← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 67/2015 van 21 mei 2015 Rolnummer : 5909 In zake : de prejudiciële
vraag betreffende artikel 1675/2, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Arbeidshof
te Gent, afdeling Gent. Het Grondwettelijk samengesteld uit de voorzitters A.
Alen en J. Spreutels, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 67/2015 van 21 mei 2015 Rolnummer : 5909 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/2, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Arbeidshof te Gent, afdeling Gent. Het Grondwettelijk samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J(...) | Extrait de l'arrêt n° 67/2015 du 21 mai 2015 Numéro du rôle : 5909 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1675/2, alinéa 3, du Code judiciaire, posée par la Cour du travail de Gand, section Gand. La Cour constitutionnell composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snapp(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 67/2015 van 21 mei 2015 | Extrait de l'arrêt n° 67/2015 du 21 mai 2015 |
Rolnummer : 5909 | Numéro du rôle : 5909 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/2, derde lid, | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1675/2, |
van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Arbeidshof te Gent, | alinéa 3, du Code judiciaire, posée par la Cour du travail de Gand, |
afdeling Gent. | section Gand. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de | composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. | Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. |
Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée |
Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest van 26 mei 2014 in zake T.P., waarvan de expeditie ter | Par arrêt du 26 mai 2014 en cause de T.P., dont l'expédition est |
griffie van het Hof is ingekomen op 28 mei 2014, heeft het Arbeidshof | parvenue au greffe de la Cour le 28 mai 2014, la Cour du travail de |
te Gent, afdeling Gent, de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Gand, division Gand, a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 1675/2, laatste lid Gerechtelijk Wetboek, zoals | « L'article 1675/2, dernier alinéa, du Code judiciaire, modifié par |
gewijzigd door artikel 78 van de Wet van 14 januari 2013 houdende | l'article 78 de la loi du 14 janvier 2013 portant diverses |
dispositions relatives à la réduction de la charge de travail au sein | |
diverse bepalingen inzake werklastvermindering binnen Justitie, het | de la justice viole-t-il le principe de standstill inscrit à l'article |
standstillbeginsel vervat in artikel 23 van de Grondwet, doordat de | 23 de la Constitution, en ce que le débiteur révoqué en application de |
schuldenaar die herroepen werd op grond van artikel 1675/15, § 1, | l'article 1675/15, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code judiciaire n'a plus |
eerste lid, 2° Gerechtelijk Wetboek niet meer in de mogelijkheid | la possibilité d'introduire une requête visant à obtenir un règlement |
gesteld wordt een verzoekschrift tot het verkrijgen van een | collectif de dettes pendant une période de cinq ans à dater du |
collectieve schuldenregeling in te dienen gedurende een periode van | |
vijf jaar volgend op het vonnis van herroeping op grond van artikel | jugement de révocation en application de l'article 1675/15, § 1er, |
1675/15, § 1, eerste lid, 2° Gerechtelijk Wetboek, hoewel hij geen | alinéa 1er, 2°, du Code judiciaire, bien qu'il n'ait pas posé d'actes |
bedrieglijke handelingen stelde die de herroeping tot gevolg hadden ? ». | frauduleux entraînant la révocation ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 1675/2 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : | B.1. L'article 1675/2 du Code judiciaire dispose : |
« Elke natuurlijke persoon, die geen koopman is in de zin van artikel | « Toute personne physique, qui n'a pas la qualité de commerçant au |
1 van het Wetboek van Koophandel kan, indien hij niet in staat is om, | sens de l'article 1er du Code de commerce, peut, si elle n'est pas en |
op duurzame wijze, zijn opeisbare of nog te vervallen schulden te | état, de manière durable, de payer ses dettes exigibles ou encore à |
betalen en voor zover hij niet kennelijk zijn onvermogen heeft | échoir et dans la mesure où elle n'a pas manifestement organisé son |
bewerkstelligd, bij de rechter een verzoek tot het verkrijgen van een | insolvabilité, introduire devant le juge une requête visant à obtenir |
collectieve schuldenregeling indienen. | un règlement collectif de dettes. |
Indien de in het eerste lid bedoelde persoon vroeger koopman is | Si la personne visée à l'alinéa 1er a eu autrefois la qualité de |
geweest, kan hij dat verzoek slechts indienen ten minste zes maanden | commerçant, elle ne peut introduire cette requête que six mois au |
na het stopzetten van zijn handel of, zo hij failliet werd verklaard, | moins après la cessation de son commerce ou, si elle a été déclarée en |
na de sluiting van het faillissement. | faillite, après la clôture de la faillite. |
De persoon waarvan de minnelijke of gerechtelijke | La personne dont la procédure de règlement amiable ou judiciaire a été |
aanzuiveringsprocedure werd herroepen bij toepassing van artikel | révoquée en application de l'article 1675/15, § 1er, ne peut |
1675/15, § 1, kan gedurende een periode van vijf jaar te rekenen vanaf | introduire une requête visant à obtenir un règlement collectif de |
de datum van het vonnis van herroeping geen verzoekschrift tot het | dettes, pendant une période de cinq ans à dater du jugement de |
verkrijgen van een collectieve schuldenregeling indienen ». | révocation ». |
B.2. Het Hof wordt gevraagd of het laatste lid van die bepaling | B.2. Il est demandé à la Cour si le dernier alinéa de cette |
disposition est compatible avec l'obligation de standstill contenue | |
bestaanbaar is met de standstill-verplichting vervat in artikel 23 van | dans l'article 23 de la Constitution, en ce que, depuis l'entrée en |
de Grondwet, doordat een persoon van wie de aanzuiveringsprocedure | vigueur de l'article 78 de la loi du 14 janvier 2013 portant diverses |
wordt herroepen op grond van artikel 1675/15, § 1, eerste lid, 2°, van | |
het Gerechtelijk Wetboek, sinds de inwerkingtreding van artikel 78 van | dispositions relatives à la réduction de la charge de travail au sein |
de wet van 14 januari 2013 houdende diverse bepalingen inzake werklastvermindering binnen justitie, in de onmogelijkheid is om gedurende een periode van vijf jaar te rekenen vanaf de datum van het vonnis van herroeping een ontvankelijk verzoekschrift tot het verkrijgen van een collectieve schuldenregeling in te dienen, hoewel hij geen bedrieglijke handelingen stelde die de herroeping tot gevolg hadden. B.3.1. Krachtens artikel 1675/4 van het Gerechtelijk Wetboek dient een vordering tot collectieve schuldenregeling te worden ingeleid bij een verzoekschrift dat beantwoordt aan de in die bepaling omschreven voorwaarden. Krachtens artikel 1675/6 van dat Wetboek dient de rechter in beginsel binnen acht dagen na de indiening van het verzoekschrift | de la justice, une personne dont la procédure de règlement est révoquée en application de l'article 1675/15, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code judiciaire n'a plus la possibilité d'introduire une requête visant à obtenir un règlement collectif de dettes, pendant une période de cinq ans à dater du jugement de révocation, bien qu'elle n'ait pas posé d'actes frauduleux entraînant la révocation. B.3.1. En vertu de l'article 1675/4 du Code judiciaire, la demande de règlement collectif de dettes est introduite au moyen d'une requête qui satisfait aux conditions définies dans cette disposition. En vertu de l'article 1675/6 du même Code, le juge doit en principe statuer sur |
uitspraak te doen over de toelaatbaarheid van de vordering. De | l'admissibilité de la requête dans les huit jours du dépôt de |
beschikking van toelaatbaarheid doet een toestand van samenloop | celle-ci. La décision d'admissibilité fait naître une situation de |
ontstaan tussen de schuldeisers en heeft de opschorting van de loop | concours entre les créanciers et a pour conséquence la suspension du |
van de interesten en de onbeschikbaarheid van het vermogen van de | cours des intérêts et l'indisponibilité du patrimoine du requérant |
verzoeker tot gevolg (artikel 1675/7). | (article 1675/7). |
B.3.2. Op grond van artikel 1675/15, § 1, eerste lid, van het | B.3.2. Conformément à l'article 1675/15, § 1er, alinéa 1er, du Code |
Gerechtelijk Wetboek kunnen de beschikking van toelaatbaarheid en de minnelijke of gerechtelijke aanzuiveringsregeling, op verzoek van de schuldbemiddelaar of van een belanghebbende schuldeiser, worden herroepen door de rechter, wanneer de schuldenaar : « 1° hetzij onjuiste stukken heeft afgegeven met de bedoeling aanspraak te maken op de procedure van gezamenlijke schuldenregeling of deze te behouden; 2° hetzij zijn verplichtingen niet nakomt, zonder dat zich nieuwe feiten voordoen die de aanpassing of herziening van de regeling rechtvaardigen; 3° hetzij onrechtmatig zijn lasten heeft verhoogd of zijn baten heeft verminderd; 4° hetzij zijn onvermogen heeft bewerkt; 5° hetzij bewust valse verklaringen heeft afgelegd ». B.4. De in het geding zijnde bepaling brengt met zich mee dat wanneer de aanzuiveringsprocedure wordt herroepen, de schuldenaar gedurende | judiciaire, la révocation de la décision d'admissibilité ou du plan de règlement amiable ou judiciaire peut être prononcée par le juge, à la demande du médiateur de dettes ou d'un créancier intéressé, lorsque le débiteur : « 1° soit a remis des documents inexacts en vue d'obtenir ou conserver le bénéfice de la procédure de règlement collectif de dettes; 2° soit ne respecte pas ses obligations, sans que surviennent des faits nouveaux justifiant l'adaptation ou la révision du plan. 3° soit a fautivement augmenté son passif ou diminué son actif; 4° soit a organisé son insolvabilité; 5° soit a fait sciemment de fausses déclarations ». B.4. Il découle de la disposition en cause que lorsque la procédure de |
een periode van vijf jaar te rekenen vanaf de datum van het vonnis van | règlement est révoquée, le débiteur ne peut introduire une nouvelle |
herroeping in de onmogelijkheid is om een nieuw verzoekschrift tot het | requête visant à obtenir un règlement collectif de dettes, pendant une |
verkrijgen van een collectieve schuldenregeling in te dienen, en dit | période de cinq ans à dater du jugement de révocation, quel que soit |
ongeacht de rechtsgrond waarop de herroeping steunt. | le fondement juridique de la révocation. |
B.5.1. Vóór de wijziging bij artikel 78 van de voormelde wet van 14 | B.5.1. Avant sa modification par l'article 78 de la loi précitée du 14 |
januari 2013 bepaalde artikel 1675/2, derde lid, van het Gerechtelijk | janvier 2013, l'article 1675/2, alinéa 3, du Code judiciaire disposait |
Wetboek : | : |
« De persoon waarvan de minnelijke of gerechtelijke | « La personne dont le plan de règlement amiable ou judiciaire a été |
aanzuiveringsregeling werd herroepen bij toepassing van artikel | |
1675/15, § 1, eerste lid, 1° en 3° tot 5°, kan gedurende een periode | révoqué en application de l'article 1675/15, § 1er, premier alinéa, 1° |
van vijf jaar te rekenen vanaf de datum van het vonnis van herroeping | et 3° à 5°, ne peut introduire une requête visant à obtenir un |
geen verzoekschrift tot het verkrijgen van een collectieve | règlement collectif de dettes, pendant une période de cinq ans à dater |
schuldenregeling indienen ». | du jugement de révocation ». |
Vóór de inwerkingtreding van artikel 78 van de wet van 14 januari 2013 | Avant l'entrée en vigueur de l'article 78 de la loi du 14 janvier |
gold de wachttermijn van vijf jaar bijgevolg niet wanneer de | 2013, le délai d'attente de cinq ans n'était donc pas applicable |
herroeping van de aanzuiveringsprocedure werd uitgesproken op grond | lorsque la procédure de règlement avait été révoquée en application de |
van artikel 1675/15, § 1, eerste lid, 2°, van het Gerechtelijk | l'article 1675/15, § 1er, alinéa 1er, 2°, du Code judiciaire, qui |
Wetboek, dat het geval betreft waarin de schuldenaar « zijn | concerne le cas dans lequel le débiteur « ne respecte pas ses |
verplichtingen niet nakomt, zonder dat zich nieuwe feiten voordoen die | obligations, sans que surviennent des faits nouveaux justifiant |
de aanpassing of herziening van de regeling rechtvaardigen ». | l'adaptation ou la révision du plan ». |
Krachtens artikel 85 van de wet van 14 januari 2013 is artikel 78 in | En vertu de l'article 85 de la loi du 14 janvier 2013, l'article 78 |
werking getreden op 1 september 2013. | est entré en vigueur le 1er septembre 2013. |
B.5.2. De bij de wet van 14 januari 2013 doorgevoerde wijziging van de | B.5.2. La modification de la disposition en cause, opérée par la loi |
in het geding zijnde bepaling is het gevolg van het aannemen van een amendement. | du 14 janvier 2013, résulte de l'adoption d'un amendement. |
De parlementaire voorbereiding vermeldt dienaangaande : | A cet égard, les travaux préparatoires mentionnent ce qui suit : |
« Het voorgestelde amendement strekt ertoe in het wetsvoorstel een | « L'amendement proposé tend à insérer un chapitre 8/1 dans la |
hoofdstuk 8/1 in te voegen teneinde de werklast van de griffies van de | proposition de loi dans l'objectif de soulager quelque peu la |
arbeidsrechtbanken als gevolg van de vele procedures tot collectieve | surcharge de travail des greffes des tribunaux du travail suite aux |
schuldenregeling enigszins te verlichten. Met dit hoofdstuk worden | nombreuses procédures en règlement collectif de dettes. Pour ce faire, |
daartoe de volgende wijzigingen aangebracht in boek IV, deel V, titel | ce chapitre introduit les changements suivants dans le Titre IV de la |
IV van het Gerechtelijk Wetboek, met als opschrift ' Collectieve | Cinquième partie du Livre IV du Code judiciaire, intitulé ' Du |
schuldenregeling ' » (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-1804/008, p. | règlement collectif de dettes ' » (Doc. parl., Chambre, 2011-2012, DOC |
1). | 53-1804/008, p. 1). |
« Het eerste artikel van het nieuwe hoofdstuk 8 stelt de verschillende | « Le premier article du nouveau chapitre 8 met sur un pied d'égalité |
redenen voor de herroeping van de procedure tot collectieve | les différentes raisons de révocations des procédures de règlement |
schuldenregeling op gelijke voet. Een schuldenaar die niet aan zijn | collectif de dettes. Si un débiteur ne respecte pas ses obligations, |
verplichtingen voldoet, kan na de herroeping van zijn plan opnieuw een | il peut réintroduire une demande après la révocation de son plan, sans |
verzoek indienen, zonder vijf jaar te hoeven wachten. Om die herhaalde | devoir attendre l'écoulement d'un délai de cinq ans. Afin de limiter |
indieningen te beperken, wordt er voorgesteld de termijn van vijf jaar | les demandes répétées, il est proposé d'appliquer le délai de cinq |
toe te passen die geldt voor de andere redenen in verband met fraude | ans, prévu pour les autres raisons, liées à une fraude de la part du |
vanwege de schuldenaar. Het gaat om de herroeping van de hele | débiteur. Il s'agit de la révocation de la procédure en entier et non |
du plan uniquement. Certains tribunaux auraient eu des problèmes | |
procedure en niet alleen die van het plan. Sommige rechtbanken zouden | d'interprétation de la disposition. La présente clarification entend |
problemen hebben gehad met de interpretatie van de bepaling. Deze | écarter tout risque de mauvaise interprétation. Le dépôt de ces |
verduidelijking moet het risico van verkeerde interpretaties voorkomen | amendements n'appelle aucun autre commentaire » (Doc. parl., Chambre, |
» (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-1804/016, pp. 78-79). | 2012-2013, DOC 53-1804/016, pp. 78-79). |
B.6. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt dat ieder het recht heeft om | B.6. L'article 23 de la Constitution dispose que chacun a le droit de |
een menswaardig leven te leiden. Daartoe waarborgen de onderscheiden | mener une vie conforme à la dignité humaine. A cette fin, les |
wetgevers, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de | différents législateurs garantissent, en tenant compte des obligations |
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden | correspondantes, les droits économiques, sociaux et culturels, et |
voor de uitoefening bepalen. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt niet | déterminent les conditions de leur exercice. L'article 23 de la |
wat die rechten, waarvan enkel het beginsel wordt uitgedrukt, | Constitution ne précise pas ce qu'impliquent ces droits dont seul le |
impliceren, waarbij elke wetgever ermee is belast die rechten te | principe est exprimé, chaque législateur étant chargé de les garantir, |
waarborgen, overeenkomstig het tweede lid van dat artikel, rekening | conformément à l'alinéa 2 de cet article, en tenant compte des |
houdend met de overeenkomstige plichten. | obligations correspondantes. |
B.7.1. Volgens artikel 1675/3, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek | B.7.1. Conformément à l'article 1675/3, alinéa 3, du Code judiciaire, |
beoogt de collectieve schuldenregeling de schuldenaar « in staat te | le plan de règlement a pour objet de permettre au débiteur, « dans la |
stellen in de mate van het mogelijke zijn schulden te betalen en | mesure du possible [...] de payer ses dettes en lui garantissant |
tegelijkertijd te waarborgen dat hij zelf en zijn gezin een | simultanément ainsi qu'à sa famille, qu'ils pourront mener une vie |
menswaardig leven kunnen leiden ». | conforme à la dignité humaine ». |
Tijdens de parlementaire voorbereiding verklaarde de bevoegde minister | Lors des travaux préparatoires, le ministre compétent a déclaré ce qui |
: « De sociale werkers die de mensen met overmatige schuldenlast helpen, getuigen van de wanhoop van deze personen : het in zichzelf gekeerd zijn, de schaamte, het schaarser worden van vrienden en sociale relaties, depressie, onderconsumptie, meer bepaald op medisch vlak, de familiale spanningen die tot een breuk kunnen leiden, de marginalisering, de uitsluiting. De kinderen zijn er de eerste slachtoffers van. Het is de taak van elke geëvolueerde maatschappij deze plaag aan te pakken. Men moet benadrukken dat het doelwit wel degelijk de overmatige schuldenlast is, dit wil zeggen de onmogelijkheid het hoofd te bieden aan zijn schulden, en niet de schuldenlast » (Parl. St., Kamer, | suit : « Les travailleurs sociaux qui aident les surendettés témoignent de la situation de détresse vécue par ces personnes : le repli sur soi, la honte, la raréfaction des relations amicales et sociales, la dépression, la sous-consommation, notamment dans le domaine médical, les tensions familiales pouvant mener à la rupture, la marginalisation, l'exclusion. Les enfants en sont les premières victimes. Il est du devoir de toute société évoluée de s'attaquer à ce fléau. Il convient de souligner que la cible est bien le surendettement, c'est-à-dire l'impossibilité de faire face à ses dettes, et non |
1996-1997, nr. 1073/11, p. 3). | l'endettement » (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 1073/11, p. 3). |
B.7.2. Daaruit blijkt dat de wetgever met de mogelijkheid om een | B.7.2. Il en ressort que le législateur, par la possibilité de |
collectieve schuldenregeling aan te vragen, heeft beoogd de financiële | demander un règlement collectif de dettes, a visé à rétablir la |
toestand van de schuldenaar te herstellen met het oog op het leiden | situation financière du débiteur en vue de lui permettre de mener une |
van een menswaardig leven. | vie conforme à la dignité humaine. |
B.8. Artikel 23 van de Grondwet impliceert een | B.8. L'article 23 de la Constitution implique une obligation de |
standstill-verplichting, die eraan in de weg staat dat de bevoegde | standstill qui s'oppose à ce que le législateur compétent réduise |
wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van | sensiblement le niveau de protection offert par la législation |
toepassing zijnde wetgeving in aanzienlijke mate vermindert, zonder | |
dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. | applicable sans qu'existent pour ce faire des motifs liés à l'intérêt |
B.9. Gelet op het feit dat de collectieve schuldenregeling precies | général. B.9. Eu égard au fait que le règlement collectif de dettes vise |
beoogt de schuldenaar en zijn gezin in staat te stellen een | |
menswaardig leven te leiden, is de omstandigheid dat een schuldenaar, | précisément à permettre au débiteur et à sa famille de mener une vie |
ten gevolge van de wijziging van de in het geding zijnde bepaling bij | conforme à la dignité humaine, la circonstance que la modification |
de voormelde wet van 14 januari 2013, gedurende vijf jaar verstoken | apportée à la disposition en cause par la loi précitée du 14 janvier |
blijft van het recht om een verzoekschrift tot het verkrijgen van een | 2013 prive le débiteur du droit d'introduire une requête visant à |
collectieve schuldenregeling in te dienen, in beginsel een | obtenir un règlement collectif de dettes constitue en principe une |
aanzienlijke vermindering van het voorheen bestaande beschermingsniveau. | réduction sensible du niveau de protection qui existait auparavant. |
B.10.1. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 23 van de | B.10.1. Il ressort toutefois des travaux préparatoires de l'article 23 |
Grondwet blijkt evenwel dat de Grondwetgever « de burgers [niet] in | de la Constitution que le Constituant ne voulait pas « confiner les |
een passieve rol [wilde dwingen] of tot een passieve houding | citoyens dans un rôle passif ou [...] les inciter à adopter une |
[aanzetten] », maar integendeel wilde verklaren dat « wie rechten | attitude passive », mais entendait au contraire déclarer que « |
heeft, [...] ook plichten [heeft] » uitgaande van de idee dat « het de | quiconque a des droits, a également des devoirs », partant de l'idée |
plicht van de burger is om mee te werken aan de sociale en economische | que « le citoyen a pour devoir de collaborer au progrès social et |
vooruitgang van de maatschappij waarin hij leeft » (Parl. St., Senaat, | économique de la société dans laquelle il vit » (Doc. parl., Sénat, |
B.Z. 1991-1992, nr. 100-2/4°, pp. 16-17). Daarom heeft hij het de | S.E. 1991-1992, n° 100-2/4°, pp. 16-17). Pour cette raison, il a |
wetgevers die hij belast met het waarborgen van de economische, | permis aux législateurs qu'il charge de garantir les droits |
sociale en culturele rechten, mogelijk gemaakt rekening te houden met | économiques, sociaux et culturels de tenir compte des « obligations |
de « overeenkomstige plichten », zoals verwoord in het tweede lid van | correspondantes », telles qu'elles sont formulées à l'article 23, |
artikel 23. | alinéa 2. |
B.10.2. Les citoyens bénéficiaires des droits économiques, sociaux et | |
B.10.2. Aan de burgers die de in artikel 23 van de Grondwet vermelde | culturels énoncés à l'article 23 de la Constitution peuvent donc se |
economische, sociale en culturele rechten genieten, kunnen dus | |
verplichtingen worden opgelegd om toegang te verkrijgen tot die | voir imposer des obligations pour accéder à ces droits. Les mots « à |
rechten. Het woord « daartoe », aan het begin van dat tweede lid, | cette fin », placés en tête de cet alinéa 2, indiquent toutefois que |
geeft niettemin aan dat die verplichtingen moeten zijn verbonden met | ces obligations doivent être liées à l'objectif général inscrit à |
de algemene doelstelling die is ingeschreven in het eerste lid van | l'alinéa 1er de l'article 23, qui est de permettre à chacun de mener |
artikel 23, namelijk eenieder in staat te stellen een menswaardig | une vie conforme à la dignité humaine en bénéficiant des droits |
leven te leiden door het genot van de rechten die zijn opgesomd in het | énumérés à l'alinéa 3 du même article. Ces obligations doivent |
derde lid van hetzelfde artikel. Die verplichtingen moeten de personen | permettre aux personnes à qui elles sont imposées de contribuer à la |
aan wie zij worden opgelegd, in staat stellen bij te dragen tot de | réalisation effective de cet objectif pour elles-mêmes ainsi que pour |
effectieve verwezenlijking van die doelstelling voor henzelf, alsook | les autres bénéficiaires des droits énumérés à l'article 23, et |
voor de andere personen die de in artikel 23 opgesomde rechten | doivent être proportionnées à l'objectif ainsi défini. |
genieten, en moeten evenredig zijn met de aldus bepaalde doelstelling. | B.11. La modification de la disposition en cause, opérée par la loi du |
B.11. De bij de wet van 14 januari 2013 doorgevoerde wijziging van de | 14 janvier 2013, concerne des personnes qui, dans le cadre d'un |
in het geding zijnde bepaling betreft personen die in het kader van | règlement collectif de dettes, ne respectent pas leurs obligations, |
een collectieve schuldenregeling hun verplichtingen niet nakomen, | obligations qui, en l'espèce, sont intrinsèquement liées à l'objectif |
verplichtingen die te dezen inherent zijn verbonden met de | qui est de permettre à l'intéressé de mener une vie conforme à la |
doelstelling om de betrokkene in staat te stellen een menswaardig | |
leven te leiden. | dignité humaine. |
B.12.1. Met betrekking tot de in artikel 1675/15, § 1, eerste lid, van | B.12.1. En ce qui concerne la faculté pour le juge, visée à l'article |
het Gerechtelijk Wetboek bedoelde mogelijkheid voor de rechter om een | 1675/15, § 1er, alinéa 1er, du Code judiciaire, de révoquer une |
aanzuiveringsprocedure te herroepen, vermeldt de parlementaire | procédure de règlement, les travaux préparatoires mentionnent ce qui |
voorbereiding : | suit : |
« Wat het 2° van § 1 [van artikel 1675/15 van het Gerechtelijk | « En ce qui concerne le 2° du § 1er, [de l'article 1675/15 du Code |
Wetboek] aangaat, verkiest de vice-eerste minister de tekst van het | judiciaire], le vice-premier ministre préfère maintenir le texte du |
ontwerp te behouden. Nochtans dient hierbij te worden vermeld dat de | projet. Il faut néanmoins signaler à cet égard que le juge dispose |
rechter hier toch over een zekere beoordelingsvrijheid beschikt : het | d'un certain pouvoir d'appréciation : il ne peut, par exemple, pas |
kan bijvoorbeeld niet de bedoeling zijn om de regeling te herroepen | être question de révoquer le plan si le débiteur a effectué un |
wanneer de schuldenaar 24 uur te laat is met een betaling. Wellicht is | paiement avec 24 heures de retard. Il serait dès lors peut-être |
het in dit opzicht dan ook beter in de inleidende zin van § 1, de | préférable de remplacer, dans la phrase liminaire du § 1er, les mots ' |
woorden ' de herroeping... wordt uitgesproken ' te vervangen door ' De | La révocation ... est prononcée ' par les mots ' La révocation ... |
herroeping... kan worden uitgesproken '. | peut être prononcée '. |
[...] | [...] |
Wat is de houding van de minister ten aanzien van de draagwijdte van | Quelle est la position du ministre quant à la portée de cette marge |
het door de invoering van het woord ' kan ' gecreëerde | d'appréciation créée par l'utilisation du verbe ' peut ' ? En d'autres |
appreciatieruimte ? Met andere woorden, in welke gevallen wordt, | termes, dans quels cas le ministre estime-t-il qu'il n'y a pas lieu de |
volgens de minister, niettegenstaande zich één van de in 1°-5° | prononcer la révocation, même si l'une des conditions énoncées aux |
[bedoelde] hypotheses voordoet, de herroeping niet uitgesproken ? | points 1° à 5° est remplie ? |
De vice-eerste minister is van mening dat de herroeping van de | Le vice-premier ministre estime que la révocation du plan de règlement |
regeling bedoeld in § 1 geen automatisch effect kan hebben. Inderdaad, | prévue par le § 1er ne peut pas avoir d'effet automatique. En effet, |
de rechter moet volledig het belang en het opzettelijke en | le juge doit apprécier à leur juste valeur l'importance et le |
onvergeeflijke karakter van de nalatigheden bedoeld in 1°, 2°, 3° en | caractère délibéré et inexcusable des manquements visés aux points 1°, |
5° naar waarde schatten. | 2°, 3° et 5°. |
Hij denkt dus dat het amendement nr. 49 volledig gerechtvaardigd is. | Il estime dès lors que l'amendement n° 49 est tout à fait justifié. |
Indien hij de regeling niet herroept rekening houdend met de | S'il ne révoque pas le règlement, compte tenu des circonstances dans |
bijzondere omstandigheden waarin de feiten bedoeld in § 1 werden | lesquelles ont été commis les faits visés au § 1er, le juge rappellera |
gepleegd, zal de rechter de schuldenaar eraan herinneren welke zijn | au débiteur quelles sont ses obligations et quels sont les risques |
verplichtingen en de mogelijke risico's zijn wanneer hij ze niet nakomt. | auxquels il s'expose en ne les respectant pas. |
[...] | [...] |
Artikel 1675/15, § 1, beoogt ernstige en ontoelaatbare feiten die in | Le vice-premier ministre précise que l'article 1675/15, § 1er, vise |
principe de herroeping van de regeling rechtvaardigen, aldus de | des faits graves et inadmissibles qui, en principe, justifient la |
vice-eerste minister. | révocation du plan. |
Zo kan het feit voor de schuldenaar dat hij zijn verplichtingen niet | |
nakomt, hetzij de herroeping van de regeling rechtvaardigen, hetzij | Ainsi, le fait, pour le débiteur, de ne pas respecter ses obligations, |
een eenvoudige aanpassing van die regeling overeenkomstig artike1 | peut soit justifier la révocation du plan, soit entraîner une simple |
1675/14, § 2, derde lid, met zich brengen. | adaptation dudit plan, en application de l'article 1675/14, § 2, |
De rechter zal de redenen en de omstandigheden onderzoeken waarvoor de | alinéa 3. Le juge examinera les raisons et les circonstances pour lesquelles le |
schuldenaar zijn verplichtingen niet nagekomen is en zal oordelen of | débiteur n'a pas respecté ses obligations et appréciera s'il convient |
de regeling dient aangepast of herroepen te worden. | d'adapter ou de révoquer le plan. |
Meer algemeen, gelet op het amendement dat beoogt om aan de rechter | De façon plus générale, vu l'amendement visant à accorder au juge un |
een ruime beoordelingsbevoegdheid toe te kennen betreffende de | large pouvoir d'appréciation quant à l'opportunité de décider la |
opportuniteit om te beslissen over de herroeping van de regeling | |
wanneer de feiten bedoeld in artikel 1675/15, § 1, hem worden | révocation du plan lorsque les faits visés à l'article 1675/15, § 1er, |
meegedeeld, zullen diverse beslissingen genomen kunnen worden rekening | lui sont rapportés, diverses décisions pourront être prises, compte |
houdend met de omstandigheden en het belang van de nalatigheden : | tenu des circonstances et de l'importance des manquements : |
- hetzij de herroeping van het plan; | - soit la révocation du plan; |
- hetzij de terechtwijzing van de schuldenaar en de formulering van | - soit l'admonestation du débiteur et la formulation de précisions |
verduidelijkingen van de verplichtingen die op deze laatste wegen | quant aux obligations qui pèsent sur ce dernier en raison du plan; |
omwille van de regeling; | |
- hetzij de meer of mindere fundamentele aanpassing van de regeling. | - soit l'adaptation plus ou moins fondamentale du plan. |
De heer [...] dient een amendement nr. 62 (Stuk nr. 1073/6) in. Dit | Monsieur [...] présente un amendement (n° 62, Doc. n° 1073/6) visant à |
beoogt in een nieuwe § 4, de schuldeisers ten allen tijde de | insérer un § 4 habilitant à tout moment les créanciers à demander |
mogelijkheid te geven om, via een eenvoudige schriftelijke verklaring, | |
de stopzetting van de procedure te vorderen, indien deze louter | l'arrêt de la procédure par simple déclaration écrite, s'il s'avère |
dilatoir blijkt te zijn. | que celle-ci a un caractère dilatoire. |
Hierop dient de vice-eerste minister een amendement nr. 77 (Stuk nr. | Le vice-premier ministre présente ensuite un amendement (n° 77, Doc. |
1073/9) in. Dit strekt ertoe, in de aanhef van § 1 expliciet - en op | n° 1073/9) visant à prévoir explicitement, dans la phrase liminaire du |
dezelfde voorwaarden als diegene die gelden voor de herroeping van de | § 1er, - et à des conditions identiques à celles auxquelles est |
minnelijke of gerechtelijke regeling - te stellen dat de rechter op | soumise la révocation du plan de règlement amiable ou judiciaire - que |
ieder ogenblik zijn beschikking van toelaatbaarheid kan herroepen. Hij | le juge peut révoquer à tout moment sa décision d'admissibilité. Il |
meent hiermee aan de bekommernis van verschillende interveniënten | pense ainsi répondre à la préoccupation de plusieurs intervenants » |
tegemoet te komen » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nr. 1073/11, pp. | (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 1073/11, pp. 91-94). |
91-94). B.12.2. Daaruit blijkt dat de wetgever met de herroepingsprocedure, | B.12.2. Il en ressort qu'en adoptant la procédure de révocation, le |
onder meer, de verzoekschriften tot het verkrijgen van een collectieve | législateur a notamment voulu lutter contre les demandes de règlement |
schuldenregeling die om louter dilatoire redenen worden ingediend, heeft willen tegengaan. Uit de aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt eveneens dat de wetgever aan de rechter die dient te oordelen over een verzoek tot herroeping van een aanzuiveringsregeling, een ruime beoordelingsmarge heeft willen verlenen, om hem toe te laten rekening te houden met alle bijzondere omstandigheden waarin de feiten bedoeld in artikel 1675/15, § 1, eerste lid, 1° tot 5°, van het Gerechtelijk Wetboek, zijn gepleegd. Die feiten dienen, blijkens de aangehaalde parlementaire voorbereiding, in ieder geval een zekere graad van ernst te vertonen om een herroeping te kunnen verantwoorden. B.13. Een beslissing tot herroeping van een aanzuiveringsprocedure, gegrond op het feit dat de schuldenaar zijn verplichtingen niet nakomt, steunt bijgevolg op een beoordeling door een onafhankelijke en onpartijdige rechter van de ernst van de door die schuldenaar begane nalatigheden en van de omstandigheden waarin die nalatigheden werden begaan. Krachtens artikel 1675/15, § 1, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek stelt de griffier de schuldenaar in kennis van de datum waarop de zaak betreffende de herroeping aan de rechter wordt voorgelegd, zodat de schuldenaar in de mogelijkheid is om de rechter op de hoogte te brengen van de bijzondere omstandigheden die ertoe zouden hebben geleid dat hij zijn verplichtingen niet kon nakomen. Artikel 1675/15, | collectif de dettes qui sont introduites pour des raisons purement dilatoires. Il ressort également des travaux préparatoires que le législateur a voulu conférer une large marge d'appréciation au juge qui doit se prononcer sur une demande de révocation d'un règlement, afin de permettre à ce dernier de tenir compte de toutes les circonstances particulières dans lesquelles les faits visés à l'article 1675/15, § 1er, alinéa 1er, 1° à 5°, du Code judiciaire ont été commis. D'après les travaux préparatoires cités, ces faits doivent en tout cas présenter un certain degré de gravité pour pouvoir justifier une révocation. B.13. Une décision de révocation d'une procédure de règlement fondée sur le non-respect des obligations par le débiteur repose donc sur l'appréciation, par un juge indépendant et impartial, de la gravité des négligences commises par ce débiteur et des circonstances dans lesquelles elles l'ont été. En vertu de l'article 1675/15, § 1er, alinéa 2, du Code judiciaire, le greffier informe le débiteur de la date à laquelle la cause relative à la révocation est amenée devant le juge, de sorte que le débiteur a la possibilité d'informer le juge de circonstances particulières qui |
§ 1, eerste lid, 2°, van dat Wetboek bepaalt bovendien dat de rechter | l'auraient empêché de respecter ses obligations. L'article 1675/15, § |
die dient te oordelen over de herroeping op grond van het niet-nakomen | 1er, alinéa 1er, 2°, de ce Code dispose en outre que le juge qui doit |
door de schuldenaar van zijn verplichtingen, rekening dient te houden | statuer sur la révocation en se fondant sur le non-respect des |
met « nieuwe feiten [die zich] voordoen die de aanpassing of herziening van de regeling rechtvaardigen ». B.14. De procedure betreffende de herroeping van een beschikking van toelaatbaarheid of van een minnelijke of gerechtelijke aanzuiveringsregeling bevat aldus voldoende waarborgen om te voorkomen dat een herroeping wordt uitgesproken in het geval waarin het niet-nakomen door de schuldenaar van zijn verplichtingen niet het gevolg is van zijn persoonlijke weloverwogen en onverschoonbare keuze of onvoldoende ernstig blijkt te zijn. De onmogelijkheid om gedurende een periode van vijf jaar te rekenen vanaf de datum van het vonnis van herroeping een nieuw verzoekschrift tot het verkrijgen van een collectieve schuldenregeling in te dienen, steunt bijgevolg op de keuze van de schuldenaar om in het kader van de procedure betreffende | obligations par le débiteur doit tenir compte des « faits nouveaux justifiant l'adaptation ou la révision du plan ». B.14. La procédure de révocation d'une décision d'admissibilité ou de règlement amiable ou judiciaire contient donc des garanties suffisantes pour éviter qu'une révocation soit prononcée dans le cas où le non-respect des obligations par le débiteur ne résulte pas d'un choix personnel délibéré et inexcusable ou se révèle peu important. L'impossibilité d'introduire une nouvelle requête visant à obtenir un règlement collectif de dettes, pendant une période de cinq ans à compter de la date du jugement de révocation, repose par conséquent sur le choix du débiteur de ne pas collaborer, dans le cadre de la |
de collectieve schuldenregeling niet mee te werken aan de effectieve | procédure de règlement collectif de dettes, à la réalisation effective |
verwezenlijking van de met de collectieve schuldenregeling beoogde | des objectifs poursuivis par le règlement collectif de dettes. |
doelstelling. | |
B.15. Uit de in B.5.2 vermelde parlementaire voorbereiding van de wet | B.15. Il ressort des travaux préparatoires de la loi du 14 janvier |
van 14 januari 2013 blijkt dat de wetgever, uitgaande van de | 2013 cités en B.5.2 que le législateur, partant du constat que le |
vaststelling dat de voorheen bestaande regeling heeft geleid tot een | régime qui existait auparavant a entraîné une augmentation |
aanzienlijke verhoging van de werklast van de arbeidsrechtbanken, het | considérable de la charge de travail des tribunaux du travail, a |
aangewezen heeft geacht om maatregelen te nemen teneinde die werklast | estimé qu'il s'indiquait de prendre des mesures visant à réduire cette |
te verminderen. De aldus nagestreefde doelstelling hangt nauw samen | |
met de in B.12.2 vermelde doelstelling om verzoekschriften tegen te | charge de travail. Le but ainsi poursuivi est étroitement lié à |
gaan die om louter dilatoire redenen worden ingediend en met de meer | l'objectif, mentionné en B.12.2, de lutter contre l'introduction de |
algemene doelstelling om het recht op een collectieve schuldenregeling | requêtes à des fins purement dilatoires et à l'objectif plus général |
te kunnen blijven waarborgen voor de schuldenaars die te goeder trouw | de pouvoir continuer à garantir un règlement collectif de dettes pour |
meewerken aan de procedure betreffende de collectieve schuldenregeling. | les débiteurs qui collaborent de bonne foi à la procédure de règlement |
De schuldenaar waarvan de vordering tot collectieve schuldenregeling | collectif de dettes. |
onontvankelijk wordt verklaard, kan overigens steeds bij de bevoegde | Par ailleurs, le débiteur dont la requête en règlement collectif de |
rechter verzoeken om betalings- en uitsteltermijnen, onder de | dettes est irrecevable peut toujours solliciter du juge compétent des |
voorwaarden bepaald in artikel 1244 van het Burgerlijk Wetboek en in | termes et délais, dans les conditions prévues à l'article 1244 du Code |
de artikelen 1333 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek. | civil et aux articles 1333 et suivants du Code judiciaire. |
B.16. Gelet op de door de wetgever nagestreefde doelstellingen en | B.16. Eu égard aux objectifs poursuivis par le législateur et compte |
rekening houdend met het feit dat de onmogelijkheid om gedurende een | tenu du fait que l'impossibilité d'introduire une nouvelle requête |
periode van vijf jaar een nieuw verzoekschrift tot het verkrijgen van | |
een collectieve schuldenregeling in te dienen, steunt op de keuze van | visant à obtenir un règlement collectif de dettes, pendant une période |
de schuldenaar om in het kader van de procedure betreffende de | de cinq ans, repose sur le choix du débiteur de ne pas collaborer, |
collectieve schuldenregeling niet mee te werken aan de effectieve | dans le cadre de la procédure de règlement collectif de dettes, à la |
verwezenlijking van de met de collectieve schuldenregeling | réalisation effective des droits socio-économiques garantis par le |
gewaarborgde sociaal-economische rechten, is de in het geding zijnde | règlement collectif de dettes, la disposition en cause, qui se fonde |
bepaling, die steunt op redenen die verband houden met het algemeen | sur des motifs liés à l'intérêt général, n'est pas incompatible avec |
belang, niet onbestaanbaar met de in artikel 23 van de Grondwet | l'obligation de standstill contenue dans l'article 23 de la |
vervatte standstill-verplichting. | Constitution. |
B.17. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.17. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 1675/2, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek schendt | L'article 1675/2, alinéa 3, du Code judiciaire ne viole pas l'article |
artikel 23 van de Grondwet niet. | 23 de la Constitution. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 21 mei 2015. | la Cour constitutionnelle, le 21 mai 2015. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
A. Alen | A. Alen |