Uittreksel uit arrest nr. 10/2016 van 21 januari 2016 Rolnummer : 6123 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 39, 59, tweede lid, 86/1 en 86/2 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, zoals van toepassing vó Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) | Extrait de l'arrêt n° 10/2016 du 21 janvier 2016 Numéro du rôle : 6123 En cause : la question préjudicielle concernant les articles 39, 59, alinéa 2, 86/1 et 86/2 de la l(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 10/2016 van 21 januari 2016 | Extrait de l'arrêt n° 10/2016 du 21 janvier 2016 |
Rolnummer : 6123 | Numéro du rôle : 6123 |
In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 39, 59, tweede lid, | En cause : la question préjudicielle concernant les articles 39, 59, |
86/1 en 86/2 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | alinéa 2, 86/1 et 86/2 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux |
arbeidsovereenkomsten, zoals van toepassing vóór 1 januari 2014, | contrats de travail, tels qu'ils étaient d'application avant le 1er |
gesteld door de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik. | janvier 2014, posée par le Tribunal du travail de Liège, division Liège. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de | composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 12 december 2014 in zake V.T. tegen de nv « W.S.C. », | Par jugement du 12 décembre 2014 en cause de V.T. contre la SA « |
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 22 | W.S.C. », dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 22 |
december 2014, heeft de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Luik, de | décembre 2014, le Tribunal du travail de Liège, division Liège, a posé |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | la question préjudicielle suivante : |
« Schenden de artikelen 39, 59, tweede lid, 86/1 en 86/2 van de wet | |
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, zoals van | « Les articles 39, 59, al. 2, 86/1 et 86/2 de la loi du 3 juillet 1978 |
relative aux contrats de travail tels que d'application avant le 1er | |
toepassing vóór 1 januari 2014, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | janvier 2014 violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution en |
in zoverre zij tot gevolg hebben dat, ceteris paribus : | ce qu'ils ont pour effet de voir, ceteri paribus : |
- enerzijds, de werkgevers van bedienden die tewerkgesteld waren vanaf | - d'une part les employeurs d'employés occupés à dater du 1er janvier |
1 januari 2012 of later en die doen blijken van een reële of | 2012 ou ultérieurement, justifiant d'une ancienneté réelle ou |
conventionele anciënniteit tussen tien en twintig jaar, die vóór 1 | conventionnelle d'entre dix et vingt ans procédant avant le 1er |
januari 2014 overgaan tot het ontslag van de genoemde bedienden, | janvier 2014 au licenciement des dits employés, devoir du chef de tels |
wegens dergelijke ontslagen compensatoire opzeggingsvergoedingen | licenciements régler des indemnités compensatoires de préavis |
moeten betalen die equivalent zijn met het loon voor 360 dagen, | équivalentes à la rémunération de 360 jours, |
- anderzijds, de werkgevers van arbeiders die tewerkgesteld waren | - d'autre part les employeurs d'ouvriers occupés à dater du 1er |
vanaf 1 januari 2012 of later en die doen blijken van een reële of | janvier 2012 ou ultérieurement, justifiant d'une ancienneté réelle ou |
conventionele anciënniteit tussen tien en twintig jaar, die vóór 1 | conventionnelle d'entre 10 et 20 ans, procédant avant le 1er janvier |
januari 2014 overgaan tot het ontslag van de genoemde arbeiders, | 2014 au licenciement des dits ouvriers, devoir du chef de tels |
wegens dergelijke ontslagen compensatoire opzeggingsvergoedingen | licenciements régler des indemnités compensatoires de préavis |
moeten betalen die equivalent zijn met het loon voor 28 dagen ? ». | équivalentes à la rémunération de 28 jours ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De artikelen 39, 59, 86/1 en 86/2 van de wet van 3 juli 1978 | B.1. Les articles 39, 59, 86/1 et 86/2 de la loi du 3 juillet 1978 |
betreffende de arbeidsovereenkomsten (hierna : de wet van 3 juli | relative aux contrats de travail (ci-après : la loi du 3 juillet |
1978), vóór de wijziging ervan bij de wet van 26 december 2013 « | 1978), avant leur modification par la loi du 26 décembre 2013 « |
betreffende de invoering van een eenheidsstatuut tussen arbeiders en | concernant l'introduction d'un statut unique entre ouvriers et |
bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de carenzdag en | employés en ce qui concerne les délais de préavis et le jour de |
begeleidende maatregelen », bepaalden : | carence ainsi que de mesures d'accompagnement », disposaient : |
« Art. 39.§ 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan |
« 39. § 1er. Si le contrat a été conclu pour une durée indéterminée, |
is de partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende reden of | la partie qui résilie le contrat sans motif grave ou sans respecter le |
zonder inachtneming van de opzeggingstermijn vastgesteld in de | |
artikelen 59, 82, 83, 84 en 115, gehouden de andere partij een | délai de préavis fixé aux articles 59, 82, 83, 84 et 115, est tenue de |
vergoeding te betalen die gelijk is aan het lopend loon dat | payer à l'autre partie une indemnité égale à la rémunération en cours |
overeenstemt hetzij met de duur van de opzeggingstermijn, hetzij met | correspondant soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de |
het resterende gedeelte van die termijn. De vergoeding is nochtans | ce délai restant à courir. L'indemnité est toutefois toujours égale au |
steeds gelijk aan het lopend loon dat overeenstemt met de duur van de | montant de la rémunération en cours correspondant à la durée du délai |
opzeggingstermijn, wanneer de opzegging uitgaat van de werkgever en | de préavis, lorsque le congé est donné par l'employeur et en |
met miskenning van het bepaalde in artikel 38, § 3, van deze wet of in | méconnaissance des dispositions de l'article 38, § 3, de la présente |
artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971. | loi ou de l'article 40 de la loi sur le travail du 16 mars 1971. |
De opzeggingsvergoeding behelst niet alleen het lopende loon, maar ook | L'indemnité de congé comprend non seulement la rémunération en cours, |
de voordelen verworven krachtens de overeenkomst. | mais aussi les avantages acquis en vertu du contrat. |
§ 2. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever, die, | § 2. Sans préjudice des dispositions du § 1er, l'employeur qui, au |
tijdens een van de in artikel 29, 1°, 6° en 7° en in artikel 38, § 3, | cours de l'une des périodes visées à l'article 29, 1°, 6° et 7°, et à |
eerste lid, 3° en 4° bedoelde periodes, het bepaalde in artikel 38, § | l'article 38, § 3, alinéa 1er, 3° et 4°, ne respecte pas les |
3, niet in acht neemt, een vergoeding gelijk aan het normaal loon | dispositions de l'article 38, § 3, est tenu au paiement d'une |
indemnité égale à la rémunération normale due pour les périodes ou | |
verschuldigd voor de in artikel 38, § 3, eerste lid, 3° en 4° bedoelde | parties de périodes visées à l'article 38, § 3, alinéa 1er, 3° et 4°, |
periodes of gedeelten ervan gedurende welke de werknemer niet | pendant lesquelles le travailleur n'a pas été occupé. |
tewerkgesteld is geweest. | |
Die vergoeding mag echter niet hoger liggen dan een bedrag dat met | Cette indemnité ne peut excéder un montant correspondant à trois mois |
drie maand van dat loon overeenstemt voor werklieden en dienstboden of | de cette rémunération s'il s'agit d'un ouvrier ou d'un domestique, ou |
met zes maand voor bedienden en handelsvertegenwoordigers. | six mois s'il s'agit d'un employé ou d'un représentant de commerce. |
§ 3. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever die het | § 3. Sans préjudice des dispositions du § 1er, l'employeur qui ne |
bepaalde in artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971 niet in | |
acht neemt, de in het derde lid van voormeld artikel 40 voorziene | respecte pas les dispositions de l'article 40 de la loi sur le travail |
du 16 mars 1971, est tenu au paiement de l'indemnité prévue à l'alinéa | |
vergoeding ». | 3 dudit article 40 ». |
« Art. 59.De bij artikel 37 bepaalde opzeggingstermijn gaat in de maandag volgend op de week waarin de opzeggingstermijn betekend werd. De opzeggingstermijn is vastgesteld op achtentwintig dagen wanneer de opzegging van de werkgever uitgaat en op veertien dagen wanneer de opzegging van de werkman uitgaat. Deze termijnen worden verdubbeld wat de werklieden betreft die gedurende ten minste twintig jaar ononderbroken bij dezelfde onderneming in dienst zijn gebleven. Zij moeten berekend worden met inachtneming van de verworven anciënniteit op het ogenblik dat de opzeggingstermijn ingaat. Wanneer de opzegging uitgaat van een werkgever die niet onder het |
« Art. 59.Le délai de préavis visé à l'article 37 prend cours le lundi suivant la semaine pendant laquelle le préavis a été notifié. Le délai de préavis est fixé à vingt-huit jours lorsque le congé est donné par l'employeur, et à quatorze jours lorsqu'il est donné par l'ouvrier. Ces délais sont doublés lorsqu'il s'agit d'ouvriers demeurés sans interruption au service de la même entreprise pendant au moins vingt ans. Ils doivent être calculés en fonction de l'ancienneté acquise au moment où le délai de préavis prend cours. Lorsque le congé est donné par un employeur qui ne relève pas du champ |
toepassingsgebied valt van de wet van 5 december 1968 betreffende de | d'application de la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions |
collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, wordt, in | collectives de travail et les commissions paritaires, par dérogation |
afwijking van het tweede en het derde lid, de opzeggingstermijn vastgesteld op : | aux alinéas 2 et 3, le délai de préavis est fixé à : |
1° vijfendertig dagen wat de werklieden betreft die tussen zes maanden | 1° trente-cinq jours pour les ouvriers qui comptent de six mois à |
en minder dan vijf jaar anciënniteit in de onderneming tellen; | moins de cinq ans d'ancienneté dans l'entreprise; |
2° tweeënveertig dagen wat de werklieden betreft die tussen vijf en | 2° quarante-deux jours pour les ouvriers qui comptent de cinq ans à |
minder dan tien jaar anciënniteit in de onderneming tellen; | moins de dix ans d'ancienneté dans l'entreprise; |
3° zesenvijftig dagen wat de werklieden betreft die tussen tien en | 3° cinquante-six jours pour les ouvriers qui comptent de dix ans à |
minder dan vijftien jaar anciënniteit in de onderneming tellen; | moins de quinze ans d'ancienneté dans l'entreprise; |
4° vierentachtig dagen wat de werklieden betreft die tussen vijftien | 4° quatre-vingt-quatre jours pour les ouvriers qui comptent de quinze |
en minder dan twintig jaar anciënniteit in de onderneming tellen; | ans à moins de vingt ans d'ancienneté dans l'entreprise; |
5° honderd en twaalf dagen wat de werklieden betreft die twintig of | 5° cent douze jours pour les ouvriers qui comptent vingt ans |
meer jaar anciënniteit in de onderneming tellen ». | d'ancienneté et plus dans l'entreprise ». |
« Art. 86/1.Deze afdeling is van toepassing op de |
« Art. 86/1.La présente section est applicable aux contrats de |
arbeidsovereenkomsten waarvan de uitvoering, zoals overeengekomen | travail dont l'exécution, telle que convenue par l'employeur et |
tussen de werkgever en de bediende, aanvangt vanaf 1 januari 2012. | l'employé, débute à partir du 1er janvier 2012. |
Deze afdeling is evenwel niet van toepassing wanneer de bediende | Toutefois, cette section ne s'applique pas lorsque l'employé a été |
voorheen met dezelfde werkgever verbonden is geweest door een | occupé précédemment par ce même employeur dans les liens d'un contrat |
arbeidsovereenkomst en, zo er een onderbreking van de tewerkstelling | de travail et que, s'il y a interruption d'occupation entre ce contrat |
is tussen deze overeenkomst en de in het eerste lid bedoelde | |
overeenkomst, deze onderbreking zeven dagen niet overschrijdt. | et le contrat visé à l'alinéa 1er, cette interruption ne dépasse pas |
Art. 86/2.§ 1. Wanneer het jaarlijks loon 16.100 euro overschrijdt, |
sept jours. Art. 86/2.§ 1er. Par dérogation à l'article 82, § 3, lorsque la |
wordt in afwijking van artikel 82, § 3, de opzeggingstermijn welke | rémunération annuelle dépasse 16.100 euros le délai de préavis à |
door de werkgever moet worden in acht genomen, als volgt vastgesteld : | observer par l'employeur est fixé de la manière suivante : |
- 91 dagen voor de bedienden die minder dan drie jaar in dienst zijn; | - 91 jours pour les employés engagés depuis moins de trois ans; |
- 120 dagen voor de bedienden die van drie jaar tot minder dan vier | - 120 jours pour les employés engagés depuis trois ans à moins de |
jaar in dienst zijn; | quatre ans; |
- 150 dagen voor de bedienden die van vier jaar tot minder dan vijf | - 150 jours pour les employés engagés depuis quatre ans à moins de |
jaar in dienst zijn; | cinq ans; |
- 182 dagen voor de bedienden die van vijf jaar tot minder dan zes | - 182 jours pour les employés engagés depuis cinq ans à moins de six |
jaar in dienst zijn. | ans. |
Voor de bedienden die minstens zes jaar in dienst zijn, wordt de | Pour les employés engagés depuis au moins six ans, le préavis à |
opzeggingstermijn welke door de werkgever moet worden in acht genomen | |
vastgesteld op 30 dagen per begonnen jaar anciënniteit. | observer par l'employeur est fixé à 30 jours par année d'ancienneté entamée. |
Wanneer de opzegging wordt gegeven door de bediende, wordt de | Lorsque le congé est donné par l'employé, les délais de préavis sont |
opzeggingstermijn als volgt vastgesteld : | fixés de la manière suivante : |
- 45 dagen voor de bedienden die minder dan vijf jaar in dienst zijn; | - 45 jours pour les employés engagés depuis moins de cinq ans; |
- 90 dagen voor de bedienden die van vijf jaar tot minder dan tien | - 90 jours pour les employés engagés depuis cinq ans et moins de dix |
jaar in dienst zijn; | ans; |
- 135 dagen voor de bedienden die minstens tien jaar in dienst zijn; | - 135 jours pour les employés engagés depuis au moins dix ans; |
- 180 dagen voor de bedienden die vijftien jaar of langer in dienst | - 180 jours pour les employés engagés depuis quinze ans et plus pour |
zijn voor zover hun jaarloon 32.200 euro overschrijdt. | autant que leur rémunération annuelle dépasse 32.200 euros. |
§ 2. Indien de opzegging door de werkgever wordt betekend vanaf 1 | § 2. Si le congé est notifié par l'employeur à partir du 1er janvier |
januari 2014, wordt, wanneer het jaarlijks loon 16.100 euro | |
overschrijdt, in afwijking van artikel 82, § 3, de opzeggingstermijn | 2014, par dérogation à l'article 82, § 3, lorsque la rémunération |
welke door de werkgever moet worden in acht genomen, als volgt | annuelle dépasse 16.100 euros, le délai de préavis à observer par |
vastgesteld : | l'employeur est fixé de la manière suivante : |
- 91 dagen voor de bedienden die minder dan drie jaar in dienst zijn; | - 91 jours pour les employés engagés depuis moins de trois ans; |
- 116 dagen voor de bedienden die van drie jaar tot minder dan vier | - 116 jours pour les employés engagés depuis trois ans à moins de |
jaar in dienst zijn; | quatre ans; |
- 145 dagen voor de bedienden die van vier jaar tot minder dan vijf | - 145 jours pour les employés engagés depuis quatre ans à moins de |
jaar in dienst zijn; | cinq ans; |
- 182 dagen voor de bedienden die van vijf jaar tot minder dan zes | - 182 jours pour les employés engagés depuis cinq ans à moins de six |
jaar in dienst zijn. | ans. |
Voor de bedienden die minstens zes jaar in dienst zijn, wordt de | Pour les employés engagés depuis au moins six ans, le préavis à |
opzeggingstermijn welke door de werkgever moet worden in acht genomen | |
vastgesteld op 29 dagen per begonnen jaar anciënniteit. | observer par l'employeur est fixé à 29 jours par année d'ancienneté |
De Koning kan de termijnen van 116, 145 en 29 wijzigen bij een besluit | entamée. Le Roi peut modifier les délais de 116, 145 et 29 jours par arrêté |
vastgesteld na overleg in de Ministerraad na eensluidend advies van de | délibéré en Conseil des ministres sur avis conforme du Conseil |
Nationale Arbeidsraad. | national du Travail. |
§ 3. Wanneer het jaarlijks loon 32.200 euro overschrijdt op het | § 3. Par dérogation aux §§ 1er et 2, lorsque la rémunération annuelle |
ogenblik van de indiensttreding, mogen de door de werkgever in acht te | dépasse 32.200 euros au moment de l'entrée en service, les délais de |
nemen opzeggingstermijnen, in afwijking van §§ 1 en 2, ook worden | préavis à observer par l'employeur peuvent être fixés par convention |
vastgesteld bij overeenkomst, gesloten ten laatste op dat ogenblik. | conclue au plus tard à ce moment. |
De opzeggingstermijnen mogen in elk geval niet korter zijn dan de in | Les délais de préavis ne peuvent en tout cas être inférieurs aux |
artikel 82, § 2, vastgestelde termijnen. | délais fixés à l'article 82, § 2. |
Bij ontstentenis van een overeenkomst blijven de bepalingen van §§ 1 en 2 van toepassing. | A défaut de convention, les dispositions des §§ 1er et 2 restent applicables. |
§ 4. De opzeggingstermijnen moeten worden berekend met inachtneming | § 4. Les délais de préavis doivent être calculés en fonction de |
van de verworven anciënniteit op het ogenblik dat de opzegging ingaat. | l'ancienneté acquise au moment où le préavis prend cours. |
Wanneer de opzegging wordt gegeven door de werkgever komt bovendien de | En outre, lorsque le congé est donné par l'employeur, la période |
vroegere periode van tewerkstelling, die een bediende als | antérieure d'occupation que l'employé a effectuée en tant |
uitzendkracht heeft verricht bij de werkgever in de hoedanigheid van | qu'intérimaire chez l'employeur en qualité d'utilisateur entre en |
gebruiker, in aanmerking voor de berekening van de anciënniteit met | ligne de compte pour le calcul de l'ancienneté avec un maximum d'un |
een maximum van één jaar, voor zover de aanwerving volgt op de periode | an, pour autant que cet engagement suive la période de travail |
van uitzendarbeid en de functie uitgeoefend bij de werkgever identiek | intérimaire et que la fonction exercée chez l'employeur soit identique |
is aan deze die als uitzendkracht werd uitgeoefend. | à celle exercée en qualité d'intérimaire. |
Elke periode van inactiviteit van zeven dagen of minder geldt als een | Toute période d'inactivité de sept jours ou moins est considérée comme |
periode van tewerkstelling als uitzendkracht bedoeld bij het tweede | une période d'occupation en qualité de travailleur intérimaire visée à |
lid. | l'alinéa 2. |
§ 5. Wanneer de bij dit artikel vastgelegde opzeggingstermijnen niet | § 5. En cas de non-respect des délais de préavis déterminés par le |
worden nageleefd, zijn de bepalingen van artikel 39, § 1, van | présent article, les dispositions de l'article 39, § 1er, sont |
toepassing ». | d'application ». |
B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid van | B.2. La question préjudicielle porte sur la compatibilité de ces |
die artikelen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet « in zoverre | articles avec les articles 10 et 11 de la Constitution « en ce qu'ils |
zij tot gevolg hebben dat, ceteris paribus : | ont pour effet de voir, ceteri paribus : |
- enerzijds, de werkgevers van bedienden die tewerkgesteld waren vanaf | - d'une part, les employeurs d'employés occupés à dater du 1er janvier |
1 januari 2012 of later en die doen blijken van een reële of | 2012 ou ultérieurement, justifiant d'une ancienneté réelle ou |
conventionele anciënniteit tussen tien en twintig jaar, die vóór 1 | conventionnelle d'entre dix et vingt ans, procédant avant le 1er |
januari 2014 overgaan tot het ontslag van de genoemde bedienden, | janvier 2014 au licenciement desdits employés, devoir du chef de tels |
wegens dergelijke ontslagen compensatoire opzeggingsvergoedingen | licenciements régler des indemnités compensatoires de préavis |
moeten betalen die equivalent zijn met het loon voor 360 dagen, | équivalentes à la rémunération de 360 jours, |
- anderzijds, de werkgevers van arbeiders die tewerkgesteld waren | - d'autre part, les employeurs d'ouvriers occupés à dater du 1er |
vanaf 1 januari 2012 of later en die doen blijken van een reële of | janvier 2012 ou ultérieurement, justifiant d'une ancienneté réelle ou |
conventionele anciënniteit tussen tien en twintig jaar, die vóór 1 | conventionnelle d'entre 10 et 20 ans, procédant avant le 1er janvier |
januari 2014 overgaan tot het ontslag van de genoemde arbeiders, | 2014 au licenciement des dits ouvriers, devoir du chef de tels |
wegens dergelijke ontslagen compensatoire opzeggingsvergoedingen | licenciements régler des indemnités compensatoires de préavis |
moeten betalen die equivalent zijn met het loon voor 28 dagen ». | équivalentes à la rémunération de 28 jours ». |
B.3. Uit de motieven van het verwijzende vonnis blijkt dat de | B.3. Il ressort des motifs du jugement de renvoi que le Tribunal du |
Arbeidsrechtbank te Luik zich dient uit te spreken over de | travail de Liège doit se prononcer sur l'indemnité compensatoire de |
compenserende opzeggingsvergoeding die verschuldigd is aan een persoon | préavis due à une personne ayant le statut d'employé, dont la |
met het statuut van bediende, wiens jaarlijks loon 16 100 euro | rémunération annuelle dépasse 16 100 euros, engagée à partir du 1er |
overschrijdt, aangeworven vanaf 1 januari 2012, datum van | |
inwerkingtreding van de wet van 12 april 2011 « houdende aanpassing | janvier 2012, date d'entrée en vigueur de la loi du 12 avril 2011 « |
van de wet van 1 februari 2011 houdende verlenging van de | modifiant la loi du 1er février 2011 portant la prolongation de |
crisismaatregelen en uitvoering van het interprofessioneel akkoord, en | mesures de crise et l'exécution de l'accord interprofessionnel, et |
tot uitvoering van het compromis van de Regering met betrekking tot | exécutant le compromis du Gouvernement relatif au projet d'accord |
het ontwerp van interprofessioneel akkoord », bediende die onterecht | interprofessionnel », licenciée à tort pour motif grave, l'employeur |
is ontslagen om dringende reden, waarbij de werkgever de | |
arbeidsovereenkomst heeft beëindigd op 15 november 2013 zonder de | ayant mis fin au contrat de travail, le 15 novembre 2013, sans |
termijn in acht te nemen die in artikel 35 van de wet van 3 juli 1978 | respecter le délai prévu à l'article 35 de la loi du 3 juillet 1978, |
is voorgeschreven, en met een anciënniteit van twaalf jaar. | et justifiant d'une ancienneté de douze ans. |
Op verzoek van de werkgever heeft de Rechtbank het nuttig geacht aan | A la demande de l'employeur, le Tribunal a jugé utile d'interroger la |
het Hof een vraag te stellen over het verschil in behandeling tussen | Cour sur la différence de traitement entre employeurs en ce qui |
werkgevers wat de compenserende opzeggingsvergoedingen betreft die | concerne les indemnités compensatoires de préavis dues aux ouvriers et |
verschuldigd zijn aan de arbeiders en aan de bedienden met eenzelfde | aux employés faisant preuve de la même ancienneté, qui étaient occupés |
anciënniteit, die waren tewerkgesteld vanaf 1 januari 2012 en die zijn | à partir du 1er janvier 2012 et qui ont été licenciés avant le 1er |
ontslagen vóór 1 januari 2014. Hij heeft in dat opzicht rekening | janvier 2014. Il a pris en compte, à cet égard, l'arrêt de la Cour n° |
gehouden met het arrest van het Hof nr. 125/2011 van 7 juli 2011 en | 125/2011, du 7 juillet 2011, et il relève que ce n'est que par une loi |
merkt op dat de wetgever pas met een wet van 26 december 2013 die op 1 | du 26 décembre 2013, entrant en vigueur le 1er janvier 2014, que le |
januari 2014 in werking is getreden, heeft geantwoord op dat arrest. | législateur a répondu à cet arrêt. |
De Rechtbank merkt voorts op dat de voormelde wet van 12 april 2011, | Le Tribunal relève encore que la loi précitée du 12 avril 2011, entrée |
in werking getreden op 1 januari 2012, de artikelen 86/1, 86/2, 86/3 | en vigueur le 1er janvier 2012, a inséré les articles 86/1, 86/2, 86/3 |
en 86/4 heeft ingevoegd in de wet van 3 juli 1978 en dat die | et 86/4 dans la loi du 3 juillet 1978 et que ces articles, par |
artikelen, in afwijking van artikel 82, § 3, de opzeggingstermijnen | dérogation à l'article 82, § 3, visent les délais de préavis pour les |
beogen voor de bedienden van wie de uitvoering van de | employés dont l'exécution du contrat de travail a pris cours à partir |
arbeidsovereenkomst is ingegaan vanaf 1 januari 2012. De Rechtbank is | du 1er janvier 2012. Le Tribunal estime dès lors que l'employeur a un |
derhalve van oordeel dat de werkgever doet blijken van een zeker | intérêt certain à ce que la question préjudicielle portant sur les |
belang bij het stellen van de prejudiciële vraag over de artikelen 59 | articles 59 et 86/2, § 1er, tels qu'ils existaient durant la période |
en 86/2, § 1, zoals die tijdens de betwiste periode bestonden. Het Hof | litigieuse, soit posée. La Cour pourrait en effet constater une |
zou immers een schending kunnen vaststellen door artikel 86/2, § 1, van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | violation par l'article 86/2, § 1er, des articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.4. Het in de prejudiciële vraag vermelde artikel 59, tweede lid, van | B.4. Comme le relèvent les parties, l'article 59, alinéa 2, de la loi |
de wet van 3 juli 1978 is, zoals de partijen opmerken, niet van | du 3 juillet 1978, mentionné dans la question préjudicielle, n'est pas |
toepassing op de arbeidsovereenkomsten waarvan de uitvoering is | applicable aux contrats de travail dont l'exécution a débuté à partir |
ingegaan vanaf 1 januari 2012, zoals dat het geval is voor het voor de | du 1er janvier 2012, comme c'est le cas dans le litige pendant devant |
verwijzende rechter hangende geschil. | le juge a quo. |
De artikelen 65/1 en 65/2 van de wet van 3 juli 1978, vóór de | Les articles 65/1 et 65/2 de la loi du 3 juillet 1978, avant leur |
wijziging ervan bij de wet van 26 december 2013, bepaalden immers : | modification par la loi du 26 décembre 2013, disposaient en effet : |
« Art. 65/1.Deze afdeling is van toepassing op de |
« Art. 65/1.La présente section est applicable aux contrats de |
arbeidsovereenkomsten waarvan de uitvoering, zoals overeengekomen | travail dont l'exécution, telle que convenue par l'employeur et |
tussen de werkgever en de werkman, aanvangt vanaf 1 januari 2012. | l'ouvrier, débute à partir du 1er janvier 2012. |
Deze afdeling is evenwel niet van toepassing wanneer de werkman | Toutefois, cette section ne s'applique pas lorsque l'ouvrier a été |
voorheen met dezelfde werkgever verbonden is geweest door een | occupé précédemment par ce même employeur dans les liens d'un contrat |
arbeidsovereenkomst en, zo er een onderbreking van de tewerkstelling | de travail et que, s'il y a une interruption d'occupation entre ce |
is tussen deze overeenkomst en de in het eerste lid bedoelde | contrat et le contrat visé à l'alinéa 1er, cette interruption ne |
overeenkomst, deze onderbreking zeven dagen niet overschrijdt. | dépasse pas sept jours. |
Art. 65/2.§ 1. Wanneer de opzegging uitgaat van de werkgever wordt in |
Art. 65/2.§ 1er. Par dérogation à l'article 59, alinéas 2, 3 et 5, |
afwijking van artikel 59, tweede, derde en vijfde lid, de | lorsque le congé est donné par l'employeur, le délai de préavis est |
opzeggingstermijn vastgesteld op : | fixé à : |
- achtentwintig dagen voor werklieden met een anciënniteit in de | - vingt-huit jours pour les ouvriers qui comptent une ancienneté de |
onderneming van minder dan zes maanden; | moins de six mois dans l'entreprise; |
- veertig dagen voor werklieden met een anciënniteit in de onderneming | - quarante jours pour les ouvriers qui comptent une ancienneté de six |
van zes maanden tot minder dan vijf jaar; | mois à moins de cinq ans dans l'entreprise; |
- achtenveertig dagen voor werklieden met een anciënniteit in de | - quarante-huit jours pour les ouvriers qui comptent une ancienneté de |
onderneming van vijf jaar tot minder dan tien jaar; | cinq ans à moins de dix ans dans l'entreprise; |
- vierenzestig dagen voor werklieden met een anciënniteit in de | - soixante-quatre jours pour les ouvriers qui comptent une ancienneté |
onderneming van tien jaar tot minder dan vijftien jaar; | de dix ans à moins de quinze ans dans l'entreprise; |
- zevenennegentig dagen voor werklieden met een anciënniteit in de | - nonante-sept jours pour les ouvriers qui comptent une ancienneté de |
onderneming van vijftien jaar tot minder dan twintig jaar; | quinze ans à moins de vingt ans dans l'entreprise; |
- honderd negenentwintig dagen voor werklieden met een anciënniteit in | - cent vingt-neuf jours pour les ouvriers qui comptent vingt ans |
de onderneming van twintig jaar of meer. | d'ancienneté et plus dans l'entreprise. |
Onder anciënniteit wordt verstaan de periodes gedurende dewelke de | Par ancienneté, il faut entendre les périodes pendant lesquelles |
werkman ononderbroken in dienst is gebleven bij dezelfde onderneming. | l'ouvrier est demeuré sans interruption au service de la même entreprise. |
§ 2. Wanneer de opzegging uitgaat van de werkman wordt de | § 2. Le délai de préavis est de quatorze jours lorsque le congé est |
opzeggingstermijn vastgesteld op veertien dagen. Deze termijn wordt | donné par l'ouvrier. Ce délai est doublé lorsqu'il s'agit d'ouvriers |
verdubbeld wanneer de werkman ten minste twintig jaar ononderbroken | demeurés sans interruption au service de la même entreprise pendant au |
bij dezelfde onderneming in dienst is gebleven. | moins vingt ans. |
§ 3. Wanneer de bij dit artikel vastgelegde opzeggingstermijnen niet | § 3. En cas de non-respect des délais de préavis déterminés par le |
worden nageleefd, zijn de bepalingen van artikel 39, § 1, van | présent article, les dispositions de l'article 39, § 1er, sont |
toepassing ». | d'application ». |
B.5. Die vergissing moet het Hof niet beletten de prejudiciële vraag | B.5. Cette erreur ne doit pas empêcher la Cour de répondre à la |
te beantwoorden, aangezien zij geen betrekking heeft op de bepaling | question préjudicielle dès lors que cette erreur ne porte pas sur la |
die van toepassing is op het geschil dat aan de verwijzende rechter is | disposition applicable au litige dont le juge a quo est saisi, qui est |
voorgelegd, namelijk artikel 86/2 van de wet van 3 juli 1978, vóór de | l'article 86/2 de la loi du 3 juillet 1978, avant sa modification par |
wijziging ervan bij de voormelde wet van 26 december 2013. Aldus is | la loi du 26 décembre 2013 précitée. C'est d'ailleurs ainsi que les |
het trouwens dat de partijen voor het Hof de prejudiciële vraag hebben | parties devant la Cour ont abordé la question préjudicielle et |
opgevat en hun argumenten in hun memories hebben uiteengezet. | développé leurs arguments dans les mémoires. |
B.6. Bij zijn arrest nr. 125/2011 van 7 juli 2011 heeft het Hof in | B.6. Par son arrêt n° 125/2011 du 7 juillet 2011, la Cour a jugé, à |
verband met de bij de in het geding zijnde wet ingestelde | propos des délais de préavis différents institués par la loi en cause, |
verschillende opzeggingstermijnen, naargelang de ontslagen werknemer | selon que le travailleur licencié a le statut d'ouvrier ou d'employé : |
het statuut van arbeider of dat van bediende heeft, geoordeeld : | « B.3.1. Ainsi que l'a déjà fait observer la Cour dans son arrêt n° |
« B.3.1. Zoals het Hof reeds opmerkte in zijn arrest nr. 56/93 van 8 | 56/93 du 8 juillet 1993, en fondant la distinction entre ouvriers et |
juli 1993 heeft de wetgever, door het onderscheid tussen arbeiders en | employés sur la nature principalement manuelle ou intellectuelle de |
bedienden te doen steunen op de voornamelijk manuele respectievelijk | leur travail, le législateur a établi des différences de traitement en |
intellectuele aard van hun werk, verschillen in behandeling ingevoerd | |
op grond van een criterium dat de invoering ervan op dat ogenblik | fonction d'un critère qui pourrait difficilement justifier de manière |
bezwaarlijk objectief en redelijk zou kunnen verantwoorden (B.6.2.1). | objective et raisonnable qu'elle fût instaurée à ce moment (B.6.2.1). |
Die vaststelling geldt a fortiori vandaag de dag, met name voor de | Il en va a fortiori de même aujourd'hui, notamment pour les |
verschillen in behandeling die te dezen worden betwist op het vlak van | différences de traitement qui sont contestées en l'espèce en matière |
de duur van de opzegging of de carenzdag. Die verschillen in | de durée de préavis ou de jour de carence. Ces différences de |
behandeling zijn derhalve in strijd met de artikelen 10 en 11 van de | traitement sont dès lors contraires aux articles 10 et 11 de la |
Grondwet. | Constitution. |
B.3.2. Het Hof stelde in het voormelde arrest eveneens vast dat de | B.3.2. Dans l'arrêt précité, la Cour constatait également que le |
wetgever maatregelen had genomen om de niveaus van bescherming tegen | législateur avait pris des mesures afin de rapprocher les niveaux de |
ontslag verleend aan de arbeiders en aan de bedienden dichter bij | protection contre les licenciements accordés aux ouvriers et aux |
elkaar te doen aansluiten (B.6.2.2) en kwam tot de slotsom ' dat de | employés (B.6.2.2) et concluait que ' le processus d'effacement de |
sedert decennia op gang gekomen vervaging van de aangeklaagde | l'inégalité dénoncée, entamé depuis des décennies, ne peut être que |
ongelijkheid slechts geleidelijk kan plaatsvinden '. Het feit dat het | progressif '. Le fait qu'il serait injustifié d'instituer à ce moment |
onverantwoord zou zijn om op dat moment een dergelijk onderscheid in | |
te voeren, werd niet voldoende geacht om de plotselinge afschaffing | une telle distinction a été jugé insuffisant pour justifier sa brusque |
ervan te rechtvaardigen (B.6.3.1) en de handhaving van het onderscheid | abolition (B.6.3.1) et le maintien de la distinction a dès lors été |
werd bijgevolg niet klaarblijkelijk onevenredig bevonden met ' een | considéré comme n'étant pas manifestement disproportionné ' à un |
doelstelling die slechts in opeenvolgende stadia kan worden bereikt ' | objectif qui ne peut être atteint que par étapes successives ' |
(B.6.3.2). | (B.6.3.2). |
B.3.3. Sinds het Hof het voormelde arrest heeft uitgesproken, zijn | B.3.3. Depuis le moment où la Cour a prononcé l'arrêt précité, de |
nieuwe maatregelen genomen die ertoe strekken de twee categorieën van | nouvelles mesures ont été prises qui tendent à rapprocher davantage |
werknemers dichter bij elkaar te brengen. Aldus voorzien verschillende | |
sectorale koninklijke besluiten, op grond van artikel 61, § 1, van de | les deux catégories de travailleurs. Ainsi, sur la base de l'article |
wet van 3 juli 1978, in opzeggingstermijnen die gunstiger zijn dan die | 61, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978, plusieurs arrêtés royaux |
waarin de voormelde wet voorziet in geval van ontslag. Bovendien heeft | sectoriels prévoient des délais de préavis plus favorables que ceux |
prévus par la loi précitée en cas de licenciement. En outre, la | |
de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 75 betreffende de | convention collective de travail n° 75 relative aux délais de préavis |
opzeggingstermijnen van de werklieden, in werking getreden op 1 | des ouvriers, entrée en vigueur le 1er janvier 2000, a également |
januari 2000, eveneens een afwijking ingevoerd van artikel 59 van de | instauré une dérogation à l'article 59 de la loi du 3 juillet 1978 en |
wet van 3 juli 1978 door de opzeggingstermijn in geval van ontslag van | allongeant le délai de préavis à observer en cas de licenciement d'un |
een arbeider te verlengen volgens diens anciënniteit. | ouvrier en fonction de son ancienneté. |
Die intersectorale collectieve overeenkomst, gesloten binnen de | Conclue au sein du Conseil national du travail, cette convention |
Nationale Arbeidsraad, is van toepassing op alle werkgevers van de | collective intersectorielle s'applique à tous les employeurs du |
privésector. | secteur privé. |
Ten slotte wijzigt de wet van 12 april 2011 ' houdende aanpassing van | Enfin, la loi du 12 avril 2011 ' modifiant la loi du 1er février 2011 |
de wet van 1 februari 2011 houdende verlenging van de | portant la prolongation de mesures de crise et l'exécution de l'accord |
crisismaatregelen en uitvoering van het interprofessioneel akkoord, en | |
tot uitvoering van het compromis van de Regering met betrekking tot | interprofessionnel, et exécutant le compromis du Gouvernement relatif |
het ontwerp van interprofessioneel akkoord ', bekendgemaakt in het | au projet d'accord interprofessionnel ', publiée au Moniteur belge du |
Belgisch Staatsblad van 28 april 2011, op substantiële wijze de | 28 avril 2011, modifie substantiellement les délais de préavis et |
opzeggingstermijnen en getuigt zij van de uitdrukkelijke wil van de wetgever om stapsgewijs een verdere harmonisatie van de statuten van bedienden en arbeiders tot stand te brengen. B.4.1. Rekening houdend met de ruime beoordelingsbevoegdheid waarover de wetgever beschikt bij het bepalen van zijn beleid in sociaal-economische aangelegenheden, verzet het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie zich niet tegen een geleidelijke vermindering van de vastgestelde verschillen in behandeling. Wanneer een hervorming die beoogt de gelijkheid te herstellen verreikende en ernstige gevolgen heeft, kan de wetgever immers niet worden verweten dat hij die hervorming op doordachte wijze en in opeenvolgende stadia | témoigne de la volonté expresse du législateur de poursuivre, par étapes, l'harmonisation du statut des employés et des ouvriers. B.4.1. Compte tenu du pouvoir d'appréciation étendu dont dispose le législateur pour fixer sa politique en matière socio-économique, le principe d'égalité et de non-discrimination ne s'oppose pas à une diminution progressive des différences de traitement constatées. Lorsqu'une réforme qui vise à rétablir l'égalité a des implications qui sont importantes et graves, le législateur ne peut, en effet, se voir reprocher d'élaborer cette réforme de manière réfléchie et par |
tot stand brengt (zie, mutatis mutandis, EHRM, grote kamer, 12 april | étapes successives (voy., mutatis mutandis, CEDH, grande chambre, 12 |
2006, Stec e.a. t. Verenigd Koninkrijk, § 65). | avril 2006, Stec e.a. c. Royaume-Uni, § 65). |
B.4.2. In het voormelde arrest nr. 56/93 heeft het Hof voorts | B.4.2. Dans l'arrêt n° 56/93 précité, la Cour a encore fait observer |
opgemerkt dat de gedifferentieerde regelingen betrekking hebben op | que les réglementations différenciées concernent des matières |
aangelegenheden die nu eens voor de arbeiders, dan weer voor de | actuellement favorables tantôt aux ouvriers, tantôt aux employés |
bedienden gunstig zijn (B.6.3.2). Dat is te dezen overigens het geval, | (B.6.3.2). C'est le cas d'ailleurs en l'espèce, le demandeur devant le |
daar de eiser voor de feitenrechter artikel 63 van de wet van 3 juli | juge du fond ayant pu bénéficier de l'article 63 de la loi du 3 |
1978 heeft kunnen genieten, dat alleen aan de arbeiders die het | juillet 1978 qui réserve aux seuls ouvriers victimes d'un licenciement |
slachtoffer zijn van een willekeurig ontslag het voordeel voorbehoudt | abusif le bénéfice d'un renversement de la charge de la preuve et |
van een omkering van de bewijslast en van een forfaitaire compenserende vergoeding gelijk aan het loon van zes maanden. Het zou niet coherent zijn het onderscheid enkel te beschouwen ten aanzien van de duur van de opzegging zonder rekening te houden met de gevolgen ervan in andere aangelegenheden van het arbeidsrecht en de sociale zekerheid die op hetzelfde onderscheid berusten. B.4.3. De tijd waarover de wetgever vermag te beschikken om een vastgestelde ongrondwettige situatie te verhelpen is echter niet onbegrensd. Het doel van een geleidelijke harmonisatie van de statuten van de arbeiders en de bedienden waaraan de wetgever de voorkeur heeft gegeven boven een plotselinge afschaffing van het onderscheid tussen die beroepscategorieën, inzonderheid in een aangelegenheid waar de normen kunnen evolueren ten gevolge van collectieve onderhandelingen, verantwoordt niet langer, achttien jaar nadat het Hof heeft vastgesteld dat het in het geding zijnde criterium van onderscheid niet meer pertinent kon worden geacht, dat sommige verschillen in behandeling, zoals die welke voor de verwijzende rechter zijn aangevoerd, nog geruime tijd kunnen worden behouden, waardoor een | d'une rémunération compensatoire forfaitaire équivalente à six mois de salaire. Il ne serait pas cohérent d'isoler la distinction dans la seule matière de la durée du préavis sans tenir compte des effets qu'elle a dans d'autres matières du droit du travail et de la sécurité sociale qui reposent sur la même distinction. B.4.3. Le temps dont peut disposer le législateur pour remédier à une situation jugée inconstitutionnelle n'est cependant pas illimité. L'objectif d'une harmonisation progressive des statuts des ouvriers et des employés jugée préférable par le législateur à une brusque suppression de la distinction de ces catégories professionnelles, spécialement dans une matière où les normes peuvent évoluer grâce à la négociation collective, ne justifie plus, dix-huit ans après que la Cour eut constaté que le critère de distinction en cause ne pouvait plus être considéré comme pertinent, que certaines différences de traitement, comme celles qui sont invoquées devant le juge a quo, puissent encore être longtemps maintenues, perpétuant ainsi une |
toestand van manifeste ongrondwettigheid zou worden bestendigd ». | situation d'inconstitutionnalité manifeste ». |
Bijgevolg heeft het Hof met name voor recht gezegd dat artikel 59 van | Par conséquent, la Cour a dit notamment pour droit que l'article 59 de |
de in het geding zijnde wet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schond. | la loi en cause violait les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Teneinde te vermijden dat de « niet-gemoduleerde vaststelling van | Cependant, afin d'éviter que « le constat, non modulé, |
ongrondwettigheid in tal van hangende en toekomstige zaken tot een | d'inconstitutionnalité » entraîne « dans de nombreuses affaires |
aanzienlijke rechtsonzekerheid [zou] leiden » en « een groot aantal | pendantes et futures une insécurité juridique considérable » et puisse |
werkgevers in ernstige financiële moeilijkheden [zou] kunnen brengen | « engendrer des difficultés financières graves pour un grand nombre |
», enerzijds, en teneinde « de inspanningen van verdere harmonisatie | d'employeurs », d'une part, et afin de ne pas « faire obstacle aux |
[...] waartoe het Hof de wetgever in zijn arrest nr. 56/93 heeft | efforts d'harmonisation que la Cour, dans son arrêt n° 56/93, a incité |
aangespoord [niet te doorkruisen] », anderzijds, handhaafde het Hof | le législateur à réaliser », d'autre part, la Cour maintint entre |
onder andere de gevolgen van dat artikel 59 uiterlijk tot 8 juli 2013. | autres les effets de cet article 59 jusqu'au 8 juillet 2013 au plus |
B.7. Zoals in B.4.3 van het voormelde arrest nr. 125/2011 is vermeld, | tard. B.7. Comme il est dit en B.4.3 de l'arrêt n° 125/2011 précité, la |
kan de bedoeling om een geleidelijke harmonisatie van het statuut van | volonté de parvenir à une harmonisation progressive entre les statuts |
arbeider en dat van bediende te bereiken, thans niet langer een | |
verschil in behandeling verantwoorden zoals datgene dat wordt | d'ouvrier et d'employé ne peut plus justifier une différence de |
aangeklaagd in de prejudiciële vraag, zelfs indien de voormelde wet | traitement comme celle qui est dénoncée par la question préjudicielle, |
van 12 april 2011, te dezen van toepassing, de opzeggingstermijnen | même si la loi précitée du 12 avril 2011, applicable en l'espèce, a |
heeft aangepast teneinde de statuten geleidelijk op elkaar af te | modifié les délais de préavis en vue d'harmoniser progressivement les |
stemmen. Het verschil tussen een opzeggingstermijn van 360 dagen, | statuts. La différence entre un délai de préavis de 360 jours, d'une |
enerzijds, en die van 64 dagen, anderzijds, is niet bestaanbaar met de | part, et de 64 jours, d'autre part, n'est pas compatible avec les |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
Hieruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling niet bestaanbaar is | Il s'ensuit que la disposition en cause n'est pas compatible avec les |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.8.1. De Ministerraad vraagt in ondergeschikte orde dat het Hof de | B.8.1. Le Conseil des ministres demande en ordre subsidiaire que la |
gevolgen van een vaststelling van ongrondwettigheid in de tijd zou | Cour module dans le temps les effets d'un constat |
moduleren teneinde een aanzienlijke rechtsonzekerheid te vermijden. | d'inconstitutionnalité, afin d'éviter une insécurité juridique |
B.8.2. Bij zijn voormelde arrest nr. 125/2011 heeft het Hof geoordeeld | considérable. B.8.2. Par son arrêt n° 125/2011 précité, la Cour a jugé que les |
dat de artikelen 52, § 1, tweede tot vierde lid, en 59 van de wet van | articles 52, § 1er, alinéas 2 à 4, et 59 de la loi du 3 juillet 1978 |
3 juli 1978 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schonden, maar heeft | violaient les articles 10 et 11 de la Constitution, mais la Cour a |
het Hof ook beslist de gevolgen van die wetsbepalingen te handhaven | aussi décidé de maintenir les effets de ces dispositions législatives |
totdat de wetgever nieuwe bepalingen zou aannemen en uiterlijk tot 8 juli 2013. | jusqu'à ce que le législateur adopte de nouvelles dispositions et au plus tard jusqu'au 8 juillet 2013. |
Die handhaving van de gevolgen had betrekking op de artikelen 52, § 1, | Ce maintien des effets concernait les articles 52, § 1er, alinéas 2 à |
tweede tot vierde lid, en 59 van de wet van 3 juli 1978, terwijl de | 4, et 59 de la loi du 3 juillet 1978, alors que la présente affaire |
huidige zaak betrekking heeft op de artikelen 39 en 86/2, § 1, van de | concerne les articles 39 et 86/2, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978, |
wet van 3 juli 1978, bepalingen waarover het Hof nog niet eerder | dispositions au sujet desquelles la Cour n'a pas encore statué. |
uitspraak deed. B.8.3. De regeling die inmiddels is ingevoerd met de wet van 26 | B.8.3. Les règles qui ont entretemps été instaurées par la loi du 26 |
december 2013 is krachtens artikel 110 ervan in werking getreden op 1 | décembre 2013 sont entrées en vigueur, en vertu de son article 110, le |
januari 2014, met uitzondering van artikel 96. | 1er janvier 2014, à l'exception de l'article 96. |
De artikelen 86/1 tot 86/4 van de wet van 3 juli 1978, ingevoegd bij | Les articles 86/1 à 86/4 de la loi du 3 juillet 1978, insérés par la |
de wet van 12 april 2011, zijn dus met ingang van 1 januari 2014 | loi du 12 avril 2011, ont donc été abrogés à partir du 1er janvier |
opgeheven bij artikel 54 van de wet van 26 december 2013. | 2014 par l'article 54 de la loi du 26 décembre 2013. |
B.8.4. Zoals in B.3 is vermeld, heeft het voor de verwijzende rechter hangende geschil betrekking op de compenserende opzeggingsvergoeding die verschuldigd is aan een persoon met het statuut van bediende, die op 15 november 2013 onterecht werd ontslagen om dringende reden. Die compenserende vergoeding is hoger dan die welke aan die persoon zou zijn toegekend indien hij het statuut van arbeider zou hebben gehad en op diezelfde datum onterecht zou zijn ontslagen. Ook al is dat verschil in behandeling discriminerend, dient het Hof rekening te houden met de gevolgen die dat prejudicieel arrest zal hebben voor het hangende geschil en voor andere zaken, en moet het onderzoeken in welke mate de weerslag van zijn beslissing dient te worden gemilderd teneinde de in zijn eerdere arresten toegestane | B.8.4. Comme il est dit en B.3, le litige pendant devant le juge a quo concerne l'indemnité compensatoire de préavis due à une personne ayant le statut d'employé, licenciée à tort pour motif grave le 15 novembre 2013. Cette indemnité compensatoire est plus élevée que celle qui aurait été accordée à cette personne si elle avait eu le statut d'ouvrier et qu'elle avait été licenciée à tort à cette même date. Si cette différence de traitement est discriminatoire, la Cour doit prendre en compte les effets qu'aura cet arrêt préjudiciel sur le litige pendant et sur d'autres affaires et examiner dans quelle mesure l'incidence de sa décision doit être tempérée afin de ne pas faire |
geleidelijke harmonisatie van de statuten niet te doorkruisen, zoals | obstacle à l'harmonisation progressive des statuts autorisée dans ses |
het besliste in B.5.1 van zijn arrest nr. 125/2011. Het Hof gaf in | arrêts antérieurs, comme elle l'a décidé en B.5.1 de son arrêt n° |
B.5.3 van dat arrest eveneens aan dat « de onzekerheid over de | 125/2014. La Cour a également indiqué en B.5.3 de cet arrêt que « |
toepasbaarheid van de ongrondwettig bevonden bepalingen in de tijd kan | l'incertitude liée à l'applicabilité dans le temps des dispositions |
verantwoorden dat het Hof in het prejudicieel arrest vooraf die | jugées inconstitutionnelles peut justifier que la Cour prévienne cette |
rechtsonzekerheid voorkomt ». | insécurité juridique dans l'arrêt préjudiciel ». |
B.8.5. Zoals in het arrest nr. 125/2011 komt het het Hof toe een | B.8.5. Comme dans l'arrêt n° 125/2011, il appartient à la Cour de |
billijk evenwicht na te streven tussen het belang dat elke situatie die strijdig is met de Grondwet wordt verholpen, en de bekommernis dat bestaande toestanden en gewekte verwachtingen na verloop van tijd niet meer in het gedrang worden gebracht. In de voorliggende zaak dient erop te worden gewezen dat het doel van harmonisatie van de statuten is bereikt, ook al heeft de wetgever de termijn die het Hof vastlegde in zijn arrest nr. 125/2011 met enkele maanden overschreden, waardoor, gedurende die korte periode, discriminaties zoals die welke het voorwerp uitmaakt van de voorliggende zaak bleven voortbestaan. Het Hof moet dus nagaan of het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel verantwoorden dat | rechercher un juste équilibre entre l'intérêt de remédier à toute situation contraire à la Constitution et le souci de ne plus compromettre, après un certain temps, des situations existantes et des attentes qui ont été créées. Dans la présente affaire, il y a lieu de relever que l'objectif d'harmonisation des statuts a été atteint même si le législateur a dépassé de quelques mois le délai fixé par la Cour dans son arrêt n° 125/2011, ce qui conduit, pour cette courte durée, à faire perdurer des discriminations comme celle qui fait l'objet de la présente affaire. La Cour doit donc vérifier si les principes de la sécurité |
de terugwerkende kracht die uit de vaststelling van ongrondwettigheid | juridique et de la confiance légitime justifient de limiter l'effet |
kan voortvloeien, wordt beperkt. Vermits de handhaving van de gevolgen | rétroactif qui peut découler du constat d'inconstitutionnalité. |
als een uitzondering op de declaratoire aard van het in het | Puisque le maintien des effets doit être considéré comme une exception |
prejudicieel contentieux gewezen arrest dient te worden beschouwd, | à la nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel, |
moet het Hof, alvorens te beslissen de gevolgen van een dergelijk | avant de décider de maintenir les effets d'un tel arrêt, la Cour doit, |
arrest te handhaven, het voordeel dat uit een niet-gemoduleerde | |
vaststelling van ongrondwettigheid voortvloeit afwegen tegen de | à cet égard, mettre en balance l'avantage tiré de l'effet du constat |
verstoring die zij voor de rechtsorde met zich zou meebrengen. | d'inconstitutionnalité non modulé et la perturbation qu'il |
Een niet-gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid in de | impliquerait pour l'ordre juridique. |
voorliggende zaak zou leiden tot een aanzienlijke rechtsonzekerheid | Un constat non modulé d'inconstitutionnalité dans la présente affaire |
omdat de verwijzende rechter, de rechters bij wie dezelfde zaak | entraînerait une insécurité juridique considérable, dès lors que le |
aanhangig zou worden gemaakt en elke rechter bij wie een identieke | juge a quo, les juges qui seraient saisis de la même affaire et tout |
zaak aanhangig zou worden gemaakt geen expliciete grond meer zouden | juge qui serait saisi d'une affaire identique n'auraient plus de |
hebben om het bedrag van de compenserende opzeggingsvergoeding van een | fondement exprès pour déterminer le montant de l'indemnité |
bediende die is ontslagen onder de in B.3 vermelde voorwaarden te | compensatoire de préavis d'un employé licencié dans les conditions |
bepalen. | rappelées en B.3. |
B.9. Uit het voorgaande volgt dat de prejudiciële vraag bevestigend | B.9. Il résulte de ce qui précède que la question préjudicielle |
dient te worden beantwoord, maar dat de gevolgen van de artikelen 39 | appelle une réponse affirmative mais que les effets des articles 39 et |
en 86/2, § 1, van de wet van 3 juli 1978 moeten worden gehandhaafd tot | 86/2, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 doivent être maintenus |
31 december 2013. | jusqu'au 31 décembre 2013. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- De artikelen 39 en 86/2, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende | - Les articles 39 et 86/2, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative |
de arbeidsovereenkomsten, vóór de wijziging ervan bij de wet van 26 | aux contrats de travail, avant leur modification par la loi du 26 |
december 2013 « betreffende de invoering van een eenheidsstatuut | décembre 2013 « concernant l'introduction d'un statut unique entre |
tussen arbeiders en bedienden inzake de opzeggingstermijnen en de | ouvriers et employés en ce qui concerne les délais de préavis et le |
carenzdag en begeleidende maatregelen », zoals zij van toepassing | jour de carence ainsi que de mesures d'accompagnement », tels qu'ils |
waren vóór 1 januari 2014, schenden de artikelen 10 en 11 van de | s'appliquaient avant le 1er janvier 2014, violent les articles 10 et |
Grondwet, in zoverre zij bepalen dat de werkgevers van bedienden die | 11 de la Constitution en ce qu'ils prévoient que les employeurs |
zijn tewerkgesteld vanaf 1 januari 2012 en die doen blijken van een | d'employés occupés à dater du 1er janvier 2012, justifiant d'une |
werkelijke of bij overeenkomst vastgestelde anciënniteit van twaalf | ancienneté réelle ou conventionnelle de douze ans procédant avant le 1er |
jaar, die vóór 1 januari 2014 overgaan tot het ontslag van die | janvier 2014 au licenciement desdits employés, doivent régler des |
bedienden, compenserende opzeggingsvergoedingen moeten betalen die | |
gelijkwaardig zijn aan het loon voor 360 dagen, terwijl de artikelen | indemnités compensatoires de préavis équivalentes à la rémunération de |
39 en 65/2 van die wet, vóór de wijziging ervan bij de voormelde wet | 360 jours, alors que les articles 39 et 65/2 de cette loi, avant leur |
van 26 december 2013, bepalen dat de werkgevers van arbeiders die zijn | modification par la loi du 26 décembre 2013 précitée, prévoient que |
tewerkgesteld vanaf 1 januari 2012 en die doen blijken van een | les employeurs d'ouvriers occupés à dater du 1er janvier 2012, |
werkelijke of bij overeenkomst vastgestelde anciënniteit van twaalf | justifiant d'une ancienneté réelle ou conventionnelle de douze ans |
jaar, die vóór 1 januari 2014 overgaan tot het ontslag van die | procédant avant le 1er janvier 2014 au licenciement desdits ouvriers, |
arbeiders, compenserende opzeggingsvergoedingen moeten betalen die | doivent régler des indemnités compensatoires de préavis équivalentes à |
gelijkwaardig zijn aan het loon voor 64 dagen. | la rémunération de 64 jours. |
- De gevolgen van die wetsbepalingen worden gehandhaafd tot 31 december 2013. | - Les effets de ces dispositions législatives sont maintenus jusqu'au 31 décembre 2013. |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 21 januari 2016. | la Cour constitutionnelle, le 21 janvier 2016. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |