← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 162/2013 van 21 november 2013 Rolnummer : 5555 In zake
: de prejudiciële vraag over de artikelen 2, c) tot e), 35, § 2, en 57 van de wet van 31 januari
2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen, ges Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en M. Bossuyt, en de rechte(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 162/2013 van 21 november 2013 Rolnummer : 5555 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 2, c) tot e), 35, § 2, en 57 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen, ges Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en M. Bossuyt, en de rechte(...) | Extrait de l'arrêt n° 162/2013 du 21 novembre 2013 Numéro du rôle : 5555 En cause : la question préjudicielle concernant les articles 2, c) à e), 35, § 2, et 57 de la loi du 31 janvier 2009 relative à la continuité des entreprises, posé La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et M. Bossuyt, et des juges E. (...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 162/2013 van 21 november 2013 | Extrait de l'arrêt n° 162/2013 du 21 novembre 2013 |
Rolnummer : 5555 | Numéro du rôle : 5555 |
In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 2, c) tot e), 35, § | En cause : la question préjudicielle concernant les articles 2, c) à |
2, en 57 van de wet van 31 januari 2009 betreffende de continuïteit | e), 35, § 2, et 57 de la loi du 31 janvier 2009 relative à la |
van de ondernemingen, gesteld door het Arbeidshof te Luik. | continuité des entreprises, posée par la Cour du travail de Liège. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en M. Bossuyt, en de | composée des présidents J. Spreutels et M. Bossuyt, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, | Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, E. Derycke, P. Nihoul, F. |
P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, bijgestaan door de griffier P.-Y. | Daoût et T. Giet, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par |
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, | le président J. Spreutels, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest van 10 januari 2013 in zake de nv « Agrimat » tegen | Par arrêt du 10 janvier 2013 en cause de la SA « Agrimat » contre |
Jean-Claude Clementz, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | Jean-Claude Clementz, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
ingekomen op 18 januari 2013, heeft het Arbeidshof te Luik de volgende | Cour le 18 janvier 2013, la Cour du travail de Liège a posé la |
prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
« Schenden de artikelen 2, c, d en e, 35, § 2, en 57 van de wet van 31 | « Les articles 2, c, d, et e, 35, § 2, et 57 de la loi du 31 janvier |
januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen de | 2009 relative à la continuité des entreprises violent-ils les articles |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet en voeren zij een discriminatie in : | 10 et 11 de la Constitution et introduisent-ils une discrimination : |
doordat ten aanzien van de werknemer die wordt ontslagen vóór de | en ce que le travailleur qui est licencié avant l'ouverture de la |
opening van de procedure van gerechtelijke reorganisatie zijn | procédure en réorganisation judiciaire voit son indemnité de |
compenserende opzeggingsvergoeding een schuldvordering in de | compensation de préavis constituer une créance sursitaire soumise à |
opschorting vormt die is onderworpen aan de uitvoering van het | l'exécution du plan de réorganisation avec de possibles réductions et |
reorganisatieplan met mogelijke verminderingen en | |
betalingsmodaliteiten die in de tijd zijn gespreid, | modalités de paiement étalées dans le temps, |
terwijl ten aanzien van de werknemer die wordt ontslagen in de loop | alors que le travailleur qui est licencié en cours de procédure en |
van de procedure van gerechtelijke reorganisatie zijn compenserende | réorganisation judiciaire voit son indemnité compensatoire de préavis |
opzeggingsvergoeding ontsnapt aan de kwalificatie van schuldvordering | échapper à la qualification de créance sursitaire et aux modalités |
in de opschorting en aan de uitvoeringsmodaliteiten van het | d'exécution du plan de réorganisation, de sorte qu'elle sera payée |
reorganisatieplan, zodat die vergoeding integraal zal worden betaald | |
en zonder enige betalingstermijn ? ». | intégralement et sans aucun délai de paiement ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen | Quant aux dispositions en cause |
B.1.1. De artikelen 2, c) tot e), 35, § 2, en 57 van de wet van 31 | B.1.1. Les articles 2, c) à e), 35, § 2, et 57 de la loi du 31 janvier |
januari 2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen (hierna | 2009 relative à la continuité des entreprises (ci-après : LCE), dans |
: WCO), in de versie ervan die van toepassing is voor de verwijzende | leur version applicable devant le juge a quo, disposent : |
rechter, bepalen : | |
« Art. 2.Voor de toepassing van deze wet verstaat men onder : |
« Art. 2.Pour l'application de la présente loi, on entend par : |
[...] | [...] |
c) 'schuldvorderingen in de opschorting' : de schuldvorderingen | c) 'créances sursitaires' : les créances nées avant le jugement |
ontstaan voor het vonnis dat de procedure van gerechtelijke reorganisatie opent of die uit het verzoekschrift of beslissingen genomen in het kader van de procedure volgen; d) 'buitengewone schuldvorderingen in de opschorting' : de schuldvorderingen in de opschorting die gewaarborgd zijn door een bijzonder voorrecht of een hypotheek en de schuldvorderingen van de schuldeisers-eigenaars; e) 'gewone schuldvorderingen in de opschorting' : de schuldvorderingen in de opschorting andere dan de buitengewone schuldvorderingen in de opschorting; | d'ouverture de la procédure de réorganisation judiciaire ou nées du dépôt de la requête ou des décisions prises dans le cadre de la procédure; d) 'créances sursitaires extraordinaires' : les créances sursitaires garanties par un privilège spécial ou une hypothèque et les créances des créanciers-propriétaires; e) 'créances sursitaires ordinaires' : les créances sursitaires autres que les créances sursitaires extraordinaires; |
[...] | [...] |
Art. 35.[...] |
Art. 35.[...] |
§ 2. De schuldenaar kan evenwel, ook bij ontstentenis van contractuele | § 2. Le débiteur peut cependant, même en l'absence de disposition |
bepaling in deze zin, beslissen een lopende overeenkomst niet langer | contractuelle en ce sens, décider de ne plus exécuter un contrat en |
uit te voeren voor de duur van de opschorting met een mededeling aan zijn medecontractanten overeenkomstig artikel 26, § 2, op voorwaarde dat die niet-uitvoering noodzakelijk is om een reorganisatieplan te kunnen voorstellen aan de schuldeisers of om de overdracht onder gerechtelijk gezag mogelijk te maken. Wanneer de schuldenaar beslist een lopende overeenkomst niet langer uit te voeren, vormt de schadevergoeding waartoe de wederpartij in voorkomend geval gerechtigd is een schuldvordering in de opschorting. De mogelijkheid gegeven in dit artikel is niet toepasselijk op arbeidsovereenkomsten. | cours pendant la durée du sursis, en notifiant cette décision à ses cocontractants conformément à l'article 26, § 2, à la condition que cette non-exécution soit nécessaire pour pouvoir proposer un plan de réorganisation aux créanciers ou rendre le transfert sous autorité judiciaire possible. Lorsque le débiteur décide de ne plus exécuter un contrat en cours, les dommages auxquels son contractant peut prétendre sont une créance sursitaire. La possibilité prévue par cet article ne s'applique pas aux contrats de travail. |
[...] | [...] |
Art. 57.De homologatie van het reorganisatieplan maakt het bindend |
Art. 57.L'homologation du plan de réorganisation le rend contraignant |
voor alle schuldeisers in de opschorting. | pour tous les créanciers sursitaires. |
De betwiste, maar na de homologatie gerechtelijk erkende | Les créances sursitaires contestées, mais reconnues judiciairement |
schuldvorderingen in de opschorting, worden betaald op de wijze die is | après l'homologation, sont payées conformément aux modalités prévues |
bepaald voor de schuldvorderingen van dezelfde aard. In geen geval kan | pour les créances de même nature. En aucun cas, l'exécution du plan de |
de uitvoering van het reorganisatieplan geheel of gedeeltelijk | réorganisation ne peut être totalement ou partiellement suspendue du |
opgeschort worden door de met betrekking tot deze betwistingen genomen beslissingen. De schuldvorderingen in de opschorting die niet opgenomen zijn in de in artikel 17, § 2, 7°, bedoelde lijst, in voorkomend geval gewijzigd met toepassing van artikel 46, en die geen aanleiding hebben gegeven tot betwisting, worden betaald na de volledige uitvoering van het plan, op de wijze die is bepaald voor de schuldvorderingen van dezelfde aard. Indien de schuldeiser niet behoorlijk werd ingelicht tijdens de opschorting, wordt hij betaald op de wijze en in de mate die het gehomologeerd plan bepaalt voor gelijkaardige schuldvorderingen. | fait des décisions rendues sur les contestations. Les créances sursitaires qui n'ont pas été portées dans la liste visée à l'article 17, § 2, 7°, modifiée, le cas échéant, par application de l'article 46, et qui n'ont pas donné lieu à contestation, sont payées après l'exécution intégrale du plan conformément aux modalités prévues pour les créances de même nature. Si le créancier n'a pas été informé dûment au cours du sursis, il sera payé selon les modalités et dans la mesure prévue par le plan homologué pour des créances similaires. |
Tenzij het plan uitdrukkelijk anders bepaalt, bevrijdt de volledige | A moins que le plan n'en dispose autrement de manière expresse, |
uitvoering ervan de schuldenaar geheel en definitief, voor alle | l'exécution complète de celui-ci libère totalement et définitivement |
schuldvorderingen die erin voorkomen. | le débiteur pour toutes les créances y figurant. |
Onverminderd de artikelen 2043bis tot 2043octies van het Burgerlijk | Sans préjudice des articles 2043bis à 2043octies du Code civil, le |
Wetboek komt het plan de medeschuldenaars en de personen die een | plan ne profite pas aux codébiteurs ni aux personnes ayant constitué |
persoonlijke zekerheid hebben gesteld niet ten goede ». | des sûretés personnelles ». |
B.1.2. Een wet van 27 mei 2013 « tot wijziging van verschillende | B.1.2. Une loi du 27 mai 2013 « modifiant diverses législations en |
wetgevingen inzake de continuïteit van de ondernemingen », | matière de continuité des entreprises », publiée au Moniteur belge du |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 juli 2013, wijzigt de | 22 juillet 2013, modifie les articles 2, c), et 35, § 2, en cause |
in het geding zijnde artikelen 2, c), en 35, § 2, als volgt : | comme suit : |
- artikel 2 van die wet voegt in artikel 2, c), van de WCO het woord « | - l'article 2 de cette loi insère dans l'article 2, c), de la LCE le |
gerechtelijke » in tussen de woorden « verzoekschrift of » en de | mot « judiciaires » entre les mots « des décisions » et « prises dans |
woorden « beslissingen genomen »; | le cadre »; |
- artikel 19, b), van die wet voegt tussen het eerste en het tweede | - l'article 19, b), de cette loi insère entre les alinéa 1er et 2 de |
lid van artikel 35, § 2, een lid in dat luidt : « De uitoefening van | l'article 35, § 2, un alinéa rédigé comme suit : « L'exercice de ce |
dit recht ontneemt de schuldeiser niet het recht zijn eigen prestaties | droit ne prive pas le créancier du droit de suspendre ses propres |
op te schorten ». | prestations ». |
Krachtens artikel 62 van die wet treden die wijzigingen in werking | En vertu de l'article 62 de cette loi, ces modifications entrent en |
tien dagen na de bekendmaking van de wet van 27 mei 2013 in het Belgisch Staatsblad. Die wijzigingen hebben dus geen invloed op het geschil dat aanleiding heeft gegeven tot de prejudiciële vraag, zodat het Hof de in het geding zijnde bepalingen, alsook de tekst van de WCO, onderzoekt in de versie ervan die van toepassing is op het voor de verwijzende rechter hangende geschil. B.1.3. De voormelde wet van 31 januari 2009, in de versie ervan die op het voor de verwijzende rechter hangende geschil van toepassing is, voorziet onder meer in een zogenoemde procedure « van gerechtelijke reorganisatie » die strekt tot het behouden, onder toezicht van de rechter, van de continuïteit van het geheel of een gedeelte van de onderneming in moeilijkheden of van haar activiteiten (artikel 16, eerste lid, van de WCO); die procedure maakt het mogelijk de schuldenaar een opschorting toe te kennen (waarvan de duur door de | vigueur dix jours après la publication de la loi du 27 mai 2013 au Moniteur belge. Ces modifications sont donc sans incidence sur le litige qui a donné lieu à la question préjudicielle, de sorte que la Cour examine les dispositions en cause, ainsi que le texte de la LCE, dans leur version applicable au litige pendant devant le juge a quo. B.1.3. La loi du 31 janvier 2009 précitée, dans sa version applicable au litige devant le juge a quo, prévoit, notamment, une procédure dite « de réorganisation judiciaire » qui a pour but de préserver, sous le contrôle du juge, la continuité de tout ou partie de l'entreprise en difficulté ou de ses activités (article 16, alinéa 1er, de la LCE); cette procédure permet d'accorder un sursis (dont la durée est fixée |
rechter wordt bepaald krachtens artikel 24, § 2, van de WCO) om hetzij | par le juge en vertu de l'article 24, § 2, de la LCE) au débiteur en |
tot een gerechtelijke reorganisatie te komen door een minnelijk | |
akkoord tussen schuldeisers en schuldenaar - bedoeld in artikel 43 - | vue soit d'aboutir à une réorganisation judiciaire par accord amiable |
of door een collectief akkoord van de schuldeisers - bedoeld in de | entre créanciers et débiteur, visé à l'article 43, ou par accord |
artikelen 44 en volgende -, hetzij de overdracht toe te staan, aan | collectif des créanciers, visé aux articles 44 et suivants, soit de |
derden, van het geheel of een gedeelte van de onderneming of haar | permettre le transfert à des tiers de tout ou partie de l'entreprise |
activiteiten, bedoeld in de artikelen 59 en volgende (artikel 16, | ou de ses activités, visé aux articles 59 et suivants (article 16, |
tweede lid, van de WCO). | alinéa 2, de la LCE). |
Naast het door de in het geding zijnde bepaling vastgelegde verbod om | |
de middelen tot tenuitvoerlegging voort te zetten, bepaalt de wet dat | Outre l'interdiction de poursuivre les voies d'exécution prévue par la |
tijdens de opschorting, voor schuldeisers in de opschorting, geen | disposition en cause, la loi prévoit qu'aucune saisie autre que |
enkel ander beslag dan een bewarend beslag kan worden gelegd (artikel | conservatoire ne peut être pratiquée du chef des créanciers |
31 van de WCO). Zij doet evenwel geen afbreuk aan de rechten van de | sursitaires au cours du sursis (article 31 de la LCE). Elle ne met |
pandhoudende schuldeiser wanneer het gaat om specifiek in pand gegeven | cependant pas en cause les droits du créancier gagiste lorsqu'il |
schuldvorderingen (artikel 32 van de WCO), staat een vrijwillige | s'agit de créances spécifiquement gagées (article 32 de la LCE), ne |
betaling door de schuldenaar van schuldvorderingen in de opschorting | fait pas obstacle au paiement volontaire de créances sursitaires par |
niet in de weg, noch een rechtstreekse vordering (artikel 33 van de | le débiteur, ni à l'action directe (article 33 de la LCE), ni à la |
WCO), noch een schuldvergelijking van verknochte schuldvorderingen | |
(artikel 34 van de WCO), noch de mogelijkheid om de schuldenaar | compensation des créances connexes (article 34 de la LCE), ni à la |
failliet te verklaren of een gerechtelijke ontbinding van de | possibilité de déclarer le débiteur en faillite ou de provoquer la |
vennootschap die schuldenaar is teweeg te brengen (artikel 30 van de | dissolution judiciaire de la société débitrice (article 30 de la LCE) |
WCO), en zij maakt in principe geen einde aan de lopende | et ne met pas fin, en principe, aux contrats en cours (article 35, § 1er, |
overeenkomsten (artikel 35, § 1, van de WCO). | de la LCE). |
Ten aanzien van het verschil in behandeling | Quant à la différence de traitement |
B.2. De in het geding zijnde bepalingen worden door de verwijzende | B.2. Les dispositions en cause sont interprétées par le juge a quo |
rechter in die zin geïnterpreteerd dat zij een verschil in behandeling | |
invoeren tussen een werknemer die is ontslagen vóór de indiening, door | comme créant une différence de traitement entre un travailleur |
zijn werkgever, van een verzoekschrift tot gerechtelijke reorganisatie | licencié avant le dépôt par son employeur d'une requête en |
en een werknemer die tijdens de periode van de opschorting is | réorganisation judiciaire et un travailleur licencié pendant la |
ontslagen : de schuldvordering met betrekking tot een door de | période de sursis : la créance portant sur une indemnité compensatoire |
werknemer gevorderde compenserende opzeggingsvergoeding zal in het | de préavis réclamée par le travailleur sera sursitaire dans le premier |
eerste geval in de opschorting zijn, krachtens artikel 2, c) tot e), | cas, en vertu de l'article 2, c) à e), de la LCE, et sera dès lors |
van de WCO, en zal bijgevolg worden onderworpen aan de verminderingen | soumise aux réductions et modalités du plan de réorganisation |
en modaliteiten van het gehomologeerde reorganisatieplan, overeenkomstig artikel 57 van de WCO; in het tweede geval zal de schuldvordering van de werknemer ontsnappen aan de kwalificatie van schuldvordering in de opschorting, zodat, volgens de verwijzende rechter, « zij integraal en zonder enige betalingstermijn zal worden betaald ». Het geschil voor de verwijzende rechter betreft een werknemer die enkele dagen vóór de indiening van het verzoekschrift tot gerechtelijke reorganisatie is ontslagen, ten gevolge van een herstructurering van het personeel om economische redenen. B.3. In tegenstelling tot wat de Ministerraad betoogt, vormen de situaties waarin beide categorieën van de in B.2 vermelde werknemers zich bevinden, vergelijkbare categorieën : in beide gevallen vorderen | homologué, conformément à l'article 57 de la LCE; dans le second cas, la créance du travailleur échappera à la qualification de créance sursitaire, de sorte que, selon le juge a quo, « elle sera payée intégralement et sans aucun délai de paiement ». Le litige porté devant le juge a quo concerne un travailleur licencié quelques jours avant le dépôt de la requête en réorganisation judiciaire, par suite d'une restructuration du personnel pour raisons économiques. B.3. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les situations dans lesquelles se trouvent les deux catégories de travailleurs évoquées en B.2 constituent des catégories comparables : |
de werknemers een compenserende opzeggingsvergoeding voor een rechter | dans les deux cas, les travailleurs sont demandeurs d'une indemnité |
die uitspraak moet doen na de homologatie van een door de werkgever | compensatoire de préavis devant un juge qui est appelé à statuer après |
ingediend plan van gerechtelijke reorganisatie en zijn dus | l'homologation d'un plan de réorganisation judiciaire déposé par |
schuldeisers van de schuldenaar in de opschorting. | l'employeur et sont donc créanciers du débiteur sursitaire. |
B.4.1. De Ministerraad voert eveneens aan dat de prejudiciële vraag | B.4.1. Le Conseil des ministres fait également valoir que la question |
zonder voorwerp en dus niet ontvankelijk is, aangezien het in het | préjudicielle est irrecevable faute d'objet dès lors que la différence |
geding zijnde verschil in behandeling niet zou voortvloeien uit de in | de traitement en cause ne découlerait pas des dispositions visées par |
de prejudiciële vraag beoogde bepalingen, maar uit artikel 36 van de | la question préjudicielle mais de l'article 36 de la loi en cause et |
in het geding zijnde wet en uit artikel 19, eerste lid, 3°bis, van de | |
hypotheekwet van 16 december 1851, die de in B.2 vermelde | de l'article 19, alinéa 1er, 3°bis, de la loi hypothécaire du 16 |
schuldvorderingen van de werknemers klasseren onder de algemene | décembre 1851, qui classent les créances des travailleurs visées en |
voorrechten. | B.2 au rang des privilèges généraux. |
B.4.2. Artikel 2, c) tot e), van de WCO definieert de | B.4.2. L'article 2, c) à e), de la LCE définit les créances |
schuldvorderingen in de opschorting, de gewone schuldvorderingen in de | |
opschorting en de buitengewone schuldvorderingen in de opschorting. | sursitaires, les créances sursitaires ordinaires et les créances |
Door te bepalen dat het reorganisatieplan door de homologatie ervan | sursitaires extraordinaires. En disposant que le plan de |
voor alle schuldeisers in de opschorting bindend wordt, heeft artikel | réorganisation devient contraignant par son homologation pour tous les |
57 van de WCO tot gevolg dat, wanneer dat plan, overeenkomstig artikel | créanciers sursitaires, l'article 57 de la LCE a pour conséquence que, |
49 van de WCO, voorziet in een vermindering van sommige | lorsque ce plan, conformément à l'article 49 de la LCE, prévoit une |
schuldvorderingen, de door de rechtbank van koophandel verleende | réduction de certaines créances, l'homologation accordée par le |
homologatie ertoe leidt dat de schuldenaar een vermindering van zijn | tribunal de commerce conduit à ce que le débiteur obtienne une |
schuld verkrijgt. Artikel 35, § 2, van de WCO vestigt het beginsel van | modération de sa dette. Quant à l'article 35, § 2, de la LCE, il |
de continuïteit van de arbeidsovereenkomsten, zonder de mogelijkheid | prévoit le principe de continuité des contrats de travail, sans |
voor de schuldenaar om de opschorting aan te voeren teneinde de | possibilité pour le débiteur d'invoquer le sursis pour suspendre |
tenuitvoerlegging van die overeenkomsten op te schorten. In | l'exécution de ces contrats. Contrairement à ce que prétend le Conseil |
tegenstelling tot wat de Ministerraad beweert, staat het onderwerp van | des ministres, l'objet de la question préjudicielle n'est pas étranger |
de prejudiciële vraag niet los van de in het geding zijnde bepalingen. | aux dispositions en cause. |
B.4.3. De prejudiciële vraag is ontvankelijk. | B.4.3. La question préjudicielle est recevable. |
B.5. Er dient evenwel te worden onderzocht in welke mate de in het | B.5. Il convient toutefois d'examiner dans quelle mesure les |
geding zijnde bepalingen ten grondslag liggen aan het in B.2 | dispositions en cause sont à l'origine de la différence de traitement |
bekritiseerde verschil in behandeling en of dat verschil in behandeling verantwoord is. | critiquée en B.2 et si cette différence de traitement est justifiée. |
B.6. De bij de wet van 31 januari 2009 vastgelegde procedure van | B.6. La procédure de réorganisation judiciaire prévue par la loi du 31 |
gerechtelijke reorganisatie strekt tot het behouden, onder toezicht | |
van de rechter, van de continuïteit van het geheel of een gedeelte van | janvier 2009 a pour but de préserver, sous le contrôle du juge, la |
de onderneming in moeilijkheden of van haar activiteiten. | continuité de tout ou partie de l'entreprise en difficulté ou de ses |
De parlementaire voorbereiding vermeldt daarover : | activités. Les travaux préparatoires indiquent à ce sujet : |
« 'De continuïteit van de onderneming behouden', verwijst naar de | « 'Préserver la continuité de l'entreprise' fait référence à l'entité |
entiteit zelf met haar verschillende componenten. 'De activiteiten | elle-même, avec ses différentes composantes. 'Préserver les activités' |
behouden' verwijst naar de economische activiteit die gedeeltelijk | fait référence à l'activité économique partiellement détachée de son |
losstaat van het medium ervan. De formulering is heel ruim bedoeld, | |
teneinde te voorkomen dat de wil van de wetgever door interpretaties | support. La formulation est, à dessein, très large pour éviter que des |
wordt vertekend : het is duidelijk de bedoeling ervoor te zorgen dat | interprétations ne dénaturent la volonté du législateur : il s'agit |
problemen van structurele of toevallige aard in toereikende | bien d'assurer que, dans des conditions économiques adéquates, des |
economische omstandigheden kunnen worden opgelost » (Parl. St., Kamer, | problèmes de nature structurelle ou accidentelle puissent être résolus |
B.Z. 2007, DOC 52-0160/001, p. 15). | » (Doc. parl., Chambre, S.E. 2007, DOC 52-0160/001, p. 15). |
B.7. De wetgever heeft met die procedure de draagwijdte willen | B.7. Le législateur a entendu, par cette procédure, élargir la portée |
verruimen van de regelgeving op het gerechtelijk akkoord, die zij | de la réglementation relative au concordat judiciaire qu'elle remplace |
vervangt (ibid., DOC 52-0160/002, pp. 39 en 82). Hij heeft getracht | (ibid., DOC 52-0160/002, pp. 39 et 82). Il a tenté de concilier |
het doel van behoud van de continuïteit van de onderneming te | l'objectif de préserver la continuité de l'entreprise avec celui de |
verzoenen met dat van vrijwaring van de rechten van de schuldeisers : | sauvegarder les droits des créanciers : |
« [De materie met betrekking tot de gevolgen van de gerechtelijke | « [La matière relative aux conséquences de la réorganisation |
reorganisatie] is een van de moeilijkste die er bestaat omdat een | judiciaire] est l'une des plus difficiles qui soient, parce qu'une |
insolventiewetgeving rekening moet houden met zeer uiteenlopende | législation sur l'insolvabilité doit tenir compte d'intérêts très |
belangen : de belangen van de schuldeisers die wensen betaald te | divergents : les intérêts des créanciers qui souhaitent être payés le |
worden op zo kort mogelijke tijd en de nood om de reorganisatie een | plus vite possible, et la nécessité de donner une chance à la |
kans te geven (met inbegrip van een reorganisatie door overdracht van | réorganisation (y compris une réorganisation par transfert |
de onderneming). De regel is dat de continuïteit en van de onderneming | d'entreprise). La règle est que la continuité de l'entreprise et des |
en van de contracten behouden blijft, maar het is vanzelfsprekend dat | contrats est conservée, mais il va de soi que le maintien des droits |
in een periode van acute betaalmoeilijkheden de handhaving van de | sera menacé pendant une période de difficultés financières importantes |
rechten bedreigd wordt » (ibid., DOC 52-0160/005, p. 10). | » (ibid., DOC 52-0160/005, p. 10). |
B.8.1. Ten aanzien van de schuldvorderingen in de opschorting wordt in | B.8.1. En ce qui concerne les créances sursitaires, les travaux |
de parlementaire voorbereiding gepreciseerd : | préparatoires précisent : |
« Schuldvorderingen in de opschorting zijn die als bedoeld in de | « Les créances sursitaires sont celles qui sont visées par la demande |
aanvraag tot opschorting. Ze gaan noodzakelijkerwijze vooraf aan de | de sursis. Elles sont nécessairement antérieures au jour de |
dag waarop de opschorting open is verklaard of is ontstaan uit het | l'ouverture de la déclaration d'ouverture du sursis, ou bien nées du |
vonnis zelf (bijvoorbeeld een schuld die ontstaat wegens de toepassing | fait même du jugement (par exemple une créance qui naît du fait de |
van een ontbindende voorwaarde in geval van reorganisatie). Het | l'application d'une clause résolutoire en cas de réorganisation). Deux |
betreft twee soorten schulden : gewone schuldvorderingen in de | types de créances sont visés : les créances sursitaires ordinaires et |
opschorting en buitengewone schuldvorderingen in de opschorting. | les créances sursitaires extraordinaires. |
Laatstgenoemde schuldvorderingen krijgen een bijzondere behandeling en | Ces dernières, qui bénéficient d'un traitement particulier, sont les |
zijn zeker gesteld door een zakelijke zekerheid, dus een waarborg of | créances garanties par une sûreté réelle, c'est-à-dire un gage ou une |
een hypotheek, dan wel komen in aanmerking voor een waarborg verstrekt | hypothèque, ou bénéficient d'une garantie donnée par la rétention du |
door de retentie van een eigendomsrecht of via een bijzonder voorrecht | droit de propriété ou par le biais d'un privilège spécial » (Doc. |
» (Parl. St., Kamer, B.Z. 2007, DOC 52-0160/001, p. 9). | parl., Chambre, S.E. 2007, DOC 52-0160/001, p. 9). |
De kwalificatie van schuldvorderingen al dan niet in de opschorting | La qualification de créances sursitaires ou non repose donc sur un |
berust dus op een objectief criterium, in beginsel gekoppeld aan het | |
onderwerp zelf van de opschortingsaanvraag of aan het verband tussen | critère objectif, lié en principe à l'objet même de la demande de |
de schuldvordering en de indiening van het verzoekschrift of tussen de | sursis, ou au lien de la créance avec le dépôt de la requête ou avec |
schuldvordering en de beslissingen genomen in het kader van de reorganisatieprocedure. | les décisions prises dans le cadre de la procédure de réorganisation. |
B.8.2. Wanneer het, zoals te dezen, gaat om een gerechtelijke | B.8.2. Lorsqu'il s'agit, comme en l'espèce, d'une réorganisation |
reorganisatie door middel van een collectief akkoord, voorziet de | judiciaire au moyen d'un accord collectif, la procédure prévoit |
procedure erin dat, nadat de rechtbank van koophandel de | qu'après que le tribunal de commerce a déclaré la procédure de |
reorganisatieprocedure open heeft verklaard, de schuldenaar een | réorganisation ouverte, le débiteur doit déposer au greffe un plan de |
reorganisatieplan ter griffie dient neer te leggen (artikel 44 van de | réorganisation (article 44 de la LCE), dont le contenu est régi par |
WCO), waarvan de inhoud wordt geregeld door de artikelen 47 tot 52 van | les articles 47 à 52 de la LCE et sur lequel les créanciers |
de WCO en waarover de schuldeisers in de opschorting dienen te | |
stemmen. De schuldeisers in de opschorting worden ingelicht over de | sursitaires doivent voter. Les créanciers sursitaires sont informés de |
procedure van gerechtelijke reorganisatie (artikel 53 van de WCO), | la procédure de réorganisation judiciaire (article 53 de la LCE), et |
worden gehoord voor de rechtbank en moeten het plan van gerechtelijke | sont appelés à être entendus devant le tribunal et à marquer leur |
reorganisatie goedkeuren (artikel 54 van de WCO). | accord sur le plan de réorganisation judiciaire (article 54 de la |
Wanneer het reorganisatieplan wordt goedgekeurd door de schuldeisers, | LCE). Lorsque le plan de réorganisation est approuvé par les créanciers, le |
dient de rechtbank van koophandel zich uit te spreken over de | tribunal de commerce doit se prononcer sur l'homologation de celui-ci |
homologatie ervan (artikel 55 van de WCO). Door de homologatie wordt | (article 55 de la LCE). L'homologation rend le plan contraignant pour |
het plan bindend voor alle schuldeisers in de opschorting (artikel 57, | tous les créanciers sursitaires (article 57, alinéa 1er, de la LCE). |
eerste lid, van de WCO). | |
De schuldeisers in de opschorting beschikken dus, in die hoedanigheid, | Les créanciers sursitaires disposent donc, en cette qualité, de la |
over de mogelijkheid om tussen te komen in de procedure voor de | possibilité d'intervenir dans la procédure d'homologation du plan de |
homologatie van het plan van gerechtelijke reorganisatie. | réorganisation judiciaire. |
B.8.3. De werknemer die wegens een herstructurering van het personeel | B.8.3. Le travailleur licencié en raison d'une restructuration du |
om economische redenen wordt ontslagen vóór het vonnis tot opening van | personnel pour motif économique avant le jugement d'ouverture de la |
de procedure van gerechtelijke reorganisatie, beschikt, op grond van | procédure en réorganisation judiciaire dispose, en vertu des |
de in artikel 2 van de in het geding zijnde wet gegeven definities, | définitions données à l'article 2 de la loi en cause, d'une créance |
over een schuldvordering in de opschorting; bij ontstentenis van een | sursitaire; en l'absence de privilège spécial, cette créance est une |
bijzonder voorrecht is die schuldvordering een gewone schuldvordering | |
in de opschorting. | créance sursitaire ordinaire. |
Het gegeven dat die schuldvordering gewoon is, heeft evenwel geen | La circonstance que cette créance soit ordinaire n'a toutefois pas |
gevolgen voor het dwingende karakter van het gehomologeerde plan van | d'incidence en ce qui concerne le caractère contraignant du plan |
gerechtelijke reorganisatie; artikel 57 van de in het geding zijnde | homologué de réorganisation judiciaire; l'article 57 de la loi en |
wet bepaalt immers dat de homologatie van dat plan een dwingend | cause prévoit en effet que l'homologation de ce plan a un caractère |
karakter heeft ten aanzien van alle schuldeisers in de opschorting, | contraignant à l'égard de tous les créanciers sursitaires, qu'ils |
ongeacht of die al dan niet gewoon zijn. | soient ordinaires ou non. |
B.8.4. In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, is het dus | B.8.4. Contrairement à ce qu'allègue le Conseil des ministres, ce |
niet artikel 19, eerste lid, 3°bis, van de hypotheekwet van 16 | n'est donc pas l'article 19, alinéa 1er, 3°bis, de la loi hypothécaire |
december 1851 dat ten grondslag ligt aan het bekritiseerde verschil in | du 16 décembre 1851 qui est à l'origine de la différence de traitement |
behandeling ten aanzien van het dwingende karakter van het | critiquée en ce qui concerne le caractère contraignant du plan de |
reorganisatieplan. | réorganisation. |
B.9.1. Het feit dat de schuldvordering al dan niet wordt onderworpen | B.9.1. Le fait de voir sa créance soumise ou non à de possibles |
aan mogelijke verminderingen en in de tijd gespreide | réductions et modalités de paiement étalées dans le temps prévues par |
betalingsmodaliteiten waarin het plan van gerechtelijke reorganisatie | le plan de réorganisation judiciaire est quant à lui lié au contenu du |
voorziet, houdt zijnerzijds verband met de inhoud van het | plan de réorganisation. |
reorganisatieplan. | |
Het reorganisatieplan geeft de betalingstermijnen en de verminderingen | Le plan de réorganisation indique les délais de paiement et les |
op de schuldvorderingen in de opschorting aan, onverminderd de | abattements des créances sursitaires, sans préjudice de la possibilité |
mogelijkheid te voorzien in een gedifferentieerde regeling voor | |
bepaalde categorieën van schuldvorderingen, op grond van de omvang of | de prévoir un règlement différencié de certaines catégories de |
de aard ervan (artikel 49, eerste lid, van de WCO). | créances, en fonction de leur ampleur ou de leur nature (article 49, |
De schuldvorderingen in de opschorting die hun grondslag vinden in een | alinéa 1er, de la LCE) |
arbeidsovereenkomst, waaronder die gekoppeld aan een compenserende | Les créances sursitaires qui trouvent leur fondement dans un contrat |
opzeggingsvergoeding, kunnen dus, wegens de aard ervan, het voorwerp | de travail, dont celles liées à une indemnité compensatoire de |
uitmaken van een bijzondere regeling in het plan van gerechtelijke | préavis, peuvent donc, en raison de leur nature, faire l'objet d'un |
reorganisatie. | |
B.9.2. Wanneer de compenserende opzeggingsvergoeding van de werknemer | règlement particulier dans le plan de réorganisation judiciaire. |
die is ontslagen vóór het vonnis tot opening van de procedure van | B.9.2. Si l'indemnité compensatoire de préavis du travailleur licencié |
gerechtelijke reorganisatie een gewone schuldvordering in de | avant le jugement d'ouverture de la procédure de réorganisation |
opschorting is, betekent die kwalificatie dus niet dat de belangen van | judiciaire est une créance sursitaire ordinaire, cette qualification |
de werknemers niet in aanmerking zullen worden genomen in de | ne signifie donc pas que les intérêts des travailleurs ne seront pas |
modaliteiten van het plan van gerechtelijke reorganisatie, in het | pris en compte dans les modalités du plan de réorganisation |
licht van het door de in het geding zijnde wet nagestreefde doel van | judiciaire, au regard de l'objectif de continuité poursuivi par la loi |
continuïteit. | en cause. |
B.9.3. Het feit dat de schuldvordering in de opschorting van een | B.9.3. Le fait que la créance sursitaire d'un travailleur licencié |
werknemer die is ontslagen vóór het vonnis tot opening van de | avant le jugement d'ouverture de la procédure de réorganisation peut |
reorganisatieprocedure kan worden verminderd of onderworpen aan | |
betalingstermijnen, vindt zijn oorsprong dus in de mogelijkheid, | être réduite ou soumise à des délais de paiement trouve donc sa source |
bepaald in artikel 49 van de WCO, om te voorzien in een vermindering | dans la possibilité, prévue par l'article 49 de la LCE, de prévoir un |
van alle schuldvorderingen in de opschorting, zonder dat de | abattement de toutes les créances sursitaires, sans que les créances |
schuldvorderingen in de opschorting die voortvloeien uit een | sursitaires issues de contrats de travail échappent à cette |
arbeidsovereenkomst aan die mogelijkheid van vermindering ontsnappen. | |
Hiermee heeft de wetgever gekozen voor een principiële gelijkheid | possibilité de réduction. Ce faisant, le législateur a opté pour une |
onder schuldeisers in de opschorting. | égalité de principe entre créanciers sursitaires. |
Het Hof moet zich niet uitspreken over de vraag of de ontstentenis van | La Cour n'est pas saisie de la question de savoir si l'absence de |
een onderscheid onder bepaalde schuldvorderingen in de opschorting | distinction entre certaines créances sursitaires est compatible avec |
bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | les articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.9.4. De wet van 27 mei 2013 heeft in de WCO een artikel 49/1, vierde | B.9.4. La loi du 27 mai 2013 a inséré dans la LCE un article 49/1, |
lid, ingevoegd, dat bepaalt : | alinéa 4, qui dispose : |
« Het plan kan geen vermindering of kwijtschelding bevatten van | « Le plan ne peut contenir de réduction ou d'abandon des créances nées |
schuldvorderingen die zijn ontstaan uit vóór de opening van de | de prestations de travail antérieures à l'ouverture de la procédure ». |
procedure verrichte arbeidsprestaties ». | Le fait que cette disposition prévoie, à dater de l'entrée en vigueur |
Het feit dat die bepaling, vanaf de inwerkingtreding van de wet van 27 | de la loi du 27 mai 2013, une protection particulière à l'égard de |
mei 2013, voorziet in een bijzondere bescherming ten aanzien van | certaines créances sursitaires, dans le contexte d'une adaptation |
sommige schuldvorderingen in de opschorting, in de context van een | globale de la LCE, ne permet pas davantage de conclure que les |
algemene aanpassing van de WCO, maakt het evenmin mogelijk te | |
besluiten dat de in het geding zijnde bepalingen, in de versie ervan | |
die van toepassing is voor de verwijzende rechter, de artikelen 10 en | dispositions en cause, dans leur version applicable devant le juge a |
11 van de Grondwet schenden. | quo, méconnaissent les articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.10.1. Artikel 35, § 2, voorziet in de mogelijkheid voor de | B.10.1. L'article 35, § 2, prévoit la possibilité pour le débiteur de |
schuldenaar om te beslissen de lopende overeenkomsten niet langer uit | décider de ne plus exécuter les contrats en cours pendant la durée du |
te voeren voor de duur van de opschorting; artikel 35, § 2, derde lid, | sursis; l'article 35, § 2, alinéa 3, dans sa version applicable devant |
in de versie die van toepassing is voor de verwijzende rechter, | |
voorziet evenwel erin dat de mogelijkheid voor de schuldenaar om de | le juge a quo, prévoit toutefois que la possibilité pour le débiteur |
lopende overeenkomsten niet langer uit te voeren voor de duur van de | de ne plus exécuter les contrats en cours pendant la durée du sursis |
opschorting, niet van toepassing is op de arbeidsovereenkomsten. | ne s'applique pas aux contrats de travail. |
In de parlementaire voorbereiding wordt in dat verband uiteengezet : | Les travaux préparatoires exposent à cet égard : |
« Vooreerst is te wijzen op de mogelijkheid voor de onderneming in | « Il convient d'abord de souligner la possibilité prévue par l'article |
moeilijkheden, voorzien in artikel 26 van het wetsvoorstel, om lopende | 26 de la proposition de loi, pour l'entreprise en difficulté, de |
overeenkomsten te beëindigen, zelfs bij gebreke van wanprestatie van | mettre fin à des contrats en cours, même en l'absence de comportement |
zijn kant. Deze mogelijkheid, die bestaat ongeacht de hoedanigheid van | fautif de sa part. Cette possibilité, qui existe quelle que soit la |
de ondernemer als schuldenaar of schuldeiser, moet de reorganiserende | qualité - débiteur ou créancier - de l'entrepreneur, doit permettre à |
onderneming toelaten zich te ontdoen van onrendabele of verlieslatende | |
overeenkomsten en de continuïteit van de activiteit te vrijwaren. De | l'entreprise en réorganisation de se défaire de contrats non rentables |
schadevergoeding waartoe de beëindiging ten gunste van de tegenpartij | ou déficitaires et de garantir la continuité des activités. Les |
aanleiding geeft, valt binnen de opschorting, en kan bijgevolg het | dommages et intérêts auxquels la cessation donne lieu en faveur de la |
partie adverse relèvent du sursis, et peuvent dès lors faire l'objet | |
voorwerp uitmaken van een onderhandelde reductie in herstelplan. De | d'une réduction négociée dans le plan de redressement. L'exception au |
uitzondering hierop ten voordele van arbeidsovereenkomsten is | profit des contrats de travail est justifiée dans la perspective d'une |
gerechtvaardigd in een perspectief van sociale bescherming » (Parl. | protection sociale » (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-0160/005, |
St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-0160/005, p. 90). | p. 90). |
Uit de beoogde bepaling vloeit voort dat de opschorting geen motief | Il résulte de la disposition visée que le sursis ne constitue pas un |
vormt dat het mogelijk maakt de uitvoering van een arbeidsovereenkomst | motif permettant de suspendre l'exécution d'un contrat de travail, qui |
op te schorten, zodat die onderworpen blijft aan de regels van het | reste dès lors soumis aux règles de droit commun. |
gemeen recht. | |
B.10.2. Hoewel, zoals de verzoekende rechter oordeelt, een | B.10.2. Si, comme le considère le juge a quo, une indemnité |
compenserende opzeggingsvergoeding wegens een ontslag waartoe de | compensatoire de préavis en raison d'un licenciement décidé par |
werkgever tijdens de opschorting heeft beslist geen schuldvordering in | l'employeur en cours de sursis ne constitue pas une créance |
de opschorting vormt, aangezien zij niet kon worden beoogd door de | sursitaire, dès lors qu'elle ne peut avoir été visée par le sursis et |
opschorting en haar grondslag niet vindt in de procedure van | ne trouve pas sa source dans la procédure de réorganisation |
gerechtelijke reorganisatie, betekent het feit dat die schuldvordering | judiciaire, le fait que cette créance ne soit pas sursitaire signifie |
niet in de opschorting is dat de houder ervan niet zal worden | que son titulaire ne sera pas entravé dans l'exercice des voies |
belemmerd in de uitoefening van zijn middelen tot tenuitvoerlegging | d'exécution à l'encontre du débiteur, ou lié par les modalités du plan |
tegen de schuldenaar, of zal zijn gebonden door de modaliteiten van | homologué de réorganisation judiciaire; cette qualification ne |
het gehomologeerde plan van gerechtelijke reorganisatie; die | signifie toutefois pas que le titulaire de cette créance sera |
kwalificatie betekent evenwel niet dat de houder van die | nécessairement payé intégralement et sans délai de paiement par |
schuldvordering noodzakelijkerwijs integraal en zonder | l'entreprise en difficulté. |
betalingstermijn door de onderneming in moeilijkheden zal worden | |
betaald. B.11. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.11. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
De artikelen 2, c) tot e), 35, § 2, en 57 van de wet van 31 januari | Les articles 2, c) à e), 35, § 2, et 57 de la loi du 31 janvier 2009 |
2009 betreffende de continuïteit van de ondernemingen, vóór de | relative à la continuité des entreprises, avant leur modification par |
wijziging ervan bij de wet van 27 mei 2013 tot wijziging van | la loi du 27 mai 2013 modifiant diverses législations en matière de |
verschillende wetgevingen inzake de continuïteit van de ondernemingen, | |
schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | continuité des entreprises, ne violent pas les articles 10 et 11 de la |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Constitution. Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 21 november 2013. | la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 21 novembre 2013. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
J. Spreutels | J. Spreutels |