← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 48/2012 van 22 maart 2012 Rolnummer 5187 In zake : het beroep
tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 23 december 2010 « houdende wijziging van
het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffier Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse,
en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 48/2012 van 22 maart 2012 Rolnummer 5187 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 23 december 2010 « houdende wijziging van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffier Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) | Extrait de l'arrêt n° 48/2012 du 22 mars 2012 Numéro du rôle : 5187 En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du 23 décembre 2010 « portant modification du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 48/2012 van 22 maart 2012 | Extrait de l'arrêt n° 48/2012 du 22 mars 2012 |
Rolnummer 5187 | Numéro du rôle : 5187 |
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse | En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du |
Gewest van 23 december 2010 « houdende wijziging van het Wetboek der | 23 décembre 2010 « portant modification du Code des droits |
registratie-, hypotheek- en griffierechten, wat het vermijden van een | d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, pour éviter un |
gelijktijdige heffing van btw en registratierechten op eenzelfde | prélèvement simultané de TVA et de droits d'enregistrement sur le même |
terrein betreft », ingesteld door Jessica Michielsen en Gilles Verlé. | terrain », introduit par Jessica Michielsen et Gilles Verlé. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de | composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De |
rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, |
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. | J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du |
Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 24 juni 2011 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 24 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 14 juli | juin 2011 et parvenue au greffe le 14 juillet 2011, Jessica Michielsen |
2011, hebben Jessica Michielsen en Gilles Verlé, wonende te 9050 | et Gilles Verlé, demeurant à 9050 Ledeberg, Jacques Eggermontstraat |
Ledeberg, Jacques Eggermontstraat 20, beroep tot vernietiging | 20, ont introduit un recours en annulation du décret de la Région |
ingesteld van het decreet van het Vlaamse Gewest van 23 december 2010 | flamande du 23 décembre 2010 « portant modification du Code des droits |
« houdende wijziging van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en | d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, pour éviter un |
griffierechten, wat het vermijden van een gelijktijdige heffing van | prélèvement simultané de T.V.A. et de droits d'enregistrement sur le |
btw en registratierechten op eenzelfde terrein betreft » | |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december 2010, tweede | même terrain » (publié au Moniteur belge du 31 décembre 2010, deuxième |
editie). | édition). |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid | Quant à la recevabilité |
B.1. De Vlaamse Regering betwist de ontvankelijkheid van het | B.1. Le Gouvernement flamand conteste la recevabilité de la requête. |
verzoekschrift. Zij werpt in de eerste plaats op dat sommige formele | Il objecte en premier lieu que certaines exigences de forme n'ont pas |
vereisten niet werden nageleefd. Bovendien zou het belang bij de | été respectées. En outre, l'intérêt à l'annulation du décret attaqué |
vernietiging van het bestreden decreet niet zijn bewezen. | n'aurait pas été démontré. |
B.2. De regels inzake de ontvankelijkheid van een verzoekschrift zijn | B.2. Les règles en matière de recevabilité d'une requête tendent à |
gericht op een goede rechtsbedeling en het weren van de risico's van | assurer une bonne administration de la justice et à contrer les |
rechtsonzekerheid. Het Hof dient evenwel erover te waken dat het die | risques d'insécurité juridique. Cependant, la Cour doit veiller à ne |
regels niet op een overdreven formalistische wijze toepast. | pas appliquer ces règles de manière excessivement formaliste. |
B.3. Ter staving van hun belang voeren de verzoekende partijen aan dat | B.3. A l'appui de leur intérêt, les parties requérantes font valoir |
het bestreden decreet hun niet toestaat om, bij de verkoop van hun | que le décret attaqué ne leur permet pas, dans le cas de la vente de |
appartement en de aankoop van een nieuwbouwwoning onder het stelsel | leur appartement et de l'acquisition d'un immeuble d'habitation neuf |
van de belasting over de toegevoegde waarde (btw), de volledige of | sous le régime de la taxe sur la valeur ajoutée (TVA), d'obtenir la |
gedeeltelijke teruggave te verkrijgen van de registratierechten die | restitution intégrale ou partielle des droits d'enregistrement qui |
bij de aankoop van hun appartement werden betaald. | avaient été payés lors de l'achat de leur appartement. |
Op verzoek van het Hof hebben zij de nodige stavingstukken van de | A la demande de la Cour, les parties requérantes ont produit les |
voormelde koopovereenkomsten voorgelegd. Daaruit blijkt dat de tweede | pièces justificatives nécessaires des contrats d'achat précités. Il en |
verzoekende partij eigenaar was van het appartement en mede-eigenaar | ressort que la seconde partie requérante était propriétaire de |
is van de nieuwbouwwoning. Zij doet derhalve blijken van het vereiste belang. | l'appartement et est copropriétaire de l'immeuble d'habitation neuf. |
Aangezien het belang van één van de verzoekende partijen is | Par conséquent, celle-ci justifie de l'intérêt requis. |
aangetoond, dient niet te worden onderzocht of ook de andere | Etant donné que l'intérêt de l'une des parties requérantes a été |
verzoekende partij van een belang doet blijken. | démontré, il n'y a pas lieu d'examiner si l'autre partie requérante |
justifie également d'un intérêt. | |
B.4. Krachtens artikel 5 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | B.4. En vertu de l'article 5 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
het Grondwettelijk Hof moet het verzoekschrift worden ondertekend door | la Cour constitutionnelle, la requête doit être signée par la personne |
degene die het beroep instelt. Volgens de Vlaamse Regering werd het | introduisant le recours. Selon le Gouvernement flamand, la requête n'a |
verzoekschrift enkel door de tweede verzoekende partij ondertekend. | été signée que par la seconde partie requérante. |
Aangezien het verzoekschrift werd ondertekend door de verzoekende | Etant donné que la requête a été signée par la partie requérante dont |
partij van wie het belang is aangetoond, kan de exceptie van de | l'intérêt a été établi, l'exception du Gouvernement flamand ne peut |
Vlaamse Regering niet de onontvankelijkheid van het verzoekschrift tot | pas entraîner l'irrecevabilité de la requête. |
gevolg hebben. B.5. Krachtens artikel 6 van de voormelde bijzondere wet moet het | B.5. En vertu de l'article 6 de la loi spéciale précitée, la requête |
verzoekschrift het onderwerp vermelden en een uiteenzetting van de | doit indiquer l'objet du recours et contenir un exposé des faits et |
feiten en middelen bevatten. Volgens de Vlaamse Regering vermeldt het | moyens. Selon le Gouvernement flamand, la requête n'indique pas |
verzoekschrift niet dat het de vernietiging van het bestreden decreet | qu'elle poursuit l'annulation du décret attaqué et ne mentionne pas |
vordert en geeft het evenmin de bestreden artikelen aan. | non plus les articles attaqués. |
Uit de inhoud van het verzoekschrift blijkt impliciet maar zeker dat | Il ressort implicitement mais certainement du contenu de la requête |
het de vernietiging beoogt van het bestreden decreet. Het Hof zal zijn | que celle-ci vise à l'annulation du décret attaqué. La Cour limitera |
onderzoek in voorkomend geval beperken tot de bepalingen waartegen | son examen, le cas échéant, aux dispositions contre lesquelles des |
daadwerkelijk grieven zijn gericht. | griefs sont effectivement dirigés. |
B.6. Krachtens artikel 7 van de voormelde bijzondere wet moet de | B.6. En vertu de l'article 7 de la loi spéciale précitée, la partie |
verzoekende partij bij haar verzoekschrift een afschrift voegen van | requérante doit joindre à sa requête une copie du décret contre lequel |
het decreet waartegen het beroep is gericht. | le recours est dirigé. |
Hoewel de verzoekende partijen die verplichting hebben verzuimd, wordt | Bien que les parties requérantes aient manqué à cette obligation, le |
op duidelijke wijze het decreet aangewezen waartegen het beroep is | décret contre lequel est dirigé le recours est clairement indiqué, de |
gericht, zodat de verwerende partij zich niet heeft kunnen vergissen | sorte que la partie défenderesse n'a pas pu se tromper quant à l'objet |
aangaande het onderwerp ervan. | de ce recours. |
B.7. De excepties worden verworpen. | B.7. Les exceptions sont rejetées. |
Ten aanzien van de bestreden bepalingen | Quant aux dispositions attaquées |
B.8. Het bestreden decreet bevat vijf artikelen. Luidens artikel 1 | B.8. Le décret attaqué contient cinq articles. Aux termes de l'article |
regelt het decreet een gewestaangelegenheid. Krachtens artikel 5 | 1er, le décret règle une matière régionale. En vertu de l'article 5, |
treedt het decreet in werking op de datum van inwerkingtreding van de | le décret entre en vigueur à la date d'entrée en vigueur des articles |
artikelen 142 tot 148 van de programmawet van 23 december 2009, zijnde | 142 à 148 de la loi-programme du 23 décembre 2009, à savoir le 1er |
1 januari 2011. | janvier 2011. |
De laatstgenoemde artikelen strekken ertoe « de overdracht van het | Ces derniers articles tendent à « soumettre à la TVA les cessions de |
terrein dat behoort bij een nieuw gebouw of een gedeelte van een nieuw | |
gebouw aan de btw te onderwerpen als de overdracht van dat gebouw | sol attenant à un bâtiment neuf ou à une fraction de bâtiment neuf |
onderworpen is aan de btw » (Parl. St., Kamer, 2009-2010, DOC | lorsque la cession de ce bâtiment est soumise à la TVA » (Doc. parl., |
52-2278/001, p. 76). De wetgever beoogde daarmee tegemoet te komen aan | Chambre, 2009-2010, DOC 52-2278/001, p. 76). Le législateur entendait |
een arrest van het Hof van Justitie waarin werd geoordeeld « dat de | ainsi se conformer à un arrêt de la Cour de justice qui avait jugé « |
keuze voor belastingheffing bij levering van gebouwen of gedeelten van | que l'option en faveur de la taxation exercée lors de la livraison de |
gebouwen en het erbij behorend terrein betrekking moet hebben op de | bâtiments ou de fractions de bâtiments et du sol y attenant doit |
gebouwen of gedeelten van gebouwen en, onlosmakelijk daarmee | porter, de manière indissociable, sur les bâtiments ou fractions de |
verbonden, het erbij behorend terrein » (HvJ, 8 juni 2000, C-400/98, | bâtiments et le sol y attenant » (CJUE, 8 juin 2000, C-400/98, |
Breitsohl). | Breitsohl). |
Wanneer voorheen een gebouw onder het btw-stelsel werd overgedragen, | Auparavant, lorsqu'un bâtiment était cédé sous le régime de la TVA, |
werd die rechtshandeling krachtens artikel 159, 8°, van het Wetboek | cet acte juridique était exempté du droit d'enregistrement |
der registratie-, hypotheek- en griffierechten vrijgesteld van het | proportionnel en vertu de l'article 159, 8°, du Code des droits |
evenredige registratierecht. Die vrijstelling gold evenwel niet voor | d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe. Toutefois, cette |
de grond begrepen in de overeenkomst. | exemption ne s'appliquait pas au terrain compris dans le contrat. |
De artikelen 2, 3 en 4 van het bestreden decreet beogen de regels | Les articles 2, 3 et 4 du décret attaqué visent à ce que les règles en |
inzake registratierechten « in overeenstemming te brengen met de | matière de droits d'enregistrement soient « mises en conformité avec |
gewijzigde btw-regels voor bijhorende terreinen » (Parl. St., Vlaams | la réglementation modifiée de la TVA s'appliquant aux terrains |
Parlement, 2010-2011, nr. 789/1, p. 2). | attenants » (Doc. parl., Parlement flamand, 2010-2011, n° 789/1, p. |
B.9.1. In de eerste plaats heeft de decreetgever de vrijstelling | 2). B.9.1. En premier lieu, le législateur décrétal a adapté l'exemption |
bepaald in het voormelde artikel 159, 8°, aangepast om te vermijden | prévue à l'article 159, 8°, précité, pour éviter que tant le droit |
dat zowel een evenredig registratierecht als btw moeten worden betaald | d'enregistrement proportionnel que la TVA ne doivent être payés lors |
op de aankoop van een « bijhorend terrein » (artikel 3 van het | de l'acquisition d'un « sol y attenant » (article 3 du décret |
bestreden decreet). | attaqué). |
B.9.2. Eveneens om een dubbele belasting te vermijden heeft de | B.9.2. Toujours pour éviter une double imposition, le législateur |
decreetgever, door een wijziging van artikel 209 van het Wetboek der | décrétal, en modifiant l'article 209 du Code des droits |
registratie-, hypotheek- en griffierechten, de teruggave van de | d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, a permis la restitution |
geheven registratierechten mogelijk gemaakt wanneer na de heffing van | des droits d'enregistrement perçus lorsqu'après la perception des |
de registratierechten alsnog de btw opeisbaar wordt door de toepassing | droits d'enregistrement, la TVA devient exigible en raison de |
van de antimisbruikbepaling van artikel 1, § 10, van het BTW-Wetboek | l'application de la disposition anti-abus de l'article 1er, § 10, du |
(artikel 4 van het bestreden decreet). | Code de la TVA (article 4 du décret attaqué). |
B.9.3. Ten slotte heeft de decreetgever artikel 61/3 van het Wetboek | B.9.3. Enfin, le législateur décrétal a modifié l'article 61/3 du Code |
der registratie-, hypotheek- en griffierechten gewijzigd teneinde toe | des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe afin de |
te staan dat de « verrekening » van registratierechten in een bepaald | permettre que « l'imputation » de droits d'enregistrement dans un cas |
geval mogelijk blijft. Die « verrekening » houdt verband met de « | précis reste possible. Cette « imputation » est liée à la « |
meeneembaarheid » van de registratierechten die bij decreet van 1 | reportabilité » des droits d'enregistrement qui a été instaurée en |
februari 2002 in het Vlaamse Gewest werd ingevoerd. De « | Région flamande par le décret du 1er février 2002. Le système de la « |
meeneembaarheid » betreft, onder bepaalde voorwaarden, de teruggave | reportabilité » consiste, sous certaines conditions, à restituer au |
aan de belastingplichtige, bij de verkoop van zijn woning en de | redevable, lors de la vente de son habitation et de l'acquisition |
aankoop van een andere woning, van de reeds op de vorige aankoop | d'une autre habitation, les droits d'enregistrement déjà payés lors de |
betaalde registratierechten, hetzij door een « verrekening » met de | l'acquisition précédente, soit au moyen d'une « imputation » sur les |
nog te betalen registratierechten (artikel 61/3), hetzij door een | droits d'enregistrement encore à acquitter (article 61/3), soit au |
daadwerkelijke teruggave van de reeds betaalde registratierechten | moyen d'une restitution effective des droits d'enregistrement déjà |
(artikel 212bis). | payés (article 212bis). |
Artikel 61/3, zoals van toepassing vóór de inwerkingtreding van het | L'article 61/3, tel qu'il était applicable avant l'entrée en vigueur |
bestreden decreet, bepaalde : | du décret attaqué, disposait : |
« In geval van zuivere aankoop van een tot bewoning aangewend of | « En cas d'acquisition pure d'un immeuble affecté ou destiné à |
bestemd onroerend goed door een natuurlijke persoon om er zijn | l'habitation par une personne physique en vue d'y établir sa résidence |
hoofdverblijfplaats te vestigen, wordt zijn wettelijk aandeel in de | principale, sa part légale dans les droits dus conformément aux |
rechten die overeenkomstig de artikelen 44, 53, 2°, of 57 verschuldigd | articles 44, 53, 2°, ou 57 sur l'acquisition de l'habitation affectée |
waren op de aankoop van de woning die hem voorheen tot | |
hoofdverblijfplaats heeft gediend of van de bouwgrond waarop die | antérieurement à sa résidence principale ou du terrain à bâtir sur |
woning is opgericht, verrekend met zijn wettelijk aandeel in de | lequel cette habitation a été construite est imputée sur sa part |
rechten verschuldigd op de nieuwe aankoop, mits de nieuwe aankoop | légale dans les droits dus sur la nouvelle acquisition, à condition |
vaste datum heeft gekregen binnen twee jaar te rekenen van de datum | que la nouvelle acquisition ait obtenu date certaine dans les deux ans |
van de registratie van het document dat aanleiding heeft gegeven tot de heffing van het evenredige recht op hetzij de zuivere wederverkoop van de woning die hem voorheen tot hoofdverblijfplaats heeft gediend, hetzij de verdeling van die woning waarbij de natuurlijke persoon al zijn rechten erin heeft afgestaan. Van de verrekening overeenkomstig de bepalingen van dit artikel zijn uitgesloten de rechten betaald voor de verkrijging van een onroerend goed dat niet in het Vlaamse Gewest is gelegen. Aanvullende rechten die voor om het even welke reden op een aankoop werden geheven zijn eveneens van de verrekening uitgesloten. De verrekening overeenkomstig de bepalingen van dit artikel levert in geen geval grond voor een teruggave op. In geval een verrichting als bedoeld in het eerste lid is voorafgegaan door een of meer zulke verrichtingen en/of door een of meer verrichtingen als bedoeld in het eerste lid van artikel 212bis, worden, in voorkomend geval, de bij die voorgaande verrichtingen ingevolge de toepassing van het derde of het vijfde lid van dit artikel nog niet verrekende rechten en/of de ingevolge de toepassing van het derde of het vijfde lid van artikel 212bis nog niet | de la date de l'enregistrement du document ayant donné lieu à l'établissement du droit proportionnel soit sur la revente pure de l'habitation affectée antérieurement à sa résidence principale, soit sur le partage de cette habitation, la personne physique ayant cédé tous ses droits. Sont exclus de l'imputation conformément aux dispositions du présent article, les droits payés pour l'acquisition d'un immeuble qui n'est pas situé en Région flamande. Sont également exclus de l'imputation les droits complémentaires dus sur une acquisition pour quelque raison que ce soit. L'imputation conformément aux dispositions du présent article ne donne, en aucun cas, lieu à une restitution. Lorsqu'une opération, telle que visée au premier alinéa, est précédée par une ou plusieurs opérations similaires et/ou par une ou plusieurs opérations telles que visées au premier alinéa de l'article 212bis, les droits qui n'ont pas encore été imputés lors de ces opérations précédentes à la suite de l'application du troisième ou du cinquième alinéa du présent article et/ou les droits qui n'ont pas encore été restitués à la suite de l'application du troisième ou du cinquième |
teruggegeven rechten, gevoegd bij het wettelijk aandeel van de | alinéa de l'article 212bis sont, le cas échéant, ajoutés à la part |
natuurlijke persoon in de overeenkomstig de artikelen 44, 53, 2°, of | légale de la personne physique dans les droits dus conformément aux |
57 verschuldigde rechten op de voorlaatste aankoop, om het | articles 44, 53, 2°, ou 57 sur l'avant-dernière acquisition, pour |
verrekenbaar bedrag bij de laatste aankoop te bepalen. | déterminer le montant imputable sur la dernière acquisition. |
Het te verrekenen bedrag, bekomen met toepassing van het eerste of het | Le montant à imputer qui est obtenu en application du premier ou du |
vierde lid kan nooit meer bedragen dan 12.500 euro. Dit maximum te | quatrième alinéa ne peut en aucun cas dépasser 12.500 euros. Ce |
verrekenen bedrag wordt bepaald in verhouding tot de fractie die de | montant maximal à imputer est déterminé en proportion de la fraction |
natuurlijke persoon bekomt in het nieuw aangekochte goed ». | que la personne physique obtient du bien nouvellement acquis ». |
Artikel 212bis van hetzelfde Wetboek, zoals van toepassing in het | En outre, l'article 212bis du même Code, tel qu'il est applicable en |
Vlaamse Gewest, regelt bovendien onder dezelfde voorwaarden en in | Région flamande, règle à certaines conditions et dans des termes |
soortgelijke bewoordingen de teruggave van de voor de eerste aankoop | similaires la restitution des droits d'enregistrement payés lors de la |
van een onroerend goed in het Vlaamse Gewest betaalde | première acquisition d'un bien immobilier en Région flamande au cas où |
registratierechten indien het vroeger in het Vlaamse Gewest | le bien immobilier précédemment acquis en Région flamande et qui était |
aangekochte onroerend goed dat voorheen als hoofdverblijfplaats werd | auparavant utilisé comme résidence principale est vendu dans les deux |
gebruikt, wordt verkocht binnen twee jaar of binnen vijf jaar wanneer | ans ou dans les cinq ans lorsqu'un terrain à bâtir est acheté après |
bouwgrond wordt aangekocht na de aankoop in ditzelfde Gewest van een | l'acquisition, dans cette même Région, d'une habitation destinée à |
woning die als nieuwe hoofdverblijfplaats is bestemd. Het verzoek tot | être la nouvelle résidence principale. La demande de restitution doit |
teruggave moet worden gedaan in het document dat aanleiding geeft tot | être faite dans le document qui donne lieu à la perception du droit |
de heffing van het evenredige registratierecht. | d'enregistrement proportionnel. |
In artikel 61/3 stond als voorwaarde voor de « verrekening » dat de | L'article 61/3 mentionnait comme condition pour « l'imputation » que |
nieuwe aankoop vaste datum moest krijgen « binnen twee jaar te rekenen | la nouvelle acquisition ait obtenu date certaine « dans les deux ans |
van de datum van de registratie van het document dat aanleiding heeft | de la date de l'enregistrement du document ayant donné lieu à |
gegeven tot de heffing van het evenredige recht ». Tot 1 januari 2011 | l'établissement du droit proportionnel ». Cette condition ne pouvait, |
kon die voorwaarde de verrekening niet verhinderen aangezien er steeds | jusqu'au 1er janvier 2011, empêcher l'imputation puisqu'un droit |
een registratierecht werd geheven (indien niet op de verkoop van de | d'enregistrement était toujours perçu (si pas sur la vente de |
woning, dan minstens op de verkoop van het bijbehorende terrein). Nu | l'habitation, du moins sur celle du terrain attenant). Etant donné que |
dat terrein voortaan het stelsel van de woning dient te volgen, vindt | ce terrain doit dorénavant suivre le régime s'appliquant à |
er niet langer een « heffing van het evenredige recht » plaats wanneer | l'habitation, il n'y a plus d'« établissement du droit proportionnel » |
de woning onder het btw-stelsel wordt verkocht. | lorsque l'habitation est vendue sous le régime de la TVA. |
Om die leemte op te vullen voorziet het gewijzigde artikel 61/3 erin | Pour combler cette lacune, l'article 61/3 modifié prévoit que la |
dat de nieuwe aankoop vaste datum moet krijgen binnen twee jaar na de | nouvelle acquisition doit avoir obtenu date certaine dans les deux ans |
datum van de registratie van het document dat aanleiding heeft gegeven | de la date de l'enregistrement du document ayant donné lieu « ou bien |
« ofwel tot de heffing van het evenredige recht », « ofwel tot de | à l'établissement du droit proportionnel », « ou bien à l'exemption du |
vrijstelling van het evenredige recht bij de toepassing van artikel 159, 8° » (artikel 2 van het bestreden decreet). Ten aanzien van de grief B.10. De verzoekende partijen voeren aan dat de kopers van een nieuwe woning met bijbehorende grond onder het btw-stelsel worden gediscrimineerd ten opzichte van de andere kopers van een woning doordat zij, wanneer zij hun vorige woning verkopen, geen teruggave van in het verleden reeds betaalde registratierechten kunnen verkrijgen. Het Hof dient derhalve te onderzoeken of het bestreden decreet bestaanbaar is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, en bij artikel 172 ervan, dat een bijzondere toepassing vormt van dat beginsel in fiscale aangelegenheden. | droit proportionnel en application de l'article 159, 8° » (article 2 du décret attaqué). Quant au grief B.10. Les parties requérantes font valoir que les acquéreurs d'une nouvelle habitation avec le terrain y attenant sous le régime de la TVA sont discriminés par rapport aux autres acquéreurs d'une habitation en ce qu'ils ne peuvent pas obtenir la restitution de droits d'enregistrement déjà payés dans le passé lorsqu'ils vendent leur précédente habitation. La Cour doit donc examiner si le décret attaqué est compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination, garanti par les articles 10 et 11 de la Constitution et par l'article 172 de celle-ci, qui constitue une application particulière de ce principe en matière fiscale. |
B.11. De regel van de « meeneembaarheid » van de registratierechten, | B.11. La règle de la « reportabilité » des droits d'enregistrement, |
door middel van verrekening of teruggave, bij aankoop van een nieuwe | par imputation ou par restitution, lors de l'acquisition d'une |
hoofdverblijfplaats beoogt, door het verlagen van de fiscale drempel, | nouvelle résidence principale vise, en abaissant le seuil fiscal, à |
de mobiliteit op de woningmarkt te verhogen. Doordat bij de aankoop | augmenter la mobilité sur le marché du logement. Puisqu'à l'achat |
van een woning de registratierechten worden verminderd met de reeds | d'une habitation, les droits d'enregistrement sont réduits à |
bij de aankoop van een vorige - en inmiddels opnieuw verkochte - woning betaalde registratierechten, worden eigenaars aangemoedigd om een nieuwe woning te verwerven wanneer de bestaande woning niet langer voldoet aan hun persoonlijke of professionele behoeften. B.12. Het komt de bevoegde wetgever toe de vrijstellingen of soortgelijke maatregelen te bepalen van de belastingen waarin hij voorziet. Hij beschikt ter zake over een ruime beoordelingsbevoegdheid. Het Hof vermag de beleidskeuzen van de wetgever, alsook de motieven die daaraan ten grondslag liggen, slechts af te keuren indien zij op een manifeste vergissing zouden berusten of indien zij kennelijk onredelijk zouden zijn. B.13. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op een | concurrence des droits d'enregistrement déjà payés lors de l'acquisition d'une précédente habitation - déjà revendue entre-temps -, les propriétaires sont incités à acquérir une nouvelle habitation lorsque l'habitation existante ne répond plus à leurs besoins personnels ou professionnels. B.12. Il appartient au législateur compétent de déterminer les exemptions aux impôts qu'il prévoit. Il dispose en la matière d'une marge d'appréciation étendue. La Cour ne peut sanctionner les choix politiques du législateur et les motifs qui les fondent que s'ils reposent sur une erreur manifeste ou s'ils sont manifestement déraisonnables. B.13. La différence de traitement en cause repose sur un critère |
objectief criterium, namelijk de onderwerping van de aankoop van de | objectif, à savoir l'assujettissement de l'acquisition de la nouvelle |
nieuwe woning aan het btw-stelsel of aan het stelsel van de | habitation au régime de la TVA ou au régime des droits |
registratierechten. | d'enregistrement. |
Dat criterium is evenwel niet pertinent ten aanzien van het in B.11 | Néanmoins, ce critère n'est pas pertinent par rapport au but mentionné |
vermelde doel dat door de decreetgever wordt nagestreefd, namelijk de | en B.11 que poursuit le législateur décrétal, à savoir abaisser le |
fiscale drempel verlagen voor de belastingplichtigen die van | seuil fiscal pour les redevables qui souhaitent changer de résidence |
hoofdverblijfplaats wensen te veranderen. | principale. |
Zowel bij de aankoop van een nieuwe woning waarop btw verschuldigd is, | Tant lors de l'acquisition d'une nouvelle habitation pour laquelle la |
als bij de aankoop van een woning waarop registratierechten | TVA est due que lors de l'acquisition d'une habitation pour laquelle |
verschuldigd zijn, is er immers sprake van een fiscale drempel, die in | des droits d'enregistrement sont dus, il est en effet question d'un |
het eerste geval zelfs groter is. De vaststelling dat op de aankoop | seuil fiscal, qui est même plus élevé dans le premier cas. Certes, le |
van de nieuwe woning geen registratierechten worden betaald, staat | constat qu'aucun droit d'enregistrement n'est payé à l'acquisition de |
weliswaar in de weg aan een verrekening met de reeds betaalde | la nouvelle habitation empêche une imputation des droits |
registratierechten. Zij vormt evenwel geen beletsel voor de teruggave | d'enregistrement déjà payés. Toutefois, il ne constitue pas un |
van de reeds betaalde registratierechten. | obstacle à la restitution des droits d'enregistrement déjà payés. |
B.14. De vaststelling, ten slotte, dat een wijziging van de federale | B.14. Enfin, le constat qu'une modification de la législation fédérale |
wetgeving inzake btw de bedoelingen van de decreetgever inzake | en matière de TVA contrecarre les intentions du législateur décrétal |
registratierechten doorkruist, kan die laatste niet ervan ontslaan het | en matière de droits d'enregistrement ne saurait dispenser ce dernier |
beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie in acht te nemen. Uit | de respecter le principe d'égalité et de non-discrimination. En effet, |
B.13 blijkt immers dat het hem niet onmogelijk of overdreven moeilijk | il ressort du B.13 qu'il ne lui est pas impossible ni exagérément |
wordt gemaakt om het beleid dat hem is toevertrouwd doelmatig te | difficile de mener efficacement la politique qui lui a été confiée. |
voeren. B.15. Doordat de decreetgever heeft verzuimd, toen hij de regels | B.15. En s'abstenant, lorsqu'il a mis les règles en matière de droits |
inzake registratierechten in overeenstemming heeft gebracht met de | d'enregistrement en conformité avec les règles modifiées en matière de |
gewijzigde btw-regels, om de teruggave van de registratierechten | TVA, de permettre également la restitution des droits d'enregistrement |
tevens toe te staan indien de nieuwe woning onder het btw-stelsel | si la nouvelle habitation est acquise sous le régime de la TVA, le |
wordt verworven, heeft hij een kennelijk onredelijk verschil in | législateur décrétal a laissé subsister une différence de traitement |
behandeling laten bestaan en heeft hij de artikelen 10, 11 en 172 van | manifestement déraisonnable et a violé les articles 10, 11 et 172 de |
de Grondwet geschonden. Bijgevolg dienen die registratierechten te | la Constitution. Par conséquent, ces droits d'enregistrement doivent |
worden teruggegeven. | être restitués. |
B.16. De grief is gegrond. | B.16. Le grief est fondé. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
vernietigt het decreet van het Vlaamse Gewest van 23 december 2010 « | annule le décret de la Région flamande du 23 décembre 2010 « portant |
houdende wijziging van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en | modification du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de |
griffierechten, wat het vermijden van een gelijktijdige heffing van | greffe, pour éviter un prélèvement simultané de TVA et de droits |
btw en registratierechten op eenzelfde terrein betreft », in zoverre | d'enregistrement sur le même terrain », en ce qu'il ne permet pas la |
het niet de teruggave van de registratierechten toestaat bij de | restitution des droits d'enregistrement lors de l'acquisition d'une |
aankoop van een nieuwe woning met bijbehorende grond onder het | nouvelle habitation avec le terrain y attenant sous le régime de la |
btw-stelsel. | TVA. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, | Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 22 maart 2012. | janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 22 mars 2012. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |