← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 160/2021 van 18 november 2021 Rolnummer 7307 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van
een kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters
P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 160/2021 van 18 november 2021 Rolnummer 7307 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het decreet van het Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) | Extrait de l'arrêt n° 160/2021 du 18 novembre 2021 Numéro du rôle : 7307 En cause : la question préjudicielle relative au décret de la Région wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à charge des poids lourds pour La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 160/2021 van 18 november 2021 | Extrait de l'arrêt n° 160/2021 du 18 novembre 2021 |
Rolnummer 7307 | Numéro du rôle : 7307 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende het decreet van het Waalse | En cause : la question préjudicielle relative au décret de la Région |
Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor | wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à |
het wegengebruik door zware vrachtwagens », gesteld door de Rechtbank | charge des poids lourds pour l'utilisation des routes », posée par le |
van eerste aanleg Luik, afdeling Luik. | Tribunal de première instance de Liège, division de Liège. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de | composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges J.-P. |
rechters J.-P. Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques en D. Pieters, | Moerman, T. Giet, J. Moerman, M. Pâques et D. Pieters, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 5 november 2019, waarvan de expeditie ter griffie van | Par jugement du 5 novembre 2019, dont l'expédition est parvenue au |
het Hof is ingekomen op 25 november 2019, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour le 25 novembre 2019, le Tribunal de première |
eerste aanleg Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag | instance de Liège, division de Liège, a posé la question préjudicielle |
gesteld : | suivante : |
« Schendt het decreet van 16 juli 2015 tot invoering van een | « Le décret du 16 juillet 2015 instaurant un prélèvement kilométrique |
kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vrachtwagens de | à charge des poids lourds pour l'utilisation des routes, viole-t-il |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, eventueel in samenhang gelezen met | les articles 10 et 11 de la Constitution, éventuellement combinés avec |
artikel 172 van de Grondwet, in zoverre alleen motorvoertuigen en | l'article 172 de la Constitution, dans la mesure où seuls les |
combinaties van voertuigen, ongeacht of zij al dan niet uitsluitend | véhicules motorisés et les combinaisons de véhicules, qu'ils soient ou |
zijn bedoeld of worden gebruikt voor goederenvervoer over de weg, en | non exclusivement destinés ou utilisés au transport de marchandises |
waarvan de maximaal toegelaten massa (MTM) meer dan 3,5 ton bedraagt, | par voie terrestre, et dont la masse maximale autorisée (MMA) excède |
aan de kilometerheffing worden onderworpen, met uitsluiting van : | 3,5 t, sont soumis au prélèvement kilométrique, à l'exclusion des : |
i. de motorvoertuigen en combinaties van voertuigen, ongeacht of zij | i. véhicules motorisés et combinaisons de véhicules, qu'ils soient |
al dan niet uitsluitend zijn bedoeld of worden gebruikt voor | destinés ou utilisés de manière exclusive pour le transport de |
personenvervoer over de weg, waarvan de maximaal toegelaten massa | personnes par voie terrestre ou non, dont la masse maximale autorisée |
(MTM) meer dan 3,5 ton bedraagt; | (MMA) dépasse 3,5 t; |
ii. de motorvoertuigen en combinaties van voertuigen, ongeacht of zij | ii. véhicules motorisés et combinaisons de véhicules, qu'ils soient |
al dan niet uitsluitend zijn bedoeld of worden gebruikt voor | destinés ou utilisés de manière exclusive pour le transport de |
goederenvervoer over de weg, waarvan de maximaal toegelaten massa | marchandises par voie terrestre ou non, dont la masse maximale |
(MTM) niet meer dan 3,5 ton bedraagt; | autorisée (MMA) n'excède pas 3,5 t; |
iii. de motorvoertuigen en combinaties van voertuigen, ongeacht of zij | iii. véhicules motorisés et combinaisons de véhicules, qu'ils soient |
al dan niet uitsluitend zijn bedoeld of worden gebruikt voor | destinés ou utilisés de manière exclusive pour le transport de |
goederenvervoer over de weg, waarvan de maximaal toegelaten massa | marchandises par voie terrestre ou non, dont la masse maximale |
(MTM) niet meer dan 3,5 ton bedraagt, zelfs wanneer die voertuigen | autorisée (MMA) n'excède pas 3,5 t, même si ces véhicules utilisent |
voor het vervoer van goederen gebruikmaken van een aanhangwagen | pour le transport de marchandises une remorque par laquelle leur MMA |
waardoor de totale MTM ervan meer dan 3,5 ton bedraagt; | totale excède 3,5 t; |
iv. de personenwagens; | iv. voitures individuelles; |
v. verschillende andere voertuigen, bijvoorbeeld landbouwmachines, | v. divers autres véhicules, par exemple les engins agricoles, même |
zelfs wanneer zij worden gebruikt voor goederenvervoer over de weg ? | s'ils sont utilisés pour le transport de marchandises par voie |
». | terrestre ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van het in het geding zijnde decreet en de context ervan | Quant au décret en cause et à son contexte |
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het decreet van het | B.1.1. La question préjudicielle concerne le décret de la Région |
Waalse Gewest van 16 juli 2015 « tot invoering van een | wallonne du 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à |
kilometerheffing voor het wegengebruik door zware vrachtwagens » | charge des poids lourds pour l'utilisation des routes » (ci-après : le |
(hierna : het decreet van 16 juli 2015). De kilometerheffing is een | décret du 16 juillet 2015). Le prélèvement kilométrique est une |
heffing die verschuldigd is door de houders van bepaalde | redevance due par les détenteurs de certains véhicules à moteur, |
motorvoertuigen, en die wordt berekend op basis van de afgelegde | calculée sur la distance parcourue. |
afstand. Uit de prejudiciële vraag en de motivering van het verwijzingsvonnis | Il ressort de la question préjudicielle et de la motivation du |
blijkt dat het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken | jugement a quo que la Cour est invitée à examiner la compatibilité des |
van de artikelen 2, 16°, en 9, § 1, van dat decreet, die het | articles 2, 16°, et 9, § 1er, de ce décret, qui déterminent le champ |
toepassingsgebied van de kilometerheffing bepalen met betrekking tot | d'application du prélèvement kilométrique en ce qui concerne les |
de beoogde voertuigen, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | véhicules visés, avec les articles 10 et 11 de la Constitution, |
eventueel in samenhang gelezen met artikel 172 ervan. | éventuellement combinés avec son article 172. |
B.1.2. Artikel 2 van het decreet van 16 juli 2015 bepaalt : | B.1.2. L'article 2 du décret du 16 juillet 2015 dispose : |
« Voor de toepassing van dit decreet en de desbetreffende | « Pour l'application du présent décret et de ses arrêts d'exécution, |
uitvoeringsbesluiten wordt verstaan onder : | on entend par : |
[...] | [...] |
16° voertuig : een motorvoertuig of een samenstel van voertuigen | 16° véhicule : un véhicule à moteur ou un ensemble de véhicules |
bedoeld of gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het vervoer over de | articulés prévu ou utilisé, soit partiellement, soit exclusivement, |
weg van goederen en waarvan het maximaal toegestane totaalgewicht meer | pour le transport par route de marchandises, et dont la masse maximale |
dan 3,5 ton bedraagt; | autorisée (MMA) est de plus de 3,5 tonnes; |
[...] ». | [...] ». |
Artikel 9, § 1, van het decreet van 16 juli 2015 bepaalt : | L'article 9, § 1er, du décret du 16 juillet 2015 dispose : |
« Op verzoek van de verschuldigde worden de volgende voertuigen vrijgesteld van de kilometerheffing : | « A la demande du redevable, est exonéré du prélèvement kilométrique : |
1° de voertuigen die uitsluitend gebruikt worden voor en door | 1° le véhicule qui est exclusivement utilisé pour et par la défense, |
defensie, bescherming burgerbevolking, brandweer en politie en als | la protection civile, les services d'incendie et la police, et est |
zodanig uiterlijk herkenbaar zijn; | reconnaissable en tant que tel; |
2° de voertuigen die speciaal en uitsluitend voor medische doeleinden | 2° le véhicule qui est équipé spécialement et exclusivement à des fins |
zijn uitgerust en als zodanig uiterlijk herkenbaar zijn; | médicales et est reconnaissable en tant que tel; |
3° de voertuigen van het type landbouw, tuinbouw of bosbouw die | 3° le véhicule de type agricole, horticole ou forestier qui n'est |
slechts af en toe op de openbare weg in België rijden en uitsluitend | utilisé que de manière limitée sur la voie publique en Belgique et qui |
voor landbouw-, tuinbouw-, visteelt- of bosbouwwerkzaamheden worden | est exclusivement utilisé pour l'agriculture, l'horticulture, |
gebruikt. | l'aquaculture ou la sylviculture. |
[...] ». | [...] ». |
B.1.3. De richtlijn 1999/62/EG van het Europees Parlement en de Raad | B.1.3. Le décret du 16 juillet 2015 transpose la directive 1999/62/CE |
van 17 juni 1999 « betreffende het in rekening brengen van het gebruik | du Parlement européen et du Conseil du 17 juin 1999 « relative à la |
van bepaalde infrastructuurvoorzieningen aan zware vrachtvoertuigen » | taxation des poids lourds pour l'utilisation de certaines |
(hierna : de richtlijn 1999/62/EG), gewijzigd bij de richtlijn | infrastructures » (ci-après : la directive 1999/62/CE), modifiée par |
2006/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 en | la directive 2006/38/CE du Parlement européen et du Conseil du 17 mai |
bij de richtlijn 2011/76/EU van het Europees Parlement en de Raad van | 2006 et par la directive 2011/76/UE du Parlement européen et du |
27 september 2011, wordt bij het decreet van 16 juli 2015 omgezet. Die | Conseil du 27 septembre 2011. Cette directive harmonise les conditions |
richtlijn harmoniseert de voorwaarden waaronder de nationale | auxquelles les autorités nationales peuvent percevoir des taxes, |
autoriteiten belastingen, tolgelden en gebruiksrechten kunnen heffen op goederen die over de weg worden vervoerd. | péages et droits d'usage sur le transport par route de marchandises. |
Daarnaast wordt de richtlijn 2004/52/EG van het Europees Parlement en | Il transpose aussi en partie la directive 2004/52/CE du Parlement |
de Raad van 29 april 2004 « betreffende de interoperabiliteit van | européen et du Conseil du 29 avril 2004 « concernant |
elektronische tolheffingssystemen voor het wegverkeer in de | l'interopérabilité des systèmes de télépéage routier dans la |
Gemeenschap » gedeeltelijk omgezet bij dit decreet. Die richtlijn | Communauté ». Cette directive prévoit la création d'un service |
voorziet in de oprichting van een Europese elektronische | |
tolheffingsdienst ter aanvulling van de nationale elektronische | européen de télépéage en complément des services nationaux de |
tolheffingsdiensten van de lidstaten. | télépéage des Etats membres. |
B.1.4. Voorafgaand aan het decreet van 16 juli 2015, hebben de drie | B.1.4. L'adoption du décret du 16 juillet 2015 a été précédée d'un |
gewesten een samenwerkingsakkoord gesloten : het samenwerkingsakkoord | accord de coopération conclu entre les trois régions : l'accord de |
van 31 januari 2014 tussen het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en | coopération du 31 janvier 2014 entre la Région flamande, la Région |
het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest « betreffende de invoering van de | wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale « relatif à l'introduction |
kilometerheffing op het grondgebied van de drie Gewesten en tot | du système de prélèvement kilométrique sur le territoire des trois |
oprichting van een publiekrechtelijk vormgegeven interregionaal | |
Samenwerkingsverband Viapass onder de vorm van een gemeenschappelijke | Régions et à la construction d'un Partenariat interrégional de droit |
instelling zoals bedoeld in artikel 92bis, § 1, van de bijzondere wet | public ViaPass sous forme d'une institution commune telle que visée à |
van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen ». | l'article 92bis, § 1er, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
Volgens artikel 2 van dat akkoord beoogt het de samenwerking te | institutionnelles ». |
regelen tussen het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse | Selon son article 2, cet accord vise à régir la coopération entre la |
Hoofdstedelijke Gewest bij de uitoefening van hun respectieve | Région flamande, la Région wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale |
bevoegdheden inzake het beheer van de wegen en hun aanhorigheden en | dans l'exercice de leurs compétences respectives en matière de gestion |
tot bepaling van het juridisch stelsel van de landwegenis, zoals | des routes et de leurs dépendances et en matière de fixation du régime |
bedoeld in artikel 6, § 1, X, eerste lid, 1° en 2°bis, van de | juridique de la voirie terrestre, au sens de l'article 6, § 1er, X, |
bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. | alinéa 1er, 1° et 2°bis, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes |
institutionnelles. | |
In dat samenwerkingsakkoord, dat werd gewijzigd bij het | Dans cet accord de coopération, modifié par l'accord de coopération du |
samenwerkingsakkoord van 24 april 2015, hebben de gewesten afspraken | 24 avril 2015, les régions se sont accordées sur les modalités |
gemaakt over de wijze waarop de kilometerheffing wordt ingevoerd en | d'instauration du prélèvement kilométrique et sur la constitution d'un |
over de oprichting van een publiekrechtelijk interregionaal | partenariat interrégional de droit public, appelé ViaPass, qui prend |
samenwerkingsverband, genaamd Viapass, dat voor het dagelijks beheer | en charge la gestion journalière du système de prélèvement |
van het kilometerheffingssysteem instaat. | kilométrique. |
Met respect voor de eigenheid van elk gewest en de na te streven | Tout en respectant les spécificités de chaque région et les objectifs |
doelstellingen door elk gewest, beoogt het samenwerkingsakkoord die | à poursuivre par chacune d'entre elles, l'accord de coopération vise à |
aangelegenheden gezamenlijk af te spreken of die regelingen vast te | régler conjointement ces matières ou à définir les règles requises |
stellen die zijn vereist om de invoering, de organisatie en handhaving | afin d'introduire, d'organiser et de contrôler, de manière efficace et |
van de kilometerheffing in de drie gewesten doelmatig en | rentable, le prélèvement kilométrique dans les trois régions (article |
kostenefficiënt te realiseren (artikel 2, tweede lid). | 2, alinéa 2). |
B.2.1. De memorie van toelichting bij het decreet van 16 juli 2015 | B.2.1. L'exposé des motifs du décret du 16 juillet 2015 indique : |
vermeldt : « De invoering van de kilometerheffing past binnen een algemene | « L'introduction du prélèvement kilométrique s'inscrit dans une |
dynamiek die aanwezig is in de ons omringende landen en die ertoe | dynamique générale existant dans les pays qui nous entourent et qui |
strekt de sector van het goederenvervoer te sensibiliseren voor de | vise à sensibiliser le secteur du transport de marchandises du (sic) |
werkelijke kosten die voortvloeien uit het intensieve gebruik van het | coût réel résultant de l'usage intensif de l'utilisation de la voirie |
wegennet » (Parl. St., Waals Parlement, 2014-2015, nr. 236/1, p. 2). | » (Doc. parl., Parlement wallon, 2014-2015, n° 236/1, p. 2). |
In de artikelsgewijze bespreking wordt gepreciseerd dat met de term « | Le commentaire des articles précise que par « transport de |
goederenvervoer » « elk vervoer van goederen of van zaken dat in | marchandises » est visé « tout transport de marchandises ou de choses, |
principe het laden en het lossen van de vracht van een voertuig | impliquant, en principe, un chargement et un déchargement du contenu |
impliceert », wordt bedoeld (ibid., p. 5). | du véhicule » (ibid., p. 5). |
B.2.2. Wat betreft de doelstellingen die met de invoering van de | B.2.2. En ce qui concerne les objectifs de l'instauration du |
kilometerheffing worden nagestreefd, vermeldt de memorie van | prélèvement kilométrique, l'exposé des motifs du décret du 16 juillet |
toelichting bij het decreet van 16 juli 2015 : | 2015 mentionne : |
« - de kosten van de investeringen en van het onderhoud van de wegen | « - faire supporter de manière équitable le coût des investissements |
op een eerlijke manier door de weggebruikers laten dragen; | et de l'entretien des routes par les usagers de la route; |
- de mobiliteit op het grondgebied verbeteren door de | - améliorer la mobilité sur le territoire, en incitant les sociétés de |
vervoersmaatschappijen aan te moedigen tot een efficiënter vervoer van | transport à opérer un transport plus efficient des marchandises; |
de goederen; - bijdragen tot de verbetering van de prestaties van het | - contribuer à l'amélioration des performances du système de transport |
vervoerssysteem rekening houdend met de specifieke kenmerken van de | en tenant compte des spécificités des véhicules soumis au prélèvement |
voertuigen die aan de kilometerheffing onderworpen zijn » (ibid., p. | kilométrique » (ibid., p. 2). |
2). In de commissie van het Waals Parlement voegde de minister van | En commission du Parlement wallon, le ministre du Budget, de la |
Begroting, van Openbaar Ambt en van Administratieve Vereenvoudiging | Fonction publique et de la Simplification administrative a précisé à |
daaraan toe : | ce sujet : |
« In de eerste plaats verzekert de kilometerheffing een gelijke | « D'abord, le prélèvement kilométrique assure une équité de traitement |
behandeling van de zware vrachtwagens, ongeacht de plaats van inschrijving ervan. | entre les poids lourds quel que soit leur lieu d'immatriculation. |
[...] | [...] |
Vervolgens wordt met de kilometerheffing de gebruiker | Ensuite, il responsabilise l'utilisateur via le principe |
geresponsabiliseerd via het principe 'de gebruiker betaalt'. Zij die | d'utilisateur-payeur. En effet, ceux qui roulent beaucoup paient plus |
veel rijden betalen immers meer dan zij die minder rijden. Met de | que ceux qui roulent moins. Le prélèvement kilométrique incite donc à |
kilometerheffing wordt dus een efficiënter wegvervoer aangemoedigd | l'amélioration de l'efficacité du transport routier via, par exemple, |
via, bijvoorbeeld, het beperken van het leeg vervoer » (Parl. St., | la limitation du transport à vide » (Doc. parl., Parlement wallon, |
Waals Parlement, 2014-2015, nr. 236/4, p. 3). | 2014-2015, n° 236/4, p. 3). |
B.3.1. Artikel 2 van de voormelde richtlijn 1999/62/EG definieert een | B.3.1. L'article 2 de la directive 1999/62/CE définit le « véhicule » |
« voertuig » als « een motorvoertuig of een samenstel van voertuigen | comme étant « un véhicule à moteur ou un ensemble de véhicules |
bedoeld of gebruikt voor het vervoer over de weg van goederen en | articulés prévu ou utilisé pour le transport par route de |
waarvan het maximaal toegestane totaalgewicht meer dan 3,5 t bedraagt | marchandises, et d'un poids total en charge autorisé de plus de 3,5 |
». | tonnes ». |
B.3.2. Overweging 9 van de richtlijn 2011/76/EU van het Europees | B.3.2. Le considérant 9 de la directive 2011/76/UE du Parlement |
Parlement en de Raad van 27 september 2011 « tot wijziging van | européen et du Conseil du 27 septembre 2011 « modifiant la directive |
Richtlijn 1999/62/EG betreffende het in rekening brengen van het | 1999/62/CE relative à la taxation des poids lourds pour l'utilisation |
gebruik van bepaalde infrastructuurvoorzieningen aan zware | |
vrachtvoertuigen », waarbij die definitie van het begrip « voertuig » | de certaines infrastructures », qui a inséré cette définition du « |
werd ingevoegd in de richtlijn 1999/62/EG, vermeldt : | véhicule » dans la directive 1999/62/CE, énonce : |
« Deze richtlijn belet de lidstaten niet nationale regels toe te | « La présente directive ne fait pas obstacle à l'application, par les |
passen voor het belasten van andere weggebruikers die buiten de | Etats membres, de règles nationales relatives à la taxation d'autres |
werkingssfeer van deze richtlijn vallen ». | usagers de la route ne rentrant pas dans son champ d'application ». |
B.4. Artikel 1, 18°, van het voormelde samenwerkingsakkoord van 31 | B.4. L'article 1er, 18°, de l'accord de coopération, précité, du 31 |
janvier 2014, tel qu'il a été modifié par l'accord de coopération du | |
januari 2014, zoals gewijzigd bij het samenwerkingsakkoord van 24 | 24 avril 2015, définit le « véhicule » comme suit : |
april 2015, definieert een « voertuig » als volgt : | « un véhicule à moteur ou un ensemble de véhicules articulés, prévu ou |
« een motorvoertuig of een samenstel van voertuigen, bedoeld of | utilisé, soit partiellement, soit exclusivement, pour le transport par |
gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het vervoer over de weg van | route de marchandises, et dont la masse maximale autorisée est de plus |
goederen en waarvan het maximaal toegestane totaalgewicht meer dan 3,5 | |
ton bedraagt ». | de 3,5 tonnes ». |
Ten aanzien van de prejudiciële vraag | Quant à la question préjudicielle |
B.5.1. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken van de | B.5.1. La Cour est invitée à examiner la compatibilité des articles 2, |
artikelen 2, 16°, en 9, § 1, van het decreet van 16 juli 2015, met het | 16°, et 9, § 1er, du décret du 16 juillet 2015 avec le principe |
beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie in zoverre die | d'égalité et de non-discrimination, en ce que ces dispositions font |
bepalingen een verschil in behandeling doen ontstaan tussen, | naître une différence de traitement entre, d'une part, les détenteurs |
enerzijds, de houders van een motorvoertuig of een samenstel van | de véhicules à moteur ou d'ensembles de véhicules articulés qui sont |
voertuigen bedoeld of gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het | prévus ou utilisés soit partiellement soit exclusivement pour le |
vervoer over de weg van goederen en waarvan het maximaal toegestane | transport par route de marchandises et dont la masse maximale |
totaalgewicht meer dan 3,5 ton bedraagt, die onderworpen zijn aan de | autorisée est de plus de 3,5 tonnes, qui sont soumis au prélèvement |
kilometerheffing, en, anderzijds, de houders van andere voertuigen, | kilométrique, et, d'autre part, les détenteurs d'autres véhicules, qui |
die niet onderworpen zijn aan de kilometerheffing. | ne sont pas soumis au prélèvement kilométrique. |
B.5.2. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet | B.5.2. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
berust en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.5.3. De omstandigheid dat de in het geding zijnde bepalingen | B.5.3. La circonstance que les dispositions en cause transposent des |
Europese richtlijnen omzetten in het interne recht, kan de door de | directives européennes en droit interne ne saurait justifier les |
verwijzende rechter opgeworpen verschillen in behandeling niet | différences de traitement soulevées par le juge a quo, dès lors que |
rechtvaardigen, aangezien die richtlijnen de nationale wetgevers niet | ces directives n'interdisent pas aux législateurs nationaux d'étendre |
verbieden om de kilometerheffing uit te breiden tot andere | le prélèvement kilométrique à des usagers de la route autres que ceux |
weggebruikers dan diegenen op wie die richtlijnen betrekking hebben. | qu'elles concernent. |
B.6. De decreetgever beschikt over een ruime beoordelingsbevoegdheid | B.6. Le législateur décrétal dispose d'un pouvoir d'appréciation |
om zijn beleid in sociaal-economische aangelegenheden te bepalen. Uit | étendu pour déterminer sa politique en matière socio-économique. Il |
de in B.2 geciteerde uittreksels van de parlementaire voorbereiding | ressort des extraits des travaux préparatoires cités en B.2 que, par |
blijkt dat, met de in het geding zijnde kilometerheffing, de | le prélèvement kilométrique en cause, le législateur décrétal a |
decreetgever het principe « de gebruiker betaalt » gericht heeft | entendu faire une application ciblée du principe de « l'usager - |
willen toepassen, en tegelijkertijd de sector van het goederenvervoer | payeur », tout en incitant le secteur des transports de marchandises à |
heeft willen aanmoedigen om zijn verplaatsingen te rationaliseren | rationaliser ses déplacements dans le but de lutter contre la |
teneinde de luchtverontreiniging en de verkeerscongestie te | pollution et contre la congestion du trafic. Par ailleurs, le |
bestrijden. De decreetgever heeft overigens niet uitgesloten dat | législateur décrétal n'a pas exclu l'application à l'avenir du même |
dezelfde heffing of een soortgelijke heffing in de toekomst zal worden | prélèvement ou d'un prélèvement semblable à d'autres types de |
toegepast op andere types voertuigen, op basis van het gebruik van de | véhicules, en fonction de l'utilisation des infrastructures routières |
Waalse wegeninfrastructuur. | wallonnes. |
B.7.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen eerste vergelijking | B.7.1. La première comparaison soulevée dans la question préjudicielle |
tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement kilométrique |
onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement kilométrique |
kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen | invite la Cour à comparer les véhicules destinés au transport de |
voor goederenvervoer en de voertuigen voor personenvervoer te vergelijken. | marchandises et les véhicules destinés au transport de personnes. |
B.7.2. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium. | B.7.2. La différence de traitement repose sur un critère objectif. Ce |
Dat criterium is ook pertinent in het licht van de doelstellingen van | critère est aussi pertinent eu égard aux objectifs du prélèvement |
de in het geding zijnde kilometerheffing, zoals zij in B.2.2 in | kilométrique en cause, tels qu'ils sont rappelés en B.2.2. En effet, |
herinnering zijn gebracht. Immers, ook al is het juist dat de sector | s'il est exact que le secteur du transport de personnes est également |
van het personenvervoer eveneens gebruik maakt van de | utilisateur des infrastructures routières et qu'il contribue à ce |
wegeninfrastructuur en in dat opzicht bijdraagt tot de | titre à la pollution et à la congestion du trafic, le législateur |
luchtverontreiniging en de congestie van het verkeer, vermocht de | décrétal a pu avoir égard à la circonstance que la pollution et la |
decreetgever toch rekening te houden met de omstandigheid dat de | congestion du trafic occasionnées par le secteur du transport par |
verontreiniging en de verkeerscongestie die worden veroorzaakt door de | route de marchandises sont sensiblement plus importantes que celles |
sector van het goederenvervoer over de weg aanzienlijk groter zijn dan | qui sont occasionnées par le secteur du transport collectif de |
die welke worden veroorzaakt door de sector van het collectief | personnes. Ensuite, le législateur décrétal a pu vouloir favoriser |
personenvervoer. Vervolgens vermocht de decreetgever het aanbod van | l'offre de transport collectif de personnes, qui contribue à réduire |
collectief personenvervoer, dat de verkeerscongestie mee kan | la congestion du trafic, par rapport à l'utilisation de véhicules |
verminderen, aan te moedigen in de plaats van het gebruik van | individuels. Enfin, le législateur décrétal a pu raisonnablement |
personenwagens. Ten slotte kon de decreetgever redelijkerwijs oordelen | estimer qu'il y avait lieu d'inciter le secteur du transport par route |
dat de sector van het goederenvervoer over de weg ertoe moest worden | de marchandises à rationaliser les déplacements de véhicules destinés |
aangezet de verplaatsingen van voertuigen voor goederenvervoer te | au transport de marchandises, alors qu'il n'y avait pas forcément lieu |
rationaliseren, terwijl dat niet noodzakelijk diende te gebeuren voor de voertuigen voor personenvervoer. | de le faire pour les véhicules destinés au transport de personnes. |
B.8.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen tweede vergelijking | B.8.1. La deuxième comparaison soulevée dans la question préjudicielle |
tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement kilométrique |
onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement kilométrique |
kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen | invite la Cour à comparer les véhicules destinés au transport de |
voor goederenvervoer waarvan de maximaal toegelaten massa meer dan 3,5 | marchandises dont la masse maximale autorisée excède 3,5 tonnes et les |
ton bedraagt en de voertuigen voor goederenvervoer waarvan de maximaal | véhicules destinés au transport de marchandises dont la masse maximale |
toegelaten massa minder dan 3,5 ton bedraagt, te vergelijken. Met de | autorisée est inférieure à 3,5 tonnes. La quatrième comparaison |
in de prejudiciële vraag opgeworpen vierde vergelijking tussen de | soulevée dans la question préjudicielle entre les détenteurs de |
houders van voertuigen die aan de kilometerheffing onderworpen zijn en | véhicules soumis au prélèvement kilométrique et les détenteurs de |
de houders van voertuigen die niet aan de kilometerheffing onderworpen | véhicules non soumis au prélèvement kilométrique invite la Cour à |
zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen voor goederenvervoer waarvan | comparer les véhicules destinés au transport de marchandises dont la |
de maximaal toegelaten massa meer dan 3,5 ton bedraagt en de | masse maximale autorisée excède 3,5 tonnes et les voitures |
personenwagens te vergelijken. | individuelles. |
B.8.2. Die verschillen in behandeling berusten op het criterium van de | B.8.2. Ces différences de traitement reposent sur le critère de la |
maximaal toegelaten massa, dat een objectief criterium is. Het is niet | masse maximale autorisée, qui est un critère objectif. Il n'est pas |
onredelijk te oordelen dat de slijtage van de wegeninfrastructuur | déraisonnable d'estimer que l'usure des infrastructures routières est |
aanzienlijker is wanneer de voertuigen die ervan gebruik maken | plus importante lorsque les véhicules qui les empruntent sont plus |
zwaarder zijn. Aangezien de voertuigen waarvan de maximaal toegelaten | massifs. Dès lors que les véhicules dont la masse maximale autorisée |
massa minder dan 3,5 ton bedraagt en de personenwagens minder zwaar | est inférieure à 3,5 tonnes et les voitures individuelles sont moins |
zijn dan de voertuigen voor goederenvervoer waarvan de maximaal | massifs que les véhicules destinés au transport de marchandises dont |
toegelaten massa meer dan 3,5 ton bedraagt, berust het verschil in | la masse maximale autorisée excède 3,5 tonnes, la différence de |
behandeling tussen die laatste voertuigen, enerzijds, en de voertuigen | traitement entre ces derniers, d'une part, et les véhicules dont la |
waarvan de maximaal toegelaten massa minder dan 3,5 ton bedraagt en de | masse maximale autorisée est inférieure à 3,5 tonnes et les voitures |
personenwagens, anderzijds, op een pertinent criterium rekening | individuelles, d'autre part, repose sur un critère pertinent eu égard |
houdend met het doel van de decreetgever, namelijk de kosten | à l'objectif, poursuivi par le législateur décrétal, de faire |
veroorzaakt door het intensieve gebruik van de Waalse | supporter par les usagers les frais occasionnés par l'utilisation |
wegeninfrastructuur door de gebruikers laten dragen. | intensive des infrastructures routières wallonnes. |
B.9.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen derde vergelijking | B.9.1. La troisième comparaison soulevée dans la question |
tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | préjudicielle entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement |
onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | kilométrique et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement |
kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht, enerzijds, | kilométrique invite la Cour à comparer, d'une part, les véhicules |
de voertuigen voor goederenvervoer waarvan de maximaal toegelaten | destinés au transport de marchandises dont la masse maximale autorisée |
massa meer dan 3,5 ton bedraagt en, anderzijds de voertuigen of | est supérieure à 3,5 tonnes et, d'autre part, les véhicules ou |
combinaties van voertuigen waarvan de maximaal toegelaten massa minder | combinaisons de véhicules dont la masse maximale autorisée est |
dan 3,5 ton bedraagt, zelfs wanneer die laatste, wegens de | inférieure à 3,5 tonnes, même lorsque ces derniers, en raison de la |
aanhangwagen die zij gebruiken voor goederenvervoer, een maximaal | remorque qu'ils utilisent pour le transport de marchandises, ont une |
toegelaten massa van meer dan 3,5 ton hebben, te vergelijken. | masse maximale autorisée qui excède 3,5 tonnes. |
B.9.2. Het verschil in behandeling berust op het criterium van de | B.9.2. La différence de traitement repose sur le critère de la masse |
maximaal toegelaten massa van het voertuig, dat, zoals vermeld in | maximale autorisée du véhicule, qui, comme il est dit en B.8.2, est un |
B.8.2, een objectief en pertinent criterium is. Het occasionele | critère objectif et pertinent. L'utilisation occasionnelle d'une |
gebruik van een aanhangwagen wijzigt niet de bestemming van het | remorque ne modifie pas la destination du véhicule dont la masse |
voertuig waarvan de maximaal toegelaten massa minder dan 3,5 ton | maximale autorisée est inférieure à 3,5 tonnes et qui n'est en |
bedraagt en dat in principe niet bestemd is voor goederenvervoer. Het | principe pas destiné au transport de marchandises. Il en découle que |
gebruik van een aanhangwagen waardoor de maximaal toegelaten massa van | l'utilisation d'une remorque en raison de laquelle la masse maximale |
het voertuig meer dan 3,5 ton bedraagt, doet bijgevolg geen afbreuk | autorisée du véhicule dépasse 3,5 tonnes ne porte pas atteinte à la |
aan de pertinentie van het criterium. | pertinence du critère. |
Bovendien kan het de decreetgever niet worden verweten dat hij geen | Au surplus, il ne saurait être reproché au législateur décrétal de ne |
rekening heeft gehouden met de mogelijkheid dat voertuigen waarvan de | pas avoir tenu compte de la possibilité que des véhicules dont la |
maximaal toegelaten massa minder dan 3,5 ton bedraagt, af en toe met | masse maximale autorisée est inférieure à 3,5 tonnes puissent être |
een aanhangwagen kunnen worden uitgerust en daardoor een maximaal | occasionnellement équipés d'une remorque et, de ce fait, avoir une |
toegelaten massa van meer dan 3,5 ton kunnen hebben. Indien met dat | masse maximale autorisée supérieure à 3,5 tonnes. En effet, s'il |
element rekening zou moeten worden gehouden, zou de houder van | fallait tenir compte de cet élément, le détenteur d'un même véhicule |
eenzelfde voertuig immers op bepaalde tijdstippen de kilometerheffing | serait redevable du prélèvement kilométrique à certains moments et pas |
verschuldigd zijn, en op andere tijdstippen niet. Een dergelijke | à d'autres. Une telle situation occasionnerait des difficultés en ce |
situatie zou moeilijkheden met betrekking tot de inning van de | qui concerne la perception de la redevance, ainsi que des frais |
heffing, alsook administratieve kosten teweegbrengen die de | administratifs que le législateur décrétal a pu estimer injustifiés. |
decreetgever ongerechtvaardigd kon achten. | |
B.10.1. Met de in de prejudiciële vraag opgeworpen vijfde vergelijking | B.10.1. La cinquième comparaison soulevée dans la question |
tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | préjudicielle entre les détenteurs de véhicules soumis au prélèvement |
onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet aan de | kilométrique et les détenteurs de véhicules non soumis au prélèvement |
kilometerheffing onderworpen zijn wordt het Hof verzocht de voertuigen | kilométrique invite la Cour à comparer les véhicules destinés au |
voor goederenvervoer waarvan de maximaal toegelaten massa meer dan 3,5 | transport de marchandises dont la masse maximale autorisée excède 3,5 |
ton bedraagt en de voertuigen die van de heffing zijn vrijgesteld, | tonnes et les véhicules qui sont exonérés du prélèvement, comme les |
zoals landbouwmachines bijvoorbeeld, zelfs wanneer zij voor | engins agricoles, par exemple, même s'ils sont utilisés pour le |
goederenvervoer worden gebruikt, te vergelijken. | transport de marchandises. |
B.10.2. Krachtens artikel 9, § 1, 3°, van het decreet van 16 juli | B.10.2. En vertu de l'article 9, § 1er, 3°, du décret du 16 juillet |
2015, zijn de voertuigen van het type landbouw, tuinbouw of bosbouw | 2015, sont exonérés du prélèvement kilométrique les véhicules |
die « uitsluitend voor landbouw-, tuinbouw-, visteelt- of | agricoles, horticoles et forestiers qui sont « exclusivement utilisé |
bosbouwwerkzaamheden worden gebruikt », vrijgesteld van de | [s] pour l'agriculture, l'horticulture, l'aquaculture ou la |
kilometerheffing. Daaruit volgt dat de voertuigen van dat type die ook | sylviculture ». Il en résulte que les véhicules de ce type qui sont |
voor goederenvervoer worden gebruikt, in principe onderworpen zijn aan | également utilisés pour le transport de marchandises sont en principe |
soumis au prélèvement kilométrique et qu'ils ne sont donc pas traités | |
de kilometerheffing en dat zij dus niet anders worden behandeld dan de | différemment des véhicules destinés au transport de marchandises ayant |
voertuigen voor goederenvervoer met dezelfde maximaal toegelaten massa. | la même masse maximale autorisée. |
B.10.3. Voor het overige berust het verschil in behandeling op het | B.10.3. Pour le surplus, la différence de traitement repose sur le |
criterium van de bestemming van het voertuig, dat een objectief en | critère de la destination du véhicule, qui est un critère objectif et |
pertinent criterium is in het licht van het doel van de decreetgever. | pertinent eu égard au but poursuivi par le législateur décrétal. En |
De vrijgestelde voertuigen zijn immers ofwel voertuigen bestemd voor | effet, les véhicules exonérés sont soit des véhicules destinés à des |
opdrachten van algemeen belang (voertuigen voor defensie, de civiele | missions d'intérêt général (véhicules de la défense, de la protection |
bescherming, de brandweer, de politie, voertuigen die voor medische | civile, des services d'incendie, des services de police, véhicules |
doeleinden zijn uitgerust), ofwel voertuigen die niet bestemd zijn om | équipés à des fins médicales), soit des véhicules qui ne sont pas |
op intensieve wijze op de openbare weg te rijden en die daarvan | destinés à circuler de manière intensive sur la voie publique et qui |
slechts af en toe gebruik maken, om de plaats waarop zij worden | n'empruntent celle-ci que de façon limitée, en vue d'atteindre le lieu |
gebruikt te bereiken (voertuigen van het type landbouw, tuinbouw of bosbouw). | de leur utilisation (véhicules agricoles, horticoles ou forestiers). |
B.11. Uit het voorgaande volgt dat, rekening houdend met de ruime | B.11. Il résulte de ce qui précède que, compte tenu du pouvoir |
beoordelingsbevoegdheid waarover de decreetgever ter zake beschikt, | d'appréciation étendu dont le législateur décrétal dispose en la |
alle door de verwijzende rechter opgeworpen verschillen in behandeling | matière, toutes les différences de traitement soulevées par le juge a |
tussen de houders van voertuigen die aan de kilometerheffing | quo entre les détenteurs de véhicules qui sont soumis au prélèvement |
onderworpen zijn en de houders van voertuigen die niet daaraan | kilométrique et les détenteurs de véhicules qui n'y sont pas soumis |
onderworpen zijn, op objectieve en pertinente criteria berusten. | reposent sur des critères objectifs et pertinents. |
B.12. De kilometerheffing heeft ten slotte geen onevenredige gevolgen | B.12. Enfin, le prélèvement kilométrique ne produit pas des effets |
voor de houders van de voertuigen die eraan onderworpen zijn, vermits | disproportionnés pour les détenteurs des véhicules qui y sont soumis, |
het bedrag van de retributie in verhouding moet staan tot de waarde of | dès lors que le montant de la redevance doit être en relation avec la |
de kosten van de aan de heffingsplichtige geleverde dienst. Het bedrag | valeur ou le coût du service fourni au redevable. Le montant payé au |
dat als kilometerheffing wordt betaald, vormt overigens een aftrekbare | titre de prélèvement kilométrique constitue par ailleurs une charge |
last in de vennootschapsbelasting (artikel 198, § 1, 5°, van het | déductible à l'impôt des sociétés (article 198, § 1er, 5°, du Code des |
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992). Overigens zijn, met | |
toepassing van artikel 40 van het programmadecreet van het Waalse | impôts sur les revenus 1992). Du reste, en application de l'article 40 |
Gewest van 21 december 2016 « met betrekking tot verschillende | du décret-programme de la Région wallonne du 21 décembre 2016 « |
maatregelen betreffende de begroting », de voertuigen die aan de | portant sur des mesures diverses liées au budget », les véhicules qui |
kilometerheffing onderworpen zijn een verkeersbelasting verschuldigd | sont soumis au prélèvement kilométrique sont redevables d'une taxe de |
die ofwel gelijk is aan nul, ofwel is vastgesteld op het | circulation qui soit est nulle, soit est fixée au tarif minimum, ce |
minimumtarief, hetgeen, zonder de kilometerheffing rechtstreeks te | qui, sans compenser directement le prélèvement kilométrique, allège la |
compenseren, de totale last voor de houders van voertuigen die aan de | charge globale supportée par les détenteurs de véhicules soumis au |
in het geding zijnde heffing onderworpen zijn, verlicht. | prélèvement en cause. |
B.13. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.13. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
De artikelen 2, 16°, en 9, § 1, van het decreet van het Waalse Gewest | Les articles 2, 16°, et 9, § 1er, du décret de la Région wallonne du |
van 16 juli 2015 « tot invoering van een kilometerheffing voor het | 16 juillet 2015 « instaurant un prélèvement kilométrique à charge des |
wegengebruik door zware vrachtwagens » schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | poids lourds pour l'utilisation des routes » ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 18 november 2021. | la Cour constitutionnelle, le 18 novembre 2021. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
P. Nihoul | P. Nihoul |