← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 4/2018 van 18 januari 2018 Rolnummer 6553 In zake : de prejudiciële
vragen betreffende artikel 20bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de
Vlaamse Wooncode, gesteld door het Hof van Bero Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 4/2018 van 18 januari 2018 Rolnummer 6553 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 20bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, gesteld door het Hof van Bero Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 4/2018 du 18 janvier 2018 Numéro du rôle : 6553 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 20bis du décret de la Région flamande du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du Logement, posées par la C La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges A. (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 4/2018 van 18 januari 2018 | Extrait de l'arrêt n° 4/2018 du 18 janvier 2018 |
Rolnummer 6553 | Numéro du rôle : 6553 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 20bis van het | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 20bis du |
decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse | décret de la Région flamande du 15 juillet 1997 contenant le Code |
Wooncode, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel. | flamand du Logement, posées par la Cour d'appel de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de | composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges A. |
rechters A. Alen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en R. Leysen, | Alen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter E. De Groot, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président E. De Groot, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij arrest van 28 november 2016 in zake de wooninspecteur, handelend | Par arrêt du 28 novembre 2016 en cause de l'inspecteur du logement, |
namens het Vlaamse Gewest, tegen F.A., waarvan de expeditie ter | agissant au nom de la Région flamande, contre F.A., dont l'expédition |
griffie van het Hof is ingekomen op 30 november 2016, heeft het Hof | est parvenue au greffe de la Cour le 30 novembre 2016, la Cour d'appel |
van Beroep te Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | de Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« 1) Schendt artikel 20bis van de Vlaamse Wooncode de artikelen 10 en | « 1) L'article 20bis du Code flamand du logement viole-t-il les |
11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 EVRM, doordat, | articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec l'article 6 de la |
Convention européenne des droits de l'homme, en ce que, lorsqu'une | |
wanneer een woning aangetast is door een stedenbouwmisdrijf en om die | habitation est l'objet d'une infraction en matière d'urbanisme et |
n'entre, pour cette raison, pas en ligne de compte pour une réparation | |
reden niet in aanmerking komt voor herstel van de | des vices liés à la qualité de l'habitat, le juge ordonne au |
woonkwaliteitsgebreken, aan de overtreder van artikel 5 van de Vlaamse | contrevenant à l'article 5 du Code flamand du logement contre lequel |
Wooncode tegen wie uitsluitend de wooninspecteur een herstelvordering | seul l'inspecteur du logement a intenté une action en réparation de |
heeft ingesteld, de rechter beveelt om een andere bestemming te geven | donner une autre destination à cette habitation, conformément aux |
aan die woning overeenkomstig de bepalingen van de VCRO of om de | dispositions du Code flamand de l'aménagement du territoire, ou de |
woning of het goed te slopen, tenzij de sloop ervan verboden is op | démolir l'habitation ou le bien, sauf si la démolition est interdite |
grond van wettelijke, decretale of reglementaire bepalingen, met als | en vertu de dispositions légales, décrétales ou réglementaires, de |
gevolg dat het verdere gebruik van het pand als woning uitgesloten is, | sorte que l'immeuble ne peut plus servir d'habitation, alors qu'au |
terwijl aan de overtreder van artikel 5 van de Vlaamse Wooncode tegen | contrevenant à l'article 5 du Code flamand du logement contre lequel |
le fonctionnaire urbaniste ou le collège des bourgmestre et échevins | |
wie de stedenbouwkundige ambtenaar of het college van burgemeester en | ont intenté une action en réparation concernant l'infraction en |
schepenen een herstelvordering betreffende het stedenbouwmisdrijf | matière d'urbanisme, le juge peut, dans le respect des règles |
heeft ingesteld, de rechter met inachtneming van de regelen in artikel | contenues dans l'article 6.1.41 du Code flamand de l'aménagement du |
6.1.41 VCRO - waaronder het verplichte positieve advies van de Hoge | territoire - notamment l'avis favorable obligatoire du Conseil |
Raad voor het Handhavingsbeleid - kan bevelen de plaats in de | supérieur de la politique de maintien -, ordonner de remettre le lieu |
oorspronkelijke toestand te herstellen of het strijdige gebruik te | dans son état initial ou de cesser l'utilisation contraire, et/ou |
staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te voeren en/of een | d'exécuter des travaux de construction ou d'adaptation et/ou de payer |
geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het goed door het | un montant égal à la plus-value que le bien a acquise par suite de |
misdrijf heeft verkregen, waarna de overtreder de | l'infraction, après quoi le contrevenant peut réparer les vices liés à |
woonkwaliteitsgebreken in de zin van artikel 5 van de Vlaamse Wooncode | la qualité de l'habitat au sens de l'article 5 du Code flamand du |
van die woning kan herstellen en het pand verder als woning kan | logement et continuer à affecter l'immeuble au logement ? |
bestemmen ? | 2) L'article 20bis du Code flamand du logement viole-t-il le droit de |
2) Schendt artikel 20bis van de Vlaamse Wooncode het door artikel 16 | propriété, garanti par l'article 16 de la Constitution et par |
van de Grondwet en artikel 1.1 Eerste Aanvullend Protocol EVRM | l'article 1.1 du Premier protocole additionnel à la Convention |
gewaarborgde eigendomsrecht van de eigenaar van een woning die | européenne des droits de l'homme, du propriétaire d'une habitation qui |
aangetast is door, enerzijds, woonkwaliteitsgebreken in de zin van | est l'objet, d'une part, de vices liés à la qualité de l'habitat au |
artikel 5 van de Vlaamse Wooncode en, anderzijds, een | sens de l'article 5 du Code flamand du logement et, d'autre part, |
d'une infraction en matière d'urbanisme, en ce que le juge ordonne, à | |
stedenbouwmisdrijf, in zoverre de rechter op de vordering van de | la demande de l'inspecteur du logement, de donner une autre |
wooninspecteur beveelt om een andere bestemming te geven aan die | affectation à cette habitation, conformément aux dispositions du Code |
woning overeenkomstig de bepalingen van de VCRO of om de woning of het | flamand de l'aménagement du territoire, ou de démolir l'habitation ou |
goed te slopen, tenzij de sloop ervan verboden is op grond van | le bien, sauf si la démolition est interdite en vertu de dispositions |
wettelijke, decretale of reglementaire bepalingen, zodat het verdere | légales, décrétales ou réglementaires, de sorte que l'immeuble ne peut |
gebruik van het pand als woning uitgesloten is ? ». | plus servir d'habitation ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag | Quant à la seconde question préjudicielle |
B.1. De verwijzende rechter wenst te vernemen of artikel 20bis van het | B.1. Le juge a quo demande si l'article 20bis du décret de la Région |
decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse | flamande du 15 juillet 1997 contenant le Code flamand du logement |
Wooncode (hierna : Vlaamse Wooncode) bestaanbaar is met artikel 16 van | (ci-après : le Code flamand du logement) est compatible avec l'article |
de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste | 16 de la Constitution, combiné avec l'article 1 du Premier Protocole |
Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de | additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme, en ce |
mens, in zoverre de rechter op vordering van de wooninspecteur de | qu'à la demande de l'inspecteur du logement, le juge doit ordonner la |
herbestemming of sloop dient te bevelen van een woning die, enerzijds, | réaffectation ou la démolition d'une habitation qui, d'une part, ne |
niet voldoet aan de elementaire veiligheids-, gezondheids- en | satisfait pas aux conditions élémentaires de sécurité, de salubrité et |
woonkwaliteitsvereisten zoals bepaald in artikel 5 van de Vlaamse | de qualité de l'habitat telles qu'elles sont visées à l'article 5 du |
Wooncode en, anderzijds, is aangetast door een stedenbouwmisdrijf, | Code flamand du logement et qui, d'autre part, est l'objet d'une |
zodat het verdere gebruik van het pand als woning uitgesloten is. | infraction en matière d'urbanisme, de sorte que l'immeuble ne peut |
plus servir d'habitation. | |
B.2.1. Volgens artikel 5 van de Vlaamse Wooncode dient elke woning te | B.2.1. En vertu de l'article 5 du Code flamand du logement, toute |
voldoen aan de elementaire veiligheids-, gezondheids- en | habitation doit satisfaire aux normes de sécurité, de salubrité et de |
woonkwaliteitsnormen die door de Vlaamse Regering nader worden bepaald. | qualité de l'habitat qui sont précisées par le Gouvernement flamand. |
B.2.2. Artikel 20 van de Vlaamse Wooncode stelt het verhuren, te huur | B.2.2. L'article 20 du Code flamand du logement punit la location, la |
stellen of ter beschikking stellen van een woning die niet voldoet aan | mise en location ou la mise à disposition d'une habitation qui n'est |
die veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsnormen strafbaar : | pas conforme à ces normes de sécurité, de salubrité et de qualité de l'habitat : |
« § 1. Als een woning of een specifieke woonvorm als vermeld in | « § 1er. Lorsqu'une habitation ou une forme spécifique de logement |
artikel 5, § 3, eerste lid, niet voldoet aan de vereisten en normen, | telle que visée à l'article 5, § 3, alinéa premier, qui ne répond pas |
vastgesteld met toepassing van artikel 5, rechtstreeks of via | aux exigences et normes, fixées en application de l'article 5, est |
tussenpersoon wordt verhuurd, te huur gesteld of ter beschikking | |
gesteld met het oog op bewoning, wordt de verhuurder, de eventuele | louée, mise en location ou mise à disposition, directement ou par |
onderverhuurder of diegene die de woning ter beschikking stelt, | personne interposée, en vue de son occupation, le bailleur, l'éventuel |
gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar en een | sous-bailleur ou celui qui a mis l'habitation à disposition, est puni |
geldboete van 500 tot 25.000 euro of met een van die straffen alleen. Wanneer een roerend of een onroerend goed dat niet hoofdzakelijk voor wonen bestemd is, rechtstreeks of via een tussenpersoon wordt verhuurd, te huur gesteld of ter beschikking gesteld met het oog op bewoning terwijl dit goed gebreken vertoont die een veiligheids- of gezondheidsrisico inhouden of terwijl in dit goed de basisnutsvoorzieningén zoals elektriciteit, sanitair, kookgelegenheid en verwarmingsmogelijkheid ontbreken of niet behoorlijk functioneren, wordt de verhuurder, de eventuele onderverhuurder of diegene die dat roerend of onroerend goed ter beschikking stelt, gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar en een geldboete van 500 tot 25.000 euro of met een van die straffen alleen. Het misdrijf, bedoeld in het eerste of tweede lid, wordt gestraft met een geldboete van 1000 tot 100.000 euro en met een gevangenisstraf van één jaar tot vijf jaar of met een van die straffen alleen in volgende gevallen : 1° als van de betrokken activiteit een gewoonte wordt gemaakt, | d'un emprisonnement de six mois à trois ans et d'une amende de 500 à 25 000 euros ou d'une de ces [peines]. Lorsqu'un bien mobilier ou immobilier dont le logement n'est pas la destination principale, est loué, mis en location ou mis à disposition, directement ou par personne interposée, en vue de son occupation tandis qu'il présente des défauts impliquant un risque de sécurité ou de santé ou que des équipements de base tels que l'électricité, le sanitaire, la cuisine et le chauffage font défaut ou ne fonctionnent pas proprement, le bailleur, l'éventuel sous-bailleur ou celui qui a mis l'habitation à disposition, est puni d'un emprisonnement de six mois à trois ans et d'une amende de 500 à 25 000 euros ou d'une de ces [peines]. L'infraction, visée à l'alinéa 1er ou deux, est punie d'une amende de 1 000 à 100 000 euros et d'un emprisonnement d'un an à cinq ans ou d'une de ces [peines] dans les cas suivants : 1° si l'activité en question devient une habitude; |
2° als het een daad van deelneming aan de hoofd- of bijkomende | 2° s'il s'agit d'un acte de participation à l'activité principale ou |
bedrijvigheid van een vereniging betreft, ongeacht of de schuldige de | secondaire d'une association, que le coupable revête ou non la qualité |
hoedanigheid van leidend persoon heeft. | de personne dirigeante. |
§ 2. Onverminderd de bevoegdheden van de agenten en de officieren van | § 2. Sans préjudice des compétences des agents et officiers de la |
gerechtelijke politie zijn de ambtenaren die door de Vlaamse Regering | police judiciaire, les fonctionnaires désignés par le Gouvernement |
aangewezen zijn als wooninspecteur of als ambtenaar met opsporings- en | flamand en tant qu'inspecteurs du logement ou en tant que |
vaststellingsbevoegdheid, bevoegd om de wanbedrijven, vermeld in dit | fonctionnaires investis d'une compétence de recherche et de |
constatation, sont compétents [pour] détecter les délits mentionnés au | |
artikel, op te sporen en vast te stellen in een proces-verbaal. De | présent article et [pour] les constater dans un procès-verbal. Les |
wooninspecteurs krijgen voor de uitoefening van die bevoegdheid de | inspecteurs du logement sont [revêtus] de la qualité d'officier de la |
hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie en hulpofficier | police judiciaire et d'officier adjoint du procureur du Roi en vue de |
van de procureur des Konings. | l'exercice de cette compétence. |
De wooninspecteur deelt aan de burgemeester en de gewestelijke | L'inspecteur du logement communique au bourgmestre et au fonctionnaire |
ambtenaar mee voor welke woningen een proces-verbaal werd opgesteld. [...] ». | régional pour quelles habitations un procès-verbal a été dressé ». |
B.2.3. Naast de straf kan de rechter, ambtshalve of op vordering van | B.2.3. Outre la peine, le juge peut, d'office ou à la demande de |
de wooninspecteur of het college van burgemeester en schepenen, de | l'inspecteur du logement ou du collège des bourgmestre et échevins, |
overtreder herstelmaatregelen opleggen krachtens artikel 20bis van de | imposer des mesures de réparation au contrevenant, en vertu de |
Vlaamse Wooncode, dat bepaalt : | l'article 20bis du Code flamand du logement, qui dispose : |
« § 1. Naast de straf kan de rechtbank de overtreder bevelen om werken | « § 1. Outre la peine prononcée par le tribunal, ce dernier peut |
uit te voeren om de woning, het pand dat het gebouw met de aanwezige | ordonner que le contrevenant effectue des travaux afin que l'immeuble |
woonentiteiten omvat, of de specifieke woonvorm als vermeld in artikel | comprenant les entités de logement présentes, ou la forme de logement |
5, § 3, eerste lid, te laten voldoen aan de vereisten en normen, | spécifique telle que visée à l'article 5, § 3, alinéa premier, soit |
vastgesteld met toepassing van artikel 5. Als de rechtbank vaststelt | conformé aux exigences et normes, fixées en application de l'article |
dat de woning niet in aanmerking komt voor werkzaamheden, of dat het | 5. Lorsque le tribunal constate que l'habitation est inappropriée aux |
gaat om een goed als vermeld in artikel 20, § 1, tweede lid, beveelt | travaux ou qu'elle concerne un bien, tel que visé à l'article 20, § 1er, |
ze de overtreder om er een andere bestemming aan te geven | alinéa 2, il ordonne au contrevenant d'y donner une autre affectation, |
overeenkomstig de bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening | conformément aux dispositions du Code flamand de l'Aménagement du |
van 15 mei 2009 of om de woning of het goed te slopen, tenzij de sloop | Territoire du 15 mai 2009 ou de démolir l'habitation ou le bien, à |
ervan verboden is op grond van wettelijke, decretale of reglementaire | moins que sa démolition ne soit interdite sur la base de dispositions |
bepalingen. Dat gebeurt ambtshalve of op vordering van de | légales, décrétales ou réglementaires. Cela se fait d'office ou sur |
wooninspecteur of het college van burgemeester en schepenen van de | demande de l'inspecteur du logement ou du collège des bourgmestre et |
gemeente waar de woning, het pand of het goed ligt. | échevins de la commune où se trouve l'habitation, l'immeuble ou le bien. |
De rechtbank bepaalt de termijn voor de uitvoering van de | Le tribunal fixe le délai d'exécution des mesures de réparation et |
herstelmaatregelen en kan, op vordering van de wooninspecteur of het | peut, sur demande de l'inspecteur du logement ou du collège des |
college van burgemeester en schepenen, eveneens een dwangsom bepalen | bourgmestre et échevins imposer également une contrainte par jour de |
per dag vertraging in de tenuitvoerlegging van de herstelmaatregelen. | retard dans l'exécution des mesures de réparation. Le délai |
De termijn voor de uitvoering van de herstelmaatregelen bedraagt | d'exécution des mesures de réparation est de deux ans au maximum. |
maximaal twee jaar. | |
[...] ». | [...] ». |
B.3.1. De principiële herstelmaatregel bedoeld in artikel 20bis van de | B.3.1. La mesure de réparation principale visée à l'article 20bis du |
Vlaamse Wooncode is het uitvoeren van werken, zodat de woning voldoet | Code flamand du logement consiste à effectuer des travaux pour que |
aan de veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsnormen vastgesteld | l'habitation soit conforme aux normes de sécurité, de salubrité et de |
met toepassing van artikel 5 van die Wooncode. | qualité de l'habitat fixées en application de l'article 5 dudit Code |
B.3.2. Bij artikel 42, 1°, van het decreet van het Vlaamse Gewest van | du Logement. B.3.2. Par l'article 42, 1°, du décret de la Région flamande du 29 |
29 april 2011 houdende wijziging van diverse decreten met betrekking | avril 2011 modifiant divers décrets relatifs au logement, le |
tot wonen heeft de decreetgever tevens een subsidiaire | législateur décrétal a également instauré une mesure de réparation |
herstelmaatregel ingevoerd door in artikel 20bis, § 1, eerste lid, van | subsidiaire, en insérant, dans l'article 20bis, § 1er, alinéa 1er, du |
de Vlaamse Wooncode de volgende zin in te voegen : | Code flamand du logement, la phrase suivante : |
« Als de rechtbank vaststelt dat de woning niet in aanmerking komt | « Lorsque le tribunal constate que l'habitation est inappropriée aux |
voor werkzaamheden, of dat het gaat om een goed als vermeld in artikel | travaux ou qu'elle concerne un bien, tel que visé à l'article 20, § 1er, |
20, § 1, tweede lid, beveelt ze de overtreder om er een andere | alinéa 2, il ordonne au contrevenant d'y donner une autre affectation, |
bestemming aan te geven overeenkomstig de bepalingen van de Vlaamse | conformément aux dispositions du Code flamand de l'Aménagement du |
Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009 of om de woning of het goed | Territoire du 15 mai 2009 ou de démolir l'habitation ou le bien, à |
te slopen, tenzij de sloop ervan verboden is op grond van wettelijke, | moins que sa démolition ne soit interdite sur la base de dispositions |
decretale of reglementaire bepalingen ». | légales, décrétales ou réglementaires ». |
B.3.3. Hoewel de principiële herstelmaatregel het herstel van alle | B.3.3. Bien que la mesure de réparation principale reste la réparation |
gebreken blijft, beveelt de rechter, ingevolge die wetswijziging, de | de tous les vices, du fait de cette modification législative, le juge |
overtreder om aan de gebrekkige woning, die niet in aanmerking komt | ordonne au contrevenant de donner une autre destination à l'habitation |
voor werkzaamheden, een andere bestemming te geven, overeenkomstig de | contraire aux prescriptions légales qui ne peut faire l'objet de |
bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, of om ze te | travaux, conformément aux dispositions du Code flamand de |
l'aménagement du territoire, ou de démolir cette habitation, sauf si | |
slopen, tenzij de sloop ervan verboden is op grond van wettelijke, | cette démolition est interdite sur la base de dispositions légales, |
decretale of reglementaire bepalingen. | décrétales ou réglementaires. |
B.3.4. De noodzaak om de herbestemming of de sloop van een woning als | B.3.4. La nécessité d'instaurer la réaffectation ou la démolition |
subsidiaire herstelmaatregel in te voeren, werd in de parlementaire | d'une habitation comme mesure de réparation subsidiaire a été |
voorbereiding als volgt verantwoord : | justifiée comme suit dans les travaux préparatoires : |
« Door het decreet van 7 juli 2006 werd aan de wooninspecteur en het | « Le décret du 7 juillet 2006 a conféré à l'inspecteur du logement et |
au collège des bourgmestre et échevins la compétence pour rédiger des | |
college van burgemeester en schepenen de bevoegdheid gegeven om | demandes de réparation et introduire celles-ci au parquet (pour |
herstelvorderingen op te stellen en deze in te leiden bij het parket | citation devant le tribunal correctionnel) ou devant le tribunal |
(voor dagvaarding voor de correctionele rechtbank) of voor de | civil. La réparation peut également être imposée d'office par le juge. |
burgerlijke rechtbank. Het herstel kan ook ambtshalve door de rechter | Dans la demande de réparation, l'autorité compétente requiert que le |
worden opgelegd. In de herstelvordering vraagt de bevoegde overheid dat de overtreder | contrevenant soit condamné à effectuer des travaux dans l'habitation, |
wordt veroordeeld om werken uit te voeren aan de woning, waardoor | afin que cette dernière soit à nouveau conforme aux normes de qualité |
opnieuw voldaan is aan de minimale kwaliteitsvereisten. De | minimales. La mesure de réparation n'est exécutée que lorsque |
herstelvordering is pas uitgevoerd wanneer de woning volledig voldoet | l'habitation satisfait intégralement aux normes de qualité minimale. |
aan de minimale kwaliteitsnormen. Dat wil zeggen dat er geen gebreken meer zijn. De opdracht voor de veroordeelde is duidelijk : hij moet er voor zorgen dat het door de decreetgever gewenste minimale kwaliteitsniveau opnieuw wordt gerespecteerd. De rechter heeft geen opportuniteitsoordeel bij het opleggen van de herstelvordering. Aangezien de herstelvordering als bijzondere vorm van teruggave moet gezien worden, is de rechter verplicht om een beklaagde tot herstel te bevelen, zodra hij deze beklaagde schuldig acht aan het misdrijf van krotverhuur. | Cela signifie qu'il ne doit plus y avoir de vices. La mission de la personne condamnée est claire : elle doit faire en sorte que son bien respecte à nouveau les normes de qualité minimales fixées par le législateur décrétal. Le juge ne dispose pas d'un jugement d'opportunité lorsqu'il impose la mesure de réparation. Etant donné que la mesure de réparation doit être considérée comme une forme particulière de restitution, le juge est tenu d'imposer une mesure de réparation au prévenu, dès qu'il considère que celui-ci est coupable de l'infraction consistant à donner un taudis en location. Par l'action en réparation, le législateur décrétal souhaite |
Door de herstelvordering wenst de decreetgever actief de | promouvoir activement la qualité de l'habitat et éviter que de |
woningkwaliteit te bevorderen en te vermijden dat verkrotte panden opnieuw voor verhuring worden aangeboden of opnieuw worden bewoond. De beste manier om te vermijden dat een krot opnieuw bewoond wordt, is er immers voor zorgen dat de gebreken aan het krot hersteld worden. In praktijk stelt zich echter het probleem dat in een aantal gevallen geen renovatie-, verbeterings- of aanpassingswerkzaamheden opgelegd kunnen worden. Als de rechter vaststelt dat de eigenaar van een pand (of zijn rechtsvoorganger) bijvoorbeeld een stedenbouwkundige inbreuk heeft begaan en de verkrotte woonentiteiten bijgevolg onvergund zijn, kan geen herstel van deze entiteiten bevolen worden. Dit zou immers betekenen dat er opnieuw een stedenbouwkundige inbreuk wordt gepleegd | nouveaux taudis soient mis en location ou à nouveau occupés. La meilleure manière d'éviter qu'un taudis soit à nouveau occupé consiste en effet à veiller à ce que les vices de ce taudis soient réparés. Dans la pratique, il se peut toutefois que, dans un certain nombre de cas, des travaux de rénovation, d'amélioration ou d'adaptation ne puissent être imposés. Si le juge constate que le propriétaire d'un immeuble (ou son prédécesseur en droit) a par exemple commis une infraction en matière d'urbanisme et que les unités d'habitation sont par conséquent mises en location sans permis, il ne peut ordonner aucune réparation de ces unités d'habitation. Ceci entraînerait une |
(namelijk het uitvoeren van werken aan een onvergunde woonentiteit) en | nouvelle infraction en matière d'urbanisme (à savoir l'exécution de |
dat de bestaande onvergunde situatie wordt bestendigd. | travaux sur une unité d'habitation dépourvue de permis) et |
Een stedenbouwkundige inbreuk mag een herstelvordering omwille van | pérenniserait la situation d'infraction. |
motieven van woningkwaliteit echter niet belemmeren. Omwille van de | Une infraction en matière d'urbanisme ne peut toutefois entraver une |
doelstellingen van de herstelvordering (verbetering van de | action en réparation fondée sur des motifs de qualité de l'habitat. En |
woningkwaliteit en het vermijden van bewoning in het verkrotte pand) | raison des objectifs de l'action en réparation (amélioration de la |
dient de rechter de mogelijkheid te hebben om andere herstelmaatregelen op te leggen. Deze zullen dan bestaan in het opleggen van de verplichting aan de overtreder om aan het pand een andere bestemming te geven volgens de bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening of het pand te slopen, tenzij de sloop verboden is op grond van wettelijke, decretale of reglementaire bepalingen. Deze herstelmaatregelen kaderen volledig in de doelstellingen van de Vlaamse Wooncode en kunnen eveneens voorkomen dat verkrotte panden opnieuw bewoond worden. De veroordeelde behoudt dan ook de keuze om | qualité de l'habitat et prévention de l'occupation des taudis), le juge doit avoir la possibilité d'imposer d'autres mesures de réparation. Celles-ci consisteront à imposer au contrevenant l'obligation de donner au bien une autre destination, conformément aux dispositions du Code flamand de l'aménagement du territoire, ou de démolir le bien, sauf si la démolition du bien est interdite sur la base de dispositions légales, décrétales ou réglementaires. Ces mesures de réparation s'inscrivent totalement dans le cadre des objectifs du Code flamand du logement et permettent également d'éviter que des taudis soient à nouveau occupés. La personne condamnée conserve dès lors le choix d'opter, selon sa meilleure convenance, |
binnen het wettelijke kader naar eigen goeddunken te kiezen voor een | pour une réaffectation ou pour une démolition, tout en restant dans le |
herbestemming of een sloop. Beide zullen er immers toe leiden dat er | cadre légal. Les deux options conduiront en effet au même résultat : |
geen bewoning meer zal zijn. De door de rechter opgelegde maatregelen | l'habitation ne sera plus occupée. Les mesures imposées par le juge |
staan er evenmin aan in de weg dat de veroordeelde de verkrotte | n'empêchent pas non plus la personne condamnée de réparer tout de même |
woonentiteiten toch herstelt, wanneer hij daarvoor een | les unités d'habitation délabrées, à condition qu'elle demande et |
stedenbouwkundige vergunning aanvraagt en bekomt. | obtienne un permis d'urbanisme à cette fin. |
Daarnaast dient ook de mogelijkheid in het decreet ingeschreven te | En outre, il convient d'inscrire dans le décret la possibilité |
worden dat herstelmaatregelen opgelegd kunnen worden aan overtreders | d'imposer des mesures de réparation aux contrevenants qui donnent en |
die constructies die niet voor bewoning zijn bestemd verhuren of ter | location ou mettent à disposition des constructions qui ne sont pas |
beschikking stellen (constructies geviseerd in artikel 20, § 1, tweede | destinées au logement (constructions visées à l'article 20, § 1er, |
lid, van de Vlaamse Wooncode). Ook voor deze constructies dient immers | alinéa 2, du Code flamand de Logement). Pour ces constructions aussi, |
verhinderd te worden dat deze verder voor bewoning gebruikt of | il convient d'empêcher que l'immeuble serve encore de logement ou soit |
aangeboden worden. Aangezien deze constructies per definitie niet | donné en location. Etant donné que ces constructions ne sont par |
bestemd zijn voor bewoning, kan de rechter hier enkel de herbestemming | définition pas destinées au logement, le juge peut, dans ce cas, |
of sloop opleggen. | uniquement ordonner la réaffectation ou la démolition. |
De voorgestelde wijziging van § 1 van artikel 20bis (1° van de | La modification, proposée, de l'article 20bis, § 1er, (1° de la |
ontworpen regeling) houdt geenszins in dat wordt afgestapt van de | réglementation en projet) n'implique absolument pas la suppression de |
principiële verplichting voor de verhuurder om de gebreken integraal | l'obligation principale pour le bailleur de réparer intégralement les |
te herstellen. Enkel indien de rechter vaststelt dat dit integrale | vices. Ce n'est que si le juge constate que cette réparation intégrale |
herstel niet mogelijk is, zal hij de alternatieve herstelmaatregel | n'est pas possible qu'il devra ordonner la mesure de réparation |
moeten bevelen. Als er geen beletsel bestaat om het integrale herstel | alternative. S'il n'y a pas d'obstacle à ordonner la réparation |
te bevelen, is hij verplicht om dat te doen » (Parl. St., Vlaams | intégrale, il est tenu d'ordonner celle-ci » (Doc. parl., Parlement |
Parlement, 2010-2011, nr. 854/1, pp. 21-22). | flamand, 2010-2011, n° 854/1, pp. 21-22). |
B.3.5. De verwijzende rechter ondervraagt het Hof over de situatie | B.3.5. Le juge a quo interroge la Cour sur la situation dans laquelle |
waarin de subsidiaire herstelmaatregel van herbestemming of sloop door | le juge ordonne la mesure de réparation subsidiaire de réaffectation |
de rechter wordt bevolen omdat op de woning een stedenbouwkundige | ou de démolition parce que l'habitation est l'objet d'une infraction |
en matière d'urbanisme. Ainsi qu'il ressort des travaux préparatoires | |
inbreuk rust. Zoals blijkt uit de in B.3.4 vermelde parlementaire | mentionnés en B.3.4, il serait impossible, dans ce cas, d'imposer la |
voorbereiding, zou het opleggen van de principiële herstelmaatregel om | mesure de réparation principale pour remédier au non-respect des |
de tekortkomingen aan de in artikel 5 van de Vlaamse Wooncode | conditions de qualité fixées dans l'article 5 du Code flamand du |
opgelegde kwaliteitsvereisten ongedaan te maken in dat geval niet | logement, parce que cela obligerait le contrevenant à pérenniser |
mogelijk zijn, omdat het de overtreder ertoe zou verplichten de | |
stedenbouwkundige inbreuk te bestendigen. Het Hof beperkt zijn | l'infraction en matière d'urbanisme. La Cour limite son examen à ce |
onderzoek tot dat geval. | cas. |
B.4.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt : | B.4.1. L'article 16 de la Constitution dispose : |
« Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, | « Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité |
in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en | publique, dans les cas et de la manière établis par la loi, et |
voorafgaande schadeloosstelling ». | moyennant une juste et préalable indemnité ». |
Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag | L'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention |
voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». | européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». |
B.4.2. Aangezien die internationaalrechtelijke bepaling een | B.4.2. Cette disposition de droit international ayant une portée |
draagwijdte heeft die analoog is met die van artikel 16 van de | analogue à celle de l'article 16 de la Constitution, les garanties |
Grondwet, vormen de erin vervatte waarborgen een onlosmakelijk geheel | qu'elle contient forment un ensemble indissociable avec celles qui |
met diegene die zijn vervat in die grondwetsbepaling, zodat het Hof, | sont inscrites dans cette disposition constitutionnelle, de sorte que |
bij zijn toetsing van de in het geding zijnde bepaling, rekening houdt | la Cour tient compte de la disposition de droit international lors de |
met de eerstgenoemde. | son examen de la disposition en cause. |
B.4.3. Artikel 1 van het voormelde Protocol biedt niet alleen | B.4.3. L'article 1 du Protocole précité offre une protection non |
bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste | seulement contre une expropriation ou une privation de propriété |
alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van | (premier alinéa, seconde phrase) mais également contre toute ingérence |
de eigendom (eerste alinea, eerste zin) en elke regeling van het | dans le droit au respect des biens (premier alinéa, première phrase) |
gebruik van de eigendom (tweede alinea). | et contre toute réglementation de l'usage des biens (second alinéa). |
De beperking van het eigendomsrecht als gevolg van de verplichting tot | La restriction du droit de propriété qui résulte de l'obligation de |
herbestemming of sloop van een woning regelt « het gebruik van | réaffectation ou de démolition d'une habitation règle « l'usage des |
eigendom in overeenstemming met het algemeen belang » in de zin van de | biens conformément à l'intérêt général », au sens de l'article 1, |
tweede alinea van artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol en valt | alinéa 2, du Premier Protocole additionnel, et relève donc de |
dus onder het toepassingsgebied van die verdragsbepaling, in samenhang | l'application de cette disposition conventionnelle, combinée avec |
gelezen met artikel 16 van de Grondwet. | l'article 16 de la Constitution. |
B.4.4. Elke inmenging in het eigendomsrecht moet een billijk evenwicht | B.4.4. Toute ingérence dans le droit de propriété doit réaliser un |
vertonen tussen de vereisten van het algemeen belang en die van de | juste équilibre entre les impératifs de l'intérêt général et ceux de |
bescherming van het recht op het ongestoord genot van de eigendom. Er | la protection du droit au respect des biens. Il faut qu'existe un |
moet een redelijk verband van evenredigheid bestaan tussen de | rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et |
le but poursuivi. | |
aangewende middelen en het nagestreefde doel. | B.5.1. Il ressort des travaux préparatoires cités en B.3.4 que la |
B.5.1. Uit de in B.3.4 geciteerde parlementaire voorbereiding blijkt | mesure de réparation en cause, consistant en la réaffectation ou la |
dat de in het geding zijnde herstelmaatregel van herbestemming of | démolition, vise à mettre un terme à la mise en location ou à |
sloop beoogt de verhuring of terbeschikkingstelling van een woning te | disposition d'une habitation lorsque celle-ci ne peut satisfaire aux |
beëindigen wanneer niet aan de vereisten van artikel 5 van de Vlaamse | normes visées à l'article 5 du Code flamand du logement. Lorsqu'il est |
Wooncode kan worden voldaan. Wanneer geen renovatie-, verbeterings- of | impossible d'ordonner la réalisation de travaux de rénovation, |
aanpassingswerkzaamheden kunnen worden opgelegd omdat de | d'amélioration ou d'adaptation, parce que la situation urbanistique de |
stedenbouwkundige toestand van de woning dit belet, voorkomt de | l'habitation s'y oppose, la mesure de réparation qui consiste à |
herstelmaatregel van herbestemming of sloop dat zij opnieuw wordt | réaffecter ou à démolir l'immeuble empêche une nouvelle occupation de |
bewoond, doordat de huisvestingsbestemming ongedaan wordt gemaakt | l'habitation, étant donné que celle-ci ne peut plus servir de logement |
(Parl. St., Vlaams Parlement, 2010-2011, nr. 854/1, pp. 21-22). Aldus | (cf. Doc. parl., Parlement flamand, 2010-2011, n° 854/1, pp. 21-22). |
streeft die maatregel een legitieme en door het algemeen belang | Cette mesure poursuit donc un objectif légitime, inspiré par l'intérêt |
ingegeven doelstelling na. | général. |
B.5.2. Uit de tekst van de artikelen 5, 20 en 20bis van de Vlaamse | B.5.2. Il ressort du texte des articles 5, 20 et 20bis du Code flamand |
Wooncode, hun ontstaansgeschiedenis en de doelstellingen van de | du logement, de leur genèse et des objectifs poursuivis par le |
decreetgever volgt dat het gevorderde herstel in hoofdorde tot | législateur décrétal que la réparation demandée doit tendre, à titre |
integraal herstel moet strekken, dit wil zeggen tot het wegwerken van | principal, à la réparation intégrale, c'est-à-dire à la réparation de |
alle gebreken aan het onroerend goed teneinde het te laten voldoen aan | tous les vices du bien immeuble, afin que ce dernier soit conforme aux |
de vereisten en normen vastgesteld krachtens artikel 5 van de Vlaamse | conditions et normes fixées par l'article 5 du Code flamand du |
Wooncode. Slechts indien het integraal herstel van alle gebreken aan | logement. Ce n'est que si le juge estime que la réparation intégrale |
de woning, teneinde ze te laten voldoen aan de vereisten en normen | qui tend à faire disparaître tous les vices de l'immeuble afin qu'il |
vastgesteld krachtens artikel 5 van de Vlaamse Wooncode, als | satisfasse aux conditions et normes établies en vertu de l'article 5 |
principiële herstelmaatregel volgens de rechter niet mogelijk is, | du Code flamand du logement ne peut pas être imposée comme mesure de |
omdat de stedenbouwkundige toestand van de woning dit belet, dient de | réparation principale, qu'il y a lieu d'ordonner la mesure de |
subsidiaire maatregel van herbestemming of sloop te worden bevolen | réparation subsidiaire visant à la réaffectation ou à la démolition |
(Cass., 2 december 2014, Arr. Cass., 2014, nr. 745). | (Cass., 2 décembre 2014, Pas., 2014, n° 745). |
Aldus kan de rechter de subsidiaire herstelmaatregel slechts opleggen | Le juge ne peut donc imposer la mesure de réparation subsidiaire que |
indien de principiële herstelmaatregel niet mogelijk is omdat de | si la mesure de réparation principale ne peut pas être imposée, parce |
woning is aangetast door een stedenbouwkundige inbreuk, zodat de | que l'habitation est l'objet d'une infraction en matière d'urbanisme, |
maatregel van herbestemming of sloop het gevolg is van een | si bien que la mesure de réaffectation ou de démolition résulte d'un |
wederrechtelijk handelen. | acte illégal. |
B.5.3. De rechter beschikt bij het opleggen van de in het geding | B.5.3. Lorsqu'il impose la mesure de réparation en cause, le juge ne |
zijnde herstelmaatregel niet over een opportuniteitsoordeel, maar hij | peut statuer sur l'opportunité, mais il ne peut toutefois imposer la |
kan de maatregel evenwel enkel bevelen indien hij van oordeel is dat | mesure que s'il estime que cette ingérence dans le droit de propriété |
die inmenging in het eigendomsrecht niet onevenredig is met het | n'est pas disproportionnée par rapport à l'objectif poursuivi (voir, |
nagestreefde doel (zie in dezelfde zin : EHRM, 27 november 2007, Hamer | dans le même sens : CEDH, 27 novembre 2007, Hamer c. Belgique, § 77). |
t. België, § 77). Hierbij dient de rechter onder meer rekening te | A cet égard, le juge doit notamment tenir compte de la gravité et de |
houden met de ernst en de impact van de eigendomsbeperking, het nadeel | l'impact de la privation de propriété, du préjudice qui en découle |
dat voor de eigenaar daaruit voortvloeit, de in het geding zijnde | pour le propriétaire, des intérêts en cause, du comportement concret |
belangen, de concrete gedragingen van de eigenaar en van de bevoegde | du propriétaire et des instances compétentes, ainsi que des attentes |
overheden en de legitieme verwachtingen van de eigenaar. | légitimes du propriétaire. |
B.5.4. Bij een arrest van 5 april 2016 heeft het Hof van Cassatie ten | B.5.4. Par un arrêt du 5 avril 2016, la Cour de cassation a jugé, en |
aanzien van de bevoegdheid van de rechter die zich uitspreekt over de | ce qui concerne la compétence du juge qui statue sur la mesure de |
subsidiaire herstelmaatregel van herbestemming of sloop geoordeeld : | réparation subsidiaire visant à la réaffectation ou à la démolition : |
« 2. Uit artikel 20bis, § 1 en § 3, Vlaamse Wooncode en artikel 1 Eerste Aanvullend Protocol EVRM volgt dat de rechter die oordeelt over een door artikel 20bis Vlaamse Wooncode bedoelde herstelmaatregel de wettigheid ervan moet onderzoeken en in het bijzonder moet nagaan of die maatregel verzoenbaar is met de dwingende eisen van internationale verdragen en van het interne recht, met inbegrip van algemene rechtsbeginselen. De toetsing houdt in het bijzonder in dat de rechter moet nagaan of de herstelmaatregel niet onevenredig is in verhouding | « 2. Il résulte des articles 20bis, § § 1er et 3, du Code flamand du logement et 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales que le juge qui statue sur une mesure de réparation visée à l'article 20bis du Code flamand du logement est tenu d'en examiner la légalité et de vérifier en particulier si cette mesure est compatible avec les normes impératives des traités internationaux et du droit interne, en ce compris les principes généraux du droit. Le contrôle implique en particulier que le juge est tenu de vérifier si la mesure de réparation n'est pas disproportionnée par rapport aux normes élémentaires de sécurité, de salubrité et de qualité d'habitat visées |
tot de door artikel 5 Vlaamse Wooncode beoogde elementaire | à l'article 5 du Code flamand du logement, si les avantages produits |
veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten, of de voordelen | par la mesure de réparation en faveur de la qualité d'habitat sont |
die de herstelmaatregel voor de woonkwaliteit oplevert wel in | |
verhouding staan tot de last die ze voor de overtreder veroorzaken en | proportionnels à la charge qu'elle fait peser sur le contrevenant et, |
bijgevolg of het bestuur in redelijkheid kon overgaan tot het vorderen | par conséquent, si l'administration pouvait raisonnablement exiger |
van dat herstel. | cette réparation. |
3. De rechter oordeelt onaantastbaar in feite of rekening houdend met | 3. Le juge apprécie souverainement en fait ou en tenant compte |
concrete en ter zake doende elementen van het dossier de voordelen die | d'éléments concrets et pertinents du dossier les avantages produits |
de herstelmaatregel oplevert voor de woonkwaliteit in verhouding staan | par la mesure de réparation en faveur de la qualité d'habitat |
tot de lasten die ze voor de overtreder veroorzaken. | proportionnellement aux charges qu'elle fait peser sur le |
Het Hof kan nagaan of de rechter uit de door hem in aanmerking genomen | contrevenant. La Cour peut vérifier si le juge ne tire pas des éléments de fait dont |
feitelijke gegevens geen gevolgen trekt die op grond daarvan niet | il tient compte des conséquences qu'ils ne peuvent justifier » (Cass., |
kunnen worden verantwoord » (Cass., 5 april 2016, P.16.0001.N). | 5 avril 2016, P.16.0001.N). |
B.6. Bovendien, wanneer de rechter vaststelt dat de herstelvordering | B.6. En outre, lorsque le juge constate qu'il y a lieu de faire droit |
tot herbestemming of sloop dient te worden ingewilligd, heeft de | à la demande de réparation visant à la réaffectation ou à la |
overtreder, volgens de parlementaire voorbereiding zoals vermeld in | démolition, le contrevenant peut - d'après les travaux préparatoires |
mentionnés en B.3.4 - choisir d'exécuter la réparation en prenant une | |
B.3.4, de keuze om het herstel uit te voeren door naar eigen | de ces deux mesures, à sa meilleure convenance. Lorsque le |
goeddunken één van beide maatregelen te nemen. Wanneer de overtreder | contrevenant opte pour la réaffectation du bien et obtient ensuite un |
kiest voor herbestemming van het goed en vervolgens een | permis d'environnement autorisant la fonction de logement, il peut à |
omgevingsvergunning verkrijgt die de woonfunctie toelaat, kan hij het | nouveau destiner le bien au logement, à condition de réparer également |
onroerend goed opnieuw voor bewoning bestemmen, mits hij ook de | les vices liés à la qualité de l'habitat, dans le respect des normes |
woongebreken herstelt overeenkomstig de vereisten vermeld in artikel 5 | visées à l'article 5 du Code flamand du logement. |
van de Vlaamse Wooncode. | |
Het effect van de principiële herstelmaatregel zal dus kunnen worden | L'effet de la mesure de réparation principale pourra donc être atteint |
bereikt wanneer het goed, na de herbestemming ervan, in | lorsque, après sa réaffectation, le bien aura été mis en conformité |
overeenstemming zal zijn gebracht met de stedenbouwkundige vereisten. | avec les exigences urbanistiques. Le fait d'ordonner la mesure de |
Het bevelen van de subsidiaire herstelmaatregel betekent dus niet | réparation subsidiaire ne signifie donc pas nécessairement que le bien |
noodzakelijk dat het in het geding zijnde goed niet meer zal kunnen | en cause ne pourra plus être affecté à l'habitation. |
worden bestemd voor bewoning. | |
B.7. Uit het bovenstaande blijkt dat de herstelmaatregel van | B.7. Il ressort de ce qui précède que la mesure de réparation visant à |
herbestemming of sloop, zoals bedoeld in de in het geding zijnde | la réaffectation ou à la démolition, telle qu'elle est prévue par la |
bepaling, enkel kan worden bevolen als subsidiaire maatregel wanneer | disposition en cause, ne peut être ordonnée comme mesure subsidiaire |
de principiële herstelmaatregel om de gebreken integraal te herstellen | que lorsque la mesure de réparation principale visant à réparer |
niet mogelijk is omdat op de woning een stedenbouwkundig gebrek rust | intégralement les vices n'est pas possible, parce que l'habitation est |
en na een daadwerkelijke rechterlijke controle die erover waakt dat | l'objet d'une infraction en matière d'urbanisme, et après un contrôle |
een billijk evenwicht wordt gewaarborgd tussen de vereisten van het | juridictionnel effectif, destiné à garantir qu'un juste équilibre est |
algemeen belang en die van de bescherming van het recht op het | réalisé entre les impératifs de l'intérêt général et ceux de la |
ongestoord genot van de eigendom. | protection du droit au respect des biens. |
B.8. Onder voorbehoud van hetgeen in B.5.3, B.5.4, B.6 en B.7 is | B.8. Sous réserve de ce qui est dit en B.5.3, B.5.4, B.6 et B.7, la |
vermeld, dient de tweede prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. | seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag | Quant à la première question préjudicielle |
B.9. De verwijzende rechter wenst te vernemen of artikel 20bis van de | B.9. Le juge a quo demande si l'article 20bis du Code flamand du |
Vlaamse Wooncode de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | logement viole les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou |
gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de | non avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de |
mens, schendt, « doordat, wanneer een woning aangetast is door een | l'homme, « en ce que, lorsqu'une habitation est l'objet d'une |
stedenbouwmisdrijf en om die reden niet in aanmerking komt voor | infraction en matière d'urbanisme et n'entre, pour cette raison, pas |
herstel van de woonkwaliteitsgebreken, aan de overtreder van artikel 5 | en ligne de compte pour une réparation des vices liés à la qualité de |
van de Vlaamse Wooncode tegen wie uitsluitend de wooninspecteur een | l'habitat, le juge ordonne au contrevenant contre lequel seul |
herstelvordering heeft ingesteld, de rechter beveelt om een andere | l'inspecteur du logement a introduit une action en réparation de |
donner une autre destination à cette habitation, conformément aux | |
bestemming te geven aan die woning overeenkomstig de bepalingen van de | dispositions du Code flamand de l'aménagement du territoire, ou de |
VCRO of om de woning of het goed te slopen, tenzij de sloop ervan | démolir l'habitation ou le bien, sauf si la démolition de ce dernier |
verboden is op grond van wettelijke, decretale of reglementaire | est interdite en vertu de dispositions légales, décrétales ou |
bepalingen, met als gevolg dat het verdere gebruik van het pand als | réglementaires, de sorte que l'immeuble ne peut plus servir |
woning uitgesloten is, terwijl aan de overtreder van artikel 5 van de | d'habitation, alors qu'au contrevenant à l'article 5 du Code flamand |
Vlaamse Wooncode tegen wie de stedenbouwkundige ambtenaar of het | du logement contre lequel le fonctionnaire urbaniste ou le collège des |
college van burgemeester en schepenen een herstelvordering betreffende | bourgmestre et échevins ont intenté une action en réparation |
het stedenbouwmisdrijf heeft ingesteld, de rechter met inachtneming | concernant l'infraction en matière d'urbanisme, le juge peut, dans le |
van de regelen in artikel 6.1.41 VCRO - waaronder het verplichte | respect des règles visées à l'article 6.1.41 du Code flamand de |
positieve advies van de Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid - kan | l'aménagement du territoire - notamment l'avis favorable obligatoire |
bevelen de plaats in de oorspronkelijke toestand te herstellen of het | du Conseil supérieur de la politique de maintien - ordonner de |
strijdige gebruik te staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te | remettre le lieu dans son état initial ou de cesser l'utilisation |
voeren en/of een geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het | contraire, et/ou d'exécuter les travaux de construction ou |
goed door het misdrijf heeft verkregen, waarna de overtreder de | d'adaptation et/ou de payer un montant égal à la plus-value que le |
bien a acquise par suite de l'infraction, après quoi le contrevenant | |
woonkwaliteitsgebreken in de zin van artikel 5 van de Vlaamse Wooncode | peut réparer les vices de qualité de l'habitat au sens de l'article 5 |
van die woning kan herstellen en het pand verder als woning kan | du Code flamand du logement et continuer à affecter l'immeuble au |
bestemmen ». | logement ». |
B.10.1. De procedures inzake het opleggen van herstelmaatregelen in | B.10.1. Les procédures permettant d'imposer des mesures de réparation |
het kader van de Vlaamse Wooncode, enerzijds, en van de Vlaamse Codex | dans le cadre, d'une part, du Code flamand du logement, et d'autre |
Ruimtelijke Ordening, anderzijds, hebben een verschillende | part, du code flamand de l'aménagement du territoire, poursuivent des |
doelstelling : terwijl in het eerste geval het bewaken en bevorderen | objectifs distincts : alors qu'il s'agit, dans le premier cas, de |
van de woonkwaliteit wordt beoogd, wordt in het tweede geval het | garantir et de promouvoir la qualité de l'habitat, il s'agit, dans le |
herstel van de goede ruimtelijke ordening nagestreefd. | second, de restaurer le bon aménagement du territoire. |
B.10.2. Het Hof wordt ondervraagd over de situatie waarin niet enkel | B.10.2. La Cour est interrogée sur la situation dans laquelle non |
een overtreding van artikel 5 van de Vlaamse Wooncode werd vastgesteld, doordat een woning niet voldoet aan de in die bepaling gestelde kwaliteitsvereisten, maar waarin bovendien op de woning een stedenbouwkundige inbreuk rust. Tegen de personen die zich in een dergelijke situatie bevinden, kunnen zowel herstelmaatregelen op basis van de Vlaamse Wooncode als op basis van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening worden gevorderd, zodat de decreetgever inzake het opleggen van de bedoelde herstelmaatregelen geen verschil in behandeling heeft ingevoerd. B.10.3. Het verschil in behandeling waarover het Hof wordt | seulement une infraction à l'article 5 du Code flamand du logement est constatée, au motif qu'une habitation ne satisfait pas aux conditions de qualité fixées dans cette disposition, mais dans laquelle, en outre, l'habitation est l'objet d'une infraction en matière d'urbanisme. Des mesures de réparation peuvent être réclamées à l'égard de personnes qui se trouvent dans une telle situation, à la fois sur la base du Code flamand du logement et sur la base du Code flamand de l'aménagement du territoire, de sorte que le législateur décrétal n'a instauré aucune différence de traitement en ce qui concerne le fait d'imposer les mesures de réparation visées. |
ondervraagd, vloeit niet voort uit de decretale bepalingen inzake de | B.10.3. La différence de traitement au sujet de laquelle la Cour est |
bedoelde herstelmaatregelen, maar uit het feit dat in het ene geval | interrogée ne découle pas des dispositions décrétales relatives aux |
uitsluitend de herstelvordering wordt ingesteld door de wooninspecteur of door het college van burgemeester en schepenen op basis van de Vlaamse Wooncode, terwijl in het andere geval een herstelvordering wordt ingesteld door de stedenbouwkundige ambtenaar of door het college van burgemeester en schepenen op grond van de Vlaamse Codex voor Ruimtelijke Ordening, hoewel de decretale bepalingen toelaten dat in alle gevallen zoals bedoeld in B.10.2 beide soorten van herstelvorderingen worden ingesteld. De toetsing van een dergelijk verschil in behandeling, dat voortvloeit uit de initiatieven die al dan niet worden genomen door de ter zake bevoegde overheden en uit het gevolg dat daaraan wordt gegeven door de rechter, behoort niet tot de bevoegdheid van het Hof. B.11. De eerste prejudiciële vraag behoeft bijgevolg geen antwoord. Om die redenen, het Hof | mesures de réparation visées, mais du fait que, dans un cas, l'action en réparation est exclusivement introduite par l'inspecteur du logement ou par le collège des bourgmestre et échevins sur la base du Code flamand du logement, alors que dans l'autre cas, l'action en réparation est introduite par le fonctionnaire urbaniste ou par le collège des bourgmestre et échevins sur la base du Code flamand de l'aménagement du territoire, bien que les dispositions décrétales permettent l'introduction des deux types d'actions en réparation dans tous les cas visés en B.10.2. L'examen d'une telle différence de traitement, qui découle des initiatives prises ou non par les autorités compétentes en la matière et des suites données par le juge à ces initiatives, ne relève pas de la compétence de la Cour. B.11. Partant, la première question préjudicielle n'appelle pas de réponse. Par ces motifs, la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Onder voorbehoud van hetgeen is vermeld in B.5.3, B.5.4, B.6 en B.7, | - Sous réserve de ce qui est dit en B.5.3, B.5.4, B.6 et B.7, |
schendt artikel 20bis van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 | l'article 20bis du décret de la Région flamande du 15 juillet 1997 |
juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode niet artikel 16 van de | contenant le Code flamand du logement ne viole pas l'article 16 de la |
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend | Constitution, lu en combinaison avec l'article 1 du Premier Protocole |
Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme. |
- De eerste prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. | - La première question préjudicielle n'appelle pas de réponse. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 18 januari 2018. | la Cour constitutionnelle, le 18 janvier 2018. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
E. De Groot | E. De Groot |