← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 20/2021 van 11 februari 2021 Rolnummer 7057 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende artikel 154 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld
door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik."
| Uittreksel uit arrest nr. 20/2021 van 11 februari 2021 Rolnummer 7057 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 154 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik. | Extrait de l'arrêt n° 20/2021 du 11 février 2021 Numéro du rôle : 7057 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 154 du Code des impôts sur les revenus 1992, posées par le Tribunal de première instance de Liège, division d La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges J.-P. M(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 20/2021 van 11 februari 2021 | Extrait de l'arrêt n° 20/2021 du 11 février 2021 |
| Rolnummer 7057 | Numéro du rôle : 7057 |
| In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 154 van het | En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 154 du |
| Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank | Code des impôts sur les revenus 1992, posées par le Tribunal de |
| van eerste aanleg Luik, afdeling Luik. | première instance de Liège, division de Liège. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de | composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges J.-P. |
| rechters J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. | Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. |
| Leysen, J. Moerman, M. Pâques en Y. Kherbache, bijgestaan door de | Moerman, M. Pâques et Y. Kherbache, assistée du greffier F. |
| griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. | Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, |
| Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij vonnis van 8 november 2018, waarvan de expeditie ter griffie van | Par jugement du 8 novembre 2018, dont l'expédition est parvenue au |
| het Hof is ingekomen op 22 november 2018, heeft de Rechtbank van | greffe de la Cour le 22 novembre 2018, le Tribunal de première |
| eerste aanleg Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vragen | instance de Liège, division de Liège, a posé les questions |
| gesteld : | préjudicielles suivantes : |
| « Schendt artikel 154 van het WIB 1992, dat de toekenning van een | « En privant un pensionné d'un avantage fiscal et d'une partie de sa |
| bijkomende belastingvermindering koppelt aan de voorwaarde dat alle | pension nette au seul motif qu'il perçoit une somme dérisoire de |
| netto-inkomsten uitsluitend bestaan in pensioenen of | revenus qualifiés fiscalement de profits au sens de l'article 27 du |
| vervangingsinkomsten, door een gepensioneerde een fiscaal voordeel en | CIR 1992, l'article 154 du CIR 1992, qui subordonne l'octroi d'une |
| een deel van zijn nettopensioen te ontzeggen om de enige reden dat hij | réduction supplémentaire d'impôt lorsque l'ensemble des revenus nets |
| een zeer gering bedrag aan inkomsten ontvangt die in de zin van | se compose exclusivement de pensions ou de revenus de remplacement, |
| artikel 27 van het WIB 1992 fiscaal als baten worden gekwalificeerd, artikel 23 van de Grondwet, dat, met name in het | méconnaît-il l'article 23 de la Constitution qui interdit, notamment |
| socialezekerheidsrecht, elke vermindering van rechten verbiedt ? »; | dans le droit de la sécurité sociale, toute réduction des droits ? »; |
| « Schendt artikel 154 van het WIB 1992, dat vereist dat enkel | « L'article 154 du CIR 1992, requérant de ne percevoir que des revenus |
| netto-inkomsten worden ontvangen die uitsluitend bestaan in pensioenen | nets exclusivement composés de pensions ou de revenus de remplacement, |
| of vervangingsinkomsten, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il |
| zoverre het een niet redelijk verantwoorde ongelijkheid van | instaure un traitement inégal qui n'est pas raisonnablement justifié |
| behandeling invoert tussen een gepensioneerde, uitsluitend omdat hij, | entre un pensionné, uniquement parce qu'il perçoit, en plus de sa |
| bovenop zijn pensioen, zelfs maar een euro aan inkomsten buiten zijn | pension, ne fût-ce même qu'un euro de revenus autres que sa pension ou |
| pensioen of vervangingsinkomsten ontvangt en op onbillijke wijze wordt | |
| uitgesloten van het voordeel van die maatregel, en een gepensioneerde | des revenus de remplacement et se voit exclu de manière inéquitable du |
| die enkel zijn pensioen of vervangingsinkomsten ontvangt, en doet het | bénéfice de cette mesure, et un pensionné qui ne perçoit que sa |
| op onevenredige wijze afbreuk aan de bijdragecapaciteit van een | pension ou des revenus de remplacement et porte-t-il atteinte de |
| gepensioneerde belastingplichtige, in zoverre het het geringe inkomen | manière disproportionnée à la capacité contributive d'un contribuable |
| uit een bijkomende activiteit tenietdoet en het pensioen van de | retraité en ce qu'il neutralise le faible revenu tiré d'une activité |
| gerechtigde ervan op overdreven wijze bezwaart door hem de bijkomende | complémentaire et grève la pension de son bénéficiaire de manière |
| belastingvermindering te weigeren, waardoor hij aldus wordt | excessive en lui refusant la réduction supplémentaire d'impôt, le |
| onderworpen aan een onevenredige belasting, terwijl zijn | soumettant ainsi à un impôt disproportionné alors que ses revenus de |
| vervangingsinkomsten, die zijn enige wezenlijke bron van inkomsten | remplacement, qui constituent sa seule source substantielle de |
| zijn, reeds beperkt zijn ? ». | revenus, sont déjà limités ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling | Quant à la disposition en cause |
| B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 154 van het | B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 154 du Code |
| Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : het WIB 1992), | des impôts sur les revenus 1992 (ci-après : le CIR 1992), tel qu'il |
| zoals van toepassing voor het aanslagjaar 2016, dat bepaalde : | était d'application pour l'exercice d'imposition 2016, qui disposait : |
| « § 1. Een bijkomende vermindering wordt verleend wanneer het totale | « § 1er. Une réduction supplémentaire est accordée lorsque l'ensemble |
| netto-inkomen uitsluitend bestaat uit pensioenen of | des revenus nets se compose exclusivement de pensions ou de revenus de |
| vervangingsinkomsten. | remplacement. |
| De bijkomende vermindering wordt berekend volgens de in de volgende | La réduction supplémentaire est calculée suivant les règles fixées aux |
| paragrafen bepaalde regels. | paragraphes suivants. |
| § 2. De bijkomende vermindering is gelijk aan de belasting die | § 2. La réduction supplémentaire est égale à l'impôt qui subsiste |
| overblijft na toepassing van de artikelen 147 tot 152bis wanneer het | après application des articles 147 à 152bis, lorsque l'ensemble des |
| totale netto-inkomen uitsluitend bestaat uit : | revenus nets se compose exclusivement : |
| 1° pensioenen of vervangingsinkomsten en het totale bedrag van die | 1° de pensions ou de revenus de remplacement et que le montant total |
| inkomsten niet hoger is dan het maximumbedrag van de wettelijke | de ces revenus n'excède pas le montant maximum de l'allocation légale |
| werkloosheidsuitkering dat kan worden toegekend na de eerste twaalf | de chômage qui peut être attribuée après les douze premiers mois de |
| maanden van volledige werkloosheid, de anciënniteitstoeslag voor | chômage complet, non compris le complément d'ancienneté octroyé aux |
| oudere werklozen niet inbegrepen; | chômeurs âgés; |
| 2° werkloosheidsuitkeringen en het bedrag van die uitkeringen niet | 2° d'allocations de chômage et que le montant de ces allocations |
| hoger is dan het maximumbedrag van de wettelijke | n'excède pas le montant maximum de l'allocation légale de chômage qui |
| werkloosheidsuitkering dat kan worden toegekend tijdens de eerste | peut être attribuée pendant les douze premiers mois de chômage |
| twaalf maanden van volledige werkloosheid; | complet; |
| 3° wettelijke ziekte- en invaliditeitsuitkeringen en het bedrag van | 3° d'indemnités légales d'assurance en cas de maladie ou d'invalidité |
| die inkomsten niet hoger is dan tien negenden van het maximumbedrag | et que le montant de ces revenus n'excède pas les dix neuvièmes du |
| van de wettelijke werkloosheidsuitkering dat kan worden toegekend na | montant maximum de l'allocation légale de chômage qui peut être |
| de eerste twaalf maanden van volledige werkloosheid, de | attribuée après les douze premiers mois de chômage complet, en ce non |
| anciënniteitstoeslag voor oudere werklozen niet inbegrepen. | compris le complément d'ancienneté octroyé aux chômeurs âgés. |
| Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, worden de | Lorsqu'une imposition commune est établie, l'ensemble des revenus nets |
| totale netto-inkomens van de beide echtgenoten samengeteld voor de | des deux conjoints est pris en considération pour l'application de |
| toepassing van het eerste lid. | l'alinéa 1er. |
| [...] | [...] |
| § 3/1. In de andere dan in de §§ 2 en 3 bedoelde gevallen en wanneer | § 3/1. Dans les autres cas que ceux visés aux §§ 2 et 3 et lorsque |
| l'ensemble des revenus nets se compose exclusivement de pensions ou de | |
| het totale netto-inkomen uitsluitend bestaat uit pensioenen of | revenus de remplacement, ou se compose exclusivement d'indemnités |
| vervangingsinkomsten of uitsluitend bestaat uit wettelijke ziekte- en | légales d'assurance en cas de maladie ou d'invalidité, la réduction |
| invaliditeitsuitkeringen is de bijkomende vermindering gelijk aan 109 | supplémentaire est égale à 109 p.c. de la différence positive entre : |
| pct. van het positieve verschil tussen : | |
| 1° het bedrag van de belasting dat nog overblijft na toepassing van de | 1° le montant de l'impôt qui subsiste après application des articles |
| artikelen 147 tot 153, en | 147 à 153 et |
| 2° het verschil tussen : | 2° la différence entre : |
| - wanneer het totale netto-inkomen uitsluitend bestaat uit pensioenen | - lorsque l'ensemble des revenus nets se compose exclusivement de |
| of vervangingsinkomsten, die pensioenen of vervangingsinkomsten en het | pensions ou de revenus de remplacement, ces pensions ou revenus de |
| maximumbedrag dat overeenkomstig § 2, eerste lid, 1°, van toepassing | remplacement et le montant maximum applicable conformément au § 2, |
| is; | alinéa 1er, 1°; |
| - wanneer het totale netto-inkomen uitsluitend bestaat uit wettelijke | - lorsque l'ensemble des revenus nets se compose exclusivement |
| ziekte- en invaliditeitsuitkeringen, die wettelijke ziekte- en | d'indemnités légales d'assurance en cas de maladie ou d'invalidité, |
| invaliditeitsuitkeringen en het maximumbedrag dat overeenkomstig § 2, | ces indemnités légales d'assurance en cas de maladie ou d'invalidité |
| eerste lid, 3°, van toepassing is. | et le montant maximum applicable conformément au § 2, alinéa 1er, 3°. |
| De bijkomende vermindering wordt in voorkomend geval verdeeld naar de | La réduction supplémentaire est le cas échéant répartie en proportion |
| verhouding van het gedeelte van de belasting dat nog overblijft na | de la quotité de l'impôt qui subsiste après application des articles |
| toepassing van de artikelen 147 tot 153 en dat respectievelijk | 147 à 153 et relatif respectivement aux pensions et autres revenus de |
| betrekking heeft op pensioenen of andere vervangingsinkomsten, op | remplacements, aux allocations de chômage ou aux indemnités légales |
| werkloosheidsuitkeringen of op wettelijke ziekte- en | d'assurance en cas de maladie ou d'invalidité et le total de l'impôt |
| invaliditeitsvergoedingen met het totaal van de belasting dat | |
| overblijft na toepassing van de artikelen 147 tot 153. | qui subsiste après application des articles 147 à 153. |
| Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, worden zowel | Lorsqu'une imposition commune est établie, tant l'ensemble des revenus |
| de totale netto-inkomens als het bedrag van de overblijvende belasting | nets que le montant de l'impôt subsistant des deux conjoints sont pris |
| van de beide echtgenoten samengeteld voor de toepassing van het eerste lid. | en considération pour l'application de l'alinéa 1er. |
| De aldus berekende bijkomende vermindering wordt verdeeld in | La réduction supplémentaire ainsi calculée est répartie |
| verhouding tot het bedrag van de belasting van elke echtgenoot die nog | proportionnellement sur le montant de l'impôt de chacun des conjoints |
| overblijft na toepassing van de artikelen 147 tot 153. | qui subsiste après application des articles 147 à 153. |
| § 4. Voor de aanslagjaren 2016 tot 2018 worden de in paragraaf 2, | § 4. Pour les exercices d'imposition 2016 à 2018, les montants |
| eerste lid, bedoelde maximumbedragen bepaald op basis van de bedragen | maximums visés au paragraphe 2, alinéa 1er, sont fixés sur la base des |
| van de wettelijke werkloosheidsuitkeringen voor het jaar 2014. Voor de | montants des allocations de chômage légales pour l'année 2014. Pour |
| aanslagjaren 2019 en volgende worden de in paragraaf 2, eerste lid, | les exercices d'imposition 2019 et suivants, les montants maximums |
| bedoelde maximumbedragen bepaald op basis van de bedragen van de | visés au paragraphe 2, alinéa 1er, sont fixés sur la base des montants |
| wettelijke werkloosheidsuitkeringen voor het vierde jaar voorafgaand | des allocations de chômage légales pour la quatrième année précédant |
| aan het aanslagjaar ». | l'exercice d'imposition ». |
| B.1.2. Bij artikel 154 van het WIB 1992, zoals van toepassing voor het | B.1.2. L'article 154 du CIR 1992, tel qu'il était d'application pour |
| aanslagjaar 2016, wordt een bijkomende vermindering van de belasting | l'exercice d'imposition 2016, créée une réduction d'impôt |
| op pensioenen of vervangingsinkomsten in het leven geroepen, zodat | supplémentaire sur les pensions ou sur les revenus de remplacement, de |
| geen enkele belasting verschuldigd is op de pensioenen of | sorte qu'aucun impôt n'est dû sur les pensions ou revenus de |
| vervangingsinkomsten die niet hoger zijn dan een maximumbedrag dat op | remplacement qui ne dépassent pas un montant maximum aligné sur celui |
| één lijn is gebracht met dat van de wettelijke | des allocations de chômage légales. Cette disposition contient |
| werkloosheidsuitkeringen. Die bepaling bevat eveneens een afbouwregel, | |
| zodat een lichte overschrijding van de grensbedragen voor de | également une règle de palier, de sorte qu'un léger dépassement des |
| pensioengerechtigde of de gerechtigde van het vervangingsinkomen geen | plafonds n'entraîne pas pour le bénéficiaire de la pension ou du |
| volledig verlies van de belastingvermindering, maar alleen een | revenu de remplacement une perte totale de la réduction d'impôt, mais |
| progressieve vermindering ervan met zich meebrengt (artikel 154, § | seulement une diminution progressive de celle-ci (article 154, § 3/1, |
| 3/1, van het WIB 1992). | du CIR 1992). |
| Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag | Quant à la première question préjudicielle |
| B.2. Met de eerste prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de | B.2. Par la première question préjudicielle, la Cour est invitée à |
| bestaanbaarheid te onderzoeken van artikel 154 van het WIB 1992, zoals | examiner la compatibilité de l'article 154 du CIR 1992, tel qu'il |
| van toepassing voor het aanslagjaar 2016, met artikel 23 van de Grondwet. | était d'application pour l'exercice d'imposition 2016, avec l'article 23 de la Constitution. |
| B.3.1. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt : | B.3.1. L'article 23 de la Constitution dispose : |
| « Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. | « Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. |
| Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde | A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 |
| regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de | garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les |
| economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden | droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les |
| voor de uitoefening bepalen. | conditions de leur exercice. |
| Die rechten omvatten inzonderheid : | Ces droits comprennent notamment : |
| [...] | [...] |
| 2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en | 2° le droit à la sécurité sociale, à la protection de la santé et à |
| sociale, geneeskundige en juridische bijstand; | l'aide sociale, médicale et juridique; |
| [...] ». | [...] ». |
| B.3.2. Artikel 23 van de Grondwet bevat een standstill-verplichting | B.3.2. L'article 23 de la Constitution contient une obligation de |
| die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het | standstill qui interdit au législateur compétent de réduire |
| beschermingsniveau dat wordt geboden door de van toepassing zijnde | significativement le degré de protection offert par la législation |
| wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder dat daarvoor redenen | applicable, sans qu'existent pour ce faire des motifs d'intérêt général. |
| zijn die verband houden met het algemeen belang. | |
| B.4. Vóór de inwerkingtreding van artikel 23 van de Grondwet, op 12 | B.4. Avant l'entrée en vigueur de l'article 23 de la Constitution, le |
| februari 1994, bevatte artikel 154 van het WIB 1992, zoals van | 12 février 1994, l'article 154 du CIR 1992, tel qu'il était |
| toepassing voor het aanslagjaar 2016, reeds, in een verschillende maar | d'application pour l'exercice d'imposition 2016, contenait déjà, dans |
| soortgelijke redactie, de in de prejudiciële vraag in het geding | une rédaction différente mais similaire, la règle en cause dans la |
| gebrachte regel. Die bepaling was, reeds vanaf het aannemen ervan en | question préjudicielle. En effet, cette disposition ne s'appliquait, |
| de eerste toepassing ervan op het aanslagjaar 1992, immers enkel van | dès son adoption et sa première application à l'exercice d'imposition |
| toepassing op voorwaarde dat het inkomen uitsluitend bestond uit | 1992, qu'à condition que le revenu se compose exclusivement de |
| pensioenen en vervangingsinkomsten. Daaruit vloeit voort dat, zelfs | pensions et de revenus de remplacement. Il en résulte que, même s'il |
| indien zou moeten worden geoordeeld dat de in het geding zijnde | fallait considérer que la disposition en cause relève du champ |
| bepaling onder het toepassingsgebied van het door artikel 23, derde | d'application du droit à la sécurité sociale garanti par l'article 23, |
| lid, 2°, van de Grondwet gewaarborgde recht op sociale zekerheid valt, | alinéa 3, 2°, de la Constitution, elle ne saurait constituer un recul |
| zij geen aanzienlijke achteruitgang in de inwerkingstelling van dat | significatif dans la mise en oeuvre de ce droit. |
| recht kan uitmaken. B.5. De in het geding zijnde bepaling is niet onbestaanbaar met | B.5. La disposition en cause n'est pas incompatible avec l'article 23, |
| artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet. | alinéa 3, 2°, de la Constitution. |
| Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag | Quant à la seconde question préjudicielle |
| B.6.1. Met de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de | B.6.1. Par la seconde question préjudicielle, la Cour est invitée à |
| bestaanbaarheid te onderzoeken van artikel 154 van het WIB 1992, zoals | examiner la compatibilité de l'article 154, du CIR 1992, tel qu'il |
| était d'application pour l'exercice d'imposition 2016, avec les | |
| van toepassing voor het aanslagjaar 2016, met de artikelen 10 en 11 | articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il fait naître une |
| van de Grondwet, in zoverre het een verschil in behandeling doet | différence de traitement entre, d'une part, les contribuables |
| ontstaan tussen, enerzijds, de gepensioneerde belastingplichtigen die | pensionnés qui perçoivent un autre revenu en sus de leur pension et, |
| een ander inkomen boven op hun pensioen ontvangen en, anderzijds, de | d'autre part, les contribuables pensionnés qui ne bénéficient d'aucun |
| gepensioneerde belastingplichtigen die geen ander inkomen dan hun | revenu autre que leur pension. Alors que les seconds peuvent |
| pensioen genieten. Terwijl de laatstgenoemden het in de in het geding | bénéficier de l'avantage prévu par la disposition en cause, les |
| zijnde bepaling bedoelde voordeel kunnen genieten, worden de | premiers en sont exclus, même si le revenu qu'ils perçoivent en sus de |
| eerstgenoemden ervan uitgesloten, zelfs indien het inkomen dat zij | |
| boven op hun pensioen ontvangen, zeer laag is. | leur pension est très peu élevé. |
| Uit de feiten van de voor de verwijzende rechter hangende zaak blijkt | Il ressort des faits de la cause pendante devant le juge a quo que le |
| dat de betrokken belastingplichtige presentiegeld heeft gekregen dat | contribuable concerné a reçu des jetons de présence s'élevant au total |
| in totaal 62,50 euro bedraagt voor het beschouwde aanslagjaar, wegens | à 62,50 euros pour l'exercice fiscal considéré, pour sa participation |
| zijn deelname aan de gemeentelijke adviescommissie voor ruimtelijke | à la commission consultative communale d'aménagement du territoire et |
| ordening en mobiliteit van de gemeente waar hij verblijft, en dat hij | de mobilité de sa commune de résidence et qu'en conséquence, il n'a |
| bijgevolg de in de in het geding zijnde bepaling bedoelde bijkomende | pas pu bénéficier de la réduction d'impôt supplémentaire prévue par la |
| belastingvermindering niet heeft kunnen genieten voor het betrokken | disposition en cause pour l'année concernée. La Cour limite son examen |
| jaar. Het Hof beperkt zijn onderzoek van de in het geding zijnde | de la disposition en cause à cette hypothèse. |
| bepaling tot dat geval. | |
| B.6.2. Een gemeentelijke adviescommissie voor ruimtelijke ordening en | B.6.2. Une commission consultative communale d'aménagement du |
| mobiliteit kan door de Waalse gemeenten worden opgericht krachtens | territoire et de mobilité peut être établie par les communes wallonnes |
| artikel D.I.7 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ontwikkeling, | en vertu de l'article D.I.7 du Code wallon du développement |
| teneinde een grotere inspraak van de bevolking bij het beheer van haar | territorial, en vue d'encourager une plus large participation de la |
| leefomgeving aan te moedigen. Zij is samengesteld uit 8 tot 16 leden. | population à la gestion de son cadre de vie. Elle est composée de 8 à |
| Een kwart van die leden is afkomstig van de gemeenteraad, de anderen | 16 membres. Un quart de ces membres sont issus du conseil communal, |
| worden door die raad gekozen nadat zij zich kandidaat hebben gesteld | les autres sont choisis par ce conseil, après qu'ils ont fait acte de |
| na een openbare oproep. Artikel D.I.10, § 4, in fine, van hetzelfde | candidature suite à un appel public. L'article D.I.10, § 4, in fine, |
| Wetboek bepaalt dat het bedrag van het presentiegeld waarop de | du même Code prévoit que le Gouvernement peut arrêter le montant du |
| voorzitter en de leden van de gemeentelijke commissie recht hebben, | jeton de présence du président et des membres de la commission |
| door de Regering kan worden vastgelegd, en artikel R.I.12-6, § 1, in | communale et l'article R.I.12-6, § 1er, in fine, de ce Code dispose : |
| fine, van dat Wetboek bepaalt : « De leden van de gemeentelijke | « Les membres de la Commission communale et, le cas échéant, les |
| commissie en, in voorkomend geval, hun plaatsvervangers, hebben recht | suppléants des membres, ont droit à un jeton de présence de 12,50 |
| op 12,50 euro aanwezigheidsgeld per vergadering ». | euros par réunion ». |
| B.6.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet | B.6.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
| uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
| wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
| berust en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
| Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
| rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
| en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
| gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
| er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
| aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
| B.7.1. De in het geding zijnde bepaling vindt haar oorsprong in | B.7.1. La disposition en cause trouve son origine dans l'article |
| artikel 87ter, § 6, van het WIB 1964. Uit het verslag aan de Koning | 87ter, § 6, du CIR 1964. Il ressort du rapport au Roi précédant |
| dat aan het koninklijk besluit nr. 29 van 30 maart 1982 « tot | l'arrêté royal n° 29 du 30 mars 1982 « modifiant le Code des impôts |
| wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen inzake het | |
| belasten van de vervangingsinkomsten » voorafgaat, blijkt dat het doel | sur les revenus en matière de taxation des revenus de remplacement » |
| van die bepaling erin bestond « de ' zuivere ' sociaal-gerechtigden | que l'objectif de cette disposition était d'assurer « l'exonération de |
| [...] in feite [vrij te stellen] » (Belgisch Staatsblad, 1 april | fait des allocataires sociaux ' purs ' » (M.B., 1er avril 1982). Cette |
| 1982). Die maatregel had betrekking op de « belastingplichtigen van | mesure concernait les « contribuables dont le revenu imposable est |
| wie het belastbaar inkomen uitsluitend bestaat uit | |
| vervangingsinkomsten waarvan het bedrag niet hoger is dan, naar gelang | constitué exclusivement par des revenus de remplacement dont le |
| van het geval, het jaarlijkse maximumbedrag van de | montant n'excède pas, suivant le cas, le montant maximum annuel de |
| werkloosheidsvergoeding of dat van het bij de collectieve | l'allocation de chômage ou celui de la prépension prévue par la |
| arbeidsovereenkomst nr. 17 van 19 december 1974 bepaald brugpensioen » | convention collective de travail n° 17 du 19 décembre 1974 » (ibid.). |
| (ibid.). Artikel 1 van de wet van 28 december 1983 « tot wijziging van | L'article 1er de la loi du 28 décembre 1983 « modifiant le régime de |
| de aanslagregeling voor de werkloosheidsuitkeringen », waarbij | |
| paragraaf 6 in artikel 87ter werd ingevoegd, had eveneens tot doel de | taxation des allocations de chômage », qui a inséré le § 6 dans |
| l'article 87ter, avait également pour objectif de continuer à assurer | |
| « zuivere » sociaal gerechtigden verder in feite vrij te stellen | l'exonération de fait des allocataires sociaux « purs » (Doc. parl., |
| (Parl. St., Kamer, 1983-1984, nr. 780/4, p. 3). B.7.2. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op het criterium van de aard van de inkomsten van de belastingplichtige. Dat criterium is objectief en relevant ten aanzien van de wil van de wetgever om een bijkomende belastingvermindering te verlenen aan de gepensioneerden wier totale netto-inkomen uitsluitend uit pensioenen bestaat en geen maximum overschrijdt dat is berekend onder verwijzing naar het bedrag van de werkloosheidsuitkeringen. De wetgever vermocht immers te oordelen dat het niet verantwoord was om aan de gepensioneerde belastingplichtige die zich andere soorten van inkomsten verschaft, boven op het bedrag van zijn pensioen, een | Chambre, 1983-1984, n° 780/4, p. 3). B.7.2. La différence de traitement en cause repose sur le critère de la nature des revenus du contribuable. Ce critère est objectif et pertinent eu égard à la volonté du législateur d'accorder une réduction supplémentaire aux pensionnés dont l'ensemble des revenus nets se compose exclusivement de pensions et ne dépasse pas un plafond calculé en référence au montant des allocations de chômage. En effet, le législateur a pu considérer qu'il n'était pas justifié d'accorder au contribuable pensionné qui se procure d'autres types de revenus |
| fiscaal voordeel toe te kennen dat is bestemd om de middelen te | s'ajoutant au montant de sa pension un avantage fiscal destiné à |
| vrijwaren van de gepensioneerden en sociaal gerechtigden die slechts | préserver les ressources des pensionnés et allocataires sociaux ne |
| beschikken over een minimumpensioen of over uitkeringen die tot de | disposant que d'une pension minimale ou d'allocations parmi les moins |
| laagste behoren. B.8. Het Hof dient evenwel nog te onderzoeken of de in de in het geding zijnde bepaling vervatte uitsluiting geen onevenredige gevolgen met zich meebrengt wanneer, zoals dat het geval is in de voor de verwijzende rechter hangende zaak, het pensioen van de belastingplichtige de in de in het geding zijnde bepaling vastgestelde inkomensgrens niet overschrijdt, maar die grens wel licht wordt overschreden, aangezien de belastingplichtige, naast zijn pensioen een gering presentiegeld heeft genoten wegens lidmaatschap van een commissie, waarvan hij niet kan afzien, tenzij door af te zien van deelname aan die commissie. B.9.1. Door het uitsluitingsmechanisme dat zij bevat, kan de in het geding zijnde bepaling tot gevolg hebben dat het verloren fiscale voordeel groter is dan het bedrag dat boven op het pensioen of de vervangingsinkomsten is ontvangen. B.9.2. Sedert het aanslagjaar 2008 omvat de in het geding zijnde bepaling een afbouwregel die bestemd is om te vermijden dat het voordeel van de feitelijke vrijstelling volledig verloren gaat wanneer het pensioen of de vervangingsinkomsten het vastgestelde maximum zeer licht overschrijden. | élevées. B.8. La Cour doit toutefois encore examiner si l'exclusion prévue par la disposition en cause ne produit pas des effets disproportionnés lorsque, comme c'est le cas dans l'espèce pendante devant le juge a quo, la pension du contribuable ne dépasse pas le plafond de revenus fixé dans la disposition en cause, mais que ce plafond est légèrement dépassé dès lors que le contribuable a bénéficié, en plus de sa pension, d'un jeton de présence minime pour son appartenance à une commission auquel il n'a pas la possibilité de renoncer, sauf à renoncer à la participation à cette commission. B.9.1. Par le mécanisme d'exclusion qu'elle contient, la disposition en cause peut avoir pour conséquence que l'avantage fiscal perdu soit supérieur au montant perçu en sus de la pension ou des revenus de remplacement. B.9.2. Depuis l'exercice d'imposition 2008, la disposition en cause comprend une règle de palier destinée à éviter que le bénéfice de l'exonération de fait soit entièrement perdu lorsque la pension ou les revenus de remplacement dépassent très légèrement le plafond fixé. |
| In de memorie van toelichting met betrekking tot artikel 38 (artikel | L'exposé des motifs relatif à l'article 38 (numéroté 35 dans le |
| 35 in het ontwerp) van de wet van 17 mei 2007 « houdende uitvoering | projet) de la loi du 17 mai 2007 « portant exécution de l'accord |
| van het interprofessioneel akkoord voor de periode 2007-2008 » wordt | interprofessionnel pour la période 2007-2008 » indique à ce sujet : |
| dienaangaande vermeld : | |
| « Zoals reeds is gebleken uit talloze parlementaire vragen over dit | « Comme il ressort d'innombrables questions parlementaires sur le |
| onderwerp, is het voor [de] belastingplichtige een zware last indien | sujet, il existe une lourde charge pour le contribuable lorsque |
| de feitelijke belastingvrijstelling die is opgenomen in artikel 154 | l'exonération d'impôt de fait reprise à l'article 154 du Code des |
| van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, wegvalt omdat het | impôts sur les revenus 1992 tombe parce que le revenu obtenu excède de |
| verkregen inkomen net de vastgelegde begrenzing overschrijdt. | peu la limite fixée. |
| De regering wil hieraan [...] verhelpen door de volgende oplossing | Le Gouvernement entend remédier à cela en proposant la solution |
| voor te stellen : | suivante : |
| 1° zolang het inkomen de begrenzing niet overschrijdt blijft de | 1° tant que le revenu n'excède pas la limite, l'exonération de fait |
| huidige feitelijke vrijstelling geldig; | actuelle reste valable; |
| 2° van zodra het inkomen de begrenzing overschrijdt wordt een | 2° dès que le revenu excède la limite, une règle de palier est |
| afbouwregel toegepast. | appliquée. |
| Die regel zorgt ervoor dat bij lichte overschrijding van de | Cette règle vise, en cas de léger dépassement des limites, à ce que |
| begrenzingen de uiteindelijke belasting niet meer bedraagt dan het | l'impôt final ne soit pas plus élevé que le revenu qui excède la limite. |
| inkomen dat de begrenzing overschrijdt. | De cette manière, la pression fiscale est diminuée de manière |
| Op die manier is de belastingdruk aanzienlijk lager dan in de huidige | significative par rapport à la réglementation actuelle » (Doc. parl., |
| regeling » (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-3011/001, pp. 17-18). | Chambre, 2006-2007, DOC 51-3011/001, pp. 17-18). |
| B.10.1. Die in paragraaf 3/1 van de in het geding zijnde bepaling | B.10.1. Cette règle de palier inscrite au paragraphe 3/1 de la |
| opgenomen afbouwregel verhindert het volledige verlies van de bijkomende belastingvermindering wanneer het bedrag van het pensioen het vastgestelde maximumbedrag licht overschrijdt. Daarentegen gaat de bijkomende belastingvermindering volledig verloren wanneer de belastingplichtige gedurende het beschouwde jaar een ander inkomen ontvangt bovenop zijn pensioen, ook al wordt het in de in het geding zijnde bepaling vastgestelde maximumbedrag daardoor slechts licht overschreden. B.10.2. Het staat aan de wetgever om te beslissen dat een bijkomende belastingvermindering wordt toegekend aan de belastingplichtigen wier netto-inkomsten uitsluitend uit een pensioen bestaan en een bepaald | disposition en cause empêche la perte totale de la réduction supplémentaire d'impôt lorsque le montant de la pension dépasse légèrement le montant maximum fixé. En revanche, la réduction d'impôt supplémentaire est totalement perdue lorsque le contribuable perçoit, au cours de l'année considérée, un autre revenu qu'il cumule avec sa pension, même si le montant maximum fixé dans la disposition en cause n'est de ce fait que légèrement dépassé. B.10.2. C'est au législateur qu'il appartient de décider qu'une réduction d'impôt supplémentaire est accordée aux contribuables dont les revenus nets se composent exclusivement d'une pension et ne |
| maximumbedrag niet overschrijden. In zoverre evenwel in artikel 154, § | dépassent pas un plafond déterminé. Mais, dans la mesure où l'article |
| 3/1, van het WIB 1992, zoals van toepassing voor het aanslagjaar 2016, | 154, § 3/1, du CIR 1992, tel qu'il était d'application pour l'exercice |
| in een afbouwregel wordt voorzien voor het geval de pensioeninkomsten | d'imposition 2016, prévoit une règle de palier pour le cas où les |
| dat maximumbedrag licht overschrijden, terwijl een dergelijke | revenus de pension dépassent légèrement le plafond, alors qu'une telle |
| correctie niet mogelijk is wanneer het maximumbedrag in dezelfde mate wordt overschreden wegens het feit dat de belastingplichtige, wiens pensioen de vastgestelde maximumgrens niet heeft overschreden, daarbovenop een gering presentiegeld heeft genoten wegens het lidmaatschap van een commissie, leidt de in het geding zijnde bepaling tot gevolgen die onevenredig zijn met de door de wetgever nagestreefde doelstellingen. B.11. In zoverre zij de belastingplichtigen wier pensioen de vastgestelde grens niet overschrijden wanneer zij daarenboven een gering inkomen genieten, uitsluit van de afbouwregel waarin zij voorziet, is de in het geding zijnde bepaling niet bestaanbaar met de | correction n'est pas possible lorsque le plafond est dépassé dans la même mesure en raison du fait que le contribuable dont la pension n'a pas dépassé le plafond fixé a en outre bénéficié d'un jeton de présence minime pour son appartenance à une commission, la disposition en cause entraîne des effets qui sont disproportionnés aux objectifs poursuivis par le législateur. B.11. En ce qu'elle exclut de la règle de palier qu'elle prévoit les contribuables dont la pension n'excède pas la limite fixée lorsqu'ils bénéficient, en sus, d'un revenu peu important, la disposition en |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | cause n'est pas compatible avec les articles 10 et 11 de la |
| Constitution. | |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - Artikel 154 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals | - L'article 154 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il |
| van toepassing voor het aanslagjaar 2016, schendt artikel 23 van de Grondwet niet. | était d'application pour l'exercice d'imposition 2016, ne viole pas l'article 23 de la Constitution. |
| - Dezelfde bepaling schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in | - La même disposition viole les articles 10 et 11 de la Constitution |
| zoverre zij de belastingplichtigen wier pensioen de vastgestelde grens | en ce qu'elle exclut de la règle de palier qu'elle prévoit les |
| niet overschrijden wanneer zij daarenboven een gering inkomen | contribuables dont la pension n'excède pas la limite fixée lorsqu'ils |
| genieten, uitsluit van de afbouwregel waarin zij voorziet. | bénéficient, en sus, d'un revenu peu important. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 11 februari 2021. | la Cour constitutionnelle, le 11 février 2021. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| F. Daoût | F. Daoût |