← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 126/2021 van 30 september 2021 Rolnummer 7562 In zake :
de prejudiciële vraag over artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra
voor maatschappelijk welzijn, gesteld door de Rechtban Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters M. Pâques, Y. Kherb(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 126/2021 van 30 september 2021 Rolnummer 7562 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld door de Rechtban Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters M. Pâques, Y. Kherb(...) | Extrait de l'arrêt n° 126/2021 du 30 septembre 2021 Numéro du rôle : 7562 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57 de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posée par le Tribunal de premi La Cour constitutionnelle, composée du président L. Lavrysen, des juges M. Pâques, Y. Kherbache,(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 126/2021 van 30 september 2021 | Extrait de l'arrêt n° 126/2021 du 30 septembre 2021 |
| Rolnummer 7562 | Numéro du rôle : 7562 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57 van de organieke wet | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57 de la loi |
| van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk | du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, |
| welzijn, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling | posée par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur. |
| Namen. Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters M. Pâques, Y. | composée du président L. Lavrysen, des juges M. Pâques, Y. Kherbache, |
| Kherbache, T. Detienne en D. Pieters, en, overeenkomstig artikel 60bis | T. Detienne et D. Pieters, et, conformément à l'article 60bis de la |
| van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, du |
| emeritus voorzitter F. Daoût en emeritus rechter T. Merckx-Van Goey, | président émérite F. Daoût et de la juge émérite T. Merckx-Van Goey, |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van | assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président |
| emeritus voorzitter F. Daoût, | émérite F. Daoût, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 2 april 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het | Par jugement du 2 avril 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe |
| Hof is ingekomen op 21 april 2021, heeft de Rechtbank van eerste | de la Cour le 21 avril 2021, le Tribunal de première instance de |
| aanleg Namen, afdeling Namen, de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Namur, division Namur, a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende | « L'article 57 de la loi organique du 8 juillet 1976 relative aux |
| de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, in zoverre het, | centres publics d'action sociale en ce qu'il semble exclure, de par la |
| vanwege de openbare opdracht die het instelt, het bestaan lijkt uit te | mission publique qu'il institue, l'existence d'une relation fondée sur |
| sluiten van een relatie die berust op een contract tussen een | |
| ziekenhuis - waarmee het centrum een vereniging tot stand heeft | un contrat entre un hôpital - au sein duquel il est associé |
| gebracht overeenkomstig artikel 118 van dezelfde wet - en een patiënt, | conformément à l'article 118 de la même loi - et un patient, lue ou |
| al dan niet in samenhang gelezen met artikel 5 van de wet van 22 | non en combinaison avec l'article 5 de la loi du 22 août 2002 relative |
| augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt of met elke andere | aux droits du patient ou avec toute autre disposition que la Cour |
| bepaling die het Hof relevant zou achten voor de toepassing van het | jugerait pertinente pour l'application du présent litige, ne |
| onderhavige geschil, niet met name de artikelen 10 en 11 van de | viole-t-il pas notamment les articles 10 et 11 de la Constitution, |
| Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met andere, supranationale | combinés ou non avec d'autres dispositions légales supranationales, |
| wetsbepalingen, waardoor het recht van de patiënt wordt belemmerd om | constituant de ce fait une entrave au droit du patient d'accéder et de |
| toegang te hebben tot een kwaliteitsvolle zorgverlening of om die te | recevoir des soins de qualité, sans distinction aucune, notamment au |
| genieten, zonder enig onderscheid, met name op het vlak van het | |
| aansprakelijkheidsstelsel en de gevolgen daarvan (onder meer het | niveau du régime de responsabilité et de ses conséquences (notamment |
| verjaringsstelsel) die een dergelijke zorgverlening impliceert, in de | le régime de prescription) que de tels soins impliquent, dans le |
| precieze feitelijke context van de patiënt die zich begeeft naar de | contexte factuel précis du patient qui s'adresse aux urgences d'un |
| spoeddienst van een openbaar ziekenhuis zonder een bepaalde arts te | hôpital public sans faire choix d'un médecin particulier mais avec la |
| kiezen, maar met de mogelijkheid om een toegestane relatie aan te gaan | capacité d'entrer en relation consentie avec l'institution |
| met de ziekenhuisinstelling ? ». | hospitalière ? ». |
| Op 12 mei 2021 hebben de rechters-verslaggevers M. Pâques en Y. | Le 12 mai 2021, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi |
| Kherbache, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de | |
| bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les |
| ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht | juges-rapporteurs M. Pâques et Y. Kherbache ont informé la Cour qu'ils |
| voor te stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest | pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de |
| gewezen op voorafgaande rechtspleging. | l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de | B.1. L'article 57 de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres |
| openbare centra voor maatschappelijk welzijn bepaalt : | publics d'action sociale dispose : |
| « § 1. Onverminderd het bepaalde in artikel 57ter, heeft het openbaar | « § 1er. Sans préjudice des dispositions de l'article 57ter, le centre |
| centrum voor maatschappelijk welzijn tot taak aan personen en gezinnen | public d'action sociale a pour mission d'assurer aux personnes et aux |
| de dienstverlening te verzekeren waartoe de gemeenschap gehouden is. | familles l'aide due par la collectivité. |
| Het verzekert niet alleen lenigende of curatieve doch ook preventieve | Il assure non seulement une aide palliative ou curative, mais encore |
| hulp. Het bevordert de maatschappelijke participatie van de | une aide préventive. Il encourage la participation sociale des |
| gebruikers. | usagers. |
| Deze dienstverlening kan van materiële, sociale, geneeskundige, | Cette aide peut être matérielle, sociale, médicale, médico-sociale ou |
| sociaal-geneeskundige of psychologische aard zijn. | psychologique. |
| § 2. In afwijking van de andere bepalingen van deze wet, is de taak | § 2. Par dérogation aux autres dispositions de la présente loi, la |
| van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn beperkt tot : | mission du centre public d'action sociale se limite à : |
| 1° het verlenen van dringende medische hulp, wanneer het gaat om een | 1° l'octroi de l'aide médicale urgente, à l'égard d'un étranger qui |
| vreemdeling die illegaal in het Rijk verblijft; | séjourne illégalement dans le Royaume; |
| 2° het vaststellen van de staat van behoeftigheid doordat de ouders | 2° constater l'état de besoin suite au fait que les parents n'assument |
| hun onderhoudsplicht niet nakomen of niet in staat zijn die na te | pas ou ne sont pas en mesure d'assumer leur devoir d'entretien, à |
| komen, wanneer het gaat om een vreemdeling jonger dan 18 jaar die met zijn ouders illegaal in het Rijk verblijft. In het geval bedoeld in 2°, wordt de maatschappelijke hulp beperkt tot de materiële hulp die onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van het kind en wordt [zij] uitsluitend verstrekt in een federaal opvangcentrum overeenkomstig de voorwaarden en nadere regels bepaald door de Koning. De aanwezigheid in het opvangcentrum van de ouders of van de personen die het ouderlijk gezag over het kind daadwerkelijk uitoefenen, wordt gewaarborgd. De Koning kan bepalen wat onder dringende medische hulp begrepen moet worden. Een vreemdeling die zich vluchteling heeft verklaard en heeft gevraagd om als dusdanig te worden erkend, verblijft illegaal in het Rijk wanneer de asielaanvraag is geweigerd en aan de betrokken vreemdeling een [...] bevel om het grondgebied te verlaten is betekend. De maatschappelijke dienstverlening aan een vreemdeling die werkelijk steuntrekkende was op het ogenblik dat hem een [...] bevel om het grondgebied te verlaten werd betekend, wordt, met uitzondering van de dringende medische hulpverlening, stopgezet de dag dat de vreemdeling daadwerkelijk het grondgebied verlaat, en ten laatste de dag van het verstrijken van de termijn van het bevel om het grondgebied te verlaten. Van het bepaalde in het voorgaande lid wordt afgeweken gedurende de termijn die strikt noodzakelijk is om de vreemdeling in staat te stellen het grondgebied te verlaten, voor zover hij een verklaring heeft ondertekend die zijn uitdrukkelijke intentie het grondgebied zo | l'égard d'un étranger de moins de 18 ans qui séjourne, avec ses parents, illégalement dans le Royaume. Dans le cas visé sous 2°, l'aide sociale est limitée à l'aide matérielle indispensable pour le développement de l'enfant et est exclusivement octroyée dans un centre fédéral d'accueil conformément aux conditions et modalités fixées par le Roi. La présence dans le centre d'accueil des parents ou personnes qui exercent effectivement l'autorité parentale est garantie. Le Roi peut déterminer ce qu'il y a lieu d'entendre par aide médicale urgente. Un étranger qui s'est déclaré réfugié et a demandé à être reconnu comme tel, séjourne illégalement dans le Royaume lorsque la demande d'asile a été rejetée et qu'un ordre de quitter le territoire [...] a été notifié à l'étranger concerné. L'aide sociale accordée à un étranger qui était en fait bénéficiaire au moment où un ordre de quitter le territoire [...] lui a été notifié, est arrêtée, à l'exception de l'aide médicale urgente, le jour où l'étranger quitte effectivement le territoire et, au plus tard, le jour de l'expiration du délai de l'ordre de quitter le territoire. Il est dérogé aux dispositions de l'alinéa précédent pendant le délai strictement nécessaire pour permettre à l'étranger de quitter le territoire, pour autant qu'il ait signé une déclaration attestant son |
| snel mogelijk te willen verlaten, weergeeft; deze termijn mag in geen | intention explicite de quitter le plus vite possible le territoire, |
| geval de termijn welke vastgelegd is door artikel 7, 4°, van de wet | sans que ce délai ne puisse en aucun cas excéder celui qui est fixé à |
| van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van | l'article 7, 4°, de la loi du 12 janvier 2007 sur l'accueil des |
| bepaalde andere categorieën van vreemdelingen overschrijden. | demandeurs d'asile et de certaines autres catégories d'étrangers. |
| De hierboven vermelde intentieverklaring kan slechts eenmaal worden | La déclaration d'intention précitée ne peut être signée qu'une seule |
| ondertekend. Het centrum verwittigt zonder verwijl de Minister die | fois. Le centre informe sans retard le Ministre qui a l'accès au |
| bevoegd is voor de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de | territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers |
| vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, evenals de betrokken | dans ses compétences, ainsi que la commune concernée, de la signature |
| gemeente, van de ondertekening van de intentieverklaring. | de la déclaration d'intention. |
| Indien het gaat om een vreemdeling die dakloos is geworden ingevolge | S'il s'agit d'un étranger qui est devenu sans abri suite à |
| de toepassing van artikel 433quaterdecies van het Strafwetboek, kan de | l'application de l'article 433quaterdecies du Code pénal, l'aide |
| in het vierde en vijfde lid bedoelde maatschappelijke dienstverlening | |
| verstrekt worden in een onthaalcentrum, zoals bedoeld in artikel | sociale visé à l'alinéa quatre et cinq peut être fournie dans un |
| 57ter. | centre d'accueil tel que visé à l'article 57ter. |
| § 3. Het centrum oefent de voogdij uit over of verzekert althans de | § 3. Le centre exerce la tutelle ou a tout le moins assure la garde, |
| bewaring, het onderhoud en de opvoeding van de minderjarige kinderen | l'entretien et l'éducation des enfants mineurs d'âge lorsqu'ils lui |
| die door de wet, de ouders of overheidsorganen aan het centrum zijn | sont confiés par la loi, les parents ou les organismes publics. |
| toevertrouwd. § 4. Het centrum voert de taken uit die hem door de wet, de Koning of | § 4. Le centre effectue les tâches qui lui sont confiées par la loi, |
| de gemeenteoverheid zijn toevertrouwd ». | le Roi ou l'autorité communale ». |
| De artikelen 118 tot 135 van dezelfde wet hebben betrekking op de | Les articles 118 à 135 de la même loi concernent la possibilité pour |
| mogelijkheid voor de openbare centra voor maatschappelijk welzijn | les centres publics d'action sociale (CPAS) de former une association |
| (OCMW) om een vereniging tot stand te brengen met andere openbare | |
| besturen en/of met andere rechtspersonen dan die welke winstoogmerken | avec d'autres pouvoirs publics et/ou avec des personnes morales autres |
| hebben, teneinde een van de opdrachten uit te voeren die bij dezelfde | que celles qui ont un but lucratif, pour réaliser une des tâches |
| wet aan de centra zijn toevertrouwd, alsook op de nadere regels van | confiées aux centres par la même loi, ainsi que les modalités d'une |
| een dergelijke vereniging. | telle association. |
| Artikel 5 van de wet van 22 augustus 2002 « betreffende de rechten van | L'article 5 de la loi du 22 août 2002 « relative aux droits du patient |
| de patiënt » bepaalt : | » dispose : |
| « De patiënt heeft, met eerbiediging van zijn menselijke waardigheid | « Le patient a droit, de la part du praticien professionnel, à des |
| en zijn zelfbeschikking en zonder enig onderscheid op welke grond ook, | prestations de qualité répondant à ses besoins et ce, dans le respect |
| tegenover de beroepsbeoefenaar recht op kwaliteitsvolle | de sa dignité humaine et de son autonomie et sans qu'une distinction |
| dienstverstrekking die beantwoordt aan zijn behoeften ». | d'aucune sorte ne soit faite ». |
| B.2. Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat de verwijzende rechter van oordeel is dat alle voormelde bepalingen inhouden dat een verschillende verjaringsregeling van toepassing zou zijn op de relatie tussen het ziekenhuis en de patiënt, naargelang het een privaat ziekenhuis betreft, dan wel een openbaar ziekenhuis dat behoort tot een vereniging die is opgericht krachtens de artikelen 118 en volgende van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. De verwijzende rechter stelt het Hof een vraag over het verschil in behandeling dat daaruit zou voortvloeien onder de patiënten, naargelang zij worden opgenomen op de spoeddienst van een openbaar ziekenhuis dat tot een OCMW-vereniging behoort, dan wel van een privaat ziekenhuis. B.3. Het blijkt niet dat de in de prejudiciële vraag opgeworpen grief, waarin het feit wordt bekritiseerd dat de verjaringsregeling die van toepassing is op de aansprakelijkheidsvorderingen die zijn ingesteld tegen een openbaar ziekenhuis dat tot een OCMW-vereniging behoort, zou verschillen van die welke van toepassing is op de aansprakelijkheidsvorderingen die zijn ingesteld tegen een privaat ziekenhuis, rechtstreeks voortvloeit uit de voormelde in het geding zijnde bepalingen, die niet ertoe strekken de verjaring te regelen die van toepassing is op een aansprakelijkheidsvordering die is ingesteld tegen een openbaar ziekenhuis. In dat verband dient te worden vastgesteld dat het verwijzingsvonnis geen enkele aanwijzing bevat over de rechtsregels die van toepassing zouden zijn op de verjaring van de aansprakelijkheidsvorderingen die zijn ingesteld tegen een openbaar ziekenhuis dat tot een OCMW-vereniging behoort. Het preciseert evenmin de vergelijkingen en de verschillen in behandeling die daaruit zouden voortvloeien en die relevant zijn voor de behandeling van het geschil dat aan de verwijzende rechter is voorgelegd. Ten slotte blijkt niet duidelijk uit het verwijzingsvonnis in welk opzicht de prejudiciële vraag nuttig zou zijn voor de oplossing van | B.2. Il ressort de la motivation du jugement de renvoi que le juge a quo considère que l'ensemble des dispositions précitées implique qu'un régime de prescription différent serait applicable à la relation entre l'hôpital et le patient selon qu'il s'agit d'un hôpital privé ou d'un hôpital public, relevant d'une association créée en vertu des articles 118 et suivants de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale. Le juge a quo interroge la Cour sur la différence de traitement qui en résulterait entre les patients, selon qu'ils sont admis aux urgences d'un hôpital public relevant d'une association de CPAS ou d'un hôpital privé. B.3. Il n'apparaît pas que le grief soulevé dans la question préjudicielle, qui critique le fait que le régime de prescription applicable aux actions en responsabilité introduites contre un hôpital public relevant d'une association de CPAS serait différent de celui qui s'applique aux actions en responsabilité introduites contre un hôpital privé, découle directement des dispositions en cause, précitées, qui n'ont pas pour objet de régler la prescription applicable à une action en responsabilité introduite contre un hôpital public. A cet égard, il y a lieu de constater que le jugement de renvoi ne contient aucune indication relative aux règles juridiques qui seraient applicables à la prescription relative aux actions en responsabilité introduites contre un hôpital public relevant d'une association de CPAS. Il ne précise pas davantage les comparaisons et les différences de traitement qui en résulteraient et qui sont pertinentes pour le traitement du litige qui est soumis au juge a quo. Enfin, il ne ressort pas du jugement de renvoi en quoi la question préjudicielle serait utile pour la solution du litige, à défaut pour |
| het geschil, aangezien de verwijzende rechter de voormelde elementen | le juge a quo de fournir les éléments précités et de conclure |
| niet verstrekt en niet besluit dat de toepassing van de te dezen van | concrètement que l'application du régime de prescription applicable en |
| toepassing zijnde verjaringsregeling ertoe leidt dat de vordering van | l'espèce aboutit à ce que l'action des parties demanderesses devant |
| de eisende partijen voor hem onontvankelijk is. | lui est irrecevable. |
| B.4. De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | B.4. La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 30 september 2021. | la Cour constitutionnelle, le 30 septembre 2021. |
| De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
| P.-Y. Dutilleux F. Daoût | P.-Y. Dutilleux F. Daoût |