← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 166/2016 van 22 december 2016 Rolnummer 6282 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van
eerste aanleg Luik, afdeling Hoei. Het Grondwettelijk samengesteld uit de voorzitters
J. Spreutels en E. De Groot, en de rechters L. Lavrysen, A. Alen, J(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 166/2016 van 22 december 2016 Rolnummer 6282 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Hoei. Het Grondwettelijk samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de rechters L. Lavrysen, A. Alen, J(...) | Extrait de l'arrêt n° 166/2016 du 22 décembre 2016 Numéro du rôle : 6282 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 3 du Code judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de Liège, division Huy. La Cour constitutio composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snapp(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 166/2016 van 22 december 2016 | Extrait de l'arrêt n° 166/2016 du 22 décembre 2016 |
| Rolnummer 6282 | Numéro du rôle : 6282 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 3 van het | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 3 du Code |
| Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg | judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de Liège, |
| Luik, afdeling Hoei. | division Huy. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de | composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. |
| rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
| Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
| Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 4 november 2015 in zake Laurent Veckmans tegen de nv « | Par jugement du 4 novembre 2015 en cause de Laurent Veckmans contre la |
| EDF Luminus », waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | SA « EDF Luminus », dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
| ingekomen op 6 november 2015, heeft de Rechtbank van eerste aanleg | Cour le 6 novembre 2015, le Tribunal de première instance de Liège, |
| Luik, afdeling Hoei, de volgende prejudiciële vraag gesteld : | division Huy, a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek de artikelen 10 en 11 | « L'article 3 du Code judiciaire viole-t-il les articles 10 et 11 de |
| van de Grondwet in zoverre het tot gevolg heeft dat een wet die het | la Constitution en ce qu'il a pour effet qu'une loi modificative du |
| bedrag van de aanleg wijzigt, onmiddellijk van toepassing is op de | taux de ressort est immédiatement applicable aux jugements rendus |
| vonnissen die na de datum van inwerkingtreding van die wet zijn | |
| gewezen, zonder dat rekening wordt gehouden met de datum van het | après la date d'entrée en vigueur de cette loi, sans qu'il soit tenu |
| inleiden van de zaak voor de eerste rechter en/of met de datum van het | compte de la date d'introduction de l'affaire devant le premier juge |
| instellen van de vorderingen die voor hem zijn geformuleerd en die | et/ou de la date d'introduction des demandes qui sont formulées devant |
| bepalend zijn voor de berekening van dat bedrag ? ». | lui et qui conditionnent le calcul de ce taux ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : | B.1. L'article 3 du Code judiciaire dispose : |
| « De wetten op de rechterlijke organisatie, de bevoegdheid en de | « Les lois d'organisation judiciaire, de compétence et de procédure |
| rechtspleging zijn van toepassing op de hangende rechtsgedingen, | sont applicables aux procès en cours sans dessaisissement cependant de |
| zonder dat die worden onttrokken aan de instantie van het gerecht | |
| waarvoor zij op geldige wijze aanhangig zijn, en behoudens de | la juridiction qui, à son degré, en avait été valablement saisie et |
| uitzonderingen bij de wet bepaald ». | sauf les exceptions prévues par la loi ». |
| B.2.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of de voormelde bepaling | B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour si la disposition précitée est |
| bestaanbaar is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie « | compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination « en ce |
| in zoverre [zij] tot gevolg heeft dat een wet die het bedrag van de | |
| aanleg wijzigt, onmiddellijk van toepassing is op de vonnissen die na | qu' [elle] a pour effet qu'une loi modificative du taux de ressort est |
| de datum van inwerkingtreding van die wet zijn gewezen, zonder dat | immédiatement applicable aux jugements rendus après la date d'entrée |
| rekening wordt gehouden met de datum van het inleiden van de zaak voor | en vigueur de cette loi, sans qu'il soit tenu compte de la date |
| de eerste rechter en/of met de datum van het instellen van de | d'introduction de l'affaire devant le premier juge et/ou de la date |
| vorderingen die voor hem zijn geformuleerd en die bepalend zijn voor | d'introduction des demandes qui sont formulées devant lui et qui |
| de berekening van dat bedrag ». | conditionnent le calcul de ce taux ». |
| B.2.2. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag en uit de | B.2.2. Il ressort du libellé de la question préjudicielle et de la |
| verwijzingsbeslissing blijkt dat bij de rechter hoger beroep is | décision de renvoi que le juge est saisi de l'appel d'une décision |
| ingesteld tegen een beslissing die door een vrederechter werd gewezen | |
| op 4 september 2014, zijnde na de inwerkingtreding van de artikelen | rendue par un juge de paix, le 4 septembre 2014, soit après l'entrée |
| 136 en 274 van de wet van 30 juli 2013 betreffende de invoering van | en vigueur des articles 136 et 274 de la loi du 30 juillet 2013 |
| portant création d'un tribunal de la famille et de la jeunesse. | |
| een familie- en jeugdrechtbank. Artikel 136 van de voormelde wet, die | L'article 136 de la loi précitée, entrée en vigueur, aux termes de |
| luidens artikel 274 van dezelfde wet in werking is getreden op 1 | l'article 274 de la même loi, le 1er septembre 2014, a modifié le taux |
| september 2014, heeft het bedrag van de aanleg van de in eerste aanleg | de ressort des décisions rendues en première instance, de sorte que, |
| gewezen beslissingen gewijzigd zodat, met toepassing van het voormelde | |
| artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, het aan de verwijzende rechter | par application de l'article 3 du Code judiciaire précité, l'appel du |
| voorgelegde hoger beroep tegen het vonnis onontvankelijk is, aangezien | |
| het bedrag van de vordering die het voorwerp uitmaakt van het hoger | jugement soumis au juge a quo est irrecevable, le montant de la |
| beroep lager is dan het nieuwe bedrag van de aanleg. | demande qui fait l'objet de l'appel étant inférieur au nouveau taux de |
| Uit de combinatie, met artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, van de | ressort. Il résulterait de la combinaison, avec l'article 3 du Code judiciaire, |
| twee bepalingen van de wet van 30 juli 2013 die, volgens de | des deux dispositions de la loi du 30 juillet 2013, qui, selon le juge |
| verwijzende rechter, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | a quo, ne violent manifestement pas les articles 10 et 11 de la |
| klaarblijkelijk niet schenden, zou een verschil in behandeling tussen | Constitution, une différence de traitement entre les justiciables |
| rechtzoekenden voortvloeien naargelang zij vóór of na 1 september 2014 | selon qu'ils ont introduit, avant ou après le 1er septembre 2014, un |
| hoger beroep hebben ingesteld tegen een door een vrederechter gewezen | appel contre un jugement rendu par un juge de paix, dont l'enjeu est |
| vonnis waarvan de inzet lager is dan 1.860 euro. | inférieur à 1.860 euros. |
| B.2.3. Aangezien de vaststelling van het bedrag van de aanleg niet het | B.2.3. La fixation du taux de ressort ne faisant pas l'objet de la |
| voorwerp vormt van de prejudiciële vraag, zoals het is omschreven in | question préjudicielle, tel qu'il a été circonscrit en B.2.2, c'est |
| B.2.2, is het de onmiddellijke toepassing van het nieuwe bedrag van de | l'application immédiate du nouveau taux de ressort aux jugements |
| aanleg op de vonnissen die zijn gewezen op het ogenblik van de | rendus au moment de l'entrée en vigueur de la loi nouvelle qui est la |
| inwerkingtreding van de nieuwe wet, die de oorzaak is van het verschil | cause de la différence de traitement soumise au contrôle de la Cour. |
| in behandeling dat ter toetsing aan het Hof wordt voorgelegd. | |
| B.3. Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek bevestigt het algemeen | B.3. L'article 3 du Code judiciaire consacre le principe général de |
| rechtsbeginsel van de onmiddellijke toepassing van de wetten op de | droit de l'application immédiate des lois d'organisation judiciaire, |
| rechterlijke organisatie, de bevoegdheid en de rechtspleging. | de compétence et de procédure. |
| Aangezien die onmiddellijke toepassing slechts geldt « behoudens de | Etant donné que cette application immédiate ne vaut que « sauf les |
| uitzonderingen bij de wet bepaald », kan dat artikel 3 op zichzelf | exceptions prévues par la loi », cet article 3 ne peut en soi violer |
| beschouwd de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet schenden. Het | les articles 10 et 11 de la Constitution. La différence de traitement |
| verschil in behandeling als gevolg van de onmiddellijke toepassing | par suite de l'application immédiate découle nécessairement de |
| vloeit noodzakelijkerwijze voort uit het ontbreken van een wettelijke | l'absence d'un régime légal prévoyant une dérogation à cette règle. |
| regeling die in een afwijking van die regel voorziet. | |
| B.4. Het komt in beginsel de wetgever toe om de inwerkingtreding van | B.4. Il appartient en principe au législateur de régler l'entrée en |
| een nieuwe wet te regelen en uit te maken of hij al dan niet dient te | vigueur d'une loi nouvelle et de décider de prévoir ou non une |
| voorzien in een afwijking van de regel die in artikel 3 van het | dérogation à la règle contenue dans l'article 3 du Code judiciaire. |
| Gerechtelijk Wetboek is vervat. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet | Les articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si la date |
| zijn slechts geschonden indien het tijdstip van inwerkingtreding tot | d'entrée en vigueur établit une différence de traitement dépourvue de |
| een verschil in behandeling leidt waarvoor geen redelijke | justification raisonnable ou s'il est porté une atteinte |
| verantwoording bestaat of indien aan het vertrouwensbeginsel op | |
| buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. | disproportionnée au principe de confiance. |
| B.5. Te dezen heeft artikel 274 van de wet van 30 juli 2013 de datum | B.5. En l'espèce, l'article 274 de la loi du 30 juillet 2013 a fixé la |
| van inwerkingtreding vastgesteld van artikel 136, dat onder meer het | date d'entrée en vigueur de l'article 136, qui a modifié le taux de |
| bedrag van de aanleg heeft gewijzigd dat volgens artikel 617, eerste | ressort applicable notamment, selon l'article 617, alinéa 1er, du Code |
| lid, van het Gerechtelijk Wetboek van toepassing is op de door een | |
| vrederechter gewezen vonnissen. Aldus is, ingevolge de toepassing van | judiciaire, aux jugements rendus par le juge de paix. Ainsi, par |
| artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, het nieuwe bedrag van de | l'effet de l'application de l'article 3 du Code judiciaire, le nouveau |
| aanleg van toepassing op alle vonnissen die door de vrederechters zijn | taux de ressort s'applique à tous les jugements rendus par les juges |
| gewezen na 1 september 2014. | de paix après le 1er septembre 2014. |
| B.6. De wetgever vermocht op rechtmatige wijze ervan uit te gaan dat | B.6. Le législateur a pu légitimement considérer qu'il ne devait pas |
| hij te dezen geen uitzondering diende te maken op het beginsel van de | faire d'exception, en l'espèce, au principe de l'application immédiate |
| onmiddellijke toepassing van de wetten op de rechterlijke organisatie, | des lois d'organisation judiciaire, de compétence et de procédure, tel |
| de bevoegdheid en de rechtspleging, zoals het is verankerd in artikel | |
| 3 van het Gerechtelijk Wetboek en dat, volgens een vaste rechtspraak, | qu'il est consacré par l'article 3 du Code judiciaire et qui implique, |
| impliceert dat, in geval van wijziging van de wetgeving inzake de | |
| rechtsmiddelen, de wet die op de dag van de beslissing van kracht is, | selon une jurisprudence constante, que, en cas de modification de la |
| de rechtsmiddelen regelt die daartegen openstaan. | législation relative aux voies de recours, c'est la loi en vigueur au |
| Weliswaar heeft de onmiddellijke inwerkingtreding van de nieuwe wet, | jour de la décision qui règle les voies de recours contre celle-ci. |
| in de hypothese die de verwijzende rechter beoogt, tot gevolg dat het | Certes, l'entrée en vigueur immédiate de la loi nouvelle, dans |
| hoger beroep niet ontvankelijk is ratione summae, terwijl het dat wel | l'hypothèse visée par le juge a quo, a pour conséquence que l'appel |
| zou zijn geweest indien het vonnis waartegen hoger beroep is | n'est pas recevable ratione summae alors qu'il l'aurait été si le |
| ingesteld, was uitgesproken vóór de inwerkingtreding van het nieuwe | jugement dont appel avait été prononcé avant l'entrée en vigueur du |
| bedrag van de aanleg. | nouveau taux de ressort. |
| Die vaststelling kan evenwel niet volstaan om tot een schending van de | Ce constat ne suffit toutefois pas pour conclure à une violation des |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet te besluiten. Elke wetswijziging | articles 10 et 11 de la Constitution. A peine de rendre impossible |
| zou onmogelijk worden indien zou worden aangenomen dat een nieuwe | toute modification législative, il ne peut être considéré qu'une |
| bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zou schenden om de | disposition nouvelle viole les articles 10 et 11 de la Constitution |
| enkele reden dat zij de toepassingsvoorwaarden van de vroegere | par cela seul qu'elle modifie les conditions d'application de la |
| wetgeving wijzigt, om de enkele reden dat zij de berekeningen in de | législation ancienne ou pour le seul motif qu'elle déjouerait les |
| war zou sturen van diegenen die op de vroegere situatie zijn | |
| voortgegaan of om de enkele reden dat zij de verwachtingen van een | calculs de ceux qui se sont fiés à la situation ancienne ou qu'elle |
| partij in een rechtsgeding zou dwarsbomen. | déjouerait les attentes d'une partie à un procès. |
| Door niet af te wijken van de in artikel 3 van het Gerechtelijk | En ne dérogeant pas à la réglementation contenue dans l'article 3 du |
| Wetboek vervatte regeling, heeft de wetgever geen afbreuk gedaan aan | Code judiciaire, le législateur n'a pas porté atteinte aux attentes |
| rechtmatige verwachtingen van een categorie van rechtzoekenden. In | légitimes d'une catégorie de justiciables. Dans les litiges civils, il |
| burgerrechtelijke geschillen bestaat geen algemeen beginsel dat het | n'existe aucun principe général garantissant le droit à un double |
| recht op een dubbele aanleg waarborgt en de wijziging van het bedrag | degré de juridiction et la modification du taux de ressort telle |
| van de aanleg zoals zij volgt uit artikel 617 van het Gerechtelijk | qu'elle résulte de l'article 617 du Code judiciaire, modifié par |
| Wetboek, gewijzigd bij artikel 136 van de wet van 30 juli 2013, geldt | l'article 136 de la loi du 30 juillet 2013, s'applique à tous les |
| voor alle door vrederechters gewezen vonnissen waarvan het bedrag | jugements rendus par les juges de paix dont le montant est inférieur à |
| lager is dan 1.860 euro. | 1.860 euros. |
| B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek schendt de artikelen 10 en 11 | L'article 3 du Code judiciaire ne viole pas les articles 10 et 11 de |
| van de Grondwet niet in zoverre het tot gevolg heeft dat een wet die | la Constitution en ce qu'il a pour effet qu'une loi modificative du |
| het bedrag van de aanleg wijzigt, onmiddellijk van toepassing is op de | taux de ressort est immédiatement applicable aux jugements rendus par |
| vonnissen die na de datum van inwerkingtreding van die wet door een | |
| vrederechter zijn gewezen, zonder dat rekening wordt gehouden met de | un juge de paix après la date d'entrée en vigueur de cette loi, sans |
| datum van het inleiden van de zaak voor de eerste rechter of met de | qu'il soit tenu compte de la date d'introduction de l'affaire devant |
| datum van het instellen van de vorderingen die voor hem zijn | le premier juge ou de la date d'introduction des demandes qui sont |
| geformuleerd en die bepalend zijn voor de berekening van dat bedrag. | formulées devant lui et qui conditionnent le calcul de ce taux. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 22 december 2016. | la Cour constitutionnelle, le 22 décembre 2016. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |