Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 57/2014 van 3 april 2014 Rolnummer : 5585 In zake : het beroep tot vernietiging van de bijzondere wet van 19 juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de gemeenteki Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters E. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 57/2014 van 3 april 2014 Rolnummer : 5585 In zake : het beroep tot vernietiging van de bijzondere wet van 19 juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de gemeenteki Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters E. (...) Extrait de l'arrêt n° 57/2014 du 3 avril 2014 Numéro du rôle : 5585 En cause : le recours en annulation de la loi spéciale du 19 juillet 2012 portant modification de la loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de la loi él La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De Groo(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 57/2014 van 3 april 2014 Extrait de l'arrêt n° 57/2014 du 3 avril 2014
Rolnummer : 5585 Numéro du rôle : 5585
In zake : het beroep tot vernietiging van de bijzondere wet van 19 En cause : le recours en annulation de la loi spéciale du 19 juillet
juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 tot 2012 portant modification de la loi du 9 août 1988 portant
wijziging van de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet modification de la loi communale, de la loi électorale communale, de
betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de la loi organique des centres publics d'aide sociale, de la loi
provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de provinciale, du Code électoral, de la loi organique des élections
provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige provinciales et de la loi organisant l'élection simultanée pour les
parlements- en provincieraadsverkiezingen (de zogenaamde « chambres législatives et les conseils provinciaux (dite « de
pacificatiewet ») en van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot pacification communautaire ») et de la loi spéciale du 8 août 1980 de
hervorming der instellingen, wat de benoeming van de burgemeesters van réformes institutionnelles, concernant la nomination des bourgmestres
de randgemeenten betreft, ingesteld door Bart Laeremans en anderen. des communes périphériques, introduit par Bart Laeremans et autres.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De
E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, en, overeenkomstig Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût et T. Giet, et, conformément à
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter M. Bossuyt, bijgestaan door de constitutionnelle, du président émérite M. Bossuyt, assistée du
griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter greffier F. Meersschaut, présidée par le président émérite M. Bossuyt,
M. Bossuyt, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 20
2013 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 21 février 2013 et parvenue au greffe le 21 février 2013, un recours en
februari 2013, is beroep tot vernietiging ingesteld van de bijzondere annulation de la loi spéciale du 19 juillet 2012 portant modification
wet van 19 juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 de la loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de
tot wijziging van de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet la loi électorale communale, de la loi organique des centres publics
betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de d'aide sociale, de la loi provinciale, du Code électoral, de la loi
provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de organique des élections provinciales et de la loi organisant
provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige l'élection simultanée pour les chambres législatives et les conseils
parlements- en provincieraadsverkiezingen (de zogenaamde « provinciaux (dite « de pacification communautaire ») et de la loi
pacificatiewet ») en van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, concernant la
hervorming der instellingen, wat de benoeming van de burgemeesters van nomination des bourgmestres des communes périphériques (publiée au
de randgemeenten betreft (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van
22 augustus 2012) door Bart Laeremans, wonende te 1850 Grimbergen, Moniteur belge du 22 août 2012) a été introduit par Bart Laeremans,
Nieuwe Schapenweg 2, Joris Van Hauthem, wonende te 1750 Lennik, demeurant à 1850 Grimbergen, Nieuwe Schapenweg 2, Joris Van Hauthem,
Scheestraat 21, Philip Claeys, wonende te 3090 Overijse, demeurant à 1750 Lennik, Scheestraat 21, Philip Claeys, demeurant à
Kruiskruidlaan 11, en Marleen Fannes, wonende te 1910 Kampenhout, 3090 Overijse, Kruiskruidlaan 11, et Marleen Fannes, demeurant à 1910
Sint-Servaesstraat 209. Kampenhout, Sint-Servaesstraat 209.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1.1. De bijzondere wet van 19 juli 2012 « houdende wijziging van de B.1.1. La loi spéciale du 19 juillet 2012 « portant modification de la
wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de la loi
gemeentekieswet, de organieke wet betreffende de openbare centra voor électorale communale, de la loi organique des centres publics d'aide
maatschappelijk welzijn, de provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot sociale, de la loi provinciale, du Code électoral, de la loi organique
regeling van de provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van des élections provinciales et de la loi organisant l'élection
de gelijktijdige parlements- en provincieraadsverkiezingen (de simultanée pour les chambres législatives et les conseils provinciaux
zogenaamde ' pacificatiewet ') en van de bijzondere wet van 8 augustus (dite « de pacification communautaire ») et de la loi spéciale du 8
1980 tot hervorming der instellingen, wat de benoeming van de août 1980 de réformes institutionnelles, concernant la nomination des
burgemeesters van de randgemeenten betreft » heeft een nieuwe bourgmestres des communes périphériques » a instauré une nouvelle
procedure ingesteld voor de benoeming van de burgemeesters van de procédure pour la nomination des bourgmestres des communes
randgemeenten, waarbij de betwisting van de weigering van een périphériques, en vertu de laquelle la contestation du refus d'une
benoeming door de algemene vergadering van de afdeling nomination est tranchée par l'assemblée générale de la section du
bestuursrechtspraak van de Raad van State wordt beslecht. contentieux administratif du Conseil d'Etat.
Artikel 4 van die bijzondere wet heeft de nieuwe procedure L'article 4 de cette loi spéciale a inscrit la nouvelle procédure dans
ingeschreven in de pacificatiewet, die ze op haar beurt invoegt in de la loi de pacification, qui l'insère à son tour dans la Nouvelle loi
Nieuwe Gemeentewet. communale.
Het aldus in de Nieuwe Gemeentewet ingevoegde artikel 13bis bepaalt : L'article 13bis, inséré dans la Nouvelle loi communale, dispose :
« § 1. In de randgemeenten bedoeld in artikel 7 van de wetten op het « § 1er. Dans les communes périphériques visées à l'article 7 des lois
gebruik van de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966, sur l'emploi des langues en matière administrative, coordonnées le 18
wordt de voordrachtsakte van de burgemeester bevestigd door een juillet 1966, l'acte de présentation du bourgmestre est confirmé par
stemming van de gemeenteraad en aan de Vlaamse Regering bezorgd. Vanaf un vote du conseil communal et est transmis au Gouvernement flamand. A
die stemming is de kandidaat-burgemeester aangewezen-burgemeester, dater de ce vote, le candidat bourgmestre est désigné bourgmestre,
draagt hij de titel van ' aangewezen-burgemeester ' en oefent hij alle porte le titre de ' bourgmestre désigné ' et exerce toutes les
functies uit die aan de burgemeester worden toevertrouwd. Hij wordt fonctions dévolues au bourgmestre. Il n'est toutefois pas remplacé
evenwel niet als schepen vervangen, indien hij als schepen werd comme échevin, s'il avait été élu comme échevin.
verkozen. § 2. Zodra de Vlaamse Regering deze voordrachtsakte die werd bevestigd § 2. Dès réception de cet acte de présentation confirmé par le vote du
door een stemming van de gemeenteraad ontvangt, beschikt zij over een
termijn van zestig dagen om over te gaan tot de benoeming van de conseil communal, le Gouvernement flamand dispose d'un délai de
aangewezen-burgemeester of tot de mededeling van een beslissing tot soixante jours pour procéder à la nomination du bourgmestre désigné ou
weigering van de benoeming overeenkomstig § 4. notifier une décision de refus de nomination conformément au § 4.
§ 3. Indien de Vlaamse Regering de aangewezen-burgemeester benoemt of § 3. Si le Gouvernement flamand nomme le bourgmestre désigné ou ne
indien zij geen beslissing meedeelt binnen de haar toegewezen termijn, notifie pas de décision dans le délai qui lui est imparti, le
is de aangewezen-burgemeester definitief benoemd en wordt hij als bourgmestre désigné est définitivement nommé et remplacé comme
schepen vervangen overeenkomstig de procedure bepaald in artikel 15, § échevin, conformément à la procédure prévue à l'article 15, § 2, s'il
2, indien hij als schepen werd verkozen. avait été élu comme échevin.
§ 4. Indien de Vlaamse Regering de definitieve benoeming van de § 4. Si le Gouvernement flamand refuse la nomination définitive de
betrokkene weigert, deelt zij deze beslissing tot weigering mee aan de l'intéressé, il notifie cette décision de refus au bourgmestre
aangewezen-burgemeester, aan de gouverneur en de adjunct-gouverneur désigné, au gouverneur et au gouverneur-adjoint de la province du
van de provincie Vlaams-Brabant, aan de gemeentesecretaris van de Brabant flamand, au secrétaire communal de la commune concernée et à
betrokken gemeente en aan de algemene vergadering van de afdeling l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du
bestuursrechtspraak van de Raad van State. De mededeling aan de Conseil d'Etat. La notification au bourgmestre désigné indique
aangewezen-burgemeester vermeldt eveneens waar het administratief dossier kan worden geraadpleegd. également le lieu où le dossier administratif peut être consulté.
§ 5. De aangewezen-burgemeester beschikt over een termijn van dertig § 5. Le bourgmestre désigné dispose d'un délai de trente jours à
dagen vanaf de ontvangst van de mededeling bedoeld in § 4 om een partir de la réception de la notification visée au § 4 pour déposer un
memorie in te dienen bij de algemene vergadering van de afdeling mémoire auprès de l'assemblée générale de la section du contentieux
bestuursrechtspraak van de Raad van State. administratif du Conseil d'Etat.
De algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak spreekt L'assemblée générale de la section du contentieux administratif statue
zich uit binnen de negentig dagen na de indiening van deze memorie. dans les nonante jours de l'introduction de ce mémoire.
De inschrijving op de algemene rol van de Raad van State vindt plaats L'inscription au rôle général du Conseil d'Etat s'opère au moment de
op het ogenblik dat de memorie wordt ingediend. l'introduction du mémoire.
De memorie wordt gedagtekend en bevat : Le mémoire est daté et contient :
1° het opschrift ' memorie met betrekking tot een beslissing over de 1° l'intitulé ' mémoire relatif à une décision concernant la
definitieve benoeming van een burgemeester van een randgemeente '; nomination définitive d'un bourgmestre d'une commune périphérique ';
2° de naam en de woonplaats van de aangewezen-burgemeester en de 2° le nom et le domicile du bourgmestre désigné, et le domicile élu;
gekozen woonplaats;
3° een uiteenzetting van de feiten en de middelen. 3° un exposé des faits et des moyens.
De memorie wordt niet op de rol ingeschreven indien : Le mémoire n'est pas inscrit au rôle :
1° ze niet is ondertekend of niet vergezeld gaat van vier door de 1° s'il n'est pas signé ou n'est pas accompagné de quatre copies
ondertekenaar voor eensluidend verklaarde afschriften; certifiées conformes par le signataire;
2° er geen inventaris is bijgevoegd van de stukken, die alle overeenkomstig die inventaris genummerd moeten zijn. In geval van toepassing van het vijfde lid, richt de hoofdgriffier aan de aangewezen-burgemeester een brief waarin meegedeeld wordt waarom de memorie niet is ingeschreven op de rol en waarbij de aangewezen-burgemeester verzocht wordt binnen vijftien dagen zijn memorie te regulariseren. De aangewezen-burgemeester die zijn memorie regulariseert binnen de vijftien dagen na de ontvangst van het verzoek bedoeld in het zesde lid, wordt geacht het te hebben ingediend op de datum van de eerste verzending ervan. Een memorie die niet, onvolledig of laattijdig is geregulariseerd, wordt geacht niet te zijn ingediend. Op hetzelfde ogenblik waarop hij zijn memorie indient, stuurt de aangewezen-burgemeester een kopie daarvan ter informatie aan de Vlaamse Regering. Deze verzending stelt de termijnen niet in werking die de Vlaamse Regering in acht moet nemen. De hoofdgriffier zendt onverwijld een afschrift van de memorie aan de Vlaamse Regering, aan de auditeur-generaal en aan de adjunct-auditeur-generaal over. De Vlaamse Regering zendt hem binnen vijftien dagen na de kennisgeving van de memorie door de hoofdgriffier het volledige administratief dossier over, waarbij zij een nota met opmerkingen kan voegen. Eén van de exemplaren van de nota wordt door de hoofdgriffier gezonden 2° s'il n'est pas joint un inventaire des pièces, lesquelles doivent toutes être numérotées conformément à cet inventaire. En cas d'application de l'alinéa 5, le greffier en chef adresse un courrier au bourgmestre désigné précisant la cause du non-enrôlement et l'invitant à régulariser son mémoire dans les quinze jours. Le bourgmestre désigné qui régularise son mémoire dans les quinze jours de la réception de l'invitation visée à l'alinéa 6 est censé l'avoir déposé à la date de son premier envoi. Un mémoire non régularisé ou régularisé de manière incomplète ou tardive est réputé non déposé. En même temps qu'il dépose son mémoire, le bourgmestre désigné envoie une copie de celui-ci au Gouvernement flamand pour son information. Cet envoi ne fait pas courir les délais que le Gouvernement flamand doit prendre en considération. Le greffier en chef transmet sans délai une copie du mémoire au Gouvernement flamand, à l'auditeur général et à l'auditeur général adjoint. Dans les quinze jours de la notification du mémoire par le greffier en chef, le Gouvernement flamand lui transmet le dossier administratif complet auquel il peut joindre une note d'observations.
aan de aangewezen-burgemeester en aan de leden van het auditoraat Un des exemplaires de la note est communiqué par le greffier en chef
bedoeld in artikel 93, § 5, van de wetten op de Raad van State, au bourgmestre désigné ainsi qu'aux membres de l'auditorat visés à
gecoördineerd op 12 januari 1973. l'article 93, § 5, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12
Een te laat ingediende nota met opmerkingen wordt uit de debatten geweerd. janvier 1973. Toute note d'observations tardive est écartée des débats.
De leden van het auditoraat maken binnen vijftien dagen na ontvangst Dans les quinze jours de la réception du dossier, les membres de
van het dossier een verslag op overeenkomstig artikel 93, § 5, van de l'auditorat rédigent un rapport conformément à l'article 93, § 5, des
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973. In lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973. Le cas
voorkomend geval verzoeken zij de partijen nadere uitleg te échéant, ils invitent les parties à s'expliquer plus amplement sur les
verstrekken over de punten die zij aangeven. points qu'ils indiquent.
De eerste voorzitter of de voorzitter bepaalt na kennisneming van het Au vu du rapport, le premier président ou le président fixe par
verslag, bij beschikking de dag van de terechtzitting waarop de zaak ordonnance la date de l'audience à laquelle l'affaire sera traitée par
wordt behandeld door de algemene vergadering van de afdeling l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du
bestuursrechtspraak van de Raad van State. Conseil d'Etat.
De hoofdgriffier geeft onverwijld kennis van de beschikking waarbij de L'ordonnance de fixation est notifiée sans délai par le greffier en
rechtsdag wordt bepaald aan : chef :
1° de leden van het auditoraat bedoeld in artikel 93, § 5, van de 1° aux membres de l'auditorat visés à l'article 93, § 5, des lois sur
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973;
2° de Vlaamse Regering; 2° au Gouvernement flamand;
3° de aangewezen-burgemeester. 3° au bourgmestre désigné.
Het verslag wordt bij de oproeping gevoegd. De partijen en hun Le rapport est joint à la convocation. Les parties et leur avocat
advocaat kunnen gedurende de in de beschikking van de eerste peuvent consulter le dossier au greffe pendant le temps fixé dans
voorzitter of de voorzitter bepaalde tijd ter griffie inzage nemen van het dossier. l'ordonnance du premier président ou du président.
De artikelen 93, § 5, eerste lid, 95, §§ 2 tot 4, en 97, derde lid, Les articles 93, § 5, alinéa 1er, 95, §§ 2 à 4, et 97, alinéa 3, des
van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 sont
zijn van toepassing op de procedure die wordt ingesteld door dit applicables à la procédure instituée par le présent article. Les
artikel. De artikelen 21, zesde lid, 21bis en 30, § 3, van dezelfde articles 21, alinéa 6, 21bis et 30, § 3, de ces mêmes lois coordonnées
gecoördineerde wetten zijn niet van toepassing. ne sont pas d'application.
§ 6. Indien de aangewezen-burgemeester geen memorie indient binnen de § 6. Si le bourgmestre désigné ne dépose pas de mémoire endéans le
termijn van dertig dagen bedoeld in § 5, eerste lid, of indien de délai de trente jours visé au § 5, premier alinéa, ou si l'assemblée
algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat
van State de beslissing tot weigering bevestigt, wordt deze confirme la décision de refus, celle-ci est définitive. Le conseil
definitief. De gemeenteraad beschikt over dertig dagen vanaf de datum communal dispose de trente jours à partir de la date à laquelle la
waarop de beslissing tot weigering definitief is geworden om door een décision de refus est devenue définitive pour confirmer par un vote un
stemming een nieuwe voordrachtsakte te bevestigen. nouvel acte de présentation.
§ 7. Indien de algemene vergadering van de afdeling § 7. Si l'assemblée générale de la section du contentieux
bestuursrechtspraak van de Raad van State de beslissing van weigering administratif du Conseil d'Etat infirme la décision de refus de
tot benoeming tenietdoet, leidt haar arrest tot de definitieve nomination, son arrêt emporte la nomination définitive du bourgmestre
benoeming van de aangewezen-burgemeester en tot zijn vervanging als désigné et son remplacement comme échevin, conformément à la procédure
schepen overeenkomstig de procedure bepaald in artikel 15, § 2, indien prévue à l'article 15, § 2, s'il avait été élu comme échevin.
hij als schepen werd verkozen.
§ 8. Voor alles wat niet geregeld is bij dit artikel zijn de wetten op § 8. Pour tout ce qui n'est pas réglé par le présent article, les lois
de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973 en het besluit van sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, et l'arrêté du
de Regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de rechtspleging voor Régent du 23 août 1948 déterminant la procédure devant la section du
de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van toepassing contentieux administratif du Conseil d'Etat sont d'application ».
». De bijzondere wet van 19 juli 2012 is op 14 oktober 2012 in werking getreden. B.1.2. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot de aangehaalde bepaling. Tegen de andere bepalingen van de bijzondere wet worden geen grieven gericht. Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen B.2.1. De Ministerraad betwist het belang van de verzoekende partijen bij de vernietiging van de bestreden bepaling aangezien zij niet in de betrokken randgemeenten wonen en derhalve niet onder het toepassingsgebied van die bepaling vallen. B.2.2. Wanneer een bepaling de situatie van een categorie van personen regelt, kunnen degenen die ten aanzien van die categorie van het voordeel van die bepaling verstoken blijven, daarin een belang vinden La loi spéciale du 19 juillet 2012 est entrée en vigueur le 14 octobre 2012. B.1.2. La Cour limite son examen à la disposition citée. Les autres dispositions de la loi spéciale n'ont pas fait l'objet de griefs. Quant à l'intérêt des parties requérantes B.2.1. Le Conseil des ministres conteste l'intérêt des parties requérantes à l'annulation de la disposition attaquée, étant donné qu'elles n'habitent pas dans les communes périphériques concernées et n'entrent dès lors pas dans le champ d'application de cette disposition. B.2.2. Lorsqu'une disposition règle la situation d'une catégorie de personnes, les personnes qui, par rapport à cette catégorie, demeurent privées du bénéfice de cette disposition peuvent avoir un intérêt
dat voldoende rechtstreeks is om de bepaling aan te vechten. suffisamment direct à l'attaquer.
B.2.3. Volgens de verzoekende partijen bestaat hun belang erin dat B.2.3. Selon les parties requérantes, leur intérêt consiste en ce
zij, als kandidaten bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen, qu'elles ne bénéficient pas, en tant que candidates aux prochaines
verstoken blijven van het voordeel van het bijzondere statuut van « élections communales, de l'avantage du statut particulier de «
aangewezen-burgemeester » en van de buitengewone procedure voor de bourgmestre désigné » et de la procédure spéciale devant le Conseil
Raad van State dat de bestreden bepaling aan kandidaten in de d'Etat qu'offre la disposition attaquée aux candidats des communes
randgemeenten verleent. périphériques.
Volgens de Ministerraad strekt de bestreden bepaling ertoe een Selon le Conseil des ministres, la disposition attaquée vise à offrir
bijzondere waarborg te bieden aan de Franstaligen in de randgemeenten une garantie particulière aux francophones dans les communes
en zou er geen enkele noodzaak bestaan om in de overige gemeenten in périphériques et il n'y aurait aucune nécessité de prévoir une
een soortgelijke waarborg te voorzien, laat staan dat dergelijke garantie analogue dans les autres communes; a fortiori, une telle
waarborg enig voordeel zou bieden aan de verzoekende partijen. garantie n'offrirait pas le moindre avantage aux parties requérantes.
B.2.4. Aangezien het belang van de verzoekende partijen afhankelijk is B.2.4. Etant donné que l'intérêt des parties requérantes dépend de la
van de draagwijdte van de bestreden bepaling, valt het onderzoek ervan portée de la disposition attaquée, son examen se confond avec celui du
samen met dat van de grond van de zaak. fond de l'affaire.
Ten aanzien van het enige middel Quant au moyen unique
B.3. Het enige middel is afgeleid uit een schending van de artikelen
10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 6 en B.3. Le moyen unique est pris de la violation des articles 10 et 11 de
14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met de la Constitution, combinés avec les articles 6 et 14 de la Convention
artikelen 3, 13, 33 en 160 van de Grondwet en met het grondwettelijke européenne des droits de l'homme, avec les articles 3, 13, 33 et 160
beginsel van de scheiding der machten. de la Constitution et avec le principe constitutionnel de la
Volgens de verzoekende partijen zou de bestreden bepaling een verschil séparation des pouvoirs.
in behandeling doen ontstaan, wat de procedure van benoeming tot Selon les parties requérantes, la disposition attaquée établirait une
burgemeester betreft, tussen de kandidaten in de randgemeenten en de différence de traitement, en ce qui concerne la procédure de
kandidaten in de overige gemeenten van het Nederlandse taalgebied, nomination de bourgmestre, entre les candidats des communes
doordat zij voor de eerste categorie in een afwijkende procedure périphériques et les candidats des autres communes de la région de
voorziet volgens welke de algemene vergadering van de afdeling langue néerlandaise, en ce qu'elle prévoit pour la première catégorie
bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd is om uitspraak te une procédure dérogatoire selon laquelle l'assemblée générale de la
doen over een weigering van benoeming tot burgemeester in de section du contentieux administratif du Conseil d'Etat est compétente
randgemeenten (eerste onderdeel) en volgens welke een arrest van die pour statuer sur le refus de nommer un bourgmestre dans les communes
algemene vergadering dat de beslissing van weigering tot benoeming tenietdoet tot de definitieve benoeming van de burgemeester leidt (tweede onderdeel). B.4.1. Volgens de Ministerraad zijn de aangevoerde categorieën van personen niet vergelijkbaar omdat de randgemeenten aan een bijzondere taalregeling zijn onderworpen die afwijkt van de regeling in de overige gemeenten van het Nederlandse taalgebied. B.4.2. Verschil en niet-vergelijkbaarheid mogen evenwel niet worden verward. De specifieke taalregeling waaraan de gemeenten zijn onderworpen, kan weliswaar een element zijn in de beoordeling van een verschil in behandeling, maar zij kan niet volstaan om tot de niet-vergelijkbaarheid te besluiten, anders zou de toetsing aan het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie van elke inhoud worden ontdaan. périphériques (première branche) et selon laquelle un arrêt de cette assemblée générale annulant la décision de refus de nomination emporte la nomination définitive du bourgmestre (seconde branche). B.4.1. Selon le Conseil des ministres, les catégories de personnes invoquées ne sont pas comparables, au motif que les communes périphériques sont soumises à un régime linguistique spécial qui déroge au régime des autres communes de la région de langue néerlandaise. B.4.2. Il ne faut cependant pas confondre différence et non-comparabilité. Le régime linguistique spécifique auquel les communes sont soumises peut certes constituer un élément dans l'appréciation d'une différence de traitement, mais il ne suffit pas pour conclure à la non-comparabilité, sous peine de priver de sa substance le contrôle qui est exercé au regard du principe d'égalité et de non-discrimination. B.5. Selon le Conseil des ministres, la disposition attaquée serait,
B.5. Volgens de Ministerraad zou, gelet op artikel 160 van de eu égard à l'article 160 de la Constitution, conforme à la
Grondwet, de bestreden bepaling in overeenstemming zijn met de Constitution et il n'appartiendrait pas à la Cour de contredire cette
Grondwet en zou het niet aan het Hof toekomen die beoordeling door de
Grondwetgever tegen te spreken. appréciation du Constituant.
B.6.1. Artikel 160 van de Grondwet bepaalt : « Er bestaat voor geheel België een Raad van State, waarvan de samenstelling, de bevoegdheid en de werking door de wet worden bepaald. De wet kan evenwel aan de Koning de macht toekennen de rechtspleging te regelen overeenkomstig de beginselen die zij vaststelt. De Raad van State doet bij wege van arrest uitspraak als administratief rechtscollege en geeft advies in de door de wet bepaalde gevallen. Aan de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State die op dezelfde dag als dit lid in werking treden, kan geen verandering worden aangebracht dan bij een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde meerderheid ». B.6.1. L'article 160 de la Constitution dispose : « Il y a pour toute la Belgique un Conseil d'Etat, dont la composition, la compétence et le fonctionnement sont déterminés par la loi. Toutefois, la loi peut attribuer au Roi le pouvoir de régler la procédure conformément aux principes qu'elle fixe. Le Conseil d'Etat statue par voie d'arrêt en tant que juridiction administrative et donne des avis dans les cas déterminés par la loi. Une modification des règles sur l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat qui entrent en vigueur le même jour que cet alinéa, ne peut être apportée que par une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa ».
B.6.2. Het laatste lid van de voormelde grondwetsbepaling werd B.6.2. Le dernier alinéa de cette disposition constitutionnelle a été
toegevoegd bij de « herziening van artikel 160 van de Grondwet » van inséré lors de la « révision de l'article 160 de la Constitution » du
19 juli 2012. Het is op 14 oktober 2012 in werking getreden. 19 juillet 2012. Il est entré en vigueur le 14 octobre 2012.
Uit de parlementaire voorbereiding van die herziening blijkt dat de Il ressort des travaux préparatoires de cette révision que non
Grondwetgever niet enkel beoogde voor te schrijven dat de wijziging seulement le Constituant entendait prévoir que les règles relatives à
van de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du
bestuursrechtspraak van de Raad van State in de toekomst bij
bijzonderemeerderheidswet dient te geschieden, maar dat hij zich Conseil d'Etat ne puissent à l'avenir être modifiées que par une loi à
tevens de keuzes die voortvloeien uit die bepalingen, eigen heeft majorité spéciale, mais qu'il a aussi fait siens les choix découlant
gemaakt. In de toelichting bij het voormelde voorstel werd hieromtrent de ces règles. Dans les développements de la proposition précitée, il
het volgende vermeld : a été mentionné ce qui suit à ce sujet :
« Dit voorstel tot herziening van de Grondwet strekt ertoe om erin te « La présente proposition de révision de la Constitution tend à
voorzien dat de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de prévoir que les règles relatives à l'assemblée générale de la section
afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State die op de zelfde du contentieux administratif du Conseil d'Etat qui entrent en vigueur
dag als de voorgestelde grondwetsbepaling in werking treden, in de le même jour que le texte constitutionnel proposé ne pourront plus
toekomst slechts gewijzigd zullen kunnen worden bij een wet die is être modifiées, à l'avenir, que par une loi adoptée à la majorité
aangenomen met de bijzondere meerderheid bepaald in artikel 4, laatste spéciale, prévue à l'article 4, dernier alinéa.
lid. Deze bepalingen maken het voorwerp uit van een wetsvoorstel dat tegelijk met de voorgestelde grondwettelijke bepaling zal worden bekrachtigd en afgekondigd (stuk Senaat, nr. 5-1563/1 - 2011/2012). Het onderhavig voorstel tot herziening van de Grondwet moet dus worden samengelezen met dit wetsvoorstel. Deze twee voorstellen gaan namelijk uit van eenzelfde intentie. De wet die uit dit voorstel zal voortvloeien, wordt op die manier geconsolideerd door de voorgestelde nieuwe grondwetsbepaling. Zij zal in de toekomst slechts gewijzigd kunnen worden bij een wet die is aangenomen met een bijzondere meerderheid. Door te verwijzen naar de wet die de nieuwe bevoegdheden en beraadslagingswijzen van de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaalt voor de geschillen betreffende de randgemeenten en door erin te voorzien dat de bepalingen terzake in de toekomst alleen nog gewijzigd zullen kunnen worden bij een wet die is aangenomen met een bijzondere meerderheid, heeft de voorgestelde grondwetstekst tot gevolg dat de grondwetgever zich akkoord verklaart met de door de wetgever gemaakte keuzes en dat de andere grondwettelijke beginselen deze keuzes niet in de weg staan (verg. Arbitragehof, arrest nr. 2004/201, overw. B.7.2 tot en met Ces règles font l'objet d'une proposition de la loi qui sera sanctionnée et promulguée en même temps que la disposition constitutionnelle proposée (Doc. Sénat, n° 5-1563/1 - 2011-2012). La présente proposition de révision de la Constitution doit donc être lue conjointement avec cette proposition de loi. Ces deux propositions procèdent en effet d'une même intention. La loi qui résultera de cette proposition est ainsi consolidée par la nouvelle disposition constitutionnelle proposée. Elle ne pourra à l'avenir être modifiée que par une loi adoptée à la majorité spéciale. En se référant à la loi qui définit les compétences nouvelles et les modalités de délibération de l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat à l'égard du contentieux des communes périphériques et en prévoyant que les règles y relatives ne pourront être modifiées que par une loi adoptée à la majorité spéciale, le texte constitutionnel proposé a pour effet que le constituant marque son accord au regard des options prises par le législateur et que donc les autres principes constitutionnels ne font pas obstacle à ces options (comp. Cour d'Arbitrage, arrêt n° 2004/201,
B.8.3). cons. B.7.2 à B.8.3).
De vaststelling dat deze hervorming raakt aan de kern van de grote C'est le constat que cette réforme touche au coeur des grands
evenwichten die bijdragen aan de communautaire vrede rechtvaardigt - équilibres qui oeuvrent à la paix communautaire qui justifie - par
naar analogie met wat voorzien is in de andere bepalingen van de analogie avec ce que prévoient les autres dispositions de la
Grondwet die betrekking hebben op die grote evenwichten (zie Constitution qui, à l'identique, touchent à ces grands équilibres
bijvoorbeeld artikel 129, § 2) - dat de bepalingen betreffende de (voy. par exemple l'article 129, § 2) - que les règles sur l'assemblée
algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat
van State die op de zelfde dag als de voorgestelde grondwetsbepaling qui entrent en vigueur le même jour que le texte constitutionnel
in werking treden, in de toekomst slechts kunnen worden gewijzigd bij proposé, ne puissent être modifiées à l'avenir que moyennant le
de bijzondere meerderheid bedoeld in artikel 4, laatste lid, van de recours à la majorité visée à l'article 4, dernier alinéa, de la
Grondwet » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1564/1, pp. 1-2). Constitution » (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1564/1, pp. 1-2).
B.6.3. Er dient overigens te worden vastgesteld dat het verslag over B.6.3. Il convient par ailleurs de constater que le rapport sur la
het voorstel tot herziening van artikel 160 van de Grondwet een proposition de révision de l'article 160 de la Constitution était un
gemeenschappelijk verslag was dat eveneens betrekking had op het
wetsvoorstel « tot wijziging van de wetten op de Raad van State, rapport commun portant également sur la proposition de loi « modifiant
gecoördineerd op 12 januari 1973 », op het voorstel van bijzondere wet les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 », sur
« houdende wijziging van artikel 16bis van de bijzondere wet van 8 la proposition de loi spéciale « modifiant l'article 16bis de la loi
augustus 1980 tot hervorming der instellingen en van artikel 5bis van spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles et l'article
de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse 5bis de la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux Institutions
Instellingen » en op het wetsvoorstel dat de bestreden wet is bruxelloises », ainsi que sur la proposition de loi devenue la loi
geworden. attaquée.
In dat verslag werd uitgelegd dat die voorstellen « thematisch met Ce rapport expliquait que ces propositions « s'articulent autour de la
elkaar [zijn] verbonden doordat ze allemaal de randgemeenten behelzen, même thématique, puisqu'elles portent toutes sur les communes
inzonderheid de administratieve geschillen met betrekking tot die périphériques et, en particulier, sur le contentieux administratif
gemeenten, de benoeming van hun burgemeesters en het optreden van de relatif à ces communes, la nomination de leurs bourgmestres et
Raad van State dienaangaande » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. l'action du Conseil d'Etat en la matière » (Doc. parl., Sénat,
5-1563/4, p. 3). 2011-2012, n° 5-1563/4, p. 3).
De « onderlinge samenhang » van die wetsvoorstellen en van het L' « interdépendance » de ces propositions de loi et de la proposition
voorstel tot herziening van artikel 160 van de Grondwet (ibid.) werd de révision de l'article 160 de la Constitution (ibid.) était
onderstreept : soulignée :
« Grondwet en wet moeten in hetzelfde perspectief worden gelezen. Om « Constitution et loi doivent être lues dans la même perspective.
C'est la raison pour laquelle les règles constitutionnelles et
die reden zullen ook de grondwettelijke en wettelijke regels op législatives en la matière entreront en vigueur le même jour » (ibid.,
dezelfde dag in werking treden » (ibid., p. 6). p. 6).
In dat verslag wordt voorts uiteengezet dat de wetsvoorstellen, Ce rapport expose encore que les propositions de loi, dont la
waaronder de wijziging van de pacificatiewet, en de herziening van modification de la loi de pacification, et la révision de l'article
artikel 160 van de Grondwet « inderdaad [uitgaan] van eenzelfde 160 de la Constitution « reposent en effet sur la même intention »
intentie » (ibid., p. 10). (ibid., p. 10).
De afdeling wetgeving van de Raad van State heeft eveneens, in haar La section de législation du Conseil d'Etat, dans son avis sur la
advies over de bestreden bepaling, de « zeer nauwe band » bevestigd disposition attaquée, a également confirmé le « lien très étroit »
die bestaat tussen het wetsvoorstel tot invoering van een nieuwe existant entre la proposition de loi instaurant une nouvelle procédure
procedure voor de benoeming van de burgemeesters van de randgemeenten, de nomination des bourgmestres des communes périphériques et la
en het voorstel tot herziening van artikel 160 van de Grondwet (Parl. proposition de révision de l'article 160 de la Constitution (Doc.
St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1565/2, p. 5). parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1565/2, p. 5).
B.6.4. De herziening van artikel 160 van de Grondwet van 19 juli 2012, B.6.4. La révision de l'article 160 de la Constitution du 19 juillet
in werking getreden op 14 oktober 2012, moet dus in samenhang worden 2012, entrée en vigueur le 14 octobre 2012, doit donc être lue
gelezen met de wet van 19 juli 2012 « tot wijziging van de wetten op conjointement avec la loi du 19 juillet 2012 « modifiant les lois sur
de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, wat de le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, en ce qui concerne
behandeling van geschillen betreft door de algemene vergadering van de l'examen des litiges par l'assemblée générale de la section du
afdeling bestuursrechtspraak, op vraag van personen gevestigd in de contentieux administratif, à la demande de personnes établies dans les
randgemeenten », met de bijzondere wet van 19 juli 2012 « houdende communes périphériques », avec la loi spéciale du 19 juillet 2012 «
wijziging van artikel 16bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 modifiant l'article 16bis de la loi spéciale du 8 août 1980 de
tot hervorming der instellingen en van artikel 5bis van de bijzondere réformes institutionnelles et l'article 5bis de la loi spéciale du 12
wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen » janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises », ainsi qu'avec
en met de bestreden bepaling, eveneens in werking getreden op 14 la disposition attaquée, également entrées en vigueur le 14 octobre
oktober 2012. 2012.
B.6.5. De bestreden bepaling geeft concreet vorm aan een van de punten B.6.5. La disposition attaquée concrétise un des points de l'Accord
van het Institutioneel Akkoord « voor de zesde Staatshervorming » van institutionnel « pour la sixième réforme de l'Etat » du 11 octobre
11 oktober 2011 (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1563/4, p. 7); 2011 (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1563/4, p. 7); le point 2.4
punt 2.4 van dat akkoord detailleerde overigens de procedure die wordt
gevolgd voor de algemene vergadering van de afdeling de cet accord détaille d'ailleurs la procédure suivie devant
bestuursrechtspraak van de Raad van State waarbij uitdrukkelijk erin l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du
is voorzien dat, wanneer de algemene vergadering de weigering tot Conseil d'Etat, en prévoyant expressément que si l'assemblée générale
benoeming tenietdoet, de burgemeester definitief wordt benoemd, zodat infirme le refus de nomination, le bourgmestre est définitivement
het arrest dus geldt als een benoeming. nommé, l'arrêt valant donc nomination.
Die nieuwe procedure strekt ertoe een einde te maken aan de herhaalde Cette nouvelle procédure tend à mettre fin aux contestations répétées,
betwistingen in de loop van de laatste jaren met betrekking tot de apparues ces dernières années, concernant des refus de nomination des
weigeringen tot benoeming van burgemeesters van de randgemeenten, door bourgmestres des communes périphériques, en confiant ces contestations
die betwistingen toe te vertrouwen aan een op taalvlak paritair à une juridiction linguistiquement paritaire.
samengesteld rechtscollege. B.6.6. In de parlementaire voorbereiding met betrekking tot de B.6.6. Les travaux préparatoires portant sur la révision de l'article
herziening van artikel 160 van de Grondwet wordt aangegeven dat « deze 160 de la Constitution exposent que « cette réforme touche au coeur
hervorming raakt aan de kern van de grote evenwichten die bijdragen
aan de communautaire vrede » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. des grands équilibres qui oeuvrent à la paix communautaire » (Doc.
5-1564/1, p. 2). parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1564/1, p. 2).
In dezelfde lijn werd tijdens de totstandkoming van de bestreden Dans la même ligne, il a été souligné, au cours de l'élaboration de la
bepaling benadrukt dat de nieuwe procedure voortvloeit « uit het disposition attaquée, que la nouvelle procédure « relève de la
zoeken naar een noodzakelijk evenwicht tussen de belangen van de recherche d'un indispensable équilibre entre les intérêts des
verschillende gemeenschappen en gewesten binnen de Belgische Staat en différentes communautés et régions au sein de l'Etat belge, et vise à
[...] tot doel [heeft] nieuwe communautaire conflicten te vermijden » éviter de nouveaux affrontements communautaires » (Doc. parl., Sénat,
(Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1565/1, p. 1). 2011-2012, n° 5-1565/1, p. 1).
De bijzondere wetgever beoogde daarbij de nieuwe procedure Le législateur spécial entendait expressément limiter la nouvelle
uitdrukkelijk tot de zes randgemeenten te beperken : procédure aux six communes périphériques :
« De bijzondere situatie van die randgemeenten, de plaats die ze « La situation particulière de ces communes périphériques, la place
innemen in het federale evenwicht en de zorg om de communautaire vrede qu'elles occupent dans l'équilibre fédéral et le souci de préserver ou
te behouden of te verzekeren, wettigen die specifieke regeling » d'assurer la paix communautaire justifient ce régime spécifique »
(Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1563/4, p. 7). (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1563/4, p. 7).
Zoals in B.1 is uiteengezet, werd de nieuwe procedure ingevoegd in de Ainsi qu'il a été exposé en B.1, la nouvelle procédure a été insérée
pacificatiewet van 9 augustus 1988. Die wet heeft als algemeen doel de dans la loi de pacification du 9 août 1988. Cette loi a pour objectif
pacificatie tussen de gemeenschappen te verzekeren. Dat doel wordt général d'assurer la pacification, en édictant en matière de gestion
nagestreefd door het uitvaardigen van bepalingen op het vlak van het
gemeentebestuur en de verkiezingen die van dien aard zijn dat zij het communale et en matière électorale des dispositions qui soient de
bestuur van de gemeenten met een speciaal taalstatuut nature à faciliter l'administration des communes à statut linguistique
vergemakkelijken, tegenstellingen tussen de gemeenschappen vermijden, spécial, à éviter les affrontements communautaires, à permettre une
een harmonieuze deelneming van de taalmeerderheden en -minderheden aan participation harmonieuse des majorités et minorités linguistiques à
het beheer van de gemeente toelaten en aan bepaalde bekommernissen van la gestion communale et à répondre à certains souhaits de minorités
taalminderheden tegemoetkomen (zie arrest nr. 18/90 van 23 mei 1990, linguistiques (voy. arrêt n° 18/90 du 23 mai 1990, B.9.1-B.9.2, et
B.9.1-B.9.2, en arrest nr. 35/2003 van 25 maart 2003, B.13.3). arrêt n° 35/2003 du 25 mars 2003, B.13.3).
De wijziging van artikel 16bis van de bijzondere wet van 8 augustus La modification de l'article 16bis de la loi spéciale du 8 août 1980
1980 tot hervorming der instellingen en van artikel 5bis van de de réformes institutionnelles et de l'article 5bis de la loi spéciale
bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse du 12 janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises, par une «
Instellingen, door een « bijwerking » op 14 oktober 2012 van de « actualisation » au 14 octobre 2012 de la clause de « standstill »
standstill »-clausule in die bepalingen (Parl. St., Senaat, 2011-2012, contenue dans ces dispositions (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n°
nr. 5-1563/4, p. 10), bevestigt overigens dat de specifieke procedure 5-1563/4, p. 10), confirme d'ailleurs que la procédure spécifique
voor de benoeming van de burgemeesters van de zes randgemeenten - met relative à la nomination des bourgmestres des six communes
inbegrip van de bevoegdheid van de algemene vergadering van de périphériques - en ce compris la compétence de l'assemblée générale de
afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State voor de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat pour les
betwistingen met betrekking tot een weigering tot benoeming - is contestations portant sur un refus de nomination - est conçue comme
opgevat als een « waarborg » ten behoeve van de Franstaligen in de une « garantie » au profit des francophones des communes
randgemeenten. In de parlementaire voorbereiding met betrekking tot de périphériques. Les travaux préparatoires relatifs à la disposition
bestreden bepaling wordt ook uitgelegd dat de nieuwe attaquée expliquent également que la nouvelle procédure de nomination
benoemingsprocedure « een garantie uitmaakt in de zin van artikel « constitue une garantie au sens de l'article 16bis de la loi spéciale
16bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der du 8 août 1980 de réforme institutionnelle » (Doc. parl., Sénat,
instellingen » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1565/1, p. 2; zie 2011-2012, n° 5-1565/1, p. 2; voy. aussi Doc. parl., Sénat, 2011-2012,
ook Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1563/4, p. 30). n° 5-1563/4, p. 30).
B.7.1. Het Hof is niet bevoegd om zich uit te spreken over een B.7.1. La Cour n'est pas compétente pour se prononcer sur une
verschil in behandeling of een beperking van een grondrecht différence de traitement ou une limitation d'un droit fondamental
voortvloeiende uit een door de Grondwetgever zelf gemaakte keuze. découlant d'un choix du Constituant lui-même.
Hoewel die keuze in beginsel uit de tekst van de Grondwet dient te Bien que ce choix doive en principe ressortir du texte de la
blijken, kan de parlementaire voorbereiding ervan te dezen volstaan om Constitution, les travaux préparatoires peuvent en l'espèce suffire
duidelijkheid te hebben over die keuze, nu uit de voormelde pour faire la clarté concernant ce choix, dès lors qu'il ressort
toelichting onomstotelijk en zonder dat hieromtrent tegenspraak indéniablement des développements précités, et sans que ces propos
bestond, blijkt dat de Grondwetgever niet alleen kennis had van de aient été contredits, que le Constituant non seulement connaissait les
bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling dispositions relatives à l'assemblée générale de la section du
bestuursrechtspraak van de Raad van State, in werking getreden op contentieux administratif du Conseil d'Etat, entrées en vigueur le
dezelfde dag als de herziening van artikel 160 van de Grondwet, maar même jour que la révision de l'article 160 de la Constitution, mais
qu'il s'est en outre approprié les choix qui en découlent.
zich tevens de keuzes die eruit voortvloeien, eigen heeft gemaakt. B.7.2. Ce constat n'implique cependant pas que la disposition attaquée
B.7.2. Die vaststelling houdt evenwel niet in dat de bestreden échappe intégralement au pouvoir de contrôle de la Cour. En effet, il
bepaling in haar geheel aan de toetsingsbevoegdheid van het Hof ressort de la référence contenue dans le dernier alinéa de l'article
ontsnapt. Uit de in het laatste lid van artikel 160 van de Grondwet 160 de la Constitution que le Constituant n'approuve les choix faits
vervatte verwijzing blijkt immers dat de Grondwetgever zich enkel par le législateur qu'en ce qui concerne les « règles sur l'assemblée
akkoord verklaart met de door de wetgever gemaakte keuzes ten aanzien générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat
van « de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de
afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State »; die bepalingen »; ces règles visent, comme l'exposent les travaux préparatoires cités
beogen, zoals in de in B.6.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding
wordt uiteengezet, zowel de nieuwe bevoegdheden als de en B.6.2, tant les compétences nouvelles que les modalités de
beraadslagingswijzen van de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In zoverre de bevoegdheid van het Hof erdoor wordt beperkt, dient de keuze van de Grondwetgever beperkend te worden geïnterpreteerd. Het Hof dient derhalve ten aanzien van elk onderdeel van het middel na te gaan of het bepalingen beoogt waarvan de Grondwetgever zich de keuzes eigen heeft gemaakt. B.8. De door de bestreden bepaling ingevoerde procedure heeft betrekking op de benoeming van de burgemeesters in de zes randgemeenten. Zoals in de andere gemeenten van het Nederlandse taalgebied, wordt een kandidaat voor benoeming tot burgemeester voorgedragen door de gemeenteraadsleden. Overeenkomstig de nieuwe procedure wordt die voordrachtsakte in de randgemeenten bevestigd door een stemming van de gemeenteraad. Vanaf die stemming draagt de kandidaat-burgemeester de délibération de l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat. Dans la mesure où le choix du Constituant limite la compétence de la Cour, ce choix doit être interprété de manière restrictive. La Cour doit dès lors vérifier, à l'égard de chaque branche du moyen, si celle-ci vise des dispositions dont le Constituant s'est approprié les choix. B.8. La procédure instaurée par la disposition attaquée porte sur la nomination des bourgmestres dans les six communes périphériques. Comme dans les autres communes de la région de langue néerlandaise, un candidat est présenté par les conseillers communaux à la nomination comme bourgmestre. Conformément à la nouvelle procédure, cet acte de présentation est, dans les communes périphériques, confirmé par un vote du conseil communal. A dater de ce vote, le candidat bourgmestre
titel van « aangewezen-burgemeester » en oefent hij alle functies uit porte le titre de « bourgmestre désigné » et exerce toutes les
die aan de burgemeester worden toevertrouwd (artikel 13bis, § 1, van fonctions dévolues au bourgmestre (article 13bis, § 1er, de la
de Nieuwe Gemeentewet). Nouvelle loi communale).
De Vlaamse Regering beschikt over een termijn van zestig dagen, zodra Dès réception de l'acte de présentation confirmé par le conseil
zij de door de gemeenteraad bevestigde voordrachtsakte ontvangt, om de communal, le Gouvernement flamand dispose d'un délai de soixante jours
aangewezen-burgemeester al dan niet te benoemen (artikel 13bis, § 2). pour procéder ou non à la nomination du bourgmestre désigné (article
Indien de Vlaamse Regering overgaat tot de benoeming of indien zij 13bis, § 2). Si le Gouvernement flamand procède à la nomination ou ne
geen beslissing meedeelt binnen de voormelde termijn, is de notifie pas de décision dans le délai précité, le bourgmestre désigné
aangewezen-burgemeester definitief benoemd (artikel 13bis, § 3). est définitivement nommé (article 13bis, § 3). En revanche, si le
Indien de Vlaamse Regering daarentegen de benoeming weigert, deelt zij
de beslissing tot weigering mee aan de aangewezen-burgemeester, aan de Gouvernement flamand refuse la nomination, il communique la décision
gouverneur en de adjunct-gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant, de refus au bourgmestre désigné, au gouverneur et au gouverneur
aan de gemeentesecretaris van de betrokken gemeente en aan de algemene adjoint de la province du Brabant flamand, au secrétaire communal de
vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State la commune concernée et à l'assemblée générale de la section du
(artikel 13bis, § 4). contentieux administratif du Conseil d'Etat (article 13bis, § 4).
Vervolgens beschikt de aangewezen-burgemeester over een termijn van Ensuite, le bourgmestre désigné dispose d'un délai de trente jours
dertig dagen om een memorie in te dienen bij de algemene vergadering
van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De pour introduire un mémoire auprès de l'assemblée générale de la
inschrijving op de algemene rol van de Raad van State vindt plaats op section du contentieux administratif du Conseil d'Etat. L'inscription
het ogenblik dat de memorie wordt ingediend. De algemene vergadering au rôle général du Conseil d'Etat se fait au moment de l'introduction
dient binnen negentig dagen na het indienen van die memorie uitspraak du mémoire. L'assemblée générale doit statuer dans les nonante jours
te doen, nadat de partijen hun standpunt hebben uiteengezet. Twee de l'introduction du mémoire, après que les parties ont exposé leur
auditeurs die tot een verschillende taalrol behoren, stellen samen een point de vue. Deux auditeurs appartenant à des rôles linguistiques
verslag op en geven elk hun advies tijdens de openbare zitting op het différents établissent ensemble un rapport et donnent chacun leur avis
einde van de debatten. De algemene vergadering wordt afwisselend au cours d'une audience publique à la fin des débats. L'assemblée
voorgezeten door de eerste voorzitter en door de voorzitter, naar générale est présidée en alternance par le premier président et par le
gelang van de inschrijving op de rol. In geval van staking van stemmen président, en fonction de l'inscription au rôle. En cas de parité des
is de stem van de voorzitter van de algemene vergadering beslissend voix, la voix du président de l'assemblée générale est prépondérante
(artikel 13bis, § 5). (article 13bis, § 5).
Indien de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van Si l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du
de Raad van State de beslissing tot weigering van de benoeming Conseil d'Etat confirme la décision de refus de nomination, de même
bevestigt, alsook indien de aangewezen-burgemeester nalaat om tijdig que si le bourgmestre désigné ne dépose pas de mémoire dans le délai
een memorie in te dienen, wordt de weigering om te benoemen fixé, le refus de nomination est définitif. Le conseil communal
definitief. De gemeenteraad beschikt dan over een termijn van dertig dispose alors d'un délai de trente jours pour confirmer un nouvel acte
dagen om door een stemming een nieuwe voordrachtsakte te bevestigen
(artikel 13bis, § 6). Indien de algemene vergadering van de afdeling de présentation par un vote (article 13bis, § 6). Si l'assemblée
bestuursrechtspraak van de Raad van State de beslissing tot weigering générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat
van de benoeming tenietdoet, leidt haar arrest tot de definitieve infirme la décision de refus de nomination, son arrêt emporte la
benoeming van de aangewezen-burgemeester (artikel 13bis, § 7). nomination définitive du bourgmestre désigné (article 13bis, § 7).
B.9.1. Het eerste onderdeel van het middel betreft de bestreden B.9.1. La première branche du moyen concerne la disposition attaquée
bepaling in zoverre zij de algemene vergadering van de afdeling en ce qu'elle habilite l'assemblée générale de la section du
bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd maakt om uitspraak contentieux administratif du Conseil d'Etat à statuer sur un refus de
te doen over een weigering van benoeming tot burgemeester in de nomination de bourgmestre dans les communes périphériques (article
randgemeenten (artikel 13bis, § 5, van de Nieuwe Gemeentewet). 13bis, § 5, de la Nouvelle loi communale).
Uit het verloop van de procedure (B.8) blijkt dat de algemene Il ressort du déroulement de la procédure (B.8) que l'assemblée
vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat
geen bestuurlijk toezicht uitoefent over een weigering van benoeming n'exerce nullement une tutelle administrative sur un refus de
tot burgemeester in de randgemeenten, zoals de verzoekende partijen nomination de bourgmestre dans les communes périphériques, comme le
aanvoeren, maar een rechterlijk toezicht, dat slechts wordt font valoir les parties requérantes, mais un contrôle juridictionnel,
geactiveerd wanneer de aangewezen-burgemeester wiens benoeming is qui n'est actionné que lorsque le bourgmestre désigné dont la
geweigerd, een memorie indient. nomination est refusée introduit un mémoire.
B.9.2. Nu de bestreden bepaling een nieuwe bevoegdheid van de algemene B.9.2. Dès lors que la disposition attaquée instaure une compétence
vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State nouvelle de l'assemblée générale de la section du contentieux
invoert, heeft zij klaarblijkelijk betrekking op « de bepalingen administratif du Conseil d'Etat, elle concerne manifestement les «
betreffende de algemene vergadering van de afdeling règles sur l'assemblée générale de la section du contentieux
bestuursrechtspraak van de Raad van State », bedoeld in artikel 160, administratif du Conseil d'Etat » visées à l'article 160, dernier
laatste lid, van de Grondwet en berust zij op een keuze van de alinéa, de la Constitution et repose sur un choix du Constituant; il
Grondwetgever; het staat dus niet aan het Hof om die bepaling aan de n'appartient donc pas à la Cour de contrôler cette disposition au
Grondwet te toetsen. regard de la Constitution.
Vermits de Grondwetgever uitdrukkelijk van oordeel is geweest dat de Etant donné que le Constituant a expressément estimé que les autres
andere grondwettelijke principes niet eraan in de weg staan dat de principes constitutionnels ne s'opposent pas à ce que l'assemblée
algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd wordt gemaakt om uitspraak te doen over een weigering van benoeming tot burgemeester in de randgemeenten, kan het toekennen van die bevoegdheid niet strijdig worden bevonden met de in het middel aangevoerde bepalingen en beginselen. B.9.3. Het eerste onderdeel van het middel is niet gegrond. B.10.1. Het tweede onderdeel van het middel betreft de bestreden bepaling in zoverre zij ertoe strekt dat een arrest van de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarbij een beslissing van weigering tot benoeming wordt tenietgedaan, générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat soit habilitée à statuer sur un refus de nomination d'un bourgmestre dans les communes périphériques, l'octroi de cette compétence ne peut être jugé contraire aux dispositions et principes invoqués dans le moyen. B.9.3. Le moyen, en sa première branche, n'est pas fondé. B.10.1. La seconde branche du moyen concerne la disposition attaquée en ce que celle-ci a pour effet qu'un arrêt de l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat infirmant
tot de definitieve benoeming van de burgemeester in de randgemeente une décision de refus de nomination emporte la nomination définitive
leidt (artikel 13bis, § 7, van de Nieuwe Gemeentewet). du bourgmestre dans la commune périphérique (article 13bis, § 7, de la
Nouvelle loi communale).
B.10.2. Het gevolg dat is verleend aan het arrest waarbij de algemene B.10.2. L'effet attaché à l'arrêt par lequel l'assemblée générale de
vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat infirme une
een beslissing van weigering tot benoeming van een burgemeester van décision de refus de nomination d'un bourgmestre d'une commune
een randgemeente tenietdoet, valt klaarblijkelijk onder « de périphérique relève manifestement des « règles sur l'assemblée
bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat
bestuursrechtspraak van de Raad van State » bedoeld in artikel 160, », visées à l'article 160, dernier alinéa, de la Constitution.
laatste lid, van de Grondwet.
De wordingsgeschiedenis van de bestreden bepaling toont voldoende aan La genèse de la disposition attaquée établit à suffisance que le fait
dat het feit dat het arrest van de algemene vergadering leidt tot een que l'arrêt de l'assemblée générale emporte une nomination définitive
definitieve benoeming, een element vormt dat inherent is aan de nieuwe constitue un élément inhérent à la nouvelle compétence confiée à
bevoegdheid die aan de algemene vergadering van de afdeling l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du
bestuursrechtspraak van de Raad van State is toevertrouwd vanuit de Conseil d'Etat, dans le souci de mettre fin de manière effective aux
zorg om de herhaalde betwistingen over weigeringen tot benoeming van burgemeesters in de randgemeenten effectief te beëindigen. Gelet op het feit dat de Grondwetgever uitdrukkelijk van mening is geweest dat de andere grondwettelijke beginselen zich niet ertegen verzetten dat de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State ertoe gemachtigd is uitspraak te doen over een weigering van een benoeming tot burgemeester in de randgemeenten, kan het verlenen van die bevoegdheid en van de gevolgen ervan niet met de aangevoerde grondwetsbepalingen strijdig worden geacht. Aangezien de bestreden bepaling op dat punt op een keuze van de Grondwetgever berust, staat het niet aan het Hof om die bepaling aan contestations répétées portant sur des refus de nomination des bourgmestres des communes périphériques. Etant donné que le Constituant a expressément estimé que les autres principes constitutionnels ne s'opposent pas à ce que l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat soit habilitée à statuer sur un refus de nomination d'un bourgmestre dans les communes périphériques, l'octroi de cette compétence et de ses effets ne peut être jugé contraire aux dispositions constitutionnelles invoquées. Dès lors que la disposition attaquée repose, sur ce point, sur un choix du Constituant, il n'appartient pas à la Cour de contrôler cette
de Grondwet te toetsen. disposition au regard de la Constitution.
B.10.3. Het tweede onderdeel van het middel is niet gegrond. B.10.3. Le moyen, en sa seconde branche, n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt het beroep. rejette le recours.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 3 april janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 3
2014. avril 2014.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^