Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 15/2019 van 31 januari 2019 Rolnummers 6777 en 6778 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 145 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 15/2019 van 31 januari 2019 Rolnummers 6777 en 6778 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 145 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 15/2019 du 31 janvier 2019 Numéros du rôle : 6777 et 6778 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 145 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juill La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 15/2019 van 31 januari 2019 Extrait de l'arrêt n° 15/2019 du 31 janvier 2019
Rolnummers 6777 en 6778 Numéros du rôle : 6777 et 6778
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 145 van de wet En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 145 de la
betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités,
uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, gesteld door de Raad van coordonnée le 14 juillet 1994, posées par le Conseil d'Etat.
State. Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J.
Giet, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. Moerman et M. Pâques, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, par le président F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij twee arresten, nrs. 239.865 en 239.864, van 14 november 2017 in Par deux arrêts, nos 239.865 et 239.864, du 14 novembre 2017 en cause
zake Vincent Jacmin tegen het Rijksinstituut voor Ziekte- en de Vincent Jacmin contre l'Institut national d'assurances
Invaliditeitsverzekering, waarvan de expedities ter griffie van het maladie-invalidité, dont les expéditions sont parvenues au greffe de
Hof zijn ingekomen op 21 november 2017, heeft de Raad van State de la Cour le 21 novembre 2017, le Conseil d'Etat a posé les questions
volgende prejudiciële vragen gesteld : préjudicielles suivantes :
« 1. Schendt artikel 145 van de wet betreffende de verplichte « 1. L'article 145 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, viole-t-il les
gecoördineerd op 14 juli 1994, de artikelen 10, 11 en 151, § 1, van de articles 10, 11 et 151, § 1er, de la Constitution, le principe général
Grondwet, het algemene beginsel van onafhankelijkheid en van
onpartijdigheid van de rechter en artikel 6 van het Europees Verdrag d'indépendance et d'impartialité du juge et l'article 6 de la
tot bescherming van de rechten van de mens, in zoverre het, zowel Convention européenne de sauvegarde des droits de l'homme en ce qu'il
wegens met name paragraaf 1, derde lid, 2°, en vijfde lid, en doit être interprété, tant en raison, notamment, de son § 1er, alinéas
paragraaf 7 ervan als wegens de parlementaire voorbereiding met 3, 2°, et 5 et de son § 7, que des travaux préparatoires relatifs à
betrekking tot dat artikel, in die zin moet worden geïnterpreteerd dat cet article, comme prévoyant que deux médecins-conseils sont nommés
het erin voorziet dat twee adviserend geneesheren uit de kandidaten par le Roi parmi les candidats présentés sur des listes doubles par
die door de verzekeringsinstellingen op dubbele lijsten zijn les organismes assureurs comme membres effectifs des chambres de
voorgedragen, door de Koning worden benoemd als werkende leden van de recours installées auprès du Service d'évaluation et de contrôle
kamers van beroep die bij de Dienst voor geneeskundige evaluatie en médicaux de l'INAMI, lesquelles chambres constituent des juridictions
controle zijn ingesteld, kamers die in artikel 161 van de Grondwet administratives visées à l'article 161 de la Constitution, et y
bedoelde administratieve rechtscolleges vormen, en als ' siègent en tant que ' représentants des organismes assureurs ' ?
vertegenwoordigers van de verzekeringsinstellingen ' zitting erin hebben ? 2. Le même constat d'inconstitutionnalité de cette disposition doit-il
2. Dient dezelfde vaststelling van ongrondwettigheid van die bepaling
te worden gedaan aangezien rekening moet worden gehouden met de être fait dès lors qu'il y a lieu de prendre en compte la composition
paritaire gemengde samenstelling van de kamer van beroep, die mixte paritaire de la chambre de recours, expressément voulue par le
uitdrukkelijk door de wetgever is gewild tussen de ' législateur entre les ' représentants ' des organismes assureurs et
vertegenwoordigers ' van de verzekeringsinstellingen en de ' les ' représentants ' des organisations professionnelles
vertegenwoordigers ' van de representatieve beroepsorganisaties van de représentatives des dispensateurs de soins de santé ?
verstrekkers van gezondheidszorg ?
3. Dient, indien de eerste twee prejudiciële vragen bevestigend worden 3. En cas de réponse positive aux deux premières questions
beantwoord, dezelfde vaststelling van ongrondwettigheid van die préjudicielles, le même constat d'inconstitutionnalité de cette
bepaling te worden gedaan naargelang die ' vertegenwoordigers ' disposition doit-il être fait selon que ces ' représentants ' ont une
stemgerechtigd zijn of een raadgevende stem hebben in de kamer van voix délibérative ou une voix consultative au sein de la chambre de
beroep ? recours ?
4. Zou, indien de eerste drie prejudiciële vragen bevestigend worden 4. En cas de réponse positive aux trois premières questions
beantwoord, dezelfde vaststelling van ongrondwettigheid van die préjudicielles, le même constat d'inconstitutionnalité de cette
bepaling moeten worden gedaan indien zou moeten worden geoordeeld dat disposition devrait-il être fait s'il devait être considéré que
artikel 145 van de ZIV-Wet in die zin kan worden geïnterpreteerd dat l'article 145 de la loi AMI peut être interprété comme autorisant les
het de verzekeringsinstellingen toestaat geneesheren die geen organismes assureurs à présenter, comme candidats destinés à les
adviserend geneesheren zouden zijn, voor te dragen als kandidaten die hen moeten vertegenwoordigen ? représenter, des médecins qui ne seraient pas des médecins-conseils ?
5. Zou, indien de eerste vier prejudiciële vragen bevestigend worden 5. En cas de réponse positive aux quatre premières questions
beantwoord, dezelfde vaststelling van ongrondwettigheid van die préjudicielles, le même constat d'inconstitutionnalité de cette
bepaling moeten worden gedaan indien zou moeten worden geoordeeld dat disposition devrait-il être fait s'il devait être considéré que
artikel 145 van de ZIV-Wet in die zin kan worden geïnterpreteerd dat l'article 145 de la loi AMI peut être interprété comme impliquant que,
het inhoudt dat zowel de leden van de kamer van beroep die als ' tant les membres de la chambre de recours nommés en tant que '
vertegenwoordigers ' van de verzekeringsinstellingen zijn benoemd als représentants ' des organismes assureurs que ceux nommés en tant que '
die welke als ' vertegenwoordigers ' van de representatieve représentants ' des organisations professionnelles représentatives des
beroepsorganisaties van de verstrekkers van gezondheidszorg zijn dispensateurs de soins de santé, sont présentés et nommés en raison de
benoemd, worden voorgedragen en benoemd wegens hun technische kennis leur connaissance technique de la matière et doivent agir de manière
van de materie en onafhankelijk dienen te handelen bij het vervullen indépendante dans l'accomplissement de leur mission de juge, fût-ce
van hun opdracht als rechter, zij het met louter raadgevende stem tijdens de beraadslaging ? ». avec voix seulement consultative en cours de délibéré ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6777 en 6778 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 6777 et 6778 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling Quant à la disposition en cause
B.1.1. Artikel 145 van de wet betreffende de verplichte verzekering B.1.1. L'article 145 de la loi relative à l'assurance obligatoire
voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994 (ci-après
1994 (hierna : de ZIV-Wet), in de versie ervan die van toepassing is : la loi AMI), dans la version applicable à l'instance soumise au juge
op het bodemgeschil, bepaalt : a quo dispose :
« § 1. De Kamers van eerste aanleg en de Kamers van beroep bestaan uit « § 1er. Les Chambres de première instance et les Chambres de recours
een Kamer die kennis neemt van alle zaken die in het Nederlands moeten sont composées d'une Chambre qui connaît de tous les dossiers devant
worden behandeld, de andere Kamer neemt kennis van de zaken die in het être traités en néerlandais, d'une autre Chambre qui connaît de tous
Frans en in het Duits moeten worden behandeld. Voor de zaken die in les dossiers devant être traités en français et allemand. Pour les
het Duits moeten worden behandeld kan, indien nodig, een beroep gedaan dossiers devant être traités en allemand, il peut être fait appel, en
worden op tolken of vertalers. De taal van de rechtspleging is de taal cas de besoin, à des interprètes ou traducteurs. La langue de la
die de zorgverlener heeft gekozen bij zijn eerste verhoor door de procédure est celle choisie par le dispensateur lors de sa première
ambtenaar bedoeld in artikel 146, § 1, eerste lid. audition par le fonctionnaire visé à l'article 146, § 1er, alinéa 1er.
Elke Kamer van eerste aanleg bestaat uit : Chaque Chambre de première instance est composée :
1° een door de Koning benoemde stemgerechtigde voorzitter, rechter in 1° d'un président, ayant voix délibérative, juge en fonction ou
functie of emeritus, plaatsvervangend of toegevoegd, bij de in artikel émérite, suppléant ou de complément, auprès du tribunal de première
instance ou du tribunal du travail ou magistrat du Ministère public
40 van de Grondwet bedoelde rechtbank van eerste aanleg of près de ces tribunaux, visés à l'article 40 de la Constitution, membre
arbeidsrechtbank, of magistraat van het Openbaar ministerie bij deze
gerechten, als werkend lid; effectif, nommé par le Roi;
2° twee stemgerechtigde leden, artsen, benoemd door de Koning uit de 2° de deux membres docteurs en médecine, ayant voix délibérative,
kandidaten door de verzekeringsinstellingen voorgedragen op dubbele nommés par le Roi parmi les candidats présentés sur des listes doubles
lijsten, als werkende leden; par les organismes assureurs, membres effectifs;
3° twee stemgerechtigde leden benoemd door de Koning uit de kandidaten 3° de deux membres, ayant voix délibérative, nommés par le Roi parmi
die op dubbele lijsten worden voorgedragen door de groepen die les candidats présentés sur des listes doubles par les groupes visés
respectievelijk zijn bedoeld in artikel 140, § 1, eerste lid, 3°, 5° respectivement à l'article 140, § 1er, alinéa 1er, 3°, 5° à 21°,
tot 21°, als werkende leden. Deze leden hebben slechts zitting voor de membres effectifs. Ces membres ne siègent toutefois que dans les
zaken welke de groep die hen heeft voorgedragen, rechtstreeks aanbelangen. affaires qui intéressent directement le groupe qui les a présentés.
Elke Kamer van beroep bestaat uit : Chaque Chambre de recours est composée :
1° een door de Koning benoemde voorzitter, raadsheer, in functie of 1° d'un président, conseiller en fonction ou émérite, suppléant ou de
complément, à la cour d'appel ou à la cour du travail ou magistrat du
emeritus, plaatsvervangend of toegevoegd, bij het in artikel 40 van de Ministère public près de ces cours, visées à l'article 40 de la
Grondwet bedoelde hof van beroep of arbeidshof, of een magistraat van
het Openbaar ministerie bij deze hoven, als werkend lid; Constitution, membre effectif, nommé par le Roi;
2° twee leden, artsen, met raadgevende stem, benoemd door de Koning 2° de deux membres, docteurs en médecine, ayant voix consultative,
uit de kandidaten door de verzekeringsinstellingen voorgedragen op nommés par le Roi parmi les candidats présentés sur des listes doubles
dubbele lijsten, als werkende leden; par les organismes assureurs, membres effectifs;
3° twee leden, met raadgevende stem, benoemd door de Koning uit de 3° de deux membres, ayant voix consultative, nommés par le Roi parmi
kandidaten die op dubbele lijsten worden voorgedragen door de groepen les candidats présentés sur des listes doubles par les groupes visés
die respectievelijk zijn bedoeld in artikel 140, § 1, eerste lid, 3°, respectivement à l'article 140, § 1er, alinéa 1er, 3°, 5° à 21°,
5° tot 21°, als werkende leden. Deze leden hebben slechts zitting voor membres effectifs. Ces membres ne siègent toutefois que dans les
de zaken welke de groep die hen heeft voorgedragen, rechtstreeks aanbelangen. affaires qui intéressent directement le groupe qui les a présentés.
Wanneer een zorgverlener behoort tot verschillende beroepscategorieën Lorsqu'un dispensateur appartient à plusieurs catégories
zoals bedoeld in artikel 140, beslist de Voorzitter van de Kamer van professionnelles visées à l'article 140, le Président de la Chambre de
eerste aanleg of van de Kamer van beroep over de samenstelling van première instance ou de la Chambre de recours décide de la composition
zijn Kamer. Bij zijn verklaring van verschijning en voor ieder ander du siège de sa Chambre. Par sa déclaration de comparution et par tout
rechtsmiddel, moet de zorgverlener, op straffe van verval, de autre moyen de droit, le dispensateur doit, à peine de forclusion,
beroepscategorie aanwijzen waartoe hij behoort. Desgevallend hoort de désigner la catégorie professionnelle à laquelle il appartient. Le cas
Voorzitter in raadkamer de zorgverlener en de andere in het geding échéant, le Président entend en chambre du conseil le dispensateur et
betrokken partijen, waarna in een beschikking omtrent de samenstelling les autres parties au litige, après quoi est prise la décision de la
van de Kamer wordt beslist. Tegen deze beschikking staat geen composition du siège de la Chambre. Cette décision n'est pas
rechtsmiddel open. De beschikking wordt binnen zeven dagen ter kennis susceptible de recours. La décision est notifiée aux parties dans les
gegeven aan de partijen. sept jours.
Wanneer feiten toerekenbaar zijn aan meerdere zorgverleners die tot Lorsque des faits sont imputables à plusieurs dispensateurs qui
verschillende beroepscategorieën behoren zoals bedoeld in artikel 140, appartiennent à plusieurs catégories professionnelles visées à
en zij onderling zo nauw verbonden zijn dat het wenselijk is ze samen l'article 140 et que ces faits sont si étroitement liés qu'il est
te behandelen en te berechten, teneinde oplossingen te vermijden die souhaitable de les examiner et de les juger ensemble afin d'éviter des
onverenigbaar zijn wanneer de feiten afzonderlijk worden berecht, solutions incompatibles s'ils étaient jugés séparément, le Président
beslist de Voorzitter van de Kamer van eerste aanleg of van de Kamer de la Chambre de première instance ou de la Chambre de recours décide
van beroep over de samenstelling van de Kamer. Hij waakt erover dat : de la composition du siège de sa Chambre. Il veille à ce :
1° van elke beroepscategorie waartoe de zorgverleners behoren, 1° qu'un représentant au moins de chacune des catégories
minstens één vertegenwoordiger deel uitmaakt van de Kamer; professionnelles auxquelles appartiennent les dispensateurs fasse partie de la chambre;
2° er een gelijke vertegenwoordiging is van de beroepscategorieën 2° que la représentation des organismes assureurs soit égale à celle
waartoe de zorgverleners behoren en van de verzekeringsinstellingen. des catégories professionnelles auxquelles appartiennent les dispensateurs.
§ 2. Voor elke voorzitter benoemt de Koning twee plaatsvervangers en § 2. Le Roi nomme deux suppléants pour chaque président et quatre
voor elk lid in de Kamers van eerste aanleg en in de Kamers van beroep suppléants pour chaque membre des Chambres de première instance et des
benoemt Hij vier plaatsvervangers. Het mandaat van de werkende en Chambres de recours. Le mandat des membres effectifs et suppléants de
plaatsvervangende leden in deze Kamers is onverenigbaar met dat van ces Chambres est incompatible avec celui de membre du Comité du
lid van het Comité van de Dienst voor geneeskundige evaluatie en Service d'évaluation et de contrôle médicaux.
controle. Het mandaat van de voorzitters en de leden in de Kamers van eerste Le mandat des présidents et des membres des Chambres de première
aanleg en de Kamers van beroep duurt vier jaar; het mandaat is instance et des Chambres de recours est quadriennal; le mandat est
hernieuwbaar. Het mandaat van de overleden of ontslagnemende leden renouvelable. Le mandat des membres décédés ou démissionnaires est
wordt beëindigd door hun opvolgers. achevé par leurs successeurs.
De leeftijdsgrens van de leden en de voorzitters is 70 jaar. La limite d'âge des membres et des présidents est fixée à 70 ans.
§ 3. De Kamers van eerste aanleg en de Kamers van beroep zetelen te § 3. Les Chambres de première instance et les Chambres de recours
Brussel in de lokalen van het Instituut. siègent à Bruxelles dans les locaux de l'Institut.
De Kamers van eerste aanleg en van beroep worden bijgestaan door een
griffie. De leden ervan worden aangewezen door de Leidend ambtenaar Les Chambres de première instance et de recours sont assistées par un
van de Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle uit de greffe. Les membres en sont désignés par le Fonctionnaire-dirigeant du
personeelsleden van deze dienst. Zij voeren de taken uit die zijn Service d'évaluation et de contrôle médicaux parmi le personnel de ce
bepaald in de gecoördineerde wet, de uitvoeringsbesluiten en de taken Service. Ils exécutent les tâches prévues par la loi coordonnée, les
voorgeschreven door de voorzitters van de Kamers. arrêtés d'exécution et prescrites par les présidents des Chambres.
§ 4. De zorgverlener of de adviserend geneesheer in de tuchtzaken § 4. Le dispensateur de soins, ou le médecin-conseil dans les affaires
bedoeld in artikel 155, § 1, 2°, mag zich laten bijstaan of laten disciplinaires citées à l'article 155, § 1er, 2°, peut se faire
vertegenwoordigen door een persoon van zijn keuze. De Dienst voor assister ou représenter par une personne de son choix. Le Service
geneeskundige evaluatie en controle wordt vertegenwoordigd door een d'évaluation et de contrôle médicaux est représenté par un avocat ou
advocaat of een ambtenaar die door de Leidend ambtenaar van die dienst is aangewezen. un fonctionnaire désigné par le Fonctionnaire-dirigeant de ce Service.
§ 5. De Leidend ambtenaar van de Dienst voor geneeskundige evaluatie § 5. Sans autorisation préalable ni approbation ultérieure du Comité,
en controle of de door hem aangewezen ambtenaar maakt, zonder le Fonctionnaire-dirigeant du Service d'évaluation et de contrôle
voorafgaandelijke machtiging of zonder goedkeuring achteraf van het médicaux ou le fonctionnaire désigné par lui peut saisir les Chambres
Comité, de zaken aanhangig bij de Kamers van eerste aanleg, stelt de première instance, interjeter appel contre les décisions des
beroep in tegen de beslissingen van de Kamers van eerste aanleg, en Chambres de première instance et former un recours en cassation devant
stelt cassatieberoep in bij de Raad van State. le Conseil d'Etat.
§ 6. De Koning bepaalt de werkingsregels en maakt het § 6. Le Roi fixe les règles de fonctionnement et le Règlement de
Procedurereglement van de Kamers van eerste aanleg en van de Kamers procédure des Chambres de première instance et des Chambres de
van beroep op. recours.
§ 7. De Koning bepaalt de verdeling van de mandaten van de § 7. Le Roi détermine la répartition des mandats des représentants des
vertegenwoordigers van de verzekeringsinstellingen. Hierbij houdt Hij organismes assureurs. Il tient compte de leurs effectifs respectifs,
rekening met de respectieve getalsterkte, met dien verstande dat étant entendu que chaque organisme assureur a droit à un mandat au
iedere verzekeringsinstelling recht heeft op ten minste één mandaat. moins.
§ 8. De magistraat-voorzitter van de Kamer van eerste aanleg of van de § 8. Le magistrat président de la Chambre de première instance ou de
Kamer van beroep behandelt alleen zetelend de beroepen die zijn la Chambre de recours connaît seul des recours formés contre les
aangetekend tegen de tuchtmaatregelen die in artikel 155, § 1, 2°, mesures disciplinaires visées à l'article 155, § 1er, 2°, et contre
zijn vermeld en tegen de beslissingen in geval van een inbreuk tegen artikel 73bis, 8°. les décisions prises en cas d'infraction à l'article 73bis, 8°.
§ 9. De in § 1, tweede lid, 2° en 3°, bedoelde leden van de Kamer van § 9. Les membres de la Chambre de première instance visés au § 1er,
eerste aanleg leggen in handen van de Voorzitter van de Kamer van alinéa 2, 2° et 3°, prêtent entre les mains du Président de la Chambre
eerste aanleg, in persoon of schriftelijk, de eed af die de première instance, en personne ou par écrit, le serment prévu à
voorgeschreven is door artikel 2 van het decreet van 20 juli 1831 l'article 2 du décret du 20 juillet 1831 concernant le serment à la
betreffende de eedaflegging bij de aanvang der grondwettelijke mise en vigueur de la monarchie constitutionnelle.
vertegenwoordigende monarchie.
De in § 1, derde lid, 2° en 3°, bedoelde leden van de Kamer van beroep Les membres des Chambres de recours visés au § 1er, alinéa 3, 2° et
leggen in handen van de Voorzitter van de Kamer van beroep, in persoon 3°, prêtent entre les mains du Président de la Chambre de recours, en
of schriftelijk, de eed af die voorgeschreven is door artikel 2 van personne ou par écrit, le serment prévu à l'article 2 du décret du 20
het decreet van 20 juli 1831 betreffende de eedaflegging bij de juillet 1831 concernant le serment à la mise en vigueur de la
aanvang der grondwettelijke vertegenwoordigende monarchie. monarchie constitutionnelle.
§ 10. Wanneer een werkend lid, opgeroepen voor een zitting, verhinderd § 10. Si un membre effectif, convoqué pour une audience, est empêché
is om die zitting bij te wonen, meldt hij dat onverwijld aan de d'assister à cette audience, il en avise sans délai le greffe et un
griffie, waarna een plaatsvervangend lid ter vervanging wordt membre suppléant est invité à l'y remplacer.
uitgenodigd. Wanneer die procedure wordt gevolgd, blijft de zetel geldig Cette procédure ayant été suivie, le siège reste valablement composé
samengesteld op de zittingsdag wanneer naast de Voorzitter minstens le jour de l'audience si, outre le Président, sont également présents
ook aanwezig zijn : au moins :
- één van de in § 1, tweede lid, 2°, bedoelde leden en een van de in § - un des membres visés au § 1er, alinéa 2, 2°, et un des membres visés
1, tweede lid, 3°, bedoelde leden voor wat de Kamer van eerste aanleg au § 1er, alinéa 2, 3°, pour ce qui concerne la Chambre de première
betreft; instance;
- één van de in § 1, derde lid, 2°, bedoelde leden en een van de in § - un des membres visés au § 1er, alinéa 3, 2°, et un des membres visés
1, derde lid, 3°, bedoelde leden voor wat de Kamer van beroep betreft. au § 1er, alinéa 3, 3°, pour ce qui concerne la Chambre de recours.
Wanneer de voorzitter vaststelt dat de leden van een groep talrijker Si le président constate que les membres d'un groupe sont plus
zijn dan die van een andere groep, wijst hij ter herstelling van het nombreux que ceux de l'autre groupe, il désigne, pour rétablir
evenwicht, het jongste lid aan dat niet zal zetelen. Dat zal worden l'égalité, le membre le plus jeune qui ne siégera pas. Il en sera fait
vermeld op het proces-verbaal van de terechtzitting ». mention au procès-verbal d'audience ».
B.1.2. Krachtens artikel 73, § 1, van de ZIV-Wet dienen artsen en B.1.2. En vertu de l'article 73, § 1er, de la loi AMI, les médecins et
tandheelkundigen zich te onthouden van het voorschrijven, het dentistes doivent s'abstenir de prescrire, d'exécuter ou de faire
uitvoeren of het laten uitvoeren van overbodige of onnodig dure exécuter des prestations superflues ou inutilement onéreuses à charge
verstrekkingen ten laste van de verplichte verzekering voor de l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités.
geneeskundige verzorging en uitkeringen.
Wanneer de Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle bij het Lorsque le Service d'évaluation et de contrôle médicaux institué
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (hierna : het auprès de l'Institut national d'assurance maladie-invalidité (ci-après
RIZIV) van mening is dat een zorgverlener de bepalingen van artikel 73 : l'INAMI) estime qu'un dispensateur de soins enfreint les
van de ZIV-Wet overtreedt, kan hij met toepassing van artikel 73bis dispositions de l'article 73, de la loi AMI, il peut, en application
van dezelfde wet de zaak aanhangig maken bij de kamers van eerste de l'article 73bis de la même loi, en saisir les chambres de première
aanleg (artikel 139, 6°) en vervolgens hoger beroep instellen tegen de instance (article 139, 6°) et ensuite interjeter appel des décisions
beslissingen van die laatste bij de kamers van beroep of een de ces dernières devant les chambres de recours ou former un recours
cassatieberoep instellen bij de Raad van State tegen de beslissingen en cassation devant le Conseil d'Etat contre les décisions des
van de kamers van beroep (artikel 139, 7°). chambres de recours (article 139, 7°).
Onverminderd eventuele straf- of tuchtrechtelijke sancties wordt een Sans préjudice d'éventuelles sanctions pénales ou disciplinaires, en
zorgverlener, bij vaststelling van een tekortkoming inzake de
bepalingen van de artikelen 73 en 73bis van de ZIV-Wet, veroordeeld cas de constatation d'un manquement aux dispositions des articles 73
tot terugbetaling van de volledige waarde van de verstrekkingen die et 73bis de la loi AMI, le dispensateur de soins est condamné à
ten onrechte aan de verplichte verzekering voor geneeskundige rembourser la valeur totale des prestations indûment portées à charge
verzorging ten laste werden gelegd (artikel 142, § 1, tweede lid) en, de l'assurance soins de santé (article 142, § 1er, alinéa 2) et, le
in voorkomend geval, tot betaling van een administratieve geldboete (artikel 142, § 1, derde lid). cas échéant, au paiement d'une amende administrative (article 142, § 1er, alinéa 3).
B.2. Uit de twee verwijzingsbeslissingen en uit de dossierstukken in B.2. Il ressort des deux décisions de renvoi et des pièces des
dossiers dans les affaires jointes que la partie requérante conteste
de samengevoegde zaken blijkt dat de verzoekende partij de vorderingen les demandes de remboursement pour des prestations indûment attestées
tot terugbetaling van de verstrekkingen die ten onrechte aan de à charge de l'assurance soins de santé et de paiement d'amendes
verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging ten laste werden administratives, demandes introduites par le Service d'évaluation et
gelegd en tot betaling van administratieve geldboetes, die door de de contrôle médicaux auprès de la chambre de première instance
Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle bij de binnen het instituée au sein de l'INAMI. La partie requérante a introduit
RIZIV ingestelde kamer van eerste aanleg werden ingesteld, betwist. De
verzoekende partij stelde verscheidene vorderingen tot wraking tegen
de adviserend artsen van de kamer van eerste aanleg in, omdat zij plusieurs demandes en récusation contre les médecins-conseils de la
zitting namen in hun hoedanigheid van vertegenwoordigers van de chambre de première instance, au motif que ceux-ci siégeaient en leur
verzekeringsinstellingen. Nadat de kamer van eerste aanleg die qualité de représentants des organismes assureurs. Après que la
vorderingen ter beoordeling had doorverwezen naar de kamer van beroep, chambre de première instance a renvoyé ces demandes à la chambre de
vorderde de verzoekende partij, om dezelfde reden, de wraking van de recours, pour qu'elle les juge, la partie requérante a demandé, pour
twee adviserend artsen die lid waren van de beroepsinstantie. De kamer le même motif, la récusation des deux médecins-conseils membres de
van beroep maakte beide verzoekschriften tot wraking aanhangig bij de l'instance d'appel. La chambre de recours a saisi le Conseil d'Etat
Raad van State en die heeft de prejudiciële vragen gesteld. des deux requêtes en récusation et celui-ci a posé les questions
préjudicielles.
De Raad van State vraagt het Hof in hoofdzaak of artikel 145 van de Le Conseil d'Etat interroge en substance la Cour sur la compatibilité
ZIV-Wet bestaanbaar is met de artikelen 10, 11 en 151, § 1, van de de l'article 145 de la loi AMI avec les articles 10, 11 et 151, § 1er,
Grondwet, met het algemeen beginsel van de onafhankelijkheid en de de la Constitution, avec le principe général de l'indépendance et de
onpartijdigheid van de rechter en met artikel 6 van het Europees l'impartialité du juge et avec l'article 6 de la Convention européenne
Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre die bepaling in die des droits de l'homme, en ce que cette disposition doit être
zin moet worden geïnterpreteerd dat de twee artsen die met raadgevende interprétée en ce sens que les deux médecins qui siègent avec voix
stem in de kamer van beroep zetelen, als « vertegenwoordigers van de consultative dans la chambre de recours doivent être considérés comme
verzekeringsinstellingen » moeten worden beschouwd. des « représentants des organismes assureurs ».
Ten aanzien van de toepasselijkheid van artikel 151, § 1, van de Quant à l'applicabilité de l'article 151, § 1er, de la Constitution
Grondwet B.3.1. Le Conseil des ministres objecte que la Cour n'est pas
B.3.1. De Ministerraad werpt op dat het Hof niet bevoegd is om de in compétente pour contrôler la disposition en cause au regard de
het geding zijnde bepaling te toetsen aan artikel 151, § 1, van de l'article 151, § 1er, de la Constitution, cette disposition
Grondwet, omdat die laatste bepaling uitsluitend van toepassing is op s'appliquant exclusivement aux juridictions judiciaires, alors que les
de gewone rechtscolleges, terwijl de bij het RIZIV ingestelde kamers chambres de recours instituées auprès de l'INAMI sont des juridictions
van beroep administratieve rechtscolleges zijn. administratives.
B.3.2. Artikel 151, § 1, eerste lid, van de Grondwet bepaalt : B.3.2. L'article 151, § 1er, alinéa 1er, de la Constitution dispose :
« De rechters zijn onafhankelijk in de uitoefening van hun « Les juges sont indépendants dans l'exercice de leurs compétences
rechtsprekende bevoegdheden. Het openbaar ministerie is onafhankelijk juridictionnelles. Le ministère public est indépendant dans l'exercice
in de individuele opsporing en vervolging onverminderd het recht van des recherches et poursuites individuelles, sans préjudice du droit du
de bevoegde minister om de vervolging te bevelen en om de bindende ministre compétent d'ordonner des poursuites et d'arrêter des
richtlijnen van het strafrechtelijk beleid, inclusief die van het directives contraignantes de politique criminelle, y compris en
opsporings- en vervolgingsbeleid, vast te leggen ». matière de politique de recherche et de poursuite ».
Die grondwetsbepaling waarborgt uitsluitend de onafhankelijkheid van Cette disposition constitutionnelle garantit exclusivement
de magistraten van de zetel en van het openbaar ministerie in de hoven l'indépendance des magistrats du siège et du ministère public dans les
en rechtbanken. Artikel 151, § 1, van de Grondwet is derhalve niet van cours et tribunaux. L'article 151, § 1er, de la Constitution ne
toepassing op de administratieve rechtscolleges. s'applique donc pas aux juridictions administratives.
Ten aanzien van de toepasselijkheid van artikel 6 van het Europees Quant à l'applicabilité de l'article 6 de la Convention européenne des
Verdrag voor de rechten van de mens droits de l'homme
B.4.1. Bij zijn arresten nrs. 133/2001 van 30 oktober 2001 en 26/2002 B.4.1. Par ses arrêts nos 133/2001 du 30 octobre 2001 et 26/2002 du 30
van 30 januari 2002 heeft het Hof geoordeeld dat « de beoordeling van janvier 2002, la Cour a jugé que « l'appréciation du respect, par le
de naleving door de zorgverlener van zijn verplichtingen in zoverre dispensateur de soins, de ses obligations en tant qu'il collabore à un
hij meewerkt aan een openbare dienst » een politiek recht in de zin van artikel 145 van de Grondwet betreft. service public » porte sur un droit politique au sens de l'article 145 de la Constitution.
Het begrip « burgerlijke rechten en verplichtingen » in de zin van La notion de « droits et obligations de caractère civil » au sens de
artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de
is evenwel een autonoom begrip, dat niet samenvalt met de begrippen « l'homme est toutefois une notion autonome, qui ne coïncide pas avec
burgerlijke rechten » en « politieke rechten » in de zin van de les notions de « droits civils » et de « droits politiques » au sens
artikelen 144 en 145 van de Grondwet. des articles 144 et 145 de la Constitution.
B.4.2. De vordering tegen een arts om de volledige waarde van de B.4.2. L'action dirigée contre un médecin en vue du remboursement de
verstrekkingen die ten onrechte aan de verplichte verzekering voor la valeur intégrale des prestations indûment mises à charge de
geneeskundige verzorging ten laste werden gelegd, terug te betalen, is l'assurance obligatoire soins de santé est une action en réparation.
een herstelvordering. Gelet op haar patrimoniaal karakter maakt een Eu égard à son caractère patrimonial, pareille action constitue une
dergelijke vordering een betwisting over burgerlijke rechten en contestation sur des droits et obligations de caractère civil au sens
verplichtingen in de zin van artikel 6, lid 1, van het Europees de l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits
Verdrag voor de rechten van de mens uit. de l'homme.
De omstandigheid dat dat herstel wordt gevorderd door een La circonstance que cette réparation est demandée par un organe public
overheidsorgaan en de omstandigheid dat de vordering wordt behandeld et la circonstance que l'action est examinée par une juridiction
door een administratief rechtscollege doen daaraan geen afbreuk. administrative n'y changent rien.
Ten gronde Quant au fond
B.5.1. De kamer van beroep is een administratief rechtscollege dat de B.5.1. La chambre de recours est une juridiction administrative qui a
vroegere commissie van beroep ingesteld bij de Dienst voor remplacé l'ancienne commission d'appel instaurée auprès du Service de
geneeskundige controle van het RIZIV heeft vervangen. De samenstelling contrôle médical de l'INAMI. La composition de la commission d'appel
van de commissie van beroep was bepaald in artikel 79quater, § 2, 1°, était fixée par l'article 79quater, § 2, 1°, alinéa 1er, devenu
eerste lid, dat artikel 144, § 2, 1°, eerste lid, van de ZIV-Wet is l'article 144, § 2, 1°, alinéa 1er, de la loi AMI lors de la
geworden bij de coördinatie van die wet bij het koninklijk besluit van 14 juli 1994. coordination de cette loi par l'arrêté royal du 14 juillet 1994.
Zoals het verwijzende rechtscollege opmerkt, « had de wetgever Comme le relève la juridiction a quo, « l'intention du législateur
duidelijk de bedoeling een paritaire samenstelling te verzekeren in de avait clairement été d'assurer une composition paritaire dans les
Nederlandse en de Franse afdeling van de commissie van beroep, met sections néerlandaise et française de la commission d'appel, étant par
dien verstande overigens dat de leden van die afdelingen die geen ailleurs entendu que les membres de ces sections, autres que le
magistraat waren, moesten optreden als ' vertegenwoordigers ' van het magistrat, étaient appelés à intervenir en tant que 'représentants' du
medische korps of van de verzekeringsinstellingen, waarbij zij evenwel corps médical ou des organismes assureurs, mais en n'ayant toutefois
slechts een raadgevende stem hadden tijdens de beraadslaging ». qu'une voix consultative lors du délibéré ».
B.5.2. Het is in die context dat de huidige kamer van beroep werd B.5.2. C'est dans ce contexte que l'actuelle chambre de recours a été
ingesteld bij de artikelen 24 tot 26 van de programmawet van 24 instituée par les articles 24 à 26 de la loi-programme du 24 décembre
december 2002, waarbij de wetgever binnen het vroegere juridische 2002, le législateur souhaitant rester dans le cadre juridique
kader wenste te blijven. De parlementaire voorbereiding vermeldt het volgende : précédent. Les travaux préparatoires mentionnent ce qui suit :
« Met twee recente arresten heeft het [Grondwettelijk] Hof beslist dat « Par deux arrêts récents, la Cour [constitutionnelle] vient de dire
de beslechting van bepaalde geschillen inzake ziekteverzekering voor que l'attribution de certains litiges en matière d'assurance maladie à
administratieve rechtscolleges niet ongrondwettelijk is omdat deze des juridictions administratives n'est pas inconstitutionnelle car ces
geschillen, wanneer zij een zorgverlener aanbelangen, geen burgerlijk litiges, lorsqu'ils concernent un dispensateur de soins, ne portent
recht betreffen, doch wel een politiek recht. pas sur un droit civil mais sur un droit politique.
Het amendement kiest er dus voor deze geschillen, verbonden aan de L'amendement choisit donc de maintenir ce contentieux lié à l'activité
activiteit van de zorgverleners binnen het kader van een vereenvoudigd des dispensateurs de soins, à l'intérieur d'un dispositif
administratief-juridisch dispositief, te bewaren. juridico-administratif allégé
[...]. [...].
De leden, vertegenwoordigers van de verzekeringsinstellingen, zullen Les membres représentant les organismes assureurs siégeront dans tous
zitting houden bij alle betwistingen van administratieve geldboetes les recours contre les amendes administratives prononcées par le
die door het Comité zijn uitgesproken. De verzekeringsinstellingen Comité. Les organismes assureurs sont en effet directement intéressés
zijn immers rechtstreeks betrokken vermits zij de betwiste prestaties puisqu'ils ont payé les prestations litigieuses. Sur l'autre banc,
uitbetaald hebben. Op de andere bank zullen de vertegenwoordigers siégeront les représentants de la profession à laquelle appartient le
zitten van het beroep waartoe de zorgverlener behoort. Om de paritaire dispensateur [de soins]. L'Ordre des médecins n'est pas représenté
samenstelling van de Kamer van beroep te behouden, is de Orde van afin de maintenir la composition paritaire de la chambre de recours
geneesheren niet vertegenwoordigd [...]. [...].
[...] [...]
Anderzijds werkt het Comité paritair : elke beslissing betreffende een D'autre part, le Comité fonctionne de manière paritaire : toute
zorgverlener wordt genomen door de magistraat-voorzitter, de décision relative à un dispensateur de soins est prise par le
verzekeringsinstellingen en de vertegenwoordigers van de magistrat président, les organismes assureurs et les représentants du
beroepscategorie waartoe de betrokkene behoort [...]. groupe professionnel auquel appartient l'intéressé [...].
[...] [...]
[Het Comité van de DGEC is zodanig samengesteld dat] de krachten hier [Le comité du SECM est constitué de manière à ce que les forces
gelijk verdeeld zijn : de verzekeringsinstellingen en het soient] équilibrées, les organismes assureurs et le corps médical
geneesherenkorps beschikken elk over 8 vertegenwoordigers [...]. disposant chacun de 8 représentants.
[...] [...].
Voor wat de verzekeringsinstellingen betreft, zou hun aanwezigheid in Quant aux organismes assureurs, leur présence au siège [de la chambre
de zetel [van de kamer van beroep] zonder tegengewicht twijfel kunnen de recours] sans contrepoids pourrait susciter des craintes quant à
doen rijzen in verband met de onpartijdigheid van de rechtscolleges [...]. l'impartialité de ces juridictions [...].
[...] [...]
Het ontwerp richt Kamers van Beroep op. Zij zijn samengesteld uit één [...] l'amendement crée des chambres de recours. Elles sont composées
magistraat en uit vier bijzitters met raadgevende stem. d'un magistrat et de quatre assesseurs ayant voix consultative.
Twee van deze bijzitters vertegenwoordigen de verzekeringsinstellingen Deux de ces assesseurs représentent les organismes assureurs, et les
en de twee andere de verschillende medische en paramedische beroepen, deux autres, les différentes professions médicales et paramédicales
vertegenwoordigd in het Comité van de Dienst voor geneeskundige représentées au sein du comité du service d'évaluation et de contrôle
evaluatie en controle [...] » (Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC médicaux [...] » (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, DOC 50-2125/005, pp.
50-2125/005, pp. 22, 28, 32, 34, 35 en 41). 22, 28, 32, 34, 35 et 41).
B.5.3. De wetgever trad opnieuw op door, bij de artikelen 2 en 3 van B.5.3. Le législateur est intervenu à nouveau, en instaurant, par les
de wet van 21 december 2006, kamers van eerste aanleg en kamers van articles 2 et 3 de la loi du 21 décembre 2006, des chambres de
beroep op te richten bij de Dienst voor geneeskundige evaluatie en première instance et des chambres de recours auprès du Service
controle. De wetgever wilde binnen het RIZIV in een dubbele aanleg d'évaluation et de contrôle médicaux. Le législateur entendait
voorzien : de kamers van eerste aanleg nemen kennis van de geschillen prévoir, au sein de l'INAMI, un double degré de juridiction : c'est
voordat hoger beroep kan worden ingesteld bij de kamers van beroep. In ainsi que les chambres de première instance connaissent des litiges
tegenstelling tot de vroegere beperkte kamers, zijn de kamers van avant qu'un appel puisse être porté devant les chambres de recours. A
eerste aanleg echte administratieve rechtscolleges waarvoor, in la différence des chambres restreintes qui existaient naguère, les
tegenstelling tot datgene dat was bepaald in de vroegere procedure, de chambres de première instance sont de véritables juridictions
zorgverleners het recht hebben om te worden gehoord. administratives devant lesquelles, contrairement à la procédure
De parlementaire voorbereiding van de wet van 21 december 2006 vermeldt daaromtrent het volgende : « De vertegenwoordigers van de verschillende beroepscategorieën wensen om deze redenen een zeer duidelijk onderscheid te maken tussen de onderzoeks- en beoordelingsfase, en dat de personen die betrokken zijn in de ene en in de andere fase, volledig onafhankelijk zijn van elkaar. Deze vertegenwoordigers stelden bijgevolg voor de betwistingen met de zorgverleners zo mogelijk toe te vertrouwen aan de arbeidsrechtbanken. Nochtans is vrij snel gebleken dat een dergelijk voorstel op korte termijn moeilijk uitvoerbaar was. Gelet op de techniciteit van de materie zijn de arbeidsrechtbanken in hun huidige samenstelling niet geconcipieerd om dit soort betwistingen te beslechten. Het ontwerp beoogt eenvoudiger het opnieuw instellen binnen het RIZIV van een dubbele juridische aanleg. Het tweede punt van kritiek tegen de huidige procedure is dat de zorgverlener niet het recht heeft om gehoord te worden door het Comité, dat slechts onrechtstreeks wordt ingelicht over de zaak via zijn auditeurs. Het ontwerp stelt twee administratieve rechtscolleges in : de Kamer van eerste aanleg, samengesteld uit een magistraat-voorzitter en vier antérieure, les dispensateurs de soins ont le droit d'être entendus. Les travaux préparatoires de la loi du 21 décembre 2006 mentionnent à cet égard : « Les représentants des différents groupes professionnels souhaitent donc pour cette raison qu'une distinction très nette soit faite entre la phase d'enquête et la phase de jugement et que les personnes impliquées dans l'une et l'autre de ces phases soient totalement indépendantes les unes des autres. Ces représentants proposaient par conséquent que le contentieux avec les dispensateurs de soins soit, si possible, confié aux tribunaux du travail. Il est cependant vite apparu qu'une telle proposition est difficilement réalisable à court terme. Vu la technicité de la matière, les tribunaux du travail, dans leur composition actuelle, ne sont manifestement pas conçus pour trancher ce type de litiges. Le projet tend plus simplement à recréer auprès de l'INAMI un double degré de juridiction. La seconde critique faite à la procédure actuelle est que le dispensateur n'a pas le droit de comparaître devant le Comité pour se faire entendre. L'information du Comité n'est possible que de manière indirecte, par le biais de ses auditeurs. Le projet institue dès lors deux juridictions administratives: la
leden; twee leden vertegenwoordigen de verzekeringsinstellingen, en Chambre de première instance est composée d'un magistrat président et
twee andere leden de beroepscategorie van de zorgverlener. Zij zijn de 4 membres, 2 représentant les organismes assureurs, les 2 autres la
allen stemgerechtigd (cfr. artikel 14 van het ontwerp). profession du comparant. Tous ont voix délibérative (article 14 du
In graad van beroep is de Kamer van beroep eveneens samengesteld uit projet). En degré d'appel, la Chambre de recours se compose également d'un
een magistraat-voorzitter en vier leden; twee leden vertegenwoordigen
de verzekeringsinstellingen, de twee andere de beroepscategorie van de magistrat président et de quatre membres, deux représentant les
betrokken zorgverlener. Enkel de magistraat is stemgerechtigd (cfr. organismes assureurs, les deux autres la profession du dispensateur.
artikel 14 van het ontwerp). Ces 4 membres ont voix consultative (art. 14 du projet).
De grondwettelijkheid van deze administratieve rechtscolleges kan niet La constitutionnalité de ces juridictions administratives n'est plus
langer betwist worden nu het Arbitragehof oordeelde dat de rechten en discutable depuis que la Cour d'arbitrage a jugé que les obligations
plichten die een zorgverlener geniet als medewerker van de du dispensateur en tant que collaborateur de l'assurance maladie sont
ziekteverzekering, politieke rechten zijn, en dat de geschillen die de nature politique et le contentieux sur cette matière peut être
daaruit kunnen ontstaan mogen toevertrouwd worden aan administratieve confié à des juridictions administratives (cf. arrêts, n° 133/2001 du
rechtscolleges (cfr. Arbitragehof, arresten nrs. 133/2001 van 30 oktober 2001, 26/2002 van 30 januari 2002 en 98/2002 van 12 juni 2002). Het mandaat van de voorzitters en de voornoemde leden is onverenigbaar met alle andere mandaten uitgeoefend binnen de Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle. De onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van deze rechtscolleges zijn bijgevolg volledig gewaarborgd (cfr. artikel 95). Wat de rechten van de verdediging betreft, laat het voorgestelde systeem de zorgverlener voortaan toe om te verschijnen in openbare terechtzitting, bijgestaan of vertegenwoordigd door een raadsman van zijn keuze (cfr. artikel 95). 30.10.2001, n° 26/2002 du 30 janvier 2002, n° 98/2002 du 12.06.2002). Le mandat des magistrats et membres susvisés est incompatible avec tout autre mandat exercé au sein du Service d'évaluation et de contrôle médicaux. L'indépendance et l'impartialité de ces juridictions sont donc parfaitement garanties (art. 95). S'agissant des droits de la défense, le système proposé permet dorénavant au dispensateur de comparaître en audience publique,
Vanzelfsprekend zijn de beslissingen van deze rechtscolleges assisté ou représenté par le conseil de son choix (art. 95).
gemotiveerd (art. 102). Zij worden uitgesproken in openbare Les décisions de ces juridictions sont évidemment motivées (art. 102).
terechtzitting. Bovendien kunnen deze rechtsorganen deskundigen Elles sont prononcées en audience publique. En outre, ces juridictions
raadplegen aangaande interpretatieproblemen rond de reglementering. De peuvent évidemment consulter des experts à propos de difficultés
rechten van de verdediging worden nu dus zowel objectief als d'interprétation de certains règlements. Les droits de la défense sont
subjectief gevrijwaard » (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC dès lors respectés objectivement et subjectivement » (Doc. parl.,
51-2594/001, pp. 44-45). Chambre, 2005-2006, DOC 51-2594/001, pp. 44-45).
B.6.1. Uit het in het geding zijnde artikel 145, § 1, van de ZIV-Wet, B.6.1. Il ressort de l'article 145, § 1er, 1°, en cause, de la loi
uit de wordingsgeschiedenis van die bepaling en uit de voormelde AMI, de la genèse de cette disposition et des travaux préparatoires
parlementaire voorbereiding blijkt dat de kamer van beroep een précités que la chambre de recours est une juridiction administrative
administratief rechtscollege is dat wordt voorgezeten door een présidée par un magistrat professionnel qui siège avec une voix
beroepsmagistraat die stemgerechtigd is en bij wie vier, door de délibérative, auquel se joignent quatre docteurs en médecine, nommés
Koning benoemde artsen worden gevoegd, waarvan twee kandidaten werden par le Roi, dont deux parmi les candidats présentés sur des listes
voorgedragen op dubbele lijsten ingediend door de doubles par les organismes assureurs et deux autres parmi les
verzekeringsinstellingen, en twee andere kandidaten werden candidats présentés sur des listes doubles par les organisations
voorgedragen op dubbele lijsten ingediend door de representatieve professionnelles représentatives des dispensateurs de soins de santé.
beroepsorganisaties van de zorgverleners. Die leden-artsen nemen Ces membres médecins siègent avec une voix consultative, en tant que
zitting met raadgevende stem als vertegenwoordigers van de représentants des organismes assureurs, pour les premiers, ou en tant
verzekeringsinstellingen, wat de eerstgenoemden betreft, of als que représentants des organisations professionnelles représentatives
vertegenwoordigers van de representatieve beroepsorganisaties van de des dispensateurs de soins de santé, pour les seconds.
zorgverleners, wat de laatstgenoemden betreft.
B.6.2. De aanwezigheid binnen de kamers van beroep van de adviserend B.6.2. La présence, au sein des chambres de recours, des
artsen voorgedragen door de verzekeringsinstellingen werd in de médecins-conseils présentés par les organismes assureurs a été
parlementaire voorbereiding van de programmawet van 24 december 2002 justifiée, dans les travaux préparatoires de la loi-programme du 24
verantwoord door het feit dat de verzekeringsinstellingen rechtstreeks décembre 2002, par le fait que les organismes assureurs sont
betrokken zijn, vermits zij de betwiste prestaties hebben uitbetaald directement intéressés, puisqu'ils ont payé les prestations
(Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC 50-2125/005, p. 28). Hoewel het litigieuses (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, DOC 50-2125/005, p. 28).
juist is dat het, luidens artikel 154, eerste lid, van de ZIV-Wet, de S'il est exact qu'aux termes de l'article 154, alinéa 1er, de la loi
verzekeringsinstellingen zijn die de adviserend artsen in dienst nemen AMI, ce sont les organismes assureurs qui engagent et appointent les
en bezoldigen, kunnen volgens het tweede en het derde lid van médecins-conseils, ces fonctions ne peuvent être confiées, selon les
hetzelfde artikel die ambten slechts worden opgedragen aan artsen die alinéas 2 et 3 du même article, qu'à des médecins assermentés par le
beëdigd zijn door de Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle, Service d'évaluation et de contrôle médicaux, qui ne peuvent être
die slechts kunnen worden erkend nadat het Comité van die Dienst de agréés qu'après que le Comité de ce Service a sollicité l'avis du
bevoegde Provinciale raad van de Orde der artsen om advies heeft Conseil provincial compétent de l'Ordre des médecins.
verzocht. Het statuut en de bezoldiging van de adviserend artsen worden bepaald Le statut et la rémunération des médecins-conseils sont fixés par le
door de Koning (artikel 154, vijfde lid), die ook de regels en de Roi (article 154, alinéa 5), qui arrête aussi les règles et la
procedure met betrekking tot de toekenning van hun accreditering procédure relatives à l'octroi de leur accréditation (article 154,
vaststelt (artikel 154, zesde lid). alinéa 6).
B.6.3. De aanwezigheid van artsen in de kamer van beroep wordt B.6.3. La présence de médecins au sein de la chambre de recours est
verantwoord door hun deskundigheid en door de techniciteit van de justifiée par leur compétence et par la technicité de la matière (cf.
materie (vgl. het arrest nr. 133/2001 van 30 oktober 2001). l'arrêt n° 133/2001 du 30 octobre 2001).
B.6.4. Bij zijn arrest Defalque t. België heeft het Europees Hof voor B.6.4. Par son arrêt Defalque c. Belgique, la Cour européenne des
de Rechten van de Mens geoordeeld dat de vroegere samenstelling van de
kamers van beroep de onafhankelijkheid en de objectieve droits de l'homme a jugé que l'ancienne composition des chambres de
onpartijdigheid ervan waarborgde. Het hield daarbij met name rekening recours garantissait leur indépendance et leur impartialité objective.
met het feit dat de commissie van beroep werd voorgezeten door een Elle a notamment tenu compte du fait que la commission d'appel était
magistraat, met het feit dat haar beslissingen het voorwerp konden présidée par un magistrat, du fait que ses décisions pouvaient faire
uitmaken van een cassatieberoep bij de Raad van State, met de l'objet d'un pourvoi en cassation auprès du Conseil d'Etat, de la
paritaire samenstelling wat de adviserend artsen betreft, met de composition paritaire en ce qui concerne les médecins-conseils, de la
wettelijk bepaalde duur van het mandaat, met de onverenigbaarheid met durée légale du mandat, de l'incompatibilité avec d'autres mandats au
andere mandaten binnen het Comité van de Dienst voor geneeskundige sein du Comité du service d'évaluation et de contrôle médicaux et du
evaluatie en controle en met het feit dat de artsen slechts over een
raadgevende stem beschikken (EHRM, 20 april 2006, Defalque t. België, fait que les médecins n'ont qu'une voix consultative (CEDH, 20 avril
§ 31). 2006, Defalque c. Belgique, § 31).
B.6.5. Om al die redenen voldoet ook de huidige samenstelling van de B.6.5. Pour toutes ces raisons, l'actuelle composition des chambres de
kamers van beroep aan de vereisten van rechterlijke onafhankelijkheid recours satisfait aux exigences de l'indépendance et de l'impartialité
en onpartijdigheid, gewaarborgd door artikel 6, lid 1, van het des juges, garanties par l'article 6, paragraphe 1, de la Convention
Europees Verdrag voor de rechten van de mens. européenne des droits de l'homme.
De gemengde en paritaire samenstelling, wat de adviserend artsen Par ailleurs, la composition mixte et paritaire de ces chambres, en ce
betreft, van die kamers waarborgt overigens dat zowel de belangen van qui concerne les médecins-conseils, garantit que tant les intérêts des
de verzekeringsinstellingen als die van de zorgverleners in aanmerking organismes assureurs que ceux des dispensateurs de soins de santé sont
worden genomen door de magistraat die alleen uitspraak doet over de pris en considération par le magistrat appelé à trancher seul la
betwisting, na de artsen uit de twee voormelde beroepscategorieën te contestation après avoir consulté les médecins issus des deux
hebben geraadpleegd. catégories professionnelles précitées.
B.6.6. De artsen die in de kamer van beroep zetelen als « B.6.6. Les médecins qui siègent auprès de la chambre de recours en
vertegenwoordigers » van de verzekeringsinstellingen en als « tant que « représentants » des organismes assureurs et en tant que «
représentants » des organisations professionnelles des dispensateurs
vertegenwoordigers » van de beroepsorganisaties van de zorgverleners, de soins de santé ne sont pas des mandataires au sens des articles
zijn geen lasthebbers in de zin van de artikelen 1984 tot 2010 van het 1984 à 2010 du Code civil. En effet, lorsqu'ils traitent les dossiers,
Burgerlijk Wetboek. Die artsen mogen bij de behandeling van de ces médecins ne peuvent recevoir des instructions des organismes
dossiers immers geen instructies ontvangen van de
verzekeringsinstellingen of van de beroepsorganisaties van de assureurs ou des organisations professionnelles des dispensateurs de
zorgverleners, maar dienen enkel op grond van de elementen van het soins, mais ils doivent exercer leur voix consultative sur la seule
dossier hun raadgevende stem uit te oefenen. base des éléments du dossier.
De rol van de verzekeringsinstellingen en van de beroepsorganisaties Le rôle des organismes assureurs et des organisations professionnelles
van de zorgverleners is ertoe beperkt een « voordracht » te doen van des dispensateurs de soins se borne à « présenter » les candidats
de kandidaat-artsen op een dubbele lijst waaruit de Koning de artsen médecins sur une liste double à partir de laquelle le Roi nomme les
benoemt die zitting nemen in de kamer van beroep. médecins qui siègent au sein de la chambre de recours.
B.7. Uit al die elementen volgt dat de onafhankelijkheid en de B.7. Il résulte de l'ensemble de ces éléments que l'indépendance et
objectieve onpartijdigheid van de kamer van beroep voldoende zijn l'impartialité objective de la chambre de recours sont suffisamment
gewaarborgd. garanties.
B.8. Het in het geding zijnde artikel 145 van de ZIV-Wet is niet B.8. L'article 145 en cause n'est pas incompatible avec les articles
onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6 de la
gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Convention européenne des droits de l'homme.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 145 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor L'article 145 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de
geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, ne viole pas les
1994, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec
gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme.
mens. Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 31 januari 2019. la Cour constitutionnelle, le 31 janvier 2019.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
F. Daoût F. Daoût
^