← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 169/2021 van 25 november 2021 Rolnummer 7365 In zake : de
prejudiciële vraag over artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 « tot vaststelling
van het statuut van de leermeesters, de leraars en de Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 169/2021 van 25 november 2021 Rolnummer 7365 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 « tot vaststelling van het statuut van de leermeesters, de leraars en de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) | Extrait de l'arrêt n° 169/2021 du 25 novembre 2021 Numéro du rôle : 7365 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 « fixant le statut des maîtres de religion, des professeurs de relig La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 169/2021 van 25 november 2021 | Extrait de l'arrêt n° 169/2021 du 25 novembre 2021 |
| Rolnummer 7365 | Numéro du rôle : 7365 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 19bis van het koninklijk | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 19bis de |
| besluit van 25 oktober 1971 « tot vaststelling van het statuut van de | l'arrêté royal du 25 octobre 1971 « fixant le statut des maîtres de |
| leermeesters, de leraars en de inspecteurs katholieke, protestantse, | religion, des professeurs de religion et des inspecteurs de religion |
| israëlitische, orthodoxe en islamitische godsdienst der | des religions catholique, protestante, israélite, orthodoxe et |
| onderwijsinstellingen van de Franse Gemeenschap », zoals ingevoegd bij | islamique des établissements d'enseignement de la Communauté française |
| artikel 156 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 10 maart | », tel qu'il a été inséré par l'article 156 du décret de la Communauté |
| 2006 « betreffende de statuten van de leermeesters godsdienst en de | française du 10 mars 2006 « relatif aux statuts des maîtres de |
| leraars godsdienst », gesteld door de Raad van State. | religion et professeurs de religion », posée par le Conseil d'Etat. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de | composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. |
| rechters J.-P. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne en D. | Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne et D. Pieters, assistée |
| Pieters, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest nr. 247.028 van 11 februari 2020, waarvan de expeditie ter | Par l'arrêt n° 247.028 du 11 février 2020, dont l'expédition est |
| griffie van het Hof is ingekomen op 24 februari 2020, heeft de Raad | parvenue au greffe de la Cour le 24 février 2020, le Conseil d'Etat a |
| van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : | posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 | « L'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 fixant le |
| tot vaststelling van het statuut van de leermeesters, de leraars en de | statut des maîtres de religion, des professeurs de religion et des |
| inspecteurs katholieke, protestantse, israëlitische, orthodoxe en | inspecteurs de religion des religions catholique, protestante, |
| islamitische godsdienst der onderwijsinstellingen van de Franse | israélite, orthodoxe et islamique des établissements d'enseignement de |
| Gemeenschap, ingevoegd bij het decreet van 10 maart 2006 en zoals het | la Communauté française, inséré par le décret du 10 mars 2006 et tel |
| was opgesteld vóór de wijziging ervan bij het decreet van 11 juli | qu'il était rédigé avant sa modification par le décret du 11 juillet |
| 2018, de artikelen 10, 11 of 24 van de Grondwet in zoverre die | 2018, viole-t-il les articles 10, 11 ou 24 de la Constitution en ce |
| bepaling niet voorziet in de mogelijkheid, voor het personeelslid op | que cette disposition ne prévoit pas la faculté pour le membre du |
| wie zij van toepassing is, om tegen de beslissing tot ontslag wegens | personnel à qui elle s'applique d'introduire une réclamation contre la |
| een zware fout, zonder opzegtermijn, bezwaar in te dienen bij een | décision de licenciement sans préavis pour faute grave devant une |
| kamer van beroep, terwijl die mogelijkheid uitdrukkelijk is | |
| voorbehouden, bij de artikelen 28bis en 43ter van het koninklijk | chambre de recours, alors que cette faculté est expressément réservée |
| besluit van 22 maart 1969 tot vaststelling van het statuut van de | par les articles 28bis et 43ter de l'arrêté royal du 22 mars 1969 |
| leden van het bestuurs- en onderwijzend personeel, van het opvoedend | fixant le statut des membres du personnel directeur et enseignant, du |
| hulppersoneel, van het paramedisch personeel der inrichtingen voor | personnel auxiliaire d'éducation, du personnel paramédical des |
| kleuter-, lager, gespecialiseerd, middelbaar, | établissements d'enseignement, gardien, primaire, spécialisé, moyen, |
| technisch onderwijs, onderwijs voor sociale promotie en kunstonderwijs van de Staat, alsmede der internaten die van deze inrichtingen afhangen en van de leden van de inspectiedienst die belast is met het toezicht op deze inrichtingen, respectievelijk aan de tijdelijk aangestelde personeelsleden die wegens een zware fout zonder opzegtermijn zijn ontslagen en aan de prioritaire tijdelijke of beschermde tijdelijke personeelsleden die wegens een zware fout zonder opzegtermijn zijn ontslagen, en terwijl die mogelijkheid eveneens is voorbehouden aan de tijdelijken die met een opzegtermijn zijn ontslagen en aan de prioritaire tijdelijken of beschermde tijdelijken die met een opzegtermijn zijn ontslagen, bij respectievelijk de | technique, de promotion sociale et artistique de l'Etat, des internats dépendant de ces établissements et des membres du personnel du service d'inspection chargé de la surveillance de ces établissements respectivement aux membres du personnel désignés à titre temporaire licenciés sans préavis pour faute grave et aux membres du personnel temporaires prioritaires ou temporaires protégés licenciés sans préavis pour faute grave, et que cette faculté est également réservée aux temporaires licenciés moyennant un préavis et aux temporaires prioritaires ou temporaires protégés licenciés moyennant un préavis |
| artikelen 28 en 43 van hetzelfde koninklijk besluit van 22 maart 1969, | par respectivement les articles 28 et 43 du même arrêté royal du 22 |
| alsook aan de leraars-stagiairs godsdienst die met een opzegtermijn | mars 1969, ainsi qu'aux professeurs de religion, en stage, licenciés |
| zijn ontslagen, bij artikel 18 van het voormelde koninklijk besluit | avec un préavis par l'article 18 de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 |
| van 25 oktober 1971 ? ». | précité ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 19bis van het | B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 19bis de l'arrêté |
| koninklijk besluit van 25 oktober 1971 « tot vaststelling van het | royal du 25 octobre 1971 « fixant le statut des maîtres de religion, |
| statuut van de leermeesters, de leraars en de inspecteurs katholieke, | des professeurs de religion et des inspecteurs de religion des |
| protestantse, israëlitische, orthodoxe en islamitische godsdienst der | religions catholique, protestante, israélite, orthodoxe et islamique |
| onderwijsinstellingen van de Franse Gemeenschap » (hierna : het | des établissements d'enseignement de la Communauté française » |
| koninklijk besluit van 25 oktober 1971), zoals ingevoegd bij het | (ci-après : l'arrêté royal du 25 octobre 1971), tel qu'il a été inséré |
| decreet van de Franse Gemeenschap van 10 maart 2006 « betreffende de | par le décret de la Communauté française du 10 mars 2006 « relatif aux |
| statuten van de leermeesters godsdienst en de leraars godsdienst » | statuts des maîtres de religion et professeurs de religion » (ci-après |
| (hierna : het decreet van 10 maart 2006) en zoals het was opgesteld | : le décret du 10 mars 2006) et tel qu'il était rédigé avant sa |
| vóór de wijziging ervan bij het decreet van de Franse Gemeenschap van | modification par le décret de la Communauté française du 11 juillet |
| 11 juli 2018 « houdende verschillende maatregelen betreffende het | 2018 « portant diverses mesures en matière de statut des membres du |
| statuut van het onderwijzend personeel » (hierna : het decreet van 11 | personnel de l'enseignement » (ci-après : le décret du 11 juillet |
| juli 2018). | 2018). |
| B.1.2. Zoals het van toepassing is in de zaak voor de verwijzende | B.1.2. Tel qu'il est applicable dans l'affaire pendante devant le juge |
| rechter, bepaalt artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 : « § 1. Elke stagiair kan wegens een zware fout zonder vooropzeg ontslagen worden. Als zware fout wordt elke nalatigheid beschouwd die elke samenwerking tussen het personeelslid en het inrichtingshoofd van de inrichting waar hij aangesteld is onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt. § 2. Vanaf het ogenblik dat hij op de hoogte is van elementen die een zware fout zouden kunnen uitmaken, roept het inrichtingshoofd bij een ter post aangetekend schrijven het personeelslid op voor een | a quo, l'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 dispose : « 1er. Tout stagiaire peut être licencié sans préavis pour faute grave. Est considéré comme constituant une faute grave, tout manquement qui rend immédiatement et définitivement impossible toute collaboration entre le membre du personnel et le chef d'établissement de l'établissement d'enseignement où il est affecté. § 2. Dès le moment où il a connaissance d'éléments susceptibles de constituer une faute grave, le chef d'établissement convoque par lettre recommandée à la poste, le membre du personnel à une audition |
| hoorzitting die ten vroegste vijf werkdagen en ten laatste tien | qui doit avoir lieu au plus tôt cinq jours ouvrables et au plus tard |
| werkdagen na de versturing van de oproepingsbrief moet plaatshebben. | dix jours ouvrables après l'envoi de la convocation. La procédure se |
| De procedure verloopt verder wanneer het personeelslid niet op de | poursuit lorsque le membre du personnel ne se présente pas à |
| hoorzitting verschijnt of er niet vertegenwoordigd wordt. | l'audition ou n'y est pas représenté. |
| Bij de hoorzitting kan het personeelslid bijgestaan of | Lors de l'audition, le membre du personnel peut se faire assister ou |
| vertegenwoordigd worden door een advocaat, een verdediger gekozen | représenter par un avocat, par un défenseur choisi parmi les membres |
| onder de personeelsleden, in dienstactiviteit of in ruste, van het | du personnel en activité de service ou retraités de l'enseignement |
| door de Franse Gemeenschap georganiseerde onderwijs, of door een | organisé par la Communauté française ou par un représentant d'une |
| vertegenwoordiger van een erkende vakvereniging. | organisation syndicale agréée. |
| § 3. Als het inrichtingshoofd na de hoorzitting of bij afwezigheid van | § 3. Si après l'audition ou en l'absence du membre du personnel ou de |
| het personeelslid of van zijn vertegenwoordiger op de hoorzitting meent dat er voldoende elementen zijn die een zware fout verantwoorden, zendt hij het voorstel tot ontslag onmiddellijk over aan de Regering die haar beslissing binnen de drie werkdagen vanaf de versturing van het voorstel meedeelt. Het ontslag gaat mee met het bewijs dat de verweten feiten werkelijk zijn gebeurd. Het wordt ofwel bij deurwaardersexploot, ofwel bij een ter post aangetekend schrijven, dat uitwerking heeft met ingang van de derde werkdag volgend op de datum van versturing, meegedeeld aan het personeelslid. Een kopie van de beslissing wordt overgezonden aan het hoofd van de | son représentant lors de l'audition, le chef d'établissement estime qu'il y a suffisamment d'éléments constitutifs d'une faute grave, il transmet immédiatement la proposition de licenciement au Gouvernement qui prend sa décision dans les trois jours ouvrables à compter de l'envoi de la proposition. Le licenciement est accompagné de la preuve de la réalité des faits reprochés. Il est notifié au membre du personnel, soit par exploit d'huissier, soit par lettre recommandée à la poste, laquelle produit ses effets le troisième jour ouvrable suivant la date de son expédition. |
| eredienst ». | Copie de la décision est adressée au chef du culte ». |
| B.1.3. Artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 | B.1.3. L'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 précise |
| preciseert de nadere regels van de procedure voor ontslag wegens een | les modalités de la procédure de licenciement sans préavis pour faute |
| zware fout, zonder opzegtermijn, die van toepassing is op de | grave applicable aux maîtres et professeurs de religion stagiaires de |
| stagedoende leermeesters en leraars godsdienst van het door de Franse | l'enseignement organisé par la Communauté française. |
| Gemeenschap ingerichte onderwijs. | |
| B.2.1. Artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 | B.2.1. L'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 a été |
| werd, met ingang van 1 september 2018, gewijzigd bij artikel 37 van | modifié, avec effet au 1er septembre 2018, par l'article 37 du décret |
| het decreet van 11 juli 2018. Naast een aantal andere wijzigingen, | du 11 juillet 2018. Outre d'autres modifications, cette disposition a |
| heeft die bepaling in artikel 19bis een vierde paragraaf ingevoegd, | inséré, dans l'article 19bis, un paragraphe 4, qui dispose : |
| die luidt als volgt : | |
| « Binnen tien dagen na de kennisgeving, bedoeld in § 3, kan het | « Dans les dix jours de la notification visée au § 3, le membre du |
| personeelslid bij aangetekend schrijven tegen de beslissing tot | personnel peut introduire, par envoi recommandé, un recours auprès de |
| ontslag zonder opzegtermijn voor een zware fout bij de Kamer van | la Chambre de recours à l'encontre de la décision de licenciement sans |
| Beroep in beroep gaan. | préavis pour faute grave. |
| Het beroep is niet opschortend. | Le recours n'est pas suspensif. |
| Het niet-verschijnen van de rechtmatig opgeroepen partij of diens | Le défaut de comparution de la partie régulièrement convoquée ou de |
| vertegenwoordiger verhindert niet dat de Kamer van Beroep een beslissing neemt. | son représentant n'empêche pas la Chambre de recours de se prononcer. |
| De Kamer van Beroep brengt haar met redenen omklede advies uit aan de | La Chambre de recours donne son avis motivé au Gouvernement dans un |
| Regering binnen een maand na de datum van ontvangst van het beroep, | délai d'un mois à partir de la date de réception du recours, en |
| door toepassing van de opschorting van tijd als bedoeld in artikel | appliquant la suspension de délai prévue à l'article 147, alinéa 2. Le |
| 147, lid 2. De Regering doet een uitspraak binnen een maand na | Gouvernement statue dans le mois à dater de la réception de l'avis de |
| ontvangst van het advies van de Kamer van Beroep ». | la Chambre de recours ». |
| B.2.2. Ingevolge de wijziging ervan bij het decreet van 11 juli 2018, | B.2.2. A la suite de sa modification par le décret du 11 juillet 2018, |
| bepaalt artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 | l'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 prévoit donc |
| voortaan dus dat een stagedoende leraar of leermeester godsdienst van | désormais que le professeur ou maître de religion stagiaire de |
| het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs in beroep kan gaan | l'enseignement organisé par la Communauté française peut saisir la |
| bij de kamer van beroep om de ten aanzien van hem genomen beslissing | chambre de recours pour contester la décision de licenciement pour |
| tot ontslag wegens een zware fout te betwisten. De parlementaire | faute grave dont il fait l'objet. Les travaux préparatoires du décret |
| voorbereiding van het decreet van 11 juli 2018 preciseert in dat | du 11 juillet 2018 précisent à ce sujet : |
| verband : « Het doel is de harmonisering van de tuchtprocedures, de procedures | « L'objectif est d'harmoniser les procédures disciplinaires, les |
| tot verwijdering, het opstellen van de verslagen en | procédures d'écartement, l'établissement des rapports et des bulletins |
| beoordelingsstaten, alsook het beroep daartegen,... in de | de signalement, ainsi que le recours contre ceux-ci,... dans les |
| verschillende statuten van het officieel onderwijs. Op die manier | divers statuts de l'enseignement officiel. De la sorte, on garantit |
| waarborgt men een gelijke behandeling van alle door die statuten | une égalité de traitement à tous les membres du personnel visés par |
| beoogde personeelsleden, overeenkomstig de artikelen 10 en 11 van de | ces statuts, conformément aux articles 10 et 11 de la Constitution |
| Grondwet [...]. Vanuit die optiek van harmonisering van de statuten | [...]. Dans cette optique d'harmonisation des statuts, les mesures |
| wordt in de volgende maatregelen voorzien : [...] er wordt ook | suivantes sont prévues : [...] un recours à l'encontre du licenciement |
| voorzien in een beroep tegen het ontslag wegens een zware fout van een | pour faute grave d'un membre du personnel technique des CPMS, et d'un |
| technisch personeelslid van de CPMS (Centres psycho-médico-sociaux), | |
| en van een leermeester/leraar godsdienst. Met de invoering van die | maître/professeur de religion, est également mis en place. Avec |
| maatregelen wordt, voor elk ontslag, ongeacht de categorie waartoe het | l'instauration de ces mesures, [pour] chaque licenciement, quelle que |
| personeelslid behoort (tijdelijk of stagedoend), ongeacht het statuut | soit la catégorie du membre du personnel (temporaire ou stagiaire), |
| dat op hem/haar van toepassing is, ongeacht of het ontslag is | quel que soit le statut qui lui est applicable, que le licenciement |
| uitgesproken met een opzegtermijn dan wel wegens een zware fout, in | ait été prononcé avec préavis ou pour faute grave, un recours en |
| een beroep bij de kamer van beroep voorzien » (Parl. St., Parlement | chambre des recours est prévu » (Doc. parl., Parlement de la |
| van de Franse Gemeenschap, 2017-2018, nr. 657/1, pp. 5 en 6). | Communauté française, 2017-2018, n° 657/1, pp. 5 et 6). |
| « De wijziging die wordt aangebracht heeft tot doel een gelijke | « La modification apportée a pour but d'assurer une égalité de |
| behandeling van soortgelijke categorieën van personeel te verzekeren. | |
| Er wordt voorzien in een mogelijkheid om beroep in te stellen bij de | traitement entre des catégories de personnel similaire. Il est |
| kamer van beroep in geval van ontslag wegens een zware fout van een | instauré une possibilité de recours devant la Chambre de recours en |
| leermeester godsdienst/leraar godsdienst van het door de Franse | cas de licenciement pour faute grave d'un maître de |
| Gemeenschap ingerichte onderwijs, zoals die mogelijkheid reeds bestaat | religion/professeur de religion de l'enseignement organisé par la |
| voor de andere leerkrachten die onderworpen zijn aan het statuut van | Communauté française, comme cette possibilité existe déjà pour les |
| 22 maart 1969. | autres enseignants soumis au statut du 22 mars 1969. |
| Dat artikel verduidelijkt eveneens de opschorting van de termijn op | Cet article apporte également des précisions en matière de suspension |
| het niveau van de kamer van beroep, en de inwerkingtreding van de | du délai au niveau de la chambre de recours et de prise d'effet de la |
| maatregel » (ibid., p. 12). | mesure » (ibid., p. 12). |
| B.3.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het verschil in | B.3.1. La question préjudicielle porte sur la différence de traitement |
| behandeling tussen de stagedoende leermeesters en leraars godsdienst | entre les maîtres et professeurs de religion stagiaires de |
| van het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs die zijn | l'enseignement organisé par la Communauté française qui sont licenciés |
| ontslagen wegens een zware fout, zonder opzegtermijn, en, enerzijds, | sans préavis pour faute grave et, d'une part, les autres membres du |
| de andere tijdelijke, prioritaire tijdelijke en beschermde tijdelijke | personnel enseignant temporaires, temporaires prioritaires et |
| leden van het onderwijzend personeel van het door de Franse | temporaires protégés de l'enseignement organisé par la Communauté |
| Gemeenschap ingerichte onderwijs die zijn ontslagen wegens een zware | française qui sont licenciés sans préavis pour faute grave, et, |
| fout, zonder opzegtermijn, en, anderzijds, de stagedoende leraars | d'autre part, les professeurs de religion stagiaires de l'enseignement |
| godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs die | organisé par la Communauté française qui sont licenciés avec préavis |
| zijn ontslagen met een opzegtermijn alsook de andere tijdelijke, | ainsi que les autres membres du personnel temporaires, temporaires |
| prioritaire tijdelijke en beschermde tijdelijke personeelsleden van | |
| het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs die zijn ontslagen | prioritaires et temporaires protégés de l'enseignement organisé par la |
| met een opzegtermijn. Krachtens artikel 19bis van het koninklijk | Communauté française qui sont licenciés avec préavis. En vertu de |
| besluit van 25 oktober 1971, zoals het van toepassing is in de zaak | l'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971, tel qu'il est |
| voor de verwijzende rechter, kunnen de stagedoende leermeesters en | applicable dans l'affaire pendante devant le juge a quo, les maîtres |
| leraars godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte | et professeurs de religion stagiaires de l'enseignement organisé par |
| onderwijs die zijn ontslagen wegens een zware fout niet verzoeken om | la Communauté française licenciés pour faute grave ne peuvent pas |
| het advies van een kamer van beroep tegen de ontslagmaatregel die ten | solliciter l'avis d'une chambre de recours contre la mesure de |
| aanzien van hen is genomen, terwijl wel in die mogelijkheid is | licenciement dont ils font l'objet, alors que cette possibilité est |
| voorzien, krachtens verschillende bepalingen van het koninklijk | prévue en vertu de plusieurs dispositions de l'arrêté royal du 25 |
| besluit van 25 oktober 1971 en van het koninklijk besluit van 22 maart | octobre 1971 et de l'arrêté royal du 22 mars 1969 « fixant le statut |
| 1969 « tot vaststelling van het statuut van de leden van het bestuurs- | des membres du personnel directeur et enseignant, du personnel |
| en onderwijzend personeel, van het opvoedend hulppersoneel, van het | auxiliaire d'éducation, du personnel paramédical des établissements |
| paramedisch personeel der inrichtingen voor kleuter-, lager, | d'enseignement gardien, primaire, spécial, moyen, technique, de |
| buitengewoon, middelbaar, technisch, kunst- en normaalonderwijs van de | promotion sociale et artistique de l'Etat, des internats dépendant de |
| Staat, alsmede der internaten die van deze inrichtingen afhangen en | ces établissements et des membres du personnel du service d'inspection |
| van de leden van de inspectiedienst die belast is met het toezicht op | chargé de la surveillance de ces établissements » (ci-après : l'arrêté |
| deze inrichtingen » (hierna : het koninklijk besluit van 22 maart | royal du 22 mars 1969) au profit des membres précités du personnel |
| 1969), voor de voormelde leden van het onderwijzend personeel van het | enseignant de l'enseignement organisé par la Communauté française. |
| door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs. | |
| B.3.2. De prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid van dat | B.3.2. La question préjudicielle porte sur la compatibilité de cette |
| verschil in behandeling met de artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet. | différence de traitement avec les articles 10, 11 et 24 de la Constitution. |
| B.4.1. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet waarborgen het beginsel | B.4.1. Les articles 10 et 11 de la Constitution garantissent le |
| van gelijkheid en niet-discriminatie. Artikel 24, § 4, van de Grondwet | principe d'égalité et de non-discrimination. L'article 24, § 4, de la |
| is een bijzondere toepassing van dat beginsel in onderwijszaken. | Constitution constitue une application particulière de ce principe en |
| matière d'enseignement. | |
| B.4.2. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet | B.4.2. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
| uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
| wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
| berust en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
| Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
| rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
| en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
| gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
| er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
| aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
| B.5.1. De Franse Gemeenschapsregering voert aan dat de stagedoende | B.5.1. Le Gouvernement de la Communauté française soutient que les |
| leermeesters en leraars godsdienst van het door de Franse Gemeenschap | maîtres et professeurs de religion stagiaires de l'enseignement |
| ingerichte onderwijs die zijn ontslagen wegens een zware fout, zonder | organisé par la Communauté française qui sont licenciés sans préavis |
| opzegtermijn, enerzijds, en de andere prioritaire tijdelijke en | pour faute grave, d'une part, et les autres membres du personnel |
| beschermde tijdelijke leden van het onderwijzend personeel van dat | enseignant temporaires prioritaires et temporaires protégés de cet |
| onderwijs die zijn ontslagen met een opzegtermijn alsook de | enseignement qui sont licenciés avec préavis, ainsi que les |
| stagedoende leraars godsdienst van dat onderwijs die zijn ontslagen | professeurs de religion en stage de cet enseignement qui sont |
| met een opzegtermijn, anderzijds, niet vergelijkbaar zijn in het licht | licenciés avec préavis, d'autre part, ne sont pas comparables au |
| van de in het geding zijnde bepaling, gelet op de ernst van de fout | regard de la disposition en cause, eu égard à la gravité de la faute à |
| die aanleiding heeft gegeven tot het ontslag. | l'origine du licenciement. |
| B.5.2. Verschil en niet-vergelijkbaarheid mogen niet met elkaar worden | B.5.2. Il ne faut pas confondre différence et non-comparabilité. En |
| verward. Te dezen moet het Hof zich uitspreken over de vergelijking | l'occurrence, la Cour doit se prononcer sur la comparaison entre les |
| tussen leden van het onderwijzend personeel van het door de Franse | membres du personnel enseignant de l'enseignement organisé par la |
| Gemeenschap ingerichte onderwijs die niet vastbenoemd zijn en ten | Communauté française qui ne sont pas nommés à titre définitif et qui |
| aanzien van wie een ontslagmaatregel is genomen. Die categorieën van | font l'objet d'une mesure de licenciement. Ces catégories de personnes |
| personen zijn vergelijkbaar. Het loutere feit dat het ontslag in het | sont comparables. La seule circonstance que, dans un cas, le |
| ene geval niet gepaard gaat met een opzegtermijn en in de andere | licenciement n'est pas assorti d'un délai de préavis, alors qu'il |
| gevallen wel, kan weliswaar een element zijn in de beoordeling van een | l'est dans les autres cas peut certes constituer un élément dans |
| verschil in behandeling, maar kan niet volstaan om tot de | l'appréciation d'une différence de traitement, mais elle ne suffit pas |
| niet-vergelijkbaarheid te besluiten, anders zou de toetsing aan het | pour conclure à la non-comparabilité, sous peine de priver de sa |
| beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie van elke inhoud worden | substance le contrôle qui est exercé au regard du principe d'égalité |
| ontdaan. | et de non-discrimination. |
| B.6.1. Artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971, | B.6.1. L'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971, tel qu'il |
| zoals het van toepassing is op het geschil voor de verwijzende | est applicable au litige devant le juge a quo, ne permet pas aux |
| rechter, biedt de stagedoende leermeesters en leraars godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs die zijn ontslagen wegens een zware fout niet de mogelijkheid om in beroep te gaan bij een kamer van beroep ter betwisting van de ten aanzien van hen genomen beslissing tot ontslag. B.6.2. De mogelijkheid om in beroep te gaan bij een kamer van beroep was oorspronkelijk bedoeld voor verscheidene personeelsleden van het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs die niet vastbenoemd waren en ten aanzien van wie een ontslagmaatregel was genomen met een opzegtermijn. Wat betreft de tijdelijke leden van het onderwijzend personeel die worden ontslagen met een opzegtermijn, bepaalt artikel 28, vijfde en | maîtres et professeurs de religion stagiaires de l'enseignement organisé par la Communauté française licenciés pour faute grave de saisir une chambre de recours pour contester la décision de licenciement dont ils font l'objet. B.6.2. La faculté de saisir une chambre de recours était initialement prévue au profit de divers membres du personnel de l'enseignement organisé par la Communauté française qui n'étaient pas nommés à titre définitif et qui avaient fait l'objet d'une mesure de licenciement avec préavis. Au sujet des membres du personnel enseignant temporaires qui sont licenciés avec préavis, l'article 28, alinéas 5 et 6, de l'arrêté |
| zesde lid, van het koninklijk besluit van 22 maart 1969 : | royal du 22 mars 1969 dispose : |
| « Het tijdelijk personeelslid dat opgezegd is, mag binnen de tien | « Le temporaire, mis en préavis, peut dans les dix jours de la |
| dagen na de kennisgeving van de opzegging een aangetekend | |
| bezwaarschrift indienen bij de Minister, die het onmiddellijk | notification du préavis, introduire par recommandé une réclamation |
| doorstuurt naar de raad van beroep. Deze brengt bij de Minister advies | écrite auprès du Ministre qui la fait parvenir aussitôt à la Chambre |
| uit binnen een termijn van ten hoogste twee maanden, te rekenen van de | de recours. Celle-ci donne son avis au Ministre dans un délai maximum |
| datum van ontvangst van het bezwaarschrift, door toepassing van de | de deux mois à partir de la date de réception de la réclamation, en |
| opschorting van tijd als bedoeld in artikel 147, lid 2. De Minister | appliquant la suspension de délai prévue à l'article 147, alinéa 2. Le |
| beslist binnen een termijn van één maand ingaande op de datum van | Ministre prend sa décision dans le délai d'un mois à partir de la |
| ontvangst van het advies. | réception de l'avis. |
| Op eigen verzoek wordt het tijdelijk personeelslid door de raad van | Le temporaire est, à sa demande, entendu par la Chambre de recours. Il |
| beroep gehoord. Hij mag zich laten bijstaan door een advocaat, door | peut se faire assister par un avocat, un défenseur choisi parmi les |
| een verdediger gekozen onder de in actieve dienst zijnde of | membres du personnel de l'enseignement de l'Etat en activité de |
| gepensioneerde personeelsleden van het rijksonderwijs of door een | service ou retraité ou par un délégué d'une organisation syndicale |
| afgevaardigde van een erkende vakvereniging ». Wat betreft de prioritaire tijdelijke of beschermde tijdelijke leden van het onderwijzend personeel die worden ontslagen met een opzegtermijn, bepaalt artikel 43, eerste tot vijfde lid, van hetzelfde koninklijk besluit : « De prioritair tijdelijke of de beschermde tijdelijke tegen wie een gemotiveerd voorstel tot ontslag wordt geformuleerd, kan binnen tien dagen een bezwaarschrift indienen bij het inrichtingshoofd of de door de Regering aangewezen ambtenaar-generaal of de afgevaardigde van die ambtenaar, die hem dezelfde dag de ontvangst ervan bevestigt. Het inrichtingshoofd of de door de Regering aangewezen ambtenaar-generaal of de afgevaardigde van die ambtenaar zendt het | agréée ». Au sujet des membres du personnel enseignant temporaires prioritaires ou temporaires protégés qui sont licenciés avec préavis, l'article 43, alinéas 1 à 5, du même arrêté royal dispose : « Le temporaire prioritaire ou le temporaire protégé à charge duquel est formulée une proposition motivée de licenciement peut introduire, dans les dix jours, une réclamation écrite auprès du chef d'établissement ou du fonctionnaire général désigné par le Gouvernement ou du délégué dudit fonctionnaire qui lui en accuse réception le jour même. Le chef d'établissement ou le fonctionnaire général désigné par le |
| bezwaarschrift de dag van de ontvangst over aan de Minister. Zodra de | Gouvernement ou le délégué dudit fonctionnaire transmet, le jour de la |
| Minister het bezwaarschrift ontvangen heeft, stuurt hij het door naar | réception, la réclamation au Ministre. Aussitôt qu'il l'a reçue, le |
| de raad van beroep. Deze brengt bij de Minister advies uit binnen een | Ministre fait parvenir la réclamation à la chambre de recours. |
| termijn van ten hoogste twee maanden, te rekenen van de datum van | Celle-ci donne son avis au Ministre dans un délai maximum de deux mois |
| ontvangst van het bezwaarschrift, door toepassing van de opschorting | à partir de la date de réception de la réclamation, en appliquant la |
| van tijd als bedoeld in artikel 147, alinea 2. | suspension de délai prévue à l'article 147, alinéa 2. |
| Het personeelslid wordt op eigen verzoek door de raad van beroep | Le membre du personnel est, à sa demande, entendu par la chambre de |
| gehoord. Hij mag zich laten bijstaan door een advocaat, door een | recours. Il peut se faire assister par un avocat, un défenseur choisi |
| verdediger gekozen onder de in actieve dienst zijnde of gepensioneerde | parmi les membres du personnel de l'enseignement de la Communauté |
| personeelsleden van het onderwijs van de Franse Gemeenschap, of door | française en activité de service ou retraité, ou par un délégué d'une |
| een afgevaardigde van een erkende vakvereniging. | organisation syndicale agréée. |
| De niet-verschijning van het personeelslid of van zijn | Le défaut de comparution du membre du personnel ou de son représentant |
| vertegenwoordiger belet de raad van beroep niet, zich uit te spreken. | n'empêche pas la chambre de recours de se prononcer. |
| De Minister beslist binnen de maand te rekenen van de ontvangst van | Le Ministre statue dans le délai d'un mois à partir de la réception de |
| het advies. Bij gebrek aan ministeriële beslissing binnen deze termijn | l'avis. A défaut de décision ministérielle rendue dans ce délai, |
| geldt het advies van de raad van beroep als beslissing ». | l'avis de la chambre de recours vaut décision ». |
| Wat betreft de stagedoende leraars godsdienst die worden ontslagen met | Au sujet des professeurs de religion stagiaires qui sont licenciés |
| een opzegtermijn, bepaalt artikel 18, § 3, eerste tot vijfde lid, van | avec préavis, l'article 18, § 3, alinéas 1 à 5, de l'arrêté royal du |
| het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 : « De stagiair waarvoor een gemotiveerd voorstel tot ontslag gemaakt wordt, kan binnen de tien dagen een schriftelijke klacht indienen bij het inrichtingshoofd dat de ontvangst ervan de dag zelf bewijst. Het inrichtingshoofd zendt dezelfde dag het voorstel tot ontslag over aan de Regering. Hij overhandigt een kopie aan zijn inspecteur of aan het hoofd van de eredienst naargelang het geval. Bij ontvangst van deze kopie maakt de Regering de klacht over aan de Raad van beroep. Deze geeft zijn advies aan de Regering binnen een termijn van hoogstens twee maanden vanaf de datum van ontvangst van de klacht. Het personeelslid wordt op zijn aanvraag gehoord door de Raad van beroep. Het kan bijgestaan worden door een advocaat, een verdediger gekozen onder de personeelsleden van het door de Franse Gemeenschap georganiseerde onderwijs, in dienstactiviteit of in ruste, of door een vertegenwoordiger van een erkende vakvereniging. Bij het niet verschijnen van het personeelslid of van zijn vertegenwoordiger kan de Raad zich toch uitspreken. De Regering doet uitspraak binnen de termijn van een maand vanaf de ontvangst van het advies van de Raad van beroep. Wanneer het ontslag | 25 octobre 1971 dispose : « Le stagiaire à charge duquel est formulée une proposition motivée de licenciement peut introduire, dans les dix jours, une réclamation écrite auprès du chef d'établissement ou du fonctionnaire général désigné par le Gouvernement ou le délégué dudit fonctionnaire qui lui en accuse réception le jour même. Le chef d'établissement ou le fonctionnaire général désigné par le Gouvernement ou le délégué dudit fonctionnaire transmet, le jour de la réception, la réclamation au Gouvernement. Il en transmet copie à son inspecteur. Dès réception de cette dernière le Gouvernement fait parvenir la réclamation à la Chambre de recours. Celle-ci donne son avis au Gouvernement dans un délai maximum de deux mois à partir de la date de réception de la réclamation, en appliquant la suspension de délai prévue à l'article 147, alinéa 2, de l'arrêté royal du 22 mars 1969. Le membre du personnel est, à sa demande, entendu par la Chambre de recours. Il peut se faire assister par un avocat, par un défenseur choisi parmi les membres du personnel de l'enseignement organisé par la Communauté française en activité de service ou retraités, ou par un représentant d'une organisation syndicale agréée. Le défaut de comparution du membre du personnel ou de son représentant n'empêche pas la Chambre de recours de se prononcer. Le Gouvernement statue dans le délai d'un mois à partir de la |
| voorgesteld werd door het hoofd van de eredienst of door de bevoegde | réception de l'avis de la Chambre de recours. Lorsque le licenciement |
| inspecteur, is de Regering gebonden door het advies van de Raad van | a été proposé par l'inspecteur compétent, l'avis de la Chambre de |
| beroep ». | recours lie le Gouvernement ». |
| B.6.3. De decreetgever heeft vervolgens die mogelijkheid om in beroep | B.6.3. Le législateur décrétal a par la suite étendu cette faculté de |
| te gaan bij een kamer van beroep uitgebreid tot bepaalde | saisir une chambre de recours au profit de certains membres du |
| personeelsleden van het door de Franse Gemeenschap ingerichte | personnel de l'enseignement organisé par la Communauté française qui |
| onderwijs die worden ontslagen wegens een zware fout, zonder | sont licenciés sans préavis pour faute grave. |
| opzegtermijn. | |
| B.6.4. Wat betreft de tijdelijke leden van het onderwijzend personeel | B.6.4. Au sujet des membres du personnel enseignant temporaires qui |
| die zijn ontslagen wegens een zware fout, zonder opzegtermijn, bepaalt | sont licenciés sans préavis pour faute grave, l'article 28bis, § 4, de |
| artikel 28bis, § 4, van het koninklijk besluit van 22 maart 1969, | l'arrêté royal du 22 mars 1969, tel qu'il a été inséré par le décret |
| zoals ingevoegd bij het decreet van de Franse Gemeenschap van 10 | de la Communauté française du 10 février 2011 « portant des |
| februari 2011 « houdende diverse bepalingen inzake leerplichtonderwijs | dispositions diverses en matière d'enseignement obligatoire et de |
| en onderwijs voor sociale promotie » (hierna : het decreet van 10 | promotion sociale » (ci-après : le décret du 10 février 2011), dispose |
| februari 2011) : | : |
| « Het personeelslid kan binnen de tien dagen een schriftelijke klacht | « Le membre du personnel peut introduire, dans les dix jours, une |
| bij de Minister indienen. Die klacht wordt per aangetekende brief | réclamation écrite auprès du Ministre. Cette réclamation est |
| ingediend. Zodra de Minister de klacht ontvangen heeft, kan hij de | introduite par lettre recommandée. Aussitôt qu'il l'a reçue, le |
| klacht bij de Raad van beroep doen toekomen. Deze brengt zijn advies | Ministre fait parvenir la réclamation à la Chambre de recours. |
| uit aan de Regering binnen een termijn van hoogstens twee maanden na | Celle-ci donne son avis au Gouvernement dans un délai maximum de deux |
| de datum van ontvangst van de klacht. | mois à partir de la date de réception de la réclamation. |
| Het personeelslid wordt op eigen aanvraag door de Raad van beroep | Le membre du personnel, est, à sa demande, entendu par la Chambre de |
| verhoord. Hij kan zich laten bijstaan door een advocaat, een | recours. Il peut se faire assister par un avocat, un défenseur choisi |
| verdediger gekozen onder de personeelsleden van het onderwijs van de | parmi les membres du personnel de l'enseignement de la Communauté |
| Franse Gemeenschap, in dienstactiviteit of in ruste, of door een | française en activité de service ou retraité, ou par un délégué d'une |
| afgevaardigde van een erkende vakorganisatie. | organisation syndicale agréée. |
| De niet-verschijning van het personeelslid of van zijn | Le défaut de comparution du membre du personnel ou de son représentant |
| vertegenwoordiger belet de Raad van beroep niet, zich uit te spreken. | n'empêche pas la Chambre de recours de se prononcer. |
| De Regering doet uitspraak vanaf de ontvangst van het advies ». | Le Gouvernement statue dès réception de l'avis ». |
| Wat betreft de prioritaire tijdelijke en beschermde tijdelijke leden | Au sujet des membres du personnel enseignant temporaires prioritaires |
| van het onderwijzend personeel die zijn ontslagen wegens een zware | et temporaires protégés qui sont licenciés sans préavis pour faute |
| fout, zonder opzegtermijn, bepaalt artikel 43ter, § 4, van het | |
| koninklijk besluit van 22 maart 1969, zoals het werd ingevoegd bij het | grave, l'article 43ter, § 4, de l'arrêté royal du 22 mars 1969, tel |
| decreet van 10 februari 2011 : | qu'il a été inséré par le décret du 10 février 2011, dispose : |
| « Het personeelslid kan binnen de tien dagen een schriftelijke klacht | « Le membre du personnel peut introduire, dans les dix jours, une |
| bij de Minister indienen. Die klacht wordt per aangetekende brief | réclamation écrite auprès du Ministre. Cette réclamation est |
| ingediend. Zodra de Minister de klacht ontvangen heeft, kan hij de | introduite par envoi recommandé. Aussitôt qu'il l'a reçue, le Ministre |
| klacht bij de Raad van beroep doen toekomen. Deze brengt zijn advies | fait parvenir la réclamation à la Chambre de recours. Celle-ci donne |
| uit aan de Regering binnen een termijn van hoogstens twee maanden na | son avis au Gouvernement dans un délai maximum d'un mois à partir de |
| de datum van ontvangst van de klacht. Het personeelslid wordt op eigen aanvraag door de Raad van beroep verhoord. Hij kan zich laten bijstaan door een advocaat, een verdediger gekozen onder de personeelsleden van het onderwijs van de Franse Gemeenschap, in dienstactiviteit of in ruste, of door een afgevaardigde van een erkende vakorganisatie. De niet-verschijning van het personeelslid of van zijn vertegenwoordiger belet de Raad van beroep niet, zich uit te spreken. De Regering doet uitspraak vanaf de ontvangst van het advies ». | la date de réception de la réclamation, en appliquant la suspension de délai prévue à l'article 147, alinéa 2. Le membre du personnel, est, à sa demande, entendu par la Chambre de recours. Il peut se faire assister par un avocat, un défenseur choisi parmi les membres du personnel de l'enseignement de la Communauté française en activité de service ou retraité, ou par un délégué d'une organisation syndicale agréée. Le défaut de comparution du membre du personnel ou de son représentant n'empêche pas la Chambre de recours de se prononcer. Le Gouvernement statue dans le mois à dater de la réception de l'avis ». |
| In de parlementaire voorbereiding van het decreet van 10 februari 2011 | Les travaux préparatoires du décret du 10 février 2011 précisent qu'en |
| wordt gepreciseerd dat, wat betreft de procedure voor ontslag wegens | ce qui concerne la procédure de licenciement sans préavis pour faute |
| een zware fout, zonder opzegtermijn, zoals bepaald in de voormelde | |
| artikelen 28bis en 43ter, de decreetgever zich heeft geïnspireerd op | grave prévue par les articles 28bis et 43ter, précités, le législateur |
| het koninklijk besluit van 22 maart 1969, meer bepaald op de | décrétal s'est inspiré de l'arrêté royal du 22 mars 1969, plus |
| beroepsmogelijkheden die zijn vastgelegd in de voormelde artikelen 28 | précisément des possibilités de recours prévues aux articles 28 et 43, |
| en 43 van dat koninklijk besluit : | précités, de cet arrêté royal : |
| « Gelet op de zwaarte van de sanctie van ontslag wegens een zware | « Considérant la gravité de la sanction de licenciement sans préavis |
| fout, zonder opzegtermijn, strekt het voorliggende amendement dus | pour faute grave, le présent amendement entend donc octroyer une |
| ertoe een mogelijkheid toe te kennen tot indiening van een bezwaar, | |
| die vergelijkbaar is met de bestaande regeling in geval van ontslag | possibilité de réclamation similaire à ce qui existe en cas de |
| met opzegtermijn » (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, | licenciement moyennant préavis » (Doc. parl., Parlement de la |
| 2010-2011, nr. 161/2, p. 3). | Communauté française, 2010-2011, n° 161/2, p. 3) ». |
| B.6.5. Die evolutie toont aan dat, bij de aanneming van artikel 19bis | B.6.5. Il résulte de cette évolution qu'au moment de l'adoption de |
| van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971, bij het decreet van de | l'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 par le décret de |
| Franse Gemeenschap van 10 maart 2006, de stagedoende leermeesters en | la Communauté française du 10 mars 2006, les maîtres et les |
| leraars godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte | professeurs de religion stagiaires de l'enseignement organisé par la |
| onderwijs die waren ontslagen wegens een zware fout, zonder | Communauté française qui avaient été licenciés sans préavis pour faute |
| opzegtermijn, op dezelfde manier werden behandeld als de tijdelijke, | grave étaient traités de la même manière que les membres du personnel |
| prioritaire tijdelijke en beschermde tijdelijke leden van het | enseignant temporaires, temporaires prioritaires et temporaires |
| onderwijzend personeel van het door de Franse Gemeenschap ingerichte | protégés de l'enseignement organisé par la Communauté française qui |
| onderwijs die waren ontslagen wegens een zware fout, zonder | avaient été licenciés sans préavis pour faute grave, puisqu'aucune des |
| opzegtermijn, omdat geen enkele van de personen die tot die twee | personnes relevant de ces deux catégories ne disposait de la |
| categorieën behoorden over de mogelijkheid beschikte om in beroep te | possibilité de saisir une chambre de recours pour contester la mesure |
| gaan bij een kamer van beroep ter betwisting van de ontslagmaatregel wegens een zware fout. Dat was evenwel niet langer het geval op het ogenblik van de feiten die aanleiding hebben gegeven tot het geschil voor de verwijzende rechter. B.7. De mogelijkheid om in beroep te gaan bij een kamer van beroep ter betwisting van een beslissing tot ontslag, is een substantiële waarborg voor een tijdelijk of stagedoend personeelslid van het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs dat is ontslagen. Zoals de verwijzende rechter opmerkt, draagt de kamer van beroep, wanneer in haar optreden is voorzien inzake ontslag van tijdelijke personeelsleden of stagiairs, met het met redenen omklede advies dat zij verstrekt, ertoe bij dat het orgaan dat de eindbeslissing vermag te nemen een betere kennis heeft van het betrokken dossier. Dat advies is immers, voor het betrokken personeelslid, een waarborg voor de inachtneming, door de overheid, van haar zorgvuldigheidsplicht. | de licenciement pour faute grave. Tel n'était cependant plus le cas au moment des faits qui ont donné lieu au litige pendant devant le juge a quo. B.7. La possibilité de saisir une chambre de recours pour contester une décision de licenciement constitue une garantie significative pour le membre du personnel temporaire ou stagiaire de l'enseignement organisé par la Communauté française qui fait l'objet du licenciement. Ainsi que le juge a quo le relève, lorsque son intervention est prévue en matière de licenciement du personnel temporaire ou des stagiaires, la chambre de recours contribue, par l'avis motivé qu'elle donne, à fournir à l'organe investi du pouvoir final de décision une meilleure connaissance du dossier en cause. Cet avis constitue en effet, pour le membre du personnel concerné, une garantie du respect par l'autorité de son devoir de minutie. |
| De regelmatigheid van de procedure voor de kamer van beroep is een | La régularité de la procédure devant la chambre de recours est une |
| voorwaarde voor de geldigheid van de tuchtprocedure zelf (zie RvSt, 1 | condition de validité de la procédure disciplinaire elle-même (voy. |
| juli 2011, nr. 214.375; 14 juli 2009, nr. 195.228; 30 november 2001, | C.E., 1er juillet 2011, n° 214.375; 14 juillet 2009, n° 195.228; 30 |
| nr. 101.371). De redenen waarom de bevoegde overheid afwijkt van het | novembre 2001, n° 101.371). Les raisons pour lesquelles l'autorité |
| advies van de kamer van beroep moeten bovendien kunnen worden | compétente s'écarte de l'avis de la chambre de recours doivent en |
| opgemaakt uit de motivering van de beslissing tot ontslag, « zodat het | outre ressortir de la motivation de la décision de licenciement, « [de |
| gesanctioneerde personeelslid, en de Raad van State, wanneer bij hem | sorte à] permettre à l'agent sanctionné et au Conseil d'Etat lorsqu'il |
| een beroep is ingesteld, de als bewezen beschouwde feiten kunnen | est saisi d'un recours [...] d'identifier les faits considérés comme |
| identificeren, kennis kunnen hebben van de kwalificatie die eraan | établis, de connaître la qualification qui leur est donnée ainsi que |
| wordt gegeven alsook van de redenen die de tuchtoverheid ertoe hebben | les raisons qui ont conduit l'autorité disciplinaire à choisir, dans |
| gebracht om, wat de strafmaat betreft, de straf te kiezen die | l'échelle des peines, celle qui a effectivement été appliquée » (C.E., |
| daadwerkelijk werd toegepast » (RvSt, 9 juli 2015, nr. 231.907). Het | 9 juillet 2015, n° 231.907). L'importance de la procédure |
| belang van de tuchtprocedure wordt versterkt door het feit dat de Raad | disciplinaire est accentuée par le fait que le Conseil d'Etat n'exerce |
| van State slechts een marginale toetsing uitvoert van de bevoegdheid | qu'un contrôle marginal sur le pouvoir de l'autorité compétente de |
| van de bevoegde overheid om een handeling te kwalificeren als een | |
| tuchtvergrijp (RvSt, 9 juli 2015, nr. 231.907; 27 september 2011, nr. | qualifier un acte de manquement disciplinaire (C.E., 9 juillet 2015, |
| 215.346; 25 juni 2008, nr. 184.728). | n° 231.907; 27 septembre 2011, n° 215.346; 25 juin 2008, n° 184.728). |
| B.8. Gelet op het belang van de tussenkomst van de kamer van beroep, | B.8. Vu l'intérêt de l'intervention de la chambre de recours, |
| bestaat er geen enkele redelijke verantwoording voor de afwezigheid, | l'absence d'une possibilité pour les maîtres et les professeurs de |
| van de mogelijkheid voor de stagedoende leermeesters en leraars | religion stagiaires de l'enseignement organisé par la Communauté |
| godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte onderwijs die | française qui ont été licenciés pour faute grave sans délai de préavis |
| waren ontslagen wegens een zware fout zonder opzegtermijn om die | de contester ce licenciement devant la chambre de recours, comme c'est |
| ontslagbeslissing te betwisten voor de kamer van beroep, zoals dat het | le cas dans l'instance soumise au juge a quo, est dénuée de |
| geval is in het geschil voor de verwijzende rechter. | justification raisonnable. |
| Het voorgaande geldt des te meer, gelet op de zwaarte van de sanctie | Ce qui précède est d'autant plus vrai au regard de la lourdeur de la |
| van ontslag wegens een zware fout zonder opzegtermijn. Het is | sanction du licenciement pour faute grave sans délai de préavis. C'est |
| overigens om die reden dat de Franse Gemeenschap, bij decreet van 10 | par ailleurs pour cette raison que, par décret du 10 février 2011, la |
| februari 2011, de mogelijkheid om beroep in te stellen bij de kamer | Communauté française a étendu la possibilité de saisir la chambre de |
| van beroep heeft uitgebreid tot de prioritaire tijdelijke en | recours aux membres temporaires prioritaires et aux membres |
| beschermde tijdelijke leden van het onderwijzend personeel die zijn | temporaires protégés du personnel enseignant qui sont licenciés pour |
| ontslagen wegens een zware fout zonder opzegtermijn en waarom zij er, | faute grave sans délai de préavis et qu'elle a décidé, par décret du |
| bij decreet van 11 juli 2018, voor geopteerd heeft om in die | 11 juillet 2018, de prévoir aussi cette possibilité pour les maîtres |
| mogelijkheid ook te voorzien voor de stagedoende leraars of | ou professeurs de religion stagiaires de l'enseignement organisé par |
| leermeesters godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte | la Communauté française. Lorsque le législateur décrétal prévoit une |
| onderwijs. Wanneer de decreetgever voorziet in een waarborg voor een | garantie pour une catégorie de personnes licenciées pour faute grave |
| categorie van personen die zijn ontslagen wegens een zware fout zonder | |
| opzegtermijn, dient die waarborg ook te worden toegekend aan de andere | sans délai de préavis, cette garantie doit aussi être offerte aux |
| personen die het voorwerp uitmaken van zulk een maatregel en die zich | autres personnes qui font l'objet d'une telle mesure et qui se |
| bijgevolg in vergelijkbare situaties bevinden. | trouvent dès lors dans des situations comparables. |
| B.9. Zoals ze van toepassing is op het geschil voor de verwijzende | B.9. Dès lors, la disposition en cause, telle qu'elle est applicable |
| rechter, is de in het geding zijnde bepaling bijgevolg niet | au litige soumis au juge a quo, n'est pas compatible avec les articles |
| bestaanbaar met de artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet, in zoverre | 10, 11 et 24 de la Constitution, en ce qu'elle ne prévoit pas la |
| zij niet in de mogelijkheid voorziet, voor de stagedoende leermeesters | faculté pour les maîtres et professeurs de religion stagiaires de |
| en leraars godsdienst van het door de Franse Gemeenschap ingerichte | l'enseignement organisé par la Communauté française qui sont licenciés |
| onderwijs die worden ontslagen wegens een zware fout, zonder | sans préavis pour faute grave d'introduire devant une chambre de |
| opzegtermijn, om bij een kamer van beroep een schriftelijk bezwaar in | recours une réclamation écrite dirigée contre la décision de |
| te dienen tegen de beslissing tot ontslag. | licenciement. |
| B.10.1. De Franse Gemeenschapsregering verzoekt het Hof de gevolgen | B.10.1. Le Gouvernement de la Communauté française demande à la Cour |
| van de in het geding zijnde bepaling te handhaven om reden dat de | de maintenir les effets de la disposition en cause au motif que le |
| vaststelling van ongrondwettigheid van dien aard is dat alle | constat d'inconstitutionnalité est de nature à remettre en cause |
| beslissingen tot ontslag die op grond van die bepaling zijn genomen, | l'ensemble des décisions de licenciement prises sur la base de cette |
| op de helling komen te staan. | disposition. |
| B.10.2. De handhaving van de gevolgen dient als een uitzondering op de | B.10.2. Le maintien des effets doit être considéré comme une exception |
| declaratoire aard van het in het prejudiciële contentieux gewezen | à la nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel. |
| arrest te worden beschouwd. Alvorens te beslissen de gevolgen van de | Avant de décider de maintenir les effets de la disposition en cause, |
| in het geding zijnde bepaling te handhaven, moet het Hof vaststellen | |
| dat het voordeel dat uit de niet-gemoduleerde vaststelling van | la Cour doit constater que l'avantage tiré de l'effet du constat |
| ongrondwettigheid voortvloeit, buiten verhouding staat tot de | d'inconstitutionnalité non modulé est disproportionné par rapport à la |
| verstoring die het voor de rechtsorde met zich zou meebrengen. | perturbation qu'il impliquerait pour l'ordre juridique. |
| Te dezen wordt niet aangetoond dat de niet-gemoduleerde vaststelling | En l'espèce, il n'est pas démontré que le constat |
| van ongrondwettigheid verstoringen met zich meebrengt voor de | d'inconstitutionnalité non modulé implique des perturbations pour |
| rechtsorde. Immers dient te worden opgemerkt dat de vaststelling van | l'ordre juridique. Il convient de souligner en effet que le constat |
| ongrondwettigheid van een bepaling in het prejudicieel contentieux | d'inconstitutionnalité d'une disposition au contentieux préjudiciel |
| niet met zich meebrengt dat de administratieve beslissingen die op | n'entraîne pas la disparition de l'ordonnancement juridique des |
| grond van die bepaling zouden zijn genomen, uit de rechtsorde | décisions administratives qui auraient été prises sur la base de cette |
| verdwijnen. | disposition. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 19bis van het koninklijk besluit van 25 oktober 1971 « tot | L'article 19bis de l'arrêté royal du 25 octobre 1971 « fixant le |
| vaststelling van het statuut van de leermeesters, de leraars en de | statut des maîtres de religion, des professeurs de religion et des |
| inspecteurs katholieke, protestantse, israëlitische, orthodoxe en | inspecteurs de religion des religions catholique, protestante, |
| islamitische godsdienst der onderwijsinstellingen van de Franse | israélite, orthodoxe et islamique des établissements d'enseignement de |
| Gemeenschap », zoals ingevoegd bij het decreet van de Franse | la Communauté française », tel qu'il a été inséré par le décret de la |
| Gemeenschap van 10 maart 2006 « betreffende de statuten van de | Communauté française du 10 mars 2006 « relatif aux statuts des maîtres |
| leermeesters godsdienst en de leraars godsdienst » en zoals het was | de religion et professeurs de religion » et tel qu'il était rédigé |
| opgesteld vóór de wijziging ervan bij het decreet van de Franse | avant sa modification par le décret de la Communauté française du 11 |
| Gemeenschap van 11 juli 2018 « houdende verschillende maatregelen | juillet 2018 « portant diverses mesures en matière de statut des |
| betreffende het statuut van het onderwijzend personeel », schendt de | membres du personnel de l'enseignement », viole les articles 10, 11 et |
| artikelen 10, 11 en 24 van de Grondwet, in zoverre het de stagedoende | 24 de la Constitution, en ce qu'il ne permet pas aux maîtres et |
| leermeesters en leraars godsdienst van het door de Franse Gemeenschap | professeurs de religion stagiaires de l'enseignement organisé par la |
| ingerichte onderwijs niet de mogelijkheid biedt om in beroep te gaan | Communauté française de saisir la chambre de recours pour contester la |
| bij de kamer van beroep ter betwisting van de ten aanzien van hen | décision de licenciement pour faute grave dont ils font l'objet. |
| genomen beslissing tot ontslag wegens een zware fout. | |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 25 november 2021. | la Cour constitutionnelle, le 25 novembre 2021. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| P. Nihoul | P. Nihoul |