allocations familiales sont payées |
| kinderbijslag volledig betaald aan de oudste onder de verwanten in de | intégralement au plus âgé des parents au premier degré. Toutefois, les |
| eerste graad. De kinderbijslag wordt echter volledig aan de andere | allocations familiales sont payées intégralement à l'autre parent, à |
| verwante betaald vanaf zijn aanvraag, als het kind en hijzelf op die | dater de sa demande, si l'enfant et lui-même ont, à cette date, la |
| datum dezelfde hoofdverblijfplaats hebben in de zin van artikel 3, | même résidence principale au sens de l'article 3, alinéa 1er, 5°, de |
| eerste lid, 5°, van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen. Als een van de ouders de opportuniteit betwist van de betaling van de kinderbijslag op grond van de bepalingen van het derde en het vierde lid, kan hij de familierechtbank vragen hemzelf als bijslagtrekkende aan te wijzen, in het belang van het kind. Die aanwijzing heeft uitwerking de eerste dag van de maand na de maand waarin de beslissing van de rechtbank betekend is aan de bevoegde kinderbijslaginstelling. In de situaties bedoeld in het derde en het vierde lid kan de kinderbijslag op vraag van beide ouders gestort worden op een rekening waartoe ze beiden toegang hebben. | la loi du 8 août 1983 organisant un Registre national des personnes physiques. Lorsque l'un des parents conteste l'opportunité du paiement des allocations familiales réalisé en vertu des dispositions des alinéas 3 et 4, il peut demander au tribunal de la famille de le désigner comme allocataire, dans l'intérêt de l'enfant. Cette désignation produit ses effets le premier jour du mois qui suit celui au cours duquel la décision du tribunal est notifiée à l'organisme d'allocations familiales compétent. Dans les situations visées aux alinéas 3 et 4, le versement des allocations familiales peut, à la demande des deux parents, être effectué sur un compte auquel ils ont l'un et l'autre accès. |
| [...] ». | [...] ». |
| B.3.1. Artikel 69 van de algemene kinderbijslagwet betreft de | B.3.1. L'article 69 de la loi générale relative aux allocations |
| aanwijzing van de bijslagtrekkende, namelijk de persoon aan wie de | familiales concerne la désignation de l'allocataire, à savoir la |
| kinderbijslag wordt betaald. | personne à laquelle les allocations familiales sont versées. |
| Artikel 69, § 1, eerste lid, van de voormelde wet bepaalt dat de | L'article 69, § 1er, alinéa 1er, de la loi précitée prévoit que les |
| kinderbijslag in beginsel wordt betaald aan de moeder, die dus de | allocations familiales sont, en principe, payées à la mère, qui est |
| principiële bijslagtrekkende is. | dès lors l'allocataire de principe. |
| B.3.2. De keuze van de moeder als principiële bijslagtrekkende, | B.3.2. Le choix de la mère comme allocataire de principe, lorsque les |
| wanneer de ouders niet samenwonen maar het ouderlijk gezag gezamenlijk | parents ne cohabitent pas mais exercent conjointement l'autorité |
| uitoefenen in de zin van artikel 374 van het Burgerlijk Wetboek, is | parentale au sens de l'article 374 du Code civil, est aussi celui qui |
| ook de keuze die is gemaakt in het derde lid van artikel 69, § 1, van | est fait dans l'alinéa 3 de l'article 69, § 1er, de la loi générale |
| de Algemene kinderbijslagwet, zoals dat is ingevoegd bij artikel 9 van | relative aux allocations familiales, tel qu'il a été inséré par |
| het koninklijk besluit van 21 april 1997 « houdende sommige bepalingen | l'article 9 de l'arrêté royal du 21 avril 1997 « portant certaines |
| betreffende de gezinsbijslag ter uitvoering van artikel 21 van de wet | dispositions relatives aux prestations familiales en exécution de |
| van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot | l'article 21 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la |
| vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels », | sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des |
| bekrachtigd bij artikel 8 van de wet van 12 december 1997 « tot | pensions », confirmé par l'article 8 de la loi du 12 décembre 1997 « |
| bekrachtiging van de koninklijke besluiten genomen met toepassing van | portant confirmation des arrêtés royaux pris en application de la loi |
| de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en | du 26 juillet 1996 portant modernisation de la sécurité sociale et |
| tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, | assurant la viabilité des régimes légaux des pensions, et la loi du 26 |
| en de wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de | juillet 1996 visant à réaliser les conditions budgétaires de la |
| budgettaire voorwaarden tot deelname van België aan de Europese | participation de la Belgique à l'Union économique et monétaire |
| Economische en Monetaire Unie ». | européenne ». |
| Volgens het verslag aan de Koning dat voorafging aan het voormelde | Selon le rapport au Roi qui a précédé l'arrêté royal du 21 avril 1997 |
| koninklijk besluit van 21 april 1997, is het beginsel dat « de | précité, le principe est que « les allocations familiales sont payées |
| kinderbijslag wordt betaald aan de persoon die het kind daadwerkelijk | |
| opvoedt » (Belgisch Staatsblad van 30 april 1997, p. 10515). Aan de | à la personne qui élève effectivement l'enfant » (Moniteur belge du 30 |
| moeder, die « wordt geacht het kind op te voeden » (ibid.), wordt in | avril 1997, p. 10515). La mère, qui « est réputée élever l'enfant » |
| principe de hoedanigheid van bijslagtrekkende toegekend, ook wanneer | (ibid.), se voit reconnaître la qualité d'allocataire de principe, y |
| de gescheiden ouders het ouderlijk gezag gezamenlijk uitoefenen. | compris lorsque les parents séparés exercent l'autorité parentale conjointe. |
| B.3.3. Artikel 3 van de wet van 22 februari 1998 « houdende sommige | B.3.3. L'article 3 de la loi du 22 février 1998 « portant certaines |
| sociale bepalingen » heeft vervolgens in artikel 69, § 1, derde lid, | dispositions sociales » a ensuite inséré, dans l'article 69, § 1er, |
| van de algemene kinderbijslagwet voor de vader de mogelijkheid | alinéa 3, de la loi générale relative aux allocations familiales, la |
| ingevoegd om aan de rechtbank te vragen als bijslagtrekkende te worden | possibilité pour le père de demander au tribunal de le désigner comme |
| aangewezen, en dit in het belang van het kind. | allocataire, et ce, dans l'intérêt de l'enfant. |
| In die mogelijkheid voor de niet-bijslagtrekkende ouder om de betaling | Cette possibilité pour le parent non allocataire de contester le |
| van de kinderbijslag te betwisten teneinde de wettelijke hoedanigheid | paiement des allocations familiales en vue d'acquérir la qualité |
| van bijslagtrekkende te verkrijgen, is thans voorzien in de eerste zin | légale d'allocataire est actuellement prévue dans la première phrase |
| van artikel 69, § 1, vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet en | de l'article 69, § 1er, alinéa 5, de la loi générale relative aux |
| valt onder de bevoegdheid van de familierechtbank. | allocations familiales et relève de la compétence du tribunal de la |
| B.3.4. Artikel 19 van de wet van 25 januari 1999 heeft artikel 69, § | famille. B.3.4. L'article 19 de la loi du 25 janvier 1999 a remplacé l'article |
| 1, derde lid, van de algemene kinderbijslagwet vervangen door daarin | 69, § 1er, alinéa 3, de la loi générale relative aux allocations |
| te volgende zin toe te voegen : | familiales, en le complétant par la phrase suivante : |
| « Toch wordt de kinderbijslag op zijn vraag integraal aan de vader | « Toutefois, les allocations familiales sont payées intégralement au |
| uitbetaald, wanneer het kind en hijzelf dezelfde hoofdverblijfplaats | père, à dater de sa demande, si l'enfant et lui-même ont, à cette |
| hebben in de zin van artikel 3, eerste lid, 5° van de wet van 8 | date, la même résidence principale au sens de l'article 3, alinéa 1er, |
| augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke | 5°, de la loi du 8 août 1983 organisant un Registre national des |
| personen ». | personnes physiques ». |
| Die bepaling, waarvan de oorspronkelijke formulering is aangepast bij | Cette disposition, dont la formulation initiale a été adaptée par la |
| een amendement, strekte ertoe « meer rekening [te houden] met de | voie d'un amendement, visait à tenir « davantage compte de la réalité |
| werkelijkheid [door] de vader voortaan de mogelijkheid te geven de | en permettant désormais au père de recevoir les allocations |
| kinderbijslag te ontvangen, zonder dat die zijn toevlucht hoeft te | |
| nemen tot een gerechtelijke procedure, wanneer hij het kind | familiales, sans que ce dernier doive engager une procédure |
| hoofdzakelijk bij zich opvoedt » (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. | judiciaire, lorsque l'enfant est principalement élevé par lui » (Doc. |
| 1722/9, p. 6); de inschrijving van het kind op het adres van de vader | parl., Chambre, 1997-1998, n° 1722/9, p. 6); l'inscription de l'enfant |
| zal « dit laatste [doen] blijken » (ibid.). | à l'adresse du père « attestera que cette condition est remplie » (ibid.). |
| Die wijziging is aangenomen om « [te] voorkomen dat de beheerders van | Cette modification a été adoptée afin d'« éviter aux gestionnaires des |
| de kinderbijslagdossiers een moeilijke beslissing moeten nemen wanneer | dossiers d'allocations familiales de devoir trancher la difficile |
| de ouders het onderling niet eens zijn » (Parl. St., Kamer, 1997-1998, | question de fait en cas de contestation entre les parents » (Doc. |
| nr. 1722/14, p. 25). | parl., Chambre, 1997-1998, n° 1722/14, p. 25). |
| B.3.5. De ingangsdatum van de rechterlijke beslissing waarbij, in het | B.3.5. La date de prise de cours de la décision judiciaire modifiant, |
| belang van het kind, de aanwijzing van de bijslagtrekkende wordt | dans l'intérêt de l'enfant, la désignation de l'allocataire a été |
| gewijzigd, is gepreciseerd in artikel 212 van de programmawet van 22 | précisée à l'article 212 de la loi-programme du 22 décembre 2008, qui |
| december 2008, dat de tekst heeft ingevoegd die de laatste zin van | a inséré le texte devenu la dernière phrase de l'article 69, § 1er, |
| artikel 69, § 1, vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet is | alinéa 5, de la loi générale relative aux allocations familiales, |
| geworden. Die zin luidt : | laquelle dispose : |
| « Die aanwijzing heeft uitwerking de eerste dag van de maand na de | « Cette désignation produit ses effets le premier jour du mois qui |
| maand waarin de beslissing van de rechtbank betekend is aan de | suit celui au cours duquel la décision du tribunal est notifiée à |
| bevoegde kinderbijslaginstelling ». | l'organisme d'allocations familiales compétent ». |
| De wijziging streefde een doel van rechtszekerheid na : | Cette modification poursuivait un objectif de sécurité juridique : |
| « Deze bepaling moet in de wettekst de overheersende rechtspraak | « Cette disposition vise à transcrire dans le texte légal la position |
| invoeren die stelt dat de administratieve aanwijzing van de vader als | de la jurisprudence dominante qui considère que la désignation |
| bijslagtrekkende en de rechterlijke aanwijzing van de bijslagtrekkende | administrative du père et que la désignation judiciaire de |
| in het belang van het kind, gelden voor de toekomst. Een deel van de | l'allocataire dans l'intérêt de l'enfant, valent pour le futur. Une |
| rechtspraak is gunstig tegenover een retroactieve aanwijzing van de | partie de la jurisprudence est favorable à une désignation rétroactive |
| bijslagtrekkende, wat de rechtszekerheid schaadt » (Parl. St., Kamer, | de l'allocataire, ce qui nuit à la sécurité juridique » (Doc. parl., |
| 2008-2009, DOC 52-1608/001, p.140). | Chambre, 2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 140). |
| B.3.6. De inhoud van artikel 69, § 1, vijfde lid, van de algemene | B.3.6. Le contenu de l'article 69, § 1er, alinéa 5, de la loi générale |
| kinderbijslagwet is overgenomen in artikel 22, § 1, achtste lid, van | relative aux allocations familiales est repris dans l'article 22, § 1er, |
| het decreet van het Waalse Gewest van 8 februari 2018 « betreffende | alinéa 8, du décret de la Région wallonne du 8 février 2018 « relatif |
| het beheer en de betaling van de gezinsbijslagen ». | à la gestion et au paiement des prestations familiales ». |
| Ten gronde | Quant au fond |
| B.4.1. De verwijzende rechter stelt aan het Hof vragen over de datum | B.4.1. Le juge a quo interroge la Cour sur la date de prise d'effet de |
| van uitwerking van de rechterlijke beslissing tot wijziging van de | la décision judiciaire modifiant la qualité d'allocataire et les |
| hoedanigheid van bijslagtrekkende en over de gevolgen van die | conséquences de cette décision en ce qui concerne la majoration des |
| beslissing ten aanzien van de verhoging van de kinderbijslag met de | allocations familiales du supplément social pour invalidité visé à |
| sociale toeslag wegens invaliditeit bedoeld in artikel 50ter van de | l'article 50ter de la loi générale relative aux allocations |
| algemene kinderbijslagwet. | familiales. |
| Het geschil voor de verwijzende rechter heeft betrekking op de | Le litige pendant devant le juge a quo porte sur l'effet d'un jugement |
| gevolgen van een vonnis van de familierechtbank van 18 april 2018 | du tribunal de la famille du 18 avril 2018 accordant à un père, à la |
| waarbij aan de vader, naar aanleiding van het verzoek dat hij in 2016 | suite de sa demande formulée en 2016, l'hébergement principal pour son |
| heeft geformuleerd, vanaf februari 2017 het hoofdverblijf wordt | enfant à partir de février 2017 et décidant qu'il percevrait seul les |
| toegekend voor zijn kind en waarbij wordt beslist dat hij vanaf die | |
| datum als enige de kinderbijslag zou ontvangen, nadat een eerste | allocations familiales à partir de cette date, après qu'un premier |
| vonnis van 2009 had besloten tot de gelijke huisvesting van dat kind en tot de betaling van de kinderbijslag aan de moeder, waarbij zij ermee belast was de helft aan de vader door te storten. De vader vraagt dat de toeslag die aan zijn invaliditeit verbonden is, aan hem zou worden betaald vanaf februari 2017, terwijl het kinderbijslagfonds van oordeel is dat die toeslag hem pas vanaf mei 2018 kan worden toegekend, datum waarop aan dat kinderbijslagfonds is kennisgegeven van het vonnis. De moeder heeft van haar kant geen enkele toeslag wegens invaliditeit ontvangen. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die situatie. B.4.2. De eerste prejudiciële vraag heeft betrekking op de | jugement de 2009 avait décidé d'un hébergement égalitaire de cet enfant et du versement des allocations familiales à la mère, à charge pour elle d'en reverser la moitié au père. Le père sollicite que le supplément lié à son invalidité lui soit versé à partir de février 2017, alors que la caisse d'allocations familiales considère que ce supplément ne peut lui être accordé qu'à partir de mai 2018, date à laquelle le jugement lui a été notifié. La mère n'a quant à elle perçu aucun supplément pour invalidité. La Cour limite son examen à cette situation. B.4.2. La première question préjudicielle porte sur la compatibilité |
| bestaanbaarheid, van artikel 69, § 1, eerste en vijfde lid, van de | de l'article 69, § 1er, alinéas 1er et 5, de la loi générale relative |
| algemene kinderbijslagwet met de artikelen 10, tweede en derde lid, 11 | aux allocations familiales avec les articles 10, alinéas 2 et 3, 11 et |
| en 23, derde lid, 6°, van de Grondwet, al dan niet in samenhang | 23, alinéa 3, 6°, de la Constitution, lus en combinaison ou non avec |
| gelezen met artikel 26, lid 2, van het Internationaal Verdrag inzake | l'article 26, paragraphe 2, de la Convention internationale des droits |
| de rechten van het kind, indien die bepaling zo wordt geïnterpreteerd | de l'enfant, si cette disposition est interprétée comme permettant à |
| dat zij het de moeder mogelijk maakt om, in geval van invaliditeit, de | la mère de bénéficier de plein droit du supplément visé à l'article |
| in artikel 50ter van het dezelfde wet bedoelde toeslag van rechtswege | 50ter du même texte, en cas d'invalidité, dès que les conditions sont |
| te genieten zodra aan de voorwaarden is voldaan, maar datzelfde recht, | |
| ten aanzien van de vader, afhankelijk stelt van een beslissing zonder | remplies, mais subordonnant ce même droit, à l'égard du père, à une |
| enige retroactiviteit van de familierechtbank. | décision sans aucune rétroactivité du tribunal de la famille. |
| De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid | La seconde question préjudicielle porte sur la compatibilité de |
| van artikel 69, § 1, vijfde lid, van de algemene kinderbijslagwet, met | l'article 69, § 1er, alinéa 5, de la loi générale relative aux |
| de artikelen 10, tweede lid, 11 en 23, derde lid, 6°, van de Grondwet, | allocations familiales avec les articles 10, alinéa 2, 11 et 23, |
| al dan niet in samenhang gelezen met artikel 26, lid 2, van het | |
| Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind, indien die | alinéa 3, 6°, de la Constitution, lus en combinaison ou non avec |
| bepaling zo wordt geïnterpreteerd dat zij het de vader in geen geval | l'article 26, paragraphe 2, de la Convention internationale des droits |
| mogelijk maakt een retroactieve werking te genieten van de beslissing | de l'enfant, si cette disposition est interprétée comme ne permettant |
| van de familierechtbank waarbij hem het hoofdverblijf en de | en aucun cas au père de bénéficier d'un effet rétroactif de la |
| hoedanigheid van bijslagtrekkende wordt toegekend, terwijl de moeder | décision du tribunal de la famille lui attribuant l'hébergement |
| voor de in het geding zijnde periode geen sociale toeslag heeft geïnd, | principal et la qualité d'allocataire, alors même que la mère n'a pas |
| zodat het rechtgevend kind de sociale toeslag niet toegekend zal krijgen om reden dat het gedomicilieerd was bij de ouder die niet het recht op een dergelijke toeslag opent. B.5. De verwijzende rechter interpreteert de in het geding zijnde bepaling, die bepaalt aan welke persoon kinderbijslag daadwerkelijk zal worden betaald, in die zin dat zij een voorwaarde vormt voor de toekenning van de toeslag wegens invaliditeit bedoeld in artikel 50ter van de algemene kinderbijslagwet. Die interpretatie wordt gedeeld door de verwerende partij voor de verwijzende rechter en wordt niet betwist door de eisende partij voor de verwijzende rechter. B.6. In de regel komt het de verwijzende rechter toe te oordelen of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is voor het oplossen van het geschil. Alleen indien dat klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. B.7.1. De toekenning van kinderbijslag strekt ertoe bij te dragen in de kosten van onderhoud en opvoeding van de kinderen. Ze biedt een gedeeltelijke compensatie voor de toegenomen lasten die door het gezin worden gedragen wanneer het zich uitbreidt. Het zijn de betrokken kinderen die de begunstigden van de bijslag zijn. Het algemene stelsel van de kinderbijslag is een verzekeringsstelsel, wat inhoudt dat de bestaansmiddelen van de begunstigden ervan niet in aanmerking worden genomen om te bepalen of het recht om die bijslag te genieten, bestaat. | perçu de supplément social pour la période litigieuse, de telle sorte que l'enfant bénéficiaire ne se verra pas allouer le supplément social au motif qu'il était domicilié chez le parent n'ouvrant pas le droit à un tel supplément. B.5. Le juge a quo interprète la disposition en cause, qui détermine la personne à laquelle les allocations familiales sont effectivement payées, comme conditionnant l'octroi du supplément pour invalidité visé à l'article 50ter de la loi générale relative aux allocations familiales. Cette interprétation est partagée par la partie défenderesse devant le juge a quo et n'est pas contestée par la partie demanderesse devant le juge a quo. B.6. C'est en règle à la juridiction a quo qu'il appartient d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la solution du litige. Ce n'est que lorsque tel n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de réponse. B.7.1. L'octroi d'allocations familiales vise à contribuer aux frais d'entretien et d'éducation des enfants. Il offre une compensation partielle à l'augmentation des charges supportées par le ménage lors de l'extension de celui-ci. Ce sont les enfants concernés qui sont bénéficiaires des allocations. Le régime général des allocations familiales est un régime d'assurance, ce qui implique que les ressources de ses bénéficiaires ne sont pas prises en compte pour déterminer l'existence du droit d'en bénéficier. |
| Dat algemene stelsel wordt echter gecorrigeerd ten voordele van | Toutefois, ce régime général est corrigé en faveur de certaines |
| bepaalde categorieën van begunstigden die een bijzondere aandacht | catégories de bénéficiaires requérant une attention particulière. Tel |
| vereisen. Dat is het geval bij de kinderen van een invalide werknemer | est le cas des enfants d'un travailleur salarié ou indépendant |
| of zelfstandige, aan wie artikel 50ter van de algemene | invalide, auxquels l'article 50ter de la loi générale relative aux |
| kinderbijslagwet een toeslag op de kinderbijslag toekent. | allocations familiales octroie un supplément d'allocations familiales. |
| B.7.2. Artikel 50ter van de algemene kinderbijslagwet voorziet in een | B.7.2. L'article 50ter de la loi générale relative aux allocations |
| verhoging van het bedrag van de kinderbijslag voor de kinderen van een | familiales prévoit une majoration du montant des allocations |
| invalide rechthebbende, werknemer of zelfstandige, wanneer is voldaan | familiales pour les enfants d'un attributaire, travailleur salarié ou |
| aan de voorwaarden bedoeld in artikel 56, § 2, van dezelfde wet. Die | indépendant invalide, lorsque les conditions visées à l'article 56, § |
| bepaling houdt aldus rekening met een situatie waarin de invalide | 2, de la même loi sont remplies. Cette disposition prend ainsi en |
| rechthebbende niet langer ten volle in staat zou zijn om bij te dragen | compte une situation dans laquelle l'attributaire invalide ne |
| in de lasten van het rechtgevende kind. | disposerait plus de la pleine capacité de contribuer aux charges de |
| l'enfant bénéficiaire. | |
| B.8.1. Zoals is vermeld in B.3.5, streeft artikel 69, § 1, vijfde lid, | B.8.1. Comme il est dit en B.3.5, l'article 69, § 1er, alinéa 5, de la |
| van de algemene kinderbijslagwet een gewettigd doel van | loi générale relative aux allocations familiales poursuit un objectif |
| rechtszekerheid na. | légitime de sécurité juridique. |
| Door erin te voorzien dat de rechterlijke beslissing tot wijziging van | En prévoyant que la décision judiciaire de modification de |
| de bijslagtrekkende uitwerking heeft vanaf de kennisgeving van het | l'allocataire produit ses effets à dater de la notification du |
| vonnis, strekt die bepaling immers ertoe te voorkomen dat de | jugement, cette disposition tend en effet à éviter que les caisses |
| kinderbijslagfondsen zelf de terugbetaling moeten vorderen van de | d'allocations familiales doivent poursuivre elles-mêmes le |
| bijslag die is betaald aan diegene die, op het ogenblik van de | remboursement des allocations versées à celui qui, au moment du |
| betaling, wel de hoedanigheid van bijslagtrekkende had, teneinde dat | versement, avait bien la qualité d'allocataire, en vue de verser ce |
| bedrag te betalen aan diegene die, op retroactieve wijze, die | montant à celui qui, de manière rétroactive, acquerrait cette qualité. |
| hoedanigheid heeft verkregen. Die bepaling strekt aldus ertoe de | Cette disposition tend ainsi à éviter des difficultés administratives |
| kinderbijslagfondsen geen onevenredige administratieve en financiële | et financières disproportionnées pour les caisses d'allocations |
| moeilijkheden te bezorgen, wegens een retroactieve wijziging van de | familiales, en raison d'un changement rétroactif de l'allocataire, |
| bijslagtrekkende, dit wil zeggen van de persoon aan wie de | c'est-à-dire de la personne à laquelle les allocations familiales sont |
| kinderbijslag wordt betaald. | versées. |
| B.8.2. Die bepaling betreft bijgevolg uitsluitend de tijdsgebonden | B.8.2. Cette disposition concerne dès lors uniquement la portée |
| draagwijdte van de rechterlijke wijziging van de bijslagtrekkende, | temporelle de la modification judiciaire de l'allocataire pour le |
| voor de betaling van de kinderbijslag door de kinderbijslagfondsen. | versement des allocations familiales par les caisses d'allocations |
| Zij betreft bijgevolg geenszins het recht op de sociale toeslag wegens | familiales. Elle ne concerne dès lors aucunement le droit au supplément social |
| invaliditeit, dat openstaat onder de voorwaarden die voor de | pour invalidité, lequel est ouvert dans les conditions qui sont fixées |
| rechthebbende zijn bepaald bij artikel 50ter van de algemene | pour l'attributaire par l'article 50ter de la loi générale relative |
| kinderbijslagwet, en die losstaan van de huisvesting van het kind of | aux allocations familiales et qui sont indépendantes de l'hébergement |
| van de aanwijzing van de bijslagtrekkende. | de l'enfant ou de la désignation de l'allocataire. |
| Artikel 64, § 2, b), in fine, van de algemene kinderbijslagwet, | L'article 64, § 2, b), in fine, de la loi générale relative aux |
| ingevoegd bij artikel 33 van de wet van 22 februari 1998 « houdende | allocations familiales, introduit par l'article 33 de la loi du 22 |
| sociale bepalingen », voorziet overigens erin dat « wanneer de twee | février 1998 « portant des dispositions sociales », prévoit d'ailleurs |
| ouders die niet samenwonen, het ouderlijk gezag gezamenlijk uitoefenen | que « [lorsque] les deux parents, qui ne cohabitent pas, exercent |
| in de zin van artikel 374 van het Burgerlijk Wetboek, over een kind | conjointement l'autorité parentale au sens de l'article 374 du Code |
| dat bij een van hen wordt opgevoed, [...] zij beiden [worden] geacht | civil, à l'égard d'un enfant élevé chez l'un d'entre eux, ils sont |
| het kind bij zich op te voeden ». | considérés l'un et l'autre comme élevant l'enfant chez eux ». |
| Hieruit vloeit voort dat, los van de in het vonnis vastgelegde datum | Il en découle qu'indépendamment de la date, déterminée dans le |
| van uitwerking van de wijziging van de huisvesting en van de | jugement, de la prise d'effet de la modification de l'hébergement et |
| bijslagtrekkende, het recht op sociale toeslag dat de invalide ouder opent, moest worden toegekend zodra was voldaan aan de voorwaarden bepaald in artikel 50ter van de algemene kinderbijslagwet. B.9. Indien de in het geding zijnde bepaling zo wordt geïnterpreteerd dat zij de toekenning van een sociale toeslag wegens invaliditeit doet afhangen van de hoedanigheid van bijslagtrekkende, gaan de prejudiciële vragen bijgevolg uit van een verkeerde premisse. B.10. De prejudiciële vragen behoeven geen antwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : De prejudiciële vragen behoeven geen antwoord. | de l'allocataire, le droit au supplément social ouvert par le parent invalide devait être octroyé dès que les conditions fixées à l'article 50ter de la loi générale relative aux allocations familiales étaient remplies. B.9. En interprétant la disposition en cause comme conditionnant l'octroi d'un supplément social pour invalidité à la qualité d'allocataire, les questions préjudicielles procèdent dès lors d'une prémisse erronée. B.10. Les questions préjudicielles n'appellent pas de réponse. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : Les questions préjudicielles n'appellent pas de réponse. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 3 februari 2022. | la Cour constitutionnelle, le 3 février 2022. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| P. Nihoul | P. Nihoul |