Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 68/2017 van 1 juni 2017 Rolnummers 6442 en 6443 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 14 van de wet van 9 november 2015 « houdende diverse bepalingen Binnenlandse Zaken », gesteld door de Raad van Stat Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 68/2017 van 1 juni 2017 Rolnummers 6442 en 6443 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 14 van de wet van 9 november 2015 « houdende diverse bepalingen Binnenlandse Zaken », gesteld door de Raad van Stat Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 68/2017 du 1 er juin 2017 Numéros du rôle : 6442 et 6443 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 14 de la loi du 9 novembre 2015 « portant dispositions diverses Intérieur », posées par le La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 68/2017 van 1 juni 2017 Extrait de l'arrêt n° 68/2017 du 1er juin 2017
Rolnummers 6442 en 6443 Numéros du rôle : 6442 et 6443
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 14 van de wet van En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 14 de la
9 november 2015 « houdende diverse bepalingen Binnenlandse Zaken », loi du 9 novembre 2015 « portant dispositions diverses Intérieur »,
gesteld door de Raad van State. posées par le Conseil d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges
rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R. J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen,
Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J.
voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij twee arresten, nrs. 234.866 en 234.865, van 26 mei 2016 in zake Par deux arrêts, nos 234.866 et 234.865, du 26 mai 2016 en cause
respectievelijk de gemeente Rouvroy en de gemeente Aubange, tegen de respectivement de la commune de Rouvroy et de la commune d'Aubange,
Belgische Staat, waarvan de expedities ter griffie van het Hof zijn contre l'Etat belge, dont les expéditions sont parvenues au greffe de
ingekomen op 7 juni 2016, heeft de Raad van State de volgende la Cour le 7 juin 2016, le Conseil d'Etat a posé la question
prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 14 van de wet van 9 november 2015 houdende diverse « L'article 14 de la loi du 9 novembre 2015 portant dispositions
bepalingen Binnenlandse Zaken de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, diverses Intérieur viole-t-il les articles 10 et 11 de la
in samenhang gelezen met artikel 190 ervan, alsook met artikel 2 van Constitution, combinés avec son article 190 ainsi qu'avec l'article 2
het Burgerlijk Wetboek, het algemeen beginsel van niet-retroactiviteit du Code civil, le principe général de non-rétroactivité des lois, le
van de wetten, het rechtszekerheidsbeginsel, artikel 6 van het principe de la sécurité juridique, l'article 6 de la Convention
Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de européenne de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés
fundamentele vrijheden en artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol fondamentales et l'article 1er du Premier Protocole additionnel à
bij het genoemde Verdrag, ladite Convention,
- in zoverre het artikel 10 van de wet van 31 december 1963 - en ce qu'il interprète l'article 10 de la loi du 31 décembre 1963
betreffende de civiele bescherming aldus uitlegt dat de wijzigingen sur la protection civile en ce sens que les modifications qui ont été
die in die wet werden ingevoerd door de wet van 14 januari 2013 worden introduites dans cette loi par la loi du 14 janvier 2013 trouvent à
toegepast vanaf hun datum van inwerkingtreding, zijnde 17 februari s'appliquer depuis leur date d'entrée en vigueur, à savoir le 17
2013, op de beslissingen die de provinciegouverneurs genomen hebben février 2013, aux décisions que les gouverneurs de province ont prises
met betrekking tot de definitieve verdeling van de in aanmerking relativement à la répartition définitive des frais admissibles exposés
komende kosten gemaakt door de gemeenten-groepscentra sinds 1 januari 2006, par les communes-centres de groupe depuis le 1er janvier 2006,
- in het bijzonder terwijl de wettigheid van dergelijke beslissingen - spécialement alors que la légalité de telles décisions visant les
met betrekking tot de boekjaren 2009 en 2010 wordt betwist in het exercices 2009 et 2010 est contestée dans le cadre de recours pendants
kader van beroepen die voor de Raad van State hangende zijn, met name devant le Conseil d'Etat, notamment au motif qu'elles ne pouvaient pas
om de reden dat zij niet konden worden gegrond op de bij de wet van 14 se fonder sur les critères de répartition modifiés par la loi du 14
januari 2013 gewijzigde verdelingscriteria ? ». janvier 2013 ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6442 en 6443 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 6442 et 6443 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling en de context ervan Quant à la disposition en cause et à son contexte
B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 14 van de B.1.1. Les questions préjudicielles concernent l'article 14 de la loi
wet van 9 november 2015 « houdende diverse bepalingen Binnenlandse du 9 novembre 2015 « portant dispositions diverses Intérieur », qui
Zaken », dat bepaalt : dispose :
« Artikel 10 van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele « L'article 10 de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile
bescherming, wordt aldus uitgelegd dat : de wijzigingen die werden est interprété en ce sens que : les modifications qui ont été
ingevoerd in de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele introduites dans la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile
bescherming door de wet van 14 januari 2013 tot wijziging van de wet par la loi du 14 janvier 2013 modifiant la loi du 31 décembre 1963
van 31 december 1963 worden toegepast vanaf hun datum van trouvent à s'appliquer depuis leur date d'entrée en vigueur, à savoir
inwerkingtreding, zijnde 17 februari 2013, op de beslissingen die de le 17 février 2013, aux décisions que les gouverneurs de province ont
provinciegouverneurs genomen hebben met betrekking tot de definitieve prises relativement à la répartition définitive des frais admissibles
verdeling van de in aanmerking komende kosten gemaakt door de gemeenten-groepscentra sinds 1 januari 2006 ». exposés par les communes-centres de groupe depuis le 1er janvier 2006 ».
Die bepaling wordt in de parlementaire voorbereiding voorgesteld als Dans les travaux préparatoires, cette disposition est présentée comme
een interpretatieve bepaling (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC une disposition interprétative (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC
54-1298/001, p. 37). Zij maakt deel uit van hoofdstuk 3, afdeling 1, 54-1298/001, p. 37). Elle fait partie du chapitre 3, section 1ère («
met als opschrift « Interpretatie van de wet van 31 december 1963 Interprétation de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile
betreffende de civiele bescherming », van de wet van 9 november 2015. »), de la loi du 9 novembre 2015.
B.1.2. Artikel 10 van de wet van 31 december 1963 betreffende de B.1.2. L'article 10 de la loi du 31 décembre 1963 sur la protection
civiele bescherming (hierna : de wet van 31 december 1963) regelt, met civile (ci-après : la loi du 31 décembre 1963) règle, en vue de
het oog op de algemene organisatie van de brandweerdiensten, de l'organisation générale des services d'incendie, la répartition des
indeling van de gemeenten van iedere provincie in gewestelijke groepen communes de chaque province en groupes régionaux des classes X, Y et
van categorie X, Y en Z. Elke gewestelijke groep is samengesteld uit Z. Chaque groupe régional est composé de diverses communes regroupées
verscheidene gemeenten gegroepeerd rond een gemeente-groepscentrum, autour d'une commune-centre de groupe, à laquelle les autres communes
waarop de andere gemeenten van de gewestelijke groep (de « beschermde du groupe régional (les « communes protégées ») peuvent faire appel,
gemeenten ») een beroep kunnen doen, mits betaling van een forfaitaire moyennant le paiement d'une « redevance » forfaitaire et annuelle.
en jaarlijkse bijdrage. Die bijdrage wordt door de gouverneur Cette « redevance » est fixée par le gouverneur au moyen des critères
vastgesteld aan de hand van de criteria bedoeld in artikel 10, §§ 2 tot 4, van de wet van 31 december 1963. visés à l'article 10, §§ 2 à 4, de la loi du 31 décembre 1963.
Artikel 10, § 4, van de wet van 31 december 1963 voorziet in de L'article 10, § 4, de la loi du 31 décembre 1963 prévoit le paiement,
betaling, bij het einde van elk kwartaal, van een voorlopige bijdrage à la fin de chaque trimestre, d'une redevance provisoire relative à
met betrekking tot die periode, berekend op grond van de definitieve cette période, calculée sur la base de la redevance définitive qui est
bijdrage die verschuldigd is voor het vorige jaar. In de loop van het due pour l'année antérieure. Dans le courant de l'année suivante, le
volgende jaar geeft de gouverneur aan elke gemeente kennis van het gouverneur notifie à chaque commune la quote-part ou le montant
aandeel of van het definitieve bedrag van de bijdrage dat te haren définitif de la redevance qu'il lui incombe de supporter. La
laste komt. Het verschil tussen de voorlopige en de definitieve différence entre la redevance provisoire et la redevance définitive
bijdrage wordt, naar gelang van het geval, aan de est, selon le cas, payée à la commune-centre de groupe régional ou
gemeente-groepscentrum betaald of door deze terugbetaald. remboursée par celle-ci.
B.1.3. In de versie ervan vóór de wijziging bij artikel 2 van de wet B.1.3. Dans sa version antérieure à la modification apportée par
van 14 januari 2013 tot wijziging van de wet van 31 december 1963 l'article 2 de la loi du 14 janvier 2013 modifiant la loi du 31
betreffende de civiele bescherming (hierna : de wet van 14 januari décembre 1963 sur la protection civile (ci-après: la loi du 14 janvier
2013), kende het voormelde artikel 10 van de wet van 31 december 1963 2013), l'article 10, précité, de la loi du 31 décembre 1963 habilitait
aan de Koning de bevoegdheid toe om de normen vast te stellen die de
gouverneur moet toepassen bij het bepalen van het bedrag van de le Roi à fixer des normes que le gouverneur devait appliquer lorsqu'il
bijdrage voor de brandweerdiensten. Aan die machtiging was uitvoering fixait le montant de la redevance incendie. Cette habilitation avait
gegeven bij het koninklijk besluit van 25 oktober 2006 « tot été mise en oeuvre par l'arrêté royal du 25 octobre 2006 « déterminant
vaststelling van de normen voor de bepaling van de in aanmerking les normes applicables pour la fixation des frais admissibles et de la
komende kosten en het aandeel, bedoeld in artikel 10 van de wet van 31 quote-part prévus à l'article 10 de la loi du 31 décembre 1963 sur la
december 1963 betreffende de civiele bescherming ». Dat protection civile ». Cet arrêté d'exécution a toutefois été annulé par
uitvoeringsbesluit is evenwel vernietigd bij het arrest nr. 204.782 l'arrêt n° 204.782, du 4 juin 2010, de la section du contentieux
van 4 juni 2010 van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van administratif du Conseil d'Etat.
State. B.1.4. Met de wet van 14 januari 2013 heeft de wetgever willen B.1.4. Le législateur a voulu combler le vide juridique résultant de
tegemoetkomen aan het juridisch vacuüm dat door die vernietiging is cette annulation en adoptant la loi du 14 janvier 2013, et plus
ontstaan, met name door de principes van het koninklijk besluit van 25 particulièrement en insérant dans la loi elle-même les principes de
oktober 2006 in de wet zelf over te nemen (Parl. St., Kamer, l'arrêté royal du 25 octobre 2006 (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC
2012-2013, DOC 53-2457/001, pp. 3-4). Aldus beoogde de wetgever « de 53-2457/001, pp. 3-4). Le législateur visait ainsi à donner « aux
provinciegouverneurs de wettelijke basis te geven die hen toelaat om gouverneurs de province la base légale leur permettant de procéder à
over te gaan tot de definitieve regularisatie van de verdeling van de la régularisation définitive de la répartition des frais des services
kosten van de brandweerdiensten onder de gemeenten-groepscentra en de publics d'incendie entre les communes-centres de groupe et les
beschermde gemeenten » (ibid., p. 4). communes protégées » (ibid., p. 4).
Meer in het bijzonder werden de delegaties aan de Koning om de normen Plus particulièrement, le pouvoir conféré au Roi pour fixer les normes
te bepalen waarmee de gouverneur rekening moet houden, opgeheven en dont le gouverneur doit tenir compte a été abrogé et c'est désormais
worden voortaan in de wet zelf de criteria bepaald die de gouverneur le texte même de la loi qui établit les critères que le gouverneur
in aanmerking moet nemen bij het bepalen van het bedrag van de doit prendre en considération lorsqu'il fixe le montant de la
bijdrage voor de brandweerdiensten. redevance destinée à couvrir les frais des services d'incendie.
B.1.5. Er is evenwel onduidelijkheid gerezen over het temporele B.1.5. Il est toutefois apparu que le champ d'application temporel des
toepassingsgebied van de wijzigingen die bij de wet van 14 januari modifications apportées à l'article 10 du 31 décembre 1963 par la loi
2013 in artikel 10 van de wet van 31 december 1963 werden aangebracht du 14 janvier 2013 n'était pas suffisamment clair (Doc. parl.,
(Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1298/001, p. 25). Verschillende Chambre, 2014-2015, DOC 54-1298/001, p. 25). Plusieurs communes
gemeenten waren van oordeel dat het gewijzigde artikel 10 geen estimaient que l'article 10, modifié, ne saurait constituer la base
rechtsgrond kan bieden voor de vaststelling van de definitieve légale pour fixer le montant définitif de la redevance incendie pour
bijdrage voor de brandweerdiensten voor de jaren 2006 tot 2012, en les années 2006 à 2012 et ont dès lors attaqué, à la fois devant les
hebben daarom de beslissingen van de gouverneurs met betrekking tot tribunaux civils et devant le Conseil d'Etat, les décisions prises par
die periode aangevochten, zowel bij de burgerlijke rechtbanken als bij les gouverneurs concernant cette période.
de Raad van State. In die omstandigheid heeft de wetgever de in het geding zijnde Dans cette circonstance, le législateur a adopté la disposition en
bepaling aangenomen. Hij achtte het noodzakelijk « om, via een cause. Il a considéré qu'il était nécessaire de rappeler « par le
interpretatieve bepaling, te herhalen dat de wijzigingen die werden biais d'une disposition interprétative, [...] que les modifications
ingevoegd in de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele qui ont été introduites dans la loi du 31 décembre 1963 sur la
bescherming door de wet van 14 januari 2013 tot wijziging van de wet protection civile par la loi du 14 janvier 2013 modifiant la loi du 31
van 31 december 1963 worden toegepast vanaf hun datum van décembre 1963 trouvent à s'appliquer depuis leur date d'entrée en
inwerkingtreding, zijnde 17 februari 2013, op de beslissingen die de vigueur, à savoir le 17 février 2013, aux décisions [...] prises, à
provinciegouverneurs genomen hebben met betrekking tot de definitieve partir du 17 février 2013, par le gouverneur de province et relatives
verdeling van de in aanmerking komende kosten gemaakt door de à la répartition définitive des frais admissibles exposés par les
gemeenten-groepscentra sinds 1 januari 2006 » (Parl. St., Kamer, communes-centres de groupe depuis le 1er janvier 2006 » (Doc. parl.,
2014-2015, DOC 54-1298/001, p. 37). Chambre, 2014-2015, DOC 54-1298/001, p. 37).
Ten gronde Quant au fond
B.2. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken van het B.2. La Cour est invitée à examiner la compatibilité de l'article 14
voormelde artikel 14 van de wet van 9 november 2015 « houdende diverse de la loi du 9 novembre 2015 « portant des dispositions diverses
bepalingen Binnenlandse Zaken » met de artikelen 10 en 11 van de Intérieur » précité avec les articles 10 et 11 de la Constitution,
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 190 van de Grondwet, met combinés avec l'article 190 de la Constitution, avec l'article 2 du
artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek, met het algemene beginsel van
niet-retroactiviteit van de wetten, met het rechtszekerheidsbeginsel, Code civil, avec le principe général de la non-rétroactivité des lois,
met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het voormelde Verdrag. Volgens de verzoekende partijen voor het verwijzende rechtscollege en de tussenkomende partij voor het Hof zou de in het geding zijnde bepaling geen interpretatieve bepaling maar wel een retroactieve bepaling zijn die ertoe strekt het temporele toepassingsgebied van de wijzigingen die bij de wet van 14 januari 2013 werden aangebracht in artikel 10 van de wet van 31 december 1963, uit te breiden tot de bijdragen verschuldigd voor de jaren 2006 tot 2012. De Raad van State avec le principe de la sécurité juridique, avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme. Selon les parties requérantes devant la juridiction a quo et la partie intervenante devant la Cour, la disposition en cause ne serait pas une disposition interprétative mais bien une disposition rétroactive visant à étendre aux redevances dues pour les années 2006 à 2012 le champ d'application temporel des modifications apportées à l'article 10 de la loi du 31 décembre 1963 par la loi du 14 janvier 2013. Le
stelt het Hof vragen over de grondwettigheid van de in het geding Conseil d'Etat interroge la Cour au sujet de la constitutionnalité de
zijnde bepaling, in het bijzonder terwijl de wettigheid van la disposition en cause spécialement alors que la légalité de
beslissingen die door de provinciegouverneurs zijn genomen met décisions prises par les gouverneurs de province relativement à la
betrekking tot de definitieve verdeling van de in aanmerking komende répartition définitive des frais admissibles exposés par les
kosten gemaakt door de gemeenten-groepscentra wat de boekjaren 2009 en communes-centres de groupe relativement aux exercices 2009 et 2010 est
2010 betreft, voor hem wordt betwist. contestée devant lui.
B.3. Luidens artikel 84 van de Grondwet kan alleen de wet een B.3. Aux termes de l'article 84 de la Constitution, l'interprétation
authentieke uitlegging van de wetten geven. des lois par voie d'autorité n'appartient qu'à la loi.
Een wetsbepaling is interpretatief wanneer ze aan een wetsbepaling de Une disposition législative est interprétative quand elle confère à
betekenis geeft die de wetgever bij de aanneming ervan heeft willen une disposition législative le sens que, dès son adoption, le
geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het législateur a voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement
wezen van een dergelijke wetsbepaling dat zij terugwerkt tot op de recevoir. C'est donc le propre d'une telle disposition législative de
datum van inwerkingtreding van de wetsbepaling die zij interpreteert. sortir ses effets à la date d'entrée en vigueur de la disposition législative qu'elle interprète.
De waarborg van de niet-retroactiviteit van de wetten zou echter niet Toutefois, la garantie de la non-rétroactivité des lois ne pourrait
kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een wetsbepaling met être éludée par le seul fait qu'une disposition législative ayant un
terugwerkende kracht als een interpretatieve wetsbepaling zou worden effet rétroactif serait présentée comme une disposition législative
voorgesteld. interprétative.
B.4.1. In de parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde B.4.1. Dans les travaux préparatoires de la disposition en cause, il
bepaling wordt vermeld : est dit :
« Alle voorbereidende werkzaamheden van de wet van 14 januari 2013 « L'ensemble des travaux préparatoires de la loi du 14 janvier 2013
laten duidelijk de wil van de wetgever blijken om het de laisse apparaître clairement la volonté du législateur de permettre au
provinciegouverneur, die niet langer over een reglementaire basis
beschikte ingevolge de nietigverklaring door de Raad van State van het gouverneur de province de redémarrer la répartition définitive des
koninklijk besluit van 25 oktober 2006 (zie Doc. Kamer. 53-2457), frais des services publics d'incendie qui ne disposait plus d'une base
mogelijk te maken om de definitieve verdeling van de kosten van de réglementaire suite à l'annulation par le Conseil d'Etat de l'arrêté
openbare brandweerdiensten opnieuw te starten. De wet van 14 januari royal du 25 octobre 2006 (Voir Doc. Ch. 53-2457). La loi du 14 janvier
2013 zou haar doel volledig missen als zij enkel van toepassing zou 2013 manquerait totalement son objectif si elle ne devait s'appliquer
zijn op de verdeling van de kosten die gemaakt werden vanaf de
inwerkingtreding ervan aangezien, op het ogenblik van de qu'à la répartition des frais exposés à partir de son entrée en
nietigverklaring van de reglementaire basis door de Raad van State, de vigueur puisqu'au moment de l'annulation de la base réglementaire par
gouverneurs slechts waren overgegaan tot een definitieve verdeling tot le Conseil d'Etat, les gouverneurs n'avaient procédé à une répartition
het jaar 2005 (inbegrepen), 2006, 2007 of 2008 naargelang de définitive que jusqu'à l'année 2005 (y compris), 2006, 2007 ou 2008
provincies » (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1298/001, p. 37). selon les provinces » (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1298/001, p. 37).
De afdeling wetgeving van de Raad van State heeft in haar advies bij La section de législation du Conseil d'Etat a observé, dans son avis
het voorontwerp van wet opgemerkt : sur l'avant-projet de loi :
« Gelet op de context waarin de wet van 14 januari 2013 ' tot « Compte tenu du contexte dans lequel la loi du 14 janvier 2013 '
wijziging van de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele modifiant la loi du 31 décembre 1963 sur la protection civile ' a été
bescherming ' is aangenomen, en vooral gelet op het feit dat geen van adoptée et compte tenu surtout de ce qu'aucune de ses dispositions
de bijzondere bepalingen van die wet de wijzigingen die erbij worden particulières n'a modulé dans le temps les effets des modifications
aangebracht in de wet van 31 december 1963 ' betreffende de civiele qui ont été introduites par cette loi dans la loi du 31 décembre 1963
bescherming ' op verschillende data in werking laat treden, spreekt ' sur la protection civile ', il va de soi que ces modifications
het vanzelf dat die wijzigingen vanaf de datum van inwerkingtreding trouvent naturellement à s'appliquer depuis leur date d'entrée en
ervan, te weten 17 februari 2013, van toepassing zijn op de vigueur, à savoir le 17 février 2013, aux décisions que les
beslissingen die de provinciegouverneurs moeten nemen in verband met gouverneurs de province sont amenés à prendre relativement à la
de definitieve verdeling van de in aanmerking komende kosten gemaakt répartition définitive des frais admissibles exposés par les
door de gemeenten-groepscentra sinds 1 januari 2006 » (ibid., p. 82). communes-centres de groupe depuis le 1er janvier 2006 » (ibid., p. 82).
B.4.2. In de parlementaire voorbereiding van de wet van 14 januari B.4.2. Dans les travaux préparatoires de la loi du 14 janvier 2013,
2013 werden de wijzigingen van artikel 10 van de wet van 31 december les modifications apportées à l'article 10 de la loi du 31 décembre
1963 als volgt verantwoord : 1963 ont été justifiées comme suit :
« Naar aanleiding van dit arrest van de Raad van State [waarbij het « En conséquence de cet arrêt [du Conseil d'Etat annulant l'arrêté
koninklijk besluit van 25 oktober 2006 werd vernietigd,] beschikken de royal du 25 octobre 2006], les gouverneurs ne disposent plus de base
gouverneurs op dit ogenblik niet meer over enige wettelijke basis om légale pour procéder à la répartition des frais des services publics
over te gaan tot de verdeling van de kosten van de openbare d'incendie entre communes-centres de groupes et communes protégées.
brandweerdiensten tussen gemeenten-groepscentra en beschermde
gemeenten. Dit heeft tot gevolg dat de gemeenten-groepscentra sinds Les communes-centres de groupe ne perçoivent donc rien de plus, depuis
2006 geen cent méér ontvangen dan het bedrag van de 2006, que le montant des avances trimestrielles calculées légalement
kwartaalvoorschotten die wettelijk berekend zijn op basis van de sur la base de la dernière redevance définitivement arrêtée à ce jour,
laatste bijdrage die tot op heden definitief werd bepaald, te weten
die van het boekjaar 2006. à savoir celle de l'exercice 2006.
Deze voorschotten zijn volgens de minister ontoereikend ten opzichte La ministre indique que ces avances sont insuffisantes au regard de
van de verhoging van de werkelijke kosten : verhoging van de l'augmentation des frais réels : augmentation des charges de
personeelskosten, van de werkingskosten, van de materiaalkosten personnel, de fonctionnement, de matériel, etc. Il est donc
enzovoort. Teneinde voor enige transparantie in de gemeentelijke nécessaire, pour permettre une clarté dans la gestion des finances
financiën te kunnen zorgen, is het derhalve noodzakelijk de juridische communales, de rétablir la sécurité juridique en donnant aux
zekerheid te herstellen door de provinciegouverneurs de wettelijke gouverneurs de province la base légale leur permettant de procéder à
basis te verschaffen om over te gaan tot de definitieve regularisatie la régularisation définitive de la répartition des frais des services
van de verdeling van de kosten van de openbare brandweerdiensten publics d'incendie entre les communes-centres de groupe et les
tussen de gemeenten-groepscentra en de beschermde gemeenten » (Parl. communes protégées » (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2457/002,
St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2457/002, p. 4). p. 4).
Ook uit andere verklaringen afgelegd tijdens de parlementaire Il ressort également d'autres déclarations faites lors des travaux
voorbereiding blijkt de wil van de wetgever om de gouverneur een préparatoires que le législateur souhaitait donner au gouverneur une
rechtsgrond te verschaffen zodat hij kan overgaan tot de vaststelling base légale pour qu'il puisse fixer les montants définitifs de la
van de definitieve bijdragen voor de brandweerdiensten, verschuldigd redevance incendie due à partir de 2006. Ainsi, il a été souligné à
vanaf 2006. Zo werd herhaaldelijk benadrukt dat heel wat gemeenten een plusieurs reprises que bien des communes avaient accumulé, en ce qui
aanzienlijke achterstand hadden wat betreft de betaling van de kosten concerne le paiement des frais des services d'incendie, un retard
van de brandweerdiensten, die dringend moest worden verholpen considérable qui devait être rattrapé d'urgence (Compte rendu
(Integraal Verslag, Kamer, 2012-2013, 13 december 2012, CRIV 53 PLEN intégral, Chambre, 2012-2013, 13 décembre 2012, CRIV 53 PLEN 119, pp.
119, pp. 76 en 78). De minister van Binnenlandse Zaken bevestigde dat 76 et 78). La ministre de l'Intérieur a confirmé que « la
« de regularisatie [...] vanaf 2006 [zal] worden uitgevoerd op grond régularisation qui sera effectuée à partir de 2006 tiendra compte de
van de nieuwe wettelijke basis. De administratie werkt momenteel aan la nouvelle base légale. L'administration est en train d'établir le
de opstelling van de definitieve afrekening van de achterstand » décompte définitif des arriérés » (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n°
(Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-1886/2, p. 6). 5-1886/2, p. 6).
B.5. De in het geding zijnde bepaling werd aangenomen omdat B.5. La disposition en cause a été adoptée parce que plusieurs
verschillende gemeenten de beslissingen van de gouverneurs tot communes contestent les décisions des gouverneurs fixant le montant
vaststelling van de definitieve bijdrage voor de jaren 2006 tot 2012 définitif de la redevance pour les années 2006 à 2012, estimant que
betwisten, nu zij van oordeel zijn dat artikel 10 van de wet van 31 l'article 10 de la loi du 31 décembre 1963, tel qu'il a été modifié
december 1963, zoals gewijzigd bij de wet van 14 januari 2013, par la loi du 14 janvier 2013, ne peut constituer une base légale pour
daarvoor geen rechtsgrond kan bieden. ces décisions.
Die interpretatie van de wet van 14 januari 2013 door de gemeenten Cette interprétation donnée par les communes à la loi du 14 janvier
stemt niet overeen met de betekenis die de wetgever daaraan heeft 2013 n'est pas conforme au sens que le législateur a voulu donner à
willen geven bij de totstandkoming ervan en die in de in het geding celle-ci lors de son adoption et qui est précisé dans la disposition
zijnde bepaling wordt verduidelijkt, namelijk dat de bij die wet en cause, à savoir que les modifications apportées par cette loi sont
aangebrachte wijzigingen, vanaf de datum van hun inwerkingtreding, van applicables, dès leur entrée en vigueur, aux décisions que les
toepassing zijn op de beslissingen die de gouverneurs na die datum gouverneurs doivent prendre après cette date en ce qui concerne les
moeten nemen inzake de bijdragen in de kosten van de brandweerdiensten montants de la redevance destinée à couvrir les frais exposés par les
gemaakt sedert 1 januari 2006. services d'incendie depuis le 1er janvier 2006.
B.6. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen voor het B.6. Contrairement à ce qu'affirment les parties requérantes devant la
verwijzende rechtscollege en de tussenkomende partij voor het Hof juridiction a quo et la partie intervenante devant la Cour, les
aanvoeren, konden de wijzigingen die werden aangebracht bij de wet van
14 januari 2013 ook redelijkerwijze die betekenis krijgen sinds de modifications apportées par la loi du 14 janvier 2013 pouvaient aussi
aanneming ervan. raisonnablement recevoir ce sens dès leur adoption.
Artikel 10, § 4, 3°, van de wet van 31 december 1963 bepaalt weliswaar Certes, l'article 10, § 4, 3°, de la loi du 31 décembre 1963 dispose
dat de definitieve bijdragen « in de loop van het volgend jaar », que les montants définitifs de la redevance sont notifiés aux communes
zijnde het jaar volgend op datgene waarin de kosten van de concernées « dans le courant de l'année suivante », soit l'année qui
brandweerdiensten werden gemaakt, ter kennis worden gebracht van de suit celle au cours de laquelle les services d'incendie ont exposé des
betrokken gemeenten. Die bepaling bevat evenwel louter een termijn van frais. Cette disposition ne contient toutefois qu'un délai d'ordre et
orde en verhindert bijgevolg niet dat de definitieve bijdragen nog n'empêche donc pas que les montants définitifs de la redevance soient
worden vastgesteld en ter kennis gebracht na het verstrijken van die encore fixés et notifiés après que ce délai est expiré.
termijn. Voorts is de lezing die wordt verduidelijkt in de in het geding zijnde De plus, l'interprétation qui est précisée dans la disposition en
bepaling niet strijdig met het arrest nr. 124/2014 van 19 september cause n'est pas contraire à l'arrêt n° 124/2014, du 19 septembre 2014,
2014, waarin het Hof heeft vastgesteld « dat geen van het gemeen recht par lequel la Cour a constaté « que la loi du 14 janvier 2013 ne
afwijkende inwerkingtredingsbepaling is opgenomen in de wet van 14 contient aucune disposition d'entrée en vigueur s'écartant du droit
januari 2013, zodat de bestreden bepaling in werking is getreden tien commun, de sorte que la disposition attaquée est entrée en vigueur dix
dagen na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad ». Die jours après sa publication au Moniteur belge ». En effet, cette
lezing houdt immers niet in dat aan de wijzigingen die bij de wet van interprétation n'implique pas que les modifications apportées à la loi
14 januari 2013 werden aangebracht, terugwerkende kracht wordt du 14 janvier 2013 soient rétroactives. Le fait que ces modifications
verleend. Het feit dat die wijzigingen vanaf de datum van hun
inwerkingtreding van toepassing zijn op de beslissingen die na die s'appliquent dès leur entrée en vigueur aux décisions prises par les
datum door de gouverneurs worden genomen met betrekking tot de gouverneurs après cette date en ce qui concerne les montants
definitieve bijdragen in de kosten van de brandweerdiensten gemaakt définitifs de la redevance destinée à couvrir les frais exposés par
sedert 1 januari 2006, is het gewone gevolg van de onmiddellijke les services d'incendie depuis le 1er janvier 2006 est la simple
toepassing van de nieuwe wettelijke regel op alle feiten die zich na conséquence de l'application immédiate de la nouvelle règle légale à
zijn inwerkingtreding voordoen. tous les faits qui se sont produits après son entrée en vigueur.
B.7. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat de in het geding zijnde bepaling B.7. Il découle de ce qui précède que la disposition en cause est une
een interpretatieve bepaling is. De toepassing van de wijzigingen die disposition interprétative. L'application des modifications
bij de wet van 14 januari 2013 in artikel 10 van de wet van 31 introduites dans l'article 10 de la loi du 31 décembre 1963 sur la
december 1963 betreffende de civiele bescherming zijn ingevoerd, op de protection civile par la loi du 14 janvier 2013 aux décisions prises
beslissingen die na 17 februari 2013 door de provinciegouverneurs zijn après le 17 février 2013 par les gouverneurs de province relativement
genomen met betrekking tot de definitieve verdeling van de in à la répartition définitive des frais admissibles exposés par les
aanmerking komende kosten gemaakt door de gemeenten-groepscentra sinds
1 januari 2006 en waarvan de wettigheid voor de Raad van State wordt communes-centres de groupe depuis le 1er janvier 2006 dont la légalité
betwist, wordt bijgevolg verantwoord door het interpretatieve karakter est contestée devant le Conseil d'Etat se justifie dès lors par le
van de in het geding zijnde bepaling. caractère interprétatif de la disposition en cause.
Zonder dat het noodzakelijk is te onderzoeken of de gemeenten, te Sans qu'il soit nécessaire d'examiner la question de savoir si, en
dezen, artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens l'espèce, les communes peuvent invoquer les articles 6 de la
en artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag kunnen Convention européenne des droits de l'homme et 1er du Premier
aanvoeren, volstaat het vast te stellen dat de inaanmerkingneming van Protocole additionnel à cette Convention, il suffit de constater que
die bepalingen niet tot een verschillend antwoord kan leiden. la prise en considération de ces dispositions ne saurait conduire à
une réponse différente.
B.8. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. B.8. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 14 van de wet van 9 november 2015 « houdende diverse L'article 14 de la loi du 9 novembre 2015 « portant dispositions
bepalingen Binnenlandse Zaken » schendt niet de artikelen 10 en 11 van diverses Intérieur » ne viole pas les articles 10 et 11 de la
de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 190 ervan, met het Constitution, combinés avec l'article 190 de celle-ci, avec le
algemene beginsel van niet-retroactiviteit van de wetten, met het principe général de non-rétroactivité des lois, avec le principe de la
rechtszekerheidsbeginsel, met artikel 6 van het Europees Verdrag voor sécurité juridique, avec l'article 6 de la Convention européenne des
de rechten van de mens en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend droits de l'homme et avec l'article 1er du Premier Protocole
Protocol bij dat Verdrag. additionnel à ladite Convention.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 1 juni 2017. la Cour constitutionnelle, le 1er juin 2017.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
J. Spreutels J. Spreutels
^