← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 176/2021 van 2 december 2021 Rolnummers 7519, 7520 en 7586 In
zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 219 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992,
gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. H samengesteld
uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâ(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 176/2021 van 2 december 2021 Rolnummers 7519, 7520 en 7586 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 219 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. H samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâ(...) | Extrait de l'arrêt n° 176/2021 du 2 décembre 2021 Numéros du rôle : 7519, 7520 et 7586 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 219 du Code des impôts sur les revenus 1992, posées par la Cour d'appel d'Anvers. La Cour composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. P(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 176/2021 van 2 december 2021 | Extrait de l'arrêt n° 176/2021 du 2 décembre 2021 |
Rolnummers 7519, 7520 en 7586 | Numéros du rôle : 7519, 7520 et 7586 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 219 van het | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 219 du |
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van | Code des impôts sur les revenus 1992, posées par la Cour d'appel |
Beroep te Antwerpen. | d'Anvers. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de | composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. |
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters en S. de Bethune, | Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters et S. de Bethune, assistée du |
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, | greffier F. Meersschaut, présidée par le président L. Lavrysen, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
a. Bij twee arresten van 16 februari 2021, waarvan de expedities ter | a. Par deux arrêts du 16 février 2021, dont les expéditions sont |
griffie van het Hof zijn ingekomen op 24 februari 2021, heeft het Hof | parvenues au greffe de la Cour le 24 février 2021, la Cour d'appel |
van Beroep te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 219 W.I.B. 1992 zoals gewijzigd door de programmawet | « L'article 219 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a |
été modifié par la loi-programme du 19 décembre 2014, viole-t-il les | |
van 19 december 2014, de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet | articles 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce que les associations |
doordat verenigingen die onderworpen zijn aan de | qui sont soumises à l'impôt des sociétés et qui allouent des |
vennootschapsbelasting en die vergoedingen toekennen aan vrijwilligers | indemnités à des volontaires sans mentionner ces indemnités sur une |
zonder deze te vermelden op een individuele fiche en een samenvattende | fiche individuelle et sur un relevé récapitulatif sont traitées |
opgave verschillend worden behandeld naargelang de verkrijgers van de | différemment selon que les bénéficiaires des indemnités n'ont pas été |
vergoedingen niet ondubbelzinnig geïdentificeerd werden binnen de 2 | identifiés de manière univoque dans le délai de 2 ans et 6 mois à |
jaar en 6 maanden volgend op 1 januari van het betreffende | partir du 1er janvier de l'exercice d'imposition concerné, mais qu'ils |
aanslagjaar, maar binnen de toegekende aanslagtermijnen van de | ont été soumis à l'impôt applicable dans les délais d'imposition |
artikelen 354 of de aanslagtermijnen van 358 W.I.B. 1992 aan de | accordés par l'article 354 ou dans les délais d'imposition de |
geëigende belasting werden onderworpen zodat in hoofde van deze | l'article 358 du CIR 1992, de sorte que la cotisation (de 100 % ) sur |
verenigingen de aanslag geheime commissielonen van artikel 219 W.I.B. | les commissions secrètes, prévue par l'article 219 du CIR 1992, n'est |
1992 (100 % ) niet toegepast wordt en naargelang de verkrijgers van de | pas appliquée à ces associations, et selon que les bénéficiaires des |
vergoedingen niet ondubbelzinnig geïdentificeerd werden binnen de | indemnités n'ont pas été identifiés de manière univoque dans le délai |
termijn van de twee jaar en 6 maanden vanaf 1 januari van het | de 2 ans et 6 mois à partir du 1er janvier de l'exercice d'imposition |
betreffende aanslagjaar maar de administratie, na identificatie, de | concerné, mais que l'administration a eu la possibilité, après |
mogelijkheid heeft gehad de verkrijgers van de vergoedingen alsnog | identification, de soumettre quand même les bénéficiaires à l'impôt |
binnen de toegekende aanslagtermijnen van de artikelen 354 of 358 | applicable dans les délais d'imposition accordés par l'article 354 ou |
W.I.B. 1992 aan de geëigende belasting te onderwerpen, zonder dat de | dans les délais d'imposition de l'article 358 du CIR 1992, sans que |
verkrijgers evenwel daadwerkelijk werden belast, waardoor in hoofde | ces bénéficiaires aient pour autant été effectivement imposés, en |
van deze verenigingen de aanslag geheime commissielonen van artikel | conséquence de quoi la cotisation (de 100 % ) sur les commissions |
secrètes, prévue par l'article 219 du CIR 1992, est néanmoins | |
219 W.I.B. 1992 (100 % ) wel toegepast wordt ? ». | appliquée à ces associations ? ». |
b. Bij arrest van 18 mei 2021, waarvan de expeditie ter griffie van | b. Par un arrêt du 18 mai 2021, dont l'expédition est parvenue au |
het Hof is ingekomen op 27 mei 2021, heeft het Hof van Beroep te | greffe de la Cour le 27 mai 2021, la Cour d'appel d'Anvers a posé la |
Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 219 W.I.B. 1992 zoals gewijzigd door de programmawet | « L'article 219 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a |
van 19 december 2014, de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet | été modifié par la loi-programme du 19 décembre 2014, viole-t-il les |
doordat vennootschappen onderworpen aan de vennootschapsbelasting die | articles 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce que les sociétés |
vergoedingen toekennen zonder deze te vermelden op een individuele | soumises à l'impôt des sociétés qui allouent des indemnités sans les |
fiche en een samenvattende opgave verschillend worden behandeld | mentionner sur une fiche individuelle et sur un relevé récapitulatif |
naargelang de verkrijgers van de vergoedingen niet ondubbelzinnig | sont traitées différemment selon que les bénéficiaires des indemnités |
geïdentificeerd werden binnen de 2 jaar en 6 maanden volgend op 1 | n'ont pas été identifiés de manière univoque dans le délai de 2 ans et |
januari van het betreffende aanslagjaar, maar binnen de toegekende | 6 mois à partir du 1er janvier de l'exercice d'imposition concerné, |
aanslagtermijnen van de artikelen 354 of de aanslagtermijnen van 358 | mais qu'ils ont été soumis à l'impôt applicable dans les délais |
W.I.B. 1992 aan de geëigende belasting werden onderworpen zodat in | d'imposition accordés par l'article 354 ou dans les délais |
hoofde van deze vennootschappen de aanslag geheime commissielonen van | d'imposition de l'article 358 du CIR 1992, de sorte que la cotisation |
artikel 219 W.I.B. 1992 (100 % ) niet toegepast wordt en naargelang de | (de 100 % ) sur les commissions secrètes, prévue par l'article 219 du |
CIR 1992, n'est pas appliquée à ces sociétés, et selon que les | |
verkrijgers van de vergoedingen niet ondubbelzinnig geïdentificeerd | bénéficiaires des indemnités n'ont pas été identifiés de manière |
werden binnen de termijn van de twee jaar en 6 maanden vanaf 1 januari | univoque dans le délai de 2 ans et 6 mois à partir du 1er janvier de |
van het betreffende aanslagjaar maar de administratie, na | l'exercice d'imposition concerné, mais que l'administration a eu la |
identificatie, de mogelijkheid heeft gehad de verkrijgers van de | possibilité, après identification, de soumettre quand même les |
vergoedingen alsnog binnen de toegekende aanslagtermijnen van de | bénéficiaires à l'impôt applicable dans les délais d'imposition |
artikelen 354 of 358 W.I.B. 1992 aan de geëigende belasting te | accordés par l'article 354 ou dans les délais d'imposition de |
onderwerpen, zonder dat de verkrijgers evenwel daadwerkelijk werden | l'article 358 du CIR 1992, sans que ces bénéficiaires aient pour |
belast, waardoor in hoofde van deze vennootschappen de aanslag geheime | autant été effectivement imposés, en conséquence de quoi la cotisation |
commissielonen van artikel 219 W.I.B. 1992 (100 % ) wel toegepast | (de 100 % ) sur les commissions secrètes, prévue par l'article 219 du |
wordt ? ». | CIR 1992, est néanmoins appliquée à ces sociétés ? ». |
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7519, 7520 en 7586 van de rol | Ces affaires, inscrites sous les numéros 7519, 7520 et 7586 du rôle de |
van het Hof, werden samengevoegd. | la Cour, ont été jointes. |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de exceptie van de bv « Poons Maritime Consultancy » | Quant à l'exception soulevée par la SRL « Poons Maritime Consultancy » |
B.1.1. De bv « Poons Maritime Consultancy », appellante voor het | B.1.1. La SRL « Poons Maritime Consultancy », partie appelante devant |
verwijzende rechtscollege in de zaak nr. 7586, vraagt het Hof de | la juridiction a quo dans l'affaire n° 7586, demande à la Cour |
memorie van de Ministerraad in die zaak uit de debatten te weren | d'écarter des débats le mémoire du Conseil des ministres dans cette |
wegens schending van de rechten van de verdediging. | affaire, pour cause de violation des droits de la défense. |
B.1.2. De Ministerraad verwijst in zijn memorie in de zaak nr. 7586, | B.1.2. Dans son mémoire dans l'affaire n° 7586, le Conseil des |
wat betreft de « analyse van de getoetste norm : historiek, doel van | ministres renvoie, en ce qui concerne l'« analyse de la norme |
contrôlée : historique, objectif du législateur et traitement des | |
de wetgever en verwerking van de vorige prejudiciële vragen [aan het | précédentes questions préjudicielles [soumises à la Cour] », à son |
Hof] », naar zijn memorie in de samengevoegde zaken nrs. 7519 en 7520. | mémoire dans les affaires jointes nos 7519 et 7520. |
De rechten van de verdediging zouden worden geschonden indien de | Les droits de la défense seraient violés si le Conseil des ministres |
Ministerraad louter zou verwijzen naar de standpunten die hij in een | renvoyait simplement aux points de vue qu'il a développés dans une |
andere zaak, met andere partijen, heeft ontwikkeld. De argumentatie | autre affaire impliquant d'autres parties. Cependant, l'argumentation |
ten gronde van de Ministerraad, wat betreft de « grondwettelijke | au fond du Conseil des ministres, en ce qui concerne l'« analyse |
analyse n.a.v. de huidige prejudiciële vraag », is echter wel in diens | constitutionnelle relative à la présente question préjudicielle », |
figure effectivement dans son mémoire dans l'affaire n° 7586. Dès lors | |
memorie in de zaak nr. 7586 opgenomen. Vermits de bv « Poons Maritime | que la SRL « Poons Maritime Consultancy » en a pris connaissance, les |
Consultancy » daarvan kennis heeft genomen, zijn de rechten van de | droits de la défense de cette partie et le principe du caractère |
verdediging van die partij en het beginsel van het contradictoire | contradictoire des débats ne sont pas violés. C'est aussi ce qui |
karakter van de debatten niet geschonden. Dit blijkt ook uit het | ressort de la défense utile qu'elle a pu présenter dans son mémoire en |
dienstig verweer dat zij in haar memorie van antwoord heeft kunnen | |
voeren. | réponse. |
B.1.3. De memorie van de Ministerraad in de zaak nr. 7586 dient niet | B.1.3. Le mémoire du Conseil des ministres dans l'affaire n° 7586 ne |
uit de debatten te worden geweerd, behoudens in zoverre daarin louter | doit pas être écarté des débats, sauf dans la mesure où il renvoie |
wordt verwezen naar stukken in de samengevoegde zaken nrs. 7519 en | simplement à des pièces déposées dans les affaires jointes nos 7519 et |
7520. | 7520. |
Ten gronde | Quant au fond |
B.2. De prejudiciële vragen hebben betrekking op de afzonderlijke | B.2. Les questions préjudicielles portent sur la cotisation distincte |
aanslag in de vennootschapsbelasting die is neergelegd in artikel 219 | à l'impôt des sociétés inscrite à l'article 219 du Code des impôts sur |
van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : het WIB | les revenus 1992 (ci-après : le CIR 1992), tel qu'il a été remplacé |
1992), zoals het werd vervangen bij artikel 30 van de programmawet van 19 december 2014. | par l'article 30 de la loi-programme du 19 décembre 2014. |
Artikel 219 van het WIB 1992, in die versie, bepaalt : | L'article 219 du CIR 1992, dans cette version, dispose : |
« Een afzonderlijke aanslag wordt gevestigd op kosten als bedoeld in | « Une cotisation distincte est établie à raison des dépenses visées à |
artikel 57 en op voordelen van alle aard als bedoeld in de artikelen | l'article 57 et des avantages de toute nature visés aux articles 31, |
31, tweede lid, 2°, en 32, tweede lid, 2°, die niet worden verantwoord | alinéa 2, 2°, et 32, alinéa 2, 2°, qui ne sont pas justifiés par la |
door individuele fiches en een samenvattende opgave alsmede op de | production de fiches individuelles et d'un relevé récapitulatif ainsi |
verdoken meerwinsten die niet onder de bestanddelen van het vermogen | qu'à raison des bénéfices dissimulés qui ne se retrouvent pas parmi |
van de vennootschap worden teruggevonden en op de in artikel 53, 24°, | les éléments du patrimoine de la société, et des avantages financiers |
bedoelde financiële voordelen of voordelen van alle aard. | ou de toute nature visés à l'article 53, 24°. |
Die aanslag is gelijk aan 100 pct. van die kosten, voordelen van alle | Cette cotisation est égale à 100 p.c. de ces dépenses, avantages de |
aard, financiële voordelen en verdoken meerwinsten, tenzij kan worden | toute nature, avantages financiers et bénéfices dissimulés, sauf |
aangetoond dat de verkrijger van die kosten, die voordelen van alle | lorsqu'on peut démontrer que le bénéficiaire de ces dépenses, |
aard en die financiële voordelen een rechtspersoon is, of dat de | avantages de toute nature et avantages financiers est une personne |
verdoken meerwinsten terug zijn opgenomen in de boekhouding, als | morale ou que les bénéfices dissimulés sont réintégrés dans la |
bedoeld in het vierde lid, in welke gevallen de aanslag gelijk is aan | comptabilité, comme prévu à l'alinéa 4, auxquels cas le taux est fixé |
50 pct. | à 50 p.c. |
Als verdoken meerwinsten worden niet aangemerkt, de reserves als | Ne sont pas considérées comme des bénéfices dissimulés, les réserves |
bedoeld in artikel 24, eerste lid, 2° tot 4°. Verdoken meerwinsten kunnen terug in de boekhouding worden opgenomen in een later boekjaar dan het boekjaar tijdens hetwelk de meerwinst werd verwezenlijkt, zelfs indien de toepasselijke aanslagtermijnen als bedoeld in artikel 354, eerste lid, zijn verstreken, voor zover de belastingplichtige niet schriftelijk in kennis is gesteld van lopende specifieke administratieve of onderzoeksdaden. Bovendien worden de voormelde verdoken meerwinsten slechts onderworpen aan deze aanslag in het geval zij niet het gevolg zijn van een verwerping van beroepskosten. Deze aanslag wordt niet toegepast indien de belastingplichtige | visées à l'article 24, alinéa 1er, 2° à 4°. Les bénéfices dissimulés peuvent être réintégrés dans la comptabilité d'un exercice comptable postérieur à l'exercice comptable au cours duquel le bénéfice est réalisé, même si les délais d'imposition visés à l'article 354, alinéa 1er, sont expirés, pour autant que le contribuable n'ait pas encore été informé par écrit d'actes d'administration ou d'instruction spécifiques en cours. De plus, les bénéfices dissimulés précités ne sont soumis à cette cotisation distincte que dans le cas où ils ne sont pas le résultat d'un rejet de frais professionnels. Cette cotisation n'est pas applicable si le contribuable démontre que |
aantoont dat het bedrag van de kosten, vermeld in artikel 57, of van | le montant des dépenses, visées à l'article 57, ou des avantages de |
de voordelen van alle aard als bedoeld in de artikelen 31, tweede lid, | toute nature visés aux articles 31, alinéa 2, 2°, et 32, alinéa 2, 2°, |
2°, en 32, tweede lid, 2°, begrepen is in een door de verkrijger | est compris dans une déclaration introduite par le bénéficiaire |
overeenkomstig artikel 305 ingediende aangifte of in een door de | conformément à l'article 305 ou dans une déclaration analogue |
verkrijger in het buitenland ingediende gelijkaardige aangifte. | introduite à l'étranger par le bénéficiaire. |
Wanneer het bedrag van de kosten bedoeld in artikel 57 of van de | Lorsque le montant des dépenses visées à l'article 57 ou des avantages |
voordelen van alle aard bedoeld in de artikelen 31, tweede lid, 2°, en | de toute nature visés aux articles 31, alinéa 2, 2°, et 32, alinéa 2, |
32, tweede lid, 2°, niet is opgenomen in een door de verkrijger | 2°, n'est pas compris dans une déclaration introduite conformément à |
overeenkomstig artikel 305 ingediende aangifte of in een door de | l'article 305 ou dans une déclaration analogue introduite à l'étranger |
verkrijger in het buitenland ingediende gelijkaardige aangifte, wordt | |
deze aanslag in hoofde van de belastingplichtige niet toegepast indien | par le bénéficiaire, la cotisation distincte n'est pas applicable dans |
de verkrijger op ondubbelzinnige wijze werd geïdentificeerd uiterlijk | le chef du contribuable si le bénéficiaire a été identifié de manière |
binnen 2 jaar en 6 maanden volgend op 1 januari van het betreffend | univoque au plus tard dans un délai de 2 ans et 6 mois à partir du 1er |
aanslagjaar ». | janvier de l'exercice d'imposition concerné ». |
B.3. Uit de prejudiciële vragen en de motieven van de | B.3. Il ressort des questions préjudicielles et des motifs des |
verwijzingsbeslissingen blijkt dat de prejudiciële vragen in wezen | décisions de renvoi que les questions préjudicielles portent |
betrekking hebben op de termijn van 2 jaar en 6 maanden die is | essentiellement sur le délai de deux ans et six mois fixé à l'article |
neergelegd in artikel 219, zevende lid, van het WIB 1992. | 219, alinéa 7, du CIR 1992. |
Het Hof beperkt zijn onderzoek bijgevolg tot die bepaling. | La Cour limite dès lors son examen à cette disposition. |
B.4.1. Bij zijn arrest nr. 125/2019 van 26 september 2019 heeft het | B.4.1. Par son arrêt n° 125/2019 du 26 septembre 2019, la Cour a jugé, |
Hof inzake die bepaling geoordeeld : | en ce qui concerne cette disposition : |
« B.6. [...] | « B.6. [...] |
Indien de fiscale administratie een niet-aangegeven voordeel van alle | Si l'administration fiscale constate un avantage de toute nature non |
aard vaststelt, de verkrijger ervan op een ondubbelzinnige wijze | |
identificeert en deze binnen de voormelde wettelijke aanslagtermijnen | déclaré, en identifie le bénéficiaire de manière univoque et soumet |
aan de geëigende belasting onderwerpt of daartoe nog de mogelijkheid | celui-ci à l'impôt applicable dans les délais d'imposition légaux |
heeft gehad, is het, gelet op de in B.5.4 vermelde doelstellingen, | précités ou a encore eu la possibilité de le faire, il n'est pas |
zonder redelijke verantwoording dat de verstrekker van het voordeel | raisonnablement justifié, eu égard aux objectifs mentionnés en B.5.4, |
aan een afzonderlijke aanslag wordt onderworpen. Het tegenovergestelde | que la personne qui octroie l'avantage soit soumise à une cotisation |
zou ertoe leiden dat zowel de verstrekker als de verkrijger van het | distincte. L'inverse conduirait à ce que tant celui qui octroie que |
voordeel aan de geëigende belastingen kunnen worden onderworpen, | celui qui bénéficie de l'avantage puissent être soumis aux impositions |
hetgeen verder gaat dan de door de wetgever nagestreefde loutere | appropriées, ce qui va au-delà de la simple compensation, poursuivie |
compensatie van een belastinginkomstenverlies. | par le législateur, d'une perte de recettes fiscales. |
Door de niet-toepassing van de in het geding zijnde afzonderlijke | En limitant la non-application de la cotisation distincte en cause aux |
aanslag te beperken tot de gevallen waarin de verkrijger van het | cas dans lesquels le bénéficiaire de l'avantage de toute nature a |
voordeel van alle aard louter op een ondubbelzinnige wijze werd | |
geïdentificeerd binnen 2 jaar en 6 maanden, en door niet in een | simplement été identifié de manière univoque dans les 2 ans et 6 mois, |
niet-toepassing te voorzien voor de gevallen waarbij de verkrijger van | et en ne prévoyant pas la non-application pour les cas dans lesquels |
het niet-aangegeven voordeel van alle aard buiten de termijn van 2 | le bénéficiaire de l'avantage de toute nature non déclaré est |
jaar en 6 maanden wordt geïdentificeerd, doch binnen één van de | identifié au-delà du délai de 2 ans et 6 mois, mais a néanmoins été |
wettelijke aanslagtermijnen werd onderworpen aan het geëigende | soumis au régime d'imposition applicable dans un des délais |
belastingstelsel, heeft de wetgever derhalve een termijn ingesteld die | d'imposition légaux, le législateur a dès lors établi un délai qui, à |
in het licht van de nagestreefde doelstellingen niet redelijk | la lumière des objectifs poursuivis, n'est pas raisonnablement |
verantwoord is. | justifié. |
In zoverre de niet-toepassing van de afzonderlijke aanslag wordt | En ce que la non-application de la cotisation distincte est limitée |
beperkt tot de gevallen waarbij de verkrijger van het voordeel van | aux cas dans lesquels le bénéficiaire de l'avantage de toute nature a |
alle aard binnen 2 jaar en 6 maanden louter ondubbelzinnig werd | simplement été identifié de manière univoque dans les 2 ans et 6 mois |
geïdentificeerd en niet geldt in de gevallen waarbij de verkrijger | et ne vaut pas pour les cas dans lesquels le bénéficiaire a été |
buiten die termijn op een ondubbelzinnige wijze werd geïdentificeerd, | identifié de manière univoque au-delà de ce délai, mais a été |
maar binnen de wettelijke aanslagtermijnen effectief werd belast, is | effectivement imposé dans les délais d'imposition légaux, l'article |
artikel 219, zevende lid, van het WIB 1992 niet bestaanbaar met de | 219, alinéa 7, du CIR 1992 n'est pas compatible avec les articles 10, |
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet. | 11 et 172 de la Constitution. |
B.7. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.7. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
De afzonderlijke aanslag op de geheime commissielonen mag bijgevolg | Partant, la cotisation distincte sur les commissions secrètes ne peut |
geen toepassing vinden wanneer de verkrijger van het voordeel van alle | trouver à s'appliquer lorsque le bénéficiaire de l'avantage de toute |
aard binnen de wettelijke aanslagtermijnen effectief werd belast ». | nature a été effectivement imposé dans les délais d'imposition légaux |
B.4.2. In navolging van dat arrest heeft de wetgever de in het geding | ». B.4.2. A la suite de cet arrêt, le législateur a modifié la |
zijnde bepaling, die inmiddels het zesde lid van artikel 219 van het | disposition en cause, qui est entre-temps devenue l'alinéa 6 de |
WIB 1992 is geworden door de opheffing van het vierde lid bij de wet | l'article 219 du CIR 1992 en raison de l'abrogation de l'alinéa 4 par |
van 25 december 2017 « tot hervorming van de vennootschapsbelasting », | la loi du 25 décembre 2017 « portant réforme de l'impôt des sociétés |
gewijzigd bij de wet van 27 juni 2021 « houdende diverse fiscale | », par la loi du 27 juin 2021 « portant des dispositions fiscales |
bepalingen en tot wijziging van de wet van 18 september 2017 tot | diverses et modifiant la loi du 18 septembre 2017 relative à la |
voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van | prévention du blanchiment de capitaux et du financement du terrorisme |
terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten ». | et à la limitation de l'utilisation des espèces ». |
Thans luidt die bepaling dat de afzonderlijke aanslag evenmin wordt | Actuellement, cette disposition énonce que la cotisation distincte |
toegepast « indien het bedrag [van de niet-aangegeven kosten of | n'est pas applicable non plus « si le montant [des dépenses ou |
voordelen van alle aard] begrepen is in een aanslag die met akkoord | avantages de toute nature non déclarés] est compris dans une |
van de binnenlandse verkrijger te zijnen name wordt gevestigd binnen | imposition établie avec l'accord du bénéficiaire résident dans son |
de termijnen bedoeld in de artikelen 354, eerste en tweede lid, en 358 | chef dans les délais visés aux articles 354, alinéas 1er et 2, et 358 |
». | ». |
Die wijzigingen hebben geen weerslag op het onderzoek van de | Ces modifications n'ont pas d'incidence sur l'examen des questions |
prejudiciële vragen. | préjudicielles. |
B.5. Het verwijzende rechtscollege wenst van het Hof te vernemen of | B.5. La juridiction a quo demande à la Cour si l'article 219, alinéa |
het in het geding zijnde artikel 219, zevende lid, van het WIB 1992, | 7, en cause, du CIR 1992, tel qu'il a été remplacé par l'article 30 de |
zoals het werd vervangen bij artikel 30 van de programmawet 19 | la loi-programme du 19 décembre 2014, est compatible avec les articles |
december 2014, bestaanbaar is met de artikelen 10, 11 en 172 van de | 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce que les personnes morales qui |
Grondwet, doordat rechtspersonen die zijn onderworpen aan de | sont assujetties à l'impôt des sociétés et qui allouent des indemnités |
vennootschapsbelasting en die vergoedingen toekennen zonder deze te | sans mentionner celles-ci sur une fiche individuelle et sur un relevé |
vermelden op een individuele fiche en een samenvattende opgave, | récapitulatif sont traitées différemment, sur le plan fiscal, selon |
fiscaal verschillend worden behandeld naargelang de verkrijgers van | que les bénéficiaires de ces indemnités qui n'ont pas été identifiés |
die vergoedingen die niet ondubbelzinnig werden geïdentificeerd binnen | de manière univoque dans le délai de deux ans et six mois à compter du |
2 jaar en 6 maanden volgend op 1 januari van het betreffende | 1er janvier de l'exercice d'imposition concerné ont été effectivement |
aanslagjaar, enerzijds, binnen de wettelijke aanslagtermijnen | imposés dans les délais d'imposition légaux ou n'ont pas été |
effectief werden belast en, anderzijds, niet binnen de wettelijke | effectivement imposés dans les délais légaux d'imposition, bien que |
aanslagtermijnen effectief werden belast ofschoon de fiscale | l'administration fiscale ait eu la possibilité de les soumettre à |
administratie na de identificatie hiertoe de mogelijkheid had. In het | |
eerste geval wordt de vennootschap krachtens het voormelde arrest nr. | l'impôt, après identification. Dans le premier cas, la société n'est, |
125/2019 van 26 september 2019 niet aan de afzonderlijke aanslag in de | en vertu de l'arrêt n° 125/2019, précité, du 26 septembre 2019, pas |
vennootschapsbelasting onderworpen, terwijl de vennootschap in het | soumise à la cotisation distincte à l'impôt de sociétés, alors que, |
tweede geval wel aan die aanslag wordt onderworpen. | dans le second, la société est effectivement soumise à cette |
B.6. Bij het voormelde arrest nr. 125/2019 diende het Hof zich uit te | cotisation. B.6. Par l'arrêt n° 125/2019 précité, la Cour devait se prononcer sur |
spreken over de situatie waarbij de verkrijger van een voordeel buiten | |
de termijn van 2 jaar en 6 maanden op een ondubbelzinnige wijze werd | la situation d'un bénéficiaire d'un avantage identifié de manière |
geïdentificeerd maar binnen de wettelijke aanslagtermijnen effectief | univoque a-delà du délai de deux ans et six mois, mais effectivement |
werd belast. Het Hof heeft zich bij dat arrest niet uitgesproken over | imposé dans les délais d'imposition légaux. La Cour, par cet arrêt, ne |
de situatie waarbij de verkrijger van het voordeel van alle aard | s'est pas prononcée sur la situation dans laquelle le bénéficiaire de |
buiten de termijn van 2 jaar en 6 maanden op een ondubbelzinnige wijze | l'avantage de toute nature a été identifié de manière univoque au-delà |
werd geïdentificeerd en niet binnen de wettelijke aanslagtermijnen | du délai de deux ans et six mois et n'a pas été effectivement imposé |
effectief werd belast, hoewel daartoe nog de mogelijkheid bestond. | dans les délais d'imposition légaux, bien qu'il aurait encore pu l'être. |
B.7.1. Het belastingstelsel dat geldt voor geheime commissielonen, is | B.7.1. Le système de taxation des commissions secrètes est le résultat |
het resultaat van meerdere opeenvolgende wetswijzigingen. De | de plusieurs modifications législatives successives. Les travaux |
parlementaire voorbereiding van die verschillende aanpassingen toont | préparatoires de ces différentes adaptations démontrent que le |
aan dat de wetgever bepaalde vormen van misbruik heeft willen | législateur entendait lutter contre certaines formes d'abus. Il a dès |
bestrijden. Hij heeft dan ook een « correlatie [gelegd] tussen, | lors instauré une « corrélation entre, d'une part, la déductibilité |
eensdeels, de aftrekbaarheid van de bedragen in hoofde van diegene die | des montants dans le chef de celui qui les paie et, d'autre part, l' ' |
ze betaalt en, anderdeels, de belastbaarheid van die bedragen ten name | imposabilité ' de ces montants au nom des bénéficiaires » (Doc. parl., |
van de verkrijgers » (Parl. St., Kamer, 1972-1973, nr. 521/7, pp. | Chambre, 1972-1973, n° 521/7, pp. 38-39). |
38-39). Daarom heeft hij, bij de wet van 25 juni 1973 « tot wijziging van het | C'est pourquoi, par la loi du 25 juin 1973 « modifiant le Code des |
Wetboek van de inkomstenbelastingen met betrekking tot inzonderheid de | |
belastingheffing over meerwaarden, de grondslag en de berekening van | impôts sur les revenus, en ce qui concerne, notamment, la taxation des |
de vennootschapsbelasting en de belasting der niet-verblijfhouders, | plus-values, l'assiette et le calcul de l'impôt des sociétés et de |
zomede tot de beteugeling van sommige vormen van belastingontduiking | l'impôt des non-résidents, ainsi que la répression de certaines formes |
en -ontwijking », de afzonderlijke aanslag vastgesteld « ter | de fraude et d'évasion fiscales », il a établi la cotisation distincte |
compensatie van het verlies van de belasting die niet van de | « compensant la perte de l'impôt qui ne peut être perçu dans le chef |
verkrijgers kan worden gevorderd » (ibid., p. 39). | des bénéficiaires » (ibid., p. 39). |
B.7.2. Oorspronkelijk was de in het geding zijnde bepaling enkel van | B.7.2. A l'origine, la disposition en cause s'appliquait uniquement |
toepassing ten aanzien van de in artikel 57 van het WIB 1992 bedoelde kosten, zijnde de commissies, makelaarslonen, erelonen en voordelen van alle aard die zijn betaald aan de verkrijgers voor wie die sommen beroepsinkomsten zijn, of nog de bezoldigingen en pensioenen betaald aan personeelsleden of gewezen personeelsleden, alsmede aan bestuurders en zaakvoerders. Wanneer een vennootschap de sommen bedoeld in die bepaling niet binnen de opgelegde termijn verantwoordt met de door de wet voorgeschreven individuele fiches en samenvattende opgave, waarbij de volledige identiteit van de begunstigde wordt bekendgemaakt, is zij een afzonderlijke aanslag in de vennootschapsbelasting verschuldigd. Die niet-verantwoorde kosten omvatten de « geheime commissielonen ». De afzonderlijke aanslag in de vennootschapsbelasting op de geheime commissielonen strekt er aldus toe de belastingplichtigen te dwingen hun verplichting na te komen om in de wettelijke vorm en binnen de wettelijke termijn de fiscale administratie de inlichtingen te bezorgen die het haar mogelijk maken tot de aanslag van de verkrijgers over te gaan. | aux dépenses visées à l'article 57 du CIR 1992, c'est-à-dire aux commissions, courtages, honoraires et avantages de toute nature qui sont payés aux bénéficiaires pour qui ces sommes constituent des revenus professionnels, ou encore aux rémunérations et pensions payées aux membres ou anciens membres du personnel, ainsi qu'aux administrateurs et gérants. Lorsqu'une société ne justifie pas dans le délai imparti les sommes visées dans cette disposition par la production des fiches individuelles et du relevé récapitulatif visés par la loi, qui révèlent l'identité du bénéficiaire, elle est redevable d'une cotisation distincte à l'impôt des sociétés. Ces dépenses non justifiées comprennent les « commissions secrètes ». La cotisation distincte sur les commissions secrètes prévue à l'impôt des sociétés tend donc à contraindre les contribuables à respecter leur obligation de fournir à l'administration fiscale, dans la forme et dans le délai prévus par la loi, les informations qui lui permettent de procéder à l'imposition des bénéficiaires. |
B.7.3. Sedert de wetswijziging van 30 maart 1994 blijkt dat naast die | B.7.3. Depuis la modification législative du 30 mars 1994, il s'avère |
wettige doelstelling de wetgever tevens de bedoeling had de fraude te | qu'outre cet objectif légitime, le législateur avait également |
ontraden, waarbij de afzonderlijke aanslag werd vastgesteld op het | l'intention de dissuader la fraude en fixant le taux de la cotisation |
tarief van 300 % en onder meer ertoe strekte het niet-nakomen door de | distincte à 300 % et en visant entre autres à sanctionner le |
belastingplichtige van zijn verplichtingen te bestraffen teneinde | contribuable qui ne respecte pas ses obligations, afin d'éviter la |
herhaling van de inbreuken te voorkomen (Parl. St., Kamer, 1993-1994, | récidive des infractions (Doc. parl., Chambre, 1993-1994, n° 1290/6, |
nr. 1290/6, pp. 45-46 en p. 86). | pp. 45-46 et p. 86). |
B.7.4. Bij de programmawet van 19 december 2014 heeft de wetgever aan | B.7.4. Par la loi-programme du 19 décembre 2014, le législateur a |
de afzonderlijke aanslag op de geheime commissielonen een louter | voulu conférer à la cotisation distincte sur les commissions secrètes |
vergoedend en dus niet langer een bestraffend karakter willen | un caractère purement indemnitaire et non plus un caractère punitif |
toekennen (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-0672/001, p. 10). De | (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-0672/001, p. 10). La |
afzonderlijke aanslag heeft voortaan als enig doel het verlies aan | cotisation distincte a dorénavant pour seul objectif de compenser la |
inkomstenbelastingen te compenseren. | perte d'impôts sur les revenus. |
Overeenkomstig dat doel heeft de wetgever het tarief van de | Conformément à cet objectif, le législateur a ramené le taux de la |
afzonderlijke aanslag op geheime commissielonen teruggebracht van 300 | cotisation distincte sur les commissions secrètes de 300 à 100 % |
tot 100 % (met, in bepaalde gevallen, een bijkomende vermindering tot | (avec, dans certains cas, une réduction supplémentaire allant jusqu'à |
50 % ), te vermeerderen met de aanvullende crisisbijdrage die is | 50 % ), à majorer de la contribution complémentaire de crise prévue à |
neergelegd in artikel 463bis, § 1, 1°, van het WIB 1992. Hij heeft | l'article 463bis, § 1er, 1°, du CIR 1992. Il a également adapté les |
eveneens de gevallen van niet-toepassing van die aanslag, zoals | |
ingevoerd bij de wet van 27 november 2002, aangepast. | cas de non-application de cette cotisation prévus par la loi du 27 |
novembre 2002. | |
Aldus is de aanslag niet van toepassing wanneer de betrokken | La cotisation n'est donc pas applicable si le contribuable concerné |
belastingplichtige aantoont dat het bedrag van de kosten of de | démontre que le montant des dépenses ou des avantages de toute nature |
voordelen van alle aard begrepen is in de door de verkrijger tijdig | est compris dans la déclaration à l'impôt sur les revenus introduite |
ingediende aangifte in de inkomstenbelasting (artikel 219, zesde lid, | par le bénéficiaire dans le délai imparti (article 219, alinéa 6, du |
van het WIB 1992). Bij ontstentenis van zulk een aangifte, wanneer de | CIR 1992). En l'absence d'une telle déclaration, lorsque les dépenses |
kosten of de voordelen van alle aard niet tijdig door de verkrijger | ou les avantages de toute nature n'ont pas été déclarés par le |
ervan zijn aangegeven, wordt de aanslag voortaan niet toegepast « | bénéficiaire dans le délai fixé, la cotisation n'est pas applicable |
indien de verkrijger op ondubbelzinnige wijze werd geïdentificeerd | désormais « si le bénéficiaire a été identifié de manière univoque au |
uiterlijk binnen 2 jaar en 6 maanden volgend op 1 januari van het | plus tard dans le délai de 2 ans et 6 mois à partir du 1er janvier de |
betreffend aanslagjaar » (artikel 219, zevende lid, van het WIB 1992). | l'exercice d'imposition concerné » (article 219, alinéa 7, du CIR 1992). |
B.7.5. Uit een antwoord van de minister van Financiën blijkt dat die | B.7.5. Il ressort d'une réponse du ministre des Finances que ce délai |
termijn van 2 jaar en 6 maanden beoogde de fiscale administratie een | de deux ans et six mois visait à donner à l'administration fiscale une |
periode van ten minste zes maanden te geven om met toepassing van | période d'au moins six mois pour établir, en application de l'article |
artikel 354, eerste lid, van het WIB 1992 een aanvullende aanslag te | 354, alinéa 1er, du CIR 1992, une cotisation complémentaire dans le |
vestigen ten aanzien van de verkrijger van het niet-aangegeven | chef du bénéficiaire de l'avantage non déclaré (Q.R., Chambre, |
voordeel (Vr. en Antw., Kamer, 2015-2016, QRVA 54-072, p. 250). | 2015-2016, QRVA 54-072, p. 250). |
Krachtens artikel 354, eerste lid, van het WIB 1992 kan de op een | En vertu de l'article 354, alinéa 1er, du CIR 1992, le bénéficiaire |
ondubbelzinnige wijze geïdentificeerde verkrijger van een voordeel van | identifié de manière univoque d'un avantage de toute nature qui n'est |
alle aard dat noch op een fiche werd vermeld, noch werd aangegeven, | mentionné ni sur une fiche ni dans la déclaration peut, dans un délai |
binnen een termijn van drie jaar aan de geëigende belasting worden | |
onderworpen teneinde in de beoogde middelen voor de Schatkist te | de trois ans, être soumis à l'impôt applicable afin de pourvoir aux |
voorzien. Die termijn wordt verlengd tot zeven jaar in geval van een | moyens visés par le Trésor. Ce délai est porté à sept ans en cas |
inbreuk op de bepalingen van het WIB 1992 of van de | d'infraction aux dispositions du CIR 1992 ou des arrêtés pris pour son |
uitvoeringsbesluiten, gedaan met bedrieglijk opzet of met het oogmerk | exécution, commise dans une intention frauduleuse ou à dessein de |
te schaden (artikel 354, tweede lid, van het WIB 1992). In de in | nuire (article 354, alinéa 2, du CIR 1992). Dans les cas mentionnés à |
artikel 358 van het WIB 1992 vermelde gevallen mag de belasting bovendien worden gevestigd nadat de in artikel 354 vermelde termijnen verstreken zijn. B.8.1. Het komt de wetgever toe de grondslag van de belasting vast te stellen. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsbevoegdheid. Fiscale maatregelen maken immers een wezenlijk onderdeel uit van het sociaaleconomische beleid. Zij zorgen niet alleen voor een substantieel deel van de inkomsten die de verwezenlijking van dat beleid mogelijk moeten maken, maar zij laten de wetgever ook toe om sturend en corrigerend op te treden en op die manier het sociale en economische beleid vorm te geven. De maatschappelijke keuzen die bij het inzamelen en het inzetten van middelen moeten worden gemaakt, behoren derhalve tot de beoordelingsvrijheid van de wetgever. Het Hof vermag een dergelijke beleidskeuze, alsook de motieven die daaraan ten grondslag liggen, | l'article 358 du CIR 1992, l'impôt peut par ailleurs être établi après l'expiration des délais prévus à l'article 354. B.8.1. Il appartient au législateur d'établir la base de l'impôt. Il dispose en la matière d'une large marge d'appréciation. En effet, les mesures fiscales constituent un élément essentiel de la politique socioéconomique. Elles assurent non seulement une part substantielle des recettes qui doivent permettre la réalisation de cette politique, mais elles permettent également au législateur d'orienter certains comportements et d'adopter des mesures correctrices afin de donner corps à la politique sociale et économique. Les choix sociaux qui doivent être réalisés lors de la collecte et de l'affectation des ressources relèvent par conséquent du pouvoir d'appréciation du législateur. La Cour ne peut sanctionner un tel choix politique et les motifs qui le fondent que s'ils reposent sur |
slechts af te keuren indien zij op een manifeste vergissing zouden | une erreur manifeste ou s'ils sont manifestement déraisonnables. |
berusten of indien zij kennelijk onredelijk zouden zijn. | B.8.2. Eu égard à l'objectif poursuivi par le législateur, qui est, |
B.8.2. In het licht van het door de wetgever nagestreefde doel dat | comme il est dit en B.7.4, de compenser la perte pour le Trésor liée à |
erin bestaat, zoals vermeld in B.7.4, het verlies voor de Schatkist te | l'existence de commissions secrètes constitutives d'une fraude |
compenseren dat verbonden is aan het bestaan van geheime | fiscale, il n'est pas sans justification raisonnable que la |
commissielonen die neerkomen op fiscale fraude, is het niet zonder | non-application de la cotisation en cause soit limitée aux cas dans |
redelijke verantwoording dat de niet-toepassing van de in het geding | lesquels le bénéficiaire de l'avantage de toute nature a été identifié |
zijnde aanslag wordt beperkt tot de gevallen waarin de verkrijger van | de manière univoque dans le délai de deux ans et six mois et, |
het voordeel van alle aard op een ondubbelzinnige wijze werd | |
geïdentificeerd binnen 2 jaar en 6 maanden en, overeenkomstig het in | |
B.4.1 vermelde arrest van het Hof nr. 125/2019 van 26 september 2019, | conformément à l'arrêt de la Cour n° 125/2019 du 26 septembre 2019 |
tot de gevallen waarin de verkrijger van het voordeel van alle aard | mentionné en B.4.1, aux cas dans lesquels le bénéficiaire de |
buiten de termijn van 2 jaar en 6 maanden werd geïdentificeerd doch | l'avantage de toute nature a été identifié au-delà du délai de deux |
binnen één van de wettelijke aanslagtermijnen werd onderworpen aan het | ans et six mois, mais a été soumis au régime d'imposition applicable |
geëigende belastingstelsel. | dans un des délais d'imposition légaux. |
Indien de afzonderlijke aanslag evenmin van toepassing zou zijn in de | Si la non-application de la cotisation distincte valait également pour |
gevallen waarin de verkrijger van het voordeel van alle aard buiten de | les cas dans lesquels le bénéficiaire de l'avantage de toute nature a |
termijn van 2 jaar en 6 maanden werd geïdentificeerd en niet binnen | été identifié au-delà du délai de deux ans et six mois et n'a pas été |
één van de wettelijke aanslagtermijnen werd onderworpen aan het | soumis au régime d'imposition applicable dans un des délais |
geëigende belastingstelsel, hoewel daartoe nog de mogelijkheid | d'imposition légaux alors qu'il aurait encore pu l'être, cela aurait |
bestond, zou dit ertoe leiden dat noch de verstrekker, noch de | pour effet que ni celui qui octroie l'avantage ni celui qui en |
verkrijger van het voordeel aan de geëigende belastingen worden | bénéficie ne seraient soumis à l'imposition applicable, ce qui |
onderworpen, hetgeen afbreuk zou doen aan de door de wetgever | contreviendrait à l'objectif du législateur de compenser la perte |
nagestreefde compensatie van een belastinginkomstenverlies. | d'impôts sur les revenus. |
B.8.3. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.8.3. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 219, zevende lid, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen | L'article 219, alinéa 7, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel |
1992, zoals het werd vervangen bij artikel 30 van de programmawet van | qu'il a été remplacé par l'article 30 de la loi-programme du 19 |
19 december 2014, schendt de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet | décembre 2014, ne viole pas les articles 10, 11 et 172 de la |
niet, in zoverre de niet-toepassing van de afzonderlijke aanslag niet | Constitution, en ce que la non-application de la cotisation distincte |
geldt in de gevallen waarin de verkrijger van het voordeel van alle | ne vaut pas pour les cas dans lesquels le bénéficiaire de l'avantage |
aard buiten de termijn van 2 jaar en 6 maanden op een ondubbelzinnige | de toute nature a été identifié de manière univoque au-delà du délai |
wijze werd geïdentificeerd en niet binnen de wettelijke | de deux ans et six mois et n'a pas été soumis au régime d'imposition |
aanslagtermijnen aan het geëigende belastingstelsel werd onderworpen, | applicable dans les délais d'imposition légaux alors qu'il aurait |
hoewel daartoe nog de mogelijkheid bestond. | encore pu l'être. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 2 december 2021. | la Cour constitutionnelle, le 2 décembre 2021. |
De griffier, | Le greffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
De voorzitter, | Le président, |
L. Lavrysen | L. Lavrysen |