← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 160/2021 van 18 november 2021 Rolnummer 7307 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van
een kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters
P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 160/2021 van 18 november 2021 Rolnummer 7307 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) | Extrait de l'arrêt n° 160/2021 du 18 novembre 2021 Numéro du rôle : 7307 En cause : la question préjudicielle relative au décret de la Région wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à charge des poids lourds pour La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 160/2021 van 18 november 2021 | Extrait de l'arrêt n° 160/2021 du 18 novembre 2021 |
| Rolnummer 7307 | Numéro du rôle : 7307 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende het decreet van het Waalse | En cause : la question préjudicielle relative au décret de la Région |
| Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor | wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à |
| het wegengebruik door zware vrachtwagens », gesteld door de Rechtbank | charge des poids lourds pour l'utilisation des routes », posée par le |
| van eerste aanleg Luik, afdeling Luik. | Tribunal de première instance de Liège, division de Liège. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de | composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. |
| rechters J.-P. Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques en D. Pieters, | Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques et D. Pieters, assistée du |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 5 november 2019, waarvan de expeditie ter griffie van | Par jugement du 5 novembre 2019, dont l'expédition est parvenue au |
| het Hof is ingekomen op 25 november 2019, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour le 25 novembre 2019, le Tribunal de première |
| eerste aanleg Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag | instance de Liège, division de Liège, a posé la question préjudicielle |
| gesteld : | suivante : |
| « Schendt het decreet van 16 juli 2015 tot invoering van een | « Le décret du 16 juillet 2015 instaurant un prélèvement kilométrique |
| kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vrachtwagens de | à charge des poids lourds pour l'utilisation des routes, viole-t-il |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, eventueel in samenhang gelezen met | les articles 10 et 11 de la Constitution, éventuellement combinés avec |
| artikel 172 van de Grondwet, in zoverre alleen motorvoertuigen en | l'article 172 de la Constitution, dans la mesure où seuls les |
| combinaties van voertuigen, ongeacht of zij al dan niet uitsluitend | véhicules motorisés et les combinaisons de véhicules, qu'ils soient ou |
| zijn bedoeld of worden gebruikt voor goederenvervoer over de weg, en | non exclusivement destinés ou utilisés au transport de marchandises |
| waarvan de maximaal toegelaten massa (MTM) meer dan 3,5 ton bedraagt, | par voie terrestre, et dont la masse maximale autorisée (MMA) excède |
| aan de kilometerheffing worden onderworpen, met uitsluiting van : | 3,5 t, sont soumis au prélèvement kilométrique, à l'exclusion des : |
| i. de motorvoertuigen en combinaties van voertuigen, ongeacht of zij | i. véhicules motorisés et combinaisons de véhicules, qu'ils soient |
| al dan niet uitsluitend zijn bedoeld of worden gebruikt voor | destinés ou utilisés de manière exclusive pour le transport de |
| personenvervoer over de weg, waarvan de maximaal toegelaten massa | personnes par voie terrestre ou non, dont la masse maximale autorisée |
| (MTM) meer dan 3,5 ton bedraagt; | (MMA) dépasse 3,5 t; |
| ii. de motorvoertuigen en combinaties van voertuigen, ongeacht of zij | ii. véhicules motorisés et combinaisons de véhicules, qu'ils soient |
| al dan niet uitsluitend zijn bedoeld of worden gebruikt voor | destinés ou utilisés de manière exclusive pour le transport de |
| goederenvervoer over de weg, waarvan de maximaal toegelaten massa | marchandises par voie terrestre ou non, dont la masse maximale |
| (MTM) niet meer dan 3,5 ton bedraagt; | autorisée (MMA) n'excède pas 3,5 t; |
| iii. de motorvoertuigen en combinaties van voertuigen, ongeacht of zij | iii. véhicules motorisés et combinaisons de véhicules, qu'ils soient |
| al dan niet uitsluitend zijn bedoeld of worden gebruikt voor | destinés ou utilisés de manière exclusive pour le transport de |
| goederenvervoer over de weg, waarvan de maximaal toegelaten massa | marchandises par voie terrestre ou non, dont la masse maximale |
| (MTM) niet meer dan 3,5 ton bedraagt, zelfs wanneer die voertuigen | autorisée (MMA) n'excède pas 3,5 t, même si ces véhicules utilisent |
| voor het vervoer van goederen gebruikmaken van een aanhangwagen | pour le transport de marchandises une remorque par laquelle leur MMA |
| waardoor de totale MTM ervan meer dan 3,5 ton bedraagt; | totale excède 3,5 t; |
| iv. de personenwagens; | iv. voitures individuelles; |
| v. verschillende andere voertuigen, bijvoorbeeld landbouwmachines, | v. divers autres véhicules, par exemple les engins agricoles, même |
| zelfs wanneer zij worden gebruikt voor goederenvervoer over de weg ? | s'ils sont utilisés pour le transport de marchandises par voie |
| ». | terrestre ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| Ten aanzien van het in het geding zijnde decreet en de context ervan | Quant au décret en cause et à son contexte |
| B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het decreet van het | B.1.1. La question préjudicielle concerne le décret de la Région |
| Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een | wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à |
| kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vrachtwagens » | charge des poids lourds pour l'utilisation des routes » (ci-après : le |
| (hierna : het decreet van 16 juli 2015). De kilometerheffing is een | décret du 16 juillet 2015). Le prélèvement kilométrique est une |
| heffing die verschuldigd is door de houders van bepaalde | redevance due par les détenteurs de certains véhicules à moteur, |
| motorvoertuigen, en die wordt berekend op basis van de afgelegde | calculée sur la distance parcourue. |
| afstand. Uit de prejudiciële vraag en de motivering van het verwijzingsvonnis | Il ressort de la question préjudicielle et de la motivation du |
| blijkt dat het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken | jugement a quo que la Cour est invitée à examiner la compatibilité des |
| van de artikelen 2, 16°, en 9, § 1, van dat decreet, die het | articles 2, 16°, et 9, § 1er, de ce décret, qui déterminent le champ |
| toepassingsgebied van de kilometerheffing bepalen met betrekking tot | d'application du prélèvement kilométrique en ce qui concerne les |
| de beoogde voertuigen, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | véhicules visés, avec les articles 10 et 11 de la Constitution, |
| eventueel in samenhang gelezen met artikel 172 ervan. | éventuellement combinés avec son article 172. |
| B.1.2. Artikel 2 van het decreet van 16 juli 2015 bepaalt : | B.1.2. L'article 2 du décret du 16 juillet 2015 dispose : |
| « Voor de toepassing van dit decreet en de desbetreffende | « Pour l'application du présent décret et de ses arrêts d'exécution, |
| uitvoeringsbesluiten wordt verstaan onder : | on entend par : |
| [...] | [...] |
| 16° voertuig : een motorvoertuig of een samenstel van voertuigen | 16° véhicule : un véhicule à moteur ou un ensemble de véhicules |
| bedoeld of gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het vervoer over de | articulés prévu ou utilisé, soit partiellement, soit exclusivement, |
| weg van goederen en waarvan het maximaal toegestane totaalgewicht meer | pour le transport par route de marchandises, et dont la masse maximale |
| dan 3,5 ton bedraagt; | autorisée (MMA) est de plus de 3,5 tonnes; |
| [...] ». | [...] ». |
| Artikel 9, § 1, van het decreet van 16 juli 2015 bepaalt : | L'article 9, § 1er, du décret du 16 juillet 2015 dispose : |
| « Op verzoek van de verschuldigde worden de volgende voertuigen vrijgesteld van de kilometerheffing : | « A la demande du redevable, est exonéré du prélèvement kilométrique : |
| 1° de voertuigen die uitsluitend gebruikt worden voor en door | 1° le véhicule qui est exclusivement utilisé pour et par la défense, |
| defensie, bescherming burgerbevolking, brandweer en politie en als | la protection civile, les services d'incendie et la police, et est |
| zodanig uiterlijk herkenbaar zijn; | reconnaissable en tant que tel; |
| 2° de voertuigen die speciaal en uitsluitend voor medische doeleinden | 2° le véhicule qui est équipé spécialement et exclusivement à des fins |
| zijn uitgerust en als zodanig uiterlijk herkenbaar zijn; | médicales et est reconnaissable en tant que tel; |
| 3° de voertuigen van het type landbouw, tuinbouw of bosbouw die | 3° le véhicule de type agricole, horticole ou forestier qui n'est |
| slechts af en toe op de openbare weg in België rijden en uitsluitend | utilisé que de manière limitée sur la voie publique en Belgique et qui |
| voor landbouw-, tuinbouw-, visteelt- of bosbouwwerkzaamheden worden | est exclusivement utilisé pour l'agriculture, l'horticulture, |
| gebruikt. | l'aquaculture ou la sylviculture. |
| [...] ». | [...] ». |
| B.1.3. De richtlijn 1999/62/EG van het Europees Parlement en de Raad | B.1.3. Le décret du 16 juillet 2015 transpose la directive 1999/62/CE |
| van 17 juni 1999 « betreffende het in rekening brengen van het gebruik | du Parlement européen et du Conseil du 17 juin 1999 « relative à la |
| van bepaalde infrastructuurvoorzieningen aan zware vrachtvoertuigen » | taxation des poids lourds pour l'utilisation de certaines |
| (hierna : de richtlijn 1999/62/EG), gewijzigd bij de richtlijn | infrastructures » (ci-après : la directive 1999/62/CE), modifiée par |
| 2006/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 en | la directive 2006/38/CE du Parlement européen et du Conseil du 17 mai |
| bij de richtlijn 2011/76/EU van het Europees Parlement en de Raad van | 2006 et par la directive 2011/76/UE du Parlement européen et du |
| 27 september 2011, wordt bij het decreet van 16 juli 2015 omgezet. Die | Conseil du 27 septembre 2011. Cette directive harmonise les conditions |
| richtlijn harmoniseert de voorwaarden waaronder de nationale | auxquelles les autorités nationales peuvent percevoir des taxes, |
| autoriteiten belastingen, tolgelden en gebruiksrechten kunnen heffen op goederen die over de weg worden vervoerd. | péages et droits d'usage sur le transport par route de marchandises. |
| Daarnaast wordt de richtlijn 2004/52/EG van het Europees Parlement en | Il transpose aussi en partie la directive 2004/52/CE du Parlement |
| de Raad van 29 april 2004 « betreffende de interoperabiliteit van | européen et du Conseil du 29 avril 2004 « concernant |
| elektronische tolheffingssystemen voor het wegverkeer in de | l'interopérabilité des systèmes de télépéage routier dans la |
| Gemeenschap » gedeeltelijk omgezet bij dit decreet. Die richtlijn | Communauté ». Cette directive prévoit la création d'un service |
| voorziet in de oprichting van een Europese elektronische | |
| tolheffingsdienst ter aanvulling van de nationale elektronische | européen de télépéage en complément des services nationaux de |
| tolheffingsdiensten van de lidstaten. | télépéage des Etats membres. |
| B.1.4. Voorafgaand aan het decreet van 16 juli 2015, hebben de drie | B.1.4. L'adoption du décret du 16 juillet 2015 a été précédée d'un |
| gewesten een samenwerkingsakkoord gesloten : het samenwerkingsakkoord | accord de coopération conclu entre les trois régions : l'accord de |
| van 31 januari 2014 tussen het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en | coopération du 31 janvier 2014 entre la Région flamande, la Région |
| het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest « betreffende de invoering van de | wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale « relatif à l'introduction |
| kilometerheffing op het grondgebied van de drie Gewesten en tot | du système de prélèvement kilométrique sur le territoire des trois |
| oprichting van een publiekrechtelijk vormgegeven interregionaal | |
| Samenwerkingsverband Viapass onder de vorm van een gemeenschappelijke | Régions et à la construction d'un Partenariat interrégional de droit |
| instelling zoals bedoeld in artikel 92bis, § 1, van de bijzondere wet | public ViaPass sous forme d'une institution commune telle que visée à |
| van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen ». | l'article 92bis, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
| Volgens artikel 2 van dat akkoord beoogt het de samenwerking te | institutionnelles ». |
| regelen tussen het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse | Selon son article 2, cet accord vise à régir la coopération entre la |
| Hoofdstedelijke Gewest bij de uitoefening van hun respectieve | Région flamande, la Région wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale |
| bevoegdheden inzake het beheer van de wegen en hun aanhorigheden en | dans l'exercice de leurs compétences respectives en matière de gestion |
| tot bepaling van het juridisch stelsel van de landwegenis, zoals | des routes et de leurs dépendances et en matière de fixation du régime |
| bedoeld in artikel 6, § 1, X, eerste lid, 1° en 2°bis, van de | juridique de la voirie terrestre, au sens de l'article 6, § 1er, X, |
| bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. | alinéa 1er, 1° et 2°bis, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
| institutionnelles. | |
| In dat samenwerkingsakkoord, dat werd gewijzigd bij het | Dans cet accord de coopération, modifié par l'accord de coopération du |
| samenwerkingsakkoord van 24 april 2015, hebben de gewesten afspraken | 24 avril 2015, les régions se sont accordées sur les modalités |
| gemaakt over de wijze waarop de kilometerheffing wordt ingevoerd en | d'instauration du prélèvement kilométrique et sur la constitution d'un |
| over de oprichting van een publiekrechtelijk interregionaal | partenariat interrégional de droit public, appelé ViaPass, qui prend |
| samenwerkingsverband, genaamd Viapass, dat voor het dagelijks beheer | en charge la gestion journalière du système de prélèvement |
| van het kilometerheffingssysteem instaat. | kilométrique. |
| Met respect voor de eigenheid van elk gewest en de na te streven | Tout en respectant les spécificités de chaque région et les objectifs |
| doelstellingen door elk gewest, beoogt het samenwerkingsakkoord die | à poursuivre par chacune d'entre elles, l'accord de coopération vise à |
| aangelegenheden gezamenlijk af te spreken of die regelingen vast te | régler conjointement ces matières ou à définir les règles requises |
| stellen die zijn vereist om de invoering, de organisatie en handhaving | afin d'introduire, d'organiser et de contrôler, de manière efficace et |
| van de kilometerheffing in de drie gewesten doelmatig en | rentable, le prélèvement kilométrique dans les trois régions (article |
| kostenefficiënt te realiseren (artikel 2, tweede lid). | 2, alinéa 2). |
| B.2.1. De memorie van toelichting bij het decreet van 16 juli 2015 | B.2.1. L'exposé des motifs du décret du 16 juillet 2015 indique : |
| vermeldt : « De invoering van de kilometerheffing past binnen een algemene | « L'introduction du prélèvement kilométrique s'inscrit dans une |
| dynamiek die aanwezig is in de ons omringende landen en die ertoe | dynamique générale existant dans les pays qui nous entourent et qui |
| strekt de sector van het goederenvervoer te sensibiliseren voor de | vise à sensibiliser le secteur du transport de marchandises du (sic) |
| werkelijke kosten die voortvloeien uit het intensieve gebruik van het | coût réel résultant de l'usage intensif de l'utilisation de la voirie |
| wegennet » (Parl. St., Waals Parlement, 2014-2015, nr. 236/1, p. 2). | » (Doc. parl., Parlement wallon, 2014-2015, n° 236/1, p. 2). |
| In de artikelsgewijze bespreking wordt gepreciseerd dat met de term « | Le commentaire des articles précise que par « transport de |
| goederenvervoer » « elk vervoer van goederen of van zaken dat in | marchandises » est visé « tout transport de marchandises ou de choses, |
| principe het laden en het lossen van de vracht van een voertuig | impliquant, en principe, un chargement et un déchargement du contenu |
| impliceert », wordt bedoeld (ibid., p. 5). | du véhicule » (ibid., p. 5). |
| B.2.2. Wat betreft de doelstellingen die met de invoering van de | B.2.2. En ce qui concerne les objectifs de l'instauration du |
| kilometerheffing worden nagestreefd, vermeldt de memorie van | prélèvement kilométrique, l'exposé des motifs du décret du 16 juillet |
| toelichting bij het decreet van 16 juli 2015 : | 2015 mentionne : |
| « - de kosten van de investeringen en van het onderhoud van de wegen | « - faire supporter de manière équitable le coût des investissements |
| op een eerlijke manier door de weggebruikers laten dragen; | et de l'entretien des routes par les usagers de la route; |
| - de mobiliteit op het grondgebied verbeteren door de | - améliorer la mobilité sur le territoire, en incitant les sociétés de |
| vervoersmaatschappijen aan te moedigen tot een efficiënter vervoer van | transport à opérer un transport plus efficient des marchandises; |
| de goederen; - bijdragen tot de verbetering van de prestaties van het | - contribuer à l'amélioration des performances du système de transport |
| vervoerssysteem rekening houdend met de specifieke kenmerken van de | en tenant compte des spécificités des véhicules soumis au prélèvement |
| voertuigen die aan de kilometerheffing onderworpen zijn » (ibid., p. | kilométrique » (ibid., p. 2). |
| 2). In de commissie van het Waals Parlement voegde de minister van | En commission du Parlement wallon, le ministre du Budget, de la |
| Begroting, van Openbaar Ambt en van Administratieve Vereenvoudiging | Fonction publique et de la Simplification administrative a précisé à |
| daaraan toe : | ce sujet : |
| « In de eerste plaats verzekert de kilometerheffing een gelijke | « D'abord, le prélèvement kilométrique assure une équité de traitement |
| behandeling van de zware vrachtwagens, ongeacht de plaats van inschrijving ervan. | entre les poids lourds quel que soit leur lieu d'immatriculation. |
| [...] | [...] |
| Vervolgens wordt met de kilometerheffing de gebruiker | Ensuite, il responsabilise l'utilisateur via le principe |
| geresponsabiliseerd via het principe 'de gebruiker betaalt'. Zij die | d'utilisateur-payeur. En effet, ceux qui roulent beaucoup paient plus |
| veel rijden betalen immers meer dan zij die minder rijden. Met de | que ceux qui roulent moins. Le prélèvement kilométrique incite donc à |
| kilometerheffing wordt dus een efficiënter wegvervoer aangemoedigd | l'amélioration de l'efficacité du transport routier via, par exemple, |
| via, bijvoorbeeld, het beperken van het leeg vervoer » (Parl. St., | la limitation du transport à vide » (Doc. parl., Parlement wallon, |
| Waals Parlement, 2014-2015, nr. 236/4, p. 3). | 2014-2015, n° 236/4, p. 3). |
| B.3.1. Artikel 2 van de voormelde richtlijn 1999/62/EG definieert een | B.3.1. L'article 2 de la directive 1999/62/CE définit le « véhicule » |
| « voertuig » als « een motorvoertuig of een samenstel van voertuigen | comme étant « un véhicule à moteur ou un ensemble de véhicules |
| bedoeld of gebruikt voor het vervoer over de weg van goederen en | articulés prévu ou utilisé pour le transport par route de |
| waarvan het maximaal toegestane totaalgewicht meer dan 3,5 t bedraagt | marchandises, et d'un poids total en charge autorisé de plus de 3,5 |
| ». | tonnes ». |
| B.3.2. Overweging 9 van de richtlijn 2011/76/EU van het Europees | B.3.2. Le considérant 9 de la directive 2011/76/UE du Parlement |
| Parlement en de Raad van 27 september 2011 « tot wijziging van | européen et du Conseil du 27 septembre 2011 « modifiant la directive |
| Richtlijn 1999/62/EG betreffende het in rekening brengen van het | 1999/62/CE relative à la taxation des poids lourds pour l'utilisation |
| gebruik van bepaalde infrastructuurvoorzieningen aan zware | |
| vrachtvoertuigen », waarbij die definitie van het begrip « voertuig » | de certaines infrastructures », qui a inséré cette définition du « |
| werd ingevoegd in de richtlijn 1999/62/EG, vermeldt : | véhicule » dans la directive 1999/62/CE, énonce : |
| « Deze richtlijn belet de lidstaten niet nationale regels toe te | « La présente directive ne fait pas obstacle à l'application, par les |
| passen voor het belasten van andere weggebruikers die buiten de | Etats membres, de règles nationales relatives à la taxation d'autres |
| werkingssfeer van deze richtlijn vallen ». | usagers de la route ne rentrant pas dans son champ d'application ». |
| B.4. Artikel 1, 18°, van het voormelde samenwerkingsakkoord van 31 | B.4. L'article 1er, 18°, de l'accord de coopération, précité, du 31 |
| janvier 2014, tel qu'il a été modifié par l'accord de coopération du | |
| januari 2014, zoals gewijzigd bij het samenwerkingsakkoord van 24 | 24 avril 2015, définit le « véhicule » comme suit : |
| april 2015, definieert een « voertuig » als volgt : | « un véhicule à moteur ou un ensemble de véhicules articulés, prévu ou |
| « een motorvoertuig of een samenstel van voertuigen, bedoeld of | utilisé, soit partiellement, soit exclusivement, pour le transport par |
| gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het vervoer over de weg van | route de marchandises, et dont la masse maximale autorisée est de plus |
| goederen en waarvan het maximaal toegestane totaalgewicht meer dan 3,5 | |
| ton bedraagt ». | de 3,5 tonnes ». |
| Ten aanzien van de prejudiciële vraag | Quant à la question préjudicielle |
| B.5.1. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken van de | B.5.1. La Cour est invitée à examiner la compatibilité des articles 2, |
| artikelen 2, 16°, en 9, § 1, van het decreet van 16 juli 2015, met het | 16°, et 9, § 1er, du décret du 16 juillet 2015 avec le principe |
| beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie in zoverre die | d'égalité et de non-discrimination, en ce que ces dispositions font |
| bepalingen een verschil in behandeling doen ontstaan tussen, | naître une différence de traitement entre, d'une part, les détenteurs |
| enerzijds, de houders van een motorvoertuig of een samenstel van | de véhicules à moteur ou d'ensembles de véhicules articulés qui sont |
| voertuigen bedoeld of gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het | prévus ou utilisés soit partiellement soit exclusivement pour le |
| vervoer over de weg van goederen en waarvan het maximaal toegestane | transport par route de marchandises et dont la masse maximale |
| totaalgewicht meer dan 3,5 ton bedraagt, die onderworpen zijn aan de | autorisée est de plus de 3,5 tonnes, qui sont soumis au prélèvement |
| kilometerheffing, en, anderzijds, de houders van andere voertuigen, | kilométrique, et, d'autre part, les détenteurs d'autres véhicules, qui |
| die niet onderworpen zijn aan de kilometerheffing. | ne sont pas soumis au prélèvement kilométrique. |
| B.5.2. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet | B.5.2. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
| uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
| wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
| berust en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
| Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
| rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
| en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
| gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
| er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
| aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
| B.5.3. De omstandigheid dat de in het geding zijnde bepalingen | B.5.3. La circonstance que les dispositions en cause transposent des |
| Europese richtlijnen omzetten in het interne recht, kan de door de | directives européennes en droit interne ne saurait justifier les |
| verwijzende rechter opgeworpen verschillen in behandeling niet | différences de traitement soulevées par le juge a quo, dès lors que |
| rechtvaardigen, aangezien die richtlijnen de nationale wetgevers niet | ces directives n'interdisent pas aux législateurs nationaux d'étendre |
| verbieden om de kilometerheffing uit te breiden tot andere | le prélèvement kilométrique à des usagers de la route autres que ceux |
| weggebruikers dan diegenen op wie die richtlijnen betrekking hebben. | qu'elles concernent. |
| B.6. De decreetgever beschikt over een ruime beoordelingsbevoegdheid | B.6. Le législateur décrétal dispose d'un pouvoir d'appréciation |
| om zijn beleid in sociaal-economische aangelegenheden te bepalen. Uit | étendu pour déterminer sa politique en matière socio-économique. Il |
| de in B.2 geciteerde uittreksels van de parlementaire voorbereiding | ressort des extraits des travaux préparatoires cités en B.2 que, par |
| blijkt dat, met de in het geding zijnde kilometerheffing, de | le prélèvement kilométrique en cause, le législateur décrétal a |
| decreetgever het principe « de gebruiker betaalt » gericht heeft | entendu faire une application ciblée du principe de « l'usager - |
| willen toepassen, en tegelijkertijd de sector van het goederenvervoer | payeur », tout en incitant le secteur des transports de marchandises à |
| heeft willen aanmoedigen om zijn verplaatsingen te rationaliseren | rationaliser ses déplacements dans le but de lutter contre la |
| teneinde de luchtverontreiniging en de verkeerscongestie te | pollution et contre la congestion du trafic. Par ailleurs, le |
| bestrijden. De decreetgever heeft overigens niet uitgesloten dat | législateur décrétal n'a pas exclu l'application à l'avenir du même |
| dezelfde heffing of een soortgelijke heffing in de toekomst zal worden | prélèvement ou d'un prélèvement semblable à d'autres types de |
| toegepast op andere types voertuigen, op basis van het gebruik van de | véhicules, en fonction de l'utilisation des infrastructures routières |
| Waalse wegeninfrastructuur. | wallonnes. |
| B.7.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen eerste vergelijking | B.7.1. La première comparaison soulevée dans la question préjudicielle |
| tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement kilométrique |
| onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement kilométrique |
| kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen | invite la Cour à comparer les véhicules destinés au transport de |
| voor goederenvervoer en de voertuigen voor personenvervoer te vergelijken. | marchandises et les véhicules destinés au transport de personnes. |
| B.7.2. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium. | B.7.2. La différence de traitement repose sur un critère objectif. Ce |
| Dat criterium is ook pertinent in het licht van de doelstellingen van | critère est aussi pertinent eu égard aux objectifs du prélèvement |
| de in het geding zijnde kilometerheffing, zoals zij in B.2.2 in | kilométrique en cause, tels qu'ils sont rappelés en B.2.2. En effet, |
| herinnering zijn gebracht. Immers, ook al is het juist dat de sector | s'il est exact que le secteur du transport de personnes est également |
| van het personenvervoer eveneens gebruik maakt van de | utilisateur des infrastructures routières et qu'il contribue à ce |
| wegeninfrastructuur en in dat opzicht bijdraagt tot de | titre à la pollution et à la congestion du trafic, le législateur |
| luchtverontreiniging en de congestie van het verkeer, vermocht de | décrétal a pu avoir égard à la circonstance que la pollution et la |
| decreetgever toch rekening te houden met de omstandigheid dat de | congestion du trafic occasionnées par le secteur du transport par |
| verontreiniging en de verkeerscongestie die worden veroorzaakt door de | route de marchandises sont sensiblement plus importantes que celles |
| sector van het goederenvervoer over de weg aanzienlijk groter zijn dan | qui sont occasionnées par le secteur du transport collectif de |
| die welke worden veroorzaakt door de sector van het collectief | personnes. Ensuite, le législateur décrétal a pu vouloir favoriser |
| personenvervoer. Vervolgens vermocht de decreetgever het aanbod van | l'offre de transport collectif de personnes, qui contribue à réduire |
| collectief personenvervoer, dat de verkeerscongestie mee kan | la congestion du trafic, par rapport à l'utilisation de véhicules |
| verminderen, aan te moedigen in de plaats van het gebruik van | individuels. Enfin, le législateur décrétal a pu raisonnablement |
| personenwagens. Ten slotte kon de decreetgever redelijkerwijs oordelen | estimer qu'il y avait lieu d'inciter le secteur du transport par route |
| dat de sector van het goederenvervoer over de weg ertoe moest worden | de marchandises à rationaliser les déplacements de véhicules destinés |
| aangezet de verplaatsingen van voertuigen voor goederenvervoer te | au transport de marchandises, alors qu'il n'y avait pas forcément lieu |
| rationaliseren, terwijl dat niet noodzakelijk diende te gebeuren voor de voertuigen voor personenvervoer. | de le faire pour les véhicules destinés au transport de personnes. |
| B.8.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen tweede vergelijking | B.8.1. La deuxième comparaison soulevée dans la question préjudicielle |
| tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement kilométrique |
| onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement kilométrique |
| kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen | invite la Cour à comparer les véhicules destinés au transport de |
| voor goederenvervoer waarvan de maximaal toegelaten massa meer dan 3,5 | marchandises dont la masse maximale autorisée excède 3,5 tonnes et les |
| ton bedraagt en de voertuigen voor goederenvervoer waarvan de maximaal | véhicules destinés au transport de marchandises dont la masse maximale |
| toegelaten massa minder dan 3,5 ton bedraagt, te vergelijken. Met de | autorisée est inférieure à 3,5 tonnes. La quatrième comparaison |
| in de prejudiciële vraag opgeworpen vierde vergelijking tussen de | soulevée dans la question préjudicielle entre les détenteurs de |
| houders van voertuigen die aan de kilometerheffing onderworpen zijn en | véhicules soumis au prélèvement kilométrique et les détenteurs de |
| de houders van voertuigen die niet aan de kilometerheffing onderworpen | véhicules non soumis au prélèvement kilométrique invite la Cour à |
| zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen voor goederenvervoer waarvan | comparer les véhicules destinés au transport de marchandises dont la |
| de maximaal toegelaten massa meer dan 3,5 ton bedraagt en de | masse maximale autorisée excède 3,5 tonnes et les voitures |
| personenwagens te vergelijken. | individuelles. |
| B.8.2. Die verschillen in behandeling berusten op het criterium van de | B.8.2. Ces différences de traitement reposent sur le critère de la |
| maximaal toegelaten massa, dat een objectief criterium is. Het is niet | masse maximale autorisée, qui est un critère objectif. Il n'est pas |
| onredelijk te oordelen dat de slijtage van de wegeninfrastructuur | déraisonnable d'estimer que l'usure des infrastructures routières est |
| aanzienlijker is wanneer de voertuigen die ervan gebruik maken | plus importante lorsque les véhicules qui les empruntent sont plus |
| zwaarder zijn. Aangezien de voertuigen waarvan de maximaal toegelaten | massifs. Dès lors que les véhicules dont la masse maximale autorisée |
| massa minder dan 3,5 ton bedraagt en de personenwagens minder zwaar | est inférieure à 3,5 tonnes et les voitures individuelles sont moins |
| zijn dan de voertuigen voor goederenvervoer waarvan de maximaal | massifs que les véhicules destinés au transport de marchandises dont |
| toegelaten massa meer dan 3,5 ton bedraagt, berust het verschil in | la masse maximale autorisée excède 3,5 tonnes, la différence de |
| behandeling tussen die laatste voertuigen, enerzijds, en de voertuigen | traitement entre ces derniers, d'une part, et les véhicules dont la |
| waarvan de maximaal toegelaten massa minder dan 3,5 ton bedraagt en de | masse maximale autorisée est inférieure à 3,5 tonnes et les voitures |
| personenwagens, anderzijds, op een pertinent criterium rekening | individuelles, d'autre part, repose sur un critère pertinent eu égard |
| houdend met het doel van de decreetgever, namelijk de kosten | à l'objectif, poursuivi par le législateur décrétal, de faire |
| veroorzaakt door het intensieve gebruik van de Waalse | supporter par les usagers les frais occasionnés par l'utilisation |
| wegeninfrastructuur door de gebruikers laten dragen. | intensive des infrastructures routières wallonnes. |
| B.9.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen derde vergelijking | B.9.1. La troisième comparaison soulevée dans la question |
| tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | préjudicielle entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement |
| onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | kilométrique et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement |
| kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht, enerzijds, | kilométrique invite la Cour à comparer, d'une part, les véhicules |
| de voertuigen voor goederenvervoer waarvan de maximaal toegelaten | destinés au transport de marchandises dont la masse maximale autorisée |
| massa meer dan 3,5 ton bedraagt en, anderzijds de voertuigen of | est supérieure à 3,5 tonnes et, d'autre part, les véhicules ou |
| combinaties van voertuigen waarvan de maximaal toegelaten massa minder | combinaisons de véhicules dont la masse maximale autorisée est |
| dan 3,5 ton bedraagt, zelfs wanneer die laatste, wegens de | inférieure à 3,5 tonnes, même lorsque ces derniers, en raison de la |
| aanhangwagen die zij gebruiken voor goederenvervoer, een maximaal | remorque qu'ils utilisent pour le transport de marchandises, ont une |
| toegelaten massa van meer dan 3,5 ton hebben, te vergelijken. | masse maximale autorisée qui excède 3,5 tonnes. |
| B.9.2. Het verschil in behandeling berust op het criterium van de | B.9.2. La différence de traitement repose sur le critère de la masse |
| maximaal toegelaten massa van het voertuig, dat, zoals vermeld in | maximale autorisée du véhicule, qui, comme il est dit en B.8.2, est un |
| B.8.2, een objectief en pertinent criterium is. Het occasionele | critère objectif et pertinent. L'utilisation occasionnelle d'une |
| gebruik van een aanhangwagen wijzigt niet de bestemming van het | remorque ne modifie pas la destination du véhicule dont la masse |
| voertuig waarvan de maximaal toegelaten massa minder dan 3,5 ton | maximale autorisée est inférieure à 3,5 tonnes et qui n'est en |
| bedraagt en dat in principe niet bestemd is voor goederenvervoer. Het | principe pas destiné au transport de marchandises. Il en découle que |
| gebruik van een aanhangwagen waardoor de maximaal toegelaten massa van | l'utilisation d'une remorque en raison de laquelle la masse maximale |
| het voertuig meer dan 3,5 ton bedraagt, doet bijgevolg geen afbreuk | autorisée du véhicule dépasse 3,5 tonnes ne porte pas atteinte à la |
| aan de pertinentie van het criterium. | pertinence du critère. |
| Bovendien kan het de decreetgever niet worden verweten dat hij geen | Au surplus, il ne saurait être reproché au législateur décrétal de ne |
| rekening heeft gehouden met de mogelijkheid dat voertuigen waarvan de | pas avoir tenu compte de la possibilité que des véhicules dont la |
| maximaal toegelaten massa minder dan 3,5 ton bedraagt, af en toe met | masse maximale autorisée est inférieure à 3,5 tonnes puissent être |
| een aanhangwagen kunnen worden uitgerust en daardoor een maximaal | occasionnellement équipés d'une remorque et, de ce fait, avoir une |
| toegelaten massa van meer dan 3,5 ton kunnen hebben. Indien met dat | masse maximale autorisée supérieure à 3,5 tonnes. En effet, s'il |
| element rekening zou moeten worden gehouden, zou de houder van | fallait tenir compte de cet élément, le détenteur d'un même véhicule |
| eenzelfde voertuig immers op bepaalde tijdstippen de kilometerheffing | serait redevable du prélèvement kilométrique à certains moments et pas |
| verschuldigd zijn, en op andere tijdstippen niet. Een dergelijke | à d'autres. Une telle situation occasionnerait des difficultés en ce |
| situatie zou moeilijkheden met betrekking tot de inning van de | qui concerne la perception de la redevance, ainsi que des frais |
| heffing, alsook administratieve kosten teweegbrengen die de | administratifs que le législateur décrétal a pu estimer injustifiés. |
| decreetgever ongerechtvaardigd kon achten. | |
| B.10.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen vijfde vergelijking | B.10.1. La cinquième comparaison soulevée dans la question |
| tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | préjudicielle entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement |
| onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | kilométrique et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement |
| kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen | kilométrique invite la Cour à comparer les véhicules destinés au |
| voor goederenvervoer waarvan de maximaal toegelaten massa meer dan 3,5 | transport de marchandises dont la masse maximale autorisée excède 3,5 |
| ton bedraagt en de voertuigen die van de heffing zijn vrijgesteld, | tonnes et les véhicules qui sont exonérés du prélèvement, comme les |
| zoals landbouwmachines bijvoorbeeld, zelfs wanneer zij voor | engins agricoles, par exemple, même s'ils sont utilisés pour le |
| goederenvervoer worden gebruikt, te vergelijken. | transport de marchandises. |
| B.10.2. Krachtens artikel 9, § 1, 3°, van het decreet van 16 juli | B.10.2. En vertu de l'article 9, § 1er, 3°, du décret du 16 juillet |
| 2015, zijn de voertuigen van het type landbouw, tuinbouw of bosbouw | 2015, sont exonérés du prélèvement kilométrique les véhicules |
| die « uitsluitend voor landbouw-, tuinbouw-, visteelt- of | agricoles, horticoles et forestiers qui sont « exclusivement utilisé |
| bosbouwwerkzaamheden worden gebruikt », vrijgesteld van de | [s] pour l'agriculture, l'horticulture, l'aquaculture ou la |
| kilometerheffing. Daaruit volgt dat de voertuigen van dat type die ook | sylviculture ». Il en résulte que les véhicules de ce type qui sont |
| voor goederenvervoer worden gebruikt, in principe onderworpen zijn aan | également utilisés pour le transport de marchandises sont en principe |
| soumis au prélèvement kilométrique et qu'ils ne sont donc pas traités | |
| de kilometerheffing en dat zij dus niet anders worden behandeld dan de | différemment des véhicules destinés au transport de marchandises ayant |
| voertuigen voor goederenvervoer met dezelfde maximaal toegelaten massa. | la même masse maximale autorisée. |
| B.10.3. Voor het overige berust het verschil in behandeling op het | B.10.3. Pour le surplus, la différence de traitement repose sur le |
| criterium van de bestemming van het voertuig, dat een objectief en | critère de la destination du véhicule, qui est un critère objectif et |
| pertinent criterium is in het licht van het doel van de decreetgever. | pertinent eu égard au but poursuivi par le législateur décrétal. En |
| De vrijgestelde voertuigen zijn immers ofwel voertuigen bestemd voor | effet, les véhicules exonérés sont soit des véhicules destinés à des |
| opdrachten van algemeen belang (voertuigen voor defensie, de civiele | missions d'intérêt général (véhicules de la défense, de la protection |
| bescherming, de brandweer, de politie, voertuigen die voor medische | civile, des services d'incendie, des services de police, véhicules |
| doeleinden zijn uitgerust), ofwel voertuigen die niet bestemd zijn om | équipés à des fins médicales), soit des véhicules qui ne sont pas |
| op intensieve wijze op de openbare weg te rijden en die daarvan | destinés à circuler de manière intensive sur la voie publique et qui |
| slechts af en toe gebruik maken, om de plaats waarop zij worden | n'empruntent celle-ci que de façon limitée, en vue d'atteindre le lieu |
| gebruikt te bereiken (voertuigen van het type landbouw, tuinbouw of bosbouw). | de leur utilisation (véhicules agricoles, horticoles ou forestiers). |
| B.11. Uit het voorgaande volgt dat, rekening houdend met de ruime | B.11. Il résulte de ce qui précède que, compte tenu du pouvoir |
| beoordelingsbevoegdheid waarover de decreetgever ter zake beschikt, | d'appréciation étendu dont le législateur décrétal dispose en la |
| alle door de verwijzende rechter opgeworpen verschillen in behandeling | matière, toutes les différences de traitement soulevées par le juge a |
| tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | quo entre les détenteurs de véhicules qui sont soumis au prélèvement |
| onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet daaraan | kilométrique et les détenteurs de véhicules qui n'y sont pas soumis |
| onderworpen zijn, op objectieve en pertinente criteria berusten. | reposent sur des critères objectifs et pertinents. |
| B.12. De kilometerheffing heeft ten slotte geen onevenredige gevolgen | B.12. Enfin, le prélèvement kilométrique ne produit pas des effets |
| voor de houders van de voertuigen die eraan onderworpen zijn, vermits | disproportionnés pour les détenteurs des véhicules qui y sont soumis, |
| het bedrag van de retributie in verhouding moet staan tot de waarde of | dès lors que le montant de la redevance doit être en relation avec la |
| de kosten van de aan de heffingsplichtige geleverde dienst. Het bedrag | valeur ou le coût du service fourni au redevable. Le montant payé au |
| dat als kilometerheffing wordt betaald, vormt overigens een aftrekbare | titre de prélèvement kilométrique constitue par ailleurs une charge |
| last in de vennootschapsbelasting (artikel 198, § 1, 5°, van het | déductible à l'impôt des sociétés (article 198, § 1er, 5°, du Code des |
| Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992). Overigens zijn, met | |
| toepassing van artikel 40 van het programmadecreet van het Waalse | impôts sur les revenus 1992). Du reste, en application de l'article 40 |
| Gewest van 21 december 2016 « met betrekking tot verschillende | du décret-programme de la Région wallonne du 21 décembre 2016 « |
| maatregelen betreffende de begroting », de voertuigen die aan de | portant sur des mesures diverses liées au budget », les véhicules qui |
| kilometerheffing onderworpen zijn een verkeersbelasting verschuldigd | sont soumis au prélèvement kilométrique sont redevables d'une taxe de |
| die ofwel gelijk is aan nul, ofwel is vastgesteld op het | circulation qui soit est nulle, soit est fixée au tarif minimum, ce |
| minimumtarief, hetgeen, zonder de kilometerheffing rechtstreeks te | qui, sans compenser directement le prélèvement kilométrique, allège la |
| compenseren, de totale last voor de houders van voertuigen die aan de | charge globale supportée par les détenteurs de véhicules soumis au |
| in het geding zijnde heffing onderworpen zijn, verlicht. | prélèvement en cause. |
| B.13. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.13. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| De artikelen 2, 16°, en 9, § 1, van het decreet van het Waalse Gewest | Les articles 2, 16°, et 9, § 1er, du décret de la Région wallonne du |
| van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor het | 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à charge des |
| wegengebruik door zware vrachtwagens » schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | poids lourds pour l'utilisation des routes » ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 18 november 2021. | la Cour constitutionnelle, le 18 novembre 2021. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| P. Nihoul | P. Nihoul |