Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 49/2022 van 24 maart 2022 Rolnummer 7579 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 42bis van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door het Arbeidshof te Antwerpen, afdeling Hasselt. Het Gro samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâ(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 49/2022 van 24 maart 2022 Rolnummer 7579 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 42bis van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door het Arbeidshof te Antwerpen, afdeling Hasselt. Het Gro samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâ(...) Extrait de l'arrêt n° 49/2022 du 24 mars 2022 Numéro du rôle : 7579 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 42bis de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, posée par la Cour du travail d'Anvers, division de Ha La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Gie(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 49/2022 van 24 maart 2022 Extrait de l'arrêt n° 49/2022 du 24 mars 2022
Rolnummer 7579 Numéro du rôle : 7579
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 42bis van de En cause : la question préjudicielle relative à l'article 42bis de la
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door het Arbeidshof te loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, posée par la Cour
Antwerpen, afdeling Hasselt. du travail d'Anvers, division de Hasselt.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T.
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters en S. de Bethune, Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters et S. de Bethune, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président L. Lavrysen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 5 mei 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het Par arrêt du 5 mai 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe de
Hof is ingekomen op 20 mei 2021, heeft het Arbeidshof te Antwerpen, la Cour le 20 mai 2021, la Cour du travail d'Anvers, division de
afdeling Hasselt, de volgende prejudiciële vraag gesteld : Hasselt, a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt de toepassing van artikel 42bis van de arbeidsongevallenwet « L'application de l'article 42bis de la loi sur les accidents du
zoals uitgevoerd door het koninklijk besluit van 12 december 2006 het travail, tel qu'il a été exécuté par l'arrêté royal du 12 décembre
gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel en het recht op sociale 2006, viole-t-elle le principe d'égalité et de non-discrimination et
zekerheid zoals neergelegd in de artikelen 10, 11 en 23 van de le droit à la sécurité sociale inscrits aux articles 10, 11 et 23 de
Grondwet, in zoverre een gerechtigde van een rustpensioen in de la Constitution, en ce que le bénéficiaire d'une pension de retraite
onmogelijkheid verkeert om het genot van een rustpensioen en een est dans l'impossibilité de cumuler de manière illimitée le bénéfice
arbeidsongevallenuitkering onbeperkt te cumuleren, en dit in het d'une pension de retraite avec une allocation découlant d'un accident
bijzonder sedert de inwerkingtreding van de bepalingen van het du travail, et ce, en particulier depuis l'entrée en vigueur des
koninklijk besluit van 20 januari 2015 tot wijziging van artikel 64 dispositions de l'arrêté royal du 20 janvier 2015 modifiant l'article
van het koninklijk besluit van 21 december 1967 tot vaststelling van 64 de l'arrêté royal du 21 décembre 1967 portant règlement général du
het algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen régime de pension de retraite et de survie des travailleurs salariés,
voor werknemers waarbij het voor een gerechtigde van een rustpensioen qui permettent au bénéficiaire d'une pension de retraite de cumuler de
mogelijk is gemaakt om een rustpensioen onbeperkt te cumuleren met manière illimitée une pension de retraite avec des revenus
aanvullende beroepsinkomsten ? ». professionnels complémentaires ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de samenloop van een B.1. La question préjudicielle porte sur le cumul d'une allocation
arbeidsongevallenvergoeding met een rustpensioen. Het verwijzende découlant d'un accident du travail avec une pension de retraite. La
rechtscollege vraagt meer bepaald aan het Hof of het bestaanbaar is juridiction a quo demande plus particulièrement à la Cour s'il est
met de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet dat de prestaties compatible avec les articles 10, 11 et 23 de la Constitution que les
toegekend ter uitvoering van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 prestations accordées en exécution de la loi du 10 avril 1971 sur les
(hierna : de wet van 10 april 1971) worden verminderd wanneer de door een arbeidsongeval getroffen persoon tevens recht heeft op een rustpensioen, terwijl het rustpensioen, sinds de inwerkingtreding van het koninklijk besluit van 20 januari 2015 « tot wijziging van artikel 64 van het koninklijk besluit van 21 december 1967 tot vaststelling van het algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen voor werknemers », in beginsel onbeperkt kan worden gecumuleerd met beroepsinkomsten. B.2. De Ministerraad voert aan dat de prejudiciële vraag onontvankelijk is, omdat het in die vraag vermelde verschil in behandeling zou voortvloeien uit het koninklijk besluit van 12 accidents du travail (ci-après : la loi du 10 avril 1971) soient diminuées lorsque la personne qui est victime d'un accident du travail a également droit à une pension de retraite, alors que la pension de retraite peut, en principe, être cumulée intégralement avec des revenus professionnels depuis l'entrée en vigueur de l'arrêté royal du 20 janvier 2015 « modifiant l'article 64 de l'arrêté royal du 21 décembre 1967 portant règlement général du régime de pension de retraite et de survie des travailleurs salariés ». B.2. Le Conseil des ministres allègue que la question préjudicielle est irrecevable, au motif que la différence de traitement mentionnée
december 2006 « tot uitvoering van artikel 42bis van de dans cette question découlerait de l'arrêté royal du 12 décembre 2006
arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 » (hierna : het koninklijk « portant exécution de l'article 42bis de la loi du 10 avril 1971 sur
besluit van 12 december 2006) en niet uit artikel 42bis van de wet van les accidents du travail » (ci-après : l'arrêté royal du 12 décembre
10 april 1971. 2006), et non de l'article 42bis de la loi du 10 avril 1971.
B.3.1. Artikel 42bis van de wet van 10 april 1971, zoals toepasselijk B.3.1. L'article 42bis de la loi du 10 avril 1971, tel qu'il était
op het ogenblik dat het recht van de appellant in het bodemgeschil op applicable au moment où s'est ouvert le droit à une pension de
een rustpensioen is ontstaan, bepaalt : retraite pour l'appelant dans le litige devant le juge a quo, dispose :
« De Koning kan bij een besluit vastgesteld na overleg in de « Le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres,
Ministerraad bepalen in welke mate en onder welke voorwaarden de déterminer dans quelle mesure et suivant quelles conditions les
cumulatie toegestaan is van de ter uitvoering van deze wet toegekende prestations accordées en exécution de la présente loi peuvent être
prestaties en die welke krachtens andere sociale zekerheids- of cumulées avec celles accordées en vertu d'autres régimes de sécurité
voorzorgsregelingen toegekend worden. sociale ou de prévoyance sociale.
Het Fonds voor arbeidsongevallen wordt in de rechten gesteld van de Le Fonds des accidents du travail est subrogé dans les droits de
betrokkene voor het gedeelte van de prestaties dat bij toepassing van l'intéressé pour la partie des prestations qui, par application de
het eerste lid niet met een pensioen mag worden samengevoegd. De l'alinéa 1er, ne peut pas être cumulée avec une pension. La valeur de
waarde van dit gedeelte, dat overeenstemt met een desgevallend aan de cette partie, qui correspond à une allocation et rente liées le cas
index van de consumptieprijzen gekoppelde vergoeding en rente, wordt échéant à l'indice des prix à la consommation, est versée en capital
als kapitaal gestort bij het Fonds voor Arbeidsongevallen. De Koning au Fonds des accidents du travail. Le Roi détermine, par arrêté
bepaalt, bij in Ministerraad overlegd besluit, de voorwaarden, termijnen en modaliteiten van deze overdracht. délibéré en Conseil des ministres, les conditions, délais et modalités
Onverminderd de bepalingen van de artikelen 51bis en 51ter, maken in de ce transfert.
geval van cumulatie die aanleiding geeft tot de indeplaatsstelling de Sans préjudice des dispositions des articles 51bis et 51ter, les
instellingen en personen bedoeld bij de artikelen 49, 51 en 106, de organismes et personnes visés aux articles 49, 51 et 106, transfèrent
verschuldigde prestaties, verminderd met het gedeelte dat au Fonds des accidents du travail, en cas de cumul donnant lieu à
overeenkomstig het voorgaande lid als kapitaal werd gestort, over aan subrogation, les prestations dues diminuées de la partie versée en
het Fonds voor arbeidsongevallen onder de voorwaarden en volgens de capital conformément à l'alinéa précédent, dans les conditions et
modaliteiten bepaald door de Koning. selon les modalités déterminées par le Roi.
Door deze overmaking worden de rechten en plichten van de genoemde Par ce versement, les droits et obligations des organismes et
instellingen en personen, binnen de grenzen van deze overdracht, personnes cités sont repris, dans les limites de ce transfert, par le
overgenomen door het Fonds voor arbeidsongevallen ». Fonds des accidents du travail ».
Het eerste lid van artikel 42bis werd ingevoegd bij artikel 345 van de L'alinéa 1er de l'article 42bis a été inséré par l'article 345 de la
wet van 20 juli 2006 « houdende diverse bepalingen ». Die bepaling is loi du 20 juillet 2006 « portant des dispositions diverses ». Cette
in werking getreden op 1 januari 2007. disposition est entrée en vigueur le 1er janvier 2007.
Bij het koninklijk besluit van 23 november 2017 « tot wijziging van de Par l'arrêté royal du 23 novembre 2017 « portant modification de la
arbeidsongevallen- en beroepsziekten-wetgeving ter uitvoering van législation sur les accidents du travail et de la législation sur les
artikel 16 van de wet van 16 augustus 2016 met betrekking tot de fusie maladies professionnelles en exécution de l'article 16 de la loi du 16
van het Fonds voor arbeidsongevallen en het Fonds voor de août 2016 relative à la fusion du Fonds des accidents du travail et du
beroepsziekten » werden in artikel 42bis van de wet van 10 april 1971 Fonds des maladies professionnelles », les mots « le Fonds des
de woorden « het Fonds voor Arbeidsongevallen » vervangen door « accidents du travail » ont été remplacés par « Fedris » dans l'article
Fedris ». Die wijziging heeft geen weerslag op het onderzoek van de 42bis de la loi du 10 avril 1971. Cette modification est sans
prejudiciële vraag. incidence sur l'examen de la question préjudicielle.
B.3.2. Ter uitvoering van artikel 42bis van de wet van 10 april 1971 B.3.2. En exécution de l'article 42bis de la loi du 10 avril 1971, les
bepalen de artikelen 1 en 2 van het koninklijk besluit van 12 december articles 1er et 2 de l'arrêté royal du 12 décembre 2006 disposent :
2006 : «

Artikel 1.Met uitzondering van de hierna bepaalde regelen nopens de

«

Article 1er.A l'exception des règles stipulées ci-après, concernant

gedeeltelijke samenloop met pensioenen, worden de prestaties toegekend le cumul partiel avec des pensions, les prestations accordées en
ter uitvoering van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 onbeperkt exécution de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail sont
gecumuleerd met die verleend krachtens alle andere sociale zekerheids- cumulées intégralement avec celles octroyées en vertu de toutes autres
en voorzorgsregelen onder voorbehoud nochtans van de in die regelingen règles de sécurité et prévoyance sociale, sous réserve toutefois des
voorziene beperkingen of uitsluitingen. limitations ou exclusions prévues dans ces règles.

Art. 2.§ 1. Vanaf de eerste dag van de maand vanaf dewelke een recht

Art. 2.§ 1er. A partir du premier jour du mois à partir duquel est

ontstaat op een rust- of overlevingspensioen krachtens een Belgische créé un droit à une pension de retraite ou de survie en vertu d'un
of buitenlandse regeling voor rust- of overlevingspensioenen, worden régime belge ou étranger de pensions de retraite ou de survie, les
de eventueel overeenkomstig artikel 27bis van de arbeidsongevallenwet indemnités annuelles ou rentes, éventuellement indexées conformément à
van 10 april 1971 geïndexeerde jaarlijkse vergoedingen of renten of de l'article 27bis de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du
bijslagen verminderd tot de bedragen vastgesteld overeenkomstig travail, ou les allocations sont diminuées jusqu'aux montants
artikel 5 van het koninklijk besluit van 10 december 1987 betreffende déterminés conformément à l'article 5 de l'arrêté royal du 10 décembre
de bijslagen. 1987 concernant les allocations.
Voor de toepassing van dit besluit wordt het invaliditeitspensioen of La pension d'invalidité ou toute prestation en tenant lieu accordée en
een als zodanig geldende uitkering toegekend krachtens een Belgische vertu d'un régime belge ou étranger ou d'un régime applicable au
of buitenlandse regeling of een regeling van toepassing op het personnel d'une institution de droit international public est
personeel van een volkenrechtelijke instelling als een als considérée comme tenant lieu de pension de retraite pour l'application
rustpensioen geldende uitkering beschouwd vanaf de eerste dag van de du présent arrêté à partir du premier jour du mois qui suit celui au
maand die volgt op de maand waarin de gerechtigde 65 jaar wordt. cours duquel le bénéficiaire atteint l'âge de 65 ans.
§ 2. Het bedrag waarop de getroffene of de rechthebbende § 2. Le montant auquel la victime ou l'ayant droit peut encore
overeenkomstig § 1 nog aanspraak kan maken, wordt verminderd met het
gedeelte van de waarde van de rente dat in kapitaal werd uitgekeerd of prétendre conformément au § 1er est diminué de la partie de la valeur
met het in een hypothetische rente omgezette bedrag in gemeen recht de la rente qui a été payée en capital ou du montant converti en rente
toegekend als vergoeding van de lichamelijke schade, zoals zij gedekt hypothétique accordé en droit commun à titre de réparation du dommage
is door de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. corporel tel qu'il est couvert par la loi du 10 avril 1971 sur les
accidents du travail.
§ 3. Wanneer het gaat om een rust- of overlevingspensioen van een § 3. Lorsqu'il s'agit d'une pension de retraite ou de survie d'un
mijnwerker, die gedurende zijn loopbaan omwille van een arbeidsongeval ouvrier mineur qui a dû cesser toute activité professionnelle pendant
alle verdere beroepsactiviteit heeft moeten stopzetten of de sa carrière suite à un accident de travail ou qui a dû cesser le
ondergrondse arbeid heeft moeten verlaten teneinde op de bovengrond travail au fond de la mine afin d'être mis au travail en surface, est
tewerkgesteld te worden, wordt voor de toepassing van dit besluit per
percent blijvende arbeidsongeschiktheid het bedrag in aanmerking pris en considération, pour l'application du présent arrêté, par
genomen dat van toepassing is voor de getroffenen van wie de blijvende pourcentage d'incapacité permanente, le montant qui est d'application
arbeidsongeschiktheid meer dan 65 % bedraagt ». pour les victimes dont l'incapacité permanente dépasse 65 % ».
Krachtens artikel 9 ervan is het koninklijk besluit van 12 december Aux termes de son article 9, l'arrêté royal du 12 décembre 2006 est
2006 in werking getreden op 1 januari 2007. entré en vigueur le 1er janvier 2007.
B.4.1. Uit het bovenstaande volgt dat sinds 1 januari 2007 de regel B.4.1. Il résulte de ce qui précède que, depuis le 1er janvier 2007,
volgens welke de prestaties toegekend met toepassing van de wet van 10 la règle selon laquelle les prestations accordées en application de la
april 1971 al dan niet worden verminderd wanneer het slachtoffer van loi du 10 avril 1971 sont diminuées ou non lorsque la victime d'un
een arbeidsongeval tevens recht heeft op een rustpensioen, voortvloeit accident du travail a également droit à une pension de retraite
uit het koninklijk besluit van 12 december 2006, en dus niet uit découle de l'arrêté royal du 12 décembre 2006, et donc pas de
artikel 42bis van de wet van 10 april 1971. Die laatste bepaling l'article 42bis de la loi du 10 avril 1971. Cette dernière disposition
machtigt de Koning slechts ertoe te bepalen « in welke mate en onder habilite seulement le Roi à déterminer « dans quelle mesure et suivant
welke voorwaarden de cumulatie toegestaan is van de ter uitvoering van quelles conditions les prestations accordées en vertu de la présente
deze wet toegekende prestaties en die welke krachtens andere sociale loi peuvent être cumulées avec celles accordées en vertu d'autres
zekerheids- of voorzorgsregelingen toegekend worden ». Zoals het Hof régimes de sécurité sociale ou de prévoyance sociale ». Comme la Cour
heeft geoordeeld bij zijn arrest nr. 64/2008 van 17 april 2008, is een l'a jugé par son arrêt n° 64/2008 du 17 avril 2008, une telle
dergelijke machtiging, op zich genomen, niet onbestaanbaar met de habilitation n'est pas incompatible en soi avec les articles 10, 11 et
artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet. 23 de la Constitution.
B.4.2. Het Hof vermag zich slechts uit te spreken over het al dan niet B.4.2. La Cour ne peut se prononcer sur le caractère justifié ou non
verantwoorde karakter van een verschil in behandeling, ten aanzien van
de bepalingen van de Grondwet op de naleving waarvan het Hof vermag d'une différence de traitement au regard des dispositions de la
toe te zien, wanneer dat verschil aan een norm met wetgevend karakter Constitution qu'elle est habilitée à faire respecter que si cette
kan worden toegeschreven. Noch artikel 26, § 1, van de bijzondere wet différence de traitement est imputable à une norme législative. Ni
van 6 januari 1989, noch enige andere grondwettelijke of wettelijke l'article 26, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989, ni aucune
bepaling verleent het Hof de bevoegdheid om bij wijze van prejudiciële autre disposition constitutionnelle ou législative ne confèrent à la
beslissing uitspraak te doen over de vraag of een koninklijk besluit Cour le pouvoir de statuer, à titre préjudiciel, sur la question de
al dan niet bestaanbaar is met die bepalingen van de Grondwet. savoir si un arrêté royal est compatible ou non avec ces dispositions de la Constitution.
Zoals blijkt uit hetgeen is vermeld in B.4.1, dient het concrete verschil in behandeling waarover het Hof wordt gevraagd zich uit te spreken, te dezen niet te worden toegeschreven aan een norm met wetgevend karakter, maar aan een koninklijk besluit. B.4.3. Ten slotte dient te worden opgemerkt dat, wanneer een wetgever een machtiging verleent, aangenomen dient te worden - behoudens aanwijzingen in de tegenovergestelde zin - dat hij de gemachtigde enkel de bevoegdheid verleent om die machtiging aan te wenden in overeenstemming met de Grondwet. Het staat aan de bevoegde rechter na te gaan of de gemachtigde de hem toegekende machtiging al dan niet te buiten is gegaan. Ainsi qu'il ressort de ce qui est dit en B.4.1, la différence de traitement concrète au sujet de laquelle la Cour est invitée à se prononcer, ne doit, en l'espèce, pas être imputée à une norme législative, mais à un arrêté royal. B.4.3. Enfin, il y a lieu de relever que lorsqu'un législateur délègue, il faut supposer, sauf indications contraires, qu'il entend exclusivement habiliter le délégué à faire de son pouvoir un usage conforme à la Constitution. C'est au juge compétent qu'il appartient de contrôler si le délégué a excédé ou non les termes de l'habilitation qui lui a été conférée.
B.5. De prejudiciële vraag behoort niet tot de bevoegdheid van het B.5. La question préjudicielle ne relève pas de la compétence de la
Hof. Cour.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De prejudiciële vraag behoort niet tot de bevoegdheid van het Hof. La question préjudicielle ne relève pas de la compétence de la Cour.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 24 maart 2022. la Cour constitutionnelle, le 24 mars 2022.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux L. Lavrysen P.-Y. Dutilleux L. Lavrysen
^