Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 16/2018 van 7 februari 2018 Rolnummer 6563 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 23 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het Grondwettelijk H samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de rechters L. Lavrysen, A. Alen, J(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 16/2018 van 7 februari 2018 Rolnummer 6563 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 23 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het Grondwettelijk H samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de rechters L. Lavrysen, A. Alen, J(...) Extrait de l'arrêt n° 16/2018 du 7 février 2018 Numéro du rôle : 6563 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 23 du Code de la nationalité belge, posées par la Cour d'appel d'Anvers. La Cour constitutionnelle, comp après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet des questions préjudicielles et procédu(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 16/2018 van 7 februari 2018 Extrait de l'arrêt n° 16/2018 du 7 février 2018
Rolnummer 6563 Numéro du rôle : 6563
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 23 van het En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 23 du
Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van Code de la nationalité belge, posées par la Cour d'appel d'Anvers.
Beroep te Antwerpen.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée
Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter E. De Groot, du greffier F. Meersschaut, présidée par le président E. De Groot,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij arrest van 14 december 2016 in zake de procureur-generaal bij het Par arrêt du 14 décembre 2016 en cause du procureur général près la
Hof van Beroep te Antwerpen tegen F.B., waarvan de expeditie ter Cour d'appel d'Anvers contre F.B., dont l'expédition est parvenue au
griffie van het Hof is ingekomen op 23 december 2016, heeft het Hof greffe de la Cour le 23 décembre 2016, la Cour d'appel d'Anvers a posé
van Beroep te Antwerpen de volgende prejudiciële vragen gesteld : les questions préjudicielles suivantes :
1. « Schendt artikel 23 WBN de artikelen 10 en 11 Gw., in zoverre het 1. « L'article 23 du Code de la nationalité belge viole-t-il les
enkel de Belgen van vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il n'excepte de la
déchéance de la nationalité belge que les Belges qui tiennent leur
uitsluit die hun nationaliteit hebben verkregen van een ouder die Belg nationalité d'un auteur qui était belge au jour de leur naissance et
was op de dag van hun geboorte en de Belgen wier nationaliteit werd les Belges qui se sont vu attribuer leur nationalité en vertu de
toegekend op grond van artikel 11 WBN en niet de Belgen die in België l'article 11 du Code précité et n'excepte pas de cette déchéance les
geboren werden, alsook steeds in België hun hoofdverblijfplaats hebben Belges qui sont nés en Belgique et ont toujours eu leur résidence
principale en Belgique, et auxquels la nationalité belge a été
gehad, en die op basis van het (oude) artikel 12 WBN de Belgische attribuée sur la base de l'article 12 (ancien) du même Code, parce
nationaliteit werd toegekend, doordat een ouder die het gezag
uitoefent over een kind dat de leeftijd van achttien jaar niet heeft qu'un auteur qui exerce l'autorité sur la personne d'un enfant qui n'a
bereikt of niet ontvoogd is voor die leeftijd, de Belgische pas atteint l'âge de 18 ans ou n'est pas émancipé avant cet âge a
nationaliteit vrijwillig heeft verkregen ? »; acquis volontairement la nationalité belge ? »;
2. « Schendt artikel 23 § 1 WBN, in die zin geïnterpreteerd dat het 2. « L'article 23, § 1er, du Code de la nationalité belge, interprété
personen zou kunnen treffen/sanctioneren die reeds zijn bestraft met en ce sens qu'il pourrait toucher/sanctionner des personnes qui sont
strafrechtelijke sancties (van repressieve aard) wegens feiten die in déjà punies de sanctions pénales (de nature répressive) pour, en
wezen dezelfde zijn, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, substance, les mêmes faits, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
afzonderlijk gelezen of in samenhang met artikel 6 van het Verdrag tot Constitution, lus isolément ou combinés avec l'article 6 de la
bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, Convention de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés
artikel 4 van het Aanvullend Protocol nr. 7 bij het Europees Verdrag fondamentales, avec l'article 4 du Protocole n° 7 additionnel à la
voor de rechten van de mens, artikel 14, lid 7, van het Internationaal Convention européenne des droits de l'homme, avec l'article 14,
Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en het algemeen paragraphe 7, du Pacte international relatif aux droits civils et
rechtsbeginsel non bis in idem, waarbij wordt vastgesteld dat in politiques et avec le principe général de droit non bis in idem, dès
andere domeinen van het recht waar het mogelijk is sancties van lors qu'on constate que dans d'autres domaines du droit où il est
repressieve aard op te leggen wegens feiten die in wezen dezelfde possible d'infliger des sanctions de nature répressive pour des faits
zijn, de cumulatie van dergelijke sancties en strafsancties verboden qui en substance sont les mêmes, le cumul de telles sanctions et de
is ? »; sanctions pénales est interdit ? »;
3. « Schendt artikel 23 § 1 WBN artikel 22 van de Grondwet, al dan 3. « L'article 23, § 1er, du Code de la nationalité belge viole-t-il
niet in samenhang gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag voor l'article 22 de la Constitution, combiné ou non avec l'article 8 de la
Convention européenne des droits de l'homme (ainsi qu'avec l'article
de rechten van de mens (alsmede met artikel 17 van het Internationaal 17 du Pacte international relatif aux droits civils et politiques et
Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en met de artikelen
7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie), in avec les articles 7 et 8 de la Charte des droits fondamentaux de
de mate dat een Belg die de Belgische nationaliteit slechts tijdens l'Union européenne), dans la mesure où un Belge qui n'a acquis la
zijn leven heeft verkregen (en die dus geen Belg is door geboorte) van nationalité belge qu'au cours de sa vie (et qui n'est donc pas un
die Belgische nationaliteit kan worden vervallen verklaard, met het Belge de naissance) peut être déchu de cette nationalité belge, avec
risico dat deze wordt uitgeleverd aan een ander land (nota bene geen le risque qu'il soit extradé vers un autre pays (nota bene : pas un
EU-lidstaat), waar de mogelijkheid tot uitlevering de fysieke Etat membre de l'Union européenne), la possibilité d'extradition ayant
verwijdering van de betrokkene tot gevolg heeft van al zijn naaste pour conséquence que l'intéressé serait physiquement éloigné de tous
familieleden, die legaal verblijf houden in het land waarvan de ses proches qui résident légalement dans le pays dont l'intéressé
betrokkene de nationaliteit zou verliezen en die bovendien ook die perdrait la nationalité et qui, en outre, ont aussi cette nationalité
nationaliteit hebben, waarvan de betrokkene vervallen zou worden verklaard ? »; dont l'intéressé serait déchu ? »;
4. « Schendt artikel 23 § 1 WBN de artikelen 10 en 11 Gw., in zoverre 4. « L'article 23, § 1er, du Code de la nationalité belge viole-t-il
artikel 23/1, 1° § 1 WBN de vervallenverklaring onderwerpt aan de les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que l'article 23/1, § 1er,
strikte voorwaarde dat diegene ten aanzien van wie de 1°, du même Code soumet la déchéance à la stricte condition que les
vervallenverklaring wordt gevorderd de hen ten laste gelegde feiten personnes à l'égard desquelles la déchéance est demandée aient commis
(waarvoor zij zijn veroordeeld als dader, mededader of medeplichtige les faits mis à leur charge (pour lesquels elles sont condamnées,
tot een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar zonder uitstel voor comme auteur, coauteur ou complice, à une peine d'emprisonnement d'au
de misdrijven die aldaar zijn vermeld en opgesomd) hebben gepleegd moins cinq ans sans sursis, pour les infractions mentionnées et
binnen tien jaar vanaf de dag waarop zij de Belgische nationaliteit énumérées dans cet article) dans les 10 ans à compter de la date
hebben verworven, met uitzondering van de misdrijven bedoeld in de d'obtention de la nationalité belge, à l'exception des infractions
artikelen 136bis, 136ter en 136quater van het Strafwetboek, terwijl visées aux articles 136bis, 136ter et 136quater du Code pénal, alors
que cette condition spécifique n'est pas d'application pour les
deze specifieke voorwaarde niet geldt voor diegene ten aanzien van wie personnes à l'égard desquelles la déchéance est demandée en vertu de
de vervallenverklaring wordt gevorderd krachtens artikel 23 § 1 WBN, l'article 23, § 1er, du Code de la nationalité belge, sur la base du
krachtens het algemene/generieke criterium van ' ernstige critère général/générique de ' manquements graves à leurs devoirs de
tekortkomingen aan de verplichtingen als Belgisch burger ', waarbij citoyen belge ', aucune condamnation pour les faits punissables visés
zelfs geen vereiste geldt van veroordeling wegens de strafbare feiten, à l'article 23/1, 1°, du Code de la nationalité belge n'étant même
waarvan sprake is in artikel 23/1, 1° WBN ? ». requise ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. Het Hof wordt ondervraagd over artikel 23 van het Wetboek van B.1.1. La Cour est interrogée sur l'article 23 du Code de la
de Belgische nationaliteit, dat bepaalt : nationalité belge, qui dispose :
« § 1. De Belgen die hun nationaliteit niet hebben verkregen van een « § 1er. Les Belges qui ne tiennent pas leur nationalité d'un auteur
ouder of een adoptant die Belg was op de dag van hun geboorte en de Belgen wier nationaliteit niet werd toegekend op grond van artikel 11, kunnen van de Belgische nationaliteit vervallen worden verklaard : 1° indien zij de Belgische nationaliteit hebben verkregen ten gevolge van een bedrieglijke handelwijze, door valse informatie, het plegen van valsheid in geschrifte en/of het gebruik van valse of vervalste stukken, door identiteitsfraude of fraude bij het verkrijgen van het recht op verblijf; 2° indien zij ernstig tekortkomen aan hun verplichtingen als Belgische burger. Het Hof spreekt de vervallenverklaring niet uit indien dit tot gevolg zou hebben dat de betrokkene staatloos zou worden, tenzij de nationaliteit verkregen werd ten gevolge van een bedrieglijke handelwijze, door valse informatie of door verzwijging van enig relevant feit. In dat geval, zelfs indien de betrokkene er niet in geslaagd is zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen, zal de vervallenverklaring van de nationaliteit slechts uitgesproken worden na het verstrijken van een redelijke termijn die door het Hof aan de belanghebbende werd toegekend om te pogen zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen. § 2. De vervallenverklaring wordt gevorderd door het openbaar ministerie. De ten laste gelegde tekortkomingen worden in het dagvaardingsexploot nauwkeurig omschreven. § 3. De vordering tot vervallenverklaring wordt vervolgd voor het hof van beroep van de hoofdverblijfplaats in België van de verweerder of, bij gebreke daarvan, voor het hof van beroep te Brussel. § 4. De eerste voorzitter stelt een raadsheer aan, op wiens verslag het hof uitspraak doet binnen een maand na het verstrijken van de termijn van dagvaarding. § 5. Is het arrest bij verstek gewezen, dan wordt het na zijn betekening, tenzij deze aan de persoon is gedaan, bij uittreksel bekendgemaakt in twee bladen uitgegeven in de provincie en in het Belgisch Staatsblad. Het verzet moet op straffe van onontvankelijkheid worden gedaan binnen acht dagen te rekenen vanaf de betekening aan de persoon of vanaf de bekendmaking, zonder verlenging van die termijn wegens de afstand. Het verzet wordt op de eerste terechtzitting van de kamer die het arrest heeft uitgesproken behandeld op verslag van de aangewezen raadsheer, indien hij nog deel uitmaakt van de kamer of, bij diens ontstentenis, van de raadsheer daartoe door de eerste voorzitter aangewezen, en het arrest wordt binnen vijftien dagen uitgesproken. § 6. Voorziening in cassatie is alleen ontvankelijk indien zij met redenen is omkleed en voor zover eensdeels voor het hof van beroep is aangenomen of beweerd dat de staat van Belg van de verweerder in de vordering tot vervallenverklaring het gevolg is van de omstandigheid dat de ouder van wie de verweerder zijn nationaliteit heeft verkregen, op zijn geboortedag zelf Belg was, en anderdeels bij die voorziening de schending of de verkeerde toepassing van wetten waarop het rechtsmiddel is gegrond dan wel het ontbreken van een reden tot afwijzing wordt ingeroepen. De voorziening wordt ingesteld en berecht zoals is voorgeschreven voor de voorzieningen in criminele zaken. § 7. De termijn om zich in cassatie te voorzien en het cassatieberoep ou adoptant belge au jour de leur naissance et les Belges qui ne se sont pas vu attribuer leur nationalité en vertu de l'article 11 peuvent être déchus de la nationalité belge : 1° s'ils ont acquis la nationalité belge à la suite d'une conduite frauduleuse, par de fausses informations, par faux en écriture et/ou utilisation de documents faux ou falsifiés, par fraude à l'identité ou par fraude à l'obtention du droit de séjour; 2° s'ils manquent gravement à leurs devoirs de citoyen belge. La Cour ne prononce pas la déchéance au cas où celle-ci aurait pour effet de rendre l'intéressé apatride, à moins que la nationalité n'ait été acquise à la suite d'une conduite frauduleuse, par de fausses informations ou par dissimulation d'un fait pertinent. Dans ce cas, même si l'intéressé n'a pas réussi à recouvrer sa nationalité d'origine, la déchéance de nationalité ne sera prononcée qu'à l'expiration d'un délai raisonnable accordé par la Cour à l'intéressé afin de lui permettre d'essayer de recouvrer sa nationalité d'origine. § 2. La déchéance est poursuivie par le ministère public. Les manquements reprochés sont spécifiés dans l'exploit de citation. § 3. L'action en déchéance se poursuit devant la Cour d'appel de la résidence principale en Belgique du défendeur ou, à défaut, devant la Cour d'appel de Bruxelles. § 4. Le premier président commet un conseiller, sur le rapport duquel la Cour statue dans le mois de l'expiration du délai de citation. § 5. Si l'arrêt est rendu par défaut, il est, après sa signification, à moins que celle-ci ne soit faite à personne, publié par extrait dans deux journaux de la province et au Moniteur belge. L'opposition doit, à peine d'irrecevabilité, être formée dans le délai de huit jours à compter du jour de la signification à personne ou de la publication, sans augmentation de ce délai en raison de la distance. L'opposition est portée à la première audience de la chambre qui a rendu l'arrêt; elle est jugée sur le rapport du conseiller commis s'il fait encore partie de la chambre, ou, à son défaut, par le conseiller désigné par le premier président, et l'arrêt est rendu dans les quinze jours. § 6. Le pourvoi en cassation n'est recevable que s'il est motivé et pour autant que, d'une part, devant la Cour d'appel ait été admis ou soutenu que la nationalité belge du défendeur à l'action en déchéance résultait de ce que, au jour de la naissance du défendeur, l'auteur de qui il tient sa nationalité était lui-même belge et que, d'autre part, ce pourvoi invoque la violation ou la fausse application des lois consacrant le fondement de ce moyen ou le défaut de motif de son rejet. Le pourvoi est formé et jugé comme il est prescrit pour les pourvois en matière criminelle. § 7. Le délai pour se pourvoir en cassation et le pourvoi sont
schorsen de tenuitvoerlegging van het arrest. suspensifs de l'exécution de l'arrêt.
§ 8. Wanneer het arrest, waarbij de vervallenverklaring van de staat § 8. Lorsque l'arrêt prononçant la déchéance de la nationalité belge
van Belg wordt uitgesproken, onherroepelijk is geworden, wordt het est devenu définitif, son dispositif, qui doit mentionner l'identité
beschikkend gedeelte ervan, met vermelding van de volledige identiteit complète de l'intéressé, est transcrit sur le registre indiqué à
van de belanghebbende, in het register, bedoeld in artikel 25,
overgeschreven door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de l'article 25 par l'officier de l'état civil de la résidence principale
hoofdverblijfplaats in België van de belanghebbende of, bij gebreke de l'intéressé en Belgique ou, à défaut, par l'officier de l'état
hiervan, door de ambtenaar van de burgerlijke stand van Brussel. civil de Bruxelles.
Daarenboven wordt van het arrest melding gemaakt op de kant van de En outre, l'arrêt est mentionné en marge de l'acte contenant la
akte van overschrijving van de inwilligingen van de transcription des agréments de l'option ou de la déclaration par
nationaliteitskeuze of van de verklaring waarbij belanghebbende de laquelle l'intéressé avait acquis la nationalité belge ou de la
Belgische nationaliteit heeft verkregen of van de naturalisatie van de naturalisation du défendeur ou de l'acte de naissance dressé ou
verweerder of van de in België opgemaakte of overgeschreven akte van transcrit en Belgique si sur cet acte un émargement de l'acquisition
geboorte indien op deze akte een kantmelding van verwerving van de de la nationalité belge a été apposé.
Belgische nationaliteit is aangebracht.
De vervallenverklaring heeft gevolg vanaf de overschrijving. La déchéance a effet à compter de la transcription.
§ 9. Hij die van de staat van Belg vervallen is verklaard, kan alleen § 9. La personne qui a été déchue de la nationalité belge ne peut
door naturalisatie opnieuw Belg worden. In het geval bedoeld in § 1,
1°, verjaart de vordering tot vervallenverklaring door verloop van redevenir belge que par naturalisation. Dans le cas visé au § 1er, 1°,
vijf jaar te rekenen vanaf de datum van het bekomen van de Belgische l'action en déchéance se prescrit par cinq ans à compter de la date de
nationaliteit door de betrokkene ». l'obtention de la nationalité belge par l'intéressé ».
B.1.2. Uit het verwijzingsarrest blijkt dat de vordering tot B.1.2. Il ressort de l'arrêt de renvoi que la demande de déchéance de
vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit die op grond van
het voormelde artikel 23 van het Wetboek van de Belgische la nationalité belge qui a été introduite sur la base de l'article 23
nationaliteit werd ingesteld, betrekking heeft op een persoon die précité du Code de la nationalité belge concerne une personne qui
tevens een andere nationaliteit heeft en die de Belgische possède également une autre nationalité et qui a obtenu la nationalité
nationaliteit heeft verworven op grond van artikel 12 van hetzelfde belge en vertu de l'article 12 du même Code, tel qu'il était
Wetboek, zoals het van toepassing was vóór de wijziging ervan bij d'application avant sa modification par l'article 8 de la loi du 4
artikel 8 van de wet van 4 december 2012 « tot wijziging van het décembre 2012 « modifiant le Code de la nationalité belge afin de
Wetboek van de Belgische nationaliteit teneinde het verkrijgen van de rendre l'acquisition de la nationalité belge neutre du point de vue de
Belgische nationaliteit migratieneutraal te maken ». De vordering tot l'immigration ». La demande de déchéance est fondée sur un manquement
vervallenklaring is gebaseerd op een ernstige tekortkoming in de grave aux devoirs de citoyen belge (article 23, § 1er, alinéa 1er,
verplichtingen als Belgische burger (artikel 23, § 1, eerste lid, 2°); 2°); les faits étayant cette demande concernent des condamnations pour
de ter ondersteuning van die vordering aangehaalde feiten betreffen diverses infractions pénales, parmi lesquelles une condamnation en
veroordelingen voor meerdere strafbare feiten, waaronder een
veroordeling wegens het leiden van een terroristische groep, zoals raison de la direction d'un groupe terroriste, telle que sanctionnée
strafbaar gesteld bij artikel 140 van het Strafwetboek. par l'article 140 du Code pénal.
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag Quant à la première question préjudicielle
B.2. Met de eerste prejudiciële vraag wordt het Hof ondervraagd over B.2. La première question préjudicielle interroge la Cour sur la
de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van het compatibilité, avec les articles 10 et 11 de la Constitution, de la
verschil in behandeling tussen twee categorieën van Belgen : différence de traitement entre deux catégories de Belges : d'une part,
enerzijds, diegenen die hun nationaliteit hebben verkregen van een
ouder of een adoptant die Belg was op de dag van hun geboorte alsook ceux qui tiennent leur nationalité d'un auteur ou d'un adoptant qui
diegenen aan wie de Belgische nationaliteit is toegekend met était belge au jour de leur naissance ainsi que ceux qui se sont vu
toepassing van artikel 11 van het Wetboek van de Belgische attribuer la nationalité belge en application de l'article 11 du Code
nationaliteit, die op grond van de in het geding zijnde bepaling niet
van de Belgische nationaliteit vervallen kunnen worden verklaard en, de la nationalité belge, lesquels ne peuvent pas être déchus de la
anderzijds, diegenen die de Belgische nationaliteit met toepassing van nationalité en vertu de la disposition en cause et, d'autre part, ceux
artikel 12 van hetzelfde Wetboek hebben verworven, die van die qui ont obtenu la nationalité belge en application de l'article 12 du
nationaliteit vervallen kunnen worden verklaard. Zoals is vermeld in même Code, lesquels peuvent être déchus de la nationalité. Comme il
B.1.2. en zoals ook blijkt uit de prejudiciële vraag, wordt in de zaak est dit en B.1.2 et comme il ressort également de la question
voor de verwijzende rechter de vervallenverklaring van de Belgische préjudicielle, il est demandé dans l'affaire devant le juge a quo de
nationaliteit gevorderd van een persoon die deze nationaliteit heeft déchoir de la nationalité belge une personne qui a obtenu cette
verworven op grond van het voormelde artikel 12, vóór de vervanging nationalité en vertu de l'article 12 précité, avant le remplacement de
ervan bij artikel 8 van de wet van 4 december 2012. Het Hof beperkt cet article par l'article 8 de la loi du 4 décembre 2012. La Cour
zijn onderzoek tot dat geval. limite son examen à ce cas.
B.3.1. Aan de Belgen die hun nationaliteit hebben verkregen van een B.3.1. Les Belges qui tiennent leur nationalité d'un auteur qui était
ouder die Belg was op de dag van hun geboorte, is de Belgische belge au jour de leur naissance se sont vu attribuer la nationalité
nationaliteit toegekend met toepassing van artikel 8 of artikel 9 van belge en application de l'article 8 ou de l'article 9 du Code qui
het Wetboek die voorzien in de toekenning van de nationaliteit aan de prévoient l'attribution de la nationalité aux enfants nés d'un parent
kinderen die uit een Belgische ouder zijn geboren of door een Belg
zijn geadopteerd. belge ou adoptés par un Belge.
B.3.2. Krachtens artikel 11, § 1, van het Wetboek wordt de Belgische B.3.2. En vertu de l'article 11, § 1er, du Code, la nationalité belge
nationaliteit automatisch toegekend aan de kinderen die in België zijn est accordée automatiquement aux enfants nés en Belgique de parents
geboren uit buitenlandse ouders indien een van hen eveneens in België
is geboren en er gedurende vijf jaar in de loop van de tien jaren étrangers si l'un d'eux est également né en Belgique et y a eu sa
voorafgaand aan de geboorte zijn hoofdverblijfplaats heeft gehad. résidence principale durant cinq ans au cours des dix années précédant
Hetzelfde geldt voor de kinderen die in België zijn geboren en la naissance de l'enfant. Il en va de même pour les enfants nés en
geadopteerd door een vreemdeling die zelf in België is geboren en aan Belgique et adoptés par un étranger né lui-même en Belgique et
dezelfde verblijfsvoorwaarde voldoet. satisfaisant à la même condition de résidence.
B.3.3. Krachtens artikel 11, § 2, van het Wetboek wordt de Belgische B.3.3. En vertu de l'article 11, § 2, du Code, la nationalité belge
nationaliteit eveneens toegekend aan de kinderen die in België zijn est également accordée aux enfants nés en Belgique et ayant, depuis
geboren en die sinds hun geboorte hun hoofdverblijfplaats in België leur naissance, leur résidence principale en Belgique, pour autant que
hebben, voor zover de ouders of de adoptanten daartoe een verklaring les auteurs ou les adoptants fassent une déclaration à cet effet avant
afleggen vóór het kind de leeftijd van twaalf jaar heeft bereikt, zij que l'enfant ait atteint l'âge de douze ans, qu'ils aient eu leur
gedurende de tien jaren voorafgaand aan de verklaring hun résidence principale en Belgique pendant les dix années précédant la
hoofdverblijfplaats in België hebben gehad en minstens één van hen op déclaration et qu'au moins l'un d'entre eux soit admis ou autorisé à
het ogenblik van de verklaring toegelaten of gemachtigd is om voor séjourner de manière illimitée en Belgique au moment de la
onbeperkte duur in België te verblijven. déclaration.
B.3.4. Artikel 12 van het Wetboek voorziet in de toekenning van de B.3.4. L'article 12 du Code prévoit l'attribution de la nationalité
Belgische nationaliteit als gezamenlijk gevolg van een akte van belge par l'effet collectif d'un acte d'acquisition. En vertu de cette
verkrijging. Krachtens die bepaling, zoals zij van toepassing was vóór disposition, telle qu'elle était d'application avant sa modification
de wijziging ervan bij de wet van 4 december 2012, werd de Belgische par la loi du 4 décembre 2012, la nationalité belge était accordée à
nationaliteit toegekend aan een kind dat de leeftijd van achttien jaar un enfant qui n'avait pas atteint l'âge de 18 ans ou qui n'était pas
niet heeft bereikt of niet ontvoogd is vóór die leeftijd, in geval van émancipé avant cet âge, en cas d'acquisition volontaire ou de
vrijwillige verkrijging of herkrijging van de Belgische nationaliteit recouvrement de la nationalité belge par un auteur ou un adoptant qui
door een ouder of een adoptant die het gezag over het kind uitoefent. exerce l'autorité sur la personne de l'enfant.
B.4. Met uitzondering van de vroegere tijdelijke en B.4. Exception faite des régimes temporaires et circonstanciels
gelegenheidsregelingen is de vervallenverklaring van de nationaliteit antérieurs, la déchéance de la nationalité a été introduite en droit
in 1934 in het Belgische recht ingevoerd, en in het huidige Wetboek belge en 1934 et a été reprise dans le Code de la nationalité actuel
van de nationaliteit opgenomen vanaf de aanneming ervan, in 1984. dès l'adoption de celui-ci, en 1984.
Volgens artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de Selon l'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité
belge, les Belges qui ne tiennent pas leur nationalité d'un auteur ou
Belgische nationaliteit kunnen de Belgen die hun nationaliteit noch d'un adoptant qui était Belge au jour de leur naissance et les Belges
door een ouder of een adoptant die Belg was op het ogenblik van hun qui ne se sont pas vu attribuer leur nationalité en vertu de l'article
geboorte, noch door de toepassing van artikel 11 van het Wetboek 11 du même Code peuvent être déclarés déchus de la nationalité belge
hebben verkregen, van de Belgische nationaliteit vervallen worden s'ils manquent gravement à leurs devoirs de citoyen belge. Ainsi,
verklaard indien zij ernstig te kort komen in hun verplichtingen als Belgische burger. Aldus maakt die bepaling het mogelijk die Belgen, wanneer zij door hun gedrag tonen dat zij de fundamentele regels van het samenleven niet aanvaarden en ernstig afbreuk doen aan de rechten en vrijheden van hun medeburgers, van de nationale gemeenschap uit te sluiten. B.5. Onder voorbehoud van een kennelijk onredelijke beoordeling, behoort het tot de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever te beslissen welke categorieën van Belgen het voorwerp van een maatregel tot vervallenverklaring kunnen uitmaken en welke categorieën van die mogelijkheid moeten worden uitgesloten. cette disposition permet d'exclure ces Belges de la communauté nationale lorsqu'ils montrent par leur comportement qu'ils n'acceptent pas les règles fondamentales de la vie en commun et portent gravement atteinte aux droits et liberté de leurs concitoyens. B.5. Sous réserve d'une appréciation manifestement déraisonnable, il relève du pouvoir d'appréciation du législateur de décider quelles catégories de Belges peuvent faire l'objet d'une mesure de déchéance et de désigner les catégories pour lesquelles cette possibilité doit être exclue.
B.6. De personen die op grond van artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van B.6. Les personnes qui, en vertu de l'article 23, § 1er, alinéa 1er,
het Wetboek van de Belgische nationaliteit niet van die nationaliteit 2°, du Code de la nationalité belge, ne peuvent pas être déclarées
vervallen kunnen worden verklaard, zijn allereerst de in België déchues de cette nationalité sont en premier lieu les personnes nées
geboren personen van wie de ouder of adoptant hetzij Belg was op de en Belgique dont un auteur ou un adoptant soit était Belge au jour de
dag van hun geboorte, hetzij zelf in België is geboren en er gedurende leur naissance, soit est lui-même né en Belgique et y a eu sa
vijf jaren in de loop van de tien jaren voorafgaand aan de geboorte of résidence principale pendant cinq ans au cours des dix années
de adoptie van het kind zijn hoofdverblijfplaats heeft gehad, aan wie précédant la naissance ou l'adoption de l'enfant, auxquelles la
de Belgische nationaliteit automatisch op het ogenblik van hun nationalité belge est automatiquement attribuée au moment de la
geboorte of adoptie is toegekend, enkel door het gevolg dat daaraan bij de wet is verbonden. Het betreft voorts personen die eveneens in België zijn geboren en er vóór de nationaliteitsverwerving steeds hun hoofdverblijfplaats hebben gehad, die vóór de leeftijd van twaalf jaar Belg zijn geworden door een verklaring van hun ouders, die zelf niet in België zijn geboren maar die er gedurende de tien jaren voorafgaand aan de verklaring hun hoofdverblijfplaats hebben gehad en van wie er minstens één toegelaten is om voor onbeperkte duur in België te verblijven. Gelet op hun geboorte in België en hun afstamming van Belgische of in België geboren ouders of adoptanten, dan wel hun geboorte en de lange periode van verblijf van henzelf en hun ouders of adoptanten in België, kunnen die personen worden geacht bijzonder sterke banden met de nationale gemeenschap te hebben. naissance ou de l'adoption, par le seul effet qui y est attaché par la loi. Il s'agit en outre de personnes qui sont également nées en Belgique et qui, avant l'obtention de la nationalité, y ont toujours eu leur résidence principale, qui sont devenues Belges avant d'avoir atteint l'âge de douze ans par une déclaration de leurs parents, lesquels ne sont pas eux-mêmes nés en Belgique mais y ont eu leur résidence principale pendant les dix années précédant la déclaration et dont au moins l'un d'entre eux a été autorisé à séjourner pour une durée illimitée en Belgique. Compte tenu de leur naissance en Belgique et de leur filiation établie à l'égard d'auteurs ou d'adoptants qui sont belges ou sont nés en Belgique ou de leur naissance et de la longue durée de leur résidence et de celle de leurs parents ou adoptants en Belgique, ces personnes peuvent être considérées comme entretenant des liens particulièrement forts avec la communauté nationale.
B.7. De personen bedoeld in artikel 12 van het Wetboek van de B.7. Les personnes visées dans l'article 12 du Code de la nationalité
Belgische nationaliteit, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan belge, tel qu'il était d'application avant sa modification par la loi
bij de wet van 4 december 2012, behoren niet tot de categorie van du 4 décembre 2012, n'appartiennent pas à la catégorie des citoyens
burgers die de Belgische nationaliteit verwerven of kunnen verwerven qui obtiennent ou peuvent obtenir la nationalité belge par la
door de omstandigheid van hun geboorte in België. Ze hebben de circonstance de leur naissance en Belgique. Elles ont obtenu la
Belgische nationaliteit tijdens hun minderjarigheid verworven nationalité belge au cours de leur minorité du seul fait de
ingevolge het enkele feit van de verkrijging of herkrijging van de l'acquisition ou du recouvrement de la nationalité belge par un
Belgische nationaliteit door een ouder, zonder dat daarbij enige auteur, sans qu'aucune autre condition de rattachement à la
andere voorwaarde van verbondenheid met de nationale gemeenschap werd collectivité nationale soit fixée à cet égard.
gesteld. B.8.1. Het verschil in behandeling dat voortvloeit uit artikel 23, § B.8.1. La différence de traitement qui résulte de l'article 23, § 1er,
1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité belge, en raison du fait que
doordat de categorieën van personen vermeld in B.6 van de mogelijkheid les catégories de personnes mentionnées en B.6 ne peuvent pas être
tot vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit worden déclarées déchues de la nationalité belge, tandis que cette exception
uitgesloten, terwijl die uitzondering niet geldt voor de in B.7 vermelde categorie van personen, berust op een objectief en pertinent criterium van onderscheid dat verband houdt met de wijze waarop de Belgische nationaliteit werd verkregen en met de band met de nationale gemeenschap. B.8.2. De vervallenverklaring van de nationaliteit op grond van het in geding zijnde artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek is een uitzonderingsmaatregel waartoe door een rechtscollege enkel kan worden beslist bij een ernstige tekortkoming in de verplichtingen die iedere burger heeft en op voorwaarde dat de vervallenverklaring niet tot gevolg heeft dat de betrokkene staatloos zou worden. De vervallenverklaring is geen automatisme en moet worden gevorderd door het openbaar ministerie, waarbij de ten laste gelegde tekortkomingen nauwkeurig moeten worden omschreven (artikel 23, § 2). Het komt aan het bevoegde rechtscollege toe te beoordelen of een dergelijke tekortkoming voldoende ernstig is om de vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit uit te spreken, daarbij rekening houdend met de concrete omstandigheden van het geval en met de internationale verplichtingen die op de Belgische Staat rusten. B.8.3. Rekening houdend met hetgeen is vermeld in B.8.2, is het in het geding zijnde verschil in behandeling niet zonder redelijke verantwoording. B.9. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag B.10. In de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de bestaanbaarheid na te gaan van de in het geding zijnde bepaling met de ne s'applique pas à la catégorie de personnes visées en B.7, repose sur un critère de distinction objectif et pertinent, qui est lié au mode d'acquisition de la nationalité belge et au lien entretenu avec la communauté nationale. B.8.2. La déchéance de la nationalité fondée sur l'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité belge est une mesure exceptionnelle qui ne peut être décidée que par une juridiction en cas de manquement grave aux devoirs de tout citoyen et à condition que la déchéance n'ait pas pour effet que l'intéressé devienne apatride. La déchéance n'est pas automatique et doit être demandée par le ministère public, les manquements reprochés devant être spécifiés dans l'exploit de citation (article 23, § 2). Il appartient à la juridiction compétente d'apprécier si tel manquement est suffisamment grave pour prononcer la déchéance de la nationalité belge, en tenant compte à cet égard des circonstances concrètes de l'espèce et des obligations internationales qui reposent sur l'Etat belge. B.8.3. Compte tenu de ce qui est dit en B.8.2, la différence de traitement en cause n'est pas dépourvue de justification raisonnable. B.9. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. Quant à la deuxième question préjudicielle B.10. La deuxième question préjudicielle invite la Cour à examiner la
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen compatibilité de la disposition en cause avec les articles 10 et 11 de
met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, la Constitution, combinés ou non avec l'article 6 de la Convention
met artikel 4 van het Protocol nr. 7 bij hetzelfde Verdrag, met européenne des droits de l'homme, avec l'article 4 du Protocole n° 7 à
artikel 14, lid 7, van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten cette convention, avec l'article 14, paragraphe 7, du Pacte
en politieke rechten en met het algemeen rechtsbeginsel non bis in international relatif aux droits civils et politiques et avec le
idem. principe général de droit non bis in idem.
B.11.1. Krachtens het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem, dat ook B.11.1. En vertu du principe général de droit non bis in idem, garanti
is gewaarborgd door artikel 14, lid 7, van het Internationaal Verdrag également par l'article 14, paragraphe 7, du Pacte international
inzake burgerrechten en politieke rechten, mag niemand voor een tweede relatif aux droits civils et politiques, nul ne peut être poursuivi ou
keer worden berecht of gestraft voor een strafbaar feit waarvoor hij puni une seconde fois en raison d'une infraction pour laquelle il a
reeds « overeenkomstig de wet en het procesrecht van elk land » bij déjà été acquitté ou condamné par un jugement définitif « conformément
einduitspraak is veroordeeld of waarvan hij is vrijgesproken. Dat à la loi et à la procédure pénale de chaque pays ». Ce principe est
beginsel is eveneens opgenomen in artikel 4 van het ten opzichte van également consacré par l'article 4 du Protocole n° 7 à la Convention
België op 1 juli 2012 in werking getreden Protocol nr. 7 bij het européenne des droits de l'homme, entré en vigueur à l'égard de la
Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Belgique le 1er juillet 2012.
B.11.2. Volgens de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten B.11.2. Selon la jurisprudence de la Cour européenne des droits de
van de Mens verbiedt het beginsel non bis in idem « een persoon te l'homme, le principe non bis in idem interdit « de poursuivre ou de
vervolgen of te berechten voor een tweede ' misdrijf ' voor zover juger une personne pour une seconde ' infraction ' pour autant que
identieke feiten of feiten die in hoofdzaak dezelfde zijn, eraan ten celle-ci a pour origine des faits identiques ou des faits qui sont en
grondslag liggen » (EHRM, grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine substance les mêmes » (CEDH, grande chambre, 10 février 2009,
t. Rusland, § 82). Zolotoukhine c. Russie, § 82).
Teneinde te bepalen of het beginsel non bis in idem van toepassing kan Afin de déterminer si le principe non bis in idem peut s'appliquer, il
zijn, dient vast te staan dat de in het geding zijnde maatregel van doit être établi que la mesure en cause est de nature pénale (voy.
strafrechtelijke aard is (zie EHRM, grote kamer, 15 november 2016, A CEDH, grande chambre, 15 novembre 2016, A et B c. Norvège, §§ 101-134;
en B t. Noorwegen, §§ 101-134; 31 mei 2011, Kurdov en Ivanov t. 31 mai 2011, Kurdov et Ivanov c. Bulgarie, §§ 35-46, grande chambre,
Bulgarije, §§ 35-46; grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine t. 10 février 2009, Zolotoukhine c. Russie, §§ 52-57, 70-84).
Rusland, §§ 52-57, 70-84).
B.11.3. Krachtens de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten B.11.3. En vertu de la jurisprudence de la Cour européenne des droits
van de Mens is een maatregel een strafsanctie in de zin van artikel de l'homme, une mesure constitue une sanction pénale au sens de
6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, indien hij l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme si
volgens de internrechtelijke kwalificatie een strafrechtelijk karakter elle a un caractère pénal selon sa qualification en droit interne ou
heeft, of indien uit de aard van het strafbaar feit, namelijk de s'il ressort de la nature de l'infraction, à savoir la portée générale
algemene draagwijdte en het preventieve en repressieve doel van de et le caractère préventif et répressif de la sanction, qu'il s'agit
bestraffing, blijkt dat het om een strafsanctie gaat, of nog indien
uit de aard en de ernst van de sanctie die de betrokkene ondergaat, d'une sanction pénale ou encore s'il ressort de la nature et de la
blijkt dat hij een bestraffend en daardoor ontradend karakter heeft sévérité de la sanction subie par l'intéressé qu'elle a un caractère
(EHRM, grote kamer, 15 november 2016, A en B t. Noorwegen, §§ 105-107; punitif et donc dissuasif (CEDH, grande chambre, 15 novembre 2016, A
grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine t. Rusland, § 53; grote et B c. Norvège, §§ 105-107; grande chambre, 10 février 2009,
kamer, 23 november 2006, Jussila t. Finland, §§ 30-31). Dat Hof Zolotoukhine c. Russie, § 53; grande chambre, 23 novembre 2006,
Jussila c. Finlande, §§ 30-31). Cette Cour utilise les mêmes critères
hanteert dezelfde criteria voor de toepassing van artikel 4 van het pour l'application de l'article 4 du Protocole n° 7 à la Convention
Protocol nr. 7 bij hetzelfde Verdrag, dat een soortgelijke draagwijdte précitée, qui a une portée analogue à celle de l'article 14,
heeft als artikel 14, lid 7, van het Internationaal Verdrag inzake paragraphe 7, du Pacte international relatif aux droits civils et
burgerrechten en politieke rechten (EHRM, grote kamer, 15 november politiques (CEDH, grande chambre, 15 novembre 2016, A et B c. Norvège,
2016, A en B t. Noorwegen, § 107). § 107).
B.12.1. Artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de B.12.1. L'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité
Belgische nationaliteit maakt het mogelijk personen die door hun belge permet d'exclure de la communauté nationale, en les privant de
gedrag tonen dat zij de fundamentele regels van het samenleven niet la nationalité belge, les personnes qui montrent par leur comportement
aanvaarden en ernstig afbreuk doen aan de rechten en vrijheden van hun qu'elles n'acceptent pas les règles fondamentales de la vie en commun
medeburgers, van de nationale gemeenschap uit te sluiten door hun de et portent gravement atteinte aux droits et libertés de leurs
Belgische nationaliteit te ontnemen. concitoyens.
B.12.2. Het beginsel non bis in idem staat de beoordeling van B.12.2. Le principe non bis in idem n'empêche pas l'examen d'actions
burgerlijke vorderingen die geheel of ten dele berusten op civiles qui reposent en tout ou en partie sur des faits passibles de
strafrechtelijke feiten niet in de weg. Zoals het Hof reeds heeft poursuites pénales. Comme la Cour l'a déjà jugé par son arrêt n°
geoordeeld bij zijn arrest nr. 122/2015 van 17 september 2015, is de 122/2015, du 17 septembre 2015, la déchéance de la nationalité belge
vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit op grond van
artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de Belgische fondée sur l'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code de la
nationaliteit een maatregel van burgerlijke aard, die onafhankelijk is
van elke strafvervolging en wordt beoordeeld door het hof van beroep nationalité belge est une mesure de nature civile, qui est
dat zitting houdt in burgerlijke zaken. Die maatregel heeft geen indépendante de toute poursuite pénale et qui est appréciée par la
strafrechtelijk karakter, noch in de zin van het interne recht, noch cour d'appel siégeant en matière civile. Cette mesure n'a pas de
in de zin van artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van caractère pénal, ni au sens du droit interne, ni au sens de l'article
de mens (bv. EHRM, 14 juni 2011, Borisov t. Litouwen, § 116). Hieruit 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme (p. ex. CEDH, 14
juin 2011, Borisov c. Lituanie, § 116). Il en découle que les
vloeit voort dat de waarborgen waarin die bepaling voorziet in verband garanties dont cette disposition entoure les litiges en matière
met de betwistingen in strafzaken, alsook het beginsel non bis in pénale, ainsi que le principe non bis in idem, tel que ce dernier est
idem, zoals dat ook wordt gewaarborgd door de in de prejudiciële vraag aussi garanti par les dispositions conventionnelles mentionnées dans
vermelde verdragsbepalingen, daarop niet van toepassing zijn. la question préjudicielle, ne s'appliquent pas à cette mesure.
B.12.3. De in het geding zijnde bepaling is bijgevolg niet B.12.3. La disposition en cause n'est dès lors pas incompatible avec
onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec les
in samenhang gelezen met de in de prejudiciële vraag vermelde dispositions conventionnelles mentionnées dans la question
verdragsbepalingen en met het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem. préjudicielle et avec le principe général de droit non bis in idem.
B.13. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.13. La deuxième question préjudicielle appelle une réponse négative.
Ten aanzien van de derde prejudiciële vraag Quant à la troisième question préjudicielle
B.14. In de derde prejudiciële vraag wordt het Hof ondervraagd over de B.14. La troisième question préjudicielle interroge la Cour sur la
bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met artikel 22 compatibilité de la disposition en cause avec l'article 22 de la
van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 8 van Constitution, combiné ou non avec l'article 8 de la Convention
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met artikel 17 van européenne des droits de l'homme, avec l'article 17 du Pacte
het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten international relatif aux droits civils et politiques et avec les
en met de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de articles 7 et 8 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union
Europese Unie, « in de mate dat een Belg die de Belgische européenne, « dans la mesure où un Belge qui n'a acquis la nationalité
nationaliteit slechts tijdens zijn leven heeft verkregen (en die dus belge qu'au cours de sa vie (et qui n'est donc pas un Belge de
geen Belg is door geboorte) van die Belgische nationaliteit kan worden naissance) peut être déchu de cette nationalité belge, avec le risque
vervallen verklaard, met het risico dat deze wordt uitgeleverd aan een qu'il soit extradé vers un autre pays (nota bene : qui n'est pas un
ander land (nota bene geen EU-lidstaat), waar de mogelijkheid tot Etat membre de l'Union européenne), la possibilité d'extradition ayant
uitlevering de fysieke verwijdering van de betrokkene tot gevolg heeft pour conséquence que l'intéressé serait physiquement éloigné de tous
van al zijn naaste familieleden, die legaal verblijf houden in het ses proches qui résident légalement dans le pays dont l'intéressé
land waarvan de betrokkene de nationaliteit zou verliezen en die perdrait la nationalité et qui, en outre, ont aussi cette nationalité
bovendien ook die nationaliteit hebben, waarvan de betrokkene
vervallen zou worden verklaard ». dont l'intéressé serait déchu ».
B.15.1. Het verwijzende rechtscollege verzoekt het Hof niet te B.15.1. La juridiction a quo ne demande pas à la Cour d'apprécier si
beoordelen of de maatregel van vervallenverklaring van de Belgische la mesure de déchéance de la nationalité belge porte atteinte, en tant
nationaliteit als dusdanig afbreuk doet aan het recht op eerbieding que telle, au droit au respect de la vie privée et familiale, tel
van het privé- en gezinsleven, zoals dat wordt gewaarborgd door de qu'il est garanti par les dispositions constitutionnelles et
voormelde grondwets- en verdragsbepalingen, doch enkel in zoverre de conventionnelles précitées, mais demande seulement s'il est porté
beslissing tot vervallenverklaring tot gevolg zou hebben dat de atteinte à ce droit en ce que la décision de prononcer la déchéance
betrokkene het risico loopt te worden uitgeleverd aan een land dat aurait pour effet que l'intéressé court le risque d'être extradé vers
niet tot de Europese Unie behoort en bijgevolg van zijn in België un pays qui ne fait pas partie de l'Union européenne et d'être par
verblijvende familieleden wordt verwijderd. conséquent éloigné des membres de sa famille résidant en Belgique.
B.15.2. Artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de B.15.2. L'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité
Belgische nationaliteit maakt het mogelijk een persoon vervallen te belge permet de déclarer une personne déchue de la nationalité belge
verklaren van de Belgische nationaliteit wanneer hij ernstig te kort lorsque celle-ci a gravement manqué à ses devoirs de citoyen belge.
is gekomen in zijn verplichtingen als Belgische burger. Hoewel het Bien que la possession de la nationalité belge fasse obstacle à
bezit van de Belgische nationaliteit de uitlevering door België aan l'extradition par la Belgique vers un autre pays, il n'existe pas de
een ander land verhindert, is er geen rechtstreeks verband tussen de lien direct entre la mesure de déchéance de cette nationalité et une
vervallenverklaring van die nationaliteit en een mogelijke extradition éventuelle, de sorte que cette dernière ne peut être
uitlevering, zodat de laatstgenoemde maatregel niet kan worden considérée comme la conséquence automatique de la déchéance.
L'extradition doit être demandée par un Etat tiers et doit être
beschouwd als een automatisch gevolg van de vervallenverklaring. De autorisée par le pouvoir exécutif, selon les procédures appropriées
uitlevering dient door een derde Staat te worden gevorderd en moet qui sont prévues à cet effet et en tenant compte des conventions
worden toegestaan door de uitvoerende macht, volgens de geëigende bilatérales applicables qui ont été conclues avec le pays dont
procedures waarin daartoe is voorzien en rekening houdend met de l'intéressé a la nationalité et des autres engagements internationaux
toepasselijke bilaterale overeenkomsten met het land waarvan de qui reposent sur l'Etat d'exécution. Un recours contre la décision
betrokkene de nationaliteit heeft en met de andere internationale d'extradition est ouvert devant le Conseil d'Etat, de sorte que
verbintenissen die op de uitleverende Staat rusten. Tegen de l'intéressé peut faire valoir ses moyens de défense et que c'est par
beslissing tot uitlevering staat beroep open bij de Raad van State, conséquent devant cette juridiction qu'il pourra invoquer une
zodat de betrokkene zijn verweermiddelen kan laten gelden en derhalve éventuelle violation du droit à la protection de la vie privée et
voor dat rechtscollege een eventuele schending van het recht op familiale, tel qu'il est garanti par les dispositions
bescherming van het privéleven en het gezinsleven, zoals dat wordt constitutionnelles et conventionnelles mentionnées dans la question
gewaarborgd door de in de prejudiciële vraag vermelde grondwets- en verdragsbepalingen, kan aanvoeren. préjudicielle. B.15.3. Il résulte par ailleurs de la jurisprudence de la Cour
B.15.3. Uit de rechtspraak van het Europees Hof van de Rechten van de européenne des droits de l'homme que ce n'est que dans des «
Mens volgt overigens dat slechts in « uitzonderlijke omstandigheden » circonstances exceptionnelles » que la vie privée et familiale d'un
het gezins- of familieleven van een verzoeker in een Staat primeert op requérant dans un Etat partie l'emporte sur l'objectif légitime
het legitieme doel van zijn uitlevering (EHRM, 4 september 2014, poursuivi par son extradition (CEDH, 4 septembre 2014, Trabelsi c.
Trabelsi t. België, § 169; 24 juli 2014, Calovskis t. Letland, § 147; Belgique, § 169; 24 juillet 2014, Calovskis c. Lettonie, § 147; 5 juin
5 juni 2012, Shakurov t. Rusland, §§ 196 en 202; 10 april 2012, Babar 2012, Shakurov c. Russie, §§ 196 et 202; 10 avril 2012, Babar Ahmad
Ahmad e.a. t. Verenigd Koninkrijk, § 252; 26 januari 2010, King t. e.a. c. Royaume-Uni, § 252; 26 janvier 2010, King c. Royaume-Uni, §
Verenigd Koninkrijk, § 29). 29).
B.16. Nu een mogelijke aantasting van het privé- en gezinsleven B.16. Dès lors qu'une potentielle atteinte au droit à la vie privée et
slechts het gevolg kan zijn van een eventuele uitlevering, die haar familiale ne pourrait résulter que d'une éventuelle extradition, qui
grondslag niet vindt in de vervallenverklaring van de Belgische ne trouve pas son fondement dans la déchéance de la nationalité belge
nationaliteit uitgesproken op grond van de in het geding zijnde prononcée sur la base de la disposition en cause, la troisième
bepaling, dient de derde prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. question préjudicielle appelle une réponse négative.
Ten aanzien van de vierde prejudiciële vraag Quant à la quatrième question préjudicielle
B.17.1. Met de vierde prejudiciële vraag wordt het Hof ondervraagd B.17.1. La quatrième question préjudicielle interroge la Cour sur la
over de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met de
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre die bepaling de compatibilité de la disposition en cause avec les articles 10 et 11 de
vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit wegens « ernstige la Constitution, en ce que cette disposition ne soumet pas la
tekortkomingen aan de verplichtingen als Belgische burger » niet déchéance de la nationalité belge prononcée en raison de « graves
onderwerpt aan de voorwaarde dat de betrokken feiten, die niet zijn manquements aux devoirs de citoyen belge » à la condition que les
beperkt tot strafrechtelijke veroordelingen, zijn gepleegd binnen een faits concernés, qui ne sont pas limités à des condamnations pénales,
welbepaalde periode vanaf de datum van verwerving van de aient été commis dans une période bien précise à partir de la date
nationaliteit, terwijl artikel 23/1, § 1, 1°, van hetzelfde Wetboek, d'obtention de la nationalité, alors que l'article 23/1, § 1er, 1°, du
dat de rechter bij wie de strafvordering aanhangig is gemaakt toelaat
om de vervallenverklaring in bijkomende orde uit te spreken, de même Code, qui permet au juge saisi de l'action publique de prononcer
vervallenverklaring wel onderwerpt aan de voorwaarde dat de daarin la déchéance à titre accessoire, soumet la déchéance à la condition
vermelde strafbare feiten zijn gepleegd binnen tien jaar vanaf de que les infractions pénales qui y sont mentionnées aient été commises
datum van verwerving van de Belgische nationaliteit. dans les dix ans à compter de la date d'acquisition de la nationalité
B.17.2. De artikelen 23 en 23/1 van het Wetboek van de Belgische belge. B.17.2. Les articles 23 et 23/1 du Code de la nationalité belge
nationaliteit regelen twee onderscheiden procedures tot vervallenverklaring van de nationaliteit. organisent deux procédures distinctes de déchéance de nationalité.
B.17.3. De vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit, zoals B.17.3. Telle qu'elle est organisée par l'article 23, § 1er, alinéa 1er,
zij bij het in het geding zijnde artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, 2°, en cause, la déchéance de nationalité est une mesure
wordt geregeld, is een uitzonderingsmaatregel die door het openbaar exceptionnelle qui peut être demandée par le ministère public devant
ministerie voor het hof van beroep kan worden gevorderd bij een la cour d'appel en cas de manquement grave aux devoirs de tout citoyen
ernstige tekortkoming in de verplichtingen die iedere Belgische burger belge, cette notion large permettant de viser des faits qui n'imposent
heeft, waarbij dat ruime begrip het mogelijk maakt feiten te beogen pas un jugement prononcé par un juge belge et qui ne se limitent pas
die geen door een Belgische rechter uitgesproken vonnis vereisen en
die zich evenmin beperken tot strafrechtelijke veroordelingen, noch davantage à des condamnations pénales, ni aux condamnations pénales
tot de strafrechtelijke veroordelingen die specifiek in artikel 23/1,
§ 1, 1°, van hetzelfde Wetboek zijn bedoeld. spécifiquement visées à l'article 23/1, § 1er, 1°, du même Code.
B.17.4. Artikel 23/1, § 1, 1°, van het Wetboek van de Belgische B.17.4. L'article 23/1, § 1er, 1°, du Code de la nationalité belge a
nationaliteit werd ingevoegd bij artikel 20 van de wet van 4 december été inséré par l'article 20 de la loi du 4 décembre 2012 « modifiant
2012 « tot wijziging van het Wetboek van de Belgische nationaliteit le Code de la nationalité belge afin de rendre l'acquisition de la
teneinde het verkrijgen van de Belgische nationaliteit nationalité belge neutre du point de vue de l'immigration ».
migratieneutraal te maken ». Cette disposition, telle qu'elle a été modifiée en dernier lieu par la
Die bepaling, zoals laatst gewijzigd bij de wet van 20 juli 2015 tot loi du 20 juillet 2015 renforçant la lutte contre le terrorisme,
versterking van de strijd tegen terrorisme, bepaalt : dispose :
« § 1. De vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit kan op « § 1er. La déchéance de la nationalité belge peut être prononcée par
vordering van het openbaar ministerie door de rechter worden le juge sur réquisition du ministère public à l'égard de Belges qui ne
uitgesproken ten aanzien van Belgen die hun nationaliteit niet hebben
verkregen van een ouder of een adoptant die Belg was op de dag van hun tiennent pas leur nationalité d'un auteur ou adoptant belge au jour de
geboorte en van Belgen wier nationaliteit niet werd toegekend op grond leur naissance et des Belges qui ne se sont pas vu attribuer leur
van artikel 11, § 1, eerste lid, 1° en 2° : nationalité en vertu de l'article 11, § 1er, alinéa 1er, 1° et 2° :
1° indien zij als dader, mededader of medeplichtige veroordeeld werden 1° s'ils ont été condamnés, comme auteur, coauteur ou complice, à une
tot een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar zonder uitstel voor peine d'emprisonnement d'au moins cinq ans sans sursis pour une
een misdrijf vermeld in de artikelen 101 tot 112, 113 tot 120bis, infraction visée aux articles 101 à 112, 113 à 120bis, 120quater,
120quater, 120sexies, 120octies, 121 tot 123, 123ter, 123quater, 120sexies, 120octies, 121 à 123, 123ter, 123quater, alinéa 2, 124 à
tweede lid, 124 tot 134, 136bis, 136ter, 136quater, 136quinquies, 134, 136bis, 136ter, 136quater, 136quinquies, 136sexies et 136septies,
136sexies en 136septies, 331bis, 433quinquies tot 433octies, 477 tot 331bis, 433quinquies à 433octies, 477 à 477sexies et 488bis du Code
477sexies en 488bis van het Strafwetboek en de artikelen 77bis, 77ter,
77quater en 77quinquies van de vreemdelingenwet, voor zover zij de hen pénal et aux articles 77bis, 77ter, 77quater et 77quinquies de la loi
ten laste gelegde feiten hebben gepleegd binnen tien jaar vanaf de dag sur les étrangers, pour autant que les faits leur reprochés aient été
waarop zij de Belgische nationaliteit hebben verworven, met commis dans les dix ans à compter de la date d'obtention de la
uitzondering van de misdrijven bedoeld in de artikelen 136bis, 136ter nationalité belge, à l'exception des infractions visées aux articles
en 136quater van het Strafwetboek ». 136bis, 136ter et 136quater du Code pénal ».
In de parlementaire voorbereiding van de wet van 4 december 2012 wordt Les travaux préparatoires de la loi du 4 décembre 2012 mentionnent :
vermeld : « Dit wetsvoorstel wijzigt artikel 23 van het Wetboek van de Belgische « La présente proposition de loi modifie l'article 23 du Code de la
nationaliteit [...]. nationalité belge [...].
De praktijk heeft echter aangetoond dat deze bepaling geen voldoende La pratique a néanmoins montré que cette disposition n'avait pas de
duidelijke juridische grondslag bood om met succes de voorziene fondement juridique suffisamment clair pour engager avec succès la
procedure van vervallenverklaring van de nationaliteit op te starten procédure prévue de déchéance de la nationalité à l'égard des
ten aanzien van de personen die veroordeeld werden voor daden die personnes ayant été condamnées pour des actes qui étaient tellement
zodanig ernstig waren dat er niet de minste twijfel kan bestaan over graves qu'il ne pouvait y avoir le moindre doute concernant non
niet enkel het totaal gebrek aan wil van deze personen om zich te seulement l'absence totale de volonté d'intégration dans la communauté
integreren in de onthaalgemeenschap maar ook over hun duidelijk gevaar d'accueil dans leur chef, mais aussi le danger manifeste qu'elles
voor de gemeenschap in het algemeen. représentent pour la communauté en général.
In dit opzicht stelt het huidig wetsvoorstel voor de A cet égard, la présente proposition de loi vise à étendre la
vervallenverklaring uit te breiden tot personen die veroordeeld werden déchéance aux personnes qui ont été condamnées à une peine
tot een vrijheidsstraf van minstens vijf jaar zonder uitstel, op meer d'emprisonnement d'au moins cinq ans sans sursis, d'une manière
algemene wijze, voor misdrijven waarvan het plegen werd générale, pour des infractions dont la commission a été facilitée par
vergemakkelijkt door het bezit van de Belgische nationaliteit. la possession de la nationalité belge.
Voor deze strafrechtelijke misdrijven wordt voorzien in een Pour ces infractions pénales, une procédure simplifiée est également
eenvoudigere procedure : de strafrechter zal de vervallenverklaring prévue : le juge pénal prononcera immédiatement la déchéance, en même
onmiddellijk uitspreken, samen met de straf. Hierdoor wordt de temps que la peine. L'on évite ainsi le détour fastidieux par la cour
omslachtige omweg via het hof van beroep vermeden. Die werkte immers d'appel, qui avait en effet pour seul effet de ralentir la procédure
enkel vertragend, en vormde een extra belasting voor de werking van de et qui constituait une entrave supplémentaire au fonctionnement des
rechtbanken » (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0476/001, pp. tribunaux » (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0476/001, pp.
11-12). 11-12).
Die procedure « moet toelaten dat de strafrechter onmiddellijk het Cette procédure « doit permettre au juge répressif de prononcer
verval van de Belgische nationaliteit kan uitspreken, samen met de immédiatement la déchéance de la nationalité belge, en même temps que
straf » (ibid., p. 24) : la peine » (ibid., p. 24) :
« Dit vermijdt [...] omslachtige procedure [s], waarbij een nieuwe « On évite de la sorte de se retrouver face à des situations complexes
Belg zich eerst schuldig maakt aan zware strafrechtelijke feiten, maar dans lesquelles, après qu'un nouveau Belge a commis des infractions
het Openbaar Ministerie daarna een volledig nieuwe procedure [moet] graves, le ministère public est contraint d'introduire une toute
opstarten voor het hof van beroep, om de verkregen Belgische nouvelle procédure devant la cour d'appel afin de faire prononcer la
nationaliteit te laten vervallen. déchéance de la nationalité belge obtenue.
Dit zorgt er voor dat het artikel 23 WBN totnogtoe grotendeels dode De ce fait, l'article 23 du CNB est en grande partie resté lettre
letter bleef » (ibid.). morte jusqu'à présent » (ibid.).
B.17.5. Uit de vermelde parlementaire voorbereiding blijkt dat artikel B.17.5. Il ressort des travaux préparatoires cités que l'article 23/1
23/1 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit ertoe strekt een du Code de la nationalité belge vise à instaurer une procédure
vereenvoudigde procedure in te voeren waardoor de strafrechter, op simplifiée permettant au juge pénal, sur réquisition du ministère
vordering van het openbaar ministerie, de vervallenverklaring in public, de prononcer à titre accessoire la déchéance à l'égard de
bijkomende orde kan uitspreken ten aanzien van personen die de personnes qui ont récemment acquis la nationalité belge et qui ont été
Belgische nationaliteit vrij recent hebben verkregen en die zijn condamnées à une peine d'emprisonnement de plus de cinq ans sans
veroordeeld tot een gevangenisstraf van meer dan vijf jaar zonder sursis pour une des infractions exhaustivement énumérées à l'article
uitstel, met name voor een van de in artikel 23/1, § 1, 1°, exhaustief 23/1, § 1er, 1°, qui sont considérées d'une gravité telle qu'elles
opgesomde misdrijven die als dermate ernstig worden beschouwd dat zij
aantonen dat de dader zich niet wil integreren, alsook wijzen op het révèlent l'absence de volonté d'intégration de leur auteur, ainsi que
gevaar dat die voor de maatschappij betekent. le danger que celui-ci représente pour la société.
B.18.1. De procedure tot vervallenverklaring waarin in artikel 23/1 B.18.1. La procédure de déchéance prévue par l'article 23/1 du Code de
van het Wetboek van de Belgische nationaliteit is voorzien, bestaat la nationalité belge coexiste avec la procédure prévue par l'article
naast de in artikel 23 bedoelde procedure, waarbij het respectieve 23 en cause, leurs champs d'application respectifs et les juridictions
toepassingsgebied ervan verschillend is en waarbij verschillende
rechtscolleges bevoegd zijn. compétentes étant différents.
B.18.2. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van B.18.2. La différence de traitement entre certaines catégories de
personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende personnes qui découle de l'application de règles procédurales
procedureregels in verschillende omstandigheden, houdt op zich geen différentes dans des circonstances différentes n'est pas
discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination
verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die que si la différence de traitement qui découle de l'application de ces
procedureregels een onevenredige beperking van de rechten van de règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des
droits des personnes concernées.
daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. B.18.3. La limitation dans le temps qui est fixée par l'article 23/1,
B.18.3. De tijdsbeperking die is vervat in artikel 23/1, § 1, 1°, § 1er, 1°, n'aboutit pas à un traitement plus favorable des personnes
leidt niet tot een gunstigere behandeling van de in die bepaling visées dans cette disposition. En effet, les personnes à l'égard
beoogde personen. Immers, ook diegenen ten aanzien van wie de desquelles la mesure de déchéance ne peut être prononcée en vertu de
vervallenverklaring op grond van artikel 23/1, § 1, 1° niet mogelijk l'article 23/1, § 1er, 1°, parce qu'elles ont commis les faits
is, omdat zij de strafbare feiten meer dan tien jaar na de verwerving punissables plus de dix ans après l'obtention de la nationalité belge,
van de Belgische nationaliteit hebben gepleegd, kunnen het voorwerp peuvent aussi faire l'objet d'une mesure de déchéance sur la base de
uitmaken van een vervallenverklaring op grond van artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, indien die feiten een ernstige tekortkoming in hun verplichtingen als Belgische burger uitmaken. B.18.4. Om de redenen vermeld in B.8.2, doet het in het geding zijnde artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van Belgische nationaliteit geen afbreuk aan de rechten van de in die bepaling beoogde personen. B.19. De vierde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof l'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, si ces faits constituent un manquement grave à leurs obligations de citoyen belge. B.18.4. Pour les motifs énoncés en B.8.2, l'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, en cause, du Code de la nationalité belge ne porte pas atteinte aux droits des personnes visées dans cette disposition. B.19. La quatrième question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- Artikel 23, § 1, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de Belgische - L'article 23, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité belge
nationaliteit schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non
dan niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme,
voor de rechten van de mens, met artikel 4 van het Protocol nr. 7 bij avec l'article 4 du Protocole n° 7 à cette convention, avec l'article
dat Verdrag, met artikel 14, lid 7, van het Internationaal Verdrag 14, paragraphe 7, du Pacte international relatif aux droits civils et
inzake burgerrechten en politieke rechten en met het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem. politiques et avec le principe général de droit non bis in idem.
- Dezelfde bepaling schendt niet artikel 22 van de Grondwet, al dan - La même disposition ne viole pas l'article 22 de la Constitution,
niet in samenhang gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag voor combiné ou non avec l'article 8 de la Convention européenne des droits
de rechten van de mens, met artikel 17 van het Internationaal Verdrag de l'homme, avec l'article 17 du Pacte international relatif aux
inzake burgerrechten en politieke rechten en met de artikelen 7 en 8 droits civils et politiques et avec les articles 7 et 8 de la Charte
van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. des droits fondamentaux de l'Union européenne.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 7 februari 2018. la Cour constitutionnelle, le 7 février 2018.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
E. De Groot E. De Groot
^