Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 157/2015 van 4 november 2015 Rolnummer : 6068 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, zoals vervangen bij artikel 82 van het Vlaamse decreet van 4 april 201 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 157/2015 van 4 november 2015 Rolnummer : 6068 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, zoals vervangen bij artikel 82 van het Vlaamse decreet van 4 april 201 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...) Extrait de l'arrêt n° 157/2015 du 4 novembre 2015 Numéro du rôle : 6068 En cause : le recours en annulation de l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire, tel qu'il a été remplacé par l'article 82 du décret flamand du 4 a La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 157/2015 van 4 november 2015 Extrait de l'arrêt n° 157/2015 du 4 novembre 2015
Rolnummer : 6068 Numéro du rôle : 6068
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4.8.21 van de En cause : le recours en annulation de l'article 4.8.21 du Code
Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, zoals vervangen bij artikel 82 van flamand de l'aménagement du territoire, tel qu'il a été remplacé par
het Vlaamse decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de l'article 82 du décret flamand du 4 avril 2014 relatif à
rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges, ingesteld l'organisation et à la procédure de certaines juridictions
door D.Q. en anderen. administratives flamandes, introduit par D.Q. et autres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, T. MerckxVan Goey, F. Daoût en T. Groot, L. Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, F. Daoût et T. Giet, assistée
Giet, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 23 oktober Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 23
2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 24 octobre 2014 et parvenue au greffe le 24 octobre 2014, un recours en
oktober 2014, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 4.8.21 annulation de l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du
van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, zoals vervangen bij artikel territoire, tel qu'il a été remplacé par l'article 82 du décret
82 van het Vlaamse decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie flamand du 4 avril 2014 relatif à l'organisation et à la procédure de
en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges certaines juridictions administratives flamandes (publié au Moniteur
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 1 oktober 2014, tweede belge du 1er octobre 2014, deuxième édition) a été introduit par D.Q.,
editie), door D.Q., de vzw « Aktiekomitee Red de Voorkempen », L.M. en l'ASBL « Aktiekomitee Red de Voorkempen », L.M. et H.B., tous assistés
H.B., allen bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. P. Vande Casteele, et représentés par Me P. Vande Casteele, avocat au barreau d'Anvers.
advocaat bij de balie te Antwerpen.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article
4.8.21 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (hierna : VCRO) en 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire et de l'article
van artikel 82 van het Vlaamse decreet van 4 april 2014 betreffende de 82 du décret flamand du 4 avril 2014 relatif à l'organisation et à la
organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse procédure de certaines juridictions administratives flamandes.
bestuursrechtscolleges. B.2.1. Avant sa modification par le décret du 4 avril 2014, l'article
B.2.1. Artikel 4.8.21, § 1, van de VCRO, ingevoegd bij artikel 5 van 4.8.21, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du territoire, inséré
het decreet van 6 juli 2012 houdende wijziging van diverse bepalingen par l'article 5 du décret du 6 juillet 2012 modifiant diverses
van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, wat de Raad voor dispositions du Code flamand de l'aménagement du territoire, en ce qui
Vergunningsbetwistingen betreft, bepaalde vóór de wijziging ervan bij concerne le Conseil pour les contestations des autorisations,
het decreet van 4 april 2014 : disposait :
« § 1. Elk van de belanghebbenden, vermeld in artikel 4.8.11, § 1, « § 1er. Chacun des intéressés, visés à l'article 4.8.11, § 1er,
eerste lid, kan in de zaak tussenkomen. alinéa premier, peut intervenir dans l'affaire.
De Vlaamse Regering bepaalt op welke wijze een verzoek tot tussenkomst Le Gouvernement flamand fixe de quelle manière il faut introduire une
wordt ingediend. Zij bepaalt de vervaltermijnen die niet korter mogen demande d'intervention. Il fixe les échéances qui ne peuvent être
zijn dan twintig dagen. inférieures à vingt jours.
De Vlaamse Regering bepaalt tevens de vormvereisten waaraan het Le Gouvernement flamand fixe également les conditions de forme
verzoekschrift moet beantwoorden. Zij bepaalt welke stukken bij het auxquelles doit répondre la requête. Il fixe quelles pièces doivent
verzoekschrift gevoegd moeten worden ». être jointes à la requête ».
B.2.2. Voor zover het beroep tegen die bepaling zou zijn gericht, is B.2.2. En tant qu'il serait dirigé contre cette disposition, le
het niet ontvankelijk ratione temporis, aangezien het niet is recours n'est pas recevable ratione temporis, parce qu'il n'a pas été
ingesteld binnen de bij artikel 3, § 1, van de bijzondere wet van 6 introduit dans le délai fixé par l'article 3, § 1er, de la loi
januari 1989 op het Grondwettelijk Hof vastgestelde termijn van zes spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, qui est de
maanden vanaf de bekendmaking van de bestreden bepaling, bekendmaking six mois à partir de la publication de la disposition attaquée,
die te dezen is geschied in het Belgisch Staatsblad van 24 augustus publication qui a eu lieu en l'espèce dans le Moniteur belge du 24
2012. août 2012.
B.3.1. Artikel 82 van het Vlaamse decreet van 4 april 2014 betreffende B.3.1. L'article 82 du décret flamand du 4 avril 2014 relatif à
de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse l'organisation et à la procédure de certaines juridictions
bestuursrechtscolleges (hierna : decreet van 4 april 2014) bepaalt : administratives flamandes (ci-après : décret du 4 avril 2014) dispose :
« L'article 4.8.21 du [Code flamand de l'aménagement du territoire],
« Artikel 4.8.21 van [de VCRO], vervangen bij het decreet van 6 juli remplacé par le décret du 6 juillet 2012, est remplacé par la
2012, wordt vervangen door wat volgt : disposition suivante :
' Art. 4.8.21. Elk van de personen, vermeld in artikel 4.8.11, § 1, ' Art. 4.8.21. Chacune des personnes, visées à l'article 4.8.11, § 1er,
eerste lid, kan in de zaak tussenkomen. ' ». alinéa premier, peut intervenir dans l'affaire. ' ».
B.3.2. In zoverre het bij aangetekende brief van 23 oktober 2014 B.3.2. En tant que le recours introduit par lettre recommandée du 23
ingestelde beroep strekt tot de vernietiging van artikel 4.8.21 van de octobre 2014 tend à l'annulation de l'article 4.8.21 du Code flamand
de l'aménagement du territoire tel qu'il a été remplacé par le décret
VCRO, zoals vervangen bij het decreet van 4 april 2014, bekendgemaakt du 4 avril 2014, publié au Moniteur belge du 1er octobre 2014, il est
in het Belgisch Staatsblad van 1 oktober 2014, is het ontvankelijk
ratione temporis. recevable ratione temporis.
B.4.1. Artikel 4.8.11, § 1, van de VCRO waarnaar de bestreden bepaling B.4.1. L'article 4.8.11, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du
verwijst, bepaalt : territoire auquel la disposition attaquée fait référence, dispose :
« § 1. De beroepen bij de Raad kunnen door de volgende personen worden « § 1er. Les recours auprès du Conseil peuvent être introduits par les
ingesteld : personnes suivantes :
1° de aanvrager van de vergunning of van het as-builtattest, 1° le demandeur de l'autorisation ou de l'attestation as-built,
respectievelijk de persoon die beschikt over zakelijke of persoonlijke respectivement la personne disposant de droits réels ou personnels à
rechten ten aanzien van een constructie die het voorwerp uitmaakt van l'égard d'une construction qui fait l'objet d'une décision
een registratiebeslissing, of die deze constructie feitelijk gebruikt; d'enregistrement, ou qui utilise cette construction de fait;
2° de bij het dossier betrokken vergunningverlenende bestuursorganen; 2° les organes administratifs accordant l'autorisation associés au dossier;
3° elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of 3° toute personne physique ou morale à qui la décision d'autorisation,
onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden als gevolg van de de validation ou d'enregistrement peut causer, directement ou
vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing; indirectement, des désagréments ou des inconvénients;
4° procesbekwame verenigingen die optreden namens een groep wiens 4° des associations dotées d'une compétence procédurale qui agissent
collectieve belangen door de vergunnings-, validerings- of au nom d'un groupe dont les intérêts collectifs sont menacés ou lésés
registratiebeslissing zijn bedreigd of geschaad, voor zover zij par la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement,
beschikken over een duurzame en effectieve werking overeenkomstig de pour autant qu'elles disposent d'un fonctionnement durable et effectif
statuten; conformément aux statuts;
5° de leidend ambtenaar van het departement of, bij afwezigheid, diens 5° le fonctionnaire dirigeant du département ou, en son absence, son
gemachtigde voor vergunningen die afgegeven zijn binnen de reguliere mandataire pour des autorisations délivrées selon la procédure
procedure, behalve in de gevallen, vermeld in artikel 4.7.19, § 1, régulière, sauf dans les cas visés à l'article 4.7.19, § 1er, alinéa
derde lid; trois;
6° de leidend ambtenaar of, bij afwezigheid, diens gemachtigde van het 6° le fonctionnaire dirigeant ou, en son absence, son mandataire du
departement of agentschap waartoe de adviserende instantie behoort, département ou de l'agence dont relève l'instance consultative,
aangewezen krachtens artikel 4.7.16, § 1, eerste lid, respectievelijk désignée en vertu de l'article 4.7.16, § 1er, alinéa premier,
artikel 4.7.26, § 4, 2°, op voorwaarde dat die instantie tijdig advies respectivement l'article 4.7.26, § 4, 2°, à condition que cette
heeft verstrekt of ten onrechte niet om advies werd verzocht; instance ait émis son avis à temps ou que son avis n'ait, à tort, pas
été sollicité;
7° het college van burgemeester en schepenen voor vergunningen, 7° le Collège des Bourgmestre et Echevins pour les autorisations,
afgegeven binnen de bijzondere procedure, op voorwaarde dat het tijdig délivrées dans les limites de la procédure particulière, à condition
advies heeft verstrekt krachtens artikel 4.7.26, § 4, eerste lid, 2°, qu'il a émis un avis en temps voulu en vertu de l'article 4.7.26, § 4,
of ten onrechte niet om advies werd verzocht. alinéa premier, 2°, ou si à injuste titre aucun avis n'a été demandé.
De persoon aan wie kan worden verweten dat hij een voor hem nadelige La personne à qui il peut être reproché qu'elle n'a pas contesté une
vergunningsbeslissing niet heeft bestreden door middel van het daartoe décision d'autorisation désavantageuse pour elle par le biais du
openstaande georganiseerd administratief beroep bij de deputatie, recours administratif organisé ouvert auprès de la députation est
wordt geacht te hebben verzaakt aan zijn recht om zich tot de Raad te censée avoir renoncé au droit de s'adresser au Conseil ».
wenden ». B.4.2. Artikel 20 van het decreet van 4 april 2014, dat deel uitmaakt B.4.2. L'article 20 du décret du 4 avril 2014, qui fait partie du
van hoofdstuk 3 (« Rechtspleging »), afdeling 3 (« Bepalingen die van chapitre 3 (« Procédure »), section 3 (« Dispositions applicables au
toepassing zijn op de Raad voor Vergunningsbetwistingen ») van dat Conseil pour les contestations des autorisations ») de ce décret,
decreet, bepaalt : dispose :
« Elke belanghebbende kan tussenkomen in een hangende procedure. « Tout intéressé peut intervenir dans une procédure en cours.
Het decreet, vermeld in artikel 2, 1°, b), bepaalt welke personen Le décret, visé à l'article 2, 1°, b), stipule les personnes qui sont
belanghebbende zijn. des intéressés.
De Vlaamse Regering bepaalt de procedure voor tussenkomst. Le Gouvernement flamand arrête la procédure d'intervention.
De Vlaamse Regering bepaalt de vervaltermijnen die niet korter mogen Le Gouvernement flamand arrête les échéances qui ne peuvent être
zijn dan twintig dagen ». inférieures à vingt jours ».
Met « het decreet, vermeld in artikel 2, 1°, b) » wordt het VCRO Le membre de phrase « Le décret, visé à l'article 2, 1°, b) » désigne
bedoeld. le Code flamand de l'aménagement du territoire.
B.4.3. Artikel 4.7.21 van de VCRO bepaalt : B.4.3. L'article 4.7.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire dispose :
« § 1. Tegen de uitdrukkelijke of stilzwijgende beslissing van het « § 1er. Un recours administratif organisé peut être introduit auprès
college van burgemeester en schepenen omtrent de vergunningsaanvraag de la Députation permanente de la province où est située la commune,
kan een georganiseerd administratief beroep worden ingesteld bij de contre la décision explicite ou tacite du Collège des bourgmestre et
deputatie van de provincie waarin de gemeente is gelegen. Bij het échevins par rapport à la demande d'autorisation. Lors du traitement
behandelen van het beroep onderzoekt de deputatie de aanvraag in haar du recours, la Députation permanente examine la demande dans son
volledigheid. intégralité.
§ 2. Het beroep, vermeld in § 1, kan door volgende belanghebbenden § 2. Le recours visé au § 1er peut être introduit par les intéressés
worden ingesteld : suivants :
1° de aanvrager van de vergunning; 1° le requérant de l'autorisation;
2° elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of 2° chaque personne physique ou morale à qui la décision contestée
onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden ingevolge de pourrait causer, directement ou indirectement, des désagréments ou des
bestreden beslissing; inconvénients;
3° procesbekwame verenigingen die optreden namens een groep wiens 3° les associations dotées d'une compétence procédurale qui agissent
collectieve belangen door de bestreden beslissing zijn bedreigd of au nom d'un groupe dont les intérêts collectifs sont menacés ou lésés
geschaad, voor zover zij beschikken over een duurzame en effectieve par la décision contestée, pour autant qu'elles disposent d'un
werking overeenkomstig de statuten; fonctionnement durable et effectif conformément aux statuts;
[...] ». [...] ».
B.4.4. Artikel 4.7.23, van de VCRO bepaalt in de versie gewijzigd bij B.4.4. L'article 4.7.23 du Code flamand de l'aménagement du territoire
artikel 61 van het decreet van 4 april 2014 houdende wijziging van dispose dans sa version modifiée par l'article 61 du décret du 4 avril
diverse decreten met betrekking tot de ruimtelijke ordening en het 2014 modifiant divers décrets relatifs à l'aménagement du territoire
grond- en pandenbeleid : et à la politique foncière et immobilière :
« § 1. De deputatie neemt haar beslissing omtrent het ingestelde « § 1er. La députation prend une décision quant au recours introduit
beroep op grond van het verslag van de provinciaal stedenbouwkundige en fonction du rapport du fonctionnaire urbaniste provincial. Cette
ambtenaar en nadat zij of haar gemachtigde de betrokken partijen op décision est prise après que la députation ou son représentant
hun verzoek schriftelijk of mondeling heeft gehoord. autorisé a entendu oralement ou par écrit les parties intéressées, et
De Vlaamse Regering kan nadere regelen met betrekking tot de ce, à la demande de ces dernières. Le Gouvernement flamand peut fixer les modalités concernant la
hoorprocedure bepalen. procédure d'audition.
§ 2. De deputatie neemt haar beslissing binnen een vervaltermijn van § 2. La Députation permanente prend ses décisions dans un délai de
vijfenzeventig dagen, die ingaat de dag na deze van de betekening van forclusion de septante-cinq de jours, à compter du jour suivant la
het beroep. Deze vervaltermijn wordt verlengd tot honderdvijf dagen, date de signification du recours. Ce délai de forclusion est prolongé
als over de aanvraag in graad van beroep nog een openbaar onderzoek jusqu'à cent cinq jours si une enquête publique relative sur la
moet worden gevoerd of indien toepassing wordt gemaakt van het demande en degré de recours doit encore être menée ou si le droit
mondelinge of schriftelijke hoorrecht, vermeld in § 1, eerste lid. De d'audition oral ou écrit visé au § 1er, premier alinéa est appliqué.
vervaltermijn wordt verlengd tot honderdvijftig dagen als het Le délai de forclusion est prolongé jusqu'à cent cinq jours si l'objet
aangevraagde wegeniswerken omvat en de provinciegouverneur de la demande comprend des travaux de voirie et si le Gouverneur de la
gebruikmaakt van de mogelijkheid om de gemeenteraad samen te roepen province utilise la possibilité de convoquer le Conseil communal
overeenkomstig artikel 4.2.25, tweede lid. conformément à l'article 4.2.25, alinéa deux.
Indien geen beslissing wordt genomen binnen de toepasselijke Si aucune décision n'a été prise dans le délai de forclusion
vervaltermijn, wordt het beroep geacht afgewezen te zijn. applicable, le recours est considéré comme ayant été rejeté.
§ 3. Een afschrift van de uitdrukkelijke beslissing of een § 3. Une copie de la décision explicite ou une notification de la
kennisgeving van de stilzwijgende beslissing wordt binnen een
ordetermijn van tien dagen gelijktijdig en per beveiligde zending décision tacite est simultanément remise par envoi sécurisé et dans un
bezorgd aan de indiener van het beroep en aan de vergunningsaanvrager. délai de rigueur de dix jours à l'auteur du recours et au requérant de
Een afschrift van de uitdrukkelijke beslissing of een kennisgeving van l'autorisation. Une copie de la décision explicite ou une notification de la décision
de stilzwijgende beslissing wordt tevens bezorgd aan volgende personen tacite sera également envoyée aux personnes ou instances suivantes,
of instanties, voor zover zij zelf niet de indiener van het beroep pour autant qu'elles ne soient pas elles-mêmes les auteurs du recours
zijn : :
1° het college van burgemeester en schepenen; 1° le Collège des bourgmestre et échevins;
2° het departement; 2° le département;
3° de adviserende instanties, vermeld in artikel 4.7.16, § 1, eerste 3° les instances consultatives, citées dans l'article 4.7.16, § 1er,
lid. alinéa premier.
Aan het departement wordt tevens een kopie van het volledige dossier bezorgd. Une copie du dossier complet sera également transmise au département.
§ 4. Een mededeling die te kennen geeft dat de vergunning is verleend, § 4. Un avis indiquant que l'autorisation a été accordée sera affiché
wordt door de aanvrager gedurende een periode van dertig dagen par le demandeur pendant une période de trente jours à l'endroit
aangeplakt op de plaats waarop de vergunningsaanvraag betrekking auquel a trait la demande d'autorisation. Le demandeur informe la
heeft. De aanvrager brengt de gemeente onmiddellijk op de hoogte van commune immédiatement de la date de début de l'affichage. Le
de startdatum van de aanplakking. De Vlaamse Regering kan, zowel naar Gouvernement flamand peut, tant pour le contenu que pour la forme,
de inhoud als naar de vorm, aanvullende vereisten opleggen waaraan de imposer des exigences complémentaires auxquelles doit répondre
aanplakking moet voldoen. l'affichage.
De gemeentesecretaris of zijn gemachtigde waakt erover dat tot Le secrétaire communal ou son délégué veille à ce qu'il est procédé à
aanplakking wordt overgegaan binnen een termijn van tien dagen te l'affichage dans un délai de dix jours à compter à partir de la date
rekenen vanaf de datum van de ontvangst van de uitdrukkelijke de réception de la décision formelle ou de la notification de la
décision tacite.
beslissing of van de kennisgeving van de stilzwijgende beslissing. Le secrétaire communal ou son délégué fournit sur simple demande de
De gemeentesecretaris of zijn gemachtigde levert op eenvoudig verzoek
van elke belanghebbende, vermeld in artikel 4.7.21, § 2, een tout intéressé, visé à l'article 4.7.21, § 2, une copie certifiée de
gewaarmerkt afschrift van het attest van aanplakking af. l'attestation d'affichage.
[...] ». [...] ».
Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen Quant à l'intérêt des parties requérantes
B.5.1. De tussenkomende partijen voeren aan dat de tweede, de derde en B.5.1. Les parties intervenantes font valoir que les deuxième,
de vierde verzoekende partijen niet doen blijken van hun belang bij troisième et quatrième parties requérantes ne justifient d'aucun
het beroep. intérêt à leur recours.
B.5.2. Het is te dezen niet nodig het belang van de tweede, derde en B.5.2. Il n'est pas nécessaire en l'espèce d'examiner l'intérêt des
vierde verzoekende partijen te onderzoeken, nu het belang van de deuxième, troisième et quatrième parties requérantes puisque l'intérêt
eerste verzoekende partij niet wordt betwist, noch betwistbaar is, de la première partie requérante n'est pas contesté, ni contestable,
temeer daar zij eveneens partij is in de zaak waarin de Raad van State d'autant plus qu'elle est également partie à l'affaire dans laquelle
bij zijn arrest nr. 228.690 van 7 oktober 2014 aan het Hof een le Conseil d'Etat a posé à la Cour, par son arrêt n° 228.690, du 7
prejudiciële vraag heeft gesteld over artikel 4.8.21 van de VCRO. octobre 2014, une question préjudicielle à propos de l'article 4.8.21
du Code flamand de l'aménagement du territoire.
Ten gronde Quant au fond
B.6. In een eerste onderdeel van het enige middel voeren de B.6. Dans la première branche du moyen unique, les parties requérantes
verzoekende partijen aan dat artikel 4.8.21 van de VCRO de artikelen allèguent que l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du
10, 11 en 23 van de Grondwet schendt, doordat aan personen die een territoire viole les articles 10, 11 et 23 de la Constitution en ce
bezwaar hebben ingediend tegen een vergunningsaanvraag, en die qu'il prive les personnes qui ont introduit une réclamation contre une
betrokken wilden worden bij het administratief beroep voor de demande de permis et qui voulaient être impliquées dans le recours
administratif devant la députation et dans le recours juridictionnel
deputatie en bij het jurisdictioneel beroep bij de Raad voor auprès du Conseil pour les contestations des autorisations de la
Vergunningsbetwistingen, toch de hoedanigheid van tussenkomende partij qualité de partie intervenante dans la procédure devant ce Conseil, en
in de procedure voor die Raad wordt ontzegd, door enkel « personen ne mentionnant que les « personnes visées à l'article 4.8.11, § 1er,
vermeld in artikel 4.8.11, § 1, eerste lid, » van de VCRO te vermelden. alinéa premier » du Code flamand de l'aménagement du territoire.
Volgens een tweede onderdeel zou inzonderheid artikel 23 van de Selon une deuxième branche, l'article 23 de la Constitution serait
Grondwet worden geschonden doordat die personen het recht wordt violé en ce que ces personnes sont privées du droit d'intervenir
ontzegd om voor de rechter tussen te komen in een geschil dat devant le juge dans un litige qui porte sur le droit à la protection
betrekking heeft op het recht op bescherming van de gezondheid en van de la santé et d'un environnement sain.
een gezond leefmilieu.
Volgens een derde onderdeel zouden de voormelde grondwetsbepalingen Selon une troisième branche, il y aurait également violation des
eveneens worden geschonden, in samenhang gelezen met het Verdrag van dispositions constitutionnelles précitées lues en combinaison avec la
Aarhus van 25 juni 1998 betreffende toegang tot informatie, inspraak Convention d'Aarhus du 25 juin 1998 sur l'accès à l'information, la
in besluitvorming en toegang tot de rechter inzake participation du public au processus décisionnel et l'accès à la
milieuaangelegenheden, en met de richtlijn 2011/92/EU van het Europees justice en matière d'environnement et avec la directive 2011/92/UE du
Parlement en de Raad van 13 december 2011 betreffende de Parlement européen et du Conseil du 13 décembre 2011 concernant
milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere l'évaluation des incidences de certains projets publics et privés sur
projecten, die het recht van inspraak van het publiek in l'environnement, qui garantissent le droit de participation du public
milieugeschillen waarborgen. dans le contentieux environnemental.
De drie onderdelen van het enige middel worden gezamenlijk onderzocht. Les trois branches du moyen unique sont examinées conjointement.
B.7. In tegenstelling tot wat de tussenkomende partijen aanvoeren, B.7. Contrairement à ce que font valoir les parties intervenantes, il
dient te worden onderzocht of het verschil in behandeling tussen, y a lieu de vérifier si la différence de traitement entre, d'une part,
enerzijds, de personen die worden vermeld in artikel 4.8.11, § 1, les personnes qui sont mentionnées à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa
eerste lid, van de VCRO, die krachtens artikel 4.8.21 van de VCRO premier, du Code flamand de l'aménagement du territoire, qui peuvent
intervenir dans la procédure devant le Conseil pour les contestations
kunnen tussenkomen in de procedure voor de Raad voor des autorisations en vertu de l'article 4.8.21 du Code flamand de
Vergunningsbetwistingen, en, anderzijds, de personen die in die l'aménagement du territoire et, d'autre part, les personnes qui ne
procedure niet kunnen tussenkomen omdat zij niet in het voormelde peuvent pas intervenir dans cette procédure parce qu'elles ne sont pas
artikel 4.8.11, § 1, eerste lid, zijn vermeld, en meer bepaald omdat mentionnées dans ledit article 4.8.11, § 1er, alinéa premier, et plus
zij geen belang hebben om tegen de beslissing van de deputatie op te précisément parce qu'elles n'ont pas d'intérêt à agir contre la
komen, bestaanbaar is met het beginsel van gelijkheid en décision de la députation, est compatible avec le principe d'égalité
niet-discriminatie. et de non-discrimination.
B.8. De verzoekende partijen voeren aan dat door de verwijzing, in de B.8. Les parties requérantes allèguent que le renvoi, par la
bestreden bepaling, naar artikel 4.8.11, § 1, eerste lid, van de VCRO, inzonderheid naar het 3° ervan, de mogelijkheid om tussen te komen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, wat derde belanghebbenden betreft, wordt beperkt tot « elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden als gevolg van de vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing ». In die interpretatie wordt de mogelijkheid tot een tussenkomst voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen beperkt tot diegenen die tegen de beslissing van de deputatie over de vergunning, validering of registratie een beroep bij die Raad kunnen instellen, en wordt op onverantwoorde wijze afbreuk gedaan aan het algemeen beginsel van het recht op toegang tot een rechter voor een categorie van belanghebbenden. Dat klemt des te meer daar de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, noch enige andere decretale bepaling voorziet in een mogelijkheid om derdenverzet aan te tekenen. Derden, inzonderheid omwonenden, kunnen er immers belang bij hebben om voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen tussen te komen, ook wanneer bij die Raad een beslissing is aanhangig gemaakt van de deputatie tot weigering van een aanvraag tot vergunning, validering of registratie die hun geen hinder of nadelen berokkent, teneinde hun standpunt te kennen te geven, met name om de voor die Raad bestreden beslissing van de deputatie te verdedigen. disposition attaquée, à l'article 4.8.11, § 1er, alinéa 1er, du Code flamand de l'aménagement du territoire, et en particulier à son 3°, limite la possibilité d'intervenir devant le Conseil pour les contestations des autorisations, en ce qui concerne les tiers intéressés, à « toute personne physique ou morale à qui la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement peut causer, directement ou indirectement, des désagréments ou des inconvénients ». Dans cette interprétation, la possibilité d'intervenir devant le Conseil pour les contestations des autorisations est limitée aux personnes qui peuvent introduire un recours devant ce Conseil contre la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement prise par la députation et il est porté atteinte de manière injustifiée au principe général du droit d'accès au juge pour une catégorie d'intéressés. Ceci est d'autant plus vrai que ni le Code flamand de l'aménagement du territoire ni aucune autre disposition décrétale ne prévoient une possibilité de former tierce opposition. Des tiers, et en particulier des riverains, peuvent en effet avoir un intérêt à intervenir devant le Conseil pour les contestations des autorisations, même lorsque ce Conseil est saisi d'une décision de refus d'une demande d'autorisation, de validation ou d'enregistrement prise par la députation, qui ne leur cause pas de désagréments ou d'inconvénients, pour faire connaître leur point de vue, en l'occurrence pour défendre la décision de la députation qui est attaquée devant ce Conseil.
B.9.1. Volgens de Vlaamse Regering, hierin gevolgd door de B.9.1. Selon le Gouvernement flamand, rejoint sur ce point par les
tussenkomende partijen, zou de stelling van de verzoekende partijen parties intervenantes, la thèse des parties requérantes reposerait sur
berusten op een verkeerde lezing van de bestreden bepaling, die in une lecture erronée de la disposition attaquée, qui, doit être lue en
samenhang moet worden gelezen met de artikelen 4.8.11, § 1, en 4.7.23 combinaison avec les articles 4.8.11, § 1er, et 4.7.23 du Code flamand
van de VCRO. In de interpretatie die zij voorstaan, doet artikel de l'aménagement du territoire. Dans l'interprétation qu'ils
4.8.21 van de VCRO geen verschil in behandeling ontstaan tussen derde préconisent, l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du
belanghebbenden die wensen tussen te komen in de rechtspleging voor de territoire ne crée pas de différence de traitement entre les tiers
intéressés qui souhaitent intervenir dans la procédure devant le
Raad voor Vergunningsbetwistingen. Conseil pour les contestations des autorisations.
B.9.2. De Vlaamse Regering wijst erop dat de Raad van State bij zijn B.9.2. Le Gouvernement flamand souligne que, par son arrêt n° 228.692,
arrest nr. 228.692 van 7 oktober 2014 oordeelde : du 7 octobre 2014, le Conseil d'Etat a jugé :
« Indien een natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of « Si une personne physique ou morale à qui la décision d'acceptation
onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden ingevolge het de la demande de permis peut causer, directement ou indirectement, des
inwilligen van de vergunningsaanvraag en die in de reguliere désagréments ou des inconvénients introduit dans la procédure
administratieve procedure in eerste aanleg (artt. 4.7.12 - 4.7.20 administrative régulière de première instance (art. 4.7.12 - 4.7.20 du
VCRO) een bezwaarschrift indient in de loop van het openbaar onderzoek Code flamand de l'aménagement du territoire) une réclamation au cours
de l'enquête publique et demande à la députation, au cours de la
en in de administratieve beroepsprocedure (artt. 4.7.21 - 4.7.25 VCRO) procédure d'appel administrative (art. 4.7.21 - 4.7.25 du Code flamand
de deputatie verzoekt om schriftelijk of mondeling te worden gehoord, de l'aménagement du territoire), d'être entendue oralement ou par
en indien zulks ertoe strekt het met de bepalingen van het nationale écrit, et si sa demande vise à contester les actes et omissions de
milieurecht strijdig geacht handelen en nalaten van privé-personen en particuliers et d'autorités publiques allant à l'encontre des
overheidsinstanties te betwisten, is die persoon een in artikel dispositions du droit national de l'environnement, cette personne est
4.7.23, § 1, VCRO bedoelde ' betrokken [partij] ' ». Artikel 4.7.23, § 1, van de VCRO, geciteerd in B.4.4, heeft betrekking op de « betrokken partijen » in de administratieve procedure voor de deputatie. De bestreden bepaling heeft geen betrekking op die administratieve procedure, maar op de jurisdictionele procedure voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. B.9.3. De Vlaamse Regering en de tussenkomende partijen refereren voorts aan twee arresten van de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Bij zijn arrest nr. A/2013/0753 van 17 december 2013 oordeelde die Raad : « De tussenkomende partijen wensen als derden tussen te komen om de verwerping van het beroep tot vernietiging te bepleiten. Anders dan de verzoekende partij voorhoudt, tonen de tussenkomende partijen aan dat zij als omwonenden belang hebben bij de oplossing van het geschil. Als une ' [partie] intéressée ' visée à l'article 4.7.23, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du territoire ». L'article 4.7.23, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du territoire, cité en B.4.4, concerne les « parties intéressées » à la procédure administrative devant la députation. La disposition attaquée ne concerne pas cette procédure administrative mais la procédure juridictionnelle devant le Conseil pour les contestations des autorisations. B.9.3. Le Gouvernement flamand et les parties intervenantes se réfèrent par ailleurs à deux arrêts du Conseil pour les contestations des autorisations. Par son arrêt n° A/2013/0753, du 17 décembre 2013, ce Conseil a jugé : « Les parties intervenantes souhaitent intervenir en qualité de tiers pour plaider le rejet du recours en annulation. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, les parties intervenantes démontrent qu'en leur qualité de riverains, elles ont un intérêt à la solution du
de vernietiging van de bestreden beslissing wordt uitgesproken, wordt litige. Si l'annulation de la décision contestée est prononcée, cela
de rechtsplicht van de verwerende partij gereactiveerd om zich over de réactive l'obligation juridique de la partie défenderesse de se
aanvraag van de verzoekende partij uit te spreken. De tussenkomende prononcer sur la demande de la partie requérante. Les parties
partijen maken afdoende en concreet aannemelijk welke hinder en intervenantes démontrent de manière convaincante et concrète quels
nadelen daaruit voor hen kunnen voortvloeien. Het belang om aan het désagréments et inconvénients cette annulation peut leur faire subir.
gerechtelijk debat deel te nemen en zodoende een voor hen nadelige On ne peut donc pas les priver de l'intérêt de participer au débat
vergunningsbeslissing te voorkomen, kan hen dan ook niet worden juridictionnel et, ce faisant, d'éviter une décision d'autorisation
ontzegd. De door de verzoekende partij voorgestane lezing van artikel qui leur soit préjudiciable. La lecture défendue par la partie
4.8.16, § 1, eerste lid, 3°, VCRO, in samenhang met artikel 4.8.19, § requérante de l'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 3°, combiné avec
1, eerste lid VCRO, zou op een onevenredige beperking van het recht op l'article 4.8.19, § 1er, alinéa 1er, du Code flamand de l'aménagement
toegang tot de rechter neerkomen. du territoire reviendrait à limiter de façon disproportionnée le droit
Het verzoek tot tussenkomst is ontvankelijk » (www.rwo.be). d'accès au juge. La demande d'intervention est recevable » (www.rwo.be).
De bepalingen van de artikelen 4.8.16 en 4.8.19 van de VCRO vermeld in Les dispositions des articles 4.8.16 et 4.8.19 du Code flamand de
l'aménagement du territoire mentionnées dans cet arrêt correspondent
dat arrest stemmen overeen met de huidige artikelen 4.8.11 en 4.8.21 aux actuels articles 4.8.11 et 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement
van de VCRO. du territoire.
Bij zijn arrest nr. A/2014/0012 van 14 januari 2014 oordeelde de Raad Par son arrêt n° A/2014/0012, du 14 janvier 2014, le Conseil pour les
voor Vergunningsbetwistingen : contestations des autorisations a jugé :
« De tussenkomende partijen zijn de beroepsindieners bij de verwerende « Les parties intervenantes ont introduit un recours auprès de la
partij en op hun beroep werd de aanvankelijke door het college van partie défenderesse et, à la suite de leur recours, la décision
burgemeester en schepenen verleende vergunningsbeslissing door de d'autorisation accordée initialement par le collège des bourgmestre et
deputatie hervormd tot een weigeringsbeslissing. Rechtstreekse hinder échevins a été réformée par la députation en une décision de refus.
of nadelen kunnen de tussenkomende partijen ingevolge deze Cette décision de refus ne peut causer aux parties intervenantes des
weigeringsbeslissing niet ondervinden. Het door de tussenkomende désagréments ou inconvénients directs. En effet, le recours introduit
partijen ingestelde beroep bij de deputatie werd immers ingewilligd en par les parties intervenantes auprès de la députation a été déclaré
zij hebben dus als het ware reeds voldoening bekomen. fondé et elles ont donc pour ainsi dire déjà obtenu satisfaction.
De figuur van de tussenkomst kan evenwel ook aangewend worden om de Toutefois, la figure juridique de l'intervention peut également être
beslissing van de verwerende partij te ondersteunen en in dit licht de utilisée pour soutenir la décision de la partie défenderesse et
middelen van de verzoekende partij te weerleggen. Het door de réfuter dans cette perspective les moyens de la partie requérante. En
verzoekende partij ingestelde beroep kan immers potentieel leiden tot effet, le recours introduit par la partie requérante peut
de vernietiging van de weigeringsbeslissing van de deputatie. potentiellement mener à l'annulation de la décision de refus de la
Hiermee wordt aangetoond dat de tussenkomende partijen een belang députation. Il est ainsi démontré que les parties intervenantes peuvent faire
kunnen laten gelden bij hun tussenkomst. Zij wensen immers dat de Raad valoir un intérêt à intervenir. Elles souhaitent effectivement que le
het beroep tegen de weigeringsbeslissing verwerpt. Anders oordelen zou Conseil rejette le recours introduit contre la décision de refus.
neerkomen op een onevenredige beperking van het recht op toegang tot Statuer différemment équivaudrait à limiter de façon disproportionnée
de administratieve rechter » (www.rwo.be). le droit d'accès au juge administratif » (www.rwo.be).
B.9.4. Volgens die rechtspraak wordt de bestreden bepaling zo begrepen B.9.4. Selon cette jurisprudence la disposition attaquée est
dat de verwijzing naar artikel 4.8.11, § 1, eerste lid, 3°, van de interprétée en ce sens que le renvoi effectué à l'article 4.8.11, § 1er,
VCRO (« natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of alinéa premier, 3°, du Code flamand de l'aménagement du territoire («
onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden als gevolg van de vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing ») als personen die hinder of nadelen zouden kunnen ondervinden ook de personen beoogt die er belang bij hebben dat een beslissing van de deputatie tot verwerping van de aanvraag zou worden bevestigd. Die personen kunnen derhalve als derde belanghebbenden tussenkomen voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Aldus geïnterpreteerd doet artikel 4.8.21 van de VCRO niet het door de verzoekende partijen aangeklaagde verschil in behandeling ontstaan. personne physique ou morale à qui la décision d'autorisation, de validation ou d'enregistrement peut causer, directement ou indirectement, des désagréments ou des inconvénients ») vise également, en tant que personnes qui pourraient subir des désagréments ou des inconvénients, les personnes qui ont un intérêt à ce qu'une décision de rejet de la demande prise par la députation soit confirmée. Ces personnes peuvent donc intervenir, en tant que tiers intéressés, devant le Conseil pour les contestations des autorisations. Ainsi interprété, l'article 4.8.21 du Code flamand de l'aménagement du territoire ne crée pas la différence de traitement dénoncée par les parties requérantes.
Onder het voorbehoud van die interpretatie is het middel niet gegrond. Sous réserve de cette interprétation, le moyen n'est pas fondé.
B.10. Een lezing van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in B.10. Une lecture des articles 10 et 11 de la Constitution, en
samenhang met de andere in B.6 vermelde bepalingen leidt niet tot een combinaison avec les autres dispositions mentionnées en B.6 ne conduit
andere conclusie. pas à une autre conclusion.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt het beroep, onder voorbehoud van de interpretatie vermeld in rejette le recours, sous réserve de l'interprétation mentionnée en
B.9.4. B.9.4.
Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier
het Grondwettelijk Hof, op 4 november 2015. 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 4 novembre 2015.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^