Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 19/2016 van 3 februari 2016 Rolnummer : 6155 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 82, § 3, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 19/2016 van 3 februari 2016 Rolnummer : 6155 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 82, § 3, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de recht(...) Extrait de l'arrêt n° 19/2016 du 3 février 2016 Numéro du rôle : 6155 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 82, § 3, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail La Cour constitutionnelle, composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L. (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 19/2016 van 3 februari 2016 Extrait de l'arrêt n° 19/2016 du 3 février 2016
Rolnummer : 6155 Numéro du rôle : 6155
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 82, § 3, van de wet van 3 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 82, § 3, de
juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten (vóór de opheffing la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail (avant son
ervan bij artikel 50 van de wet van 26 december 2013), gesteld door abrogation par l'article 50 de la loi du 26 décembre 2013), posée par
het Arbeidshof te Antwerpen. la Cour du travail d'Anvers.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters E. De Groot en J. Spreutels, en de composée des présidents E. De Groot et J. Spreutels, et des juges L.
rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke en F. Daoût, Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût, assistée du
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van rechter A. Alen, greffier F. Meersschaut, présidée par le juge A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij arrest van 9 februari 2015 in zake de nv « NMBS Logistics » tegen Par arrêt du 9 février 2015 en cause de la SA « SNCB Logistics »
Tom Proost, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen contre Tom Proost, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
op 11 februari 2015, heeft het Arbeidshof te Antwerpen de volgende le 11 février 2015, la Cour du travail d'Anvers a posé la question
prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 82 § 3 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de « L'article 82, § 3, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats
arbeidsovereenkomsten, in de versie zoals van toepassing op 27 de travail, dans la version applicable au 27 décembre 2012 et
december 2012, en aldus geïnterpreteerd dat de opzeggingstermijn van interprété en ce sens que le délai de préavis d'un employé supérieur
een hogere bediende niet bij collectieve arbeidsovereenkomst kan ne peut être fixé par une convention collective de travail, combiné
bepaald worden, in samenhang gelezen met artikel 59 van die wet en met avec l'article 59 de cette loi et avec l'article 5 de la loi du 5
artikel 5 van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve décembre 1968 sur les conventions collectives de travail et les
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, de artikelen 10 en 11 commissions paritaires, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
van de Grondwet, in de mate dat de opzeggingstermijn voor een bediende Constitution en ce que le délai de préavis d'un employé, à l'inverse
niet en die voor een arbeider wel bij collectieve arbeidsovereenkomst de celui d'un ouvrier, ne peut être fixé par une convention collective
kan worden vastgesteld, en artikel 82 § 3 van de wet van 3 juli 1978 de travail et que l'article 82, § 3, de la loi du 3 juillet 1978
betreffende de arbeidsovereenkomsten voorziet dat de overeenkomst over relative aux contrats de travail prévoit que la convention relative au
de opzeggingstermijn van een bediende ten vroegste op het ogenblik van délai de préavis d'un employé peut être conclue au plus tôt au moment
de opzegging kan gesloten worden, terwijl voor arbeiders de où le congé est donné, alors que, pour les ouvriers, la convention
overeenkomst tot vaststelling van de opzeggingstermijn reeds vóór het relative à la fixation du délai de préavis peut déjà être conclue
ogenblik van de opzegging kan gesloten worden ? ». avant le moment où le congé est donné ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Vóór de opheffing ervan bij de wet van 26 december 2013 B.1. Avant son abrogation par la loi du 26 décembre 2013 concernant
betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen arbeiders en l'introduction d'un statut unique entre ouvriers et employés en ce qui
bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag en concerne les délais de préavis et le jour de carence ainsi que de
begeleidende maatregelen, bepaalde artikel 82, § 3, van de wet van 3 mesures d'accompagnement, l'article 82, § 3, de la loi du 3 juillet
juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten (hierna : de wet van 3 1978 relative aux contrats de travail (ci-après : loi du 3 juillet
juli 1978) : 1978) disposait :
« Wanneer het jaarlijks loon 16.100 EUR overschrijdt, worden de door de werkgever en de bediende in acht te nemen opzeggingstermijnen vastgesteld hetzij bij overeenkomst, gesloten ten vroegste op het ogenblik waarop de opzegging wordt gegeven, hetzij door de rechter. Indien de opzegging wordt gegeven door de werkgever, mag de opzeggingstermijn niet korter zijn dan de in § 2, eerste en tweede lid, vastgestelde termijnen. Indien de opzegging wordt gegeven door de bediende, mag de opzeggingstermijn niet langer zijn dan vier en een halve maand indien het jaarlijks loon hoger is dan 16.100 EUR zonder 32.200 EUR te overschrijden, noch langer dan zes maanden indien het jaarlijks loon 32.200 EUR overschrijdt ». « Lorsque la rémunération annuelle excède 16 100 EUR, les délais de préavis à observer par l'employeur et par l'employé sont fixés soit par convention conclue au plus tôt au moment où le congé est donné, soit par le juge. Si le congé est donné par l'employeur, le délai de préavis ne peut être inférieur aux délais fixés au § 2, alinéas 1er et 2. Si le congé est donné par l'employé, le délai de préavis ne peut être supérieur à quatre mois et demi si la rémunération annuelle est supérieure à 16 100 EUR sans excéder 32 200 EUR, ni supérieur à six mois si la rémunération annuelle excède 32 200 EUR ».
Artikel 82, § 2, eerste en tweede lid, van de wet van 3 juli 1978 - L'article 82, § 2, alinéas 1er et 2, de la loi du 3 juillet 1978 -
waarnaar de in het geding zijnde bepaling verwijst - bepaalde : auquel la disposition en cause renvoie - disposait :
« Wanneer het jaarlijks loon niet hoger is dan 16.100 EUR, bedraagt de « Lorsque la rémunération annuelle ne dépasse pas 16 100 EUR, le délai
opzeggingstermijn welke door de werkgever moet worden in acht genomen, de préavis à observer par l'employeur est d'au moins trois mois pour
ten minste drie maanden voor de bedienden die minder dan vijf jaar in dienst zijn. les employés engagés depuis moins de cinq ans.
Deze termijn wordt vermeerderd met drie maanden bij de aanvang van Ce délai est augmenté de trois mois dès le commencement de chaque
elke nieuwe periode van vijf jaar dienst bij dezelfde werkgever ». nouvelle période de cinq ans de service chez le même employeur ».
Krachtens artikel 131 van de wet van 3 juli 1978 worden de Conformément à l'article 131 de la loi du 3 juillet 1978, les montants
loonbedragen bepaald in artikel 82 jaarlijks aangepast aan het de rémunération prévus à l'article 82 sont adaptés, chaque année, à
indexcijfer van de conventionele lonen voor bedienden van het derde l'indice des salaires conventionnels pour employés du troisième
trimester overeenkomstig de in dat artikel bepaalde formule. trimestre, conformément à la formule précisée dans cet article.
B.2.1. Het Hof wordt gevraagd of de in het geding zijnde bepaling, in B.2.1. Il est demandé à la Cour si la disposition en cause, dans
de interpretatie dat de opzeggingstermijnen voor de « hogere bedienden l'interprétation selon laquelle les délais de préavis pour les «
» niet bij collectieve arbeidsovereenkomst konden worden bepaald, in employés supérieurs » ne pouvaient pas être fixés par une convention
samenhang gelezen met artikel 59 van de wet van 3 juli 1978 en met collective de travail, combinée avec l'article 59 de la loi du 3
artikel 5 van de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve juillet 1978 et avec l'article 5 de la loi du 5 décembre 1968 sur les
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, bestaanbaar is met de conventions collectives de travail et les commissions paritaires, est
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat de opzeggingstermijnen compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il
voor die bedienden niet en die voor arbeiders wel bij collectieve n'était pas possible de fixer les délais de préavis de ces employés
arbeidsovereenkomst konden worden vastgesteld, en doordat par une convention collective de travail, alors que c'était possible
overeenkomsten betreffende opzeggingstermijnen voor die bedienden ten pour les ouvriers, et en ce que les conventions relatives aux délais
vroegste op het ogenblik van het geven van de opzegging konden worden de préavis pour ces employés pouvaient être conclues au plus tôt au
gesloten, terwijl overeenkomsten betreffende opzeggingstermijnen voor moment où le congé était donné, alors que les conventions relatives
arbeiders reeds vóór het ogenblik van het geven van de opzegging aux délais de préavis pour les ouvriers pouvaient déjà être conclues
konden worden gesloten. avant que le congé soit donné.
B.2.2. Het voor het verwijzende rechtscollege hangende geschil heeft B.2.2. Le litige pendant devant la juridiction a quo se rapporte au
betrekking op de opzegging, door de werkgever, van een bediende die congé donné par l'employeur à un employé qui a été à son service
meer dan zes maanden ononderbroken in dienst is geweest van de pendant plus de six mois sans interruption.
werkgever. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. De bedienden dienen, La Cour limite son examen à cette hypothèse. Il convient dès lors de
wat de in de prejudiciële vraag vermelde verschillen in behandeling comparer, en ce qui concerne les différences de traitement mentionnées
betreft, bijgevolg te worden vergeleken met de arbeiders die meer dan dans la question préjudicielle, les employés avec les ouvriers qui ont
zes maanden ononderbroken in dienst zijn geweest van de werkgever. été au service de l'employeur pendant plus de six mois sans interruption.
B.3.1. Krachtens het eerste lid van de in het geding zijnde bepaling B.3.1. Conformément à l'alinéa 1er de la disposition en cause, lorsque
werd de opzeggingstermijn die door de werkgever en de bediende van wie la rémunération annuelle excédait un montant déterminé, le délai de
het jaarlijks loon een bepaald bedrag overschreed, in acht diende te préavis à observer par l'employeur et par l'employé était fixé soit
worden genomen, vastgesteld hetzij bij overeenkomst, gesloten ten par convention conclue au plus tôt au moment où le congé était donné,
vroegste op het ogenblik waarop de opzegging werd gegeven, hetzij door
de rechter. soit par le juge.
Krachtens het tweede lid van die bepaling mocht de opzeggingstermijn, Conformément à l'alinéa 2 de cette disposition, si le congé était
indien de opzegging werd gegeven door de werkgever, evenwel niet donné par l'employeur, le délai de préavis ne pouvait cependant être
korter zijn dan drie maanden voor de bedienden die minder dan vijf inférieur à trois mois pour les employés engagés depuis moins de cinq
jaar in dienst waren en werd die minimumtermijn vermeerderd met drie ans et ce délai minimal était augmenté de trois mois dès le
maanden bij de aanvang van elke nieuwe periode van vijf jaar dienst commencement de chaque nouvelle période de cinq ans de service chez le
bij dezelfde werkgever. même employeur.
B.3.2. Uit de bewoordingen van de in het geding zijnde bepaling volgt B.3.2. Il ressort des termes de la disposition en cause que
dat de werkgever en de bediende bedoeld in die bepaling voorafgaand l'employeur et l'employé visés dans cette disposition ne pouvaient
aan de opzegging geen overeenkomst over de opzeggingstermijn konden conclure une convention relative au délai de préavis préalablement au
sluiten. Dat verbod was ingegeven door de idee « dat in zake congé. Cette interdiction était dictée par l'idée « qu'en matière de
arbeidsovereenkomsten de verzaking van een recht door de werknemer contrats de travail, la renonciation par le travailleur à un droit
slechts mogelijk is vanaf het ogenblik waarop elk risico van n'est valable qu'à partir du moment où tout risque de pression sur le
uitoefening van druk op de werknemer verdwijnt, dit is vanaf de travailleur disparaît, c'est-à-dire à partir du moment où prennent fin
beëindiging van de arbeidsovereenkomst met de haar kenmerkende le contrat de travail et le lien de subordination qui le caractérise »
gezagsverhouding » (Cass., 5 oktober 2009, Arr. Cass., 2009, nr. 555). (Cass., 5 octobre 2009, Pas., 2009, n° 555).
B.3.3. Zoals de verwijzende rechter vaststelt, heeft het Hof van B.3.3. Comme le juge a quo le constate, la Cour de cassation, dans un
Cassatie, bij een arrest van 16 maart 1987, uit de bewoordingen van de arrêt du 16 mars 1987, a déduit des termes de la disposition en cause
in het geding zijnde bepaling afgeleid dat de opzeggingstermijnen voor que les délais de préavis pour ces employés ne pouvaient être fixés
die bedienden niet bij collectieve arbeidsovereenkomst konden worden
vastgesteld (Cass., 16 maart 1987, Arr. Cass., 1986-1987, nr. 420). par une convention collective de travail (Cass., 16 mars 1987, Pas.,
1987, I, n° 420).
B.4.1. Bij een arrest van 7 april 2008 heeft het Hof van Cassatie B.4.1. Par un arrêt du 7 avril 2008, la Cour de cassation a néanmoins
evenwel geoordeeld : jugé :
« Krachtens artikel 82, § 3, eerste lid, wordt de door de werkgever in acht te nemen opzeggingstermijn, wanneer het jaarlijks loon van de bediende het in die bepaling voorgeschreven bedrag overschrijdt, vastgesteld hetzij bij overeenkomst, gesloten ten vroegste op het ogenblik waarop de opzegging wordt gegeven, hetzij door de rechter. Het tweede en derde lid van dezelfde paragraaf bepalen de minimumtermijn van de opzegging die de werkgever in acht moet nemen wanneer hij de werknemer ontslaat en de maximumtermijn van de opzegging waartoe de werknemer zich kan verbinden wanneer hij de arbeidsovereenkomst opzegt. Die bepalingen, die alleen de werknemer beschermen, zijn bijgevolg « En vertu du premier alinéa dudit article 82, § 3, le délai de préavis à observer par l'employeur lorsque la rémunération annuelle de l'employé excède le montant prévu à cette disposition est fixé, soit par convention conclue au plus tôt au moment où le congé est donné, soit par le juge. Les alinéas 2 et 3 du même paragraphe précisent le délai de préavis minimum que l'employeur doit respecter lorsqu'il donne congé et le délai de préavis au-delà duquel le travailleur ne peut s'engager lorsqu'il est l'auteur de la rupture. Ces dispositions, qui protègent le seul travailleur, ne sont, dès
alleen dwingend in zijn voordeel » (Cass., 7 april 2008, Arr. Cass., lors, impératives qu'en sa faveur » (Cass., 7 avril 2008, Pas., 2008,
2008, nr. 207). n° 207).
B.4.2. Uit dat arrest volgt dat, ofschoon overeenkomsten betreffende de opzeggingstermijnen voor de desbetreffende bedienden in beginsel niet voorafgaand aan het geven van de opzegging konden worden gesloten, het uitsluitend toekwam aan de bediende zich op de nietigheid van zulke overeenkomsten te beroepen. Wanneer de bediende van oordeel was dat een dergelijke overeenkomst, ongeacht of het ging om een individuele overeenkomst dan wel om een collectieve arbeidsovereenkomst, in zijn voordeel was en hij om die reden de nietigheid ervan niet aanvoerde, beschikte de werkgever niet over de mogelijkheid om de nietigheid ervan te laten vaststellen door de rechter. Die nuancering van het principiële verbod om bij overeenkomst gesloten voorafgaand aan het geven van de opzegging de opzeggingstermijnen te bepalen, strookte met de door de wetgever nagestreefde doelstelling te voorkomen dat de werkgever vóór de beëindiging van de B.4.2. Il ressort de cet arrêt que bien que des conventions relatives aux délais de préavis pour les employés concernés ne pouvaient en principe être conclues avant la notification du congé, il appartenait exclusivement à l'employé d'invoquer la nullité de telles conventions. Lorsque l'employé estimait qu'une telle convention, qu'il s'agisse d'une convention individuelle ou d'une convention collective de travail, lui était favorable et qu'il n'en invoquait pas la nullité pour ce motif, l'employeur ne disposait pas de la possibilité d'en faire constater la nullité par le juge. Cette nuance apportée à l'interdiction de principe de fixer les délais de préavis par convention conclue préalablement à la notification du congé concordait avec l'objectif poursuivi par le législateur, qui
arbeidsovereenkomst misbruik zou maken van zijn gezag over de était d'éviter que l'employeur abuse de son autorité sur le
werknemer om te komen tot een voor hem gunstige regeling betreffende travailleur, avant la résiliation du contrat de travail, pour aboutir
de opzeggingstermijnen, alsook met de regel vervat in artikel 6 van de à un régime de délais de préavis qui lui soit favorable, et concordait
wet van 3 juli 1978, naar luid waarvan « alle met de bepalingen van également avec la règle énoncée à l'article 6 de la loi du 3 juillet
deze wet en van haar uitvoeringsbesluiten strijdige bedingen [...] 1978 en vertu de laquelle « toute stipulation contraire aux
nietig [zijn] voor zover zij ertoe strekken de rechten van de dispositions de la présente loi et de ses arrêtés d'exécution est
werknemer in te korten of zijn verplichtingen te verzwaren ». nulle pour autant qu'elle vise à restreindre les droits des
B.5.1. De opzeggingstermijnen voor de arbeiders werden, vóór de travailleurs ou à aggraver leurs obligations ».
wijzigingen aangebracht bij de voormelde wet van 26 december 2013, B.5.1. Avant les modifications introduites par la loi précitée du 26
décembre 2013, les délais de préavis pour les ouvriers étaient réglés
geregeld in artikel 59 van de wet van 3 juli 1978, dat bepaalde : par l'article 59 de la loi du 3 juillet 1978, qui disposait :
« De bij artikel 37 bepaalde opzeggingstermijn gaat in de maandag volgend op de week waarin de opzeggingstermijn betekend werd. De opzeggingstermijn is vastgesteld op achtentwintig dagen wanneer de opzegging van de werkgever uitgaat en op veertien dagen wanneer de opzegging van de werkman uitgaat. Deze termijnen worden verdubbeld wat de werklieden betreft die gedurende ten minste twintig jaar ononderbroken bij dezelfde onderneming in dienst zijn gebleven. Zij moeten berekend worden met inachtneming van de verworven anciënniteit op het ogenblik dat de opzeggingstermijn ingaat. Wanneer de opzegging uitgaat van een werkgever die niet onder het « Le délai de préavis visé à l'article 37 prend cours le lundi suivant la semaine pendant laquelle le préavis a été notifié. Le délai de préavis est fixé à vingt-huit jours lorsque le congé est donné par l'employeur, et à quatorze jours lorsqu'il est donné par l'ouvrier. Ces délais sont doublés lorsqu'il s'agit d'ouvriers demeurés sans interruption au service de la même entreprise pendant au moins vingt ans. Ils doivent être calculés en fonction de l'ancienneté acquise au moment où le délai de préavis prend cours. Lorsque le congé est donné par un employeur qui ne relève pas du champ
toepassingsgebied valt van de wet van 5 december 1968 betreffende de d'application de la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, wordt, in collectives de travail et les commissions paritaires, par dérogation
afwijking van het tweede en het derde lid, de opzeggingstermijn vastgesteld op : aux alinéas 2 et 3, le délai de préavis est fixé à :
1° vijfendertig dagen wat de werklieden betreft die tussen zes maanden 1° trente-cinq jours pour les ouvriers qui comptent de six mois à
en minder dan vijf jaar anciënniteit in de onderneming tellen; moins de cinq ans d'ancienneté dans l'entreprise;
2° tweeënveertig dagen wat de werklieden betreft die tussen vijf en 2° quarante-deux jours pour les ouvriers qui comptent de cinq ans à
minder dan tien jaar anciënniteit in de onderneming tellen; moins de dix ans d'ancienneté dans l'entreprise;
3° zesenvijftig dagen wat de werklieden betreft die tussen tien en 3° cinquante-six jours pour les ouvriers qui comptent de dix ans à
minder dan vijftien jaar anciënniteit in de onderneming tellen; moins de quinze ans d'ancienneté dans l'entreprise;
4° vierentachtig dagen wat de werklieden betreft die tussen vijftien 4° quatre-vingt-quatre jours pour les ouvriers qui comptent de quinze
en minder dan twintig jaar anciënniteit in de onderneming tellen; ans à moins de vingt ans d'ancienneté dans l'entreprise;
5° honderd en twaalf dagen wat de werklieden betreft die twintig of 5° cent douze jours pour les ouvriers qui comptent vingt ans
meer jaar anciënniteit in de onderneming tellen ». d'ancienneté et plus dans l'entreprise ».
B.5.2. Uit die bepaling blijkt dat de opzeggingstermijnen die golden B.5.2. Il ressort de cette disposition que les délais de préavis
voor arbeiders waren bepaald in de wet. Dit bracht in beginsel met applicables aux ouvriers étaient fixés dans la loi. Ceci impliquait en
zich mee dat van die termijnen niet kon worden afgeweken bij principe qu'il n'était pas possible de déroger à ces délais par une
individuele overeenkomst of bij collectieve arbeidsovereenkomst. convention individuelle ou par une convention collective de travail.
B.6.1. Artikel 61 van de wet van 3 juli 1978 bepaalde evenwel : B.6.1. L'article 61 de la loi du 3 juillet 1978 disposait toutefois :
« § 1. Op voorstel van het paritair comité of van de Nationale « § 1er. Sur proposition de la commission paritaire ou du Conseil
Arbeidsraad kan de Koning de opzeggingstermijnen wijzigen in het national du travail, le Roi peut modifier les délais de préavis dans
belang van bepaalde bijzondere categorieën van werknemers of voor de l'intérêt de certaines catégories spéciales de travailleurs ou en ce
opzeggingen die om sociale of economische redenen zijn gedaan. qui concerne les préavis donnés pour des motifs économiques ou
§ 2. De opzeggingstermijn die de werkman moet naleven wordt verkort sociaux. § 2. Le délai de préavis à respecter par l'ouvrier est réduit à sept
tot zeven dagen in het kader van wedertewerkstellingsprogramma's, jours dans le cadre des programmes de remise au travail visés à
bedoeld in artikel 6, § 1, IX, 2°, van de bijzondere wet van 8 l'article 6, § 1er, IX, 2°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de
augustus 1980 tot hervorming der instellingen ». réformes institutionnelles ».
B.6.2. Uit die bepaling volgde dat de Koning, op voorstel van een B.6.2. Il résultait de cette disposition que le Roi, sur proposition
paritair comité of van de Nationale Arbeidsraad, de wettelijk bepaalde d'une commission paritaire ou du Conseil national du travail, pouvait
opzeggingstermijnen kon wijzigen in het belang van bepaalde bijzondere modifier les délais de préavis fixés par la loi, dans l'intérêt de
categorieën van arbeiders of voor de opzeggingen die om sociale of certaines catégories spéciales de travailleurs ou en ce qui concernait
economische redenen waren gedaan. les préavis donnés pour des motifs économiques ou sociaux.
Die bepaling, die uitsluitend de Koning machtigde om de wettelijk Cette disposition, qui habilitait exclusivement le Roi à modifier les
bepaalde opzeggingstermijnen te wijzigen, kon niet in die zin worden délais de préavis fixés par la loi, ne pouvait pas être interprétée en
geïnterpreteerd dat de opzeggingstermijnen voor arbeiders konden ce sens que les délais de préavis pour ouvriers pouvaient être fixés
worden bepaald bij collectieve arbeidsovereenkomst. par une convention collective de travail.
In tegenstelling tot wat de appellante voor het verwijzende Contrairement à ce qu'allègue l'appelante devant la juridiction a quo,
rechtscollege aanvoert, kan uit het arrest nr. 125/2011 van 7 juli on ne peut pas inférer de l'arrêt n° 125/2011, du 7 juillet 2011, dans
2011, waarin het Hof heeft verwezen naar de collectieve lequel la Cour a fait référence à la convention collective de travail
arbeidsovereenkomst nr. 75 betreffende de opzeggingstermijnen van de n° 75 relative aux délais de préavis des ouvriers, qu'il était
werklieden, niet worden afgeleid dat bij collectieve possible de déroger par une convention collective de travail aux
arbeidsovereenkomst kon worden afgeweken van de in artikel 59 van de délais de préavis fixés par l'article 59 de la loi du 3 juillet 1978.
wet van 3 juli 1978 bepaalde opzeggingstermijnen. Het staat overigens Il n'appartient d'ailleurs pas à la Cour de contrôler une convention
niet aan het Hof een collectieve arbeidsovereenkomst te toetsen aan de wet. collective de travail au regard de la loi.
B.6.3. Krachtens artikel 9 van de wet van 5 december 1968 betreffende B.6.3. Conformément à l'article 9 de la loi du 5 décembre 1968 sur les
de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités zijn de conventions collectives de travail et les commissions paritaires, les
bepalingen van een collectieve arbeidsovereenkomst nietig wanneer zij
strijdig zijn met de dwingende bepalingen van wetten, besluiten en in dispositions d'une convention collective de travail sont nulles
België bindende internationale verdragen en verordeningen. lorsqu'elles sont contraires aux dispositions impératives des lois,
Ofschoon het Hof van Cassatie bij zijn - in B.4.1 aangehaalde - arrest des arrêtés, et des traités et règlements internationaux obligatoires
van 7 april 2008 uitsluitend heeft geoordeeld over de bepalingen van en Belgique. Bien que la Cour de cassation, par son arrêt du 7 avril 2008 cité en
artikel 82, § 3, van de wet van 3 juli 1978, dient, gelet op artikel 6 B.4.1, ait uniquement statué sur les dispositions de l'article 82, §
van de wet van 3 juli 1978, ervan te worden uitgegaan dat zijn 3, de la loi du 3 juillet 1978, il convient de considérer, compte tenu
de l'article 6 de la loi du 3 juillet 1978, que cette jurisprudence
rechtspraak eveneens gold voor artikel 59 van de wet van 3 juli 1978. s'appliquait également à l'article 59 de la loi du 3 juillet 1978.
Dit brengt met zich mee dat artikel 59 van de wet van 3 juli 1978 Ceci implique que l'article 59 de la loi du 3 juillet 1978 était
alleen dwingend was in het voordeel van de arbeider en dat het seulement impératif en faveur de l'ouvrier et qu'il appartenait
uitsluitend toekwam aan die laatste om de nietigheid aan te voeren van exclusivement à ce dernier d'invoquer la nullité des dispositions
de bepalingen van een collectieve arbeidsovereenkomst die afweken van d'une convention collective de travail qui dérogeaient aux délais de
de door of krachtens de wet bepaalde opzeggingstermijnen. Wanneer de préavis fixés par ou en vertu de la loi. Lorsque l'ouvrier estimait
arbeider van oordeel was dat dergelijke bepalingen in zijn voordeel
waren en hij om die reden de nietigheid ervan niet aanvoerde, que de telles dispositions étaient en sa faveur et qu'il n'en
beschikte de werkgever niet over de mogelijkheid om de nietigheid alléguait pas la nullité pour ce motif, l'employeur ne disposait pas
ervan te laten vaststellen door de rechter. Hetzelfde gold voor de la possibilité d'en faire constater la nullité par le juge. Il en
individuele overeenkomsten die zouden afwijken van de door of allait de même pour des conventions individuelles qui auraient dérogé
krachtens de wet bepaalde opzeggingstermijnen. aux délais de préavis fixés par ou en vertu de la loi.
B.7. Uit het voorgaande volgt dat er geen verschil in behandeling is. B.7. Il ressort de ce qui précède qu'il n'y a pas de différence de traitement.
De combinatie van de in het geding zijnde bepaling met artikel 5 van La lecture combinée de la disposition en cause et de l'article 5 de la
de wet van 5 december 1968 leidt niet tot een ander besluit. loi du 5 décembre 1968 ne conduit pas à une autre conclusion.
B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 82, § 3, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de L'article 82, § 3, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats
arbeidsovereenkomsten, in de versie zoals van toepassing vóór de de travail, dans la version applicable avant son abrogation par
opheffing ervan bij artikel 50 van de wet van 26 december 2013 l'article 50 de la loi du 26 décembre 2013 concernant l'introduction
betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen arbeiders en d'un statut unique entre ouvriers et employés en ce qui concerne les
bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag en délais de préavis et le jour de carence ainsi que de mesures
begeleidende maatregelen, schendt de artikelen 10 en 11 van de d'accompagnement, ne viole pas les articles 10 et 11 de la
Grondwet niet. Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 3 februari 2016. la Cour constitutionnelle, le 3 février 2016.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De wnd. voorzitter, Le président f.f.,
A. Alen A. Alen
^