← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 140/2016 van 10 november 2016 Rolnummer 6254 In zake : de
prejudiciële vragen betreffende de artikelen 2.6.1, § 3, 4°, en 2.6.2, § 2, eerste lid,
van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de N Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en
J. Spreutels, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 140/2016 van 10 november 2016 Rolnummer 6254 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 2.6.1, § 3, 4°, en 2.6.2, § 2, eerste lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de N Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 140/2016 du 10 novembre 2016 Numéro du rôle : 6254 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 2.6.1, § 3, 4°, et 2.6.2, § 2, alinéa 1 er , du Code flamand de l'aménagement du territ La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 140/2016 van 10 november 2016 | Extrait de l'arrêt n° 140/2016 du 10 novembre 2016 |
Rolnummer 6254 | Numéro du rôle : 6254 |
In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 2.6.1, § 3, | En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 2.6.1, |
4°, en 2.6.2, § 2, eerste lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke | § 3, 4°, et 2.6.2, § 2, alinéa 1er, du Code flamand de l'aménagement |
Ordening, gesteld door de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg | du territoire, posées par le Tribunal de première instance |
te Brussel. | néerlandophone de Bruxelles. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de | composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. |
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter E. De Groot, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président E. De Groot, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
Bij vonnis van 27 juli 2015 in zake de bvba « P. Van De Riet » tegen | Par jugement du 27 juillet 2015, en cause de la SPRL « P. Van De Riet |
het Vlaamse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | » contre la Région flamande, dont l'expédition est parvenue au greffe |
ingekomen op 5 augustus 2015, heeft de Nederlandstalige Rechtbank van | de la Cour le 5 août 2015, le Tribunal de première instance |
eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | néerlandophone de Bruxelles a posé les questions préjudicielles |
« 1. Schendt artikel 2.6.1, § 3, 4°, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke | suivantes : « 1. L'article 2.6.1, § 3, 4°, du Code flamand de l'aménagement du |
Ordening de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, artikel 16 van de | territoire viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, |
Grondwet en/of artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het | l'article 16 de la Constitution et/ou l'article 1 du Premier Protocole |
Europese Verdrag voor de rechten van de mens doordat het bepaalt dat | additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme en ce |
enkel de eerste 50 meter vanaf de rooilijn in aanmerking komt voor | qu'il dispose que seuls les 50 premiers mètres à partir de |
planschade, terwijl de dieper liggende stukken van hetzelfde geheel - | l'alignement sont pris en considération pour les dommages résultant de |
la planification spatiale, alors que les terrains du même ensemble | |
die doorgaans in hun geheel als bouwgrond of als verkavelbare grond | situés plus en profondeur - lesquels ont généralement été négociés |
werden verhandeld - niet per definitie niet voor bebouwing in | dans leur ensemble comme terrain à bâtir ou terrain lotissable - ne |
peuvent pas, par définition, ne pas entrer en ligne de compte pour | |
aanmerking kunnen komen ? | recevoir une construction ? |
2. Schendt artikel 2.6.2, § 2, eerste lid, van de Vlaamse Codex | 2. L'article 2.6.2, § 2, alinéa 1er, du Code flamand de l'aménagement |
Ruimtelijke Ordening de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, artikel 16 | du territoire viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, |
van de Grondwet en/of artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij | l'article 16 de la Constitution et/ou l'article 1 du Premier Protocole |
additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme en ce | |
het Europese Verdrag voor de rechten van de mens doordat het bepaalt | qu'il dispose que l'indemnité accordée pour des dommages résultant de |
dat de planschadevergoeding slechts 80 % bedraagt van de | la planification spatiale ne s'élève qu'à 80 % de la moins-value, ce |
waardevermindering, hetgeen een onevenredig zware last zou zijn die | qui représenterait une charge excessive que doivent supporter les |
eigenaars in het algemeen belang moeten dragen wanneer hun goed | propriétaires dans l'intérêt général, lorsque leur bien est frappé |
getroffen wordt door een bouwverbod dat uit een ruimtelijk | d'une interdiction de bâtir qui résulte d'un plan d'exécution spatial |
uitvoeringsplan volgt ? ». | ? ». |
(...) | (...) |
III. Ten gronde | III. Sur le fond |
(...) | (...) |
B.1.1. De Vlaamse Regering heeft op 23 oktober 2015 een memorie en op | B.1.1. Le Gouvernement flamand a introduit un mémoire le 23 octobre |
14 december 2015 een memorie van antwoord ingediend. In haar memorie | 2015 et un mémoire en réponse le 14 décembre 2015. Dans ce dernier, il |
van antwoord heeft zij zich het recht voorbehouden « om, indien nodig, | s'est réservé le droit « de répliquer, si nécessaire, aux observations |
nog te repliceren op de opmerkingen die in de eventuele memorie van | qui seraient formulées dans l'éventuel mémoire en réponse des parties |
antwoord van de [tussenkomende] partijen nog zouden worden | |
geformuleerd ». Op 18 februari 2016 heeft de Vlaamse Regering een | [intervenantes] ». Le 18 février 2016, le Gouvernement flamand a |
aanvullende memorie ingediend, waar zij antwoordt op de middelen die | introduit un mémoire complémentaire, dans lequel il répond aux moyens |
in de memorie van antwoord van de eerste tussenkomende partij zijn uiteengezet. | exposés dans le mémoire en réponse de la première partie intervenante. |
B.1.2. Artikel 89, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | B.1.2. L'article 89, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
het Grondwettelijk Hof bepaalt : | la Cour constitutionnelle dispose : |
« Wanneer het Hof, bij wijze van prejudiciële beslissing, uitspraak | « Lorsque la Cour statue, à titre préjudiciel, sur les questions |
doet op vragen als bedoeld in artikel 26, zendt de griffier een | visées à l'article 26, le greffier transmet une copie des mémoires |
afschrift van de ingediende memories aan de andere partijen die een | déposés aux autres parties ayant déposé un mémoire. Elles disposent |
memorie hebben ingediend. Deze beschikken dan over dertig dagen vanaf | |
de dag van ontvangst om aan de griffie een memorie van antwoord te | alors de trente jours à dater du jour de la réception pour faire |
doen geworden. Bij het verstrijken van die termijn zendt de griffier | parvenir au greffe un mémoire en réponse. A l'expiration de ce délai, |
een afschrift van de ingediende memories van antwoord aan de partijen | le greffier transmet aux parties ayant introduit [un mémoire], une |
die een memorie hebben ingediend ». | copie des mémoires [en] réponse déposés ». |
Uit die bepaling volgt dat in een aanvullende memorie van de Vlaamse | Il résulte de cette disposition qu'un mémoire complémentaire du |
Regering niet is voorzien en zij derhalve niet ontvankelijk is. | Gouvernement flamand n'est pas prévu et n'est dès lors pas recevable. |
Wat betreft de in het geding zijnde bepalingen | Quant aux dispositions en cause |
B.2.1. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de | B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour si les articles 2.6.1, § 3, 4°, |
artikelen 2.6.1, § 3, 4°, en 2.6.2, § 2, eerste lid, van de Vlaamse | et 2.6.2, § 2, alinéa 1er, du Code flamand de l'aménagement du |
Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) de artikelen 10, 11 en 16 van de | territoire violent les articles 10, 11 et 16 de la Constitution, |
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 1 van het | combinés ou non avec l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la |
Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten | Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'ils disposent |
que seuls les cinquante premiers mètres à partir de l'alignement sont | |
van de mens, schenden, doordat ze bepalen dat enkel de eerste vijftig | pris en considération pour l'indemnisation des dommages résultant de |
la planification spatiale (première question préjudicielle) et que | |
meter vanaf de rooilijn in aanmerking komen voor planschadevergoeding | l'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale ne |
(eerste prejudiciële vraag) en dat de planschadevergoeding slechts 80 pct. bedraagt van de waardevermindering (tweede prejudiciële vraag). B.2.2. Daar beide prejudiciële vragen betrekking hebben op de mogelijke ongrondwettigheid van een beperking van de door de overheid verschuldigde planschadevergoeding, worden beide vragen gezamenlijk behandeld. B.3.1. De ruimtelijke ordening van het Vlaamse Gewest, de provincies en de gemeenten wordt vastgelegd in ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verordeningen (artikel 1.1.3 van de VCRO). De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte wordt beheerd ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang worden gebracht. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op die manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit | s'élève qu'à 80 % de la moins-value (seconde question préjudicielle). B.2.2. Les deux questions préjudicielles sont examinées conjointement, étant donné qu'elles portent toutes deux sur l'éventuelle inconstitutionnalité d'une limitation de l'indemnité due par l'autorité pour les dommages résultant de la planification spatiale. B.3.1. L'aménagement du territoire de la Région flamande, des provinces et des communes est déterminé dans des schémas de structure d'aménagement, des plans d'exécution spatiaux et des règlements (article 1.1.3 du Code flamand de l'aménagement du territoire). L'aménagement du territoire est axé sur un développement spatial durable, gérant l'espace disponible au profit de la présente génération, sans pour autant compromettre les besoins des générations futures. A cet effet, les besoins spatiaux des différentes activités sociales sont simultanément comparés. La portée spatiale, l'impact environnemental et les conséquences culturelles, économiques, esthétiques et sociales sont pris en compte. C'est ainsi que l'on cherche à optimiser la qualité spatiale (article 1.1.4 du Code flamand |
(artikel 1.1.4 van de VCRO). | de l'aménagement du territoire). |
B.3.2. Onder ruimtelijk structuurplan wordt verstaan een | B.3.2. « Par schéma de structure d'aménagement », il convient |
beleidsdocument dat het kader aangeeft voor de gewenste ruimtelijke | d'entendre « un document politique traçant le cadre de la structure |
spatiale voulue. Il présente une vision à long terme du développement | |
structuur. Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke | spatial de la zone concernée. Il vise la cohérence dans la |
ontwikkeling van het gebied in kwestie. Het is erop gericht samenhang | préparation, l'établissement et l'exécution des décisions ayant trait |
te brengen in de voorbereiding, de vaststelling en de uitvoering van | à l'aménagement du territoire » (article 2.1.1, alinéa 1er, du Code |
beslissingen die de ruimtelijke ordening aanbelangen (artikel 2.1.1, | flamand de l'aménagement du territoire). Les schémas de structure |
eerste lid, van de VCRO). Ruimtelijke structuurplannen bestaan op drie | d'aménagement sont établis à trois niveaux : au niveau de la Région |
niveaus : het niveau van het Vlaamse Gewest, het provinciale niveau en | flamande, au niveau provincial et au niveau communal (article 2.1.1, |
het gemeentelijke niveau (artikel 2.1.1, tweede lid, van de VCRO). De | alinéa 2, du Code flamand de l'aménagement du territoire). Les schémas |
ruimtelijke structuurplannen zijn enkel bindend voor de overheid die | de structure d'aménagement ne sont contraignants que pour l'autorité |
het structuurplan heeft opgesteld en voor de daaraan ondergeschikte | qui a établi le schéma de structure et pour les instances subordonnées |
overheden. Zij vormen geen beoordelingsgrond voor vergunningsaanvragen | à celle-ci. Ils ne constituent pas un fondement pour l'examen des |
(artikel 2.1.2, § 7, van de VCRO). | demandes de permis (article 2.1.2, § 7, du Code flamand de |
l'aménagement du territoire). | |
De ruimtelijke uitvoeringsplannen worden op dezelfde niveaus opgemaakt | Les plans d'exécution spatiaux sont établis aux mêmes niveaux (article |
(artikel 2.2.1, § 1, van de VCRO). Zij bevatten concrete | 2.2.1, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du territoire). Ils |
stedenbouwkundige voorschriften inzake bestemming, inrichting en | contiennent des prescriptions urbanistiques concrètes en matière de |
destination, d'aménagement et de gestion du territoire concerné, qui | |
beheer van het betrokken grondgebied, die een beoordelingsgrond vormen | constituent un fondement pour l'examen des permis (article 4.3.1, § 1er, |
voor vergunningen (artikel 4.3.1, § 1, 1°, van de VCRO). Ruimtelijke | 1°, du Code flamand de l'aménagement du territoire). Les plans |
uitvoeringsplannen kunnen te allen tijde geheel of gedeeltelijk worden | d'exécution spatiaux peuvent à tous moments être remplacés, en tout ou |
vervangen (artikel 2.2.2, § 2, eerste lid, van de VCRO), zodat de | en partie (article 2.2.2, § 2, alinéa 1er, du Code flamand de |
rechtsonderhorigen er niet wettig op kunnen vertrouwen dat de erin | l'aménagement du territoire), de sorte que les justiciables ne peuvent |
pas légitimement tabler sur le maintien sans modification, dans le | |
vervatte stedenbouwkundige voorschriften in de toekomst ongewijzigd | futur, des prescriptions urbanistiques qu'ils contiennent (voir, entre |
behouden blijven (zie o.a. RvS, 17 maart 2010, nr. 202.011). | autres, CE, 17 mars 2010, n° 202.011). |
B.3.3. De ruimtelijke uitvoeringsplannen kunnen erfdienstbaarheden van | B.3.3. Les plans d'exécution spatiaux peuvent faire naître des |
openbaar nut doen ontstaan en eigendomsbeperkingen inhouden, met | servitudes d'utilité publique et comporter des restrictions du droit |
inbegrip van een bouwverbod. In bepaalde gevallen kan een bouw- of | de propriété, y compris des interdictions de bâtir. Dans certains cas, |
une interdiction de bâtir ou de lotir peut donner lieu à une | |
verkavelingsverbod aanleiding geven tot een beperkte schadevergoeding, | indemnisation limitée, appelée indemnisation des dommages résultant de |
planschadevergoeding genaamd (artikel 2.6.1, § 1, van de VCRO). | la planification spatiale (article 2.6.1, § 1er, du Code flamand de |
l'aménagement du territoire). | |
De waardevermindering die voor de planschadevergoeding in aanmerking | La moins-value entrant en ligne de compte pour une indemnisation des |
komt, dient te worden geraamd als het verschil tussen de waarde van | dommages résultant de la planification spatiale doit être estimée en |
dat goed op het ogenblik van de verwerving, geactualiseerd tot op de | calculant la différence entre la valeur du bien au moment de |
dag van het ontstaan van het recht op schadevergoeding, verhoogd met | l'acquisition, actualisée jusqu'au jour de la naissance du droit à |
de lasten en kosten, vóór de inwerkingtreding van het ruimtelijk | l'indemnisation, majorée des charges et frais, avant l'entrée en |
uitvoeringsplan en de waarde van dat goed op het ogenblik van het | vigueur du plan d'exécution spatial, et la valeur de ce bien au moment |
ontstaan van het recht op schadevergoeding na de inwerkingtreding van | de la naissance du droit à l'indemnisation, après l'entrée en vigueur |
dat ruimtelijk uitvoeringsplan (artikel 2.6.2, § 1, eerste lid, van de | de ce plan d'exécution spatial (article 2.6.2, § 1er, alinéa 1er, du |
VCRO). | Code flamand de l'aménagement du territoire). |
B.3.4. Planschadevergoeding wordt toegekend wanneer, op basis van een | B.3.4. Une indemnisation des dommages résultant de la planification |
in werking getreden ruimtelijk uitvoeringsplan, een perceel niet meer | spatiale est accordée lorsque, en vertu d'un plan d'exécution spatial |
in aanmerking komt voor een vergunning om te bouwen of te verkavelen, | entré en vigueur, une parcelle ne peut plus faire l'objet d'un permis |
terwijl het de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van dat | de bâtir ou de lotir, alors que c'était encore le cas la veille de |
definitieve plan wel in aanmerking kwam voor een vergunning om te | l'entrée en vigueur de ce plan définitif (article 2.6.1, § 2, du Code |
bouwen of te verkavelen (artikel 2.6.1, § 2, van de VCRO). | flamand de l'aménagement du territoire). |
B.4.1. Artikel 2.6.1, § 3, van de VCRO bepaalt : | B.4.1. L'article 2.6.1, § 3, du Code flamand de l'aménagement du |
territoire dispose : | |
« Voor de toepassing van planschadevergoeding moet bovendien aan | « Pour l'application de l'indemnisation des dommages résultant de la |
volgende criteria samen worden voldaan op de dag voorafgaand aan de | planification spatiale, les critères cumulatifs suivants doivent de |
inwerkingtreding van het definitieve plan : | surcroît être remplis la veille de l'entrée en vigueur du plan |
1° het perceel moet gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg | définitif : 1° la parcelle doit être située le long d'une route suffisamment |
overeenkomstig artikel 4.3.5, § 1; | équipée, conformément à l'article 4.3.5, § 1er; |
2° het perceel moet stedenbouwkundig en bouwtechnisch voor bebouwing | 2° la parcelle doit entrer en ligne de compte pour l'édification d'une |
construction sur le plan de l'urbanisme et de la technique de | |
in aanmerking komen; | construction; |
3° het perceel moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals | 3° la parcelle doit être située dans une zone constructible, comme |
bepaald in een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan; | définie dans un plan d'aménagement ou dans un plan d'exécution |
4° enkel de eerste 50 meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor | spatial; 4° seuls les 50 premiers mètres à partir de l'alignement entrent en |
ligne de compte pour les dommages résultant de la planification | |
planschade. | spatiale. |
Het criterium, vermeld in het eerste lid, 1°, geldt evenwel niet voor | Le critère visé au premier alinéa, 1°, ne s'applique toutefois pas aux |
parcelles sur lesquelles sont situés les bâtiments d'entreprise et | |
de percelen waarop de bedrijfsgebouwen en de exploitantenwoning van | l'habitation des exploitants d'une entreprise agricole ou horticole |
een bestaand land- of tuinbouwbedrijf gelegen zijn ». | existante ». |
B.4.2. Artikel 2.6.2, § 2, van de VCRO bepaalt : | B.4.2. L'article 2.6.2, § 2, du Code flamand de l'aménagement du |
territoire dispose : | |
« § 2. De planschadevergoeding bedraagt tachtig percent van de | « § 2. L'indemnisation des dommages résultant de la planification |
waardevermindering. | spatiale s'élève à quatre-vingts pour cent de [la] moins-value. |
[...] ». | [...] ». |
B.5.1. Le Code flamand de l'aménagement du territoire a été élaboré en | |
B.5.1. De VCRO is in 2009 tot stand gekomen als een coördinatie van de | 2009 et résulte de la coordination des dispositions du décret du 18 |
bepalingen van het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van | mai 1999 portant organisation de l'aménagement du territoire (ci-après |
de ruimtelijke ordening (hierna : DRO) en van artikel 90bis van het | : décret du 18 mai 1999) et de l'article 90bis du décret forestier du |
bosdecreet van 13 juni 1990 (artikel 1 van het besluit van de Vlaamse | 13 juin 1990 (article 1er de l'arrêté du Gouvernement flamand du 15 |
Regering van 15 mei 2009 houdende coördinatie van de decreetgeving op | mai 2009 portant coordination de la législation décrétale relative à |
de ruimtelijke ordening). | l'aménagement du territoire). |
B.5.2.1. Artikel 2.6.1, § 3, van de VCRO verschilt niet van artikel | B.5.2.1. L'article 2.6.1, § 3, du Code flamand de l'aménagement du |
84, § 3, van het DRO. | territoire ne diffère pas de l'article 84, § 3, du décret du 18 mai |
De parlementaire voorbereiding van artikel 84, § 3, van het DRO | 1999. Les travaux préparatoires de l'article 84, § 3, du décret du 18 mai |
vermeldt : | 1999 mentionnent ce qui suit : |
« § 3. In deze paragraaf worden een aantal bijkomende criteria bepaald | « § 3. Le présent paragraphe précise un certain nombre de critères |
supplémentaires auxquels il doit être satisfait de manière cumulative | |
waaraan cumulatief dient te zijn voldaan opdat een perceel in | pour qu'une parcelle puisse entrer en ligne de compte en vue d'une |
aanmerking kan komen voor planschadevergoeding. Deze voorwaarden | indemnité de réparation des dommages résultant de la planification |
worden gesteld omdat de planschadevergoeding enkel wordt verleend voor | spatiale. Ces conditions sont fixées parce que l'indemnité de dommages |
résultant de la planification spatiale n'est accordée que pour des | |
percelen die het karakter van bouwgrond hebben. | parcelles ayant le caractère de terrain à bâtir. |
Onder punt 2 wordt de voorwaarde gesteld dat het perceel | Le point 2 pose la condition que la parcelle soit constructible, du |
stedenbouwkundig en technisch voor bebouwing in aanmerking moet komen. | point de vue urbanistique et technique. Il est évidemment possible de |
Het is natuurlijk mogelijk op elke grond te bouwen, maar daarom | bâtir sur tous les terrains, mais ceux-ci n'acquièrent pas pour autant |
verkrijgt de grond nog niet het karakter van bouwgrond. In de | le statut de terrain à bâtir. La jurisprudence et la doctrine |
heersende rechtspraak en rechtsleer is reeds op bevredigende wijze | dominantes confèrent d'ores et déjà à ce critère un contenu |
invulling gegeven aan dit criterium. Gronden die van nature niet | satisfaisant. Sont exclus les terrains qui, par nature, ne conviennent |
geschikt zijn om erop te bouwen, tenzij door er op kunstmatige wijze | pas à la construction, à moins d'en changer le caractère de manière |
het karakter ervan te veranderen om de grond bouwrijp te maken, worden | artificielle afin de rendre le terrain constructible. |
uitgesloten. Onder punt 3 wordt uitdrukkelijk de voorwaarde gesteld dat het perceel moet gelegen zijn binnen een bebouwbare zone zoals bepaald in een plan van aanleg of ruimtelijk uitvoeringsplan. Percelen die in een plan van aanleg of uitvoeringsplan reeds gereserveerd werden voor andere doeleinden dan bebouwing, bijvoorbeeld groene ruimten, worden uitgesloten. De voorwaarden vermeld onder punt 2, met name de vereiste van ligging aan een voldoende uitgeruste weg, is niet van toepassing op het bekomen van een planschadevergoeding voor bestaande landbouwbedrijven en hun exploitantenwoning, gezien deze gebouwen wegens hun aard niet altijd voldoen aan die voorwaarde. Alleen de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn komt in aanmerking voor een planschadevergoeding (punt 4). Deze beperking vloeit enerzijds reeds voort uit de vereiste van ligging aan een voldoende | Le point 3 exige explicitement que la parcelle soit située dans une zone constructible, fixée dans un plan d'aménagement ou dans un plan d'exécution spatial. Sont exclues les parcelles qui ont déjà été réservées, dans un plan d'aménagement ou un plan d'exécution spatial, à d'autres fins que la construction, par exemple les espaces verts. La condition mentionnée au point 2, à savoir que la parcelle soit adjacente à une voie suffisamment équipée, ne s'applique pas à l'obtention d'une indemnité de réparation de dommages résultant de la planification spatiale pour les entreprises agricoles existantes et leur siège d'exploitation, étant donné que, par nature, ces bâtiments ne remplissent pas toujours cette condition. Seuls les cinquante premiers mètres à partir de l'alignement entrent en ligne de compte pour une indemnité de réparation des dommages résultant de la planification spatiale (point 4). Cette limitation découle d'une part déjà de l'exigence de situation le long d'une voie |
uitgeruste weg, en is overgenomen uit de analyse van de heersende | suffisamment équipée et est tirée de l'analyse de la jurisprudence |
rechtspraak die hieruit de 50 meter-regel ontwikkelde. De diepte van | dominante qui en a déduit la règle des 50 mètres. La profondeur de 50 |
50 meter vanaf de rooilijn is de algemeen gangbare bouwdiepte. De | mètres à partir de l'alignement est la profondeur de construction |
habituelle. Les terrains de fond qui sont situés au-delà de la | |
achterliggende gronden die zich verder dan de eerste strook van 50 | première bande de 50 mètres n'entrent pas en ligne de compte pour une |
meter situeren komen niet voor planschadevergoeding in aanmerking (zie | indemnité de réparation des dommages résultant de la planification |
onder meer Hof van Cassatie, nr. 7028, 30 november 1990) » (Parl. St., | spatiale (voyez, entre autres, Cour de cassation, n° 7008, 30 novembre |
Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, p. 46). | 1999) » (Doc. parl., Parlement flamand, 1998-1999, n° 1332/1, p. 46). |
B.5.2.2. Voor wat artikel 85, § 2, van het DRO betreft, wordt in de | B.5.2.2. En ce qui concerne l'article 85, § 2, du décret du 18 mai |
parlementaire voorbereiding opgemerkt dat daarin de in de vroegere | 1999, les travaux préparatoires soulignent le maintien de la déduction |
regeling bestaande aftrek van twintig procent van de | de vingt pour cent de la moins-value existant dans l'ancien système, |
waardevermindering, welke in elk geval ten laste blijft van de | qui reste en tout état de cause à charge de la personne lésée (Doc. |
schadelijder, wordt bevestigd (Parl. St., Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1332/1, p. 47). | Parl., Parlement flamand, 1998-1999, n° 1332/1, p. 47). B.5.3. L'article 84, § 3, du décret du 18 mai 1999 découle lui-même de |
B.5.3. Artikel 84, § 3, van het DRO vloeit zelf voort uit artikel 35 | l'article 35 du décret relatif à l'aménagement du territoire, |
van het decreet betreffende de ruimtelijke ordening gecoördineerd op | coordonné le 22 octobre 1996 (ci-après : décret de coordination du 22 |
22 oktober 1996 (hierna : Coördinatiedecreet), dat echter niet | octobre 1996), lequel ne prévoyait toutefois pas expressément la règle |
uitdrukkelijk voorzag in de voormelde vijftigmeterregel. Artikel 35 | précitée des cinquante mètres. L'article 35 du décret de coordination |
van het Coördinatiedecreet heeft in grote mate artikel 37 van de wet | du 22 octobre 1996 a repris en grande partie l'article 37 de la loi du |
van 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en | 29 mars 1962 organique de l'aménagement du territoire et de |
van de stedebouw (hierna : Stedenbouwwet), zoals vervangen bij artikel | l'urbanisme (ci-après : loi du 29 mars 1962), tel qu'il avait été |
2 van de wet van 22 december 1970 en gewijzigd bij de wetten van 12 | remplacé par l'article 2 de la loi du 22 décembre 1970 et modifié par |
juli 1976 en 22 december 1977, overgenomen. | les lois des 12 juillet 1976 et 22 décembre 1977. |
In de memorie van toelichting bij het ontwerp van Stedenbouwwet wordt | Dans l'exposé des motifs du projet de loi devenu la loi du 29 mars |
vermeld : | 1962 il est dit : |
« De nadruk werd erop gelegd dat deze bepalingen in de tekst van de | « Il fut précisé que dans l'intention de leurs auteurs, ces |
indieners het algemeen belang willen doen samenvallen met de rechten | dispositions visaient à concilier l'intérêt général avec les droits |
van de particulieren, door dezen zo weinig mogelijk nadeel te | |
berokkenen, met dien verstande dat de aanspraak op vergoeding in ieder | des particuliers, en lésant ces derniers le moins possible, le droit à |
geval beperkt zou blijven tot het geval van een zekere, actuele en | indemnité étant en tout cas limité au cas de dommage certain, actuel |
objectief vaststelbare schade. | et objectivement déterminable. |
Om een te grote toevloed van eisen te voorkomen voor | Afin d'éviter des réclamations trop nombreuses et pour des dommages |
verhoudingsgewijze geringe schadegevallen zal er geen vergoeding | relativement peu importants, il est prévu qu'aucune indemnité ne sera |
worden uitgekeerd beneden 20 t.h. van de totale waarde. Ten slotte kunnen van alle stedebouwkundige voorschriften alleen het bouw- en het verkavelingsverbod aanleiding geven tot vergoeding, aangezien de andere voorschriften beschouwd worden als erfdienstbaarheden ten algemenen nutte, die de particulieren in het algemeen belang dienen te gedogen. Uw Commissies hebben willen onderstrepen dat het bouw- of verkavelingsverbod alleen grond tot vergoeding zal opleveren als het volledig is. Er is dus geen vergoeding verschuldigd voor het verbod om op een bepaalde plaats een bepaald gebouw op te trekken omdat het bijvoorbeeld de toegelaten hoogte te boven gaat of omdat men materialen verwerkt die volgens de voorschriften van het plan niet gebruikt mogen worden. | allouée pour les dommages inférieurs à 20 % de la valeur totale du bien. Enfin, les seules prescriptions urbanistiques pouvant donner lieu à indemnité étaient les interdictions de bâtir ou de lotir; toutes autres prescriptions étant considérées comme des servitudes d'utilité publique, que les particuliers doivent subir dans l'intérêt général. Vos Commissions ont tenu à souligner que, pour donner lieu à indemnité, l'interdiction de bâtir ou de lotir doit être totale. Ne peut donc donner lieu à indemnité l'interdiction de bâtir à tel endroit tel immeuble déterminé, parce que, par exemple, il dépasse la hauteur autorisée ou que l'on utilise dans sa construction des matériaux dont l'usage serait interdit par les prescriptions du plan. |
[...] | [...] |
Er is uitdrukkelijk voorzien in enkele gevallen waarin voor het bouw- | Certains cas furent expressément prévus dans lesquels l'interdiction |
of verkavelingsverbod of de beperking van het recht tot bouwen of | de bâtir ou de lotir ou des restrictions à ces droits, ne seraient pas |
verkavelen geen schadeloosstelling wordt verleend omdat er in die | |
gevallen naar gestreefd wordt een abnormaal en ondoelmatig gebruik van | indemnisées parce qu'elles ne tendaient qu'à empêcher un usage anormal |
de eigendom tegen te gaan. | et irrationnel de la propriété. |
Om te voorkomen dat het gebruik en vooral de bestemming waarvan sprake | Afin d'éviter que l'affectation et surtout la destination, dont il est |
is in het eerste lid van artikel 37 door de rechtbanken in ruime zin | question à l'alinéa 1er [lire : de l'article 37] de la loi, - ne |
zouden worden uitgelegd, in strijd met de bedoeling van de wetgever, | soient interprétées par les tribunaux d'une façon extensive et qui ne |
hebben uw Commissies de wens uitgesproken dat deze bedoeling duidelijk | serait pas conforme aux intentions du législateur, vos Commissions ont |
in het verslag zal worden aangegeven. Het begrip ' bouwgrond ' is niet | désiré que celles-ci soient précisées clairement dans le rapport. La |
onbekend in onze rechtsleer en onze rechtspraak, die de bestanddelen | notion ' terrain à bâtir ' n'est pas inconnue de notre doctrine et de |
ervan herhaaldelijk hebben moeten bepalen naar aanleiding van | notre jurisprudence qui furent amenées, à plusieurs reprises, à en |
betwistingen omtrent de onteigeningsvergoeding. | définir les éléments à l'occasion de contestations sur les indemnités |
d'expropriation. | |
[...] | [...] |
Uit deze beslissingen blijkt dat aan verscheidene voorwaarden voldaan | Il résulte de ces décisions que pour être considéré comme terrain à |
moet zijn om een grond als bouwgrond te kunnen beschouwen : | bâtir, plusieurs conditions doivent être réunies : |
1° hij moet aan een verkeersweg liggen; | 1° il doit être riverain d'une voie de communication; |
2° hij moet in de nabijheid van andere bouwgronden liggen; | 2° il doit être voisin d'autres terrains à bâtir; |
3° hij moet geschikt zijn om bebouwd te worden. | 3° il doit être apte à recevoir des constructions. |
Wordt slechts aan een of twee van die voorwaarden voldaan, dan is die | Si une ou deux seulement de ces conditions sont remplies, le terrain |
grond geen bouwgrond » (Parl. St., Senaat, 1959-1960, nr. 275, pp. | ne sera pas du terrain à bâtir » (Doc. parl., Sénat, 1959-1960, n° |
57-59). | 275, pp. 57-59). |
B.5.4. Uit de voormelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de | B.5.4. Il ressort des travaux préparatoires précités que le |
wetgever een te grote toevloed van vorderingen tot schadevergoeding | législateur a voulu éviter un afflux trop important de demandes |
met betrekking tot kleinere waardeverminderingen heeft willen | d'indemnisation relatives à des moins-values de moindre importance et |
voorkomen en dat hij, geïnspireerd door de rechtspraak, het karakter | que, s'inspirant de la jurisprudence, il a voulu faire dépendre la |
van « bouwgrond » in grote mate afhankelijk heeft willen stellen van | qualité de « terrain à bâtir » des caractéristiques intrinsèques du |
de inherente bouw- en omgevingskwaliteiten van de betrokken grond zelf. | terrain en cause en matière de construction et d'environnement. |
Wat betreft de ontvankelijkheid van de tussenkomsten | Quant à la recevabilité des interventions |
B.6. De Vlaamse Regering voert aan dat het eerste verzoek tot | B.6. Le gouvernement flamand fait valoir que la première demande |
tussenkomst onontvankelijk is, omdat de partijen geen afdoende bewijs | d'intervention est irrecevable parce que les parties n'apporteraient |
zouden leveren van het rechtstreekse gevolg dat het arrest van het Hof | pas une preuve suffisante de l'effet direct que l'arrêt de la Cour |
op hun persoonlijke situatie zou hebben en zij geen inhoudelijk | aurait sur leur situation personnelle, et parce que, dans leur premier |
standpunt innemen in hun eerste memorie waardoor de rechten van | mémoire, elles ne prennent pas position sur le fond, de sorte qu'il y |
verdediging en het principe van de wapengelijkheid zouden zijn | aurait violation des droits de la défense et du principe de l'égalité |
geschonden. | des armes. |
B.7.1. Artikel 87, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | B.7.1. L'article 87, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
het Grondwettelijk Hof bepaalt : | la Cour constitutionnelle dispose : |
« Wanneer het Grondwettelijk Hof, bij wijze van prejudiciële | « Lorsque la Cour constitutionnelle statue, à titre préjudiciel, sur |
beslissing, uitspraak doet op vragen als bedoeld in artikel 26, kan | les questions visées à l'article 26, toute personne justifiant d'un |
ieder die van een belang doet blijken, een memorie aan het Hof richten | intérêt dans la cause devant la juridiction qui ordonne le renvoi, |
peut adresser un mémoire à la Cour dans les trente jours de la | |
binnen dertig dagen na de bekendmaking voorgeschreven in artikel 74. | publication prescrite par l'article 74. Elle est, de ce fait, réputée |
Hij wordt daardoor geacht partij in het geding te zijn ». | partie au litige ». |
B.7.2. De personen die het afdoende bewijs leveren van het | B.7.2. Justifient d'un intérêt à intervenir devant la Cour les |
rechtstreekse gevolg dat het antwoord dat het Hof zal geven, op hun | personnes qui font la preuve suffisante de l'effet direct que peut |
persoonlijke situatie kan hebben, doen blijken van een belang om voor | avoir sur leur situation personnelle la réponse que la Cour donnera à |
het Hof tussen te komen. | une question préjudicielle. |
B.8.1. Het eerste verzoek tot tussenkomst werd ingediend door vijf | B.8.1. La première requête en intervention a été introduite par cinq |
natuurlijke personen en één rechtspersoon. Zij menen dat zij belang | personnes physiques et une personne morale. Elles estiment qu'elles |
hebben om tussen te komen « nu zij in drie hangende procedures voor | ont un intérêt à intervenir « puisqu'elles sont confrontées à la même |
het Hof van Beroep te Gent [...] met dezelfde problematiek | problématique dans trois procédures pendantes devant la Cour d'appel |
geconfronteerd worden en reeds in conclusies soortgelijke prejudiciële | de Gand [...] et ont déjà formulé des questions préjudicielles |
vragen hebben geformuleerd ». B.8.2. Te dezen zijn de in het geding zijnde artikelen van de VCRO evenwel niet van toepassing op de drie hangende procedures voor het Hof van Beroep te Gent, aangezien die procedures betrekking hebben op vorderingen tot planschadevergoeding die zijn ontstaan uit een gewestplan en derhalve rekening dient te worden gehouden met artikel 7.4.11 van de VCRO. Artikel 7.4.11 van de VCRO bepaalt dat vorderingen tot betaling van planschadevergoedingen die zijn ontstaan uit eerdere plannen van aanleg, zoals in casu het gewestplan Dendermonde, | similaires par voie de conclusions ». B.8.2. En l'espèce, les articles en cause du Code flamand de l'aménagement du territoire ne s'appliquent cependant pas aux trois procédures pendantes devant la Cour d'appel de Gand, étant donné que ces procédures se rapportent à des demandes d'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale qui sont le fait d'un plan de secteur, et qu'il y a donc lieu de tenir compte de l'article 7.4.11 du Code flamand de l'aménagement du territoire. Cet article prévoit que les demandes d'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale qui sont le résultat de plans d'aménagement antérieurs, comme en l'espèce le plan de secteur de Termonde, établi |
vastgesteld bij koninklijk besluit van 7 november 1978, worden | par l'arrêté royal du 7 novembre 1978, sont réglées conformément aux |
afgehandeld overeenkomstig het Coördinatiedecreet. | dispositions du décret de coordination du 22 octobre 1996. |
Daarnaast vermogen de tussenkomende partijen voor het Hof de | En outre, les parties intervenantes devant la Cour ne peuvent modifier |
draagwijdte van een prejudiciële vraag niet te wijzigen of uit te | ou étendre la portée d'une question préjudicielle, de sorte que |
breiden, zodat het onderzoek van de vragen niet kan worden uitgebreid | l'examen des questions ne peut être étendu à l'article 7.4.11 du Code |
tot artikel 7.4.11 van de VCRO. Het komt immers alleen aan de | flamand de l'aménagement du territoire. C'est en effet au juge a quo |
verwijzende rechter toe te oordelen welke prejudiciële vragen hij aan | qu'il appartient de décider quelles questions préjudicielles doivent |
het Hof dient te stellen en daarbij de omvang van de saisine te bepalen. | être posées à la Cour et de déterminer ainsi l'étendue de la saisine. |
B.8.3. Het eerste verzoek tot tussenkomst is onontvankelijk. | B.8.3. La première demande en intervention est irrecevable. |
B.9.1. Het tweede verzoek tot tussenkomst werd ingediend door drie | B.9.1. La seconde demande en intervention a été introduite par trois |
onderscheiden rechtspersonen die menen dat zij over een voldoende | personnes morales distinctes qui estiment disposer d'un intérêt |
belang beschikken om tussen te komen, aangezien zij alle eigenaar zijn | suffisant pour intervenir, étant donné qu'elles sont toutes |
van een reeks percelen die, ingevolge het besluit van de Vlaamse | propriétaires d'une série de parcelles qui, en conséquence de l'arrêté |
Regering van 9 juli 2010 tot goedkeuring van het ruimtelijk | du gouvernement flamand du 9 juillet 2010 approuvant le plan |
uitvoeringsplan tot afbakening van het grootstedelijk gebied Gent, | d'exécution spatial délimitant la zone urbaine de Gand, ne sont plus |
niet meer zijn gelegen in een woongebied, maar in een | situées dans une zone d'habitat, mais dans une zone à laquelle |
bestemmingsgebied waar thans een bouw- of verkavelingsverbod geldt. | s'applique aujourd'hui une interdiction de bâtir ou de lotir. |
B.9.2. Het tweede verzoek tot tussenkomst is bijgevolg ontvankelijk. | B.9.2. La seconde demande en intervention est par conséquent |
Ten gronde | recevable. |
B.10. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de | Quant au fond B.10. Le juge a quo demande à la Cour si la double limitation |
dubbele beperking die voortvloeit uit de artikelen 2.6.1, § 3, 4°, en | découlant des articles 2.6.1, § 3, 4°, et 2.6.2, § 2, du Code flamand |
2.6.2, § 2, van de VCRO strijdig is met de artikelen 10, 11 en 16 van | de l'aménagement du territoire est contraire aux articles 10, 11 et 16 |
de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 1 van het | de la Constitution, combinés ou non avec l'article 1 du Premier |
Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten | Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de |
van de mens. | l'homme. |
B.11. De wetgever voerde met artikel 37 van de Stedenbouwwet voor het | B.11. En adoptant l'article 37 de la loi du 29 mars 1962, le |
eerst een veralgemeend recht op planschadevergoeding in, ingevolge | législateur a pour la première fois instauré un droit généralisé à une |
waarvan een eigenaar recht had op een planschadevergoeding wanneer een | indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale |
definitief van kracht geworden plan van aanleg een bouw- of | subis par un propriétaire lorsqu'un plan d'aménagement définitivement |
verkavelingsverbod instelde en een einde maakte aan het gebruik of de | entré en vigueur instituait une interdiction de bâtir ou de lotir et |
normale bestemming van het goed. | mettait un terme à l'utilisation ou à la destination normale du bien. |
B.12.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt : | B.12.1. L'article 16 de la Constitution dispose : |
« Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, | « Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité |
in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en | publique, dans les cas et de la manière établis par la loi, et |
voorafgaande schadeloosstelling ». | moyennant une juste et préalable indemnité ». |
Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag | L'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention |
voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». | européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». |
B.12.2. Aangezien die internationaalrechtelijke bepaling een | B.12.2. Cette disposition de droit international ayant une portée |
draagwijdte heeft die analoog is met die van artikel 16 van de | analogue à celle de l'article 16 de la Constitution, les garanties |
Grondwet, vormen de erin vervatte waarborgen een onlosmakelijk geheel | |
met diegene die zijn opgenomen in die grondwetsbepaling, zodat het | qu'elle contient forment un ensemble indissociable avec celles qui |
Hof, bij zijn toetsing van de in het geding zijnde bepaling, rekening | sont inscrites dans cette disposition constitutionnelle, de sorte que |
houdt met de eerstgenoemde. | la Cour en tient compte lors de son contrôle de la disposition en |
B.12.3. Artikel 1 van het voormelde Protocol biedt niet alleen | cause. B.12.3. L'article 1 du Protocole précité offre une protection non |
bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste | seulement contre une expropriation ou une privation de propriété |
alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van | (premier alinéa, seconde phrase) mais également contre toute ingérence |
de eigendom (eerste alinea, eerste zin) en elke regeling van het | dans le droit au respect des biens (premier alinéa, première phrase) |
gebruik van de eigendom (tweede alinea). | et contre toute réglementation de l'usage des biens (second alinéa). |
De beperking van het eigendomsrecht als gevolg van een ruimtelijk | La limitation du droit de propriété découlant d'un plan d'exécution |
uitvoeringsplan (hierna : RUP) regelt « het gebruik van eigendom in | spatial règle « l'usage des biens conformément à l'intérêt général », |
overeenstemming met het algemeen belang » in de zin van de tweede | |
alinea van artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol en valt dus | au sens du second alinéa de l'article 1 du Premier Protocole |
onder het toepassingsgebied van die verdragsbepaling, in samenhang | additionnel, et relève donc du champ d'application de cette |
gelezen met artikel 16 van de Grondwet. B.12.4. Elke inmenging in het eigendomsrecht moet een billijk evenwicht vertonen tussen de vereisten van het algemeen belang en die van de bescherming van het recht op het ongestoord genot van de eigendom. Er moet een redelijk verband van evenredigheid bestaan tussen de aangewende middelen en het nagestreefde doel. B.13.1. Het enkele feit dat de overheid in het algemeen belang beperkingen oplegt aan het eigendomsrecht, heeft niet tot gevolg dat zij tot schadeloosstelling is gehouden. Uit de vestiging van een door of krachtens een wettelijke bepaling opgelegde erfdienstbaarheid tot algemeen nut of van een beperking van het eigendomsrecht in het algemeen belang vloeit in beginsel voor de eigenaar van het bezwaarde onroerend goed geen recht op vergoeding | disposition conventionnelle, combinée avec l'article 16 de la Constitution. B.12.4. Toute ingérence dans le droit de propriété doit réaliser un juste équilibre entre les impératifs de l'intérêt général et ceux de la protection du droit au respect des biens. Il faut qu'existe un rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but poursuivi. B.13.1. Le seul fait que l'autorité impose des restrictions au droit de propriété dans l'intérêt général n'a pas pour conséquence qu'elle soit tenue à indemnisation. L'établissement, par ou en vertu d'une disposition législative, d'une servitude d'utilité publique ou d'une restriction au droit de propriété dans l'intérêt général, ne confère, en principe, pas un droit à indemnisation au propriétaire de l'immeuble grevé (Cass., 16 |
voort (Cass., 16 maart 1990, Arr. Cass., 1989-1990, nr. 427; EHRM, 25 | mars 1990, Pas., 1990, I, n° 427; CEDH, 25 juin 2015, Couturon c. |
juni 2015, Couturon t. Frankrijk, §§ 34 tot 43). | France, §§ 34 à 43). |
Evenzo, « wanneer een maatregel inzake de regeling van het gebruik van | De même, « lorsqu'une mesure de réglementation de l'usage des biens |
de goederen in het geding is, is de niet-vergoeding een van de | est en cause, l'absence d'indemnisation est l'un des facteurs à |
factoren waarmee rekening moet worden gehouden om te bepalen of een | prendre en compte pour établir si un juste équilibre a été respecté, |
billijk evenwicht in acht is genomen, maar zij zou op zich geen | mais elle ne saurait, à elle seule, être constitutive d'une violation |
schending van artikel 1 van het Eerste Protocol kunnen inhouden » | de l'article 1 du Protocole n° 1 » (voir notamment CEDH, grande |
(zie, met name, EHRM, grote kamer, 29 maart 2010, Depalle t. | chambre, 29 mars 2010, Depalle c. France, § 91; 26 avril 2011, Antunes |
Frankrijk, § 91; 26 april 2011, Antunes Rodrigues t. Portugal, § 32). | Rodrigues c. Portugal, § 32). |
In geval van een ernstige verstoring van het ongestoord genot van het | En cas d'atteinte grave au droit au respect des biens, telle qu'une |
eigendomsrecht, zoals een bouw- of verkavelingsverbod, kan die last | interdiction de bâtir ou de lotir, cette charge ne peut toutefois être |
evenwel niet zonder een redelijke vergoeding van de waardevermindering | imposée à un propriétaire sans une indemnisation raisonnable de la |
van het perceel, aan een eigenaar worden opgelegd (EHRM, 19 juli 2011, | perte de valeur de la parcelle (CEDH, 19 juillet 2011, Varfis c. |
Varfis t. Griekenland). | Grèce). |
B.13.2. Het bepalen van de gevallen waarin een beperking van het | B.13.2. C'est au législateur compétent qu'il appartient de déterminer |
eigendomsrecht tot een vergoeding aanleiding kan geven en de | les cas dans lesquels une limitation du droit de propriété peut donner |
voorwaarden waaronder die vergoeding kan worden toegekend, is een | lieu à une indemnité et les conditions auxquelles cette indemnité peut |
keuze die aan de bevoegde wetgever toekomt, onder voorbehoud van de | être octroyée, sous réserve du contrôle exercé par la Cour quant au |
toetsing door het Hof ten aanzien van de redelijkheid en de evenredigheid van de genomen maatregel. | caractère raisonnable et proportionné de la mesure prise. |
B.14. De decreetgever heeft ervoor gekozen om een regeling in te | B.14. Le législateur décrétal a choisi d'instaurer un régime |
stellen inzake vergoeding van de waardeverminderingen die verband | d'indemnisation des moins-values liées à une interdiction de bâtir ou |
houden met een bouw- of verkavelingsverbod dat voortvloeit uit een | de lotir résultant d'un plan d'exécution spatial lorsque cette |
RUP, wanneer dat verbod ertoe leidt dat een perceel niet meer in | interdiction a pour conséquence qu'une parcelle ne peut plus faire |
aanmerking komt voor een vergunning om te bouwen of te verkavelen, | l'objet d'un permis de bâtir ou de lotir, alors qu'elle le pouvait |
terwijl het de dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van dat plan | encore la veille de l'entrée en vigueur de ce plan (article 2.6.1, §§ |
wel in aanmerking kwam voor een vergunning om te bouwen of te | 1er et 2, du Code flamand de l'aménagement du territoire). |
verkavelen (artikel 2.6.1, §§ 1 en 2, van de VCRO). | B.15. S'il est indiscutable que le législateur décrétal peut, dans le |
B.15. Hoewel niet kan worden betwist dat de decreetgever binnen het | cadre de son large pouvoir d'appréciation, fixer les conditions à |
kader van een ruime beoordelingsmarge de bevoegdheid heeft om te | remplir pour bénéficier d'une indemnisation des dommages résultant de |
bepalen onder welke voorwaarden iemand recht heeft op een | la planification spatiale, il convient d'examiner si ces conditions |
planschadevergoeding, dient te worden onderzocht of die voorwaarden | n'ont pas des conséquences disproportionnées pour les propriétaires concernés. |
geen onevenredige gevolgen hebben voor de betrokken eigenaars. | B.16. En prévoyant que l'indemnisation des dommages résultant de la |
B.16. Door te bepalen dat de planschadevergoeding 80 pct. van de | planification spatiale s'élève à 80 % de la moins-value et est limitée |
waardevermindering bedraagt en beperkt wordt tot de eerste vijftig | aux cinquante premiers mètres à partir de l'alignement, le législateur |
décrétal n'a, en principe, pas pris une mesure qui serait | |
meter vanaf de rooilijn, heeft de decreetgever in beginsel geen | manifestement disproportionnée au but qu'il poursuit ou qui puisse |
maatregel genomen die kennelijk onevenredig is met het door hem | être considérée comme une atteinte illicite au droit de propriété, en |
beoogde doel of die kan worden beschouwd als een krachtens artikel 1 | vertu de l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention |
van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de | européenne des droits de l'homme. |
rechten van de mens ongeoorloofde inbreuk op het eigendomsrecht. | En effet, la double limitation du montant de l'indemnisation des |
Immers, de dubbele beperking van de hoegrootheid van de | dommages résultant de la planification spatiale est liée à la |
planschadevergoeding hangt samen met de voorwaarde dat een | condition qu'une telle indemnisation soit uniquement accordée au |
planschadevergoeding enkel toekomt aan de eigenaar van een bouwgrond, | propriétaire d'un terrain à bâtir, qui doit en outre avoir subi un |
die bovendien een zekere, actuele en objectief vaststelbare schade | dommage certain, actuel et objectivement déterminable et qui n'est |
moet hebben geleden en die slechts deels wordt vergoed, als | indemnisé que partiellement, à titre de compensation pour la |
tegemoetkoming voor de principiële niet-vergoedbaarheid van | non-indemnisation de principe des servitudes d'utilité publique. |
erfdienstbaarheden tot algemeen nut. | C'est au législateur décrétal qu'il appartient de déterminer les cas |
Het komt de decreetgever toe de gevallen te bepalen waarin een | dans lesquels une limitation du droit de propriété donne lieu à une |
beperking van het eigendomsrecht tot een vergoeding aanleiding geeft en hij beschikt te dezen over een ruime beoordelingsvrijheid. In de regel, en inzonderheid in woongebieden, wordt aldus geen onevenredige last opgelegd aan de eigenaars van bouwgronden, nu veelal niet dieper dan vijftig meter vanaf de rooilijn kan worden gebouwd. Anders is het evenwel voor de gronden gelegen in andere gebieden dan woongebieden zoals in industriegebieden, gebieden voor ambachtelijke bedrijven, gebieden voor kleine en middelgrote ondernemingen en andere gebieden die bestemd zijn om gebouwen met een grotere bouwdiepte te ontvangen. Een beperking van de planschadevergoeding tot de eerste vijftig meter vanaf de rooilijn is in een zodanig geval niet in redelijkheid verantwoord. | indemnisation et il dispose en l'espèce d'un large pouvoir d'appréciation. En règle générale, et particulièrement en zone d'habitat, aucune charge disproportionnée n'est donc imposée aux propriétaires de terrains à bâtir, puisque l'on ne peut, d'ordinaire, construire sur une profondeur supérieure à cinquante mètres à partir de l'alignement. Il en va autrement toutefois pour les terrains situés dans des zones autres que les zones d'habitat telles que les zones industrielles, les zones artisanales, les zones pour petites et moyennes entreprises et d'autres zones qui sont destinées à accueillir des bâtiments d'une profondeur de construction plus importante. Dans un tel cas, la limitation de l'indemnisation des dommages résultant de la planification spatiale aux cinquante premiers mètres à partir de l'alignement n'est pas raisonnablement justifiée. |
B.17. De eerste prejudiciële vraag dient in die mate bevestigend te | B.17. Dans cette mesure, la première question préjudicielle appelle |
worden beantwoord en de tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te | une réponse positive et la seconde question préjudicielle appelle une |
worden beantwoord. | réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 2.6.1, § 3, 4°, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening | - L'article 2.6.1, § 3, 4°, du Code flamand de l'aménagement du |
schendt de artikelen 10, 11 en 16 van de Grondwet, in samenhang | territoire viole les articles 10, 11 et 16 de la Constitution, |
gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het | combinés avec l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la |
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, doch uitsluitend voor | Convention européenne des droits de l'homme, mais uniquement en ce qui |
wat betreft gronden gelegen in andere gebieden dan woongebieden zoals | concerne des terrains situés dans des zones autres que des zones |
in industriegebieden, gebieden voor ambachtelijke bedrijven, gebieden | d'habitat, telles que des zones industrielles, des zones artisanales, |
voor kleine en middelgrote ondernemingen en andere gebieden die op de | des zones pour petites et moyennes entreprises et d'autres zones qui, |
dag voorafgaand aan de inwerkingtreding van het definitieve plan | la veille de l'entrée en vigueur du plan définitif imposant une |
waarbij een bouwverbod wordt opgelegd, bestemd waren om gebouwen te | interdiction de bâtir, étaient destinées à accueillir des bâtiments |
ontvangen met een bouwdiepte van meer dan 50 meter vanaf de rooilijn. | d'une profondeur de construction supérieure à 50 mètres à partir de l'alignement. |
- Artikel 2.6.2, § 2, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening | - L'article 2.6.2, § 2, du Code flamand de l'aménagement du territoire |
schendt niet de artikelen 10, 11 en 16 van de Grondwet, al dan niet in | ne viole pas les articles 10, 11 et 16 de la Constitution, combinés ou |
samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij | non avec l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention |
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | européenne des droits de l'homme. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 10 november 2016. | la Cour constitutionnelle, le 10 novembre 2016. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
E. De Groot | E. De Groot |