← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 98/2016 van 16 juni 2016 Rolnummer : 6389 In zake : de vordering
tot schorsing van de wet van 16 december 2015 tot regeling van de mededeling van inlichtingen betreffende
financiële rekeningen, door de Belgische fina Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels
en E. De Groot, en de recht(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 98/2016 van 16 juni 2016 Rolnummer : 6389 In zake : de vordering tot schorsing van de wet van 16 december 2015 tot regeling van de mededeling van inlichtingen betreffende financiële rekeningen, door de Belgische fina Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) | Extrait de l'arrêt n° 98/2016 du 16 juin 2016 Numéro du rôle : 6389 En cause : la demande de suspension de la loi du 16 décembre 2015 réglant la communication des renseignements relatifs aux comptes financiers, par les institutions financière La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 98/2016 van 16 juni 2016 | Extrait de l'arrêt n° 98/2016 du 16 juin 2016 |
| Rolnummer : 6389 | Numéro du rôle : 6389 |
| In zake : de vordering tot schorsing van de wet van 16 december 2015 | En cause : la demande de suspension de la loi du 16 décembre 2015 |
| tot regeling van de mededeling van inlichtingen betreffende financiële | réglant la communication des renseignements relatifs aux comptes |
| rekeningen, door de Belgische financiële instellingen en de FOD | financiers, par les institutions financières belges et le SPF |
| Financiën, in het kader van een automatische uitwisseling van | Finances, dans le cadre d'un échange automatique de renseignements au |
| inlichtingen op internationaal niveau en voor belastingdoeleinden, | niveau international et à des fins fiscales, introduite par E.M. |
| ingesteld door E.M. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de | composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. |
| rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en F. | Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût, |
| Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder | assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. |
| voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | Spreutels, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de vordering en rechtspleging | I. Objet de la demande et procédure |
| Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 29 maart 2016 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 29 |
| ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 31 maart | |
| 2016, is een vordering tot schorsing ingesteld van de wet van 16 | mars 2016 et parvenue au greffe le 31 mars 2016, une demande de |
| december 2015 tot regeling van de mededeling van inlichtingen | suspension de la loi du 16 décembre 2015 réglant la communication des |
| betreffende financiële rekeningen, door de Belgische financiële | renseignements relatifs aux comptes financiers, par les institutions |
| instellingen en de FOD Financiën, in het kader van een automatische | financières belges et le SPF Finances, dans le cadre d'un échange |
| uitwisseling van inlichtingen op internationaal niveau en voor | automatique de renseignements au niveau international et à des fins |
| belastingdoeleinden (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 | fiscales (publiée au Moniteur belge du 31 décembre 2015) a été |
| december 2015) door E.M. | introduite par E.M. |
| Bij hetzelfde verzoekschrift vordert de verzoekende partij eveneens de | Par la même requête, la partie requérante demande également |
| vernietiging van dezelfde wet, alsook de ambtshalve aanstelling van | l'annulation de la même loi, ainsi que la commission d'un avocat |
| een advocaat, overeenkomstig artikel 75, eerste lid, van de bijzondere | d'office, conformément à l'article 75, alinéa 1er, de la loi spéciale |
| wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof. | du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle. |
| Bij beschikking van 20 april 2016 heeft het Hof de aanvraag van | Par ordonnance du 20 avril 2016, la Cour a rejeté la demande de |
| ambtshalve aanstelling van een advocaat verworpen. | commission d'un avocat d'office. |
| (...) | (...) |
| II. In rechte | II. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 2 van de wet van 16 december 2015 tot regeling van de mededeling van inlichtingen betreffende financiële rekeningen, door de Belgische financiële instellingen en de FOD Financiën, in het kader van een automatische uitwisseling van inlichtingen op internationaal niveau en voor belastingdoeleinden bepaalt : « De wet regelt de verplichtingen van de Belgische financiële instellingen en van de FOD Financiën met betrekking tot de inlichtingen die aan een bevoegde autoriteit van een ander rechtsgebied moeten medegedeeld worden in het kader van een automatische uitwisseling van inlichtingen betreffende financiële rekeningen die georganiseerd is overeenkomstig richtlijn 2014/107/EU | B.1. L'article 2 de la loi du 16 décembre 2015 réglant la communication des renseignements relatifs aux comptes financiers, par les institutions financières belges et le SPF Finances, dans le cadre d'un échange automatique de renseignements au niveau international et à des fins fiscales dispose : « La loi règle les obligations des Institutions financières belges et du SPF Finances en ce qui concerne les renseignements qui doivent être communiqués à une autorité compétente d'une autre juridiction dans le cadre d'un échange automatique de renseignements relatifs aux comptes financiers organisé, conformément à la directive 2014/107/UE du |
| van de Raad van 9 december 2014 tot wijziging van richtlijn 2011/16/EU | Conseil du 9 décembre 2014 modifiant la directive 2011/16/UE en ce qui |
| betreffende de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen | concerne l'échange automatique et obligatoire d'informations dans le |
| op belastinggebied, de Gezamenlijke overeenkomst tussen de Raad van | domaine fiscal, la Convention conjointe OCDE/Conseil de l'Europe du 25 |
| Europa en de OESO van 25 januari 1988 inzake wederzijdse | janvier 1988 concernant l'assistance administrative mutuelle en |
| administratieve bijstand in fiscale aangelegenheden (hierna de | matière fiscale (ci-après, la Convention multilatérale), une |
| multilaterale overeenkomst genoemd), een bilaterale overeenkomst tot | convention bilatérale préventive de la double imposition en matières |
| het vermijden van dubbele belasting met betrekking tot belastingen | d'impôts sur les revenus ou un traité bilatéral en matière d'échange |
| naar het inkomen, of een bilateraal verdrag inzake de uitwisseling van | |
| fiscale inlichtingen, teneinde de naleving van de internationale | de renseignements fiscaux, en vue d'améliorer le respect des |
| fiscale verplichtingen te verbeteren ». | obligations fiscales internationales ». |
| B.2. Uit de uiteenzetting van de middelen blijkt dat de vordering tot | B.2. Il ressort de l'exposé des moyens que la demande de suspension ne |
| schorsing alleen betrekking heeft op de artikelen 5, 8, §§ 2 en 4, 12, | porte que sur les articles 5, 8, §§ 2 et 4, 12, §§ 1er, 3 et 4, 15, 16 |
| §§ 1, 3 en 4, 15, 16 en 19, en op punt A van deel I van bijlage II van | et 19 et sur le point A de la partie I de l'annexe II de la loi |
| de voormelde wet. | précitée. |
| België heeft een « Akkoord tussen de Regering van het Koninkrijk | La Belgique a conclu un « Accord entre le Gouvernement du Royaume de |
| België en de Regering van de Verenigde Staten van Amerika tot | Belgique et le Gouvernement des Etats-Unis d'Amérique en vue |
| verbetering van de internationale naleving van de | d'améliorer le respect des obligations fiscales à l'échelle |
| belastingvoorschriften en tot tenuitvoerlegging van FATCA » (hierna | internationale et de mettre en oeuvre la loi FATCA » (ci-après accord |
| het FATCA-akkoord) gesloten. | FATCA). |
| Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep en het belang van | Quant à la recevabilité de la demande et à l'intérêt de la partie |
| de verzoekende partij | requérante |
| B.3.1. Aangezien de vordering tot schorsing ondergeschikt is aan het | B.3.1. La demande de suspension étant subordonnée au recours en |
| beroep tot vernietiging, dient de ontvankelijkheid van dat laatste, en | annulation, la recevabilité de celui-ci, et en particulier l'existence |
| met name wat het bestaan van het vereiste belang betreft, reeds bij | |
| het onderzoek van de vordering tot schorsing te worden betrokken. | de l'intérêt requis, doit être abordée dès l'examen de la demande de |
| B.3.2. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden bepalingen rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. B.4.1. De verzoekende partij, die in België verblijft, heeft de dubbele Belgische en Amerikaanse nationaliteit. Zij is in die zin onderworpen aan de fiscale voorschriften van het Belgische recht en aan die van het Amerikaanse recht. Zij voert aan dat twee Belgische bankinstellingen haar erover hebben ingelicht dat zij aan de FOD Financiën de gegevens zouden meedelen met betrekking tot de twee rekeningen die zij er bezit, teneinde zich in overeenstemming te | suspension. B.3.2. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par les dispositions attaquées. B.4.1. La partie requérante, qui réside en Belgique, a la double nationalité belge et américaine. Elle est à ce titre soumise aux prescriptions fiscales du droit belge et à celles du droit américain. Elle allègue que deux institutions bancaires belges lui ont fait savoir qu'elles allaient communiquer au SPF Finances les informations relatives aux deux comptes qu'elle y détient et ce, pour se conformer |
| brengen met de bestreden wet van 16 december 2015. De verzoekende | à la loi attaquée du 16 décembre 2015. La partie requérante précise |
| partij preciseert dat die gegevens zullen worden meegedeeld, terwijl | que ces informations seront communiquées alors même que ces |
| die instellingen daartoe niet gehouden zijn met toepassing van punt | institutions ne sont pas tenues de le faire, en application du point |
| A.1 in deel I van bijlage II van de voormelde wet, aangezien het | A.1 figurant dans la partie I de l'annexe II de la loi précitée, ses |
| bedrag van haar rekeningen niet hoger ligt dan 50 000 USD op 30 juni | comptes ne dépassant pas le montant de 50 000 dollars US au 30 juin |
| 2014. | 2014. |
| B.4.2. De Ministerraad merkt in hoofdzaak op dat de verwarde en | B.4.2. Le Conseil des ministres observe en substance que l'exposé |
| onnauwkeurige uiteenzetting van de middelen niet zou voldoen aan de | confus et imprécis des moyens ne répondrait pas aux exigences de |
| vereisten van artikel 6 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | l'article 6 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
| het Grondwettelijk Hof, zodat het beroep onontvankelijk zou moeten | constitutionnelle, de sorte que le recours devrait être déclaré |
| worden verklaard. De verzoekende partij zou overigens evenmin belang | irrecevable. Par ailleurs, la partie requérante n'aurait pas non plus |
| erbij hebben de vernietiging en bijgevolg de schorsing van de wet van | un intérêt à demander l'annulation et, partant, la suspension de la |
| 16 december 2015 te vorderen, in zoverre, indien haar financiële | loi du 16 décembre 2015, dans la mesure où, si sa situation financière |
| situatie kon worden aangetast zoals zij dat aanvoert, dat alleen | pouvait être affectée, comme elle le soutient, ce ne pourrait être |
| mogelijk zou zijn door de uitvoering van het voormelde FATCA-akkoord, | qu'en raison de la mise en oeuvre de l'accord FATCA précité, ce |
| waarbij dat laatstgenoemde evenwel nog niet het voorwerp heeft | dernier n'ayant toutefois pas encore fait l'objet d'une loi |
| uitgemaakt van een instemmingswet. | d'assentiment. |
| B.5. Uit het beperkte onderzoek van de ontvankelijkheid van het beroep | B.5. L'examen limité de la recevabilité du recours en annulation |
| tot vernietiging waartoe het Hof in het kader van de vordering tot | auquel la Cour a pu procéder dans le cadre de la demande de suspension |
| schorsing is kunnen overgaan, blijkt echter dat het beroep tot | fait cependant apparaître que le recours en annulation et donc la |
| vernietiging en dus de vordering tot schorsing ontvankelijk moeten | demande de suspension doivent être considérés comme recevables, |
| worden geacht, daar de uiteenzetting van de middelen toelaat de | l'exposé des moyens permettant d'identifier quels sont les articles de |
| artikelen van de wet van 16 december 2015 te identificeren die in het | la loi du 16 décembre 2015 qui sont plus particulièrement visés et les |
| bijzonder worden beoogd en de middelen voldoende duidelijk zijn, | moyens étant suffisamment clairs, le Conseil des ministres y ayant |
| middelen waarop de Ministerraad overigens heeft geantwoord. Daarnaast | d'ailleurs répondu. Par ailleurs, les dispositions visées permettent |
| laten de beoogde bepalingen de bankinstellingen overigens toe aan de | |
| FOD Financiën gegevens mee te delen met betrekking tot de | aux institutions bancaires de communiquer au SPF Finances des |
| bankrekeningen die de verzoekende partij er bezit, wegens haar dubbele | informations relatives aux comptes bancaires que la partie requérante |
| Belgische en Amerikaanse nationaliteit, hetgeen haar belang | y détient et ce, en raison de sa double nationalité belge et |
| verantwoordt om in rechte op te treden. | américaine, ce qui justifie son intérêt à agir. |
| Ten aanzien van de voorwaarden van de schorsing | Quant aux conditions de la suspension |
| B.6. Naar luid van artikel 20, 1°, van de bijzondere wet van 6 januari | B.6. Aux termes de l'article 20, 1°, de la loi spéciale du 6 janvier |
| 1989 op het Grondwettelijk Hof dient aan twee grondvoorwaarden te zijn | 1989 sur la Cour constitutionnelle, deux conditions de fond doivent |
| voldaan opdat tot schorsing kan worden besloten : | être remplies pour que la suspension puisse être décidée : |
| - de middelen die worden aangevoerd moeten ernstig zijn; | - des moyens sérieux doivent être invoqués; |
| - de onmiddellijke uitvoering van de bestreden maatregel moet een moeilijk te herstellen ernstig nadeel kunnen berokkenen. Daar de twee voorwaarden cumulatief zijn, leidt de vaststelling dat een van die voorwaarden niet is vervuld tot de verwerping van de vordering tot schorsing. Wat het risico van een moeilijk te herstellen ernstig nadeel betreft B.7.1. De schorsing van een wetsbepaling door het Hof moet het mogelijk maken te vermijden dat, voor de verzoekende partij, een ernstig nadeel dreigt voort te vloeien uit de onmiddellijke toepassing van de bestreden normen, nadeel dat niet of moeilijk zou kunnen worden hersteld in geval van een vernietiging van die normen. | - l'exécution immédiate de la règle attaquée doit risquer de causer un préjudice grave difficilement réparable. Les deux conditions étant cumulatives, la constatation que l'une de ces deux conditions n'est pas remplie entraîne le rejet de la demande de suspension. En ce qui concerne le risque de préjudice grave difficilement réparable B.7.1. La suspension par la Cour d'une disposition législative doit permettre d'éviter que l'application immédiate des normes attaquées risque de causer à la partie requérante un préjudice grave qui ne pourrait être réparé ou qui pourrait difficilement l'être en cas d'annulation de ces normes. |
| B.7.2. Uit artikel 22 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 blijkt | B.7.2. Il ressort de l'article 22 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 |
| dat, om te voldoen aan de tweede voorwaarde van artikel 20, 1°, van | que, pour satisfaire à la seconde condition de l'article 20, 1°, de |
| die wet, de persoon die een vordering tot schorsing instelt, in zijn | cette loi, la personne qui forme une demande de suspension doit |
| verzoekschrift concrete en precieze feiten moet uiteenzetten waaruit | exposer, dans sa requête, des faits concrets et précis qui prouvent à |
| voldoende blijkt dat de onmiddellijke toepassing van de bepalingen | suffisance que l'application immédiate des dispositions dont elle |
| waarvan hij de vernietiging vordert, hem een moeilijk te herstellen | demande l'annulation risque de lui causer un préjudice grave |
| ernstig nadeel kan berokkenen. | difficilement réparable. |
| Die persoon moet met name het bestaan van het risico van een nadeel, | Cette personne doit notamment faire la démonstration de l'existence du |
| de ernst ervan en het verband tussen dat risico en de toepassing van | risque de préjudice, de sa gravité et de son lien avec l'application |
| de bestreden bepalingen aantonen. | des dispositions attaquées. |
| B.8.1. De verzoekende partij voert allereerst aan dat een | B.8.1. La partie requérante invoque d'abord le fait qu'un |
| bankinstelling die aan de verplichting tot mededeling van de gegevens | établissement bancaire soumis à l'obligation de renseignements a déjà |
| is onderworpen, de rekening die zij er bezat reeds heeft gesloten. | fermé le compte qu'elle y détenait. |
| De te dezen aangeklaagde sluiting van de rekening blijkt niet voort te | Il apparaît que la fermeture du compte dénoncée en l'espèce ne découle |
| vloeien uit enige bepaling van de bestreden wet, waarbij die sluiting | d'aucune disposition de la loi attaquée, cette fermeture étant |
| overigens is gebeurd vóór de inwerkingtreding van de wet. Noch de | d'ailleurs intervenue avant l'entrée en vigueur de la loi. Ni la |
| schorsing van de wet, noch de vernietiging ervan zouden dus tot gevolg | suspension de la loi ni son annulation ne pourraient donc avoir pour |
| kunnen hebben dat de verzoekende partij opnieuw wordt geplaatst in de | effet de remettre la partie requérante dans la situation contractuelle |
| oorspronkelijke contractuele situatie. | originaire. |
| B.8.2. De verzoekende partij voert vervolgens aan dat de onmiddellijke | B.8.2. La partie requérante soutient ensuite que l'application |
| toepassing van de bestreden wet en in het bijzonder van artikel 8, § 2, ervan tot gevolg heeft gehad dat de bankinstellingen waar zij rekeningen bezit, haar erover hebben ingelicht dat zij, vóór het einde van de maand september 2016, de gevraagde gegevens aan de FOD Financiën zouden meedelen. De verzoekende partij maakt geen gewag van concrete en nauwkeurige feiten met betrekking tot de precieze aard van de mogelijke gevolgen van die mededeling voor haar fiscale situatie in de Verenigde Staten, situatie die op zich losstaat van de bestreden wet. Wat meer bepaald het verwijt betreft dat is gericht tot de | immédiate de la loi attaquée et en particulier de son article 8, § 2, a eu pour effet que les institutions bancaires dans lesquelles elle détient des comptes l'ont informée qu'elles allaient communiquer au SPF Finances, avant la fin du mois de septembre 2016, les renseignements demandés. La partie requérante ne fait pas état de faits concrets et précis relatifs à la nature exacte des effets que cette communication pourrait avoir sur sa situation fiscale aux Etats-Unis, cette situation fiscale étant en soi étrangère à la loi attaquée. Par ailleurs, en ce qui concerne plus particulièrement le reproche adressé aux établissements bancaires dans lesquels la partie |
| bankinstellingen waar de verzoekende partij rekeningen bezit en | requérante détient des comptes de ne pas faire application du point |
| luidens hetwelk zij punt A.1 van deel I van bijlage II van de | A.1 de la partie I de l'annexe II de la loi attaquée relatif au |
| bestreden wet betreffende het plafond van het saldo van de rekening | plafond du solde du compte en deçà duquel un compte n'est pas soumis à |
| waaronder een rekening niet is onderworpen aan de verplichting tot | l'obligation de déclaration, ni la suspension de la loi ni son |
| mededeling, niet hebben toegepast, zouden noch de schorsing van de | annulation ne pourraient limiter sur ce point la liberté commerciale |
| wet, noch de vernietiging ervan de commerciële vrijheid van die | de ces institutions. |
| instellingen kunnen beperken. | |
| B.8.3. De verzoekende partij voert voorts aan dat de onmiddellijke | B.8.3. La partie requérante soutient encore que l'application |
| toepassing van de wet haar privéleven onherstelbaar zou aantasten door | immédiate de la loi porterait une atteinte irrémédiable à sa vie |
| de betrokken financiële instellingen toe te laten gegevens mee te | privée en permettant aux institutions financières concernées de |
| delen die niet zouden voldoen aan het evenredigheidsbeginsel en | communiquer des informations qui ne respecteraient pas le principe de |
| hierdoor een moeilijk te herstellen ernstig nadeel zouden veroorzaken. | proportionnalité et entraîneraient de ce chef un préjudice grave et |
| Zij brengt echter geen enkel concreet en precies feit aan dat haar | difficilement réparable. Elle n'apporte cependant aucun fait concret |
| persoonlijke situatie zou betreffen. | et précis qui concernerait sa situation personnelle. |
| B.8.4. De verzoekende partij verklaart ten slotte dat de onmiddellijke | B.8.4. La partie requérante affirme enfin que l'application immédiate |
| toepassing van de wet onomkeerbare gevolgen voor haar | de la loi pourrait avoir des effets irréversibles sur son état de |
| gezondheidstoestand zou kunnen hebben. Ook in dat verband brengt zij | santé. Sur ce point non plus, elle n'apporte pas d'élément probant |
| geen afdoend feit aan dat het Hof zou toelaten met die hypothese | permettant à la Cour de prendre en compte cette hypothèse. |
| rekening te houden. | |
| B.9. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat de verzoekende partij | B.9. Il ressort de ce qui précède que la partie requérante ne prouve |
| niet voldoende aantoont dat de onmiddellijke toepassing van de wet van | pas à suffisance que l'application immédiate de la loi du 16 décembre |
| 16 december 2015 haar een moeilijk te herstellen ernstig nadeel kan | 2015 risque de lui causer un préjudice grave difficilement réparable, |
| berokkenen, zodat niet is voldaan aan een van de voorwaarden die zijn | de sorte qu'il n'est pas satisfait à l'une des conditions requises par |
| opgelegd bij artikel 20, 1°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 | l'article 20, 1°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
| op het Grondwettelijk Hof. | constitutionnelle. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| verwerpt de vordering tot schorsing. | rejette la demande de suspension. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 16 juni 2016. | la Cour constitutionnelle, le 16 juin 2016. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |